Trudności w uczeniu się.

Metody i techniki podnoszenia sprawności

intelektualnej.

U progu trzeciego tysiąclecia mamy do czynienia z eksplozją kształcenia w związku z rewolucją techniczną w XX- tym wieku.

Jednocześnie w tym samym wieku mówi się o zaburzeniach uczenia się jako o chorobie stulecia.

Zjawisko to dotyczy wszystkich krajów, również rozwiniętych krajów zachodu.

Danie UNESCO wskazują, że 1/3 ludzi na świecie jest analfabetami( 1984). Rok 1990 ogłoszono Rokiem Międzynarodowego Analfabetyzmu.

Polska - 17% absolwentów szkół podstawowych nie umie czytać.

• tylko 10% trafia na studia

• co 11 dziecko pisze bezbłędnie

Czynniki powodujące trudności w nauce, przyczyny obniżenia poziomu sprawności intelektualnej:

• opóźniony rozwój inteligencji( przyczyny genetyczne, nabyte)

• dysharmonia rozwoju psychoruchowego

• zaburzenia dynamiki procesów nerwowych

• opóźniony rozwój funkcji poznawczych (analizy i syntezy słuchowej i wzrokowej)

• zaburzenia lateralizacji

• nieprawidłowości w dziedzinie opieki i wychowania dziecka (zaniedbanie potrzeb opiekuńczych, brak empatii, akceptacji, docenienia aktywności dziecka, brak czasu, konflikty w rodzinie, zbytni liberalizm lub autorytaryzm)

• niewłaściwe metody nauczania w szkole (niejasność przekazu, błędy w utrwalaniu, nieskuteczny system motywowania, przeładowanie treści, inne)

• osoba nauczyciela w niedostatecznym stopniu inspirująca do zainteresowania się przedmiotem i do podejmowania aktywności intelektualnej

• brak współpracy rodziny i szkoły

• zagrożenie perspektyw życiowych po ukończeniu szkoły

Zewnętrzne warunki uczenia się;

Wskazania do higieny pracy umysłowej:

1. stałe miejsce pracy

2. stała pora dnia: godziny najwyższej wydajności pracy umysłowej- 8- 10, 18- 20, wskazane przerwy 5- 10 minutowe po każdym 45- minutowym okresie pracy

3. wygodne siedzenie dostosowane do wzrostu

4. odpowiednie oświetlenie

5. ograniczenie ilości bodźców: słuchowych, wzrokowych, emocjonalnych, konfliktów

6. przed pracą umysłową zrelaksować się: ćwiczenia oddechowe, sport, spacer

7. odpowiednia ilość snu - 7.5, 8 godzin, drzemki wciągu dnia do 20 min, albo ponad

1.5 godziny

8. odpowiednie odżywianie- dieta antystresowa bogata w wit. gr. B - ryby, ciemne pieczywo, jajka, groch, wątroba- magnez, czekolada, orzechy, chrom, cynk

9. planowanie swojej pracy umysłowej (celu czasu, treści, metod i technik)

Warunki dobrego uczenia się zależne od uczącego się:

1. Koncentracja uwagi- skupienie się na przedmiocie.

Czynniki dekoncentracji: radio, TV, komputer, strach przed szkołą i złymi stopniami, konflikty w domu, stany zakochania, kłopoty z planowaniem dnia, roztargnienie, marzycielstwo, nadmiar zajęć pozaszkolnych, inne.

Ćwiczenia na koncentrację uwagi:

• powielanie rysunków z dużą liczbą szczegółów

• dorysowywanie brakujących szczegółów

• puzzle

• powtarzanie ciągów liczb

• próba przypomnienia sobie wszystkich czynności dnia

• będąc na lekcji przedmiotu, który nas nie interesuje, przez dziesięć, piętnaście minut notujemy dosłownie to, co mówi nauczyciel

• wpatrywanie się w wybrany w pomieszczeniu przedmiot- 4 min (starając się nie myśleć o niczym)

2. Zainteresowanie przedmiotem:

Jak pobudzać?

• obejrzeć film fantastyczny

• czytać biografie naukowców, literatów, pisarzy (ludzi sukcesu)

• rozmawiać z dorosłymi o ich pracy

• brać udział w konkursach

• uprawiać hobby (znaczki, świat wiedzy, kamienie, zwierzęta)

3. Rozumienie treści których się uczymy:

Korzystać jak najwięcej z lekcji (szczególnie dotyczy to matematyki). Zadawać pytania. Nie starać się zapamiętywać treści nie rozumianych. Rozumienie związanie jest z zapamiętaniem wcześniejszych informacji, doświadczeń, danych.

4. Dobre samopoczucie

5. Odpowiednia motywacja.

6. Umiejętne stosowanie technik pracy umysłowej

Niektóre wskazania do pracy umysłowej dotyczące pamięci i pracy z tekstem

1. Zapamiętywanie logiczne.

• trzeba „chcieć” to zapamiętać

• im więcej zapamiętałeś, tym więcej możesz zapamiętać, por. „im więcej haków na gładkiej alpejskiej ścianie, tym lepiej się wspinać”

• przy zapamiętywaniu używaj wszystkich zmysłów (o ile to możliwe)

Okazuje się że, zapamiętujemy:

• 20% tego co usłyszeliśmy

• 30% tego co zobaczyliśmy

• 50% tego co zobaczyliśmy i usłyszeliśmy

• 90% tego co sami zrobiliśmy

- zamiast zapamiętywać- „myśl”- pomosty informacji

- powtórka jak najszybciej( najlepiej tego samego dnia) tzw. metoda bezpośrednich streszczeń - jak najszybsze odtworzenie treści.

powtarzanie: reguła 2/8/30

powtórz materiał drugiego dnia

ósmego dnia

trzynastego dnia

Jest to związane z tzw. okresem inkubacji zapamiętywanych treści i z krzywą zapominania.

- matematyka: reguła- ucz się dużo, słysz wszystko, mów mało

- języki obce- uczyć się systematycznie, 15 min dziennie, codziennie 5 nowych słówek

2. Aktywne metody pracy z tekstem

SQRRR

S- scan- szybki przegląd, przejrzenie tekstu

Q- question- pytania, także pod tekstem

R- reading- czytanie( analiza)

R- respons- odpowiedzi na pytania

R- replay- szybki końcowy przegląd

Inna metoda

PPLPP

P- przegląd materiału przed jego właściwą lekturą

P- pytania- co w tekście najważniejsze

L- lektura- czytanie z „otwartymi oczami i pamięcią”

P- przyswajanie- sformułowanie po swojemu, swoimi słowami

P- powtarzanie wg. reguł rządzących zapamiętywaniem

Czytając podkreślać lub wypisywać, sporządzać schematy i rysunki, robić plany i streszczenia, przyswajać treści fragmentami, coraz to nowe.

Opracowała: Elżbieta Pietrzak

Literatura:

Jorg Knoblauch- „ Sztuka uczenia się”- wyd. „Vocatio” W- wa /1998

Jarosław Rudniański-„ Jak się uczyć”- PZWS W- wa 1968

Zbigniew Pietrasiński- „Sztuka uczenia się”- wyd. V W- wa 1975

Halina Spionek- „Zaburzenia rozwoju uczniów a niepowodzenia szkolne” PWN W- wa 1973

---