ROZDZIAŁ 1. ZABURZENIA PSYCHICZNE: NATURA I HISTORIA
Elementy nienormalności :
cierpienie
trudności w przystosowaniu
nieracjonalność dziwaczność
nieprzewidywalność i utrata kontroli,
wyrazistość niekonwencjonalność
dyskomfort obserwatora
naruszanie ideałów norm moralnych
ROZDZIAŁ 4. STRES I ZABURZENIA PRZYSTOSOWANIA / PTSD
Rodzaje stresorów:
frustracje
konflikty
zbliżenie -unikanie
zbliżenie - zbliżenie
unikanie - unikanie
przymus
deprywacja
przeciążenie
Rodzaje stresu:
somantyczny
psychologiczny
emocjonalny
psychospołeczny
krótkotrwały
długotrwały
eustress -pozytywny
distress- negatywny
Fazy stresu
Reakcja alarmowa
Stadium szoku
Przeciwdziałanie szokowi
Reakcja adaptacyjna (przystosowania, odporności)
Reakcja wyczerpania
Objawy PTSD:
przeżywanie na nowo urazowej sytuacji w natrętnych wspomnieniach wspomnieniach koszmarach sennych
unikanie bodźców związanych z urazem
pobudzenie
osłabienie zdolności koncentracji
osłabienie pamięci
może odczuwac depresję
ROZDZIAŁ 6. ZABURZENIA PSYCHICZNE NA TLE ORGANICZNYM I UPOŚLEDZENIA UMYSŁOWE
Organiczne uszkodzenie CUN( centralny układ nerwowy)
Upośledzenie umysłowe(oligofrenia)- uszkodzenie mózgu przed urodzeniem lub w
okresie wczesnego dzieciństwa.
Demencja(otępienie)- są to uszkodzenie mózgu powstałe w okresie dorosłości
Grupy zaburzeń demencji(otępienia) klinicznej
Otępienie korowe
Otępienie podkorowe
Przyczyny majaczenia:
Zatrucia
Neuroinfekcje
Choroby zakaźne
Guzy wewnątrzczaszkowe
Urazy czaszkowo-mózgowe
Klasyfikacja stopni niepełnosprawności dokonuje się poprzez:
Wskaźniki statystyczne
Przy użyciu skali Dawida Wechslera , Bineta
II-IQ
Stopnie upośledzenia umysłowego
Łagodny-lekki 50-69
Umiarkowany 35-49
Znaczny-ciężki 20-34
Głęboki <20
Przyczyny upośledzenia umysłowego :
Mutacje genowe
Mutacje chromosomowe (zespołów Downa, Williama, Turnera)
Embriopatrie
Uszkodzenia i urazy
ROZDZIAŁ 5. ZABURZENIA NA TLE LĘKOWYM
Objawy paniki:
Przyśpieszone bicie serca
Suchośc w gardle
Pocenie się
Rodzaje zaburzeń lękowych (fobi)
Fobie specyficzne
Akrofobia-wysokośc
Algofobia-ból
Klaustrofobia-zamknieta przestrzeń
Hydrofobia-woda
Noktofobia-ciemnośc
Zoofobia- zwierzęta
Fobie społeczne
Zespół paniki z agrofobią i bez niej
Zespół uogólnionego lęku
Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne
Zespół stresu pourazowego
Leczenie fobi : odczulanie
ROZDZIAŁ 7. ZABURZENIA SOMATOFORMICZNE I DYSOCJACYJNE
Objawy zaburzeń somatyzacyjnych:
Cztery objawy bólu
Dwa objawy żołądkowo jelitowe
Jeden objaw seksualny
Jeden objaw pseudoneurologiczny
Schorzenia somatoformiczne obejmują: rodzaje
Zaburzenia somatyzacyjne (brak poczucia dobrego stanu zdrowia fizycznego)
Hipochondria (niepokój przypisaną sobie chorobą)
Zaburzenia bólowe (nieproporcjonalne odczuwanie bólu)
Zaburzenia konwersyjne (uszkodzenie aparatu sensorycznego, motorycznego, trzewnego)
Odmiany zaburzeń dysocjacyjnych:
Amnezja dysocjacyjna- niemożność przypomnienia sobie czegoś, najczęściej utrata pamięci, ważnych wydarzeń życiowych.
Zlokalizowana (osoba nie pamieta niczego z kilku pierwszych godzin)
Selektywna (osoba zapomina tylko pewne wybrane wydarzenia z danego okresu)
Całościowa (osoba zapomina historię swojego życia)
Ciągła (osoba nic nie pamięta poza momentem z przeszłości)
Fuga dysocjacyjna- są to zaburzenia nerwicowe w których wystepuje ucieczkowe działanie impulsywne. Osoba oddala się od środowiska przymujac nowa tożsamość
Stępor dysocjacyjny- jedna z reakcji na szok psychiczny, jest ro drastyczne ograniczenie ruchu przy jasnej świadomości
Otępienie
ROZDZIAŁ: KĘPIŃSKI PSYCHOPATOLOGIA NERWIC
Objawy osiowe nerwic ( wg.Kępińskiego) występują w każdej nerwicy
Lęk biologiczny, społ, moralny, dezintegracyjny
Zaburzenia wegetatywne
Egocentryzm
Nerwicowe błędne koło
Lek stały
Lęk napadowy
Lęk zlokalizowany
Objawy brzeżne nerwic ( wg.Kępińskiego) występują w wybranej nerwicy
Neurosceniczna ( słabośc nerwów) huczenie w głowie
Hiposceniczna
Histeryczna zaburzenia ruchu, czucia, bule głowy
Hipochondryczna ból zajmuje duze miejsce
Nerwica natręctw przymus, mdłości, fobie
Nerwica depresyjna smutek
ROZDZIAŁ 9. SCHIZOFRENIA
Objawy osiowe schizofrenii (wg.Kępińskiego)
Autyzm
Stępienie uczuciowe
Rozczepienie osobowości
Objawy schizofrenii (wg.Cierpiałkowskiej)
Objawy pozytywne (nie było ale coś się pokazuje)
Objawy negatywne (coś zanika)
Halucynacje
Urojenia
Zaburzenia myslenia
Zanik afektywno motywacyjnej sfery
Kategorie zaburzeń myślenia w przebiegu schizofrenii (wg.Zajgarnik)
Zaburzenia poziomu uogólnienia
Nadmierne włączanie zbyt szerokich kategorii
Zaburzenia ukierunkowania myslenia
Nadmiar skojarzeń
Typy schizofrenii
Paranoidalna- najbardziej rozpowszechniona postac tego zaburzenia.
Objawami są: urojenia, halucynacje słuchowe, zaburzenia spostrzegania, omamy bezsłowne w postaci szumów, trzasków czy smiechów, drażliwość, lękowośc, podejrzliwośc, wybuchy gniewu..
Hebefreniczna - Objawami są: dominuja zaburzenia afektu, napędu
psychoruchowego, formalne zaburzenia myslenia, nastruj chorego jest niedostosowany do sytuacji, towarzyszy chichotanie, grymasy, tendencje do izolowania się,
Katatoniczna- Charakteryzuje się dominacją objawów z obszaru zaburzeń
psychomotorycznych: Objawami są: skrajne pobudzenie i podniecenie, osłupienie i znieruchomienie. Stupor katatoniczny.
Prosta- najtrudniejsza do wyleczenia. Objawy: powolne wycofanie z kontaktów
Społecznych, zanik motywacji do osiągnięcia czegoś, brak woli i celów działania.
Rezydualna(postepująca)- następuje gdy pojawia się przewlekły etap rozwoju
zaburzeń . Objawia się: spowolnienie psychomotoryczne, ograniczenie aktywności, zaburzenie ilości i treści wypowiedzi, słaba komunikacja.
Fazy schizofrenii:
Przedchorobowa- działaja czynniki biologiczne i psychospołeczne które mogą
doprowadzic do pojawiania się psychozy.
Prodromalna(okres zwiastunu)- pojawiają się problemy z natury psychicznej tj.lęk,
nastrój depresyjny oraz problemy specyficzne tj.wycofanie społ, zaburzenia emocjonalne.
Ostra
Remisja-widoczny okres ustępowania objawów.
Zaburzenia typu schizofrenii:
Niedostosowany afekt
Dziwne zachowania
Słaby kontakt z innymi
Podejrzliwośc
Iluzje
Omamy
Modele schizofrenii
Biologiczny- założenia genetyczne
Podatności biologicznej i znaczenia stresu-poddatnośc biologiczna
Psychospołeczny- natura człowieka, nastawienie
Koncepcja schizofrenii jako ,,choroba baraku” wg.Lidza
Spowodowana deprywacja przez matkę potrzeb bezpieczeństwa, albo deprywacja prze rodziców którzy pozostają w konfliktowej relacji
,,Sytuacja podwójnego wiązania”
Jest to sytuacja w której matka wysyła dwa naraz sprzeczne ze sobą komunikaty do dziecka
Leczenie schizofreni:
Farmakoterapia
Psychoterapia indywidualna i grupowa
Psychiatria środowiskowa i grupy wsparcia
ROZDZIAŁ 11. ODMIENNOŚCI , DYZFUNKCJE I WYKORZYSTYWANIE SEKSUALNE
Interwencje paradoksalne:
Przepisywanie symptomów
Powstrzymywanie zmian
Wyolbrzymianie trudności
Fazy rekacji seksualnej:
Faza pożądania
Faza podniecenia
Faza orgazmu
Faza odprężenia
ROZDZIAŁ 6. ZABURZENIA NASTROJU I SAMOBÓJSTWA
Skrajne stany zaburzeń nastroju
Mania-charakteryzuje się intensywnym i nieadekwatnym uczuciem podniecenia i euforii
Depresja-uczucie niezwykłego smutku i przygnębienia
Zaburzenia nastroju
Zaburzenia jednobiegunowe- chory cierpi na okresowe depresje
Zaburzenia dwubiegunowe- wystepują okresy mani jak i depresji
Fazy dystymii:
Brak apetytu lub łaknienie
Zakłócenia snu
Niski poziom energii
Niskie poczucie własnej wartości
Trudności z koncentracją
Poczucie beznadziejności
Wielka depresja typu melancholijnego wystepuje również utrata zainteresowań, brak odczuwania przyjemności z jakiś działań
Objawy zaburzeń schizoafektywnych
Zaburzenia nastroju , zaburzenia DWUBIEGUNOWE,
ROZDZIAŁ 1. ETIOLOGIA I FAZY UZALEŻNIENIA ALKOHOLOWEGO
Elvin Mormon Jedlinek przedstawił koncepcje alkoholu jako choroby
Stadia alkoholizmu
Kulisiewicz |
Cierpiałkowska |
Mellibruda |
Woronowicz |
-wstępna -ostrzegawcza (zwiastunowa) -krytyczna (ostra) -przewlekła |
-przedalkoholiczną -wstepna -ostra -przewlekła |
-przedalkoholiczną objawową -zwiastunową -krytyczną -chroniczną |
-wstepna (przedalkoholiczna, objawowa) -ostrzegawcza ( zwiastunowa)
-krytyczna( -przewlekła |
Fazy alkoholu wg Jellinka
Przedalkoholiczna , objawowa, wstepna, towarzyska
Wstępna , ostrzegawcza, zwiastunowa, prodromalna (picie po kryjomu)
Ostra, krytyczna, krzyzowa( utrata kontroli na ilością wypijanego alkoholu)
Przewlekła, chroniczna (picie wielodniowe non stop)
5 typów alkoholizmu wg Jedlinka
Alkoholizm typu Alfa- jednostka sięga po alkohol by zredukowac napięcie. Nazywany jest piciem problemowym
Alkoholizm typu Beta
Alkoholizm typu Gamma-najbardziej typowy rodzaj uzależnienia alkoholowego, utrata kontroli nad ilością wypijanego alkoholu.
Alkoholizm typu Delta-bez utraty kontroli nad ilością wypijanego trunku, pija całymi latami utrzymując stałe stężenie alkoholowe we krwi
Alkoholizm typu Epsilon-okreslana mianem dypsomanii, osoba potrawi długimi miesiącami powstrzymac się od picia jednak z chwila przerwania abstynencji pije intensywnie
Alkoholizm typu Zeta- jednostki zachowuja się agresywnie
Jelinek wyróżniał typy alkoholizmu:
Typ I- alkoholizm uwarunkowany środowiskowo
Typ II-alkoholizm uwarunkowany genetycznie
Modalności alkoholowe ( ICD-10)
Ostre zatrucie
Używanie szkodliwe
Zespół uzależnienia
Głównym objawem zespołu uzależnienia jest:
Pragnienie przyjmowania substancji psychoaktywnej
Cechy uzależnienia:
Silne pragnienie przyjmowania substancji
Trudność kontrolowania zachowania
Przyjmowanie uzywek mimo złego stanu zdrowia lub bez wyraźnej potrzeby
Autorem modelu psycho-bio-społecznego uzależniania jest :
Jerzy Mellibruda
Mechanizmy uzależnienia (wg.Mellibrudy)
Mechanizm nałogowego regulowania emocji
Mechanizm iluzji i zaprzeczenia (złudne wyobrażenie na temat własnego życia)
Mechanizm dezintegracja Ja
Róznica pomiędzy alkoholikiem alkoholikiem a pijakiem:
Pijak- mógłby przestac ale nie che
Alkoholik- chce przestac ale nie może
ROZDZIAŁ 4.MODELE RÓL RODZINNYCH
Zasady rodzinne pełnia funkcje (wg Wegscheider-Cruse)
Kształtuja postawy, wartości
Określają kto ma władzę i autorytet
Określają jak członkowie rodziny mogą się ze soba komunowac
Podział reguł w rodzinie:
Reguły zdrowe-ludzkie, elastyczne, wspieraja system otwarty
Reguły niezdrowe- sztywne, narzucaja system zamkniety
Role w rodzinie alkoholowej:
Wspólnik - żona
Bohater- najstarsze dziecko
Kozioł ofiarny- pierwsze dziecko lub najmłodsze
Zagubione dziecko-środkowe dziecko
Maskotka- najmłodsze dziecko
Cechy zagubionych dzieci: (wg.Wegscheidera)
Niepozornośc
Niezależność
Samotnośc
Problemy z tożsamością seksualna
Materializm
Uleganie słabościom
Role dziecięce w ujęciu Claudii Black
Odpowiedzialne dziecko
Posłuszne dziecko
Głosiciel pokoju
Wyłączone dziecko
Cechy i reguły rodzin alkoholowych według Urszuli Lambrou
Zaprzeczenie
Brak zaufania
Zamrożone uczucia
Brak poczucia własnej wartości
ROZDZIAŁ 5. WSPÓŁUZALEŻNIENIE
Model psychopatologiczny
Timmen Cermak
Zaproponował kryteria współuzaleznienia:
Uzależnienie poczucia własnej wartości od zdolności do wywierania wpływu na innych
Lęk i zaburzenia tożsamości w bliskich kontaktach
Tendencje do wikłania się w bliskie związki z osobami które też mają problemy
Kryteria uzupełniające: zaburzenia emocjonalne, depresja
Janet Woititz
Zaproponował symptomy współuzależnienia:
Opiekuńczośc
Zakłopotanie
Unikanie okazji do picia
Poczucie winy
Obsesje
Niepokój
Kłamstwa
Euforia
Problemy seksualne
Pia Mellody
Zaproponował 5 głównych symptomów współuzależnienia:
Odczuwanie własnej wartości
Wytyczanie funkcjonalnych granic
Doświadczaniem wyrażanie swojej rzeczywistości
Zaspokajanie dorosłych potrzeb
Doświadczanie i wyrażanie swojej rzeczywistości z umiarem
Według Mellody najbardziej istotną cechą osób współuzaleznionych jest niekontrolowana skłonnośc do eksperymentalnych odczuc i zachowań
Współuzależnienie- jest upośledzeniem dojrzałości spowodowanym urazem z okresu dzieciństwa
Wegscheider-Cruse
Współuzaleznienie- specyficzny stan który charakteryzuje się stałym zaabsorbowaniem i zależnością od innej osoby, idei.
Model zaburzeń osobowościowych
Wanda Sztandar
Współuzaleznienie- nie jest chorobą. Jest to nadmierna sztywność myślenia i działania powstała w wyniku niesprzyjających doświadczeń życiowych, utwirdzona w życiu z osobą uzaleznioną.
Jacek Standorski
Współuzaleznienie- to zaburzenie osobowości charakteryzujące się chorobliwa skłonnością do związków w których partnerzy są w relacji patologicznego uzależnienia od siebie.
John Bradshaw
Współuzaleznienie-rozpoznawalny wzór sztywnych cech osobowości, zakorzenionych w zinternalizowanym wstydzie będącym rezultatem zaniedbania.
Model adaptacyjny
Hanna Szczepańska
Zofia Sobolewska
Współuzaleznienie- utrwalona forma uczestnictwa w długotrwałej, niszczącej sytuacji życiowej, związanej z patologicznymi zachowaniami partnera
Grupy czynników istotnych w etiologi wspłuzaleznienia
Czynniki związane z sytuacją zewnętrzna np.stres
Osobowośc
Zmiany w funkcjonowaniu psychologicznym np.niska samoocena
J.Mellibruda
Krytyka współuzależnienia z powodów:
Nieprecyzyjność pojęc
Z pozycji feministycznych
Feministycznych pozycji porównań międzykulturowych
Teoria systemów rodzinnych według Bowena
Istnieja dwie przeciwstawne siły jedna dąży do indywidualizacji druga do wspólnoty
Zróżnicowanym Ja osoba nie poddająca się automatycznie naciskom i emocjom pochodzącym od innych
Fuzja
Pseudo-ja cechuje jednostki osobowościowe słabe, poddatne na wpływy innych
ROZDZIAŁ 6. DOROSŁE DZIECI ALKOHOLIKÓW
Cechy syndromu DDA
Kłamią
Osądzają siebie
Trudno im się bawic
Trudno nawiązac bliskie kontakty
Ulegaja impulsom
Lek przd utrata kontroli
Poczucie winy
Silne lęki
Zamrożone uczucia
Typy DDA według Marzeny Kucińskiej
Wyobcowany
Smutni
Skrzywdzeni
Uzależnieni
Współuzaleznieni
Odnoszący sukcesy
Z poczuciem niższości
Efekt Barnuma (Forera, Meehla, horoskopowy)
To obserwacja, że ludzie uznają za bardzo trafne opisy ich własnej osobowości, które w rzeczywistości są jedynie ogólnymi zestawami danych odnoszącymi się do znacznej grupy ludzi.
Autorzy związni z DDA
Charon Wegscheider-Cruse
John Bradshaw
Timmen Cermak
Jacques Rutzky
Susan Forward
Zofia Sobolewska
Marzena KuciNska
Barnum
ROZDZIAŁ 7. SPECYFIKA LECZNICTWA ODWYKOWEGO
Załozenia AA
Dobrowolnośc uczestnictwa
Zachowanie anonimowości
Model Minesota
Zakłada że alkoholicy zasługuja na wsparcie
Tezy alkoholizmu według Andersona
Alkoholizm istnieje
Alkoholizm jest chorobą
Alkoholizm jest choroba bez winy
Alkoholizm jest choroba wieloczynnikową
Alkoholizm jest choroba chroniczną, pierwotną
Wyniki leczenia nie zależą od wtepnej motywacji pacjenta
Mellibruda okresla swoja koncepcję jako integracyjną psychoterapię uzależnień
Cele terapi: zwiększenie zdolności do utrzymywania abstynencji, Usuwanie zaburzeń, Poprawa zdrowia psychicznego