NOWOTWORY MEZENCHYMALNE ŁAGODNE
ZŁOŻONE
składają się z różnych dojrzałych tkanek pochodzenia mezenchymalnego: MIĘŚNIOWEJ (MYO-), TŁUSZCZOWEJ (LIPO-), ŁĄCZNEJ, NACZYNIOWEJ (ANGIO-)
najczęściej występują w nerce i w tkankach otaczających duże naczynia
ZRÓŻNICOWANE JEDNOKIERUNKOWO
TKANKA ŁĄCZNA
WŁÓKNIAK (FIBROMA)
rozwija się najczęściej w skórze i tk. podskórnej
pokryty niezmienioną skórą
do 2 cm
F. DURUM - dużo włókien kolagenowych i mało komórek
F. MOLLE - przewaga komórek
F. OSSIFICANS (włóknaik kostniejący) - rozwija się w żuchwie, wśród fibroblastów ogniska tk. kostnej
F. IUVENILE (włókniak młodzieńczy) - u chłopców, w jamie nosowo-gardłowej, rośnie do osiągnięcia dojrzałości płciowej
ELASTOFBROMA (włóknaik sprężysty) - w okolicach łopatki, liczne włókna sprężyste
FIBROMA DESMOSUM (włókniec) - między włóknami mm. szkieletowych, MIEJSCOWO ZŁOŚLIWY
HISTIOCYTOMA
w skórze lub w tkankach miękkich
składa się z fibroblastów i histiocytów
kom. wrzecionowate układają się w koło szprychowe
kom. różnokształtne - w gniazda
histiocyty mogą mieć właściwości żerne - gromadzą tłuszcze i mają wygląd piankowaty - jeśli wystąpią one w większej ilości => ZÓŁTAK (XANTHOMA)
TŁUSZCZAK (LIPOMA)
z dojrzałych kom. tłuszczowych
najczęstszy nowotwór niezłośliwy
może być mnogi: równocześnie kilka (t. synchroniczne) lub następujące po sobie (t. metachroniczne)
otorebkowany
na przekroju żółtawy
rzadko złośliwieje
ZIMOWIAK (HIBEROMA)
z tk. tłuszczowej brunatnej
występowanie: szyja, ramiona, pachym śródpiersie, między łopatkami - tam zachowuje się tk. tłuszczowa brunatna
TŁUSZCZAK NACIEKAJĄCY (L. INFILTRANS)
rozwija się głęboko w mięśniach
ŚLUZAK (MYXOMA)
złożony z kom. gwiazdkowatych
zawiera wł. siateczkowe i kolagenowe
w skórze
pojedynczy
otorebkowany
nie daje przerzutów
STRUNIAK (CHORDOMA)
z resztek struny grzbietowej
w okolicy krzyżowo-ogonowej lub na podstawie czaszki
może osiągać b. duże rozmiary
otorebkowany, często nacieka
składa się z dużych komórek z wakuolami i glikogenem, komórki są zdolne do wytwarzania śluzu
MIEJSCOWO ZŁOŚLIWY
NACZYNIA
NACZYNIAK KRWIONOŚNY (HAEMANGIOMA) - 3 postacie:
NACZYNIAK WŁOSOWATY (H. CAPILLARE)
składa się z licznych naczyń włosowatych
w skórze lub w tk. podskórnej
NACZYNIAK JAMISTY (H. CAVERNOSUM)
szerokie jamy wysłane śródbłonkiem
NACZYNIKA ŻYLNY (H. VENOSUM)
zbudowany z żył wypełnionych krwią
KŁĘBCZAK (GLOMANGIOMA)
z komórek odpowiadających kłębkom naczyniowym
do 5 mm
w skórze lub pod paznokciami (b. bolesny)
NACZYNIAK LIMFATYCZNY (LYMPHANGIOMA)
wzrost rozległy (w języku, wargach, sieci, krezce)
w skórze szyi tworzy wielkie torbiele (hygroma colli cysticum)
OBŁONIAK NIEZŁOŚLIWY (HAEMANGIOPERICYTOMA BENIGNUM)
b. rzadki
w mięśniach
1-20 cm
składa się z naczyń otoczonych PERYCYTAMI
TKANKA MIĘŚNIOWA
MIĘŚNIAK GŁADKOKOMÓRKOWY (LEIOMYOMA)
miocyty + wł. siateczkowe , kolagenowe i sprężyste
najczęściej w macicy
MIĘŚNIAK PRĄŻKOWOKOMÓRKOWY (RHABDOMYOMA)
u dzieci
gł. w jamie ustnej i pochwie
komórki w większości mają poprzeczne prążkowanie
MAZIÓWCZAK ŁAGODNY OLBRZYMIOKOMÓRKOWY (SYNOVIOMA GIGANTOCELLULARE BENIGNUM)
pojedynczy
gł. na ręce, w pochewkach ścięgien zginaczy
może powodować zanik kości na tle ucisku
składa się z drobnych komórek owalnych/wrzecionowatych otoczonych tk. łączną
w utkaniu znajdują się szczeliny i przestrzenie torbielowate pokryte kom. synowialnymi
czasem liczne kom. zawierające lipidy (= żółtak wielkokomórkowy)
NERWY OBWODOWE
NERWIAK POAMPUTACYJNY
nienowotworowy rozrost wł. nerwowych, kom. Schwanna, tk. łącznej
pojawia się w uszkodzonym pniu nerwowym lub w kikucie poamputacyjnym
MIOBLASTOMA = GUZ ABRIKOSOWA
łagodny
powoli rośnie
najczęściej na języku i w skórze
w zrębie: wł. kolagenowe, siateczkowe i nerwy
nie wiadomo z jakich kom. się rozwija - prawdopodobnie z kom. Schanna
NERWIAK (NERINOMA = NEURILEMMOMA = SCHWANNOMA)
z kom. Schwanna
wolno rośnie
bezobjawowy
długie, wrzecionowate komórki
wewnątrz czaszki - typowo w kącie mostowo-móżdżkowym
typy:
ANTONI A - jądra układają się w palisady
ANTONI B - luźny układ komórek w zrębie śluzowatym
NERWIAKOWŁÓKNIAK (NEUROFIBROMA)
powstaje z kom. Schwanna
pojedyncze lub mnogie (= ch. Recklinghausena)
utkanie: lemocyty, fibroblasty, wł. kolagenowe, neuryty
TKANKA KOSTNA
CHRZĘSTNIAK (CHONDROMA)
OKOŁOKOSTNY - pod okostną zewnatrzną, bogaty w komórki
WEWNATRZKOSTNY
gł. w krótkich kościach ręki
rośnie w jamie szpikowej
składa się z litych guzków
KOSTNIAKOCHRZĘSTNIAK (OSTEOCHONDROMA)
w nasadach kości
rozrost tk. chrzęstnej, w głębi powstaje tk. kostna
CHRZĘSTNIAK ZARODKOWY (CHONDROBLASTOMA BENIGNUM)
rozwija się w nasadach kości (gł. dolna udowej, górna piszczelowej i ramiennej)
pomiędzy kom. znajdują się ogniska martwicy i wapnienia
złogi wapnia mogą przybierać układ siatki
wokół martwicy - fibroblasty, tk. chrzestna, kostna
KOSTNIAK (OSTEOMA)
zwykle w kościach powstałych na podłozy tk. łącznej (np. kości czaszki)
twardy, niebolesny
zwykle po 60 r.ż.
K. ZBITY (O. COMPACTUM) - z istoty zbitej, na obwodzie istota gąbczasta
K. GĄBCZASTY (O. SPONGIOSUM) - z cienkich beleczek kostnych w których znajduje się szpik
KOSTNIAK ZARODKOWY (OSTEOBLASTOMA BENIGNUM)
gł. w kręgach, k. udowej, piszczelowej, ramiennej
pojedynczy, do 10 cm
dobrze unaczyniony zręb z fibroblastami, beleczki, osteoblasty i osteoklasty
gł. u mężczyzn
20-30 r.ż.
OSTEOCLASTOMA
w nasadach kości długich
składa się z gęsto ułożonych kom. wrzecionowatych, pomiedzy nimi kom. przypomianjące osteoklasty
aktywności fostatazy zasadowej
4