Wczesny rak jelita grubego
Jest to rak ograniczony do błony śluzowej (carcinoma intramucosum) [ zazwyczaj nie daje przerzutów i nie stwierdza się inwazji naczyń i naciekania mięśniówki właściwej];
Są to raki, w których ze względu na niski stopień miejscowego zaawansowania ryzyko przerzutów do węzłów chłonnych jest znikome;
Makroskopowo może przybierać cztery formy morfologiczne:
1. Polip gruczolakowy z ogniskiem utkania raka;
2. Mały polipowaty rak
3. Nieuszypułowany gruczolak, najczęściej kosmkowy z ogniskiem raka;
4. Mały owrzodziały rak;
Zaawansowany rak jelita grubego
Makroskopowe typy wzrostu:
guzy rosnące okrężnie, obrączkowato zwężające światło;
guzy owrzodziałe o wyniosłych brzegach;
egzofityczne, kalafiorowate zmiany rosnące do światła jelita;
odcinkowe usztywnienie ściany odpowiadające „linitis plastica” żołądka
Klasyfikacje stopni zaawansowania raka jelita:
1. Klasyfikacja Dukesa (1958r):
A. Naciek ograniczony do ściany jelita
B. Naciek przechodzi poza ścianę jelita
C1 Nacieka całą grubość ściany jelita, przerzuty
do węzłów chłonnych w rzucie guza
C2 Nacieka całą grubość ściany jelita, przerzuty
do węzłów chłonnych w miejscu podwiązania
naczyń krezkowych
D. Stwierdza się odległe przerzuty narządowe
2. Klasyfikacja TNM
Tis - carcinoma in situ
T1 - guz ograniczony do błony śluzowej i podśluzowej
T2- guz ograniczony do ściany jelita, nie przechodzi poza błonę surowiczą
T3 - guz nacieka całą grubość ściany jelita z lub/ bez przejścia nacieku na tkanki okołojelitowe
T4 - nowotwór nacieka odległe narządy lub tkanki
N - zajęcie węzłów chłonnych
N0 - węzły chłonne nia zajęte
N1 - zajęci 1-3 węzłów chłonnych okołojelitowych
N2 - zajęcie 4 lub> węzłów okołojelitowych
N3 - zajęcie węzłów chłonnych wzdłuż głównych naczyń chłonnych
M - odległe przerzuty
M0 - przerzutów nie stwierdza się
M1 - stwierdza się odległe przerzuty
3. Klasyfikacja Huttera i Sobina
Stopień O - Tis, N0 M0
Stopień I - T1 N0 M0 lub T2 N0 M0
Stopień II - T3 N0 M0 lub T4 N0 M0
Stopień III- dowolny T, N1 M0
dowolny T, N2 lub N3 M0
Stopień IV -dowolny T, dowolny N, M1