Proces zakupu obejmuje dwa fakty :
- otrzymanie od dostawcy faktury
- dokument fizycznego przyjęcia Pz.

Dostawy niefakturowane są to dostawy dla których nie ma pokrycia w fakturze.

Materiały w drodze suma faktur nie mająca pokrycia w Pz.

Elementy w fakturze wartość materiałów, opakowanie, koszty transportu i VAT.

Konto rozliczenie zakupu na tym koncie ujmuje się wartość faktury niezależnie od nadejścia materiałów oraz wartość materiałów niezależnie od otrzymanej faktury.

Narzut odchyleń przypadający na wydane do zużycia materiały liczymy ze wzoru x=(wydanie Rw • odchylenia od cen ewidencyjnych materiału) / Pz.

Konto kosztów funkcjonuje w ten sposób, że zbiera koszty na stronie debet i ujmuje zmniejszenia na stronie kredyt.

Przychody stanowią kwoty otrzymane lub należne za sprzedane wyroby, inne rzeczowe elementy majątku, usługi, świadczenia.

Nadzwyczajne zyski są określane jako przyrost środków rzeczowych, pieniężnych lub należności bądź zmniejszenie zobowiązań.

Wynik finansowy definiowany jako dokonane w ciągu okresu sprawozdawczego przyrost ( ± ) kapitału własnego. Żeby ustalić wynik finansowy należy otworzyć konto o tej nazwie i na to konto przenieść wynik ze sprzedaży towarów i kosztów działalności.

Proces sprzedaży księgowany jest w dwóch etapach : księguje się dochody ze sprzedaży i te dochody księgowane są na koncie sprzedaż wyrobów Najczęstszym księgowaniem dochodów od sprzedaży są : - należności od odbiorców (sprzedaż bezgotówkowa) - kasa (gotówkowa w korespondencji z kasą).

Operacje gospodarcze powodujące zmiany w składnikach majątku :
A + o - o = P są to które powodują zwiększenie stanu jednego składnika aktywów i jednoczesne zmniejszenie innego w wyniku czego ogólny stan majątkowy nie ulega zmianie
( podjęcie gotówki z rachunku bankowego do kasy ).

Operacje gospodarcze powodujące zmiany w P :
A = P + o - o ( przeznaczenie części wygospodarowanego zysku na zwiększenie kapitału własnego.

Operacje gospodarcze powodujące zwiększenie A i P :
A + o = P + o ( zakup materiałów w trybie bezgotówkowym ).

Operacje gospodarcze powodujące zmniejszenie A i P : A - o = P - o (spłata zobowiązań dostawcom )

Cechy Konta
- każde konto ma swoją nazwę, która określa co jest przedmiotem ewidencji na tym koncie
- każde konto ma dwie strony lewa Dt prawa Ct. Jedna ze stron służy do ewidencji wszystkich operacji gospodarczych zwiększających stan początkowy a druga zmniejszających
- w wyniku ewidencji na koncie zdarzeń operacyjnych każde konto wykazuje obroty
- w dowolnym momencie istnieje możliwość ustalenia aktualnego stanu konta czyli salda

Saldo - należy ustalić ogólne wielkości obydwu stron konta i następnie obliczyć różnicę między nimi.

Saldo końcowe stanowi różnicę arytmetyczną między ogólnymi sumami dwóch przeciwstawnych stron konta.

Konto dwustronicowe (folia) stanowi połączenie dwóch stron formy jednostronicowej. Jedną z nich przeznacza się do ujęcia stanu początkowego oraz wszelkich operacji zwiększających ten stan a drugą do operacji zmniejszających.

Konto jednostronicowe z jedną kolumną służące do ujmowania zmian w dwóch kierunkach oddziaływania na przedmiot ewidencji, z jednej strony zwiększeń a z drugiej zmniejszeń.

Otwarcie konta polega na wpisaniu stanu początkowego posiadanego majątku lub źródeł ich finansowania na odpowiednią stronę konta stan początkowy A wpisuje się na lewą Dt , pasywa na prawo.

Zamknięcie konta polega na wpisaniu salda końcowego danego konta po stronie mniejszej konta, podsumowaniu i na dwukrotnym podkreśleniu bilansujących się sum stron konta (konta aktywów zamyka się wpisując salda końcowe po stronie Ct a pasywa po stronie Dt

Saldo Dt ogólna suma strony debet

jest większa od strony kredyt

Saldo Ct suma Ct > suma Dt

Zasady ewidencji zdarzeń gospodarczych w systemie kont :

- każda operacja gospodarcza wywołuje zawsze dwustronne zmiany w stanach posiadanego majątku i w stanach źródeł jego pochodzenia
- każda operacja gospodarcza musi być ujęta w dwóch różnych stronach tych kont i to w równych kwotach
- w wyniku księgowania operacji gospodarczych na dwóch różnych kontach między tymi kontami występuje ścisły związek.

Środki gospodarcze dzieli się na :

• majątek trwały

• majątek obrotowy

Składniki majątku trwałego to :

• rzeczowe składniki majątku trwałego

• wartości niematerialne i prawne

• finansowe składniki majątku trwałego

Finansowe składniki majątku trwałego to :

• udziały

• akcje

• długoterminowe papiery wartościowe

• długoterminowe pożyczki

Wartości niematerialne i prawne to :

• oprogramowanie komputerów

• projekty wynalazcze

• patenty

• licencje

• znaki towarowe

• wartość firm

Rzeczowe składniki majątku trwałego:

• środki trwałe

• inwestycje rozpoczęte

Środki trwałe to :

• nieruchomości i urządzenia, które są własnością jednostki np. grunty, budynki, budowle, maszyny, środki transportu, urządzenia techniczne

Inwestycje rozpoczęte to :

• nakłady, które zostały poniesione pod przyszłe środki trwałe

Składniki majątku obrotowego to:

• zapasy

• należności

• środki pieniężne

Zapasy to :

• pozycje majątkowe przechowywane w magazynach np. surowce i materiały, produkcje w toku, półfabrykaty, produkty gotowe, towary

Należności to :

• środki gospodarcze, które są w rozrachunkach, pomiędzy kontrahentami, pracownikami, a daną jednostką i które po upływie określonego czasu zostaną zamienione na środki pieniężne np. należności od odbiorców, od pracowników, od budżetu

Środki pieniężne to :

• gotówka, bony pieniężne, pieniądze ulokowane na rachunkach bankowych, weksle i czeki obce oraz nabyte w celu odsprzedaży papiery wartościowe, niezależnie od ich rodzaju (obligacje, akcje, etc.)

Źródła finansowe środków gospodarczych to :

• fundusze własne

• fundusze obce

Fundusze obce to :

• kredyty

• pożyczki

• zobowiązania (czyli długi u różnych kontrahentów, pracowników)

Fundusze własne :

• informują jaki jest wkład podmiotu(ów) własności w finansowanie majątku firmy

rodzaje jednostki	fundusze podstawowe	pozostałe fundusze
przeds. państwowe	fundusz założycielski	fundusz przedsiębiorstwa
spółdzielnie	fundusz udziałowy	fundusz zasobowy
spółki akcyjne	kapitał akcyjny	kapitał zapasowy, rezerwowy
spółki z o.o.	kapitał udziałowy	kapitał zapasowy, rezerwowy
spółki jawne i komandytowe	kapitał wspólników	kapitał zapasowy

Zysk (strata) to :

• różnica między stanem kapitału własnego na początku i na końcu roku ( w dwóch momentach)

• różnica między przychodami a kosztami (w okresie)

Zasada równowagi bilansowej :

• ogólna wartość A = ogólnej wartości P., (A=P)

Bilans to :

• dwustronne, równoważne, wartościowe zestawienie środków gospodarczych oraz źródeł ich pochodzenia na określony moment bilansowy i w określonej formie

klasyfikacja kont

1. ze względu na związek z bilansem :

1. konta bilansowe (aktywów i pasywów)

2. konta niebilansowe, wynikowe, procesów (koszty, sprzedaż, zakup)

3. konta pozabilansowe - niefunkcjonujące w dwustronnych zapisach (środki trwałe w likwidacji, dzierżawione, otrzymane w nieodpłatny zarząd, należności warunkowe, zapasy obce)

2. ze względu na zasady zapisu :

1. konto syntetyczne i analityczne

3. ze względu na samodzielność, pełny i kompletny zestaw informacji :

1. konta podstawowe i korygujące

procedury ewidencyjne

1. otwarcie kont

2. ewidencja syntetyczna i analityczna

3. zestawienia kontrolne dla kont (anal., syntet.)

4. bilans końcowy potwierdzony inwentaryzacją

5. zamknięcie kont (raz na koniec roku)

techniki i procedury rachunkowości

1. pojęcie i klasyfikacja towarów i materiałów

1. materiały - rzeczowe składniki majątku obrotowego wykorzystywane w związku z prowadzeniem działalności. Stanowią one istotny element przedmiotu działania lub stwarzają warunki działania

2. towary - rzeczowe składniki majątku obrotowego nabyte w celu sprzedaży (np. art. Spożywcze przeznaczone na posiłki w bufetach)

3. klasyfikacja :

1. znaczenie ekonomiczne (materiały podstawowe, pomocnicze, opakowania, paliwo, części zapasowe, odpadki

2. stopień przydatności (zapasy prawidłowe i nieprawidłowe)

3. miejsce składowania (w przedsiębiorstwie, poza nim ,w toku zużywania)

4. rodzaj i asortyment

2. wycena materiałów i towarów

1. podstawą wyceny mogą być

1. rzeczywiste ceny zakupu

2. nabycia (rzeczywista cena zakupu składnika majątku, obejmująca kwotę należna sprzedającemu a w przypadku importu powiększona o obciążenia publicznoprawne oraz powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika majątku do stanu zdatnego do zużywania a pomniejszona o rabaty i odzyski

3. koszty wytworzenia

3. wycena rozchodu i zapasów (ze względu na wahania cen istnieją trudności wyceny zapasów i rozchodów)

1. jeśli zapasy są ujmowane wg zmiennych cen ewidencyjnych przy wycenie rozchodu można stosować następujące warianty :

1. ceny średnie ważone

2. fifo - najwcześniejszych cen

3. lifo - ostatnich cen

2. jeśli zapasy są ujmowane wstępnie wg stałych cen ewidencyjnych to występują odchylenia od cen, które korygują ceny stałe ewidencyjne do cen rzeczywistych. Rozchód jest rejestrowany w dwóch fazach

1. wg stałych cen

2. korekta rozchodu o odpowiednią kwotę odchyleń

dokumenty, które są podstawą ewidencji na kontach rzeczowego majątku obrotowego

1. przyjęcie zakupionego materiału, produktu gotowego, półfabrykatu

2. rozchód materiałów do produkcji, sprzedaży

3. zwrot materiałów z produkcji

4. przesunięcie między magazynami

5. zwiększenia, zmniejszenia z tytułu różnic inwentaryzacyjnych oraz przeszacowania

faktura dostawy - dokument zewnętrzny związany z zakupem materiałów i towarów

podatnicy VAT naliczający VAT należny budżetowi od sprzedaży i odliczający VAT naliczony przy zakupie prowadzą ewidencję przy pomocy rejestrów zakupu i sprzedaży

rejestr zakupu :

1. numer i data otrzymania faktury, data wystawienia

2. dostawca i jego NIP

3. wartość zakupu brutto

4. zakup opodatkowany z podziałem na zakupy służące i nie służące sprzedaży opodatkowanej

5. wartość zakupów nieopodatkowanych w tym 0% i VAT podlegający odliczeniu

cena zakupu (nabycia) = cena ewidencyjna ± odchylenia od cen ewidencyjnych

koszty własne stanowią wyrażone w pieniądzu zużycie środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych, materiałów, paliw, energii, usług, czasu pracy pracowników oraz niektóre wydatki nie odzwierciedlające zużycia, dotyczące normalnej działalności danej jednostki gospodarczej w określonej jednostce czasu

wydatek - każde wykorzystanie środków finansowych bez względu na cel ich poniesienia

koszty - związane są z wydatkami, każdy koszt wiąże się z wydatkiem w różnej relacji czasu zaistnienia, ale nie każdy wydatek jest kosztem.

Straty niecelowe, nie ekwiwalentne zmniejszenia zasobów lub powstanie zobowiązań.

Nakład :

- ilościowe zużycie czynników produkcji

- dotyczy zużytych zasobów i powstania zobowiązań w kontaktach całego przedsiębiorstwa jednostki bilansującej a koszt jest przeciwstawiany przychodom ze sprzedaży produktów, towarów, materiałów w celu obliczenia wyniku zasadniczej działalności.

Utracone korzyści wielkość hipotetyczna związana z istnieniem alternatywnych działań.

Rodzaje klasyfikacyjne kosztów

1. koszty rodzajowe (amortyzacja, zużycie materiałów, wynagrodzenia, itp.)

2. koszty proste (nie można danej jednostki na elementy prostsze) i złożone (można w danej jednostce wyodrębnić elementy proste)
   np. koszty usług transportowych wykonanych przez firmę specjalistyczną to koszt prosty a koszt usług wykonanych przez własny wydział transportowy jest kosztem złożonym z zużycia materiałów, wynagrodzeń itp.

3. koszty podstawowe (bezpośrednio związane z procesem technologicznym np. zużycie materiałów do produkcji, płace i usługi zużyte w procesie technologicznym i ogólne (związane z organizacją procesu produkcyjnego oraz przedsiębiorstwem jako całością np. płace administracji wydziałów, zarządu, amortyzacja budynków i urządzeń biurowych)

4. koszty bezpośrednie i pośrednie - jest to związek kosztów z produktami pracy, możliwość bezpośredniego odniesienia ich na podstawie dokumentacji źródłowej na przedmioty pracy lub miejsca powstawania kosztów

5. koszty zależne i niezależne - możliwość kształtowania

6. koszty stałe i zmienne - związane z rozmiarami działania.

W strukturze rachunku wyniku koszty są dzielone :

1. koszty zwykłej działalności operacyjnej

1. koszty wytwarzania, koszty ogólnego zarządu, koszty sprzedaży i handlowe

2. koszty pozostałej działalności operacyjnej

1. koszty związane ze sprzedażą środków trwałych, likwidacją, nieplanowaną amortyzacją

2. odpisanie inwestycji, należności

3. utworzenie rezerw (niefinansowych)

4. odpisane wartości aktualizacji środków obrotowych

5. odszkodowania, kasy, grzywny

6. darowizny

3. koszty finansowe

1. odsetki

2. prowizja

3. dyskonto płacone

4. koszt własny sprzedaży papierów wartościowych

5. ujemne różnice kursowe

Pozioma podzielność konta polega na możliwości uszczegółowienia przedmiotu jego ewidencji, który jest zbiorowością na jego składniki i przeznaczeniu dla wyodrębnionych tą drogą składników odrębnych kont.

Poziomy podział kont może występować w dwóch wersjach

1. polega na tym, że funkcjonują jednocześnie konto dzielone i konta powstałe z podziału

2. polega na tym, że z chwilą dokonania podziału konto dzielone ulega likwidacji i jest zastępowane przez konta powstałe z podziału

Pionowa podzielność polega na możliwości wybrania części wartości przedmiotu ewidencji i przeniesienia jej na odrębne konta. Przedmiotem tego podziału jest wartość ewidencji konta.

Reguła dwustronnego zapisu - każda operacja zapisana jest co najmniej na dwóch kontach w tej samej kwocie na dwóch przeciwstawnych stronach kont

Aktywa bilansu zestawia się zgodnie z kryterium wzrastającej płynności, zaś pasywa wg wzrastającej wymagalności

Układ rodzajowy kosztów dzieli koszty na proste składowe elementy. W tym układzie wyróżnia się konta kosztów : zużycie materiałów, usługi obce, wynagrodzenia, ubezpieczenia społeczne, amortyzacja, długi bankowe.

Układ funkcjonalny kosztów polega na ewidencji kosztów wg miejsc powstawania. Wyróżnia się konta kosztów : produkcja podstawowa, koszty wydziałowe, koszty ogólnozakładowe, działalność pomocnicza, koszty zakupu, koszty sprzedaży, koszty działalności handlowej, działalność bytowa

---