ZAŚWIADCZAJĄCE „JA”
Znowu odwołanie do Dziennika Malinowskiego.
Jeśli próbuje się zrealizować podejście do etnografii opartej na totalnym zanurzeniu, to trzeba zanurzyć się w czymś znacznie obszerniejszym niż życie tubylców.
Własne JA, nie chodzi o to, aby stać się tubylcem. To problem prowadzenia wielopostaciowego życia: żeglowania jednocześnie po wielu morzach.
Jak wyciągnąć z tego wszystkiego: obserwacji, własnych doświadczeń i odczuć autentyczną opowieść o odmiennym sposobie życia? Czy tam gdzie podmiot rozrasta się tak bardzo nie kurczy się przedmiot badań? Problem negocjowania przejścia od tego, czego się tam doświadczyło, do tego co się mówi wróciwszy tu, nie ma charakteru psychologicznego ale dotyczy sposoby pisania, literatury. Ja zaświadczające.
Umieścić w centrum etnografii bogactwo własnej wrażliwości a nie moc analizy czy kod społeczny, to postawić przed sobą szczególny rodzaj problemu związanego z budową tekstu: uwiarygodnić własną opowieść poprzez uczynienie wiarygodnym samego siebie. Etnografia przybrała charakter introspekcyjny. Aby stać się przekonującym, zaświadczającym ja, trzeba najpierw stać się przekonującym ja. Malinowski i jego etnografia: z jednaj strony mamy postać o wyjątkowy zdolnościach adaptacyjnych oraz wspólnocie odczuć, któ®a daje do zrozumienia, że w każdym momencie może postrzegać tak samo jak tubylcy. A z drugiej strony doskonałego badacza, postać rygorystycznie obiektywną, trzeźwą i beznamiętną. - wysokiej próby romantyzm i wysokiej próby nauka.
Jedynie prawa i uogólnienia są faktami naukowymi, a badania terenowe polegają tylko i wyłącznie interpretacji chaotycznej rzeczywistości społecznej i podporządkowaniu jej ogólnie panującym zasadom.
Oscylacja między antropologiem pielgrzymem i kartografem. Istnieje ogromny dystans między surowym materiałem informacyjnym jaki zbiera badacz na drodze swych obserwacji, w wypowiedzi tubylców czy ich życiu plemiennym a ostatecznym w pełni już naukowym przedstawieniu ich rezultatów. Problem dyskursu w antropologii - jak stworzyć autorytarne przedstawienie.
Malinowski - Problem bycia tam - sposób badania, który próbuje wymazać emocjonalny dystans pomiędzy obserwującym a obserwowanym, oraz styl analizy, któ®y w obrębie własnych granic uczynił ten dystans prawie absolutnym.
Problem obserwacji uczestniczącej a opisu uczestniczącego polega na tym, by tak pisać etnografię, by połączyć własną interpretację danego społeczeństwa, kultury, sposobu życia z własnym spotkaniem z pewnymi ich członkami, nosicielami, przedstawicielami w zrozumiały związek. Jak wprowadzić zaświadczające ja w opisującą ich opowieść. Zobowiązać się zasadniczo raczej do biograficznej koncepcji BYCIA TAM niż refleksyjnej obserwacji.
CHOROBA DZIENNIKÓW
Czy można z dzienników uczynić dzieło? Ja trudniej napisać niż je czytać. Obecnie sposób budowania tekstu, który polega na wprowadzeniu dziennika w dzieło i prześladującym go literackim niepokoju. Każdy konstruuje inny rodzaj quasi dziennika, w którego centrum umieszcza innego rodzaju postać, która tam była i każdy dociera do innego rodzaju zagadki szczerości.
Bardzo ciężko pisze się JA, bardzo trudno dowieść, że moje ja jest coś więcej warte niż to co piszę. Zagadka szczerości oczekuje na każdego. Konsekwencją tego jest ruch odchodzenia od etnografii w kierunku refleksji meta naukowej, kulturalnej publicystyki.