Ktoś nam niebo pomalował. Witaj tęczo kolorowa!
156. Majowy deszczyk
Zapis w dzienniku:
„Omiń kałuże” - zabawa ruchowa z ćwiczeniami równowagi. „Kolorowy deszcz” - zabawa chustą animacyjną i kolorowym konfetti.
„I ja też urosnę” - wysłuchanie opowiadania Cz. Janczarskiego o misiu; pobudzenie wyobraźni, poszukiwanie odpowiedzi na pytania: czy po majowym deszczu dzieci rosną?, czemu sprzyja wiosenny deszcz?, komu jest potrzebny?. „Spacer, deszcz i burza” - improwizacja instrumentalna o charakterze dźwiękonaśladowczym.
„Po deszczu” - w ogrodzie przedszkolnym; obserwacje przyrodnicze, rozwój roślin pod wpływem deszczu. „Słonko po deszczu” - zabawa rytmiczna do wiersza M. Kownackiej.
Przewidywane osiągnięcia - co poznaję, co umiem, co czuję:
- ćwiczę równowagę,
- wspólnie z innymi bawię się chustą animacyjną,
- uważnie słucham opowiadania,
- wypowiadam się na temat poruszany w utworze,
- uczę się argumentować,
- gram na instrumentach perkusyjnych,
- próbuję naśladować dźwięki z otoczenia,
- obserwuję rośliny rosnące w najbliższym otoczeniu,
- ilustruję ruchem treść utworu.
Przebieg dnia:
I. Zajęcia poranne
„Omiń kałuże” - zabawa ruchowa z ćwiczeniami równowagi. Nauczyciel w nieregularnych odstępach rozkłada na podłodze szarfy gimnastyczne - kałuże. Dzieci biegają swobodnie wokół nich, starając się je ominąć lub przeskoczyć. Które wpadnie lub nadepnie na szarfę - kałużę, odchodzi na bok, żeby wyschnąć. Zabawę powtarzamy od początku, kiedy wszystkie dzieci są „zamoczone”. Kręcą się dookoła własnej osi - wiatraczki, by szybciej wyschnąć i biegną dalej.
szarfy gimnastyczne |
„Kolorowy deszcz” - zabawa chustą animacyjną i kolorowym konfetti. Uczestnicy trzymają chustę za uchwyty i, biegając po obwodzie koła, na przemian podnoszą ją i opuszczają (prowadzący w czasie zabawy może wydawać komendy - góra, dół). W dalszej części zabawy chusta rozłożona jest na podłodze. Wszyscy stają wokół niej, przypisując się tym samym do jakiegoś koloru. Dwoje, troje dzieci wchodzi na chustę (bez obuwia). Gdy rozlegnie się muzyka, skocznym krokiem przesuwają się w prawo; gdy muzyka cichnie, zatrzymują się na jakimś kolorze. Następnie wskazują w najbliższym otoczeniu rzeczy i elementy w tym kolorze. Zabawa trwa póki wszystkie chętne dzieci nie poskaczą na chuście. Na koniec prowadzący rozdaje dzieciom konfetti w kolorach znajdujących się na chuście, prosi by ułożyć je na pasujących do konfetti klinach. Następnie delikatnie unoszą chustę do góry i poruszają się rytmicznie jak karuzela. Na wyraźne hasło nauczyciela energicznie wytrzepują konfetti na podłogę - pada kolorowy deszcz.
chusta animacyjna, kolorowe konfetti, płyta CD z muzyką |
II. Zajęcia główne
„I ja też urosnę” - wysłuchanie opowiadania Cz. Janczarskiego o misiu. Nauczyciel czyta tekst, dzieci siedzą lub leżą na dywanie w wygodnych do słuchania pozycjach.
W nocy padał deszcz. „Spójrz, Uszatku - powiedziała Zosia - jak wszystko wyrosło po deszczu. Rzodkiewka na grządce, trawy i chwasty...”. Uszatek przyglądał się trawkom, dziwił się i kręcił głową. A potem fikał koziołki. Nie zauważył, jak nadpłynęła chmura i zakryła słońce. Dopiero jak lunął rzęsisty deszcz, Uszatek zerwał się na równe nogi i chciał biec do domu. Ale pomyślał: „Pada deszcz, znów wszystko będzie rosnąć to i ja urosnę po deszczu. Postoję na dworze. Chciałbym być taki jak Duży Niedźwiedź z lasu”. Stanął niedźwiadek na środku trawnika. „Rech, rech, rech... - usłyszał koło siebie.
- To zielona żabka - pomyślał. - Ona chce też urosnąć”.
Majowy deszcz trwa krótko. Błysnęło słońce, zaświergotały ptaki, zalśniły na liściach srebrne kropelki. Miś stanął na czubkach łapek i zawołał: „Zosiu, Zosiu, ja urosłem!”. „Rech, rech, rech! - zaśmiała się żabka. - Jaki ty jesteś śmieszny, Misiu! Wcale nie urosłeś, za to strasznie zmokłeś...”.
By pobudzić wyobraźnię dzieci nauczyciel zachęca je do poszukiwania odpowiedzi na pytania:
- Czy po majowym deszczu dzieci rosną?
- Czemu sprzyja wiosenny deszcz?
- Komu jest potrzebny?
Cz. Janczarski, „I ja też urosnę”, [w:] R. Jaworska, „Poradnik wychowania zdrowotnego dzieci w wieku 3-6 lat”, cz. III, ZWiR „Iwanowski”, Płock 1995, s. 99 |
„Spacer, deszcz i burza” - improwizacja instrumentalna o charakterze dźwiękonaśladowczym. Nauczyciel rozmawia z dziećmi na temat odgłosów, jakie są słyszalne podczas opadów deszczu. Wskazuje na różnice dźwięków charakterystycznych dla deszczu o różnym nasileniu: skąpego czy ulewnego. Wraz z dziećmi naśladuje palcami stukanie kropel o parapet i klaśnięciem odgłosy burzowych wyładowań atmosferycznych. Po czym proponuje dzieciom wspólną zabawę: dzieci dzieli na grupy i przydziela zadania do wykonania. Grupa pierwsza naśladuje na instrumentach odgłosy deszczu i burzy, pozostałe dzieci poruszają się swobodnie po sali. Na wyraźny sygnał - odgłos pioruna (np. uderzenie w talerze), dzieci stają w miejscu i chowają się pod daszki, unoszą ramiona do góry i splatają dłonie nad głową.
Wskazane jest, aby wszystkie chętne dzieci miały szansę wykonać swoją deszczową improwizację z pomocą instrumentów perkusyjnych.
lub:
Dzieci siedzą w dużym kole. Nauczyciel rozkłada na podłodze w środku koła różne instrumenty: bębenki, pudełka akustyczne, klawesy, tamburyny, trójkąty, dzwonki, talerze. Dzieci mają za zadanie wskazać instrumenty, których dźwiękiem można ilustrować spacer, deszcz, burzę. Prowadzący dzieli dzieci na trzy grupy i rozdaje instrumenty. Poszczególne grupy improwizują na znak nauczyciela. Jedna grupa gra spacer (np. bębenki), druga deszcz (np. trójkąty, dzwonki, klawesy itp.), trzecia burzę (np. tamburyny, talerze).
talerze, trójkąty, bębenki, tamburyny, klawesy, dzwonki |
III. Zajęcia popołudniowe
„Po deszczu” - obserwacje przyrodnicze w ogrodzie przedszkolnym, rozwój roślin pod wpływem deszczu. Dzieci wraz z nauczycielem idą do ogrodu (do parku, na skwerek) przeprowadzić obserwacje przyrodnicze na naturalnych okazach roślin. Oglądają rośliny różnych gatunków. Rozpoznają i nazywają najpopularniejsze, np. mniszek lekarski (mlecz). Omawiają ich wygląd: wysokość, typ łodygi, kwiatostany, liście. Wyszukują różne okazy tych samych gatunków, porównują. Empirycznie sprawdzają wilgotność podłoża, określają je słowami: mokro, wilgotno, sucho itp. Rozważają sytuacje, kiedy roślinom jest za mokro, za sucho lub optymalnie. Skąd rośliny czerpią wodę i jaki ona ma na nie wpływ? (zasilanie gleby w wodę, oczyszczanie liści z kurzu).
„Słonko po deszczu” - zabawa rytmiczna do wiersza M. Kownackiej.
Nauczyciel czyta lub recytuje wiersz i razem z dziećmi ilustruje ruchem jego treść.
Słonko po deszczu
Pada deszczyk! Pada deszczyk!
i po liściach tak szeleści...
Kap! Kap! Kap!
(dzieci w przysiadzie bębnią rytmicznie palcami o podłogę)
Zatuliły kwiatki płatki,
główki chylą do rabatki!
Kap! Kap! Kap!
(dzieci opuściły nisko głowy)
Deszcz ustaje - płyną chmury -
Kwiaty wznoszą się do góry.
Ho! Ho! Ho!
(dzieci wznoszą stopniowo głowy i ramiona w górę)
Wiatr tu pędzi na wyścigi,
Wiatr kołysze nam łodygi!
Wiu! Wiuu! Wiuuu!
(dzieci w rozkroku kołyszą się na boki)
Biegną dzieci tu z ochotą:
Uważajcie - takie błoto!
Wiu! Wiuu! Wiuuu!
(dzieci biegną na palcach)
Byle słonko nam nie zaszło -
róbmy prędko z błota - masło!
Chlap! Ciap! Ciap!
(dzieci przebierają nogami w miejscu)
Teraz - baczność - kroki duże -
przeskoczymy przez kałużę!
Hop! Hop! Hop!
(bieg i podskoki)
Juz pogoda - słonko świeci,
maszerują w pole dzieci -
Raaz - dwaa - trzyy!
(dzieci maszerują rytmicznie, akcentując stopą pierwszy krok i klaskaniem następny)
M. Kownacka, „Słonko po deszczu” [w:] R. Jaworska, „Poradnik wychowania zdrowotnego dzieci w wieku 3-6 lat”, cz. III, ZWiR „Iwanowski”, Płock 1995, s. 98 |
157. Skąd się bierze ciepło?
Zapis w dzienniku:
„Słonko świeci - deszczyk pada” - zabawa orientacyjno-porządkowa. „Skąd się bierze ciepło?” - burza mózgów, szukanie odpowiedzi na pytania: Dlaczego jest ciepło? Co jest źródłem ciepła?
„Spacer w deszczu” - zestaw ćwiczeń gimnastycznych ogólnorozwojowych, doskonalenie sprawności ruchowej. „Ale kolorowe te ryby!” - liczenie, klasyfikowanie, ustalanie kolejności według wielkości; praca z „Książką”.
„Malowanie deszczu” - zajęcia plastyczne. „Ciepło-zimno” - zabawa dydaktyczna przy muzyce, doskonaląca spostrzeganie, odnajdywanie ukrytych przedmiotów kierując się wskazówkami innych dzieci.
Przewidywane osiągnięcia - co poznaję, co umiem, co czuję:
- czerpię radość z uczestnictwa w zabawie ruchowej,
- szukam odpowiedzi na pytania,
- rozumiem, że każdy ma prawo do swojego zdania, do pomyłki,
- ćwiczę sprawność fizyczną,
- coraz lepiej liczę,
- wskazuję ryby od najmniejszej do największej,
- wykonuję pracę plastyczną, słuchając muzyki,
- odnajduję ukryty przedmiot, kierując się wskazówkami koleżanek i kolegów.
Przebieg dnia:
I. Zajęcia poranne
„Słonko świeci - deszczyk pada” - zabawa orientacyjno-porządkowa. Dzieci stają przy ścianie lub w innym wyznaczonym miejscu. Kiedy nauczyciel powie: Słonko świeci!, dzieci w dowolny sposób poruszają się (spacerują, biegają, podskakują) po sali, ewentualnie wyznaczonym placu w ogródku, a na zawołanie: Deszczyk pada!, dzieci wracają na poprzednie miejsce. Urozmaicenie zabawy stanowi naśladowanie spadających kropel deszczu (rytmiczne klaskanie i wymawianie słów kap... kap...).
„Skąd się bierze ciepło?” - burza mózgów. Nauczyciel gromadzi dzieci pod tablicą, na której umieszcza obrazki, przedstawiające różne źródła ciepła, np. słońce, kaloryfer, piec, grzejnik, ognisko. Prowadzący pyta dzieci, czy je rozpoznają, jak się nazywają i do czego służą. Zachęca dzieci do poszukania odpowiedzi na kilka pytań:
- Dlaczego jest ciepło?
- Co jest źródłem ciepła?
- Czemu ono służy?
ilustracje przedstawiające różne źródła ciepła: słońca, kaloryfera, pieca, grzejnika itp. |
II. Zajęcia główne:
„Spacer w deszczu” - zestaw ćwiczeń gimnastycznych ogólnorozwojowych, doskonalenie sprawności ruchowej.
Zabawa orientacyjno-porządkowa: dzieci biegają w jednym kierunku, trzymając woreczki w prawej ręce przy uchu (woreczki dzwonią), na sygnał - zmiana kierunku biegu i przełożenie woreczka do drugiej ręki.
Ćwiczenia wyprostne i zwinnościowe: dzieci chodzą z woreczkami na głowie, siadają skrzyżnie, wstają, idą dalej, starając się, aby w czasie ćwiczeń nie spadł im woreczek.
Skłony tułowia w przód: siad klęczny, woreczek na głowie. Powolny skłon tułowia w przód i zrzucenie woreczka na podłogę.
Czworakowanie: pracowite mrówki - dzieci przesuwają leżący na podłodze woreczek raz prawą, raz lewą ręką i idą za nim na czworakach. Na sygnał prowadzącego wykonują kilka rzutów i chwytów woreczka.
Ćwiczenie tułowia - skłony w tył: leżenie przodem, woreczek trzymany oburącz, skłon tułowia w tył i pokazanie woreczka wzniesionego w przód prostymi rękami.
Ćwiczenie równowagi: w staniu na jednej nodze przekładanie woreczka pod kolanem wzniesionej nogi prawej i lewej na zmianę.
Bieg z omijaniem przeszkód: woreczki leżą na podłodze, daleko jeden od drugiego. Dzieci biegają omijając je zręcznie, kto potrafi przeskakuje woreczek. Na sygnał każde dziecko wraca do swojego woreczka i chodzi wokół niego kaczką - na podkurczonych palcach. W ostatniej fazie zabawy dzieci wykonują kilka przeskoków obunóż przodem i tyłem, bokiem przez swój woreczek.
Ćwiczenie uspokajające i wyprostne: marsz z woreczkiem na głowie. Prowadzący z dyżurnymi zbierają woreczki.
woreczki gimnastyczne - po jednym dla każdego dziecka, K. Wlaźnik, „Wychowanie fizyczne w przedszkolu. Przewodnik metodyczny dla nauczyciela”, JUKA, Warszawa 1999, s. 138 |
„Ale kolorowe te ryby!” - liczenie, klasyfikowanie, ustalanie kolejności według wielkości; praca z „Książką”. Dzieci wraz z nauczycielem siedzą w kole na dywanie, w swobodnych i wygodnych pozycjach. Oglądają ilustracje przedstawiające zbiorniki wodne i ich mieszkańców - ryby. Rozmawiają o środowisku wodnym i warunkach życia w wodzie. Dzieci wypowiadają się na temat ryb, mówią w oparciu o swoją dotychczasową wiedzę. Nauczyciel wyjaśnia i prostuje nieścisłości w wypowiedziach dzieci. Prezentuje fotografie i ilustracje różnych gatunków ryb, szczególnie tych, które zamieszkują rafę koralową ze względu na ich różnobarwne ciała.
Następnie otwierają „Książki” i słuchają poleceń tam zawartych: liczą, klasyfikują, ustalają kolejność według wielkości. W końcowym etapie zajęć dzieci uzupełniają ilustracje nalepkami (wg własnej inwencji twórczej lub poleceń nauczyciela) - obok rybki w paski, pod dużą rybą itp., a chętne rysują przy stolikach własne fantazyjne ryby.
„Książka” s. 68-69, kartony papieru, kredki, fotografie i obrazki przedstawiające różne gatunki ryb |
III. Zajęcia popołudniowe
„Malowanie deszczu” - zajęcia plastyczne przy muzyce. Dzieci siedzą przy stołach, zajęcia zaczynamy od stukania opuszkami palców w blaty stolików, w tempie słuchanej muzyki. Przed każdym leży karton z bloku technicznego (o znacznie podwyższonej gramaturze) uprzednio nasączony przez nauczyciela wodą za pomocą gąbki lub spryskiwacza. Ważne, aby kartony były w znacznym stopniu mokre, ale nie całkiem przemoczone (utrudni to późniejsze zebranie prac). W dalszej kolejności dzieci maczają palce w gęstej niebieskiej farbie (w różnych odcieniach, np. każdy palec w innej) i kontynuują wystukiwanie do słyszanej muzyki na mokrych kartonach. Farba na wilgotnym podłożu efektownie się rozpłynie, tworząc jedną niebieską płaszczyznę. Dzieciom mającym opór przed ubrudzeniem się farbą, należy umożliwić pracę pędzlami.
Prace należy dokładnie wysuszyć, posłużą do dalszych działań plastycznych w dniach kolejnych.
CD Utwory... cz. 2 - „Malowanie deszczu” (nr 25), kartony, farby, pędzle |
„Ciepło-zimno” - zabawa dydaktyczna, doskonaląca spostrzeganie, odnajdywanie ukrytych przedmiotów kierując się wskazówkami innych dzieci. Nauczyciel wraz z dziećmi siedzą w kole na dywanie, zgłaszają się chętni do szukania. Na początku zabawy należy pokazać wybranemu dziecku, co zamierzamy schować, po czym poprosić, aby zamknęło oczy lub wyszło na moment z sali (w towarzystwie woźnej lub opiekunki) i ukryć daną zabawkę. Kiedy dziecko zbliża się do przedmiotu mówimy: Ciepło, cieplej..., a gdy już jest przy przedmiocie mówimy: Gorąco, parzy! I odwrotnie, gdy się oddala mówimy: Chłodno, zimno, lodowato... Należy dać możliwość chowania zabawek również dzieciom lub kierować się ich wskazówkami w tym zakresie.
Uwaga! Należy pamiętać, że powinno się chować zabawkę tak, by wystawał mały jej fragment.
zabawki do ukrycia, np. pluszaki, klocki |
158. Wystawiamy twarz do słońca
Zapis w dzienniku:
„Skaczemy po kamieniach” - zabawa ruchowa z podskokami. „Gdzie jest słońce?” - wiersz W. Chotomskiej jako inspiracja rozmowy o słońcu.
„Tęcza nad łąką” - nauka piosenki. „Nasze małe słoneczko” - ćwiczenia narządów mowy z elementami ćwiczeń artykulacyjnych.
„Dzień i noc” - rozważania, co się dzieje, kiedy zachodzi słonce. „Jasno - ciemno”, „słońce - księżyc” - układanie rytmów naprzemiennych.
Przewidywane osiągnięcia - co poznaję, co umiem, co czuję:
- sprawnie podskakuję,
- słucham uważnie wiersza,
- wypowiadam się na dany temat,
- poszerzam wiedzę na temat słońca,
- uczę się słów i melodii piosenki,
- poprawiam wymowę dzięki gimnastyce warg, języka, żuchwy i ćwiczeniom artykulacyjnym,
- biorę udział w rozmowie,
- układam rytmy,
- znajduję przeciwieństwa.
Przebieg dnia:
I. Zajęcia poranne
„Skaczemy po kamieniach” - zabawa ruchowa z podskokami. Nauczyciel rozkłada na podłodze w nieregularnych, jednak dość bliskich odstępach szarfy gimnastyczne w różnych kolorach i informuje dzieci, że właśnie spadł bardzo ulewny deszcz i wszystko znalazło się pod wodą. Jedynie kamienie - szarfy znajdują się ponad powierzchnią wody. Proponuje dzieciom poruszanie się po sali wyłącznie skacząc z kamienia na kamień. W między czasie wydaje komendy: Skaczemy po żółtych! Skaczemy po zielonych! itp.
Prowadzący zwraca uwagę, by dzieci unikały skoków na szarfę, grożących poślizgnięciem i upadkiem. Ważne, żeby dzieci skakały, o ile to możliwe na boso i na powierzchnię w rozłożonej szarfie.
szarfy gimnastyczne w kilku kolorach, w ilości większej od liczby dzieci |
„Gdzie jest słońce?” - wiersz W. Chotomskiej jako inspiracja rozmowy o słońcu.
Gdzie jest słońce?
- Gdzie jest słońce?
W kwiatach na łące.
W biedronce.
W skrzydłach motyla.
W wierzbie,
co się nad wodą schyla.
- I gdzie jeszcze?
W piosence.
- A gdzie jest słońca najwięcej?
W uśmiechu naszej mamy,
kiedy jej
o kwiatach na łące,
o biedronce,
o skrzydłach motyla
i o tej wierzbie,
co się nad wodą schyla,
piosenkę śpiewamy.
Wanda Chotomska
Nauczyciel po przeczytaniu wiersza rozmawia z dziećmi na temat jego treści. Przykładowe pytania:
- Gdzie jest słońce?
- Co to jest?
- Komu jest potrzebne?
Nauczyciel przedstawia fakty naukowe w formie przystającej do możliwości percepcji dzieci oraz przedstawia rzeczywiste fotografie Słońca - gwiazdy. Prezentuje Układ Słoneczny, ze szczególnym uwzględnieniem naszej planety macierzystej - Ziemi. Zwraca uwagę dzieci na charakterystyczny układ planet wokół Słońca pozostającego w centrum. Opowiada o wędrówce słońca po niebie w oparciu o fotografie słońca w trzech położeniach: wschód, południe, zachód, odwołując się do wiedzy i spostrzeżeń dzieci na ten temat.
fotografie, obrazki przedstawiające Układ Słoneczny, słońce w trzech położeniach - wschód, południe, zachód; W. Chotomska, „Gdzie jest słońce?” [w:] J. Brzechwa, W. Chotomska, L.J. Kern i inni autorzy, „Najpiękniejsze wiersze dla dzieci”, Wilga, Warszawa 2006, s. 26
|
II. Zajęcia główne
„Tęcza nad łąką” - nauka piosenki. Omówienie treści, budowy i nastroju piosenki:
- O czym opowiada piosenka?
- Z ilu zwrotek się składa?
- Czy piosenka jest wesoła, czy smutna?
Dzieci powtarzają za nauczycielem fragmenty melodii piosenki na sylabach la, li, lo.
CD Piosenki i zabawy cz. 2 - „Tęcza nad łąką” (nr 22) |
„Nasze małe słoneczko” - nauczyciel prowadzi ćwiczenia, opowiada, demonstruje, zachęca dzieci do powtarzania oraz kontroluje poprawność wykonania.
- Kończy się noc. Małe słoneczko w naszej buzi wstaje pomalutku - czubek języka wspina się stopniowo od górnych zębów, poprzez wargę aż do nosa - jak najwyżej. Jest jeszcze trochę senne - ziewa - ziewanie z równoczesnym wypowiadaniem głoski aaa.
- Ach, jaki piękny dzisiaj dzień! - uśmiech w prawo, uśmiech w lewo - odciąganie kącików zamkniętych ust raz w prawo, raz w lewo. I uśmiech na całego! - usta zamknięte, odciąganie kącików obu ust tak mocno, jak się da. Teraz uśmiech połączony z wypowiadaniem głoski eeee. - Słoneczko musi ogrzać caaałą ziemię - przesuwanie czubkiem języka po wargach, ruch okrężny. I jeszcze prawą stronę i lewą - szybkie ruchy języka od kącika do kącika, bez opierania go na wardze. - Ojej, nadpłynęły gęste chmury i przesłoniły słoneczko! Ale ono da sobie radę, przeciśnie się przez nie - przeciskanie płaskiego języka między zbliżonymi zębami. - Mały deszczyk nie zaszkodzi - czubek języka uderza kilkakrotnie o podniebienie górne. - Teraz słoneczko bierze pędzel i maluje tęczę - przesuwanie języka od górnych zębów, środkiem podniebienia górnego w kierunku gardła. A przy pracy, przyśpiewuje sobie - powtarzanie la, la la. - Dzień szybko mija, słoneczko już zachodzi - wysuwanie języka na brodę. Pa, pa słoneczko - powtarzanie pa, pa.
III. Zajęcia popołudniowe
„Dzień i noc” - rozważania, co się dzieje, kiedy zachodzi słońce. Nauczyciel, o ile to możliwe zaciąga zasłony lub rolety w oknach w sali, gdzie siedzi razem z dziećmi. Rozmawia z nimi na temat sytuacji, kiedy słońca nie ma na niebie.
- Co się dzieje po zachodzie słońca?
- Dokąd ono wędruje?
- Jak nazywa się ta część doby?
W rozmowie stara się wskazać pozytywne aspekty nocy - możliwość snu i odpoczynku, obserwacje gwiazd i księżyca. Wyjaśnia, że ciemności nie zmieniają niczego w ich otoczeniu, a jedynie uniemożliwiają dobre widzenie. W miarę możliwości przedstawia fotografie lub rysunki różnych miejsc o różnych porach doby (w dzień, w nocy).
ilustracje i obrazki przedstawiające dzień i noc |
„Jasno - ciemno, słońce - księżyc” - układanie rytmów naprzemiennych. Nauczyciel siedzi z dziećmi w kole na dywanie, kładzie przed każdym dzieckiem kilka kartoników białych i czarnych, lub emblematów księżyca i słońca. Rozmawia z nimi, o tym, z czym im się one kojarzą. Przypomina o cyklu dnia i nocy. Proponuje ułożenie naturalnego rytmu dzień - noc. Ustala z dziećmi, że ciemne kartoniki oznaczają noc, a jasne dzień. Zamiennie z nimi można zastosować emblematy z księżycem dla nocy i słońcem dla dnia.
Nauczyciel zaczyna jako pierwszy, a kolejno wywoływane dzieci dokładają dalsze elementy. Czasami wywołane dziecko może już nie dysponować właściwym kartonikiem/emblematem, wtedy tylko mówi, czego potrzeba.
białe i czarne kartoniki, emblematy księżyca i słońca - po kilka sztuk dla każdego dziecka |
159. Tęczowa kraina
Zapis w dzienniku:
„Poznaj swój kolor!” - zabawa bieżna. „Jaki to kolor?” - zagadki tekstowe, których rozwiązaniem są nazwy kolorów.
„Tęczowa kraina” - malowanie techniką „w mokrym kleju”; rozmywanie się kolorów na granicy łączenia, powstanie kolorów pochodnych. „Tęczowy taniec” - improwizacja ruchowa.
„Tęcza nad łąką” - utrwalenie piosenki, zabawa inscenizowana przy piosence. „Kameleon” - kolorowanie sylwety kameleona z „Wycinanek-składanek”; dowolna technika - kredkami, farbami, plasteliną. „Coś w kolorze...” - wyszukiwanie w sali przedmiotów w danym kolorze.
Przewidywane osiągnięcia - co poznaję, co umiem, co czuję:
- czerpię radość z uczestnictwa w zabawie ruchowej,
- rozwiązuję zagadki tekstowe,
- wymyślam ruch do muzyki,
- maluję metodą „w mokrym kleju”,
- poznaję nową technikę malarską,
- obserwuję powstawanie nowych kolorów,
- melodyjnie śpiewam piosenkę,
- inscenizuję ruchem treść piosenki,
- ozdabiam sylwetkę kameleona,
- dostrzegam w najbliższym otoczeniu przedmioty w różnych kolorach.
Przebieg dnia:
I. Zajęcia poranne
„Poznaj swój kolor!” -zabawa bieżna. Prowadzący wyznacza na podłodze dwie linie równoległe, w odstępie kilku kroków od siebie. Na jednej ułożone krążki w takiej odległości, żeby dzieci nie przeszkadzały sobie w czasie biegu; na drugiej linii, naprzeciwko miejsc wyznaczonych krążkami, stają dzieci, ustawione według kolorów szarf, w kolejkach (rzędach).
Nauczyciel stojąc naprzeciwko dzieci, ale poza linią krążków, trzyma w ręce chorągiewkę. Który kolor pokaże - odpowiedni rząd biegnie do linii naprzeciwko, okrąża swój krążek i wraca na miejsce.
szarfy w 4 kolorach, 4 krążki w tych samych kolorach i małe chorągiewki do dawania sygnałów, K. Wlaźnik, „Wychowanie fizyczne w przedszkolu. Przewodnik metodyczny dla nauczyciela”, JUKA, Warszawa 1999, s. 69 |
„Jaki to kolor?” - zagadki tekstowe, których rozwiązaniem są nazwy kolorów.
Na tablicy nauczyciel przyczepia obrazki i fotografie tęczy. Wspólnie z dziećmi ustala, co to takiego, kiedy powstaje i jak wygląda. Po czym proponuje sprawdzić swoją wiedzę w trakcie rozwiązywania zagadek tekstowych.
Siedmiobarwna wstęga
pod niebem wisząca
utkana z deszczyku
i promieni słońca.
(tęcza)
Kiedy po burzy zaświeci słońce,
tęcza - pogody jest znakiem.
Popatrz na tęczę.
Ile w niej kolorów i jakie?
(kolory tęczy)
Tego koloru szukacie w makach
lub w muchomorze,
co rośnie w krzakach.
(czerwonego)
Jakim kolorem - pytam wszystkich
- namaluję fiołki lub śliwki?
(fioletowym)
Gdy spojrzysz w górę na niebo
lub chabry zobaczysz w życie,
już będziesz wiedział na pewno,
o jakim kolorze myślę.
(o niebieskim)
Marchewka zawsze ten kolor kryje,
lecz też takie bywają dynie.
(pomarańczowy)
Liście są takie i trawa też.
Jaki to kolor?
Już przecież wiesz!
(zielony)
Słonecznik nazwę zawdzięcza słońcu.
Powiedzcie, jaki kolor je łączy?
(żółty)
obrazki i fotografie przedstawiające tęczę; „Zagadki dla najmłodszych”, wybór i opracowanie J. Stec, Kielecka Oficyna Wydawnicza MAC, Kielce 1997 |
II. Zajęcia główne
„Tęczowa kraina” - malowanie techniką „w mokrym kleju”, rozmywanie się kolorów na granicy łączenia, powstanie kolorów pochodnych. Nauczyciel przedstawia dzieciom fotografie z widocznymi łukami tęczy. Przypomina kolory, z jakich się składa oraz charakterystyczny kształt łuku.
Dzieci siedzą przy stołach, przed każdym z nich leży karton z bloku technicznego (o znacznie podwyższonej gramaturze) z uprzednio przez nauczyciela nałożoną warstwą płynnego kleju - guma arabska.
Nauczyciel prosi dzieci o namalowanie łuku tęczy. W trakcie pracy dzieci słuchają piosenki „Tęcza nad łąką”, chętni śpiewają. Nauczyciel zwraca uwagę malujących na zjawisko łączenia się kolorów, zlewania się farb. Zapewnia dzieci, że jest to efekt zamierzony i oczekiwany. Wspólnie próbują nazywać nowo powstałe barwy.
Uwaga! Namalowane tęcze pozostawić trzeba do wyschnięcia.
grube kartony, klej guma arabska, farby wodne, pędzle, CD Piosenki i zabawy cz. 2 - „Tęcza nad łąką” (nr 22) |
„Tęcza” - improwizacja ruchowa. Nauczyciel rozdaje dzieciom kolorowe wstążki. Dzieci swobodnie poruszają się przy muzyce. Starają się oddać ruchem nastrój utworu, jego dynamikę i tempo.
CD Utwory... cz. 1 - „Poranek” E. Griega (nr 14), wstążki |
III. Zajęcia popołudniowe
„Tęcza nad łąką” - utrwalenie piosenki, zabawa inscenizowana przy piosence. Dzieci śpiewają piosenkę z podziałem na solistów i chór.
Zabawa inscenizowana: Przygotowanie zabawy nauczyciel zaczyna od przydzielenia ról poszczególnym grupom dzieci:
- zwierzęta - biedronki, zające, ślimaki,
- kropelki deszczu,
- tęcza - (dzieci otrzymują kolorowe wstążki),
- słońce - dziecko z sylwetą słońca.
Pierwszą zwrotkę inscenizują ruchem zwierzęta i kropelki deszczu: dzieci zwierzęta kucają w rozsypce, kropelki deszczu biegają delikatnie na palcach pomiędzy zwierzętami.
Podczas refrenu wybiegają na środek sali dzieci - kolory tęczy i, stojąc w zwartej grupce, machają w górze wstążkami. Pozostałe dzieci (zwierzęta i kropelki deszczu) tworzą wokół tęczy koło, podają sobie ręce i cwałują w prawą stronę.
Druga zwrotka jest sygnałem do zatrzymania się.
Dzieci stojąc w miejscu śpiewają piosenkę. Na środek sali wychodzi słońce, spokojnymi krokami przechadza się pomiędzy dziećmi i na koniec zatrzymuje się w środku koła.
Refren przebiega w taki sam sposób jak wyżej.
CD Piosenki i zabawy cz. 2 - „Tęcza nad łąką” (nr 22) |
„Kameleon” - kolorowanie sylwety kameleona z „Wycinanek-składanek” dowolną z technik: kredkami, farbami, plasteliną. Prowadzący, posiłkując się albumem przyrodniczym, przestawia dzieciom interesujące zwierzę - kameleona. Wyjaśnia, że jest to gatunek jaszczurki, słynącej ze zdolności do zmiany ubarwienia, długiego języka i oryginalnych kształtów ciała. Kameleony mają chwytny ogon i palce zrośnięte w rodzaj szczypiec, którymi przytrzymują się gałęzi. Żyją głównie na drzewach w tropikalnych, wilgotnych lasach oraz na terenach pustynnych i skalistych.
Nauczyciel proponuje samodzielne wykonanie kameleona przez każde dziecko, korzystając z zasobów „Wycinanek-składanek”. Po wypchnięciu, dzieci ozdabiają swoje zwierzęta według własnej fantazji.
Następnie nauczyciel zbiera je od wszystkich dzieci i proponuje dalszą zabawę.
Pokazuje dzieciom po kolei sylwety kameleonów w różnych kolorach, dzieci rozpoznają i nazywają te kolory.
„Wycinanki-składanki” cz. 2, s. 11 (instrukcja), s. 37 (projekt), kredki, flamastry, farby itp. |
„Coś w kolorze...” - wyszukiwanie w sali przedmiotów w danym kolorze.
W dalszej części zabawy nauczyciel unosi kolejne sylwety kameleonów do góry z poleceniem, by dzieci odszukały w sali przedmioty w danym kolorze i ustawiły się przy nich.
160. Czym pachnie błękit?
Zapis w dzienniku:
„Przejdź przez okienko” - zabawa ruchowa z czworakowaniem. „Błękitne, jak niebo” - ćwiczenia językowe oraz percepcji wzrokowej (rozróżnianie i nazywanie odcieni koloru niebieskiego).
„Ach, jak pachnie!” - wiersz I. Brylińskiej do wysłuchania na wstępie do zagadek węchowych - rozpoznawanie rozpylanych w powietrzu syntetycznych zapachów identycznych z naturalnymi. „Co tak pachnie?” - ciąg dalszy zagadek węchowych, odgadywanie zapachów wonnych przypraw, owoców, kwiatów itp. z zawiązanymi oczami.
„Malowanki” - zabawa muzyczno-ruchowa. „Wszystkie barwy tęczy” - wykańczanie wieloetapowej pracy plastycznej, będącej plonem i podsumowaniem pracy w tygodniu.
Przewidywane osiągnięcia - co poznaję, co umiem, co czuję:
- coraz lepiej czworakuję,
- wzbogacam słownictwo,
- dbam o porządek w miejscu pracy,
- uważnie słucham utworu literackiego,
- rozpoznaję różne zapachy,
- rozróżniam dźwięki wysokie, średnie i niskie,
- tworzę pracę plastyczną,
- doskonalę sprawność dłoni, tnąc nożyczkami,
- nazywam kolory.
Przebieg dnia:
I. Zajęcia poranne
„Przejdź przez okienko” - zabawa ruchowa z czworakowaniem. Dzieci dobierają się parami i stają luźno na sali. Jedno dziecko z pary w siadzie skrzyżnym trzyma oburącz obręcz ustawioną na ziemi pionowo, drugie w przysiadzie podpartym przed obręczą (okienkiem).
Na polecenie nauczyciela dzieci przechodzą przez okienko, idą na czworakach wokoło (za siedzącym dzieckiem) i znów przechodzą przez okienko. Po kilku rundkach - zmiana.
obręcze gimnastyczne dla połowy grupy dzieci, K. Wlaźnik, „Wychowanie fizyczne w przedszkolu. Przewodnik metodyczny dla nauczyciela”, JUKA, Warszawa 1999, s. 63 |
„Błękitne, jak niebo” - ćwiczenia językowe oraz percepcji wzrokowej (rozróżnianie i nazywanie odcieni koloru niebieskiego). Nauczyciel prezentuje dzieciom kartoniki z różnymi odcieniami koloru niebieskiego. Zachęca do rozpoznawania ich i nazywania. Z pewnością dzieci skoncentrują się na dwóch odcieniach: jasnym i ciemnym niebieskim. Zatem wymienia inne nazwy koloru niebieskiego, takie jak: błękitny, lazurowy, granatowy, szafirowy, indygo itp., z prośbą, by dzieci spróbowały je dopasować do odpowiednich kartoników. Wielokrotnie powtarza nazwy kolorów i wskazuje kartoniki, by dzieci zapamiętały. Na koniec pokazuje kartonik, a dzieci samodzielnie nazywają kolor.
kartoniki w odcieniach niebieskiego |
II. Zajęcia główne
„Ach, jak pachnie!” - wysłuchanie wiersza I. Brylińskiej jako wstęp do zagadek węchowych. Rozpoznawanie rozpylanych w powietrzu syntetycznych zapachów identycznych z naturalnymi.
Ach, jak pachnie!
Ach, jak pachnie dookoła:
niebo pachnie ciepłym deszczem,
miodem pachnie senna pszczoła,
świeżą ziemią grządki pierwsze.
Motyl wącha pączek biały,
który pachnie zagadkowo
jak perfumy mojej mamy...
Mamo, pachniesz konwaliowo.
Pies z podwórka trąca nosem
sto stokrotek pośród trawy.
Mruczek z wąsów strząsnął rosę;
zwąchał wróbla kot ciekawy.
Ach, jak pachnie! Wiosna przecież
uwolniła aromaty
parków, lasów, wiejskich ścieżek -
pachną płoty, pachną kwiaty.
Porwał drzewa wiatr do tańca,
zapachniało wierzbą, brzozą.
Słońce, złota pomarańcza
pachnie też - pomarańczowo.
Iwona Brylińska
Po przeczytaniu wiersza nauczyciel inicjuje rozmowę z dziećmi na temat jego treści oraz znajomych dzieciom zapachów i aromatów. Przykładowe pytania:
- Co to jest zapach?
- Czy wszystko pachnie?
- Jakie zapachy są miłe, a jakie niemiłe?
- Jakie macie ulubione zapachy?
Następnie nauczyciel delikatnie rozpyla w powietrzu niewielkie ilości odświeżaczy powietrza o zapachach podobnych do naturalnych, np. konwaliowe, sosnowe, cytrynowe i prosi dzieci o rozpoznanie ich i nazwanie.
I. Brylińska, „Ach, jak pachnie” [w:] „Plan pracy dla przedszkola. Grupy młodsze”, Wydawnictwo Raabe |
„Co tak pachnie?” - ciąg dalszy zagadek węchowych i odgadywania zapachów wonnych przypraw, owoców, kwiatów itp. z zawiązanymi oczami.
Nauczyciel na oczach dzieci wykłada, wysypuje z oryginalnych opakowań sklepowych dostępne aromatyczne przyprawy kulinarne, takie jak: wanilia, cynamon, goździki, skórka pomarańczowa, cytrynowa. Mogą to być również surowe owoce o zdecydowanym zapachu np. pomarańcze, cytryny oraz wiosenne kwiaty: konwalie, fiołki, stokrotki, a także sosnowe szpilki. Wszystkie zebrane przyprawy, owoce i kwiaty daje dzieciom do powąchania, obejrzenia, dotknięcia. Zachęca dzieci do wypowiedzi na temat wrażeń, jakie te zapachy w nich wywołują.
- Jak pachną?
- Co przypomina wam dany zapach?
Po kolei prezentuje przyprawy, owoce i kwiaty - przedstawia nazwę i krótko o nich opowiada. Następnie z pomocą dzieci wybiera trzy rzeczy różniące się od siebie aromatem, przekłada do nieprzezroczystych, czystych, bezwonnych naczyń. Zaprasza chętne dzieci do powąchania z zawiązanymi oczami „próbek” i odgadnięcia ich nazwy. W momencie, kiedy większość dziecięcych nosów nie ma już problemu z odróżnianiem wybranych zapachów i zapamiętaniem nazw, nauczyciel wraz z dziećmi wybiera kolejne „próbki” do czystych pojemników i wąchanie i odgadywanie zaczyna się od nowa.
wonne przyprawy (goździki, wanilia, kokos), owoce, kwiaty |
III. Zajęcia popołudniowe
„Malowanki” - zabawa muzyczno-ruchowa. Melodia piosenki nagrana jest w trzech rejestrach: pierwsza zwrotka w wysokim rejestrze, druga w średnim, trzecia w niskim. Dzieci siadają na podłodze przed nauczycielem. Prowadzący prosi dzieci, aby rękami naśladowały malowanie sufitu, ścian i podłogi w różne wzorki, odpowiednio do słyszanej muzyki (przy muzyce wysokiej malują sufit, przy średniej ściany, przy niskiej podłogę). Po wykonaniu tego ćwiczenia dzieci słuchają piosenki „Malowanki” w wykonaniu nauczyciela, a następnie omawiają jej treść. Każde dziecko otrzymuje kolorową wstążkę (najlepiej na krótkim patyku) i staje w dowolnym miejscu sali. Podczas ponownego słuchania utworu dzieci ilustrują ruchem wstążki treść piosenki i odpowiednio do wysokości dźwięków malują wysoko - niebo, słońce, ptaka, przed sobą i wokół siebie - dom, psa, płotek, nad podłogą - trawę, psa.
CD Piosenki i zabawy cz. 2 - „Malowanki” (nr 37), wstążki |
„Wszystkie barwy tęczy” - wycinanie namalowanych w dniu poprzednim łuków i naklejanie ich na niebieskie kartony; doklejanie, dorysowywanie, domalowywanie rzeczy i przedmiotów w kolorach, występujących w tęczy. Dzieci samodzielnie, pod czujnym okiem nauczyciela, wycinają z kartonu łuki tęczy, namalowane poprzedniego dnia. Przyklejają je na kartony, które malowały wcześniej palcami na różne odcienie niebieskiego (malowanie deszczu).
Nauczyciel przedstawia dzieciom wiersz „Malowanie” Joanny Pollakówny, jako zachętę i inspirację do pracy.
Malowanie
Co będzie na tym obrazie?
Na razie
kładę kolory i linie.
Niebieska rzeka płynie zwinnie,
wtem żółte słońce wpada do rzeki
i zaraz las wyrasta zielony, wielki.
Czerwony mak ma niebo czerwone nad głową.
Spojrzę -
i słońce zachodzi złoto i fioletowo,
a kiedy żółty kolor z czerwonym połączę,
pomarańczowe kule rozsypią się po łące.
Pomarańcze na łące? I gdzież to być może?
- Na obrazku.
Gdzie jestem w różowym humorze.
Joanna Pollakówna
Chętne dzieci wykańczają prace rysunkami rzeczy i przedmiotów w siedmiu kolorach, jakie można dostrzec w tęczy (fiolet, granat, błękitny/niebieski, zielony, żółty, pomarańczowy, czerwony).
Nauczyciel wspólnie z dziećmi urządza wystawę prac.
klej, nożyczki, farby, kredki itp., prace dzieci wykonane wcześniej, duże niebieskie kartony; J. Pollakówna, „Malowanie”, [w:] „Szedł czarodziej - antologia wierszy dla dzieci”, wybór i opracowanie W. Kot, Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1986 |
Propozycje zajęć do tematów od 156. do 160. opracowała Marta Pietrzak.