Symbolizm w literaturze Mlodej Polski
Symbol "rozdarta sosna" laczy sie z glównym bohaterem powiesci "Ludzie bezdomni" Stefana Zeromskiego. Tomasz Judym wyrzeka sie osobistego szczescia, nie decyduje sie na malzenstwo z Joasia Podborska. Rani ja, odtracajac milosc i plany na stworzenie rodziny.
Bohater pochodzi z ubogiej, robotniczej rodziny. Po zdobyciu zawodu lekarza jego celem staje sie walka o ulepszenie rzeczywistosci - pomoc bezdomnym z warszawskich ulic, ubogim chlopom z Cisów i pracujacym w nieludzkich warunkach robotnikom z Zaglebia. Judym ape-luje do innych o wrazliwosc spoleczna. Wyglasza referat u doktora Czernisza o zrzeczeniu sie honorariów za leczenie biedaków - traci aprobate wlasnego srodowiska. Stawia swiatu wyma-gania maksymalne, ale realne. Judym zorganizowal przy zakladzie uzdrowiskowym maly szpital dla ludnosci Cisów. Opracowal projekt osuszania bagien, pogarszajacych warunki zdrowotne. Spotkal sie jednak z oportunizmem zarzadcy, Krzywosada. Swiatem, w którym porusza sie Judym rzadzi zasada zysku. Postawa buntu, "szewska pasja" prowadzi do samot-nej walki z otoczeniem, bezdomnosci fizycznej i duchowej. Judym zamieszkuje w przygod-nych lub sluzbowych mieszkaniach. Bezdomnymi sa równiez: brat Tomasza, Wiktor - dzia-lacz robotniczy, w obawie przed represjami tulajacy sie wraz z rodzina po Europie, Korzecki - inzynier, swiadek krzywdy i nedzy górników Zaglebia, Joanna - nauczycielka wedrujaca po domach swoich wychowanków. Ujawnia sie dramat szlachetnych jednostek, które w oczach spoleczenstwa sa maniakami. Postac Judyma przypomina bohatera romantycznego. Podobnie jak Kordian szuka drogi zyciowej i walczy samotnie, jest wrazliwy na krzywde jak Konrad Wallenrod i bierze odpowiedzialnosc za losy innych wzorem Konrada z III cz. "Dziadów". Awans spoleczny rodzi konflikt, gdyz z jednej strony Judym zrzeka sie zwiazku z warstwa robotnicza, z drugiej zas chce pomagac ludziom tego stanu. Decyduje sie na rozstanie z uko-chana, aby odpowiedzialnosc za bliskich nie wiazala mu rak w walce ze zlem. Po spotkaniu z Joasia przezywa rozterke wyboru miedzy "uroda zycia" a altruizmem. Zostaje sam jak rozdarta przez huragan sosna. Symbol jest jednoczesnie psychizacja krajobrazu.
"Zloty róg", który otrzymal Gospodarz od Wernyhory, jest symbolem mysli kierujacej naro-dem. Ma zachecic do walki o niepodleglosc. "Na jego rycerny glos spotezni sie Duch, podej-mie Los". Gospodarz, który mial byc przywódca, przekazal róg Jaskowi. Ten zgubil go na-chylajac sie nad "czapka z piór". Ona zas symbolizuje tradycje i poczucie wlasnosci. Próznosc doprowadzila do zaprzepaszczenia idei narodowej. Motywem chciwosci staje tez zamknieta w skrzyni przez Gospodynie "zlota podkowa" - symbol szczescia w walce.
Chochol pojawia sie równiez w finale "Wesela", gdy gromada chlopów i inteligencji oczekuje dzwieku zlotego rogu. Chochol przyspiewuje zgromadzonym do monotonnego tanca - "Miales chamie zloty róg, miales chamie czapke z piór: czapke wicher niesie, róg huka po lesie, ostal ci sie ino sznur." Zgromadzeni pograzeni w letargu dreptaja w kólko. "Chocholi taniec" jest symbolem marazmu; bezsilnosci i apatii po przegranych powstaniach narodowych. Stanowi on motyw negatywny i pesymistyczny. Nadzieja dla Polaków jest róza, która ozyje po zrzuceniu slomy chochola.