SCENARIUSZ LEKCJI WYCHOWAWCZEJ

Data:

Klasa Ic

Temat lekcji: UCZYMY SIĘ ASERTYWNOŚCI.

CELE LEKCJI:

Cel ogólny: uczeń potrafi rozpoznawać zachowania asertywne, uległe i agresywne oraz uczy się postawy asertywności w sytuacjach konfliktowych.

Cele szczegółowe:

Uczeń:

• zna różnicę między zachowaniem uległym, agresywnym i asertywnym,

• potrafi rozpoznawać wyżej wymienione zachowania,

• potrafi asertywnie rozwiązywać sytuacje konfliktowe.

Techniki pracy:

praca w grupach, metody aktywne, metoda problemowa, czynnościowa.

Środki dydaktyczne:

tablica, kreda, plansze.

PRZEBIEG ZAJĘĆ:

TOK LEKCJI	CZYNNOŚCI NAUCZYCIELA	PRZEWIDYWANE CZYNNOŚCI UCZNIA
I CZĘŚĆ WSTĘPNA 1. Wstępna organizacja i przygotowanie lekcji. II CZĘŚĆ PODSTAWOWA 1. Wskazanie cech zachowań uległych i agresywnych (załącznik 1) (5 minut) 2. Zapoznanie uczniów z cechami zachowania asertywnego jako metody pośredniej między agresją a uległością. (załącznik 1) (5 minut) 3. Uświadomienie celów lekcji. 4. Rozpoznawanie zachowań asertywnych, agresywnych i uległych. (załącznik 2) (10 minut) 5. Prezentowanie zachowań asertywnych, agresywnych i uległych. (20 minut) III CZĘŚĆ KOŃCOWA 1. Podsumowanie wiadomości zdobytych na lekcji.	Zadaje pytania: 1. Jak zachowuje się osoba agresywna? Zapisuje wnioski na tablicy. 2. Jak zachowuje się osoba uległa? Zapisuje wnioski na tablicy. 3. Czy te zachowania są odpowiednie? Zadaje pytanie: Czym powinno charakteryzować się zachowanie osoby, która nie jest ani agresywna, ani uległa? Zapisuje wnioski na tablicy i nazywa nowy rodzaj zachowania - asertywność. Zapoznaje z celami lekcji. 1. Podaje instrukcję wypełniania karty. 2. Ocenia prace grup. 1. Prezentuje scenkę: Ostatnio do kin wszedł bardzo ciekawy film. Wszyscy znajomi już go obejrzeli. Ty też chciałbyś go zobaczyć. Prosisz rodziców o zgodę na wyjście do kina... Prezentuje wskazówki w formie czasowników: pytać, domagać się, prosić, grozić, błagać, negocjować, nalegać. (załącznik 3) 2. Prosi grupy o przedstawienie swojej pracy (grupa zgłasza się do scenki). 3. Pyta uczniów: Jakie typy zachowań wyrażają poszczególne scenki? Zadaje pytania: O czym mówiliśmy na lekcji? Scharakteryzuj krótko wymienione typy zachowań. Który typ zachowania jest najwłaściwszy i dlaczego?	Uczniowie po chwili zastanowienia formułują cechy zachowania agresywnego. Uczniowie po chwili zastanowienia formułują cechy zachowania uległego. Uczniowie formułują wnioski. Uczniowie podają cechy takiego zachowania. Formułują temat lekcji. Uczniowie pracują w grupach 4 - osobowych. Prezentują prace i omawiają je. Pracują w grupach 4 - osobowych odgrywając podaną scenkę 7 razy i modyfikując swoje zachowanie zgodnie ze wskazówkami. Każda grupa demonstruje jedną scenkę na forum klasy. Określają rodzaj zachowania odpowiedniego do danej scenki. Wybrany uczeń zapisuje wnioski na tablicy. Odpowiadają, dyskutują.

A pytać

B domagać się

C prosić

D grozić

E błagać

F negocjować

G nalegać

SCENARIUSZ

LEKCJI WYCHOWAWCZEJ

Prowadzący:

Obecny:

Klasa II gimnazjum

Data:

Temat lekcji: O WARTOŚCI KOLEŻEŃSTWA I PRZYJAŹNI

CELE LEKCJI:

Cel ogólny: ukazanie roli koleżeństwa i przyjaźni, uzmysłowienie, że przyjaźń wymaga pewnego trudu, kształtowanie postawy bycia dobrym kolegą.

Cele szczegółowe:

Uczeń:

• przekona się, że warto mieć przyjaciela,

• uświadomi sobie cechy dobrego kolegi,

• wie, na czym polega prawdziwa przyjaźń,

• rozwinie postawę empatii w kontaktach międzyludzkich,

• zda sobie sprawę, czego powinien spodziewać się od prawdziwego przyjaciela, ale również co w zamian dawać,

• uzmysłowi sobie, że właściwe przeżywanie koleżeństwa oraz przyjaźni w młodzieńczym wieku jest przygotowaniem do dalszego "dorosłego życia".

Techniki pracy:

praca w grupach, metody aktywne, metoda problemowa, czynnościowa, ranking.

Środki dydaktyczne:

tablica, kreda, plansze - duże arkusze papieru, kolorowe kwiaty symbolizujące konkretne osoby, (środek - na wpisanie imienia, płatki na zapisanie cech dobrego kolegi), kartki A4, samoprzylepne znaczki (tzw. cenówki).

PRZEBIEG ZAJĘĆ:

TOK LEKCJI	CZYNNOŚCI NAUCZYCIELA	PRZEWIDYWANE CZYNNOŚCI UCZNIA
I CZĘŚĆ WSTĘPNA 1. Wstępna organizacja i przygotowanie lekcji.	Uczniowie wchodzą do klasy i z pudełka wybierają kolorowe szablony kwiatów . Razem siadają te osoby, które mają ten sam kolor. Nauczyciel wita uczniów i przedstawia im temat lekcji. Informuje o pracy w grupach
II CZĘŚĆ PODSTAWOWA 1. Wskazanie cech zachowań uległych i agresywnych (załącznik 1) (5 minut) 2. Zapoznanie uczniów z cechami zachowania asertywnego jako metody pośredniej między agresją a uległością. (załącznik 1) (5 minut) 3. Uświadomienie celów lekcji. 4. Rozpoznawanie zachowań asertywnych, agresywnych i uległych. (załącznik 2) (10 minut) 5. Prezentowanie zachowań asertywnych, agresywnych i uległych. (20 minut)	Spróbujemy sobie odpowiedzieć na pytanie: Czym jest koleżeństwo i przyjaźń - jakie są istotne cechy przyjaźni? Każda grupa otrzymuje dużą kartkę papieru z mazakiem i tworzy dwukolumnową tabelę, wpisując do niej: cechy dobrego kolegi i cechy złego kolegi. załącznik Liderzy grup zawieszają arkusze papieru na tablicy i odczytują podane cechy. Następnie nauczyciel zapisuje zebrane cechy na 1 arkuszu dużego papieru i proponuje ranking. Każdy ma dokonać wyboru 3 najważniejszych cech dobrego kolegi i 3 cech złego kolegi, które popiera najbardziej. Każdy przylepia samoprzylepne znaczki "cenówki" - w ten sposób oddając swój głos. Następuje podsumowanie rankingu. Spróbujemy teraz na wybranych przez siebie trzech kwiatach napisać - imię własne pośrodku, natomiast na płatkach wpisują nam kolejni członkowie grupy nasze cechy. Liderzy grup zbierają kwiaty i przyklejają na dużym arkuszu papieru. Następnie łączą poszczególne kwiaty liniami, które symbolizują przyjaźń w naszej klasie. Powstaje w ten sposób ciekawy plakat klasowy (w środku wpisujemy nazwę klasy). Spróbujmy teraz odpowiedzieć sobie na pytania. Każda grupa otrzymuje pytanie i odpowiada pisemnie na kartkach 1 grupa - Jak można zdobyć przyjaciół? 2 grupa - Czego oczekujesz od przyjaciela? 3 grupa - Jak okazujemy przyjaźń? 4 grupa - Co najczęściej utrudnia przeżywanie przyjaźni? 5 grupa - Co nam daje przyjaźń? 6 grupa - Jak przyjaźń pielęgnować, by trwała?	Uczniowie podają cechy takiego zachowania. Formułują temat lekcji. Uczniowie pracują w grupach 4 - osobowych. Prezentują prace i omawiają je. Pracują w grupach 4 - osobowych odgrywając podaną scenkę 7 razy i modyfikując swoje zachowanie zgodnie ze wskazówkami. Każda grupa demonstruje jedną scenkę na forum klasy. Określają rodzaj zachowania odpowiedniego do danej scenki. Wybrany uczeń zapisuje wnioski na tablicy. Odpowiadają, dyskutują.
III CZĘŚĆ KOŃCOWA 1. Podsumowanie wiadomości zdobytych na lekcji.	Zadaje pytania: O czym mówiliśmy na lekcji? Scharakteryzuj krótko wymienione typy zachowań. Który typ zachowania jest najwłaściwszy i dlaczego?

SCENARIUSZ

LEKCJI WYCHOWAWCZEJ

Prowadzący:

Obecny:

Klasa II gimnazjum

Data:

Temat lekcji: TREMA - POTWÓR DO OKIEŁZNANIA.

CELE LEKCJI:

Cel ogólny: pokonanie tremy w sytuacji przemawiania na forum publicznym, doskonalenie formy wypowiedzi, próba ośmielenia się, oswojenia się z nieoczekiwanymi reakcjami niedojrzałego audytorium.

Cele szczegółowe:

Uczeń:

• pokonuje tremę w sytuacji przemawiania na forum publicznym,

• doskonali formę wypowiedzi,

• podejmuje próbę ośmielenia się i oswojenia się z nieoczekiwanymi reakcjami niedojrzałego audytorium.

Techniki pracy:

praca samodzielna z tekstem, publiczne wystąpienie.

Środki dydaktyczne:

tablica, kreda, kserokopie tekstów.

PRZEBIEG ZAJĘĆ:

CZĘŚĆ WSTĘPNA

Organizacja zajęć:

• powitanie uczniów,

• sprawdzenie obecności,

• podanie tematu lekcji i zapoznanie uczniów z celami lekcji.

LEKCJA WŁAŚCIWA

1. Wspólna dyskusja na temat tremy w życiu człowieka.

Każdy może swobodnie wypowiedzieć się w jakich sytuacjach odczuł tremę i jak się z nią uporał.

2. Analiza tekstu TREMA - KILKA RAD JAK SOBIE Z NIĄ RADZIĆ - uczniowie samodzielnie zapoznają się z treścią porad. Następnie wspólnie dyskutują na temat rad tam zawartych.

3. Objaśnienie przez nauczyciela zasad zabawy Trzyminutowe publiczne wystąpienia jako jednego ze sposobów pokonywania nieśmiałości.

Każdy z uczniów losuje temat od 1 do 35 w wersji A i B. Uczniowie sami decydują, który wariant tematu wybierają. Każdy przygotowuje 3 minutowe wystąpienie na dany temat. Podczas wystąpienia można stać, chodzić po klasie lub siedzieć, jak kto woli. Po każdym wystąpieniu nastąpią oklaski. Nikt nie będzie oceniany, bo to jego pierwsza próba. Nauczyciel kontroluje czas i dyscyplinę w klasie.

4. Prezentacja uczniów.

CZĘŚĆ KOŃCOWA

• Podsumowanie wiadomości zdobytych na lekcji.

• Pożegnanie uczniów.

ZESTAW 35 DWUWARIANTOWYCH TEMATÓW

DO WYSTĄPIEŃ PUBLICZNYCH UCZNIÓW

L. p.	A	B
	Każdy nauczyciel powinien mieć grupę doradców - uczniów pomagających mu rozstrzygać konflikty z klasą.	Każdy nauczyciel powinien samodzielnie rozwiązywać konflikty z klasą - ma większe od uczniów doświadczenie i zna się na tym.
	Obowiązek jeżdżenia w pasach bezpieczeństwa to ograniczenie wolności obywateli.	Obowiązek jeżdżenia w pasach bezpieczeństwa to wyraz troski państwa o zdrowie i życie obywateli.
	Ludzie powinni co dzień rano zażywać pigułkę szczęścia.	Szczęście nie zależy od zażywanych pigułek, tylko od nas samych.
	Powinno się precyzyjnie ustalać plan dnia.	Najlepiej nic nie planować, wtedy jest ciekawiej.
	Prawa jazdy powinno wydawać się od 14. roku życia.	Młodzież powoduje tak dużo wypadków, że powinno się podwyższyć granicę wieku, uprawniającą do prowadzenia samochodu.
	Uczniowie powinni mieć prawo wprowadzać ważne zmiany w szkole, o ile poprze ich większość kolegów i koleżanek.	Uczniowie powinni się uczyć, a nie zajmować wprowadzaniem zmian w szkole.
	Nauczyciele powinni razem ze swoimi uczniami spędzać co roku dwa tygodnie na wspólnym obozie rekreacyjnym.	Wspólne rekreacyjne wyjazdy nauczycieli i uczniów to strata czasu.
	Należy uśpić wszystkie psy i koty w mieście.	Psy i koty są potrzebne ludziom w mieście, dlatego powinno się je chronić.
	Właściciele psów powinni po nich sprzątać chodniki i trawniki.	Nie dajmy się zwariować przeciwnikom psów i nie każmy właścicielom po nich sprzątać.
	Każdy rozrabiaka powinien być przymusowo leczony.	Każdy rozrabiaka powinien nauczyć się kontrolować swoje emocje, by nikomu z nim włącznie nie przynosiły szkody.
	Należy propagować czytanie książek.	Czytanie książek to zawracanie głowy, wystarczy telewizja.
	Telewizja to złodziej czasu.	Telewizja uczy i wychowuje.
	Nauczyciele powinni być anonimowo oceniani przez uczniów chociaż raz w roku.	Nauczyciele w ogóle nie powinni być oceniani przez uczniów.
	Każdy jest kowalem swojego losu.	Jesteśmy marionetkami w rękach innych ludzi i musimy tańczyć jak nam zagrają.
	Należy zakazać dyskotek jako miejsc, w których młodzież pali papierosy, pije alkohol, zażywa narkotyki.	Należy ułatwić młodzieży wspólne spędzanie czasu, np. na dyskotekach, gdzie można się poznać i potańczyć.
	Każdy obywatel powinien co dzień być przymusowo karmiony jajkiem i jabłkiem, bo lekarze orzekli, że to zdrowe.	Pozwólmy ludziom odżywiać się tak jak chcą lubią, nawet jeśli nie jedzą tego co zdrowe.
	Zahamowanie przestępczości jest niemożliwe bez zaostrzenia surowości kar.	Zbyt surowe kary nie prowadzą do spadku przestępczości.
	Powinno się wprowadzać całkowity zakaz bicia dzieci.	Państwo nie powinno ingerować w to, co dzieje się w rodzinie, nawet gdy wiadomo, że dzieci są bite.
	O programie telewizyjnym powinni decydować wyłącznie telewidzowie.	O programie telewizyjnym powinni decydować wyłącznie specjaliści.
	Palenie papierosów we wszystkich miejscach publicznych powinno być zakazane.	Wprowadzenie zakazów palenia w miejscach publicznych to dyskryminacja dużej części społeczeństwa.
	Polska powinna mieć dużą i silną armię.	Polsce, od czasu jak należy do NATO, duża i silna armia jest kompletnie niepotrzebna.
	Wszyscy powinni zarabiać tyle samo.	Istnienie biednych i bogatych jest naturalnym efektem istnienia wolnego rynku.
	Należy budować dużo bardzo tanich domów, aby każdy miał gdzie mieszkać.	Dużo, szybko i tanio to recepta na domy, które wkrótce się rozpadną.
	Najpierw ekologia, potem rozwój przemysłu, bo zginiemy zatruci przez skażone powietrze i wodę.	Rozwój przemysłu jest koniecznością, czystym środowiskiem można zająć się później.
	Płacąc młodzieży za dobre stopnie, motywujemy do lepszej nauki.	Płacąc młodzieży za dobre stopnie, uczymy cynizmu i interesowności, podczas gdy nauka jest wartością samą w sobie.
	Każdy obywatel powinien móc kupić broń dla własnej obrony przed bandytami.	Kupno broni przez obywateli powinno być zakazane - ma ich bronić policja i prawo.
	Kobiety powinny mieć równe prawa w społeczeństwie, a nie być dyskryminowane z powodu rodzenia i wychowywania dzieci.	Kobiety nie mogą mieć równych praw w społeczeństwie, bo są stworzone do rodzenia i wychowywania dzieci.
	Obywatele powinni płacić podatki, bo państwo bez tego nie może istnieć.	Obywatele nie powinni płacić podatków.
	Młodzież powinna się uczyć, a nie zarabiać pieniądze.	Młodzież powinna jak najszybciej nauczyć się zarabiać pieniądze.
	Rodzice powinni finansować wakacje swoim dorastającym dzieciom.	Dorastające dzieci powinny pomagać rodzicom finansować swoje wakacje.
	Raz w miesiącu któryś z losowo wybranych uczniów powinien zamieniać się na role z nauczycielem.	Uczniowie powinni zrozumieć, że w szkole obowiązuje podział ról: nauczyciele są od nauczania, a uczniowie mają się uczyć.
	Wszyscy ludzie powinni mieć skrzydła, łatwiej byłoby się poruszać.	Gdyby ludzie mieli skrzydła, zapanowałoby na świecie straszne zamieszanie.
	W szkole powinno się częściej nagradzać za dobre wyniki w nauce, niż karać za złe.	W szkole powinno się surowiej karać za złe wyniki w nauce, to działa motywująco.
	Wszystkich, którzy kłamią, należałoby trzymać w zoo lub karać w inny sposób.	Ludzie czasem kłamią ze strachu, gdy nie widzą innego wyjścia lub żeby komuś nie zrobić przykrości - dlatego nie należy karać za kłamstwo, tylko pokazywać jego złe skutki, np. utratę zaufania.
	Każdy powinien raz w roku móc spełnić jedno swoje marzenie.	Ludzie nie powinni marzyć, tylko kierować się zdrowym rozsądkiem.

- TREMA -

KILKA RAD JAK SOBIE Z NIĄ RADZIĆ

• Przyda się umiejętność publicznej prezentacji.

• Umiem mówić po polsku.

• Mam nieuszkodzony mózg i myślę logicznie.

• Wiem co chcę powiedzieć.

• Jeśli się zaplączę w wyjaśnieniach, uśmiechnę się i zacznę jeszcze raz.

• Potrafię napisać krótki plan (konspekt) przemówienia w punktach.

• Zawsze mogę zerknąć do planu, żeby nie zapomnieć o niczym ważnym.

• Trochę obawiam się, jak każdy normalny człowiek, czy nie wypadnę gorzej od innych.

• Wielokrotnie udawało mi się zapanować nad nerwami.

• Jeśli zacznę się denerwować, powiem: „na dziś wystarczy” i przestaną się na mnie gapić. W każdej chwili mogę się przecież wycofać.

• Nie dam się wyprowadzić z równowagi, gdyby ktoś miał ochotę mnie zdenerwować.

• Jeśli ktoś zacznie mi przeszkadzać wbrew uzgodnionej normie - wychowawca przywoła go do porządku.

• Tuż przed przemówieniem pooddycham spokojnie przeponą 5 - 6 razy i napięcie ustąpi.

• Wiem, że nikt nie jest idealny, każdy popełnia jakieś błędy i ja też mogę sobie na to pozwolić.

• Jeśli popełnię błąd - potraktuję go jako wskazówkę, czego unikać w przyszłości.

• Nawet jeśli o czymś zapomnę powiedzieć i tak nikt nie zauważy.

• Mogę przytaczać przykłady z życia, to zawsze przyciąga uwagę słuchaczy.

• Mogę puścić wodze fantazji, jeśli mam na to ochotę.

• Spróbuję skoncentrować się na tym, co chcę powiedzieć, a nie na swoim drżącym głosie czy minach kolegów. Jak mi się nie uda, to trudno.

• Będę mówić do osób, które lubię.

• Spróbuję nie udawać nikogo i nie pozować na osobę, którą nie jestem.

• To tylko pierwsza próba i może mi się kompletnie nie udać.

• Umiem się śmiać.

• Potrafię śmiać się także z siebie.

• Jeśli ktoś mnie urazi czy obrazi - patrząc mu prosto w oczy powstrzymam się od ataku.

• Zrobię wszystko, żeby wypaść jak najlepiej.

• Ćwiczenie w publicznym przemawianiu przemawianiu przyda mi się w wielu sytuacjach życiowych.

JAK RADZIĆ SOBIE Z SYTUACJAMI STRESUJĄCYMI?

Cele lekcji:

Uczniowie mają świadomość istnienia sytuacji stresujących, znają przyczyny

i objawy stresu.

Uczniowie znają bezpieczne metody przezwyciężenia stresu.

 

Forma pracy:

Praca w grupach .

Zastosowane metody:

Dyskusja , burza mózgów , ćwiczenia relaksacyjne.

Materiały:

Arkusze szarego papieru , mazaki.

Proponowany przebieg lekcji:

1.Na początku lekcji uczniowie losują 3 rodzaje kolorowych karteczek dzieląc się w ten sposób na 3 grupy , z których każda zajmuje miejsce przy osobnym stole.

2.Dla rozluźnienia atmosfery możemy zapytać kilku uczniów o samopoczucie , o to w jakiej sytuacji czuli by się lepiej?, gdzie chcieliby teraz być? .

3.Rozdajemy uczniom kartki z przedstawionymi sytuacjami , prosząc jednocześnie o zastanowienie się i zapisanie na arkuszu papieru , co ich zdaniem czuje bohater opowiadania .

4.Po chwili prosimy dwóch przedstawicieli z grupy

o przeczytanie scenki i swoich przemyśleń zapisanych na arkuszu. Arkusze wieszamy na wieszczku lub tablicy.

5.Pytamy uczniów w jakich sytuacjach oni czują się podobnie?.

Wymieniane sytuacje zapisujemy na tablicy.

6.Pytamy uczniów :jak radzicie sobie w takich sytuacjach?.

Podawane sposoby zapisujemy na tablicy obok zapisanych sytuacji.

7.Wybieramy kilka najbardziej stresujących uczniów tej klasy sytuacji i metodą burzy mózgów szukamy sposobów na ich rozwiązanie.

8.Następnie podkreślamy te najlepsze , najbardziej skuteczne w danej sytuacji.

Prosimy uczniów o poddanie się krótkim ćwiczeniom relaksacyjnym ,które mogą pomóc w odreagowaniu stresu.

Spokojnym, cichym głosem mówimy:

Zamknij oczy
Usiądź w wygodnej pozycji
Rozluźnij mięśnie pomyśl , że twoje nogi są ciężkie , ręce są ciężkie , rozluźnione  , bezwładnie zwisają wzdłuż ciała .
Czujemy , że napięcie opuszcza nasze ciało.
Oddychamy głęboko, przez nos wciągając powietrze głęboko do płuc, a następnie powoli je wypuszczamy .kontynuujemy oddychanie w jednakowym rytmie powtarzając : „nabieramy - wypuszczamy”.
Po zakończeniu oddychania przez chwilę siedzimy bez ruchu , następnie powoli otwieramy oczy.
Na zakończenie pytamy uczniów jak się czują?.
Uświadamiamy im , że mogą zawsze , kiedy odczuwają potrzebę relaksu wykonać takie ćwiczenia, jednak nie zawsze odczują ulgę , czasami zbyt duży może okazać się stres lub brak sprzyjającej skupieniu atmosfery.

Sytuacje do wykorzystania na początku lekcji.

1.Ojciec Marka wraca z dwuletniego pobytu za granicą .Ojciec i syn nie widzieli się przez ten czas , rozmawiali jedynie przez telefon. Jutro Marek jedzie z mamą na lotnisko .Zależy mu bardzo ,żeby zrobić na ojcu dobre wrażenie , żeby znaleźć z nim wspólny język , zastanawia się o czym będą rozmawiali . Dziś na pustkę w głowie , boli go nawet głowa .

2. Zbliża się koniec roku szkolnego , a Monika jest zagrożona dwoma jedynkami z przedmiotów. Rodzice o niczym nie wiedzą . Monika liczy ,że zdoła jeszcze nadrobić braki i poprawić oceny .Jutro decydujący sprawdzian Monika bardzo dużo się uczyła jednak nie wierzy w sukces , wyobraża sobie , że znowu źle wypadnie.

3. Basia została wytypowana do udziału w między gimnazjalnym konkursie recytatorskim .Chociaż , jest w tym „dobra „ bardzo się denerwuje , obawia się występów przed obcą publicznością , co o niej pomyślą , czy się nie pomyli .

SCENARIUSZ ZAJĘĆ

GODZINA DO DYSPOZYCJI WYCHOWAWCY

TEMAT: „Moja rodzina i ja”

Cele lekcji:

• kształtowanie prawidłowych postaw

• kształtowanie poczucia więzi rodzinnej

• kształtowanie poczucia poszanowania pracy innych ludzi

• kształtowanie prawidłowych relacji między rodzeństwem

Metoda inscenizacji - drama.

Forma pracy - praca zespołowa.

Środki dydaktyczne:

• szary papier

• pisaki

• kartki z tekstem scenek.

Tok lekcji:

1. Nauczyciel wita klasę i podaje temat zajęć, przygotowany wcześniej na folii samoprzylepnej. Przykleja folię do tablicy.

2. Nauczyciel wybiera z klasy cztery osoby, które będą odgrywały dwie scenki rodzajowe, dotyczące wzajemnych relacji rodzinnych. Scenki te noszą tytuły:

Scenka I - „Nikt nie szanuje mojej pracy”

Osoby: Mama i córka

Scenka II - „Kochane rodzeństwo”

Osoby: Mama, syn i córka

3. Nauczyciel daje wybranym uczniom tekst ze scenki. Uczniowie zapoznają się z nimi. Przedstawiają scenkę.

Po każdym przedstawieniu klasa komentuje scenkę i ocenia postawy występujących osób.

4. Następnie klasa zostaje podzielona na sześć grup (po dwie grupy wykonują to samo zadanie).

Uczniowie mają za zadanie wykonać trzy plakaty pt. :

Plakat I - „Czego dzieci oczekują od rodziców?”

Plakat II - „Czego rodzice oczekują od dzieci?”

Plakat III - „Czego oczekuje ode mnie rodzeństwo?”

W dalszej kolejności przedstawiciele grup prezentują klasie swoje plakaty, na których wypisywali swoje oczekiwania.

5. Wspólna dyskusja i uzupełnienie plakatów innymi propozycjami oczekiwań wobec członków rodziny.

TEKST SCENKI

Nikt nie szanuje mojej pracy

Osoby: mama i córka

Mama posprzątała dokładnie mieszkanie, wypastowała podłogi, umyła okna, zrobiła porządek w pokoju córki. Poprała i poprasowała jej osobiste ubrania. Włożyła je do szafki, robiąc tam również porządek. Wychodzi na zakupy. W tym czasie przychodzi do domu córka. Ma zabłocone buty i pozostawia ślady na podłodze, odkurzonym dywanie. Chce się przebrać i wyrzuca z szafki wszystkie ubrania. Przebiera się, a pozostałą garderobę wrzuca niedbale do segmentu. Wchodzi z zakupami zmęczona mama.

MAMA :

Coś ty zrobiła. Wszędzie pozostawiłaś błoto. Niedawno skończyłam sprzątać mieszkanie.

Córka :

Nic się nie stało. Posprząta się

Mama :

Samo się nie posprząta. Będziesz musiała na nowo umyć i zapastować podłogę, odkurzyć dywan.

Córka :

Nie mam czasu. Już wychodzę, umówiłam się do kina na 18:00. Bardzo mi się spieszy: Mamo zrób mi kolacje

Mama :

Za chwilę. Kupiłam ci piękną bluzkę. Chyba mi się należy podziękowanie za wypranie i wyprasowanie twoich ubrań. Zrobiłam ci porządek w szafce z Twoimi rzeczami. Masz wszystkie rzeczy poskładane i ułożone. Czy nie wiesz, że tak powinno być zawsze.

Córka :

Dobrze, dobrze. Mamo pospiesz się. Jestem już spóźniona.

Mama idzie do pokoju córki, żeby schować kupioną dla niej nową bluzkę . Widzi straszny bałagan w pokoju. Otwiera szafkę, a tam wszystkie rzeczy wygniecione i poprzewracane. Doznaje szoku

Mama:

Boże !Coś ty narobiła. Ja się tak ciężko napracowałam, żeby zrobić Ci porządek. Ty wszystko zniszczyłaś.

Wbiega do pokoju z łazienki córka

Córka :

Mamo nie rób problemu. to się posprząta. Ale kupiłaś mi super bluzkę

Córka zdejmuje sweter, rzuca go na wersalkę i zakłada nową bluzkę.

Córka :

Mamo jesteś cudowna. Fajna ta bluzka. Zrobiłaś mi już te kanapki.

Mama :

Już idę Ci zrobić. Posprzątaj pokój. Schowaj rzeczy.

W tym czasie, gdy mama robi kanapki Córka. zjada szybko ciastka, krusząc dookoła. Nastawia głośno muzykę. Wchodzi mama i prosi:

Mama :

Ścisz to. Ojciec pracuje w drugim pokoju i musi mieć spokój. Ma na jutro do wykonania bardzo pilne zlecenie.

Córka :

Mamo przestań robić problem z niczego. Ściszę jak skończy się ta piosenka. Bardzo mi się ona podoba.

Mama :

Czy nie rozumiesz, że ojciec musi mieć spokój.

Córka :

Dobrze, dobrze, zaraz wychodzę. będziecie mieć święty spokój.

Mama podaje jej kanapki.

Córka :

Nie chcę już tych kanapek. Zjadłam ciastka.

Mama :

Po co robiłam ci te kanapki? Zobacz jak nakruszyłaś. Zniszczyłaś całą moją dzisiejszą pracę. Nie dość, że nabłociłaś, nakruszyłaś to jeszcze pogniotłaś rzeczy, które dwie godziny prasowałam. Teraz nie chcesz jeść kanapek, które Ci zrobiłam.

Córka :

Spieszę się. Daj mi spokój. Nie rób problemu. Jutro się posprząta.

Mama :

A gdzie poszanowanie dla mojej pracy.

Córka :

Przestań. Wychodzę.

TEKST SCENKI

„Kochane rodzeństwo”

Osoby: mama, syn, córka.

Mama przychodzi zmęczona z pracy. Źle się czuje. Boli ją głowa. Prosi syna, żeby zaopiekował się młodszą siostrą.

Mama:

Bartek. Zaopiekuj się Agnieszką. Bardzo boli mnie głowa. Mam tyle rzeczy jeszcze do wykonania. Nie wiem jak sobie poradzę.

Syn:

Nie mam czasu. Muszę się uczyć.

W tym czasie włącza telewizor i ogląda film. Agnieszka natomiast powyrzucała wszystkie zabawki i prosi, żeby się ktoś z nią pobawił.

Mama:

Bartek. Zajmij się siostrą. Muszę ugotować obiad.

Syn:

Przecież się bawi.

Mówi do siostry.

Syn:

Agnieszka, porysuj sobie.

Córka:

Niech się ktoś ze mną pobawi. Mnie się nudzi.

Bierze kredkę i rysuje po ścianie. Wchodzi do pokoju mama.

Mama:

Córeczko coś ty narobiła?

Córka:

Bartek, kazał mi rysować!

Mama:

Mogłaś przecież rysować na kartce a nie na świeżo pomalowanej ścianie.

Córka:

Bartek przecież kazał mi rysować, nie dał mi kartki.

Mama:

Bartek. Proszę Cię zajmij się siostrą. Za godzinę pójdę z nią na spacer, a wtedy Ty będziesz mógł odrabiać lekcje i zająć się sobą.

Syn:

Dobrze mamo.

Bartek woła siostrę.

Syn:

Agnieszka chcesz obejrzeć film.

Córka:

Chcę. Będzie królewna?

Syn:

Będzie, będzie.

Bartek włącza kasetę na video. Agnieszka ogląda film. Nagle mama słyszy krzyk i płacz córki. Wchodzi do pokoju. Agnieszka siedzi sama i ogląda film o wampirach.

Mama:

Bartek! Skąd masz tę kasetę? Cóż to za pomysł wyświetlenie dziecku takiego filmu.

Syn:

Mamo! To przecież tylko film o wampirach. Dostałem go od Grzegorza. O co Tobie chodzi?

Mama:

Teraz nie dość, że będę musiała uspokajać Agnieszkę, to jeszcze rozbolała mnie tak mocno głowa, że wytrzymać nie mogę. Zawiodłam się na Tobie. Myślałam, że jesteś na tyle dorosły, iż możesz odpowiedzialnie zaopiekować się siostrą.

Syn:

Przecież się nią zaopiekowałem. To nie moja wina, że taki z niej płaczek.

Agnieszka cały czas płacze. Mama nie wie co najpierw zrobić? Czy gotować obiad, uspakajać Agnieszkę, czy może wykonać inne potrzebne czynności w domu. W końcu zabiera córkę do kuchni i uspokajając ją przygotowuje obiad. Bierze tabletkę od bólu głowy i zastanawia się, czy Agnieszka będzie mogła spokojnie w nocy zasnąć. Gotuje obiad.

SCENARIUSZ ZAJĘĆ

TEMAT: "JAK SKUTECZNIE ODMAWIAĆ,
GDY KTOŚ NAKŁANIA NAS DO ZROBIENIA
CZEGOŚ ZŁEGO"

CELE

1. Kształtowanie umiejętności skutecznego odmawiania.

2. Wdrażanie uczniów do autorefleksji, rozwijanie samoświadomości.

METODY

1. Burza mózgów.

2. Metaplan.

3. Drama.

4. Praca w grupach.

5. Dyskusja.

MATERIAŁY

Szary papier, flamastry, lista cech osobowości, lista warunków skutecznego odmawiania, koperty, małe kolorowe kartoniki, opisy scenek, rysunek "kwiat mojej siły".
Uczniowie otrzymują komplet materiałów, z których złożą własną książeczkę.

PRZEBIEG ZAJĘĆ

1. Przywitanie się uczniów nawzajem "każdy z każdym". Chodząc po sali, uczniowie witają się ze sobą za pomocą dowolnych, przyjaznych gestów i miłych słów .

2. Zawarcie kontraktu - ustalenie zasad pracy i zachowania się na lekcji.

3. Podanie tematu zajęć.

4. Odegranie trzech scenek z przykładami nakłaniania kolegów do czynienia złych rzeczy./scenki prezentują uległość i podejmowanie ryzykownych decyzji/.

5. Podział klasy na małe grupy.

6. Praca w małych grupach - stworzenie grupowych metaplanów w celu określenia warunków i skutków nakłaniania nas do działań z przekroczeniem norm:

• do czego możemy być nakłaniani,

• kto może nas nakłaniać,

• dlaczego to robi,

• jakich sposobów używa,

• efekty ulegania namowom/ osobiste straty, zyski/.

Prezentacja prac poszczególnych grup.

Sporządzenie klasowego metaplanu.

"Burza mózgów" na temat warunków skutecznego odmawiania. Ustalenie w jaki sposób to zależy od nas. Wyszukujemy z podanej listy cech osobowości , te które ułatwiają nam prezentowanie własnego zdania.

Dyskusja na temat naszych doświadczeń i przekonań.

Znaczenie wiedzy merytorycznej na temat zagrożeń wynikających z podejmowania ryzykownych zachowań.

Ćwiczenie. W parach osoba A mówi osobie B, które jej cechy podobają się osobie A najbardziej i dlaczego. Następnie to samo ćwiczenie wykonuje osoba B wobec osoby A. Ćwiczenie trwa 6 minut.

Uczniowie tworzą kwiat swojej mocy - wpisują w płatki kwiatu te cechy swojej osobowości, które lubią i cenią najbardziej. Oceniają w jaki sposób mogą być one przydatne w pokonywaniu własnych słabości i w umiejętności podejmowania decyzji w trudnych sytuacjach.

Ustalamy ostateczną listę warunków skutecznego odmawiania/ listy te uczniowie włączają do swoich książeczek/.

Ponowna prezentacja scenek / tych samych co w pierwszej części zajęć/ z zakończeniem dopisanym przez uczniów. Zastosowanie wiedzy zdobytej na lekcji.

Uczniowie zastanawiają się ,które cechy swojej osobowości chcieliby wzmocnić lub zmienić. Zapisują te cechy na kolorowych kartonikach i wkładają do kopert. Praca te włączają do swojej książeczki.

Prowadzący krótko informuje, że praca nad sobą jest możliwa i potrzebna. Informuje również, gdzie uczniowie mogą szukać wsparcia i pomocy.

Uczniowie wypełniają ankietę na temat "Które treści na dzisiejszej lekcji uznają za najważniejsze i dlaczego? O czym dowiedziałem/łam się, co zrozumiałem/łam?.

ZAŁĄCZNIKI
NR1.METAPLAN
NR2.LISTA CECH "Jacy jesteśmy",
"Tolerancja i wyrozumiałość",
"Takt i uprzejmość".

Załącznik nr 2
LISTA CECH - CZ. I "JACY JESTEŚMY"

INTELIGENTNY/A/ Z BOGATĄ WYOBRAŻNIĄ NIEMĄDRY/A/ UWAŻNY OBIEKTYWNY NAIWNY BEZKRYTYCZNY PUNKTUALNY OGRANICZONY CHAOTYCZNY CIERPLIWY LENIWY PRZEDSIĘBIORCZY NIEDOŁĘGA AKTYWNY ŚLAMAZARNY Z POCZUCIEM GODNOŚCI PROSTAK

PYSZAŁEK ZAPALENIEC RZETELNY W PRACY NIEZAANGAŻOWANY W ŻADNĄ IDEĘ ŚMIAŁY TCHÓRZLIWY DOBRY DLA WSZYSTKICH UCZYNNY NIEPOMAGAJĄCY INNYM OSZUST BEZINTERESOWNY EGOISTA WŚCIBSKI AROGANCKI

LISTA CECH - CZ. II "JACY JESTEŚMY"

Tolerancja i wyrozumiałość;
Pozwalający na wszystko, tolerancyjny, wyrozumiały, tyran, bezlitosny, dyktatorski, przebaczający, bezwzględny, współczujący, liberalny, wymagający od innych, sprawiedliwy.

Takt i uprzejmość:
Grzeczny, arogancki, chamski, delikatny, subtelny, napastliwy, ordynarny, uprzejmy, dżentelmeński, taktowny ,brutalny, agresywny.

Scenariusz zajęć wychowawczych

"Nasz świat wartości"

1. Temat: Nasz świat wartości

2. Poziom - III etap edukacyjny - klasa I gimnazjum

3. Cele zajęć:

• Cel ogólny: znaczenie wartości w życiu człowieka.

• Cele szczegółowe:

• uczeń pozna znaczenie słowa "wartość";

• pozna wartości uznane za ponadczasowe (prawda, dobro, piękno);

• dokona selekcji własnych wartości;

• pozna system wartości swych kolegów;

• dokona porównania hierarchii własnych wartości i wartości kolegów;

• będzie ćwiczył umiejętność współpracy w grupie, skuteczną komunikację.

4. Przewidywane umiejętności uczniów: uczeń potrafi dokonać selekcji wartości.

5. Metody realizacji zadań:

• mini wykład;

• burza mózgów;

• praca w grupach;

• dyskusja.

6. Kluczowe pojęcia: wartość, miłość, dobro, prawda, piękno, ojczyzna, patriotyzm

7. Środki dydaktyczne:

• karta z pojęciem wartość, cytaty: Cycerona, Bethowena, Jana Pawła II;

• kaseta magnetofonowa: M. Grechuta "10 ważnych słów";

• prostokątne kartki papieru (cegły) z wypisanymi wartościami i antywartościami;

• szary papier, klej;

• kolorowe karteczki (podział na grupy).

8. Czas trwania zajęć: 45 minut;

9. Bibliografia: sławne cytaty;

10. Tok zajęć:

Czas zajęć	Czynności nauczyciela	Czynności ucznia
Organizacyjna	Przywitanie z klasą, sprawdzenie obecności (Czas 3 min.)
Nawiązująca	Podanie tematu zajęć: wyjaśnienie tematu lekcji, terminu "wartość", mini wykład dotyczący wartości w życiu człowieka (przytoczenie 2 cytatów z Cycerona i Bethowena). (Czas 7 min.)	Uczniowie słuchają nauczyciela siedząc w kręgu
Postępująca	Nauczyciel prosi o wysłuchanie utworu p.t. "Ojczyzna" lub "Wolność" z płyty M. Grechuty. Następnie wyczytuje "10 ważnych słów" - (czyli utworów) zaprezentowanych na płycie pod tym tytułem przez M. Grechutę. Nauczyciel prosi o zebranie się uczniów w grupy (podział wg. kolorów) i zabranie wypisanych karteczek. Prosi o zbudowanie w grupach (z tych karteczek - cegiełek wartości) domu wg. schematu:	Uczniowie wypowiadają się na temat wysłuchanego utworu, usłyszanych wartości. Uczniowie wypisują na nowych karteczkach uznane wartości. Uczniowie zebrani w grupach "budują domy".
		Fundament - najważniejsze wartości (powtarzające się u większości kolegów). Ściany - wartości ważne. Okna i drzwi - najrzadziej pojawiające się wartości (lub antywartości) typowane przez kolegów. (Czas 20 min.) Nauczyciel podsumowuje wartości, które uczniowie tej klasy uznali za najważniejsze (jeśli tą lekcję przeprowadził w innej klasie to prezentuje i omawia ich "domy"). (Czas 10 min.)	Liderzy grup przylepiają "domy" na tablicy. Uzasadniają wybór wartości lub antywartości, z których zbudowano "domy". Jeden z liderów grupy zapisuje wartości - fundamenty tejże klasy
Podsumowująca	Nauczyciel prosi o uzasadnienie wartości lub antywartości wytypowanych przez uczniów. Nauczyciel zadaje pytanie: "dlaczego prawdę, dobro, piękno uznano za wartości ponadczasowe?", odczytuje cytat: myśl Jana Pawła II. (Czas 5 min)	Dyskusja. Uczniowie słuchają. Pożegnanie.

WARTOŚĆ

podstawowa kategoria aksjologiczna, oznaczająca wszystko to co cenne i godne pożądania, co stanowi cel dążen ludzkich. Uznane wartości stanowią podstawę ocen, norm i wzorów kulturowych.

Dobro nie jest łatwe, jest ono zawsze tą "stromą ścieżką", o której mowa w Ewangelii.

Jan Paweł II

"Żadne miejsce nie powinno być dla ciebie milsze od ojczyzny."

Cyceron

"Czynić dobro, gdzie to jest możliwe, kochać wolność ponad wszystko, nie zaprzeć się prawdy nawet przed tronem!"

Ludwik Van Beethowen

Przykłady cegiełek

miłość	pieniądze	humor	dobro
uczciwość	zgoda	zabawa	pokora
Bóg	zdrowie	dyskoteka	prawdomówność
modlitwa	upór	rodzina	zaufanie
szczęście	życzliwość	małżonek	otwartość
prawda	piękno	samodzielność	radość
szczerość	honor	szacunek

---