Łan
Włóka, w średniowieczu obszar pełnorolnego gospodarstwa chłopskiego wyznaczonego podczas nadziałów lokacyjnych, w XII-XIX w. także jednostka miary ziemi uprawnej, podstawa do określania wymiaru czynszów i pańszczyzny oraz przeliczeniowa jednostka skarbowa (podatkowa); na Mazowszu odpowiednik łanu stanowiła włóka (termin spotykany tu jeszcze w połowie XX w.). Jako jednostki miernicze najbardziej rozpowszechnione były łany flamandzkie, zwane też chełmińskimi (głównie na północy kraju) lub średzkimi, wynoszące ok. 16,7-17,5 ha (ok. 30 morgów), wymierzane szczególnie często na glebach lepszych; łany frankońskie, odpowiadające ok. 22,6-25,8 ha (ok. 42-43 morgi), niekiedy sięgające do 30 ha, powszechne zwłaszcza na południu kraju, stosowano najczęściej na terenach podgórskich lesistych i piaszczystych; niekiedy oba typy łanów występowały w tych samych wsiach. Wielkość łanów jako jednostek gospodarczych (osadniczych), teoretycznie w przybliżeniu określona, w praktyce była bardzo różna; niekiedy na terenie jednych dóbr, a nawet jednej wsi, termin ten oznaczał gospodarstwa różnych rozmiarów, obejmujące często od kilku do kilkudziesięciu morgów. Konstytucja 1764, unifikująca miary, sprzyjała upowszechnieniu się łana liczącego 30 morgów; taką wielkość miał stosowany w Królestwie Polskim 1819-1849 łan nowopolski (tu jednak po 1819 włóka nie równała się łanowi, wynosząc 16,8 ha). W 2 połowie XIX w. łany jako jednostkę miary stopniowo przestano się posługiwać po wprowadzeniu systemu metrycznego.
[Encyklopedia historii gospodarczej Polski do 1945 roku, Warszawa 1981, t. I s. 446, Marcin Kamler]