Konformizm i nonkonformizm w grupie.

Konformizm i dewiacjaR.K.Merton 1938

Konformizm

• Zmiana w zachowaniu na skutek rzeczywistego lub wyimagowanego wpływu innych ludzi.

• Wpływ informacyjny i wpływ normatywny

Dlaczego ludzie ulegają wpływowi innych?

Do jakiego stopnia ludzie są skłonni ulegać innym?

Procesy definiowania sytuacji

• Konfrontowanie własnych definicji rzeczywistości z definicjami innych ludzi

• Np. dziecko, które upada i patrzy na reakcję rodziców nim zacznie płakać.

• Interpretowanie sytuacji zgodnie z przyjęta definicją- audycja Wojna światów G.Wellsa w 1938

Czynniki sytuacyjne sprzyjające poddaniu się informacyjnemu wpływowi innych

• Niejasność sytuacji, brak alternatywnych źródeł definicji sytuacji

• Kryzys, sytuacje zagrożenia

• Autorytet innych- eksperci

Normatywny wpływ społeczny

• Wynika z potrzeby akceptacji

• Dokonuje się w kontekście grupy

• Podporządkowanie normom grupowym (formalnym i nieformalnym)

Eksperymenty Solomona Asha (1951, 1956)

Eksperyment Asha-Wpływ normatywny czy informacyjny

Morton Deutsch i Harold B.Gerard Studium normatywnych i informacyjnych wpływów społecznych na sąd indywidualny

Punkt wyjścia

• Uczestnicy eksperymentu Sherifa( 1938) lub Asha (1951) nie funkcjonowali jako członkowie grup.

• Normatywny wpływ społeczny- wpływ w kierunku dostosowywania się do oczekiwań innych

• Informacyjny wpływ społeczny- wpływ w kierunku zaakceptowania informacji otrzymywanej od kogoś innego jako świadectwa rzeczywistości. Na ogóle oba występuja razem.

Hipotezy

• Normatywny wpływ społeczny jest większy w grupie niż w agregacie nie tworzącym grupy

• Normatywny wpływ ulega redukcji jeśli jednostka ma świadomość, ze jej sąd nie będzie zidentyfikowany

• Normatywny wpływ społeczny w kierunku utrzymania spójności własnych poglądów redukuje siłę normatywnego wpływy w kierunku dostosowywani asie do innych

• Normatywny wpływ społeczny w kierunku utrzymania spójnych przekonań, będzie silniejszy jeśli płynie nie tylko od samej jednostki, ale i od kogoś innego

• Im bardziej jednostka jest niepewna własnych przekonań tym bardziej jest podatna na informacyjny i normatywny wpływ

• I bardziej jednostka jest niepewna trafności oceny innych tym mniej jest podatna na informacyjny wpływ społeczny w toku formułowania sądu

Metoda

• Badani: 101 studentów psychologii

• Procedura: przyjęta od Asha

• Wpływ grupowy- nagrody dla każdego członka, gdy grupa odniesie sukces

Wnioski

• Normatywny wpływ społeczny jest zdecydowanie wyraźniejszy w grupie)

• Nawet w sytuacji gdy brak wpływu normatywnego pozostaje wpływ informacyjny- ludzie mają tendencje do traktowania definicji innych jako bardziej wiarygodnych niż własne

• Normatywne wpływy mogą jednak doprowadzić zarówno do osłabienia integracji jednostki , jaki do jej wzmocnienia

Konformizm w grupie

• Dwa zasadnicze stanowiska:

I Homans (1974), Newcomb(1943)- wznoszenie się jednostki w hierarchii grupy(status) wywołuje narastanie postaw konformistycznych wobec tej grupy

• „im wyższe uznanie człowiek otrzymuje ze strony grupy, tym bardziej przestrzega jej norm(Homans) i tym wyższy stopień ich akceptacji(Newcomb)

II Rozkład konformizmu i zachowań dewiacyjnych nie przebiega w sposób liniowy:

• Najsilniejszy konformizm przejawiają osoby znajdujące się w „środku” drabiny statusu

• Najwięcej zachowań dewiacyjnych i nonkonformizm przejawiają osoby o najwyższym i najniższym statusie

C.J. Harvey i Conrad Conslavi badanie eksperymentalne

• Status i konformizm w grupach nieformalnych

• Hipoteza: największą tendencję do zachowań konformistycznych wykazują osoby znajdujące się na pozycji drugorzędnej(po liderze), sam zaś lider zdolny jest do zachowań nonkonformistycznych gdy jego pozycja w grupie jest silna

• Badaniu poddano 27 grup o charakterze kilkowym(chłopcy ze stanowej szkoły, którzy popełnili wykroczenia). Każda grupa liczyła 4-5 członków.

• Krok 1- test socjometryczny, obiecana nagroda dla najlepszej z grup

• Krok 2- ocena odległości świateł między błyskami w ciemności. Badani ( lider, drugi i najniższy statusem- w różnych grupach, zawsze odpowiadali na końcu)

• I faza- wszyscy oglądali to samo, poproszono o oceny indywidualne i ustalenie wspólnej oceny

• II faza- członkowie grupy oglądają inne bodźce niż badani. Po tem dyskusja wyników i obserwowanie zachowań badanych oraz grupy

• III faza-Teraz każdy indywidualnie przedstawiał wyniki, które w poprzedniej fazie były dyskutowane publicznie

Wyniki

• Osoba zajmująca druga pozycję w grupie była znacznie bardziej podatna na zmianę opinii niż lider lub osoba o najniższym statusie

• Lider był pod najmniejszym wpływem , ale niewiele mniejszym niż osoba o najniższym statusie

• Zmiany własnych ocen utrzymywały się też w III fazie, gdy ustał już wpływ innych

Zadanie do rozważenia

Jan Kowalski, jest menadżerem kierującym 3 zespołami.

Każdy z zespołów ma swojego lidera:

I zespół- lider jest bardzo popierany przez swoją grupę. Ludzie ufają mu i cenią jego zdanie. Niejednokrotnie pokazał, że potrafi walczyć o swoje zdanie a jego rozwiązania okazywały się korzystne dla firmy. W zespole ma 2 zastępców, też uznawanych przez grupę. Zespół ogólnie pracuje dobrze, są tylko dwie osoby osiągające niskie wyniki, raczej bierne.

II zespół- tu sytuacja nieco inna, lider zespołu został niedawno kierownikiem. W dodatku przyszedł z zewnątrz firmy, grupa jeszcze dobrze go nie zna. Ma 2 zastępców, którzy sami mieli nadzieję, zostać kierownikami zespołu. Wyniki zespołu „ciągnie” 2 bardzo dobrych sprzedawców. Kilka osób ma słabe wyniki, powinny zostać niebawem zwolnione.

Zadanie

I Musisz ciąć koszta i obniżyć stawkę za godzinę. Chcesz to zrobić najpierw w jednym zespole, potem w drugim. Który pierwszy wybierzesz licząc na poparcie odgórnej decyzji?

II Chcesz by zespół zaproponował innowacyjne podejście do problemu a następnie je wdrożył. Który zespól wyznaczysz ?

Typ regulacji

Relacja

do wzoru

Norma regulująca środki

Wartość regulująca cel

Konformizm

+

+

Innowacja

-

+

Rytualizm

+

-

Rezygnacja

-

-

Bunt

-/+

-/+

---