ZBIÓR- TRANSPORT- TRAKTOWANIE POZBIORCZE- PRZECHOWYWANIE ZASADNICZE- PRZYGOTOWANIE DO SPRZEDAŻY- TRANSPORT- HANDEL HURTOWY- HANDEL DETALICZNY- GOSPODARSTWO DOMOWE- KONSUMPCJA

CEL przechowalnictwa to wydłużenie czasu podaży w stanie świeżym

Procesy zachodzące w owocach i warzywach po zbiorze:

-oddychanie-transpiracja-wzrost i rozwój-dojrzałość i starzenie się-procesy chorobowe-choroby fizjologiczne (abiotyczne)- uszkodzenie chłodowe, mrozowe, powodowane wysoka temperaturą (hipoterapia) i spowodowane zmianą składników atmosfery-zmiany składu chemicznego

ODDYCHANIE

- oddychanie beztlenowe (fermentacja)- może zachodzić przy niedostatku tlenu, podczas ścisłego upakowania, podczas oddychania beztlenowego powstaje CO₂ i alkohol etylowy- proces niekorzystny, tworzy się aldehyd octowy- obniżenie jakości przechowywanych owoców

C₆H₁₂O₆2C₆H₅OH+2CO₂

- tlenowe- wydzielanie CO₂ i energii (40% zużywa komórka na procesy metaboliczne, reszta to ciepło wydzielane do atmosfery i trzeba je odbierać od owoców)

C₆H₁₂O₆+6O₂+38ADP+38P6CO₂+6H₂O+38ATP+energia

ODDYCHANIE to rozkład złożonych związków organicznych (skrobia, kwasy organiczne) do CO₂ i H₂O z jednoczesnym wytwarzaniem energii oraz cząstek które mogą być wykorzystane przez komórkę do reakcji syntezy.

Powoduje:1.zmniejszenie suchej masy, przyśpiesza starzenie, zmniejsza wartość odżywczą, zmiana smaku i aromatu 2.zwiększa zawartość CO₂ w otoczeniu, obniża zawartość tlenu poniżej pewnego poziomu- może prowadzić do oddychania beztlenowego (np w zamkniętym opakowaniu foliowym) 3.wydzielanie ciepła do otocznia- zagrzewanie się i przyśpieszanie procesów życiowych

Pod względem intensywności oddychanie warzyw dzielimy na 5 klas:1.bardzo niska intensywność oddychania po zbiorze (<5ml CO₂/kg/h w temp 5ºC) ziemniak, cebula, czosnek, rzodkiewka, kawon 2.niska intensywność (5- 10ml) marchew, burak ćwikłowy, kapusta, dynia, ogórek, melon, papryka, pomidor 3.średnia intensywność (10- 20ml) kalafior, por, sałata 4.wysoka intensywność (20- 30ml) kapusta, brukselka, szpinak 5.bardzo wysoka intensywność (>30ml) brokuł, groch zielony, kukurydza cukrowa, pieczarka

najwcześniejsze odmiany- duża intensywność oddychania

późne odmiany- mała intensywność oddychania

Intensywność oddychania zależy od: - gatunku

- odmiany - temperatury (optymalna od 0*c do +4*C)

- składu atmosfery (przechowalni: tlen, dwutlenek węgla, etylen- aktywator enzymów,aby nie uszkodzić roślin można zrobić stosunek 3:5 CO₂ do O₂)

- światła (na świetle oddychają intensywniej)

- wilgotności

Skład powietrza: - CO₂- 0,03% - O₂- 21% - N- 78%

- inne- 1% Wyróżnia się 3 stadia dojrzałości:

- fizjologiczna- stan rozwoju organów rośliny który jest głównym celem uprawy i uzyskanie pełnej gotowości do przejścia do fazy rozwoju

- zbiorcza- stan fizjolog owoców, w którym powinny być zebrane, aby najlepiej nadawały się do przechowywania, stan dojrzałości w którym roślina lub jej organ charakteryzują się zespołem cech optymalnych do zbioru, transportu, przetwórstwa i przechowywania

- konsumpcyjna- stan fizjologii owoców, w którym osiągają one optymalne właściwości smakowe i najwyższą wartość odżywczą

Wskaźniki dojrzałości zbiorczej:

1.wielkość owoców ( bezpośrednio przed zbiorem wzrost objętości o 0,25-0,50%)

2.jędrność owoców ( maleje)

3.barwa zasadnicza skórki ( żółknie)

4łatwość oddzielania się szypułki od pędów ( większa)

5.próba skrobiowa - określa stopień zaniku skrobi w miąższu jabłek

6.suma temp aktywnych ( dla każdej odmiany jest wart stała)

7.kalendarzowy termin zbioru - mało dokładny

TRANSPIRACJA, czyli utrata wody w postaci pary wodnej przez żywe tkanki rośliny (skórka, kutikula, aparaty szparkowe), wpływa negatywnie na wygląd, konsystencję, smak, masę, powoduje więdnięcie i utratę turgoru a więc świeżości,

Szybkość transpiracji zależy od:

1.budowy morfologicznej- stosunku powierzchni do objętości, im jest on większy tym transpiracja szybsza

2.budowy anatomicznej- budowa tkanek, ułożenie komórek miękiszowych, grubość skórki, kutikula, nalot woskowy, obecność suchych łusek

3.intensywności oddychania- wydzielane ciepło zwiększa deficyt pary wodnej i przyśpiesza transpirację

4.zawartość pary wodnej w otoczeniu

5.cyrkulacja powietrza

OBJAWY USZKODZEŃ CHŁODOWYCH

1.plamy na powierzchni owoców które są wynikiem utraty wody 2. wyciek wody z tkanek (więdnięcie)

3. wewnętrzne przebarwienie miękiszu, wiązek przewodzących, tkanek 4.rozkład tkanek 5.zaburzenia w dojrzewaniu 6.przyśpieszone starzenie 7.zwiększenie wrażliwości na gnicie

8.zmiany w składzie chemicznym- wpływ na smak i zapach

9.tworzą się białka stresowe

Zgodnie z polska norma wyróżnia się:

- zdolność przechowalnicza- cecha genetycznie warunkowana decydująca o przydatności do przechowywania

- przydatność przechowalnicza- zdolność przechowywania gatunku lub odmiany z uwzględnieniem dojrzałości zbiorczej i odmiany

- trwałość przechowalnicza- zespół cech decydujących o długości procesu przechowywania. Ma ona najbardziej praktyczne znaczenie

Czynniki wpływające na trwałość:

1.genetyczne- gatunek i odmiana- poszczególne rośliny gatunki warzyw i owoców róż nią się znacznie trwałością przechowywania

2.warunki klimatyczne w czasie wegetacji- temperatura, nasłonecznienie, opady

3.czynniki agrotechniczne- gleba, zmianowanie, nawożenie, nawadnianie, ochrona roślin

4.termin i sposób zbioru

Temperatury minusowe znoszą: cebula, czosnek, por

Wrażliwe na wysoką wilgotność: cebula

Najdłuższy okres przechowywania: chrzan, burak, czosnek, marchew, pietruszka

Najkrótszy przechowywania: rzepa, por, cykoria

KA- obiekty z kontrolowana atmosferą

MAP- modyfikowana atmosfera

ULO- 1,5% ultraniskie stężenie tlenu

Obniżenie stężenia tlenu:

1.zmniejsza intensywność oddychania

2.hamuje procesy wzrostu

3.rozkład chlorofilu w warzywach jest ograniczony ( tlen poniżej 5%)

4.zmniejsza zmiany tekstury, aromatu, zawartość związków biologicznie czynnych, witaminy C, karotenów

Technologia przechowywania owoców:

1. w polu 2. dołowanie 3. kopce ziemne 4. kopce z aktywną wentylacją 5. pomieszczenia adoptowane 6. przechowalnie - z wentylacją grawitacyjną - z wentylacją wymuszoną (urządzenia chłodzące) - z aktywna wentylacją 7. chłodnie (agregat chłodniczy)

8. chłodnie z KA (umożliwia regulacje temperatury, wilgotności i składu powietrza- obniżać zawartość O₂ lub podwyższać CO₂)

Choroby przechowania owoców:

1. grzybowe - gorzka zgnilizna - miękka i brunatna zgnilizna 2. fizjologiczne - gorzka plamistość podskórna - rozpad mączysty (starczy)

- oparzelizna powierzchniowa

WARZYWA

Wartość handlowa- zespół cech mówiących przydatności warzyw do obrotu handlowego

Wartość biologiczna warzyw jest pojęciem kompleksowym, które obejmuje: wartość odżywczą warzyw, i walory smakowe i znaczenia dla utrzymania zdrowia ludzi oraz zanieczyszczenia

Wybór warzyw i owoców- parametry: zwartość, jędrność, trwałość, uszkodzenia, smak, barwa, zapach, swieżość

O wartości biologicznej warzyw decydują:

- witaminy A, B, C - białko 8% - cukrowce 20%

- kwasy organiczne 1% - olejki lotne - fitoncydy

- składniki mineralne

Największą zawartość w warzywach owocach ma woda 65 -79%.

Największą zawartość w suchej masie mają cukrowce:

- cukry proste (monosacharydy): fruktoza, glukoza

- dwucukry: sacharoza, maltoza (słodki smak warzyw)

- wielocukry (policukry): skrobia, błonnik, związki pektynowe.

Istotny stosunek poszczególnych cukrów w owocach bo obrazują one zmiany w owocach. Im więcej monocukrów tym lepszy smak. Celuloza z p0unktu widzenia składnika pokarmowego ma małe znaczenie ale z punktu widzenia przemian organizmu ludzkiego bardzo ważne (średnio 8% masy ludzi, 22- 30% masy roślin)

Błonnik nie ma wartości odżywczych ale jest ważny w przyswajaniu innych składników. Występuje najwięcej w roślinach kapustnych i korzeniowych. Jego zawartość uzależniona: odmiana, gatunek, termin zbioru, kształt korzeni

Kwasy organiczne (0,1 -0,5%)- w postaci wolnej, soli różnego rodzaju. Najczęściej w roślinach kwas jabłkowy, cytrynowy, winowy), wyjątek rabarbar zawiera 2% kwasu szczawiowego, pomidory do 1% kwasu mrówkowego. Kwas szczawiowy tworzy nierozpuszczalne szczawiany wapnia.

Białko ogólnie niska zawartość w warzywach; wyjątek stanowią roślin strączkowe- zawierają dużo białka- pokrywają zapotrzebowanie człowieka. Człowiek potrzebuje 25g dziennie.

Składniki mineralne (ok. 40)- wapń, żelazo, magnez, potas.

Żelazo- składnik hemoglobiny (sałata, szpinak, pomidor, kapusta, rzodkiew), dzienne zapotrzebowanie 10- 15mg

Magnez- składnik chlorofilu (rośliny liściowe- sałata, szpinak, jarmusz)

Wapń- rośliny zawierają duże ilości kwasu szczawiowego, zawierają mało wapnia, koper, jarmusz, rośliny kapustne, brokuł, pietruszka

Potas- ok. 40- 45% w popiele roślinnym, występuje we wszystkich roślinach: kapusta, marchew, sałata

Mikroelementy- Mn, Zn, Cu

Witaminy- regulatory przemiany materii;

1. witamina A (dużo betakarotenu znajduje się w warzywach- marchew, liściowe, pietruszka, szpinak, koper włoski, rzeżucha, sałata, jarmusz);

2. witaminy B są odpowiedzialne za procesy odpornościowe w organizmie

- B1 (rośliny strączkowe- fasola, soja, groch)

- B2 (szpinak, sałata, strączkowe, boćwina)

- B6 (strączkowe, korzeniowe i kapustne)

3. witamina C (jest nietrwała)-pietruszka, ziemniaki, kapustne, brukselka, jarmusz

4. witamina E- właściwości antyutleniające- liściowe, szpinak, czerwona papryka, pietruszka, groch zielony, jarmusz

Olejki eteryczne- substancje lotne oddziaływujące na smak czy zapach (przyprawy kuchenne) wpływają na trawienie. Są w: cebuli, czosnku, chrzanie, koprze, pietruszce, pomidorze…

Fitoncydy - związki o działaniu bakteriobójczym i grzybobójczym (chrzan, cebula, czosnek).

Substancje fenolowe- flanoloidy, flawonole (zabarwienie żółte, pomarańczowe, czerwone- marchew, dynia, cebula, jarmusz, kapustne, brokuł, sałata czerwona, pomidory)- związki biologicznie aktywne

Karotenoidy - odpowiadają za barwę owoców (arbuz, szpinak, sałata, marchew, dynia, papryka czerwona i żółta, szpinak, jarmusz, boćwina, burak czerwony).

Likopen - właściwości anty rakowe (pomidor, arbuz, czerwona papryka).

Betanina - buraki ćwikłowe (odpowiada za kolor).

Zanieczyszczenia:

1.azotany i azotyny 2.metale ciężkie 3.pozostałości środków ochrony roślin 4.wielopierścieniowe węglowodany aromatyczne 5.mitofoksyny- wydzieliny grzybów. Źródła azotanów:

- mineralizacja substancji organicznych po zbiorze roślin - stosowany N-nawozowy w formie łatwo rozpuszczalnej soli w okresie kiedy nie jest pobierany przez rośliny i mikroorganizmy

- stosowany N- nawozowy w dawkach niedostosowanych do wymagań pokarmowych roślin

Zagrożenia: - przekroczenie dopuszczalnych norm występowania N w produktach - eutrofizacja zbiorników wodnych - wzrost produkcji NO z nadmiernie użyźnionych wód - wzrost NO₃ w wodzie pitnej (norma 10mg/ dm3 wody)

Dopuszczalna zawartość azotanów:

-Sałata, rzodkiewka, kalarepa, szpinak- 2000

-Kapusta, szczypior -1000

-Marchew, pietruszka, ogórek, kalafior, por, seler, czosnek - 500

-Pomidor, ziemniak, cebula, papryka - 250

Na akumulację azotanów wpływa:

1.czynniki nawozowe 30% 2.glebowe 20% 3.klimatyczne 25% 4.genetyczne 10% 5.okres uprawy 15%

Zawartość azotanów w sałacie w zależności od okresu uprawy: -Jesienny 9800 mg NO3/kg s.m.

-Wiosenny 4300 mg NO/kg s.m. -Wiosenno-letni 750 mg NO3/kg s.m.

Akumulacja azotanów zależy od części warzywa które jemy:

- duża akumulacja (liście)- sałata, rzodkiew, burak, szpinak, kalarepa - średnia akumulacja- kapusta, szczypior, por, seler, marchew, ogórek - mała akumulacja (owoc)- ziemniak, pomidor, papryka

Na akumulację azotanów wpływa: - dawka - forma

- termin stosowania - sposób podania nawozu

Sposób nawożenia: - rzutowe saletrą amoniakową 180kg N/ha- 7325kg KNO₃/kg suchej masy

- zlokalizowane siarczanem amoniaku 180kg N/ha- 1075

- zlokalizowane mocznikiem 180kg N/ha- 720

Metale ciężkie- pierwiastki o gęstości przekraczającej 6g/cm3. Zarówno niezbędne dla organizmów żywych (Cn, Zu), jak i szkodliwe i hamujące wzrost i rozwój (Cd, Hg, Pb)

Metale ciężkie - wśród najbardziej skażających środowisko i toksycznie działających na organizmy żywe: Cd, Pb, Cu, Zn, Ni, Sb, Bi.

Czynniki wpływające na zawartość metali ciężkich środowisku: 1.naturalne: wietrzenie minerałów (jego rodzaj, intensywność) 2.działalność człowieka: -spalanie paliw ropopochodnych

-wytapianie rud metali -ścierki przemysłowe - wywóz śmieci -nawozy mineralne i organiczne

Zawartość metali ciężkich w dawce nawozów wapniowych nie może przekroczyć:

- Zn 0,3% - Pb 0,1% - Cu 0,08% - Cd 0,003%

Z jednorazową dawka wapnia nie można wprowadzić do gleby na ha więcej niż:

- 10kg cynku - 10kg ołowiu - 5kg miedzi - 0,2kg kadmu

Czynniki wpływające na bio przyswajalność metali ciężkich:-Typ gleby -Właściwości fizykochemiczne gleb (typ gleby; im wyższa zawartość części spławianych tym mniejsze pobranie) -Odczyn gleby (im wyższy ty lepiej)

-Zawartość substancji organicznej -Siła jonowa roztworu -Mikroorganizmy (interakcje) -Eh (potencjał oksydo- redukcyjny)

Ze względu na łatwość obierania i akumulacji Kadmu dzielimy: -mało akumulujące: groch, fasola

-umiarkowanie akumulujące: kapusta, marchew

-akumulujące duże ilości: por, rzodkiewka

-akumulujące bardzo duże ilości: sałata, szpinak

Zawartość danych składników w OWOCACH jest różna i zależy od czynników zewnętrznych.

OWOCE

Kryteria wyboru: - gatunek, odmiana - podkładka

- warunki glebowo- klimatyczne - przemiany zachodzące w roślinach - wstawki

Głównym składnikiem jest woda - największa ilość owocach miękkich (truskawki 90%, porzeczka czarna 80%) a najmniejsza w orzechu włoskim 15%.

Błonnika jest ok. 1,5% (w skórce) zawartość skrobi w miarę dojrzewania owoców spada.

Pektyny (zw. galaretowate) - agrest, jabłka, porzeczki do 2% s.m.

Kwasy organiczne - w owocach pestkowych kwas jabłkowego a w owocach jagodowych kwas cytrynowy; zawartość kwasu różna zależna od gatunku liści na drzewie, okresu wegetacyjnego.

Związki azotowe (białka i azotany niebiałkowe - aminokwasy) - największa zawartość azotu w początkowym wzroście owoców, potem spada.

Garbniki - (charakterystyczny cierpki smak) : fenole, alkaloidy, taniny.

Olejki eteryczne - wpływają na smak i zapach - w niewielkich ilościach owocach.

Witaminy - mniej, iż w warzywach (więcej Wit C, a mniej A i B)

Składniki mineralne - ponad 50% potasu, magnez, żelazo 3%, a zawartość popiołu uzależniona m.in. od warunków glebowych.

Określenie standardów jakości roślin ozdobnych jest trudne powodu:

-dużej subiektywności ocen

-różnych preferencji

-olbrzymiej liczby uprawianych gatunków i odmian

Niektóre kryteria jakości rośli ozdobnych: -barwa

-kształt -zapach -cechy wewnętrzne:

*efektywność pobierania składników pokarmowych i ich metabolizowanie

*efektywność fotosyntezy

*odporność na suszę, zasolenie, na niską i wysoką temperaturę

*odporność na nadmiar i niedobór światła

*odporność na patogenny

*trwałość w obrocie.

*metabolizowanie składników mineralnych

Wymagania jakościowe dla roślin doniczkowych:

-pokrój -wysokość -liczba rozgałęzień, ulistnienie

-wygląd części nadziemnej -wygląd systemu korzeniowego

Kryteria wartości ogrodowej roślin ozdobnych:

-długowieczność -żywotność -wytrzymałość na niesprzyjające warunki klimatyczne -odporność na choroby -trwałość kwitnienia (kanon- 6 tygodni)

-trwałość ulistnienia -łatwość rozmnażania.

Funkcje terenów zieleni: -zdrowotne i biologiczne

-społeczne i wychowawcze -estetyczne

-gospodarcze -techniczne.

Funkcje terenów zieleni miejskiej:

-wpływają na mikroklimat -oczyszczają powietrze przez absorpcję zanieczyszczeń stałych i gazowych

-regulują stosunek, co2 do tlenu -tłumią hałas

-wydzielają bakteriobójcze substancje - fitoncydy.

Rodzaje terenów zieleni:

1.tereny dostępne do ogólnego użytku mieszkańców

2.tereny specjalne , dostępne całkowicie lub częściowo do użytku

3.tereny gospodarki rolnej i leśnej

4.tereny wychowawczo- wypoczynkowe

5.tereny zieleni towarzyszącej

Typy terenów zieleni:

- zieleńce - parki - lasy komunalne - zieleń izolacyjna - cmentarze - ogrody dydaktyczne

- ogrody działkowe - tereny sportowe - tereny wycieczkowe

RODZAJE PODŁOŻA

1. organiczne. - torf wysoki - torf niski

- torf przejściowy - włókna drzewne - kora- trociny

- węgiel brunatny - odpady kokosowe - słoma

2. mineralne - wełna mineralna - perlit - keramzyt - pumeks - wermikulit

3. syntetyczne - pianka aminowa - pianka poliuretanowa - włókniny

Funkcje podłoża:

- utrzymuje roślinę w pozycji pionowej

- zaopatrzenie w składniki pokarmowe

- zaopatrzenie w wodę i wymiana gazowa

Cechy podłoża:

1.sterylność (wolny od patogenów)

2.standardowość (właściwości podłoża w każdej nowo zakupionej partii się powtarza)

3.odpowiednie własności fizyczne i chemiczne (wysoka pojemność wodna i powietrzna, łatwa nasiąkalność, niski ciężar objętościowy)

4.niska zawartość składników pokarmowych w stanie wyjściowym

5.mała aktywność biologiczna (nie powinno ulegać mineralizacji biologicznej)

Łącznik to miejsce transportowe, można tam produkować rozsady. Do łącznika przylegają dwie szklarnie. Łącznik dawniej łączył 4 szklarnie teraz pozostały tylko 2, a 2 pozostałe zostały przebudowane.

Szklarnie mają 450 m2 (osobno). Największe koszty utrzymania szklarni to ogrzewanie. W pomieszczeniach szklarniowych nie stosuje się uszczelniania okien, gdyż są zbudowane na uszczelkach.

Najwięcej uprawia się warzyw- 7700 ha.

1 miejsce - pomidor 2 miejsce - -ogórek

3 miejsce - papryka

Holandia to kraj gdzie produkcja warzyw jak i roślin ozdobnych równoważy się.

Średnie powierzchnia gospodarstw, które uprawiają rośliny w szklarniach (lub ogólnie pod osłonami): 0,2 ha Polska, 1,4 ha Holandia.

Rośliny zdecydowanie częściej uprawiane są w podłożach niż na gruntach, to niesie za sobą ryzyko wystąpienia

chorób. Stąd też potrzebna byłaby dezynfekcja gleby, czyli nie daje 100% pewności usunięcia wszystkich chorób.

PODŁOŻA ORGANICZNE

1. Torf wysoki - grupa podłóż organicznych 98% składa się z substancji organicznej. Powstał z mchów, turzyc- bagienna roślinność, przez 1000 lat - zalane wodą. Torf wysoki posiada dobre warunki powietrzno - wodne. Aby system korzeniowy mógł dobrze pobiera wodę. Posiada dobre właściwości fizyczne.

Spełnia warunki:

-jest podłożem sterylnym (wolnym od czynników chorobotwórczych)

-jest podłożem standardowym

-ma wolny stopień rozkładu (podłoże mineralizuje się szybko wówczas cechy fizyczne jak i chemiczne będą się zmieniały)

-mała zawartość przyswajalnych dla roślin związków organicznych (gdyż to zależy od gatunku rośliny, ilości dawki każda roślina ma inne potrzeby - nie ma standardowej dawki)

-dobre warunki powietrzno - wodne (10- 15% substancje stałe/ 40- 45% wody/ 40% powietrza)

-hydrofobowość (raz przesuszony wolno nasiąka wodą) -ph 2,5- 4,5

Metody wydobycia torfu:

- frezowania (ścinania kilku cm warstw z powierzchni torfu)

- cegiełkowa (wycinanie bloków)

700 tys. m2 - produkcja - wydobycie torfu z torfowisk o powierzchni 1,2mln ha (5-6%) to torf wysoki, pozostałe to średni i niski torf.

Przygotowanie podłoża z torfu wysokiego:

- rozdrobnienie odmierzonej partii torfu - wykonanie krzywej neutralizacji - uzupełnienie łatwo dostępnych dla roślin form makro i mikro składników

- nawożenie - doprowadzenie odczynu do wartości ph odpowiadającej uprawianym roślinom

2. Torf przejściowy: (niski) powstał z trzciny, turzyc, wierzby, osik, brzóz; nie spełnia wymagań podłoży, dlatego stosuje się go jako domieszkę. Cechy:

- znaczny stopień rozkładu - nie jest sterylny i standardowy - ph 4,5- 5,5 - złe własności fizyczne i chemiczne

3. Odpady z obróbki drewna:

A. Kora słaba właściwości wodne, świeża kora zawiera pewne ilości substancji fenolowych, które uniemożliwiają kiełkowanie dlatego przez 3-6 miesięcy poddaje się je obróbce np. z obornikiem. Ph 4-5. Jest używana do ściółkowania roślin, również na zewnątrz. Wyróżniamy dwa rodzaje kor:

- kora o dużej granulacji-dekoracyjna - kora drobna - podłoże, ale nie jednorodne, lecz w domieszkach (do komponentów)

Kompostowanie kory:- rozdrobnić korę - ułożyć pryzmę kompostową - dorzucić N ok. 3kg/m3

- dodać materiał aktywny biologicznie - utrzymywać odpowiednią wilgotność - kilkakrotnie przerabiać

- po 3 miesiącach gotowe do użytku

B. trociny: posiadają poprawne warunki wodno - powietrzne, charakteryzują się dużą sprężystością, poprawiają właściwości fizyczne gleby, (gdy je dodamy). Również zawierają substancje fenolowe (mniej w krzewach iglastych), lecz opady atmosferyczne mogą je wypłukać.

4. Włókna drzewne: produkuje się z obrzynek pochodzących z kory (poddaje się je zgniataniu i działaniu wysokich temperatur) zwłaszcza sosnowej i świerkowej. Woda szybko osiada i zamykają się pory w glebie.

5. Węgiel brunatny: o określonej granulacji - drobny z pewną ilością frakcji (trochę większy). Sterylny, standardowy, łatwo pobiera i oddaje wodę.

6. Włókna kokosowe: torf kokosowy - na łupinie są włókna, a pomiędzy nimi pył czyli torf, jest to podłoże w skład którego wchodzą włókna kokosowe rozdrabniane, pocięte oraz torf kokosowy. W podłożu z włókna kokosowego może występowa dużo sodu - ze względu na pochodzenie (Sir Lanka). Do drzew kokosowych może podsiąkać słoną wodą, - co spowoduje zwiększenie sodu w kokosie.

Formy podłoża:

-Mata - zawiera ok. 9 litrów włókna kokosowego

-Brykiet - (cegłówka) - sprasowane włókna kokosowe

Pocięta skorupa orzecha włoskiego to chipsy.

Cechy podłoża kokosowego:

- trwała struktura - niska zawartość wyjściowa składników pokarmowych - stabilny objętościowo

- dobre warunki powietrzno- wodne - ph 6,5

- substancja organiczna 94% - wolne od patogenów i nasion chwastów - obecność grzybów rodzaju Trichoderma

7. Słoma- żytnia, pszenna, rzepaku

Cechy: - mała pojemność wodna - mała pojemność sorpcyjna - duża przepuszczalność wody

-C:N- 80:100 - można wywoływać efekt zagrzewania

Przygotowanie szklarni do uprawy na balotach słomy: - zagłębienia w gruncie szklarni - wyłożenie szklarni folia - ułożyć baloty słomy obok siebie

- nasączenie słomy wodą - wywołanie zagrzania słomy-po kilku dniach temperatura 30- 40 stopni

- opadanie temperatury do 24- 26 stopni- wysadzamy rośliny

PODŁOŻA MINERALNE:

1. Wełna mineralna (stopione dolomity z dodatkiem wapnia w temp. 2'C). Posiada najbardziej optymalne warunki wodno - powierzchniowe. Jednakże podłoże to nie ulega mineralizacji czy nie rozkłada się i zaśmieca środowiska. Wełna mineralna powstała ze stopienia i przeróbki, zostaje nasączona mineralnymi składnikami i sprasowana w różne formy np. paluszki nasączone są później pożywką, (czyli woda z nawozami rozpuszczalnymi całkowicie w wodzie). Ułożenie włókien pionowe.

Formy wełny mineralnej: paluszki, kostki, maty - ułożenie włókien jest poziome.

Maty mają różne ilości włókien, standard - w całej wielkości, włókna mają równomierną miąższość.

Master - zagęszczenie, czyli rozkład wody jest bardziej równomierny niż w macie standard, gdzie woda opada i jest jej więcej niż w dolnej części maty. W matach robią się na końcach małe otworki, aby nadmiar odżywki mógł odpłynąć, gdyż nieraz daje się jej więcej, aby „poszerzyć”, czyli przepłukać matę, wypłukać nadmiar składników pokarmowych.

60% uprawa to uprawy na podłożach z wełny mineralnej (maty).

Grunt szklarni pokrywa się białą folią, aby:

-zwiększyć odbicie światła, czyli poprawi warunki świetlne -odgraniczyć matę od podłoża (od chorób podłożowych) -ograniczyć zachwaszczenie

Na folii jest mata pomiędzy matami są rowki drenarskie - aby w nie mogła spływać pożywka z mat. Na końcach takich rowków drenarskich są pojemniki, gdzie gromadzi się pożywkę, którą można wykorzystać ponownie do podlewania roślin.

2. Perlit- glinokrzemian - podgrzany do ponad 1000'C i poddany mieleniu, to podłoże mineralne wykorzystywane jest do ukorzenienia roślin lub zasypuje podłoże z wierzchu lub jako domieszkę do gleb - poprawia wówczas właściwości fizyczne. Cechy: sterylny, trwały.

3. Keramzyt - (gramilit) materiał naturalny powstały z wypalania gliny. Podłoże wykorzystywane w produkcji storczyków. Cechy- sterylny, standardowy, trwały, lekki, w przestworach między granulkami jest para wodna.

4. Wermikulit - powstałe z e zmielenia skał mineralnych, zmienia szybko swoje właściwości fizyczne.

5. Pumeks- glinokrzemian pochodzenia wulkanicznego. Dużo Ca, Mg, Cu, mało K. Sterylny, trwały, lekki, nie wchodzi w reakcje chemiczne z pożywka, tani, ma dobre właściwości podsiąkania.

---