IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI
Nazwa produktu: Tlenek molibdenu(VI) [tritlenek molibdenu(VI), trójtlenek molibdenu, bezwodnik kwasu molibdenowego]
Wzór chemiczny: MoO3
Producent:
Dostawca:
Użytkownik:
Telefon awaryjny: (042) 631 47 24 (informacja toksykologiczna w Polsce)
2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH
Składniki stwarzające zagrożenie:
Nazwa chemiczna |
% wag. |
Nr CAS |
Nr EINECS |
Symbol ostrzegawczy |
Symbole zagrożenia (R) |
tlenek molibdenu(VI) |
100 |
1313-27-5 |
215-204-7 |
Xn |
36/37-48/20/22 |
3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ
Substancja niebezpieczna w myśl dyrektywy 1999/45/EEG.
Zagrożenie pożarowe: Substancja stała, niepalna. Pyły nie tworzą mieszanin wybuchowych z powietrzem.
Zagrożenie toksykologiczne: Działa szkodliwie w kontakcie ze skórą i po połknięciu; stwarza poważne zagrożenie dla zdrowia człowieka w następstwie długotrwałego narażenia.
Zagrożenie ekotoksykologiczne: Substancja działa słabo szkodliwie na organizmy żywe, w szczególności glebowe i wodne.
4. PIERWSZA POMOC
Uwaga: W pierwszej kolejności należy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skażonego tlenkiem molibdenu(VI) środowiska. Ułożyć na lewym boku z głową skierowaną w dół.
Zatrucie inhalacyjne: |
|
Zatrucie doustne: |
|
Zanieczyszczenie skóry: |
|
Zanieczyszczenie oczu: |
|
5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU
Informacja ogólna: |
Tlenek molibdenu(VI) jest substancja niepalną. |
|
W przypadku pożaru sąsiednich obiektów stosować: |
|
|
Szczególne zalecenia: |
W przypadku pożaru do zagrożonych obiektów ograniczyć dopływ powietrza. |
|
Sprzęt ochronny strażaków w warunkach dużego pożaru: |
Aparaty izolujące drogi oddechowe. |
POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA
Zalecenia ogólne: |
W przypadku wydostania się tlenku molibdenu(VI) do środowiska, skażony teren należy wyizolować z otoczenia, a poza jego obręb wyprowadzić osoby postronne. W pierwszej kolejności odciąć źródło skażania środowiska. W razie potrzeby wezwać ekipy ratownicze. Chronić źródła wody oraz kanalizację. W czasie działań oczyszczających unikać wzbijania się pyłu. |
Środki ochrony osobistej: |
Unikać kontaktu z uwolnionym tlenkiem molibdenu(VI). Stosować ubrania ochronne z tkanin zwartych, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, ochrony dróg oddechowych przed pyłami. Należy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów cząsteczkowych (filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P2). |
Zalecenia szczegółowe: |
Starać się odciąć źródło skażenia środowiska (uszczelnić uszkodzone opakowanie i umieścić w opakowaniu awaryjnym). |
Zabezpieczenie środowiska: |
Chronić źródła wody oraz kanalizację. W czasie działań oczyszczających unikać wzbijania się pyłu. W przypadku skażenia wód powiadomić odpowiednie władze. Skażony grunt podlega wymianie. |
Metody utylizacji: |
Unieszkodliwianie na drodze chemicznej - zgodnie wymogami prawa krajowego |
7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE
Zapobieganie zatruciom: |
Podczas stosowania tlenku molibdenu(VI) nie jeść, nie pić, unikać kontaktów z tlenkiem molibdenu(VI), unikać wdychania pyłów, par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu. |
Zapobieganie pożarom / wybuchom: |
Substancja niepalna. Nie wymaga szczególnego trybu postępowania w tym zakresie. |
Magazynowanie: |
W oryginalnych, właściwie oznakowanych opakowaniach w magazynie materiałów szkodliwych, wyposażonych w instalację wentylacyjną. Przechowywać w odpowiednio zabezpieczonych szafach lub sejfach. Na terenie magazynu przestrzegać zakazu palenia, spożywania posiłków. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400. |
Metody postępowania z odpadami: |
Za odpad można uznać tlenek molibdenu(VI), który w żadnej postaci nie nadaje się do zagospodarowania. Odpadowy tlenek molibdenu(VI) odstawiany jest do wskazanego przez służbę ochrony środowiska miejsca, celem powtórnego zagospodarowania lub utylizacji. |
8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ
Rozwiązania techniczne: Ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania tlenku molibdenu(VI). Sprawna wentylacja.
Ochrony osobiste:
Ręce:: |
Rękawice z tworzywa powlekanego. |
Oczy: |
Okulary ochronne w szczelnej obudowie. |
Drogi oddechowe: |
Ochrony dróg oddechowych w przypadku pracy w atmosferze z pyłami tlenku molibdenu(VI) (z filtrem cząsteczkowym oznaczonym kolorem białym i symbolem P3). |
Skóra i ciało: |
Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne. |
Ochrony zbiorowe: |
Wentylacja na stanowiskach pracy w obiektach zamkniętych. Zdroiki w pobliżu stanowisk pracy. |
Inne informacje: |
Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy wymyć powierzchnię ciała oraz oczyścić ochrony osobiste. Nie jeść, nie pić, nie palić, nie zażywać leków podczas pracy. Zapobieganie zagrożeniom: Tam, gdzie występuje możliwość pojawienia się niebezpiecznych stężeń pyłów tlenku molibdenu(VI), wprowadzić zraszanie rozproszoną wodą. |
Najwyższe dopuszczalne stężenie tlenku molibdenu (w przeliczeniu na Mo), (NDS):
NDS - 4 mg/m3, NDSCh - 10 mg/m3.
Rozwiązania techniczne: Stosowanie ścisłych rygorów bezpiecznej pracy: ochrony osobiste, wentylacja wyciągowa, brak możliwości skażenia kanalizacji i otaczającego środowiska. Przesypywanie do mniejszych naczyń jest dokonywane szuflą lub łopatką (nigdy ręką).
Metody oceny narażenia w środowisku pracy:
Metody oceny narażenia opierają się na laboratoryjnym oznaczaniu zawartości tlenku molibdenu(VI) na stanowisku pracy. Zalecane są metody chromatografii gazowej. Analiza chromatograficzna (gazowa) powietrza pobranego w środowisku pracy.
PN-86/Z-04050.01 - Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne.
PN-89/Z-04008.07 - Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników.
Ocena narażenia: Zgodnie z normami polskimi dotyczącymi tlenku molibdenu(VI)
WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE
9.1 |
Masa cząsteczkowa: 143,94 g/mol. |
9.2 |
Postać fizyczna, barwa, zapach: Tlenek molibdenu(VI) w warunkach normalnych jest krystalicznym ciałem stałym, o barwie jasnożółtej, z dopuszczalnym odcieniem zielonkawym. |
9.3 |
Temperatura topnienia: 795oC |
9.4 |
Temperatura wrzenia: 1155oC |
9.5 |
Gęstość: 4,50 g/cm3 (20oC) |
9.6 |
Gęstość usypowa: ok. 1200 kg/m3 |
9.7 |
Rozpuszczalność w wodzie i innych substancjach: Tlenek molibdenu(VI) w wodzie rozpuszcza się bardzo słabo (0,5 g/l/20oC). Rozpuszcza się dobrze w alkaliach. |
9.8 |
Zagrożenie dla wód: Małe |
9.9 |
Inne: Tlenek molibdenu(VI) stosowany jest do otrzymywania wysokogatunkowego molibdenu dla przemysłu elektrotechnicznego, m. in. do konstruowania lamp żarowych, rentgenowskich itp. |
STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ
Stabilność i reaktywność: |
W warunkach normalnych tlenek molibdenu(VI) jest chemicznie stabilną substancją. |
Właściwości korozyjne: |
Brak |
INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE
Drogi narażenia człowieka: Wdychanie pyłów, spożycie, kontakt pyłu z oczami i skórą.
Wdychanie pyłów:. Zwykle pojawia się utrzymujący się kaszel i kichanie. Ból gardła i mięśni rozwija się po 2-3 godzinach od narażeniu. Objawy te zwykle same ustępują po upływie 24 godzin.
Kontakt ze skórą: Może pojawić się bó1 i zaczerwienienie. Mogą wystąpić dermatozy.
Kontakt z oczami: Może wystąpić podrażnienie, zaczerwienienie, ból, zapalenie spojówek.
Spożycie: Zwykle pojawia się nudności, wymioty, ból brzucha.
Skutki zdrowotnego narażenia przewlekłego:
Osoby zawodowo stykające się (w dłuższym okresie czasu) z tlenkiem molibdenu(VI) skarżą się na przekrwienie błon śluzowych nosa, nieżyt żołądka a także na chroniczne uszkodzenie płuc. Może zauważalnie spadać waga ciała.
12. INFORMACJE EKOLOGICZNE
Działanie na organizmy wskaźnikowe:
Niższe organizmy: Bakterie (Escherichia coli) i skorupiaki (Daphnia) znoszą bez żadnego uszczerbku stężenia 1 g/dm3 dla glonów (Scenedesmus) próg szkodliwości wynosi 54 mg/dm3.
Jako maksymalnie dopuszczalne stężenie związków molibdenu, zaleca się na podstawie toksykologicznego działania 0,5 mg/dm3. Rośliny: W ilościach śladowych molibden działa korzystnie, pobudzająco na rozwój upraw roślinnych. Szkodliwe wpływy zaznaczają się u co bardziej wrażliwych roślin, w zakresie stężeń od 0,5 do 5 mg/dm3.
Stopień zagrożenia wód: mały
POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI
Metody unieszkodliwiania:
Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (Dz.U.62 poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz. 1206).
Zawartość opakowania, wg:
rodzaju 06 04 99 - inne nie wymienione odpady
Sposób likwidacji B3 „Procesy oddzielania szkodliwych składników odpadów od obojętnych...”
Opakowania, wg:
rodzaju 15 01 02 - opakowania z tworzyw sztucznych,
rodzaju 15 01 04 - opakowania z metali,
rodzaju 15 01 07 - opakowania ze szkła.
INFORMACJE O TRANSPORCIE
14.1 |
Numer ONZ : |
3288 |
14.2 |
Klasa RID/ADR/IMO: |
6.1 |
14.3 |
Grupa pakowania: |
III |
14.4 |
Numer rozpoznawczy zagrożenia: |
60 |
14.5 |
Numer indeksowy (EC): |
042-001-00-9 |
14.6 |
Symbole niebezpieczeństwa (R): |
36/37-48/20/22 |
14.7 |
Symbole bezpieczeństwa (S): |
2-22-25 |
14.8 |
Nalepka ostrzegawcza wg. ADR/RID Nr 6.1: |
|
INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH
Kartę wykonano zgodnie z:
Dyrektywami UE Nr 67/548 EEC oraz 88/379/EEC.
Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11 stycznia 2001r. (Dz.U.11 poz.84; 100 poz.1085; 123 poz.1350; 125 poz.1367 ze zmianą z dnia 5 lipca 2002r. (Dz.U.142 poz.1187),
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz.U.140 poz.1171),
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz.U.129 poz. 1110),
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 16 lipca 2002r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz.U. 140 poz.1173),
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz.U. 140 poz.1172),
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15 lipca 2002r. w sprawie substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania należy zaopatrywać w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (Dz.U.140 poz.1174),
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 lipca 2002r. w sprawie obowiązku dostarczenia karty charakterystyki niektórych preparatów nie zaklasyfikowanych jako niebezpieczne (Dz.U.142 poz.1194),
Normą PN-ISO 11014-1:1998 „Bezpieczeństwo chemiczne - Karta charakterystyki bezpieczeństwa produktów chemicznych”,
Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 17 czerwca 1998r. (Dz.U.79 poz.513) ze zmianą 2 stycznia 2001r. (Dz.U.4 poz.36) w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy,
Rozporządzeniem MZiOS z dnia 11 września 96r. (Dz.U.121 poz.571) w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki,
Rozporządzeniem MOŚZNL z dnia 28 kwietnia 1998r. (Dz.U.55 poz.355) w sprawie dopuszczalnych wartości stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu,
Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21 października 1998r. (Dz.U.145 poz.942) i zmianą 05 marca 2001 (Dz.U.22 poz.251)w sprawie szczegółowych zasad, usuwania wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych,
Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (Dz.U.62 poz. 628) oraz rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz. 1206),
Klasyfikacja materiałów niebezpiecznych według Umowy Europejskiej dotyczącej Międzynarodowego Przewozu Materiałów Niebezpiecznych ADR (ważnej od 01 lipca 2001r.),
Niniejsza karta charakterystyki substancji niebezpiecznej jest bezpośrednio przekazywana użytkownikowi tlenku molibdenu(VI), bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości odnośnie do wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych.
Niniejsza karta nie jest żadną podstawą zobowiązującą do jakiejkolwiek odpowiedzialności jakiegokolwiek rodzaju ze strony dostawcy tlenku molibdenu(VI). Przedsiębiorstwo nie będzie odpowiedzialne za jakikolwiek zejście śmiertelne, chorobę lub uszczerbek na zdrowiu jakiejkolwiek natury, będący następstwem zastosowania lub niewłaściwego wykorzystania karty charakterystyki substancji niebezpiecznej lub materiału którego karta dotyczy.
Informacje zawarte w niniejszej karcie przedstawiają aktualny stan naszej wiedzy i doświadczeń dotyczących bezpiecznego stosowania wyrobu.
Na etykietach należy zamieścić następujące informacje:
Symbole ostrzegawcze na opakowaniu jednostkowym:
|
|
|
Napis ostrzegawczy na opakowaniu jednostkowym: |
„Substancja szkodliwa.” |
|
Symbole zagrożenia |
||
R 36/37 |
Działa drażniąco na oczy i drogi oddechowe. |
|
R 48/20/22 |
Działa szkodliwie na drogi oddechowe i po połknięciu; stwarza poważne zagrożenie zdrowia człowieka. |
|
Symbole bezpieczeństwa |
||
S 2 |
Chronić przed dziećmi. |
|
S 22 |
Nie wdychać pyłu. |
|
S 25 |
Unikać zanieczyszczenia oczu. |
INNE INFORMACJE
16.1 Chemiczne określenie produktu: Tlenek molibdenu(VI) |
||
16.2 Znaczenie symboli: |
||
Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych |
||
Xn |
Substancja szkodliwa. |
|
Numer rozpoznawczy zagrożenia |
||
60 |
Materiał trujący |
|
Znaczenie oznaczeń transportowych |
||
Klasa RID/ADR: 6.1-III |
Materiał trujący - mniej niebezpieczny |
|
Numer ONZ: 3288 |
Materiał stały, trujący, nieorganiczny, inaczej nie ujęty |
Uwaga: Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacja zawarta w powyższej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa użytkowania substancji. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do określonych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy użytkownika. Karta charakterystyka nie może być traktowana jako gwarancja właściwości substancji.
* * * * *
Zgodnie z rozporządzeniem MZ z dnia 03.07.2002 r. , PN-ISO 11014-1 i Dyrektywy 91/155/EEC
|
KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI |
Wydanie: I Data wydania 15.01.03 Strona/stron 7/7 |
Nazwa: |
TLENEK MOLIBDENU(VI) |
Tlenek molibdenu(VI)