Planowanie pracy dydaktycznej polega na przemyślnym przewidywaniu przebiegu procesu kształcenia zgodnie z przyjętym projektem przewidzianych czynności, obejmujących listę zadań do wykonania. Planowanie pracy dydaktycznej jest szczególnie istotne w procesie kształcenia i pozaszkolnych formach oświaty.
W pracy dydaktycznej planowaniu podlegają różne jej ujęcia i elementy. Nauczyciel planuje najbliższe zajęcia dydaktyczne uwzględniając ich temat, metodę prowadzenia, środki dydaktyczne, przykłady, zadani, ćwiczenia, a nawet pytania kontrolnej zadania przeznaczone do samodzielnej nauki. Inną formą planowani jest ułożenie całego cyklu zajęć na okres kształcenia z jednego przedmiotu.
W trakcie planowania kształcenia nauczyciele powinni sporządzać następujące rodzaje planów:
Plan lub konspekt konkretnych zajęć dydaktycznych
Plan realizacji całego programu
Plan tematyki objętej kontrolą i zaliczeniem
W każdym z tych planów należy przewidywać trzy następujące elementy:
1) jakie treści programowe będą przedmiotem działań
2) jakie zostaną wykorzystane metody i środki dydaktyczne
3) jakie cele kształcenia chce zrealizować nauczyciel
Dla skutecznego planowania niezbędne są następujące informacje:
-stan wiedzy uczniów
-znajomość całego programu przedmiotowego
-znajomość form, metod i środków jego realizacji
-znajomość celów i zadań kształcenia
Podstawowe materiały dostarczające potrzebnych informacji to plany i programy nauczania, podręczniki i skrypty przedmiotowe oraz przeprowadzone rozpoznania w zakresie wiedzy, potrzeb i zainteresowań uczniów.
Praca dydaktyczna wymaga różnego rodzaju planów zarówno terminowych i bardziej ogólnych, jak też krótszych szczegółowo przygotowanych. Samo planowanie jednak nie wystarcza. Planowanie pracy dydaktycznej jest skuteczniejsze, gdy uwzględnia ogólne prakseologiczne prawidłowości planu. Zgodnie z tymi wskazaniami plan powinien być:
-celowy
-konkretny
-wykonalny
-zgodny z realnymi możliwościami
-zgodny wewnętrznie
-operatywny
-określony w czasie
-elastyczny
-ekonomiczny
Plan nie może być tylko formalnym opracowaniem, powinien stale służyć nauczycielowi, wykładowcy i organizatorowi kształcenia, a ponadto powinien być ciągle rozwijany i doskonalony.
1