1. Co oznaczają pojęcia: finanse, działalność finansowa, finanse publiczne, publiczna działalność finansowa.

Finanse - to rodzaj stosunków społecznych składających się z elementu podmiotowego, (co najmniej podmiot A i B) i elementu przedmiotowego (gromadzenie i wydatkowanie środków publicznych, czyli działalności finansowej)

Z uwagi na element podmiotowy wyróżniamy: finanse publiczne i prywatne. Jeżeli jedna ze stron tych stosunków jest podmiot pr. publicznego finanse nabierają charakteru publicznego. Mamy wówczas finanse publiczne. Jeżeli uczestnikami tych stosunków są wyłącznie podmioty prawa prywatnego mamy do czynienia z finansami prywatne. I odpowiednio, jeżeli gromadzenie i wydatkowanie środków pieniężnych następuje przez podmiot prawa publicznego mamy do czynienia z publiczną działalnością finansową, jeżeli przez podmioty prawa prywatnego mamy do czynienia z prywatną działalnością finansową,

Działalność finansowa - proces polegający z jednej strony na gromadzeniu środków pieniężnych, a drugiej - na ich wydatkowaniu.

Finanse publiczne

• Ekonomiczne ujęcie finansów publicznych - finansami publicznymi są zarówno zasoby publicznych środków ekonomicznych (element ekonomiczny) jak i operacje dokonywane tymi środkami oraz wszelkie normy prawne regulujące te operacje (element prawny)

• Prane ujęcie finansów publicznych - Prawna regulacja stosunków społecznych, działalności finansowej - gdzie przynajmniej jeden podmiot jest podmiotem publicznym. Gromadzenie i wydatkowanie środków przez podmioty prawa publicznego

Finanse niepubliczne:

• Finanse prywatne - w sensie ścisłym - gospodarstwo, dom, przedsiębiorstwo, osoby fizyczne

• Finanse zrównane z prywatnymi - finanse przedsiębiorstw państwowych, banków państwowych z wyjątkiem NBP

• Finanse grupowe - partii politycznej, fundacji, stowarzyszeń

Do 89 do finansów publicznych należały przedsiębiorstwa państwowe. Art. 4 ust.1pkt 12 - wyłączenie przedsiębiorstwa państwowego, banki z wyjątkiem NBP.

Podmiot prawa publicznego - musi wszystkie potrzeby publiczne zabezpieczyć i zgromadzić środki. Potrzeby społeczne zależą od sposobu unormowania np. Większe podatki - zabezpieczenie potrzeb, mniejsze obciążenia - podmioty same zabezpieczają swoje potrzeby. Zależnie od tego ile w społeczeństwie się produkuje PKB - minister finansów `patrzy' ile może zabrać od nas na potrzeby - Polsce przepływ PKB to 40% w czasach PRL 96%.

2. Finanse publiczne i finanse niepubliczne - zakres podmiotowy.

3. Uzasadnienie istnienia finansów publicznych i ich zakres.

• Potrzeby publiczne- bezpieczeństwo publiczne, zewnętrzne, wewnętrzne państwa np. drogi

• Potrzeby społeczne - edukacja, służba zdrowia

• Potrzeby indywidualne - każdego z nas

Uzasadnieniem finansów publicznych jest - istnienie potrzeb publicznych i społecznych, a ich zakres zależy od sposobu finansowania (uregulowania) finansów publicznych.

4. Finanse publiczne a finanse niepubliczne - różnice.

• Realizują się z udziałem podmiotów prawa publicznego - województwa, powiaty

• Prywatne(niepubliczne) tylko między podmiotami prywatnymi

• Finanse publiczne oparte są na zasadzie władztwa i podporządkowania - ustawowy obowiązek np. Podatki

• Publiczne - w sprawach indywidualnych - decyzja administracyjna

• Prywatne - umowa miedzy podmiotami

• Finanse publiczne realizują interes publiczny, nie ą nastawione na zysk tak jak niepubliczne, a na zabezpieczenie potrzeb

• F.Publ cechują się wysokim stopniem regulacji prawnej, przy niepublicznych mniejszy stopień regulacji prawnej

• F.publ sa scentralizowane (państwo), zdecentralizowane(samorząd), niepubliczne - zawsze zdecentralizowane

• F.publ powinny się cechować dużą jawnością (Art. 11) w odróżnieniu od niepublicznych - tajemnica skarbowa

• F.publ wywierają niewspółmiernie bardziej wpływ na rozwój gospodarczy, równowagę

5. Pojęcie i rodzaje funkcji publicznej działalności finansowej.

Pojęcie funkcji publicznej działalności finansowej - funkcje sa to cele(zadania), cele stawiane - realizowane przez podmiot prawa publicznego w związku z gromadzeniem i wydatkowaniem środków pieniężnych (cele i zadania).

Realizacja poprzez gromadzenie i wydatkowanie.

Podstawowe funkcje finansów publicznych:

• Fiskalna

• Stymulacyjna

• Redystrybucyjna

• Informacyjno - kontrolna

6. Funkcja fiskalna - na czym polega i jakie ma przejawy.

F.fiskalna - polega na gromadzeniu środków pieniężnych na realizację wydatków publicznych, podmiot gromadzi środki, aby realizować wydatki publiczne (publiczne i jakąś cześć społecznych potrzeb).

Wydatki publiczne stale rosną (pr.Wagnera) z powodów obiektywnych np. Wzrost liczby ludności.

Niezależnie od konsumpcji państwa mają tendencję wzrostową. Trzeba poszukiwać nowych źródeł dochodów. Wydatki nie rosną tylko z powodów konsumpcji. Wydatki publiczne musza być dostosowane dochody do wydatków. W zakresie społecznym można układać wydatki do dochodów.

Podmiot prawa publicznego musi zgromadzić środki.

_Wegner (wydatki proporcjonalne - im więcej masz tym więcej płacisz)

Krzywa Lafera - gdy wymagania, co do środków są za duże to podmioty „ida w szarą strefę”

Sposób na zwiększenie środków - zaciąganie kredytów i pożyczek, emisja papierów wartościowych, wyprzedaż majątku państwowego

7. Funkcja redystrybucyjna.

Funkcja redystrybucyjna inaczej rozdzielcza- dokonywanie podziału zgromadzonych środków publicznych, prowadzone w procesie wydatkowania środków publicznych, a to jest istota finansów publicznych.

Zakres redystrybucji - zakres redystrybucji zależy od zakresu realizacji potrzeb społecznych - zależy od koncepcji państwa. W tej chwili przechodzi ok 40 % PKB.

Metody redystrybucji - metody rozdzielania środków publicznych.

• Budżetowa - bezzwrotne wydatkowanie (finansowanie, dofinansowywanie, środki pieniężne - dotacje, subwencje). Mieści się tu cała sfera budżetowa.

Czasowe przydzielanie środków publicznych - zwrotne np. Kredyt, pożyczki, poręczenie, gwarancje publiczne

Przed 1998 nie było gwarancji publicznych.

Przejawy redystrybucji - płaszczyzny

• Fundusze akumulacyjny

• Fundusz spożycia

Fundusz spożycia - zaspokajanie bieżących potrzeb

Fundusz akumulacji - powiększanie zasobów stałych

Środki budżetowe - wygasają z końcem roku Budżetowego, a inwestycje budżetowe mogą mieć charakter kilkuletni i nie wygasają po upływie 1 roku.

Podział (przemieszczanie) śr. Pieniężnych pomiędzy regionami w celu niwelowania nadmiernych różnic w rozwoju gospodarczo-społecznych między rejonami - subwencje dla gmin

Przemieszczanie środków pomiędzy branżami w ramach branż np. Górnictwo

8. Funkcja informacyjna.

Funkcja informacyjna- podmioty prawa publicznego gromadząc i wydatkując środki publiczne przy okazji gromadzą informacje przebiegu zjawisk społeczno-gospodarczych. Po to, aby poznać, móc odpowiednio wpływać na ich kształt i rozmiary; mieć dane do prognozowania ich przebiegu i przyszłości tj. Szacowania ich w przyszłości i określanie limitów wydatków.

Źródła informacji:

• Dane organów skarbowych

• Dane pochodzące z GUS i jednostek im podrzędnych

• Źródła MF z podatków od osób fizycznych

Informacje:

• Skąd sa dochody

• Jaka jest ich wielkość?

• Jak to sie ma do (planowanych) dochodów

• Jakie są tendencje gospodarcze - wzrosty, recesje?

• Jakie są tendencje społeczne - ulgi podatkowe?

• Jakie i ile ktoś płaci podatków?

• Na co społeczeństwo wydaje

• W co inwestuje

Źródła informacji w procesie wydatkowania

• Zamówienie na środki publiczne od najniższych dysponentów po MF

• Dyspozycja zostaje podpisana i środki kierują sie do podstaw a raporty wracają do MFu

• Sprawozdania i projekty - źródła

9. Funkcja stymulacyjna.

Funkcja stymulacyjna - dodatkowa funkcja, realizowana przy okazji gromadzenia i wydatkowania środków pieniężnych. Podmiot stara się wpłynąć na rozmiary, .... procesów społecznych i gospodarczych - hamując zjawiska z jego punktu widzenia niekorzystne a pobudza korzystne, a doprowadza do tego, za pomocą korzyści finansowej lub zagrożeniem dolegliwością finansową, używając bodźców prawno-finansowych - funkcja bodźcowa.

Funkcja bodźcowa - stara sie wpłynąć na bieg procesów społeczno-gospodarczych np. Ulgi podatkowe, zwolnienie od podatków, dofinansowanie; zahamować - np. Podatek importowy; rozwinąc - ulgą.

10. Pojęcie i rodzaje bodźców prawno-finansowych - klasyfikacja bodźców.

I Pojęcie bodźca prawno-finansowego - każde urządzenie prawno-finansowe, które nie sa za sobą obietnice korzyści lub zagrożenie finansową dolegliwością w ten sposób chce zahamować działania nieporzadane a uruchomić porzadane.

- kwestia interwencji w gospodarkę

Bodziec jest podany w normie prawnej wychwycić zadanie - odczytać mają zjawiska korzystne zahamować lub odwrotnie, musza działać z obietnica korzyści lub zagrożeniem dolegliwością finansową (finansowe charakterze finansowym) Np. Ulgi i odsetki, zwolnienia z podatków, skala w podatkach

Klasyfikacja bodźców (kryterium podział):

• Sposób oddziaływanie

Pozytywne- obiecuje korzyści - ulga podatkowa

Negatywne- zagrożenie dolegliwością - sankcję

• Ze względu na skutek działania

Pobudzające -pobudzić dziedzinę np ulgi mieszkaniowe

Hamujące - mają zahamować procesy, zmniejszyć rozmiary np zwyżki podatkowe (porównaj skala proporcjonalna i progresywna podatków)

• Ze względu na kierunek oddziaływania

Intensyfikujące - zakładają oddziaływanie na adresata w jednym zakresie, aby zmobilizować go do działania np jedna ulga

Sterujące - mają za zadanie, aby adresat wybrał jedną z możliwości np obligację i lokaty

• Ze względu na zakres podmiotowy oddziaływania:

Indywidualny - podmiot zachowuje się zgodnie lub nie z przepisami i to on ponosi odpowiedzialność

Zespołowy - grupa zachowuje się zgodnie lub niezgodnie z przepisami, a konsekwencje „spływają” pojedynczo na każdy podmiot grupy

• Ze względu na zakres przedmiotowy oddziaływania

Syntetyczne - oceniają całą aktywność adresata- (proporcjonalne opodatkowanie)

Wyspecjalizowane- ulgi podatkowe np mieszkalnictwo

11. Warunki skutecznego działania bodźców.

• Wewnętrzne - tkwią w wewnętrznej konstrukcji bodźca, dotyczą elementu prawnego, bodźcującego, finansowego

• Zewnętrzne, - w jakich realiach system bodźcowy funkcjonuje (war. Gospodarcze itd.)

Wewnętrzne to:

• Siła bodźca - dotyczy cząstki finansowej - odpowiednio wysoka korzyści lub dolegliwość wpłynąć ma na adresata - znaczenie mają korzyść, zadanie, jaką sytuację ekonomiczną ma adresat, tzw. rachunek opłacalności - zadanie, jego koszt, zysk,(co sie opłaca)

• Realność bodźca - dotyczy zadania obwarowanego bodźcem, zadanie obwarowane bodźcem powinno być możliwe do wykonania przez przeciętnego adresata w „zwykłych warunkach”

• Szybkość działania bodźca - w sensie regulacji, bodziec tak skonstruowany, aby adresat widział przyczyny skutku pomiędzy swoim zachowaniem a dolegliwością lub korzyścią

Bodziec powinien być dosyć jasny w konstrukcji (element prawny) ulgi powinny być prosto skonstruowane, aby (przeciętny) obywatel mógł z nich skorzystać

II Stabilność ma dwie płaszczyzny:

Stabilności prawna -niezmienność przepisów, w dłuższym czasie, żeby nie były zmieniane, modyfikowane, żeby były w brzmieniu, którym zapoznali się adresaci

Stabilność finansowa - element ekonomiczny, punkt wyjścia finansowy, żeby nie był podwyższany maksymalnie długo (w rozumieniu bodźca), np jeżeli jest ulga remontowa to minimalny próbnie powinien być podwyższany.

Progresywność bodźca(el.ekonomiczny, finansowy) - każdy następny punkt adresata zmierzający do realizacji zadania powinien być nagradzany więcej niż „normalnie” - progresywność. Np mamy ulgę mieszkaniową to, jeżeli mamy wydatki na mieszkanie do 50tys ulga wynosi 10%, ale przy wydatkach powyżej 50 tyś ulga wynosi 15%.

Bezlimitowość (el. Finansowy) - nie ogranicza sie bodźca przez określenie górnej granicy korzyści lub dolegliwości(kary) finansowej, inaczej brak limitu.

Bezkolizyjność - występuje, gdy sa 2 bodźce na tym samym odcinku np 2 ulgi mieszkaniowe, żeby nie kolidowały.

III. Warunki zewnętrzne - środowisko, w którym system bodźcowy ma funkcjonować ć np sytuacja rynkowa, stabilność polityki rządu, możliwość poinformowania adresatów o systemie, system zarządzania gospodarką rynkową zaufania do polityki rządu. Nie we wszystkich systemach system bodźcowy funkcjonuje np system nakładczo-rozdzielczy, paremetryczno-ekonomiczny(były bodźce, ale inne niż obecnie np premie, bodźce kredytowe, bodźce ubezpieczeniowe). W gospodarce rynkowej jest miejsce na działanie bodźców, ilość bodźców do ingerencji w życie społeczno gospodarcze zależy od stopnia ingerencji państwa. W systemie od '89 państwo używa dużo bodźców (nowoczesnych), a system bodźcowy jest w rękach państwa i samorządu.

• Sytuacja rynkowa - stabilność rynkowa, równowaga między podąża i popytem (jak najniższa inflacja)

• Zaufanie do polityki rządu - rząd jest autorem i wykonawcą systemu bodźcowego, bez zaufania do polityki rządu podmioty niebędą realizować bodźców, np pożyczką zbozowa lata 90te,świadectwa udziałowe.

• Akcja informacyjna tzw. Stopień przygotowania adresata na bodźca.

12. Nieprawidłowości w działaniu bodźców.

1. Naturalizacja bodźca -

Naturalizacja - bodziec nie może być odbierany jako coś „normalnego”. Coś staje sie naturalne w odbiorze, - co nie powinno się stać. Bodźce powinny być odbierane jako coś nadzwyczajnego w przeciwnym razie jest to coś złego, np. 13stka w budżetówce

2. Zobojętnienie na odcinkach nie bodźcowanych

Gdy funkcjonuje obok siebie wiele bodźców wyspecjalizowanych (cząstkowych) a nie syntetyczne, adresaci skupiają się na odcinkach objętych bodźcami pozostałe sa zaniedbane lub inaczej, gdy funkcjonuje obok siebie wiele bodźców wyspecjalizowanych (czasowych), adresaci skupiają sie na odcinkach bodźcowanych np ulgi

3. Konfliktowość

Konfliktowość(kolizyjność) występuje gdy używane są bodźce wyspecjalizowane i jest ich kilka na jednym odcinku oddziaływania; jeden jest mocniejszy i „zagłusza” resztę np ulga na budownictwo jednorodzinne, gdy siewyczerpał jej limit korzystano z ulgi na budownictwo wielorodzinne. Neutralizacja ze względu na skutek- ta mocniejsza (ulga) powoduje, że słabszej sie nie używa

4. Sprzeczność

Przyczyna sprzeczności - posługiwanie sie bodźcami wyspecjalizowanymi na tym samym odcinku, lub gdy jeden bodziec wyklucza inne( jest to wada legislacyjna) np. obligacje(ulga) a później opodatkowanie od zakupu

5. Antybodźce

Bodźce które działają ze wzgledu na skutek w sposób przeciwny od zamierzonego, np podatek importowy - miał ochronic polskich producentów przed napływaem towarów z zagranicy i dac czas na przygotowanie się konkurencję z dniem wejścia do UE, jego efekt był odwrotny - „uspił” polskich producentów

13. Zakres prawa finansowego i struktura jego przepisów.

Prawo finansowe, finanse publiczne - jako przedmiot nauki prawa

• Prawo finansów publicznych(w waskim zanczeniu) ustawa o finanswach publicznych, ustawa o naruszeniu dyscypliny fin. publ.

• Prawo Budżetowe

• Prawo podatkowe

• Prawo celne i dewizowe

• Publiczno-prawna częśc prawa handlowego

• Prawo karno-skarbowe

Struktura przepisów prawa materialnego - (normy prawa materialnego) - pełna samodzielność

1. Grupa - ust. O fin. publ; Ust. Ordynacja podarkowa; Prawo dewizowe; Częściowo prawo bankowe

2. Grupa (prawo procesowe) - klasyczne procedury oparte na KPA np. Postepowanie podatkowe uregulowane w ordynacji; procedury których efektem sa akty kontroli, nadzoru i opinie (regionalne izby skarobowe ????); procedury planistyczne, związane z planowaniem i realizacją planów w zakresie publicznej gospodarki finansowej

(nie wiem czy to nie powinno znajdowac sie w 2gr)

Przepisy ustrojowe- regulujące zasady organizacji podmiot ów administrujących finansami publicznymi - administracja szczgólna - urzedy skarbowe, izby celne

14. Źródła prawa finansowego i jego wykładnia.

• Prawo wspólnotowe (unijne), pierwotne (traktaty) i wtórne (dyrektywy)

• Konstytucja RP (art 217)

• Ustawy zwykłe - np. Ordynacja

• Rozporzadzenia

• Reatyfikowane umowy miedzynarodowe np. Dotyczące podwójnego opodatkowania

• Akty prawa miejscowego - uchwały gmin, np. O zakresie stawek podatkowych

• Zwyczaj co do zasady nie jest źródłem prawa finansowego, w niektórych sytuacjach przy opodatkowaniu dochodów z zagranicy

• Orzecznictwo nie jest źródłem ale ma znaczenie i wpływ na praktykę, o. ma także wpływ na źródła prawa wyłapywanie błedów w legislacji

• Nauka prawa - ma wpływ ale nie jest źródłem

15. Związki prawa finansowego z innymi dziedzinami prawa.

• Prawo finansowe wykorzytuje pwene instytucje i pojęcia z innych dzienin np. Prawa cywilnego:

Darowizna, spadek, potrącenie - przy tych zapozyczeniach korzystamy z wykładni systemowej zewnętrznej (szukamy perwotnej dzieniny prawa gdzie znajduje sie dane określenie)

• Obszary graniczne - obszary prawa należącego do 2,3 dziedzin w tym do pr. Finansowego, np procedura budżetowa (pr. Konstytucyjne, pr finansowe)

• Zapozyczenie - pr. Finansowego z innych dziedzin prawa; nie pojęcia ale całe procedury np. Prawo dewizowe

• Prawo finansowe ma niezupełną normę prawną - z reguły jest pozbawione sankcji stąd związki z prawem karnym skarbowym(sankcje karno skarbowe) , ale jeśli dysponęci (wykonawcy) przekrocza wydatki odpowiadają dyscyplinarnie za przekroczenie finansów - zapoznać sie z ustawą!!!

Prawo finansowe należy do publicznoprawnej regulacji bliżej mu do prawa konstytucyjnego niż cywilnego, ma metodę władczą (imperium)

16. Pojęcie budżetowania i jego formy.

Formy Budżetowania - (sposób powiązania)

Podstawowe formy - bez pośrednictwa

• Budżetowanie brutto - rozliczanie sie pełnymi kwotami dochodów i wydatków - rozliczają sie bezpośrednio, bez pośrednictwa z innymi organami - będą ujęte bezpośrednio w budzecie

• Budżetowanie netto - rozliczenie sie saldami tj. Róznicą między wpływem a wydatkami (saldo dodatnie będzie po stronie zarobków Budżetu +, saldo ujemne trzeba dofinansować po stronie wydatków Budżetu)

Szczególne formy - rozliczenie sie z budżetem za pośrednictwem jednostki macierzystej, sa tworzone przy jednostce brutto jako sposób na załagodzenie rygoru np. Fundusze motywacyjne

Poza Budżetem (lub pozaBudżetowe) fundusze celowe - wychodza poza budżet - wpływy na realizację celów.

Agencje rzadowe - pełnią podobną rolę co fundusze celowościowe powoływane art 4 p12 ust

Fundacje publiczne - ze śrofków publicznych nie można tworzyć fundacji (dawniej dotyczyło to tylko skarbu państwa); mogą je tworzyć istniejące już fundacje - zlecanie zadań istniejącym fundacjom (mozna obecnie)

17. Budżetowanie brutto - charakterystyka i przykłady.

Budżetowanie brutto - rozliczanie sie pełnymi kwotami dochodów i wydatków - rozliczają sie bezposrednio, bez posrednictwa z innymi organami - będa ujete bezpośrednio w budzecie

Jednostki budżetowe

18. Budżetowanie netto - charakterystyka i przykłady.

Rozliczenie sie saldami tj. Róznicą między wpływem a wydatkami (saldo dodatnie będzie po stronie zarobków Budżetu +, saldo ujemne trzeba dofinansować po stronie wydatków Budżetu)

budżetowanie netto - netto proste - oznacza, że naliczanie następuje w formie 1 operacji - nadwyzka wpłacana jest na koniec roku budżetowego. Sporządza plan finansowy (szerszy niż jednostek budżetowych)-> jest tutaj dyrektywności salda można dokonać takich wydatków po stronie wpływów, które nie zburza wysokości planowanych wpłat do budżetu Anie planowanych dotacji

Zakłady budżetowe

19. Szczególne formy budżetowania - charakterystyka i przykłady.

20. Formy organizacyjnoprawne jednostek sektora finansów publicznych (wyliczyć i scharakteryzować).

Formy organizacyjno-prawne jednostek sektora finansów publicznych, art. 19 ustawa o finansach publicznych (u.o.f.publ) - katalog tych jednostek jest otwarty, sa tutaj wymienione te najbardziej typowe (popularne)

Nowe formy(jednostki) moga być powołane w drodze ustaw. (nie w drodze rozporzadzenia czy umowy międzynarodowej)

W drodze ustawy można powołać jednostkę:

• Jako os. Prawną (samorządową jednostkę)

• Jednostkę organizacyjną bez osobowości prawnej

Fory organizacyjno-prawne podmiotów wykonujących finanse publiczne, najważniejsze jest, w jaki sposób wykonują zadania publiczne

Jednostki budżetowe

Jednostki sektora finansów publicznych, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego

Jednostki budżetowe, z zastrzeżeniem odrębnych przepisów, tworzą, łączą, przekształcają w inną formę organizacyjno-prawną i likwidują: 

• Ministrowie, kierownicy urzędów centralnych, wojewodowie oraz inne organy działające na podstawie odrębnych przepisów - państwowe jednostki budżetowe; 

• Organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego - gminne, powiatowe lub wojewódzkie jednostki budżetowe. 

Akty wykonawcze [28]Tworząc jednostkę budżetową organ, nadaje jej statut oraz określa mienie przekazywane tej jednostce w zarząd. 

Likwidując jednostkę budżetową organ, określa przeznaczenie mienia znajdującego się w użytkowaniu jednostki; w przypadku państwowej jednostki budżetowej decyzja o przeznaczeniu tego mienia jest podejmowana w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw Skarbu Państwa. 

Należności i zobowiązania likwidowanej jednostki budżetowej przejmuje organ, który podjął decyzję o likwidacji.

Przekształcenie jednostki budżetowej w inną formę organizacyjno-prawną wymaga uprzednio jej likwidacji. 

Należności i zobowiązania jednostki budżetowej likwidowanej w celu przekształcenia w inną formę organizacyjno-prawną może przejąć utworzona jednostka. 

Jednostki budżetowe uzyskujące dochody z: 

1) opłat za udostępnianie dokumentacji przetargowej; 

2) spadków, zapisów i darowizn w postaci pieniężnej na rzecz jednostki budżetowej; 

3) odszkodowań i wpłat za utracone lub uszkodzone mienie będące w zarządzie bądź użytkowaniu jednostki budżetowej 

- mogą je gromadzić na wydzielonym rachunku dochodów własnych. 

2. Państwowe jednostki budżetowe mogą gromadzić na rachunku dochodów własnych dochody uzyskiwane: 

1) z działalności wykraczającej poza zakres działalności podstawowej, określonej w statucie, polegającej między innymi na świadczeniu usług, w tym szkoleniowych i informacyjnych; 

2) z opłat egzaminacyjnych, za wydawanie świadectw i certyfikatów, jak również za sprawdzanie kwalifikacji; 

3) z wpisów i wpłat z tytułu prowadzenia postępowań odwoławczych; 

4) ze sprzedaży zapasów mobilizacyjnych; 

5) w związku z realizacją zadań i przedsięwzięć we współpracy ze służbami specjalnymi innych państw; 

6) za czynności polegające na zapewnieniu bezpieczeństwa imprez masowych; 

7) z Narodowego Funduszu Zdrowia za udzielanie świadczeń zdrowotnych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej i podstawowych świadczeń lekarza dentysty w jednostkach utworzonych przez Ministra Obrony Narodowej, Ministra Sprawiedliwości i ministra właściwego do spraw wewnętrznych; 

fundusze motywacyjne

środki finansowe gromadzone przez państwowe jednostki organizacyjne na wyodrębnionych rachunkach bankowych , z części dochodów budżetu państwa uzyskanych z tytułu przepadku rzeczy lub korzyści majątkowych pochodzących z ujawnienia przestępstw i wykroczeń przeciwko mieniu oraz przestępstw i wykroczeń skarbowych. Istota tej formy przejawia się w wyodrębnieniu finansowym z państwowej jednostki budżetowej oznaczonych dochodów budżetu państwa. Przejawem tej odrębności jest rachunek bankowy, za pośrednictwem, którego są gromadzone i wydatkowane te zasoby środków publicznych.

Działalność prowadzona formie funduszu motywacyjnego ma charakter celowy. Ustawa o finansach publicznych określa przeznaczenie zasobów finansowych zgromadzonych na odrębnym rachunku państwowej jednostki budżetowej. Fundusze motywacyjne są przeznaczone na nagrody dla pracowników, żołnierzy i funkcjonariuszy, którzy bezpośrednio przyczynili się do wykrycia przestępstw i wykroczeń, których wynikają dochody budżetu państwa i funduszu motywacyjnego.

Zakłady budżetowe

Jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych, które: 

1) odpłatnie wykonują wyodrębnione zadania; 

2) pokrywają koszty swojej działalności z przychodów własnych.

Podlegają ograniczonemu budżetowaniu. Działają na zasadzie samofinansowania się. Odpłatnie wykonują wyodrębnione zadania publiczne, a koszty swojej działalności pokrywają osiągniętych przychodów. Zakłady budżetowe nie prowadzą działalności gospodarczej. Celem tych jednostek jest jak najlepsze wykonanie oznaczonych zdań państwa lub samorządu terytorialnego, a nie dążenie do osiągnięcia zysku.

Do przychodów własnych nie zalicza się dochodów z najmu i dzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze dotyczących składników majątkowych Skarbu Państwa.

Zakład budżetowy prowadzący działalność w zakresie administrowania i zarządzania nieruchomościami, obejmującą najem lub dzierżawę składników majątkowych Skarbu Państwa, do przychodów własnych zalicza przychody z tytułu świadczonych usług związanych z tą działalnością.

• Podstawą gospodarki finansowej zakładu budżetowego jest roczny plan finansowy obejmujący przychody, w tym dotacje z budżetu, koszty i inne obciążenia, stan środków obrotowych, stan należności i zobowiązań na początek i koniec okresu oraz rozliczenia z budżetem. 

• Zakład budżetowy może otrzymywać z budżetu dotacje przedmiotowe. 

• W zakresie określonym w odrębnych przepisach zakład budżetowy może otrzymywać dotację podmiotową lub dotację celową na dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji. 

• Nowo tworzonemu zakładowi budżetowemu może być przyznana jednorazowa dotacja z budżetu na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe. 

• Dotacje dla zakładu budżetowego nie mogą przekroczyć 50 % kosztów jego działalności.  

• Zakład budżetowy wpłaca do budżetu nadwyżki środków obrotowych, ustalone na koniec okresu rozliczeniowego. 

• W planie finansowym zakładu budżetowego mogą być dokonywane zmiany w ciągu roku w przypadku realizowania wyższych od planowanych przychodów i kosztów, pod warunkiem, że nie spowoduje to zmniejszenia wpłat do budżetu ani zwiększenia dotacji z budżetu. 

Gospodarstwo pomocnicze

Szczególna forma budżetowania, dla złagodzenia jej sposobu rozliczenia z właściwym podmiotem wyodrębnione finansowo i organizacyjnie. Posiada rachunek rozliczeniowo-finansowy. Jest czescią podstawowej działalności j.b., albo działalnością uboczną w stosunku do tej jednostki.

Gospodarstwo pomocnicze - pokrywa koszta działania z swoich wpływów,

• z budżetem rozlicza się za pomocą jednostki macierzystej za pomocą salda (ale nie jest to budżetowanie netto). Jeżeli saldo jest + to g.p. 50% oddaje do budżetu, jeżeli saldo jest - to stara się o dotację.

• Dla j.b macierzyste gospodarstwo dokonuje sprzedaży swoich usług po kosztach własnych a nie na zasadach rynkowych, jest to oszczędność dla budżetu.

Nie a żadnego rejestru gospodarstw.

• Gospodarstwo posiada plan finansowy, na podstawie, którego prowadzi swoje finanse obowiązuje tu tzw dyrektywności salda.

• Tworzenie i przekształcanie gospodarstw -> kierownik jednostki budżetowej + zgoda ministra, wojewody, przy sam. Jednostce zgoda zarządu, Wojewódzki ośrodek informacji w Lublinie, usługi biurowe i poligraficzne, samorządowe gospodarstwa pomocnicze.

Funduszem celowym

Fundusz powołany ustawowo, którego przychody pochodzą ze środków publicznych, a wydatki są przeznaczone na realizację wyodrębnionych zadań.

• Fundusz celowy może działać jako osoba prawna lub stanowić wyodrębniony rachunek bankowy, którym dysponuje organ wskazany w ustawie tworzącej fundusz. 

• Do funduszy celowych nie zalicza się: 

• Ustawowo tworzonych rachunków bankowych, których ustawa tworząca nie określiła jako fundusz celowy; 

• Funduszy, których jedynym źródłem przychodów, z wyłączeniem odsetek od rachunku bankowego i darowizn, jest dotacja z budżetu. 

Fundusz celowy, który realizuje zadania wyodrębnione z budżetu: 

1) państwa - jest państwowym funduszem celowym; 

2) gminy, powiatu lub województwa - jest gminnym, powiatowym lub wojewódzkim funduszem celowym. 

• Podstawą gospodarki finansowej funduszu celowego jest roczny plan finansowy. 

• Wydatki funduszu celowego mogą być dokonywane, z zastrzeżeniem ust. 7, tylko w ramach posiadanych środków finansowych obejmujących bieżące przychody, w tym dotacje z budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego i pozostałości środków z okresów poprzednich. 

• Fundusze celowe mogą zaciągać kredyty i pożyczki, o ile ustawa tworząca fundusz tak stanowi. 

• Minister nadzorujący państwowy fundusz celowy lub dysponujący nim, w porozumieniu z Ministrem Finansów określa, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady gospodarki finansowej państwowego funduszu celowego w zakresie nieuregulowanym ustawą tworzącą fundusz, z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy i ustawy tworzącej fundusz. 

• Ustawa budżetowa może określać inne, niż ustawa tworząca fundusz, przeznaczenie środków funduszu celowego, o ile nie otrzymuje on dotacji z budżetu państwa. W tym przypadku, środki funduszu są wpłacane w trzech równych ratach do końca miesiąca marca, czerwca i września na rachunek dochodów dysponenta części budżetowej, sprawującego nadzór nad funduszem

• W planie finansowym funduszu ujmuje się wydatki na cel wskazany w ustawie budżetowej.  

• W przypadku niewykorzystania otrzymanych środków do końca roku budżetowego jednostka realizująca cel wskazany w ustawie budżetowej zwraca pozostałe środki w terminie do dnia 15 stycznia następnego roku budżetowego na rachunek funduszu celowego i informuje o tym Ministra Finansów, dysponenta części budżetowej nadzorującego jednostkę i dysponenta części budżetowej sprawującego nadzór nad funduszem. 

21. Jednostka budżetowa jako forma organizacyjnoprawna jednostek sektora finansów publicznych.

Jednostki budżetowe - art. 20

Nie ma rejestru jednostek Budżetowych, nowa ustawa zakłada utworzenie

Jednostki budżetowe - to takie formy organizacyjno-prawne, które:

• Rozliczają się pełnymi kwotami do Budżetu, czyli w formie rozliczenia brutto

• Brak jest powiązania ich wydatków z wpływami

• W całości wydatki pokrywane są z Budżetu niezależnie od dochodów

• Nie mogą pozostawiać nawet części swoich dochodów w swojej jednostce (temu służą szczególne formy budżetowania by pozostawić części dochodów)

• Ich dochody i wydatki są wykazywane bezpośrednio we właściwym budżecie po stronie wydatków i w większości ich dochody i wydatki sa realizowane za pośrednictwem centralnego rachunku bieżącego w budżecie państwa lub odpowiednika w jednostce samorządu terytorialnego

• Funkcjonują w takiej sferze, w której ważniejsze jest wykonywanie zadań niż osiąganie dochodów np. Sadownictwo, policja

Jednostki budżetowe działają na podstawie statutu, który określa min. Przedmiot działalności. Państwowe jednostki Budżetowe tworzy, likwiduje, przekształca, właść. - Minister, wojewoda

Samorządowe jednostki Budżetowe (tworzą, likwidują) - przez organy stanowiące tych jednostek.

Jednostki Budżetowe nie mają osobowości prawnej, działają jako jednostki organizacyjne skarbu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Wyposażenie j.b w środki trwałe - ze środków skarbu (Budżetu) państwa. Wykonują zadania nieodpłatnie, nie jest to zasadą np. Sady opłata skarbowa (za czynności), nie płacą podatku. Każda jednostka Budżetowa sporządza plan finansowy. Wydatki tych jednostek sa nieprzekraczalne - dyrektywność wydatków.

22. Zakłady budżetowe jako forma organizacyjnoprawna jednostek sektora finansów publicznych.

Zakłady Budżetowe - art. 24, to takie jednostki organizacyjne, sektora finansów publicznych, które:

• Na zasadzie odpłatności wykonują zadania publ (mogą tam być tworzone gdzie ich wpływy pokryją wydatki), które zostały wyodrębnione z Budżetu i im przekazane do realizacji

• Z.b staje sie odrębnym zakładem pracy

• Posiada swój odrębny rachunek bankowy

• Organizacyjnie wyodrębniony z budżetu

• Pokrywają koszty swojej działalności ze swoich wpływów (samofinansowanie ale nie na zasadach działalności gosp. Ponieważ celem nie jest max zysk tylko wykonanie zadania publicznego ( powierzonego)

• Z budżetem rozliczają się w formie netto,

• Saldo różnica pomiędzy dochód a wydatki - nie rozliczają się pełnymi kwotami

• Saldo + jest wykazywane po dochodów w budżecie nadwyżkę odprowadzają do właściwego budżetu , saldo - zakład dostaje dotację(przedmiotowa lub podmiotowa) , która jest wydatkiem po stronie budżetu (dotacja może wynosić 50% kosztów działalności j.b.)

budżetowanie netto - netto proste - oznacza, że naliczanie następuje w formie 1 operacji - nadwyżka wpłacana jest na koniec roku budżetowego. Sporządza plan finansowy (szerszy niż jednostek budżetowych)-> jest tutaj dyrektywności salda można dokonać takich wydatków po stronie wpływów, które nie zburzą wysokości planowanych wpłat do budżetu Anie planowanych dotacji.

Dla jednostek macierzystych gosp. Dokonuje się sprzedaży swoich usług wg ….. własnych, a nie na zasadach rynkowych (oszczędności dla budżetu).

• Niektóre zakłady budżetowe plącą podatki

• -||- zakłady budżetowe maja osobowość prawną

Zakłady budżetowe:

• Ośrodki szkolenia i doskonalenia zawodowego (zazwyczaj)\

• Ośrodki sportowo rekreacyjne

• Wojskowe misje pokojowe

• Administracja budynków komunalnych

23. Gospodarstwa pomocnicze jako forma organizacyjnoprawna jednostek sektora finansów publicznych.

Pytanie 20

24. Rachunki dochodów własnych jako forma organizacyjnoprawna jednostek sektora finansów publicznych.

1. Rachunek(rachunki) dochodów własnych jednostek budżetowych - to szczególna forma budżetowania -> rozlicza się przez jednostkę macierzystą, kt. (?) Jednostka Budżetowa

Tylko przy jednostkach budżetowych mogą być tworzone szczególne formy budzetowania. R-k dochodów własnych jest druga szczególną forma budżetowania!!

Tworzone są przy jednostkach budżetowych zarówno przy państwowych jak i samorządowych. Wyodrębnione od jednostek budżetowych tylko finansowo (tj. odrębny rachunek bankowy) ->środki pieniężne lokowane SA na odrębnym rachunku bankowym, mogą być wydatkowane na ściśle określone cele; nie odsyła się tych pieniędzy do budżetu; sposób na złagodzenie rygoru budżetowego brutto.

Rachunki te maja swoich „poprzedników” tzw. Środków specjalnych (do 01.01.2005r.) stara ustawa o fin publ. „okroiła” środki specjalne. OD 01.01.2005 całkowicie zlikwidowano śr specjalne. Kilka z nich przekształciło się w państwowe fundusze celowe.

Mają bardzo szeroki zakres zastosowania:

1. Podmiotowy - każda jednostka Budżetowa może stworzyć własny rachunek

2. Przedmiotowy - art. 22 ust 1,2,3

• Dochody uzyskiwane z działalności wykraczającej poza zakres działania podstawowej jednostki budżetowej (określone w statucie) polegająca na świadczeniu usług szkoleniowych lub informacyjnych

• 
  Opłaty za udostępnienie informacji przetargowej

• 
  
  Spadki, zapisy, darowizny

• Odszkodowania i opłaty (za utracone lub uszkodzone mienie)

Samorządowe jednostki budżetowe mogą gromadzić na r-ku dochody własnych jedn, budżetowych:

Dochody określone w uchwale przez organy stanowiące jednostki samorządu teryt. (wg af samorządowe jednostki budżetowe)

Tam gdzie są tylko państwowe jednostki budżetowe - potrzebna jest decyzja kierownika po uzyskaniu zgody właściwego ministra, kierownika urzędu centralnego i wojewody.

Tam gdzie są tylko samorządowe jednostki budżetowe - tylko decyzja organu stanowiącego

Na co przeznaczyć środki zgromadzone na r-ku dochodów własnych jednostki budżetowej: (cele)

• Cel ściśle wskazany dla konkretnego źródła np. w przypadku spadków decyduje spadkodawca

• W samorządowych jedn. Budż o przeznaczeniu decyduje tylko wojewoda

• Tam gdzie cel nie jest ściśle wskazany i nie jest to samorząd. Jedn. Budżet. - na wydatki bieżące lub inwestycyjne, nigdy na wydatki osobowe (premie, wynagrodzenie)

25. Fundusze motywacyjne jako forma organizacyjnoprawna jednostek sektora finansów publicznych.

Pytanie 20

Zakres podmiotowy	R-k dochodów własnych		Fundusze motywacyjne
1. Kto tworzy	Państwowe i samorządowe jednostki budżetowe		Tylko państwowe jednostki Budżetowe
2. Na co wydane(cele)	Tylko: cele inwestycyjne oraz wydatki bieżące Nigdy: wydatki osobowe		Tylko wydatki osobowe
3. Źródła zasilania	Dużo źródeł		Wpływy z ujawnionych źródeł - przestępstwa karne i karno-skarbowe
4. Rozliczenie z budżetem	Jednostki państwowe->obligatoryjnie	Nie ma
5. Funkcje	Rekompensacyjnie dla jednostek Budżetowych	Stymulacyjnie

Porównanie zakładu budżetowego i gosp. Pomocniczego

• Sposób rozliczenia

Rozlicza się netto bezpośrednio z budżetem podobnie ale za pośrednictwem

26. Fundusze celowe - pojecie, zasady prowadzenia gospodarki finansowej, ocena ich działalności.

Pozabudżetowe - fundusze celowe art. 29

Fundusz ->wyodrębnione środki, przeznaczone na realizację określonego celu:

• Można go powołać tylko w trybie ustawowym ( może zrobić to parlament tylko)

• Przychody pochodzą ze środków publicznych

• Wydatki przeznaczane sa na realizację wyodrębnionych zadań

Okres wydatkowania - 1 rok, po jego upływie nie mogą być wydane, np. PFRON, FOK

Debudżetyzacja - wyłączenie z budżetu środków publ. w ślad z zadaniem, które wcześniej zostało wyodrębnione, z tego powodu istnieją ograniczenia np. tylko w drodze ustawy (nie można tego zrobić, np. w drodze umowy międzynarodowej, ani aktu niższego rzędu)

Funkcjonowanie - w oparciu o plan finansowy. Wydatki mogą być dokonywane tyko w ramach posiadanych środków. Ewentualne kredyty mogą być zaciągane tylko wtedy, gdy ustawa tworząca fundusz na to pozwala.

Każdorazowo szczegółowe zasady gospodarki w odniesieniu do państwowego funduszu celowego ustala w drodze rozporządzenia minister nadzorujący dany fundusz.

Istnieją fundusze, które otrzymują dotacje z budżetu oraz takie, które nie otrzymują dotacji.

Fundusz otrzymujący dotację z budżetu może otrzymać dyspozycję do wykonania określonego zadania budżetowego z tych środków, a nie zadania swojego, do którego został powołany.

Nową formą kontroli funduszy, które nie otrzymują dotacji z budżetu jest możliwość określenia w ustawie budżetowej innego przeznaczenia środków finansowych niż określiła to ustawa tworząca ten fundusz W takiej sytuacji środki funduszu sa opłacane w 3 ratach (koniec marca, czerwca, września) na r-k dochodów dysponenta części budżetowej nadzorującego ten fundusz.

Fundusze celowe mogą działać jako os. Prawne lub bez osobowości prawnej, a posiadać tylko wyodrębniony r-k bankowy. Mogą to być fundusze tworzone na szczeblu centralnym (państwowe), jak i samorządowym (wojewódzkie, powiatowe, gminne).

Fundusze są oceniane negatywnie, gdyż publ. środki finansowe wyodrębniane sa z budżetu i jest zmniejszana kontrola nad gospodarowaniem tymi środkami, lecz mają tez pewne zalety.:

• Gdy zadanie wymaga zagwarantowania stałych dochodów i ma charakter wieloletni, to wyodrębnienie tego zadania i środków na jego realizację daje pewność jego realizacji i nie ma potrzeby co rocznego poszukiwania środków i uzależnienia realizacji zadania od corocznej kondycji budżetu itp.

Środki gromadzone na rachunku mogą być tam kumulowane i racjonalnie w dłuższym okresie wydatkowane, gdyż nie wygasają uprawnienia do dyspozycjonowania tymi środkami z końcem roku budżetowego, jak to się dzieje z środkami ujętymi w budżecie

27. Agencje rządowe jako jednostki organizacyjnoprawne jednostek sektora finansów publicznych.

Agencje Rządowe - art. 4 ust 1 p 12 „inne państwowe, a nigdy samorządowe os. prawne” - Państwowe os. prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw. Są to jednostki posiadające osobowość prawną, nie sa państwowymi funduszami celowymi, a sa powołane do realizacji zadań publicznych.

Agencje te działają w sferach:

• Zarządzania mieniem skarbu państwa

• Wspieranie wybranych rodz. Działalności

• Wykonywanie innych zadań w im. SP.

Np. Agencja rynku rolnego, ARiMR, Agencja mienia wojskowego, Polska O. Rozwoju przedsiębiorczości.

Nie jest konieczne by agencja miała w nazwie słowo agencja.

Każda agencja jest jedyna i nie powtarzalna w swoim rodzaju. Posiada własne organy zarządzające i nadzorujące ( nie ma z góry określonych reguł). Sa to z reguły prezes i rada nadzorcza. Zdarza się że rada pełni funkcje organu opiniodawczego. Prezesa agencji powołuje prezes RM na wniosek właściwego przedmiotowo ministra.

Wyjątki: - polska agencja turystyczna - polska agencja przedsięb

System finansowo-admin.:

Podlegają ustawie o:

• ust. rachunkowości

• ust. o fin publ.

• ust. o zamówieniach publ.

• przep. o pomocy publ.

Sposób gospodarowania środkami fian. Agencji nie podlega kontroli parlamentu; ich plany fin.nie sa zawierane w budżecie państwa.

Jeśli ag. Otrzymuje dotacje z budżetu państwa podlega kontroli oraz sposób wydatkowania jest pod kontrolą.

Ag. mają niejednolity system sprawozdań i syst. Planów finansowych nie wypracowano 1litego systemu kontroli wykonanie planu w większości sa to 1roczne sprawozdania niewymagające zatwierdzenia wł. min.

Mienie powierzone agnacjom jest mieniem państwowych, cześć agencji umieszcza je w swoich bilansach a przychód ze sprzedaży zalicza do własnych przychodów ( nie powinno tak być)

Cechy działalności agencji:

• Wygodna forma prawna pozbawiona kontroli sprawozdawczości, przy ty, niska efektywność wykonywania zadań, zadania często były powielane przez inne podmioty

• Powoływano agencje tam gdzie na rynku działały już inne podmioty wykonujące te zadania i czyniły to dość sprawnie i na zasadach rynkowych (dawało to oszczędności, np. banki)

Agencje można by zastąpić bez powoływania nowych podmiotów na podstawie przetargu zlecając innym podmiotom te zadania.

28. Problematyka fundacji na gruncie ustawy o finansach publicznych

Fundacje - art. 30 ust. O fin. publ. -> ze środków publicznych nie można tworzyć fundacji

Istnieje możliowośc przekazania dotacji przez Budżet fundacjom, jeśli spełnia ona warunki ust. O organizacjach pożytku publicznego.

Rodzaje Fundacji:

1. Tworzone na podstawie ust. O fundacjach, nie sa zaliczane do sektora finansów publicznych-> mogły poprzednio realizować zadania publiczne i otrzymywać na nie śr, publ. teraz mogą otrzymywać na nie dotacje z budżetu na realizację zadań statutowych. Art.106 ust 2 p 1 są to zwykłe fundacje.

2. Fundacje publiczne/ prawa publicznego

• Tworzone na podstawie ustaw szczególnych powołujących konkretną fundację (inny tryb tworzenia)

• Wyposażane w majątek przez państwo lub jedn. Smorz. Teryt. -> Majątek wykorzystywany na cele (mieszczą się w sferze zadań publicznych)

• Otrzymywały os. prawną na podstawie ust. Tworzącej ją, ust ewentualnie rozstrzygała tryb nabycia os. pr.

• Realizacja celów następuje przez gospodarowanie i dysponowanie składnikami majątku otrzymanego w drodze ustawowej

• Struktura fundacji, władze fundacji, sprawę nadzoru rozstrzyga ustawa powołująca fundacje

• Fundacje mogą być zniesione w drodze ust (parlamentu) a ich majątek w razie likwidacji wraca do SP

Fundacje SP

• Zakład narodowy im. Ossolińskich 05.01'95

• Centrum badania opinii społecznej 27.02'97

• Zakłady Kurnickie 18.09.2001 -> z udziałem najwyższych władz państwowych siedziba w kurniku. Zadania -popularyzacja nowych rozwiązań w rolnictwie (nie zw. z UE), Prezydent,

• prymas, min kultury

29. Podstawowe pojęcia ustawy o finansach publicznych - wyliczyć je i wyjaśnić ich znaczenie w kontekście ustawy o finansach publicznych i całych finansów publicznych.

1. Finanse publiczne

2. Sektor fin. publ.

3. środki publiczne

4. Przeznaczenie środków publicznych

5. Deficyt i nadwyżka sektora fin. publ.

6. Potrzeby pożyczkowe budżetu państwa i jednostki samorządu teryt.

7. Państwowy dług publiczny

Sektor finansów publicznych

art. 4 ust. O fin. Publ. Podmiotowe ujecie fin. Publ. tj. wyliczone są podmioty kt. Zaangażowane sa w procesy gromadzenia i wydatkowania śr. Publ, realizujące zadania publiczne i dysponujące srodkami publicznymi, z tym że pomieszano w tym wyliczeniu podmioty sektora fin. Publ ( np. organy władzy publicznej , org. Adm. Rzadowej, samorz) z jednostkami organizacyjnymi działającymi w imieniu tych podmiotów (np. jedn. Budżet, zakłady budżet, gosp. Pomocnicze)-> jednostki realizujące zadania w imieniu podmiotów. Podmioty sa wyliczone nie w sposób kategoryzacji ale w sposób indywidualny.

Punkt 12

Do sektora fin. Publ nie należą:

• Przedsiębiorstwa

• Banki -> świadczą usług na rzecz sektora fin.publ.

• Spółki Pr.handlowego

Podsektory:

• Rządowy - obejmuje organy wł. publ, państwowe inst.kultury, NFZ, organy admin. Publ. Gromadzi srodki - typowe operacje budżetowe i w sposób bezzwrotny, nieopłatny, w sposób ostateczny wydatkuje.

• Samorządowy - gminy, powiaty, woj. , samorząd. Formy org. Pr. (zakłady Budżet. Samorząd.). Gromadzi srodki i wydatkuje podobnie jw. Duzą odgrywaja dotację i subwencje.

• Ubezpiecz. -społ. -ZUS, KRUS, i ich fundusze . Forma gromadzenia śr. -składki bezp.. wypłata świadczeń - sposób wydatkowania.

Cel wyodrębnienie podsektorów:

Środki publiczne

Gromadzone są z kategorii źródeł:

1. Dochody publiczne

• Publiczno-prawne

• Daniny ubliczne, np. podatki, opłaty (brak ceł!!)”

Składki-?przymusowe, bezzwrotne, w pewnej czesci nieodpłatne

• Tzw. Inne dochody o charakterze publ-pr. Np. cła

• Prywatno- prawne

• Wpływy ze sprzedazy wyrobów i usług świadczonych przez jedn. Sektora f. publicznych -> wpływy zakładów budżetowych

• Dochody z mienia jedn. Sektora f. publicznych-> np. najmu, dzierżawy

• Spadki, zapisy, darowizny

• Odszkodowania

• Z poręczeń i gwarancji

• Od sprzedaży rzeczy i Pr. Majatkowych, np. ze sprzedaży budynków

• Wszystkie wyżej niewymienioone-> katalog jest otwarty

2. Przychody publiczne

• Zwyczajne przychody budżetu państwa i budżetu jednostek samorządów terytorialnych i innych jednostek, kt. Srodki nie sa ujmowane w budzecie państwa i jednostek samorządu teryt. Np. ze sprzedaży papierów wartościowych, z kredytów pozyczek.

(to co nie jest dochodem lub wydatkiem jest przychodem lub rozchodem)

• Przychody jednostek sektora fin publicznych pochodzące z prowadzonychprzez nie działalności gosp. Np. gosp. Pomocnicze.

3. Srodki zagraniczne

• Z budżetu UE

• Srodki ze źródeł zagranicznych naiepodlegają zwrotowi, niepochodzace z budżetu UE-. Fundusze pomocnicze

Przeznaczenie śr publicznych

Art. 6. 1. wydatki publiczne

2.rozchody publiczne( są to tylko operacje, sa to czasowe przesuniecie finansowe, kr. Wynikają np. z deficytu budżetowego) - ujemny odpowiednik przychodów publicznych, a więc sa to przesunięcia srodków finansowych a nie ostateczne rozporządzenia:

• Spłata otrzymanych pożyczek i kredytów

• Wykup papierów wartościowych

• Udzielone pozyczki

Ad.1 Wydatki publiczne

1. Grupa- dotacje i subwencje

2. Świadczenia na rzecz os. fizycznych

3. Wydatki bieżące jedn. Budżetowych

4. Wydatki bieżące majątkowe

5. Wydatki bieżące na obsługę długu skarbu państwa

6. Wpłaty śr. Własnych dla UE

Art. 106.161

Gr I - subwencje - wsparcie jedn. Sam. Teryt.; jednostka decyduje o przeznaczeniu środków pochodzących z subwencji. Nie podlega ona szczególnym zas. Rozliczanie w odróżnieniu od dotacji. Niewykorzystane środki nie wracają do budżetu.

Dotacje - podlegają szczególnym zasadom rozliczania. Przeznaczone na z góry określony cel, środki niewykorzystane na koniec roku budżetowego wracają do budżetu, kt. Udzielił dotacji.

Budżet państwa udziela dotacji na:

• Finansowanie lub dofinansowywanie zadań z zakresem adm. Rządowej, oraz zleconych jednostek administracji teryt. na podstawie ustaw

• na zad. Zlecone organizacjom pożytku publicznego

• dla instytucji kulturalnych

Rodzaj dotacji

1. Celowe

2. Podmiotowe

3. Przedmiotowe

Ad.1 Celowe- na konkretny cel, realizacje określonej inwestycji.

Ad.2 Dofinansowanie działalności bieżącej ustawowo wskazanego podmiotu

Ad.3 dopłaty do określonych rodz. Wyrobów i usług

Gr II -waska grupa wydatkow bezpośrednio z budżetu państwa

• Odszkodowania

• św. Za z odznaczeniami

Gr III (ważna) - Na wynagrodzenie, uposażenie os. pracujących w jednostkach i składki. Na zakup towarów i usług, np. zakup prądu. Koszty utrzymania jednostek budżetu, koszty zadań zleconych z wyłączeniem fundacji i stowarzyszeń.

Gr IV - wydatki na zakup i objecie akcji oraz wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego; - dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów inwestycji realizowane przez inne jednostki (zakłady budżetowe).

Gr V - wydatki budżetu państwa z tytułu oprocentowania i dyskonta skarbowych pap. Wart; - wydatki zwane oprocentowaniem zaciągniętych kredytów i pożyczek; - wydatki zwane z udzielonymi przez skarb państwa gwarancjami i poręczeniami oraz koszty związane z emisja papierów wartościowych.

Gr VI - wpływy z ceł; - udziały w opłatach rolnych i cukrowych; - cześć wpływów od towarów i usług; - śr bezpośrednio; - śr. Obliczane na podstawie PKB

Ad. 5 Nadwyżka i deficyt - art. 7

Dodatnia różnica między dochodami publicznymi a wydatkami publicznymi, ustalona dla okresu rozliczeniowego, stanowi nadwyżkę sektora finansów publicznych, zaś ujemna różnica jest deficytem sektora finansów publicznych. 

Dochody publiczne i wydatki publiczne oraz nadwyżkę lub deficyt sektora finansów publicznych ustala się po wyeliminowaniu przepływów finansowych pomiędzy jednostkami tego sektora. 

Ad.6 Potrzeby pożyczkowe - jest to zapotrzebowanie na Sr. Finansowe niezbędne do:

• sfinansowania deficytu budżetowego

• spłaty zaciągniętych zobowiązań

• sfinansowania udzielonych przez sk-państwa pożyczek

• wykonanie innych operacji zw. Z długiem sk. Państwa

Deficyt budżetowy, - gdy uchwala się Budżet z saldem ujemnym

Dług publiczny - sprawa bardziej długofalowa; kondycja finansów publicznych ich ujemne saldo . Przyczyna długu jest deficyt Budżetowy.

Art. 9 - potrzeby jedn. Samorz.

Przez potrzeby pożyczkowe budżetu jednostki samorządu terytorialnego rozumie się zapotrzebowanie na środki finansowe niezbędne do:

1) sfinansowania deficytu budżetu jednostki samorządu terytorialnego; 

2) spłat wcześniej zaciągniętych zobowiązań; 

3) wykonywania innych operacji finansowych związanych z długiem jednostki samorządu terytorialnego; 

4) sfinansowania udzielonych przez jednostkę samorządu terytorialnego pożyczek; 

6) przeprowadzenia postępowania ostrożnościowego lub naprawczego, realizowanych na podstawie odrębnych przepisów.

Ad. 7 Państwowy dług publiczny - nominalne zadłużenie jednostek sektora finansow publicznych ustalone po wyeliminowaniu zobowiązań pomiędzy tymi jednostkami:

Zadłużanie nominalne a nierealne! Zadłużenie wszystkich jednostek oprócz zadłużenia jednostek sam. Teryt. wchodzi tylko dług skarbu państwa i państwowych jednostek adm. Dług skarbu państwa - wartśc nominalna zadłużenia.

W sensie przedmiotowym Obejmuje:

% dług publ. obejmuje zobowiązanie sektora fin. Pub:

• z tytułu wyemitowanych pap. Wart.

• Zaciągniętych kredytów i pop. Wart.

• Zaciąg kredytów i pożyczek

• Wymagalnych zobowiązań wynikających z odrębnych ustaw, orzeczeń sadów, ostat. Decyzji administracyjnych.

• Przyjętych depozytów

Poziom długu publicznego nie może przekroczyć określonego w Konstytucji.

Min fin. - Kontrola nad sektorem fin, publ. w zakresie przestrzegania zasady-> państwowy dl. Publiczny nie może przekroczyć 60% wartości rocznego PKB. Gdy wartości relacji p.dł. do PKB większa niż 50% do 55%. Rada ministerstwa ustala projekt budżetu, w którym relacje deficytu budżetu państwa do dochodu budżetu państwa nie może być większa niż analogiczna z roku poprzedniego gdy relacja waha się 55-60% - RM uchwala Budżet przyjmując jako górne ograniczenie def. Jego poziomu zapewniający, że relację dł S.P. do PKB przewidywane na koniec roku budżetowego, kt. Dot. Projekt ustawy będzie niższy od tej kt. Była w danym roku.

60% lub więcej -

1. od 7 dnia od ogłoszenia tj relacji jedn. Sektora. Fin. Publ. nie mogą udzielać nowych poręczeń i gwarancji

2. RM max 30 dni od ogłoszeń tj relacji przedstawienia Sejmowi program sanacyjny, kt ma na celu obniżenie relacji do 60%

3. w kolejnym roku budż. - zakaz udzielania poręczeń i gwarancji

4. w projekcie nowej ustawy budżetowej i proj. Uchwał j.sam.teryt. kwota wydatków powinna być równa dochodom lub być niższa

Program sanacyjny obejmuje:

1. Podanie przyczyn przekroczenia państ. Długu. Publ. ponad 60% PKB

2. przedstawienie programu przedsięwzięć mającym na celu ograniczenie wzrostu i powrót do dopuszczalnego poziomu zadłużenia

3. Przedstawienie 3 letniej prognozy relacji (tu nie wiem co to za skrót) długu publicznego do PKB wraz z prognozą rozwoju całego kraju (makroekonomii)

Ograniczenie w/w nie pbowiązuje w stanie wyjatkowym, ST. Klęski żywiołowej, ST. Wojennym.

30. Pojecie finansów publicznych w ustawie o finansach publicznych i w doktrynie prawa finansowego.

Art. 3. Finanse publiczne obejmują procesy związane z gromadzeniem środków publicznych oraz ich rozdysponowaniem, a w szczególności:

1) gromadzenie dochodów i przychodów publicznych; 

2) wydatkowanie środków publicznych; 

3) finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa; 

4) finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu jednostki samorządu terytorialnego; 

5) zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne; 

6) zarządzanie środkami publicznymi; 

7) zarządzanie długiem publicznym; 

8) rozliczenia z budżetem Unii Europejskiej. 

31. Pojecie sektora finansów publicznych i zasady wyodrębnienia podsektorów.

Sektor finansów publicznych, w ustawie został określony przez wskazanie ,które podmioty kwalifikuje się do tego sektora.

W drodze ustawy można powołać jednostkę:

• Jako os. Prawną (samorządową jednostkę)

• Jednostkę organizacyjną bez osobowości prawnej

32. Pojęcie środków publicznych w świetle ustawy o finansach publicznych.

Środki publiczne

Gromadzone są z kategorii źródeł:

1. Dochody publiczne

• Publiczno-prawne

• Daniny publiczne, np. podatki, opłaty (brak ceł!!)”

Składki-przymusowe, bezzwrotne, w pewnej części nieodpłatne

• Tzw. Inne dochody o charakterze publ-pr. Np. cła

• Prywatno- prawne

• Wpływy ze sprzedaży wyrobów i usług świadczonych przez jedn. Sektora f. publicznych -> wpływy zakładów budżetowych

• Dochody z mienia jedn. Sektora f. publicznych-> np. najmu, dzierżawy

• Spadki, zapisy, darowizny

• Odszkodowania

• Z poręczeń i gwarancji

• Od sprzedaży rzeczy i Pr. Majątkowych, np. ze sprzedaży budynków

• Wszystkie wyżej niewymienione-> katalog jest otwarty

2. Przychody publiczne

• Zwyczajne przychody budżetu państwa i budżetu jednostek samorządów terytorialnych i innych jednostek, kt. Środki nie sa ujmowane w budżecie państwa i jednostek samorządu teryt. Np. ze sprzedaży papierów wartościowych, z kredytów pożyczek.

(to, co nie jest dochodem lub wydatkiem jest przychodem lub rozchodem)

• Przychody jednostek sektora fin publicznych pochodzące z prowadzonych przez nie działalności gosp. Np. gosp. Pomocnicze.

3. Środki zagraniczne

• Z budżetu UE

Środki ze źródeł zagranicznych nie podlegają zwrotowi, nie pochodzące z budżetu UE-. Fundusze pomocnicze

33. Przeznaczenie środków publicznych w świetle ustawy o finansach publicznych.

Art. 6. 1. wydatki publiczne

2.Rozchody publiczne( są to tylko operacje, sa to czasowe przesuniecie finansowe, kr. Wynikają np. z deficytu budżetowego) - ujemny odpowiednik przychodów publicznych, a więc sa to przesunięcia srodków finansowych a nie ostateczne rozporządzenia:

• Spłata otrzymanych pożyczek i kredytów

• Wykup papierów wartościowych

• Udzielone pożyczki

Ad.1 Wydatki publiczne

1. Grupa- dotacje i subwencje

2. Świadczenia na rzecz os. fizycznych

3. Wydatki bieżące jedn. Budżetowych

4. Wydatki bieżące majątkowe

5. Wydatki bieżące na obsługę długu skarbu państwa

6. Wpłaty śr. Własnych dla UE

Art. 106.161

Gr I - subwencje - wsparcie jedn. Sam. Teryt.; Jednostka decyduje o przeznaczeniu środków pochodzących z subwencji. Nie podlega ona szczególnym zas. Rozliczanie w odróżnieniu od dotacji. Niewykorzystane środki nie wracjaa do budżetu.

Dotacje - podlegają szczególnym zasadom rozliczania. Przeznaczone na z góry określony cel, środki niewykorzystane na koniec roku budżetowego wracają do budżetu, kt. Udzielił dotacji.

Budżet państwa udziela dotacji na:

• finansowanie lub dofinansowywanie zadań z zakresem adm. Rządowej, oraz zleconych jednostek administracji teryt. na podstawie ustaw

• na zad. Zlecone organizacjom pożytku publicznego

• dla instytucji kultura;nych

Rodzaj dotacji

1. Celowe

2. Podmiotowe

3. przedmiotowe

Ad.1 Celowe- na konkretny cel, realizacje określonej inwestycji.

Ad.2 Dofinansowanie działalności bieżącej ustawowo wskazanego podmiotu

Ad.3 dopłaty do określonych rodz. Wyrobów i usług

Gr II -waska grupa wydatkow bezpośrednio z budżetu państwa

• odszkodowania

• św. Za z odznaczeniami

Gr III (ważna) - Na wynagrodzenie, uposażenie os. pracujących w jednostkach i składki. Na zakup towarów i usług, np. zakup pradu. Koszty utrzymania jednostek budżetu, koszty zadań zleconych z wyłaczeniem fundacji i stowarzyszeń.

Gr IV - wydatki na zakup i objecie akcji oraz wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego; - dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów inwestycji realizowane przez inne jednostki (zakłady budżetowe).

Gr V - wydatki budżetu państwa z tytułu oprocentowania i dyskonta skarbowych pap. Wart; - wydatki zwane oprocentowaniem zaciągniętych kredytów i pozyczek; - wydatki zwane z udzielonymi przez skarb państwa gwarancjami i poręczeniami oraz koszty związane z emisja papierów wartościowych.

Gr VI - wpływy z ceł; - udziały w opłatach rolnych i cukrowych; - cześć wpływów od towarów i usług; - śr bezpośrednio; - śr. Obliczane na podstawie PKB

Ad. 5 Nadwyżka i deficyt - art. 7

Ad.6 Potrzeby pożyczkowe - jest to zapotrzebowanie na Sr. Finansowe niezbędne do:

• sfinansowania deficytu budżetowego

• spłaty zaciągniętych zobowiązań

• sfinansowania udzielonych przez sk-państwa pozyczek

• wykonanie innych operacji zw. Z długiem sk. Państwa

Deficyt budżetowy - gdy gdy uchwala się Budżet z saldem ujemnym

Dług publiczny - sprawa bardziej długofalowa; kondycja finansów publicznych ich ujemne saldo . Przyczyna długu jest deficyt Budżetowy.

Art. 9 - potrzeby jedn. Samorz.

34. Klasyfikacja wydatków publicznych.

wydatki publiczne

1. Grupa- dotacje i subwencje

2. Świadczenia na rzecz os. fizycznych

3. Wydatki biezace jedn. Budżetowych

4. Wydatki biezace majatkowe

5. Wydatki biezace na obsługe długu skarbu państwa

6. wpłaty7 śr. Własnych dla UE

Art. 106.161

Gr I - subwencje - wsparcie jedn. Sam. Teryt.; jednostka decyduje o przeznaczeniu środków pochodzących z subwencji. Nie podlega ona szczególnym zas. Rozliczanie w odróżnieniu od dotacji. Niewykorzystane środki nie wracjaa do budżetu.

Dotacje - podlegają szczególnym zasadom rozliczania. Przeznaczone na z góry określony cel, środki niewykorzystane na koniec roku budżetowego wracają do budżetu, kt. Udzielił dotacji.

Budżet państwa udziela dotacji na:

• finansowanie lub dofinansowywanie zadań z zakresem adm. Rządowej, oraz zleconych jednostek administracji teryt. na podstawie ustaw

• na zad. Zlecone organizacjom pożytku publicznego

• dla instytucji kultura;nych

Rodzaj dotacji

1. Celowe

2. Podmiotowe

3. przedmiotowe

Ad.1 Celowe- na konkretny cel, realizacje określonej inwestycji.

Ad.2 Dofinansowanie działalności bieżącej ustawowo wskazanego podmiotu

Ad.3 dopłaty do określonych rodz. Wyrobów i usług

Gr II -waska grupa wydatkow bezpośrednio z budżetu państwa

• odszkodowania

• św. Za z odznaczeniami

Gr III (ważna) - Na wynagrodzenie, uposażenie os. pracujących w jednostkach i składki. Na zakup towarów i usług, np. zakup pradu. Koszty utrzymania jednostek budżetu, koszty zadań zleconych z wyłaczeniem fundacji i stowarzyszeń.

Gr IV - wydatki na zakup i objecie akcji oraz wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego; - dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów inwestycji realizowane przez inne jednostki (zakłady budżetowe).

Gr V - wydatki budżetu państwa z tytułu oprocentowania i dyskonta skarbowych pap. Wart; - wydatki zwane oprocentowaniem zaciągniętych kredytów i pozyczek; - wydatki zwane z udzielonymi przez skarb państwa gwarancjami i poręczeniami oraz koszty związane z emisja papierów wartościowych.

Gr VI - wpływy z ceł; - udziały w opłatach rolnych i cukrowych; - cześć wpływów od towarów i usług; - śr bezpośrednio; - śr. Obliczane na podstawie PKB

Ad. 5 Nadwyżka i deficyt - art. 7

Ad.6 Potrzeby pożyczkowe - jest to zapotrzebowanie na Sr. Finansowe niezbędne do:

• sfinansowania deficytu budżetowego

• spłaty zaciągniętych zobowiązań

• sfinansowania udzielonych przez sk-państwa pozyczek

• wykonanie innych operacji zw. Z długiem sk. Państwa

Deficyt budżetowy - gdy gdy uchwala się Budżet z saldem ujemnym

Dług publiczny - sprawa bardziej długofalowa; kondycja finansów publicznych ich ujemne saldo . Przyczyna długu jest deficyt Budżetowy.

35. Nadwyżka i deficyt sektora finansów publicznych.

Nadwyżka sektora finansów publicznych - w ustawie została określona jako dodatnia różnica między dochodami publicznymi powiększonymi o środki ze źródeł zagranicznych, które nie podlegają zwrotowi, a wydatkami publicznymi.

Deficyt - pojawia się, gdy różnica między obu ww. wielkościami jest ujemna.

Nadwyżka lub deficyt ustalana jest dla przyjętego okresu rozliczeniowego, którym najczęściej jest rok rozliczeniowy.

36. Potrzeby pożyczkowe budżetu państwa.

Potrzeby pożyczkowe - jest to zapotrzebowanie na Sr. Finansowe niezbędne do:

• sfinansowania deficytu budżetowego

• spłaty zaciągniętych zobowiązań

• sfinansowania udzielonych przez sk-państwa pożyczek

• wykonanie innych operacji zw. Z długiem sk. Państwa

37. Państwowy dług publiczny- pojęcie i składniki.

Państwowy dług publiczny - nominalne zadłużenie jednostek sektora finansów publicznych ustalone po wyeliminowaniu zobowiązań pomiędzy tymi jednostkami:

Zadłużanie nominalne a nierealne!

Każdy dług Skarbu Państwa jest jednocześnie długiem publicznym, jego częścią składową. Nie każdy państwowy dług publiczny jest długiem Skarbu Państwa. Długi, np. państwowych osób prawnych mieszczą się w pojęciu długu publicznego, ale nie są długiem Skarbu Państwa. Skarb Państwa nie ponosi odpowiedzialności za państwowe osoby prawne, a ich majątek nie jest majątkiem SP.

Zadłużenie wszystkich jednostek oprócz zadłużenia jednostek sam. Teryt. wchodzi tylko dług skarbu państwa i państwowych jednostek adm. Dług skarbu państwa - wartość nominalna zadłużenia.

W sensie przedmiotowym Obejmuje:

% dług publ. obejmuje zobowiązanie sektora fin. Pub:

• z tytułu wyemitowanych pap. Wart.

• Zaciągniętych kredytów i pop. Wart.

• Zaciąg kredytów i pożyczek

• Wymagalnych zobowiązań wynikających z odrębnych ustaw, orzeczeń sadów, ostat. Decyzji administracyjnych.

• Przyjętych depozytów

Poziom długu publicznego nie może przekroczyć określonego w Konstytucji.

38. Krótka charakterystyka procesów ostrożnościowych i sanacyjnych.

Art. 79. 1. W przypadku, gdy wartość relacji kwoty państwowego długu publicznego do produktu krajowego brutto

1) jest większa od 50 %, a nie większa od 55 %, to na kolejny rok: 

a) Rada Ministrów uchwala projekt ustawy budżetowej, w którym relacja deficytu budżetu państwa do dochodów budżetu państwa nie może być wyższa niż analogiczna relacja z roku bieżącego, 

b) relacja, o której mowa w lit. a, stanowi górne ograniczenie relacji deficytu każdej jednostki samorządu terytorialnego do jej dochodów, jaka może zostać uchwalona w budżecie jednostki samorządu terytorialnego; 

2) jest większa od 55 %, a mniejsza od 60 %, to na kolejny rok: 

a) Rada Ministrów uchwala projekt ustawy budżetowej, przyjmując jako górne ograniczenie deficytu jego poziom zapewniający, że relacja długu Skarbu Państwa do produktu krajowego brutto przewidywana na koniec roku budżetowego, którego dotyczy projekt ustawy, będzie niższa od relacji, o której mowa w art. 15 ust. 1 pkt 1 lit. b, ogłoszonej zgodnie z art. 15 ust. 3, 

b) górne ograniczenie relacji deficytu każdej jednostki samorządu terytorialnego do jej dochodów, jaka może zostać uchwalona w budżecie jednostki samorządu terytorialnego, określone w pkt 1 lit. b, zostaje zmniejszone przez pomnożenie przez współczynnik R, wyliczany w następujący sposób: 

R = (0,6 - PDP/PKB) : 0,05, 

gdzie PKB - oznacza wartość produktu krajowego brutto, PDP - oznacza kwotę państwowego długu publicznego, ogłoszone za poprzedni rok budżetowy, 

c) Rada Ministrów przedstawia Sejmowi program sanacyjny mający na celu obniżenie relacji, o której mowa w art. 15 ust. 1 pkt 1 lit. a; 

3) jest równa lub większa od 60 %, to: 

a) poczynając od siódmego dnia po dniu ogłoszenia relacji, o której mowa w art. 15 ust. 1 pkt 1 lit. a, jednostki sektora finansów publicznych nie mogą udzielać nowych poręczeń i gwarancji, 

b) Rada Ministrów, najpóźniej w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia relacji, przedstawia Sejmowi program sanacyjny mający na celu ograniczenie tej relacji do poziomu poniżej 60 %, 

c) w kolejnym roku budżetowym obowiązuje zakaz udzielania nowych poręczeń i gwarancji przez jednostki sektora finansów publicznych, 

d) w projekcie ustawy budżetowej na kolejny rok budżetowy oraz w uchwalonych budżetach jednostek samorządu terytorialnego kwota wydatków jest równa lub niższa od kwoty dochodów. 

2. Ograniczeń, o których mowa w ust. 1 pkt 1, pkt 2 lit. a i b oraz pkt 3 lit. d, nie stosuje się do: 

1) kwot deficytu budżetu państwa sfinansowanych nadwyżką budżetową z lat poprzednich, a także sfinansowanych przychodami budżetu państwa pochodzącymi ze sprzedaży wydzielonych aktywów Skarbu Państwa, a wydatkowanymi na sfinansowanie reformy systemu ubezpieczenia społecznego, zgodnie z ustawą z dnia 25 czerwca 1997 r. o wykorzystaniu wpływów z prywatyzacji części mienia Skarbu Państwa na cele związane z reformą systemu ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 106, poz. 673 oraz z 2000 r. Nr 31, poz. 383); 

2)  kwot deficytu budżetu jednostki samorządu terytorialnego sfinansowanych nadwyżką budżetową z lat poprzednich, a także sfinansowanych emisją papierów wartościowych, zaciągniętymi kredytami i pożyczkami w związku z umową zawartą z podmiotem dysponującym środkami, o których mowa w art. 5 ust. 3. 

Min finansów - kontrola nad sektorem fin, publ. w zakresie przestrzegania zasady-> państwowy dl. Publiczny nie może przekroczyć 60% wartości rocznego PKB. Gdy wartośc relacji p.dł. do PKB wieksza niż 50% do 55%. Rada ministrów ustala projekt budżetu, w którym relacje deficytu budżetu państwa do dochodu budżetu państwa nie może być wieksza niż analogiczna z roku poprzedniego, gdy relacja waha się 55-60% - RM uchwala Budżet przyjmując jako górne ograniczenie def. Jego poziomu zapewniający, że relację dł S.P. do PKB przewidywane na koniec roku budżetowego, kt. Dot. Projekt ustawy będzie niższy od tej kt. Była w danym roku.

60% lub więcej -

1. od 7 dnia od ogłoszenia tj. relacji jedn. Sektora. Fin. Publ. nie mogą udzielać nowych poręczeń i gwarancji

2. RM max 30 dni od ogłoszeń tj. relacji przedstawienia Sejmowi program sanacyjny, kt ma na celu obniżenie relacji do 60%

3. w kolejnym roku budż. - zakaz udzielania poręczeń i gwarancji

4. w projekcie nowej ustawy budżetowej i proj. Uchwał j.sam.teryt. kwota wydatków powinna być równa dochodom lub być niższa

Program sanacyjny obejmuje:

1. Podanie przyczyn przekroczenia państ. Długu. Publ. ponad 60% PKB

2. Przedstawienie programu przedsięwzięć mającym na celu ograniczenie wzrostu i powrót do dopuszczalnego poziomu zadłużenia

3. Przedstawienie 3 letniej prognozy relacji państwowego długu publicznego do PKB wraz z prognozą rozwoju całego kraju (makroekonomii)

Ograniczenie w/w nie obowiązuje w stanie wyjątkowym, ST. Klęski żywiołowej, ST. Wojen.

Budżet państwa

39. Pojęcie budżetu.

art. 95 i 165

Plan o charakterze finansowym, nie jest ani skarbcem ani wykazem śr. Finansowych. Na rachunkach bankowych ani tym bardziej środkami finansowymi danego podmiotu. Budżet stanowi zapisy rachunkowe dochodów, oraz rozchodów i wydatków danego podmiotu pewien przyszły obraz.

Dochody i wydatki - typowe operacje budż. Rok budżetowy jest zbieżny z rokiem kalendarzowym.

Prowizorium budżetowe - plan finansowy uchwalony tak jak budżet tylko odnosi się do fragmentu roku budżetowego, (gdy nie można ustalić planu na cały rok)

Budżet to publiczny plan finansowy; podstawa plan finansowy-> obejmuje zasadnicza cześć dochodów i wydatków.

Art. 165 - Budżet jedn.samorz. uchwalony w formie uchwały. Jedn. Sam. Nie może samodzielnie uchwalić prowizorium.

40. Charakter prawny budżetu.

Charakter prawny budżetu jako planu finansowego (art. 34) - jednostronna dyrektywność - po stronie wydatków jest dyrektywność tzn. budżet stanowi nieprzekraczalny limit (kwoty wydatków nie mogą być przekroczone) Budżet jest wiążący dla wykonawców. Gdy wydatki sa przekroczone - naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Nie można przesuwać kwot wydatków z jednego zadania na drugi

Art. 32. u o fin. Publ

41. Rola (funkcje) i geneza budżetu.

Funkcja budżetu

1. Ustrojowa

2. Ekonomiczna (gospodarcza)

Ad.1 Budżet jest instrumentem kontroli nad władzą wykon. Przez wł ustawodawczą.

Ad.2 Budżet może pełnić role stabilizacyjną gospodarki, gdy jest recesja - wygenerowanie środków na rozwój dziedzin gospodarki.

42. Budżet a ustawa budżetowa.

Budżet a ustawa budżetowa

Budżet to - zapisy rachunkowe, plan finansowy

Ust. budżetowa - akt prawny

Budżet by był wykonywany musi być uchwalony i następnie otrzymuje postać ustawy. Ustawa jest formą.

Ustawa jest aktem specyficznym tzn:

• Stała nazwa

• Wąska cześć normatywna

• Załączniki, najważ. To budzet

Ust. Budżetowa - na określony rok budzet.

Struktura organizacyjna systemu budżetowego

1. System budżetowy państwa

2. system budżetowy jedn. Samorz. Ter.

Ad.1

1. Budżet państwa ma charakter scentralizowany

2. Budżety wojewodów -dekoncentracja

ad.2 Każda jednostka ma swój budżet

• 16 województw

• Powiatów ponad 300

• Gminy ponad 2000

Wszystkie budżety maja charakter jednostkowy - brak elementów kt. Mogłyby stanowić odrębne…

43. Struktura organizacyjna systemu budżetowego w Polsce.

1. System budżetowy państwa

2. System budżetowy jedn. Samorz. Ter.

Ad.1

3. budżet państwa ma charakter scentralizowany

4. Budżety wojewodów -dekoncentracja

ad.2 Każda jednostka ma swój budżet

• 16 województw

• Powiatów ponad 300

• Gminy ponad 2000

Wszystkie budżety maja charakter jednostkowy - brak elementów kt. Mogłyby stanowić odrębnoe…

44. Zasady budżetowe - pojęcie i katalog.

Są to albo cechy budżetu (gosp. Budżetowej) albo postulaty doktryny nauki finan. Publicznych. Wobec fin, publ gdy nie znajdują się w nich odzwierciedlenia. Racjonalizuja zasady gospodarki budżetowej.

1. Powszechność (z.zupełności)

2. Jedności w wersji merytorycznej i formalnej

3. Z. równowagi budżetowej

4. Z. jawności

5. Z.szczegółowości

6. Z. Uprzedniości

7. z.roczności

45. Zasada zupełności budżetowej (na czym polega, czego się domaga, jakie jest jej uzasadnienie, jak jest przestrzegana).

Zasada powszechności (zupełności). Zas. Ta domaga się tego by całośc gosp. Fin. Podm. Pr. Publ. prowadzona była w oparciu o budzet. Co oznacza, że wszystkie dochody i wydatki tego podmiotu powinny być ujęte w budżecie.

Zasada ta wyklucza gosp. Poza budzetową publicznych śr. Finansowych.

Zasada powszechności koresponduje z f-cją ustawy budżetowej.

Przestrzeganie tej zasady:

1. gdy zasada jest w pełni przestrzegana - jedn.budzetowe

2. częściowo jest przestrzegana - cześc śr. Jest pokazywana w budzecie - zakł. Budżetowe, gosp. Pomocnicze

3. nie jest przestrzegana - wydawanie śr publicznych niezależnie od budżetu -> fundusze celowe, agencje rządowe

- pozostałe zasady j.w. -

46. Zasada jedności budżetu (w sensie formalnym i merytorycznym + wyjątki od zasady)

W sensie merytorycznym domaga się by wewnątrz budżetu nie tworzyć funduszy celowych, tj. by nie łaczyć konkretnych dochodów z konkretnymi wydatkami budzet-> zasada niefunduszowania art.29

Wydatki - dokonywane zgodnie z hierarchią potrzeb. Słuzy to uelastycznieniu gospodarki budzet. tj. dostosowaniem struktury i wielkości wydatków do hierarchii potrzeb, a nie źródeł i wyskoosci dochodu.

Art.31 ust 2 wyraz normatywny tej zasady

Wyjatki art. 31 ust 3

• wydatki zw. Z finan. Kredytów udzielonych przez międzynarodowe instytucje kredytowe

• wydatki finansowane z budżetu UE

• ze źródeł zagranicznych

W sensie formalnym

Podm. Pr. Publ. miał 1 budzet na 1 rok budżetowy. Ma to służyć ułatwieniu realizacji f-cji kontrolnej budżetu.

47. Zasada równowagi budżetowej (+źródła pokrycia deficytu w budżecie państwa i budżecie jednostek samorządu terytorialnego - sposoby równoważenia budżetu państwa i budżetu jednostek samorządu terytorialnego).

Domaga się ta zasada by budżet był uchwalony w wersji zrównoważonej ( wydatki- dochodom) ale dopuszcza też wersję gdy dochody > niż wydatki . Natomiast wyklucza się uchwalenie budżetu z deficytem. Zasada ta nie jest podniesiona do rangi normatywnej. (art.98 i 168 -nawiązuje do niej) Zasada ta nie jest nakazem prawnym.

Źródła pokrycia deficytu z budżetu państwa:

1. Sprzedaż skarbowych pap. Wart.na rynku krejowym i zapr.

2. Kredyty zaciągnięte w bankach kr. I zagranicznych

3. pozyczki

4. prywat. Majątku SP

5. Nadwyżki budżetowe z lat ubiegłych

Źródło pokrycia deficytu budżet. w jedn. Sam. Teryt. art. 168 ust 2

1. Kredyty

2. sprzedaż papierów wartościowych

3. podwyżki

4. prywat. Maj jedn. Sam. teryt

5. Nadwyżki budżetu z lat ubiegłych

6. wolna środki na rachunkach bieżących jedn.

48. Zasada szczegółowości budżetu (ze szczególnym uwzględnieniem klasyfikacji budżetowej).

Ma istotne znaczenie ze względu na zapewnienie racjonalnej gospodarki budżetowej, respektowanie ogólnych zasad jawności i przejrzystości finansów publicznych, jak i ustrojowe wymagania demokratycznego państwa. Szczegółowość ma swój wyraz w klasyfikacji budżetowej, która pozwala na uchwalanie budżetu nie tylko w ogólnych, globalnych kwotach dochodów i wydatków budżetowych, ale z podaniem kwot szczegółowych - zarówno poszczególnych rodzajów wydatków, jak i dochodów.

49. Zasada jawności budżetu (jawność budżetu a jawność finansów publicznych).

Ogólna zasada jawności finansów publicznych ma swój wyraz w jawności budżetu. Jej przejawem jest jawność obrad parlamentarnych, również tych dotyczących kwestii budżetowych, odpowiednia informacja o przebiegu dyskusji nad projektami budżetu, publikacja ustawy budżetowej wraz z załącznikiem. Podobnie lokalne społeczności są informowane o przebiegu prac nad uchwalaniem budżetu jednostek samorządu terytorialnego i o ich ostatecznym kształcie.

50. Zasada uprzedniości budżetu (czy zasada ta jest nakazem prawnym czy nie jest).

51. Zasada roczności budżetu (+ jej wydźwięk praktyczny).

52. Struktura ekonomiczna budżetu państwa.

Pytanie 53

53. Dochody budżetu państwa.

Dochody budżetu państwa

I.1. Dochody publ-prawne o charakterze zasadniczym. Ich podstawowym celem jest zasilic budzet państwa(mają charakter fiskalny).

Najważniejszym dochodem sa podatki i opłaty państwowe

• dochodowe od os. fizycznych

• podatki od gier

• opłata prolongacyjna

3. Cła - ich zasadnicza cześć wpływa do budżetu państwa

4. Wpłaty z dywidend..

5. wpłaty z zysku NBP

6. dochody pobierane przez państwowe jedn. Budżetowe (sady)

II. Dochody o charakterze publ-prawnym o char. ubocznym - ich podst. Celem jest cel represyjny, prewencyjny dopiero jednym z kolejnych jest zasilenie budżetu p.

• kary

• mandaty

III. Prywatno prawne - źródłem obowiązku świadczenia jest umowa.

1. Najem, dzierżawa i inne umowy o podobnym char, kt. Dot. SP

2. Odsetki od środków pieniężnych na r-kach państ. Jedn. Budżet.

3. Odsetki od odzielonych przez budżet państwa pożyczek (zw. Z bezrobociem itp.)

4. Dochody z tytułu sprzedazy majątku skarbu państwa

5. Spadki, zapisy darowizny na SP.

2. Dochody pochodzące z zagranicy

- z budżetu UE

!!- inne dochody określone w ustawach - klauzula oznacza że katalog dochodów jest otwarty

Jedn. Samorz. Teryt. (w oparcie o gminę)

Art. 167

Dochody gminy

1. D.własne

2. Subwencje ogólne i dotacje celowe (d.zewnętrzne lub zasilające)

Dochody własne :

I

• Wpływy z tytułu podatków samorządowych

• Rolny

• Lesny

• Od nieruchomości

• Od posiadania psów

• Od czynności cywilno prawnych

• Karta podatkowa

• Z tytułu opłat samorządowych

• Opłata targowa

• Miejscowa

• Uzdrowiskowa

• Szczególna administracyjnie

• Udziały w podatkach państwowych

• Od os. Pr. 6,71%

• Od os. fiz - 39,41%

Udziały - procentowe określenie wielkości wpływów z tyt. Określonych podatków pochodzących z teryt. danej jednostki samorządu teryt. należne państwu, z kt. Państwo rezygnuje na rzecz danej jednostki.

II Dochody majątkowo-kapitałowe

• Najem i dzierżawa budynków

Ad. 2. Subwencje - ogólne dofinansowanie działalności j.sam.ter. bez szczególnego przeznaczenia.

Dotacja - jest na ścisle określony cel.

Przy subwencjach nie ma szczególnego roliczenia, niewykorzystane środki przechodzą na nastepny rok.

Dotacje - rozliczane z końcem roku, cz. Niezrealizowana jest zwracana, dotacje wydana na inny ce również musi być zwrócona.

54. Wydatki budżetu państwa

Wydatki art. 57

1. Bieżace wydatki na funkcjonowanie państwa

• Utrzymanie

• Funkcjonowanie sądów, trybunału

• Zadania adm-samorz.

2. Biezace wydatki budżetu państwa na jedn. Samorz. Teryt

• Subwencje

• Dotacje

Wydatki związane z UE

1. Bezpośrednie i bieżące

- wpłaty śr.własnych

2.Zw. Realizują wspólnej polityki w róznych sektorach gosp.

Wydatki zw. Z finansowaniem reprezentacji Polit. Społecz.

• Subwencje dla partii Polit

Wydatki - obsługa długu publicznego

Wydatki gmin

1. Na zadania własne - musi je finansować z własnych dochodów (kt. Są nalezne gminie z mocy prawa)

2. Zadania zlecone z zakresu adm. Rzadowej -śr, fin. Z budżetu państwa.

3. Zadania powierzone na podstawie porozumiemń z organem adm. Rząd finanse od o.adm. powierzającego wykonanie zadania

55. Struktura ekonomiczna budżetu gminy.

Pytanie 54

56. Dochody gminy.

3. D.własne

4. Subwencje ogólne i dotacje celowe (d.zewnętrzne lub zasilające)

Dochody własne :

I

• Wpływy z tytułu podatków samorządowych

• Rolny

• Lesny

• Od nieruchomości

• Od posiadania psów

• Od czynności cywilno prawnych

• Karta podatkowa

• Z tytułu opłat samorządowych

• Opłata targowa

• Miejscowa

• Uzdrowiskowa

• Szczególna administracyjnie

• Udziały w podatkach państwowych

• Od os. Pr. 6,71%

• Od os. fiz - 39,41%

Udziały - procentowe określenie wielkości wpływów z tyt. Określonych podatków pochodzących z teryt. danej jednostki samorządu teryt. należne państwu, z kt. Państwo rezygnuje na rzecz danej jednostki.

II Dochody majątkowo-kapitałowe

• Najem i dzierżawa budynków

Ad. 2. Subwencje - ogólne dofinansowanie działalności j.sam.ter. bez szczególnego przeznaczenia.

Dotacja - jest na ścisle określony cel.

Przy subwencjach nie ma szczególnego roliczenia, niewykorzystane środki przechodzą na nastepny rok.

Dotacje - rozliczane z końcem roku, cz. Niezrealizowana jest zwracana, dotacje wydana na inny ce również musi być zwrócona.

57. Dotacje i subwencje jako dochody gminy.

Subwencje - ogólne dofinansowanie działalności j.sam.ter. bez szczególnego przeznaczenia.

Dotacja - jest na ścisle określony cel.

Przy subwencjach nie ma szczególnego roliczenia, niewykorzystane środki przechodzą na nastepny rok.

Dotacje - rozliczane z końcem roku, cz. Niezrealizowana jest zwracana, dotacje wydana na inny ce również musi być zwrócona

58. Wydatki gminy.

1. Na zadania własne - musi je finansować z własnych dochodów (kt. Są nalezne gminie z mocy prawa)

2. Zadania zlecone z zakresu adm. Rzadowej -śr, fin. Z budżetu państwa.

3. Zadania powierzone na podstawie porozumiemń z organem adm. Rząd finanse od o.adm. powierzającego wykonanie zadania

Procedura budżetowa

69. Pojęcie i etapy procedury budżetowej.

PROCEDURA BUDŻETOWA

Jest to szereg czynności zmierzających do stworzenia projektu budżetu, do uchwalenia budżetu i do przeprowadzenia kontroli wykonania tego budżetu, do wykonania budżetu i do przeprowadzenia kontroli wykonanie tego budżetu.

Etapy

1. Projektowanie

2. Uchwalanie

3. Wykonywanie

4. Kontrola wykoania

Budżet państwa - projekt

Źródła : ust o fin publ, konstytucja

70. Projektowanie budżetu państwa.

Za przygotowanie projektu i jego przedłożenie do sejmu odpowiedzialna - RM. Za przygotowanie projektu i wstępnego - Minister fiansów, w tym celu Minister finansów wydaje tzw notę budzetową tj. rozporządzenie wydawane na podst art. 120 ust 5 ust.o fin publ. w tym szczegółowego sposobu , trybu i terminów opracowania materiałów do projektu budżetu na nastepny rok 19.05.2006r., DzU 2006 N'97 poz

Analizy ekonomiczne dot.wskaźników ekonomicznych mających wpływ na konstrukcje budżetu. Minister okresla wstępnie limity wydatków dla poszczególnych dysponentów budżetu.

71. Rola Ministra Finansów i dysponentów części budżetowych w projektowaniu budżetu państwa (planowanie zadaniowe).

Na etapie przygotowania projektu budżetu państwa materiały niezbędne do opracowania projektu na rok następny przygotowują dysponenci części budżetowych i przedkładają je Ministrowi Finansów. Na tej podstawie minister przygotowuje projekt ustawy budżetowej (ewentualnie projekt ustawy o prowizorium budżetowym) wraz z uzasadnieniem i przedstawia go RM. Po przyjęciu przez RM projektu ustawy budżetowej zostaje on wraz z odpowiednim uzasadnieniem przedstawiony sejmowi do 30 września roku poprzedzającego rok budżetowy.

72. Założenia do projektu budżetu państwa - treść i znaczenie prawne (rola tych założeń w dalszej procedurze budżetowej).

73. Procedura ustalania limitów w budżecie państwa.

74. Części nieweryfikowalne w budżecie państwa (co to jest, gdzie występuje i jak przebiega projektowanie).

Od zasady zezwalającej ministrowi finansów na korygowanie przedłożonych projektów planu budżetu istnieje wyjątek. Dotyczy on budżetów organów władzy państwowej, które ze swej istoty nie podlegają ministrowi finansów i RM jako organowi administracji państwowej.

Art. 121. 1. Minister Finansów przedstawia Radzie Ministrów projekt ustawy budżetowej na rok następny wraz z uzasadnieniem. 

Minister Finansów włącza do projektu ustawy budżetowej dochody i wydatki Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu, Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Sądu Najwyższego, Trybunału Konstytucyjnego, Krajowej Rady Sądownictwa, sądownictwa powszechnego i administracyjnego, Najwyższej Izby Kontroli, Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Krajowego Biura Wyborczego oraz Państwowej Inspekcji Pracy.

Minister finansów włącza części nieweryfikowalne do budżetu, tych części nie może zweryfikować nawet RM. RM wydaje jedynie opinię o tych częściach dla Sejmu. Sejm jest władny do zmian w częściach nieweryfikowalnych. Dysponenci budżetu uzgadniają części nieweryfikowalne z ministrem finansów.

75. Uzasadnienie do projektu ustawy budżetowej - treść i znaczenie prawne.

Elementy uzasadnienia:

• Cele polityki społecznej i gospodarczej - zaczyna się od celów długofalowych

• Założenia makroekonomiczne na rok budżetowy i kolejne 2 lata

• Prognozy dla PKB

• Kursy walut

• Poziom ceł

• Przeciętne wynagrodzenie

• Poziom zatrudnienia i bezrobocia

• Saldo zadłużenia

• Przewidywane wykonanie budżetu państwa na rok poprzedzający rok budżetowy

• Omówienie poszczególnych elementów budżetu - przychody, rozchody, wydatki i dochody

• Omówienie poziomu długu publicznego

• Mówienie wydatków związanych z UE

• Kierunki prywatyzacji majątku SP

W Polsce nie sporządza się uzasadnienia obywatelskiego, np. jak budżet przełoży się na zarobki ludności, na pozim bezrobocia, na oszczędzanie, na zmianę pracy itd.

76. Uchwalanie budżetu państwa.

Uchwala go Sejm.

Wyjątkowych przypadkach wydatki i dochody państwa w okresie krótszym niż 1 rok zamiast budżet ustala prowizorium budżetowe. Uchwala się je, gdy są zawirowania społeczne lub gospodarcze,ustala się je na pierwszy kwartał.

Art. 219

1. Sejm uchwala budżet państwa na rok budżetowy w formie ustawy budżetowej.  

2. Zasady i tryb opracowania projektu budżetu państwa, stopień jego szczegółowości oraz wymagania, którym powinien odpowiadać projekt ustawy budżetowej, a także zasady i tryb wykonywania ustawy budżetowej określa ustawa.  

3. W wyjątkowych przypadkach dochody i wydatki państwa w okresie krótszym niż rok może określać ustawa o prowizorium budżetowym. Przepisy dotyczące projektu ustawy budżetowej stosuje się odpowiednio do projektu ustawy o prowizorium budżetowym.  

4. Jeżeli ustawa budżetowa albo ustawa o prowizorium budżetowym nie weszły w życie w dniu rozpoczęcia roku budżetowego, Rada Ministrów prowadzi gospodarkę finansową na podstawie przedłożonego projektu ustawy.  

Art. 220. 

1. Zwiększenie wydatków lub ograniczenie dochodów planowanych przez Radę Ministrów nie może powodować ustalenia przez Sejm większego deficytu budżetowego niż przewidziany w projekcie ustawy budżetowej.  

2. Ustawa budżetowa nie może przewidywać pokrywania deficytu budżetowego przez zaciąganie zobowiązania w centralnym banku państwa.  

Art. 221. 

Inicjatywa ustawodawcza w zakresie ustawy budżetowej, ustawy o prowizorium budżetowym, zmiany ustawy budżetowej, ustawy o zaciąganiu długu publicznego oraz ustawy o udzielaniu gwarancji finansowych przez państwo przysługuje wyłącznie Radzie Ministrów.

Art. 222. 

Rada Ministrów przedkłada Sejmowi najpóźniej na 3 miesiące przed rozpoczęciem roku budżetowego projekt ustawy budżetowej na rok następny. W wyjątkowych przypadkach możliwe jest późniejsze przedłożenie projektu.

Art. 223. 

Senat może uchwalić poprawki do ustawy budżetowej w ciągu 20 dni od dnia przekazania jej Senatowi.

Art. 224. 

1. Prezydent Rzeczypospolitej podpisuje w ciągu 7 dni ustawę budżetową albo ustawę o prowizorium budżetowym przedstawioną przez Marszałka Sejmu. Do ustawy budżetowej i ustawy o prowizorium budżetowym nie stosuje się przepisu art. 122 ust. 5.  

2. W przypadku zwrócenia się Prezydenta Rzeczypospolitej do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy budżetowej albo ustawy o prowizorium budżetowym przed jej podpisaniem, Trybunał orzeka w tej sprawie nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku w Trybunale.  

Art. 225. 

Jeżeli w ciągu 4 miesięcy od dnia przedłożenia Sejmowi projektu ustawy budżetowej nie zostanie ona przedstawiona Prezydentowi Rzeczypospolitej do podpisu, Prezydent Rzeczypospolitej może w ciągu 14 dni zarządzić skrócenie kadencji Sejmu.

77. Odrębność procedury uchwalania ustawy budżetowej (w odniesieniu do innych ustaw).

• Ograniczenie kręgu wyposażonych w inicjatywę ustawodawczą - tylko RM

• Zmiany w ustawie budżetowej - tylko RM

• Zmiany w budżecie w trakcie wykonywania budżetu - tylko RM

• Krótszy termin na zgłaszanie poprawek przez Senat - 20 a nie 30 dni

• Krótszy termin na złożenie podpisu pod ustawa przez prezydenta - 7 a nie 21 dni

• Prezydent nie może przekazać ustawy do ponownego rozpatrzenia przez Sejm. Przysługuje mu prawo zwrócenia się do TK z wnioskiem o wstępną kontrolę zgodności ustawy z konstytucją. TK ma na to 2 miesiące, obowiązkiem TK jest orzec w tej sprawie

• Prace sejmowe i senackie - trwają 4 miesiące, w sytuacji nie dotrzymania terminu prezydent ma prawo w ciągu 14 dni skrócić kadencję Sejmu

Art. 127. 1. W przypadku, gdy ustawa budżetowa lub ustawa o prowizorium budżetowym nie zostaną ogłoszone przed dniem 1 stycznia, to do czasu ogłoszenia odpowiedniej ustawy: 

1) podstawą gospodarki finansowej jest przedstawiony Sejmowi odpowiedni projekt ustawy, o którym mowa w art. 122 lub 126; 

2) obowiązują stawki należności budżetowych oraz składki na fundusze celowe w wysokości ustalonej dla roku poprzedzającego rok budżetowy. 

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, w przypadku, gdy podstawą gospodarki finansowej państwa jest ustawa lub projekt ustawy o prowizorium budżetowym na określoną część roku, a przed upływem terminu obowiązywania ustawy o prowizorium budżetowym nie zostanie uchwalona ustawa budżetowa. 

• Sejm nie może w projekcie przedłożonym przez RM wprowadzać zmian zwiększających deficyt budżetowy - ochrona równowagi budżetowej art. 220 Konstytucji

78. Autopoprawki - pojęcie i skutki prawne.

Jest to poprawka do projektu ustawy zgłoszona przez projektodawcę, zgłaszane są z reguły, gdy projekt jest uchwalany przez poprzednią koalicję.

Skutki autopoprawki:

• Kwestie terminów - autopoprawka nie jest traktowana jak nowe przedłożenie w związku z tym czas na uchwalenie budżetu nie ulega przedłużeniu

• Jeśli od 01. Stycznia roku budżetowego podstawą gospodarki finansowej jest budżet tymczasowy to przy autopoprawce oznacza to tyle, ze podstawą tej gospodarki jest projekt budżetu z autopoprawką

79. Wykonywanie budżetu państwa (pojęcie, rodzaje czynności podejmowanych w ramach wykonywania, podmioty zaangażowane w wykonywanie i zasady wykonywania - art.138).

Jest to szereg czynność związanych z:

• Gospodarowaniem środkami finansowym

• Realizacją zadań budżetu i ich rozliczeniem

• Obejmuje:

• Tzw. Dezagregację budżetu państwa na plany finansowe poszczególnych instytucji (jednostek) finansowanych przez budżet państwa

• Gromadzenie egzekwowanie dochodów budżetu

• Zaciąganie zobowiązań i dokonywanie wydatków budżetowych

• Zaciąganie długu i dokonywanie spłat zadłużenia

• Prowadzenie ewidencji i sprawozdawczości budżetowej

• Dokonywanie zmian w budżecie państwa

• Sporządzanie sprawozdań z wykonania budżetu.

W wykonanie budżetu zaangażowane są:

• RM - konstytucyjnie odpowiedzialna za wykonanie budżetu państwa. Składa sprawozdanie z wykonania budżetu, na tej podstawie otrzymuje lub nie otrzymuje absolutorium. Kieruje wykonaniem, może wydawać w tym celu wytyczne w drodze rozporządzenia

• Minister Finansów - sprawuje ogólny nadzór nad wykonaniem budżetu państwa, nad gromadzeniem dochodów i wykonaniem wydatków, realizację operacji związanych z długiem SP

Dysponenci części budżetowych - sprawują nadzór i kontrolę w swoich częściach art. 153 ust. 2 Dysponenci części budżetowych sprawują nadzór i kontrolę: 

1) nad całością gospodarki finansowej podległych im jednostek organizacyjnych oraz przestrzegania przez te jednostki realizacji procedury kontroli oraz zasady wstępnej oceny celowości poniesionych wydatków; 

2) wykorzystania dotacji udzielonych z budżetu państwa; 

3) realizacji zadań finansowanych z budżetu państwa; 

4) przestrzegania realizacji procedur kontroli finansowej w toku wykonywania budżetu. 

3. Przedmiotem nadzoru i kontroli, o których mowa w ust. 2, jest w szczególności: 

1) prawidłowość i terminowość pobierania dochodów; 

2) zgodność wydatków z planowanym przeznaczeniem; 

3) prawidłowość wykorzystania środków finansowych, w tym zakres zrealizowanych zadań; 

4) wysokość i terminy przekazywania dotacji; 

5) prawidłowość wykorzystania dotacji udzielonych z budżetu państwa, pod względem zgodności z przeznaczeniem oraz wysokości wykorzystanej dotacji a stopniem realizacji zadań przewidzianych do sfinansowania dotacją z budżetu państwa. 

80. Dezagregacja budżetu państwa- pojęcie i płaszczyzna.

81. Kontrola wykonania budżetu państwa.

Kontrolę nad wykonaniem budżetu sprawuje sejm, czynności kontrolne składają się z dwóch etapów.

Pierwszy etap dotyczy sprawozdania z wykonania budżetu za pierwsze półrocze. Sporządza je minister finansów i przedstawia sejmowej komisji do spraw budżetu oraz NIK.

Drugi etap kontroli to sprawozdanie z wykonania budżetu, które składa rada ministrów po zakończeniu okresu budżetowego w terminie do końca marca następnego roku.

82. Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa - elementy, jego rola, sposób postępowania, kwestia absolutorium.

Sprawozdanie z wykonania budżetu powinno zawierać wiele szczegółowych danych. Obejmą one przede wszystkim:

1. Faktycznie uzyskane dochody

2. Zrealizowane wydatki budżetowe z uwzględnieniem nadwyżki lub deficytu budżetowego oraz wskazaniem różnic między budżetem uchwalonym a wykonanym.

Dane dotyczące dochodów i wydatków powinny opierać się na zamknięciu rachunków budżetu państwa i uwzględniać szczegółowość i układ ustawy budżetowej. W sprawozdaniu powinny również znaleźć się ostateczne dochody i wydatki zakładów budżetowych,gospodarstw pomocniczych oraz funduszy celowych, informacje o wykorzystaniu środków funduszu motywacyjnego i zestawienia dochodów własnych państwowych jednostek budżetowych i wydatków sfinansowanych tymi dochodami.

Sprawozdanie uzupełnia się o 4 elementy:

• Sprawozdanie dotyczące dochodów i wydatków w zakresie realizacji zadań zleconych przez jednostki samorządu terytorialnego

• Zbiorczą informacje o wykonaniu budżetów jednostek samorządu terytorialnego

• Ocenę realizacji założeń makroekonomicznych i prywatyzacji majątku SP

• Sprawozdanie dotyczące wielkości i obsługi państwowego długu publicznego i długu SP z uwzględnieniem zasady ograniczającej wielkość długu do 3/5 wartości rocznego PKB.

Sprawozdanie jest szczegółowo rozpatrywane przez Sejm, który zapoznaje się z opinią NIK. Sejm jest zobowiązany ukończyć prace nad sprawozdaniem z wykonania budżetu w ciągu 90 dni od jego przedłożenia. Zakończeniem tych prac jest udzielenie lub odmowa udzielenia absolutorium RM. Udzielenie absolutorium oznacz poparcie przez Sejm sposobu wykonania budżetu i zamyka wszelkie dyskusje związane z realizacją budżetu.

83. Prowizorium budżetowe.

Prowizorium jest uchwalane jednostek formie ustawy, jednostek specjalnym trybie ma ono jednak charakter doraźnego, awaryjnego aktu prawnego, regulującego prowadzenie gospodarki finansowej po zakończeniu roku budżetowego. Pojawia się ono jednostek sytuacji, gdy po terminie właściwym (do 30 września) nie został Sejmowi przedłożony projekt ustawy budżetowej. Prowizorium może być uchwalane na ściśle określony okres bądź obowiązuje do wejścia w życie uchwalonej z opóźnieniem ustawy budżetowej.

84. System rachunków bankowych - zasady funkcjonowania i podmioty prowadzące te rachunki.

85. Gromadzenie i egzekwowanie dochodów budżetowych.

86. Dokonywanie wydatków budżetowych.

87. Zmiany w budżecie państwa - przyczyny i rodzaje zmian.

88. Procedury przeprowadzania zmian w budżecie państwa (bez zmiany ustawy).

89. Rezerwy budżetowe - rodzaje, specyfika, kto dysponuje i jak.

90. Przeniesienia wydatków budżetowych.

91. Blokowanie wydatków w budżecie państwa - przyczyny, podmioty.

92. Wydatki niewygasające w budżecie państwa.

93. Kontrola wykonania budżetu państwa.

94. Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa - elementy, jego rola, sposób postępowania, kwestia absolutorium.

95. Prowizorium budżetowe.

Budżet jednostek samorządu terytorialnego

93. Projektowanie budżetu jednostki samorządu terytorialnego (art.179, 181).

Art. 179. Przygotowanie projektu uchwały budżetowej wraz z objaśnieniami, a także inicjatywa w sprawie zmian tej uchwały, należą do wyłącznej kompetencji zarządu jednostki samorządu terytorialnego

Art. 181. 1. Projekt uchwały budżetowej wraz z objaśnieniami oraz prognozę i informację, o których mowa w art. 180, zarząd jednostki samorządu terytorialnego przedstawia: 

1) regionalnej izbie obrachunkowej - celem zaopiniowania, 

2) organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego 

- do dnia 15 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy. 

2.  Opinię regionalnej izby obrachunkowej o projekcie uchwały budżetowej oraz o prognozie, o której mowa w art. 180, zarząd jednostki samorządu terytorialnego jest obowiązany przedstawić, przed uchwaleniem budżetu, organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego.

3. W przypadku gdy dochody i wydatki państwa określa ustawa o prowizorium budżetowym, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, na wniosek zarządu, może podjąć uchwałę o prowizorium budżetowym jednostki samorządu terytorialnego na okres objęty ustawą o prowizorium budżetowym

94. Uchwalanie budżetu jednostki samorządu terytorialnego a zasada uprzedniości (art.182, 183).

Art. 182. Uchwałę budżetową organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego uchwala przed rozpoczęciem roku budżetowego, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach - nie później niż do dnia 31 marca roku budżetowego.

Art. 183. 1. Do czasu uchwalenia uchwały budżetowej, jednak nie później niż do dnia 31 marca roku budżetowego, podstawą gospodarki finansowej jest projekt uchwały budżetowej przedstawiony organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego. 

2. Bez zgody zarządu jednostki samorządu terytorialnego organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego nie może wprowadzić w projekcie uchwały budżetowej jednostki samorządu terytorialnego zmian powodujących zmniejszenie dochodów lub zwiększenie wydatków i jednocześnie zwiększenie deficytu budżetu jednostki samorządu terytorialnego. 

3. W przypadku nieuchwalenia uchwały budżetowej w terminie, o którym mowa w ust. 1, regionalna izba obrachunkowa w terminie do dnia 30 kwietnia roku budżetowego ustala budżet jednostki samorządu terytorialnego w zakresie zadań własnych oraz zadań zleconych. Do dnia ustalenia budżetu przez regionalną izbę obrachunkową podstawą gospodarki finansowej jest projekt uchwały, o której mowa w ust. 1. 

93. Wykonywanie budżetu jednostki samorządu terytorialnego (fazy wykonywania - art. 186, zasady wykonywania - art.189, podmioty zaangażowane w wykonywanie - art. 185, 186, 187).

Art. 186. 1. W terminie 21 dni od dnia uchwalenia uchwały budżetowej zarząd jednostki samorządu terytorialnego: 

1) opracowuje układ wykonawczy budżetu jednostki samorządu terytorialnego w szczegółowości określonej w art. 128 ust. 2; 

2) przekazuje podległym jednostkom informacje o ostatecznych kwotach dochodów i wydatków tych jednostek oraz wysokości dotacji i wpłat do budżetu; 

3) opracowuje plan finansowy zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostce samorządu terytorialnego odrębnymi ustawami, przyjmując jako podstawę dla tego planu kwotę dotacji przyznanych na ten cel w danym roku budżetowym oraz wielkość dochodów związanych z realizacją tych zadań, które podlegają przekazaniu do budżetu państwa. 

2. Jednostki organizacyjne jednostki samorządu terytorialnego dostosowują projekty planów do uchwały budżetowej. 

3. W planie finansowym urzędu jednostki samorządu terytorialnego ujmuje się wszystkie wydatki budżetowe nieujęte w planach finansowych innych jednostek budżetowych, w tym wydatki związane z funkcjonowaniem organu stanowiącego i zarządu jednostki samorządu terytorialnego. 

4. W planie, o którym mowa w ust. 3, ujmuje się także: 

1) dotacje dla zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych; 

2) pozostałe dotacje i środki przekazywane na rzecz budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego i związków komunalnych; 

3) wpłaty na rzecz związków jednostek samorządu terytorialnego; 

4) wpłaty do budżetu państwa z przeznaczeniem na zwiększenie części subwencji ogólnej, określone w odrębnych przepisach; 

5) płatności oraz składki wpłacane na rzecz instytucji krajowych i zagranicznych. 

5. Zarząd jednostki samorządu terytorialnego może opracować harmonogram realizacji budżetu jednostki samorządu terytorialnego i poinformować o nim podległe i nadzorowane jednostki. Opracowanie harmonogramu w jednostce, o której mowa w art. 49 ust. 2, jest obowiązkowe. 

6. Harmonogram, o którym mowa w ust. 5, obejmuje: 

1) prognozowane dochody budżetu jednostek samorządu terytorialnego w podziale na poszczególne miesiące roku; 

2) wielkość wydatków, planowanych do sfinansowania w poszczególnych miesiącach roku. 

7. Minister Finansów określi, w drodze rozporządzenia: 

1) szczegółowy sposób, tryb i terminy opracowania planów finansowych zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych odrębnymi ustawami jednostkom samorządu terytorialnego; 

2) tryb przekazywania do jednostek samorządu terytorialnego dotacji celowych na realizację zadań z zakresu administracji rządowej oraz zadań zleconych odrębnymi ustawami; 

3) tryb i terminy przekazywania przez jednostki samorządu terytorialnego pobranych dochodów związanych z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych odrębnymi ustawami. 

8. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 7, Minister Finansów uwzględni: 

1) terminy przekazywania jednostkom samorządu terytorialnego przez dysponentów części budżetowych informacji o kwocie dotacji celowych; 

2) szczegółowość, z jaką jest opracowywany plan finansowy; 

3) 

4)  terminy odprowadzania dochodów budżetu państwa, pobranych przez jednostki samorządu terytorialnego

Zasady wykonania:

Art. 189. 1. W toku wykonywania budżetu jednostki samorządu terytorialnego obowiązują odpowiednio zasady gospodarki finansowej określone w art. 138 i 139. 

2. Pobrane przez jednostkę samorządu terytorialnego dochody związane z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego odrębnymi ustawami, zarząd jednostki samorządu terytorialnego odprowadza na rachunek dochodów budżetu państwa w trybie i terminach określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów wydanym na podstawie art. 186 ust. 7, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej. 

3. Od dochodów nieodprowadzonych w terminach, określonych w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 186 ust. 7, naliczane są odsetki w wysokości jak dla zaległości podatkowych. 

Art. 185. 1. W terminie 7 dni od dnia przekazania projektu uchwały budżetowej organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego zarząd jednostki samorządu terytorialnego przekazuje podległym jednostkom informacje niezbędne do opracowania projektów ich planów finansowych. 

2. Jednostki, o których mowa w ust. 1, opracowują projekty planów finansowych w terminie 30 dni od dnia otrzymania informacji określonej w ust. 1, nie później jednak niż do dnia 22 grudnia. 

94. Zmiany w budżecie jednostki samorządu terytorialnego w trakcie roku budżetowego (art. 188,192).

Art. 188. 1. W toku wykonywania budżetu zarząd jednostki samorządu terytorialnego może dokonywać zmian w planie dochodów i wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego, polegających na: 

1) zmianach planu dochodów i wydatków związanych ze zmianą kwot lub uzyskaniem dotacji celowych przekazywanych z budżetu państwa oraz z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego; 

2) przenoszeniu wydatków z rezerw budżetowych, zgodnie z planowanym przeznaczeniem wydatków; 

3) zmianach w planie dochodów jednostki samorządu terytorialnego, wynikających ze zmian kwot subwencji w wyniku podziału rezerw. 

1a.  Zarząd województwa może dokonywać zmian w planie dochodów i wydatków budżetu samorządu województwa w zakresie środków przeznaczonych na realizację regionalnych programów operacyjnych, dla których samorząd województwa jest instytucją zarządzającą.

1b.  Zmiany, o których mowa w ust. 1a, mogą być dokonywane w związku z wnioskiem beneficjenta pomocy udzielanej ze środków przewidzianych na realizację regionalnych programów operacyjnych, wyłącznie w ramach przyznanych środków.

2. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może upoważnić zarząd jednostki samorządu terytorialnego do: 

1) dokonywania innych zmian w planie wydatków, z wyłączeniem przeniesień wydatków między działami; 

2) przekazania niektórych uprawnień do dokonywania przeniesień planowanych wydatków innym jednostkom organizacyjnym jednostki samorządu terytorialnego; 

3)  przekazania uprawnień innym jednostkom organizacyjnym jednostki samorządu terytorialnego do zaciągania zobowiązań z tytułu umów, których realizacja w roku następnym jest niezbędna dla zapewnienia ciągłości działania jednostki i termin zapłaty upływa w roku następnym. 

3. Zarząd jednostki samorządu terytorialnego może, po uzyskaniu pozytywnej opinii komisji właściwej do spraw budżetu, dokonać zmiany przeznaczenia rezerwy celowej. 

4. Kierownicy jednostek organizacyjnych dokonujący przeniesień planowanych wydatków na podstawie uprawnień, o których mowa w ust. 2 pkt 2, wprowadzając zmiany w planach finansowych informują o dokonanych przeniesieniach zarząd jednostki samorządu terytorialnego. 

Art. 192. 1. W przypadkach stwierdzenia okoliczności określonych w art. 154 ust. 1 zarząd jednostki samorządu terytorialnego może podjąć decyzję o blokowaniu planowanych wydatków budżetowych. 

2. O podjętej decyzji zarząd jednostki samorządu terytorialnego zawiadamia organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego. 

3. Zarząd jednostki samorządu terytorialnego może, po uzyskaniu pozytywnej opinii komisji właściwej do spraw budżetu, przenieść zablokowane kwoty wydatków do rezerwy celowej, z tym że decyzje o przeznaczeniu tych środków podejmuje organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego. 

4. Rezerwa celowa, o której mowa w ust. 3, nie może być przeznaczona na finansowanie wynagrodzeń

95. Wydatki niewygasające w budżecie jednostki samorządu terytorialnego (art. 191).

Art. 191. 1.  Niezrealizowane kwoty wydatków zamieszczonych w budżecie jednostki samorządu terytorialnego, wygasają z upływem roku budżetowego, z zastrzeżeniem ust. 1a i 2.

1a.  Nie wygasają z upływem roku budżetowego wydatki budżetowe jednostki samorządu terytorialnego przeznaczone na programy i projekty realizowane przy udziale środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 2-4.

2. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może ustalić wykaz wydatków, do których nie stosuje się przepisu ust. 1, oraz określić ostateczny termin dokonania każdego wydatku ujętego w tym wykazie w następnym roku budżetowym. 

3. Łącznie z wykazem wydatków, które nie wygasają z upływem roku budżetowego, organ stanowiący ustala plan finansowy tych wydatków w podziale na działy i rozdziały klasyfikacji wydatków z wyodrębnieniem wydatków majątkowych. 

4. Środki finansowe na wydatki ujęte w wykazie, o którym mowa w ust. 3, są gromadzone na wyodrębnionym subkoncie podstawowego rachunku bankowego jednostki samorządu terytorialnego. 

96. Blokowanie wydatków (art. 192).

Art. 192. 1. W przypadkach stwierdzenia okoliczności określonych w art. 154 ust. 1 zarząd jednostki samorządu terytorialnego może podjąć decyzję o blokowaniu planowanych wydatków budżetowych. 

2. O podjętej decyzji zarząd jednostki samorządu terytorialnego zawiadamia organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego. 

3. Zarząd jednostki samorządu terytorialnego może, po uzyskaniu pozytywnej opinii komisji właściwej do spraw budżetu, przenieść zablokowane kwoty wydatków do rezerwy celowej, z tym że decyzje o przeznaczeniu tych środków podejmuje organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego. 

4. Rezerwa celowa, o której mowa w ust. 3, nie może być przeznaczona na finansowanie wynagrodzeń . 

97. Bankowa obsługa budżetu jednostki samorządu terytorialnego (art. 195) + zasady zaciągania zobowiązań (art. 193, 194, 195).

Bankowa obsługa budżetu jednostki samorządu terytorialnego

Bankową obsługę budżetu jednostki samorządu terytorialnego wykonuje bank wybrany na zasadach określonych w przepisach o zamówieniach publicznych.

2. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może upoważnić zarząd danej jednostki do lokowania wolnych środków budżetowych na rachunkach w innych bankach. 

3. Zarząd jednostki samorządu terytorialnego może w granicach upoważnień zawartych w uchwale budżetowej zaciągać kredyty w wybranych przez siebie bankach, w trybie określonym w przepisach o zamówieniach publicznych. 

4. W celu zabezpieczenia kredytu lub pożyczki nie można udzielać pełnomocnictwa do dysponowania rachunkiem bankowym jednostki samorządu terytorialnego. 

Zasady zaciągania zobowiązań

Art. 193. Kierownik jednostki budżetowej jednostki samorządu terytorialnego może, w celu realizacji zadań, zaciągać zobowiązania pieniężne do wysokości kwot wydatków określonych w zatwierdzonym planie finansowym jednostki.

Art. 194. 1. Czynności prawnych polegających na zaciąganiu kredytów i pożyczek oraz udzielaniu pożyczek, poręczeń i gwarancji oraz emisji papierów wartościowych dokonuje dwóch członków zarządu wskazanych w uchwale przez zarząd, z zastrzeżeniem ust. 2. Dla ważności tych czynności konieczna jest kontrasygnata skarbnika jednostki samorządu terytorialnego. 

2. Czynności prawnych, o których mowa w ust. 1, w gminie dokonuje wójt (burmistrz, prezydent miasta). 

3. Skarbnik, który odmówi kontrasygnaty, dokonuje jej na pisemne polecenie przewodniczącego zarządu jednostki samorządu terytorialnego, z wyjątkiem przypadku, gdy wykonanie polecenia stanowiłoby przestępstwo albo wykroczenie; w takim przypadku powiadamia o tym organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego i regionalną izbę obrachunkową. 

Art. 195. 1.  Bankową obsługę budżetu jednostki samorządu terytorialnego wykonuje bank wybrany na zasadach określonych w przepisach o zamówieniach publicznych.

2. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może upoważnić zarząd danej jednostki do lokowania wolnych środków budżetowych na rachunkach w innych bankach. 

3. Zarząd jednostki samorządu terytorialnego może w granicach upoważnień zawartych w uchwale budżetowej zaciągać kredyty w wybranych przez siebie bankach, w trybie określonym w przepisach o zamówieniach publicznych. 

4. W celu zabezpieczenia kredytu lub pożyczki nie można udzielać pełnomocnictwa do dysponowania rachunkiem bankowym jednostki samorządu terytorialnego

98. Kontrola wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego (art.197, 198, 199).

Art. 197. Jednostki, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 7, 8 i 12, zaliczone do podsektora samorządowego przedstawiają właściwemu zarządowi jednostki samorządu terytorialnego w terminie do dnia:

1) 31 lipca roku budżetowego - informację o przebiegu wykonania planu finansowego jednostki za pierwsze półrocze, uwzględniającą w szczególności stan należności i zobowiązań, w tym wymagalnych; 

2) 28 lutego roku następującego po roku budżetowym - sprawozdanie roczne z wykonania planu finansowego jednostki, w szczegółowości nie mniejszej niż w planie finansowym. 

Art. 198. 1.  Zarząd jednostki samorządu terytorialnego przedstawia organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego i regionalnej izbie obrachunkowej informację o przebiegu wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego za pierwsze półrocze, w szczegółowości nie mniejszej niż w uchwale budżetowej oraz informację, o której mowa w art. 197 pkt 1, w terminie do dnia 31 sierpnia.

2. Zakres i formę informacji o przebiegu wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego za pierwsze półrocze oraz informacji, o której mowa w art. 197 pkt 1, określa organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego. 

Art. 199. 1. Zarząd jednostki samorządu terytorialnego przedstawia, w terminie do dnia 20 marca roku następującego po roku budżetowym, organowi stanowiącemu: 

1) sprawozdanie roczne z wykonania budżetu tej jednostki, zawierające zestawienie dochodów i wydatków wynikające z zamknięć rachunków budżetu jednostki samorządu terytorialnego, w szczegółowości nie mniejszej niż w uchwale budżetowej; 

2) sprawozdanie, o którym mowa w art. 197 pkt 2. 

Sprawozdanie, o którym mowa w pkt 1, obejmuje również wykaz jednostek budżetowych, które utworzyły rachunki dochodów własnych oraz zestawienie dochodów własnych i wydatków nimi sfinansowanych. 

2. Sprawozdanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, zarząd jednostki samorządu terytorialnego przedstawia, w terminie do dnia 20 marca roku następującego po roku budżetowym, regionalnej izbie obrachunkowej. 

3. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego rozpatruje sprawozdanie z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku budżetowym i podejmuje uchwałę w sprawie absolutorium dla zarządu jednostki samorządu terytorialnego. 

Ustawa z dnia 17 grudnia 2004 roku o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz.U. z 2005 r., Nr 14, poz. 114)

99. Zakres podmiotowy za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (art. 1-4).

Art. 4. Odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych podlegają:

1) osoby wchodzące w skład organu wykonującego budżet lub plan finansowy jednostki sektora finansów publicznych albo jednostki niezaliczanej do sektora finansów publicznych otrzymującej środki publiczne lub zarządzającego mieniem tych jednostek;  

2) kierownicy jednostek sektora finansów publicznych;  

3) pracownicy jednostek sektora finansów publicznych, którym powierzono określone obowiązki w zakresie gospodarki finansowej lub czynności przewidziane w przepisach o zamówieniach publicznych;  

4) osoby gospodarujące środkami publicznymi przekazanymi jednostkom niezaliczanym do sektora finansów publicznych.

100. Czyny naruszające dyscyplinę finansów publicznych (kategorie - art. 5-18).

Art. 5. 1. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest:  

1) nieustalenie należności Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innej jednostki sektora finansów publicznych albo ustalenie takiej należności w wysokości niższej niż wynikająca z prawidłowego obliczenia;  

2) niepobranie lub niedochodzenie należności Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innej jednostki sektora finansów publicznych albo pobranie lub dochodzenie tej należności w wysokości niższej niż wynikająca z prawidłowego obliczenia;  

3) niezgodne z przepisami umorzenie należności Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innej jednostki sektora finansów publicznych albo dopuszczenie do przedawnienia tej należności;  

4) niedochodzenie nadmiernie lub nienależnie pobranych środków pochodzących:  

a) z budżetu Unii Europejskiej,  

b) ze źródeł zagranicznych, niepodlegających zwrotowi, innych niż wymienione w lit. a.  

2. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest dopuszczenie przez kierownika jednostki sektora finansów publicznych do uszczuplenia wpływów należnych Skarbowi Państwa, jednostce samorządu terytorialnego lub innej jednostce sektora finansów publicznych wskutek zaniedbania lub niewypełnienia obowiązków w zakresie kontroli finansowej.  

3. Przepisy ust. 1 pkt 1-3 i ust. 2 nie mają zastosowania do należności z tytułu składek, do poboru których są obowiązani Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.  

Art. 6. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest:

1) nieprzekazanie do budżetu w należnej wysokości pobranych dochodów należnych Skarbowi Państwa lub jednostce samorządu terytorialnego lub nieterminowe przekazanie tych dochodów;  

2) niedokonanie wpłaty do budżetu w należnej wysokości nadwyżki dochodów własnych przez jednostkę budżetową, nadwyżki środków obrotowych przez zakład budżetowy albo części zysku przez gospodarstwo pomocnicze jednostki budżetowej lub nieterminowe dokonanie tej wpłaty.  

Art. 7. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest przeznaczenie dochodów, z wyłączeniem dochodów własnych oraz dochodów gromadzonych na rachunku funduszu motywacyjnego, uzyskiwanych przez jednostkę budżetową na wydatki ponoszone w tej jednostce.

Art. 8. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest:

1) przekazanie dotacji z naruszeniem zasad lub trybu jej udzielania;  

2) nierozliczenie przekazanej dotacji lub nieterminowe rozliczenie tej dotacji;  

3) nieustalenie kwoty dotacji podlegającej zwrotowi do budżetu.  

101. Zasady odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

Zakres podmiotowy odpowiedzialności sprowadza się przede wszystkim do osób fizycznych wchodzących w skład organu wykonującego budżet lub plan finansowy jednostki sektora finansów publicznych, kierowników jednostek sektora finansów publicznych oraz pracowników jednostek tego sektora, którym powierzono określone obowiązki w sferze gospodarki finansowej lub czynności przewidziane w przepisach o zamówieniach publicznych. Obejmuje również osoby sprawujące piecze nad gospodarowaniem środkami publicznymi przekazanymi różnorodnym podmiotom spoza sektora finansów publicznych.

Zakres przedmiotowy odpowiedzialności wyznacza katalog czynów, które stanowią naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

Nie zawsze jednak popełnienie jednego z czynów wskazanych w ustawie stanowi naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Ustawa przewiduje swoiste negatywne przesłanki odpowiedzialności. Przesłanki te mają charakter uniwersalny bądź odnoszą się do ściśle określonych przypadków. Czyny te nie stanowią naruszenia dyscypliny finansów publicznych, gdy:

1. Dopuszczono się ich wyłącznie w celu ograniczenia skutków zdarzenia losowego

2. Stopień szkodliwości dla finansów publicznych jest znikomy

3. Popełniono je z powodu choroby psychicznej lub innego zakłócenia czynności psychicznych (z wyjątkiem stan nietrzeźwości lub innego odurzenia powstałego w wyniku własnego działania).

Okoliczność wyłączającą odpowiedzialność może być również polecenie przełożonego. Jeśli pracownik otrzymał polecenie, którego realizacja prowadzi do naruszenia dyscypliny finansów publicznych, nie ponosi on odpowiedzialności pod warunkiem, że przed wykonaniem polecenia zgłosił pisemne zastrzeżenie i pomimo tego otrzymał jego pisemne potwierdzenie. W takiej sytuacji odpowiedzialność spoczywa na kierowniku lub innym przełożonym, który wydał takie polecenie służbowe.

Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych jest ponoszona zarówno za umyślne, jak i za nieumyślne działanie lub zaniechanie.

102. Kary za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (art. 30) - katalog i stosowanie.

Art. 31. 1. Karami za naruszenie dyscypliny finansów publicznych są:  

1) upomnienie;  

2) nagana;  

3) kara pieniężna;  

4) zakaz pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi.  

2. Karę pieniężną wymierza się w wysokości od jednokrotności do trzykrotności miesięcznego wynagrodzenia osoby odpowiedzialnej za naruszenie dyscypliny finansów publicznych - obliczonego jak wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego - należnego w roku, w którym doszło do tego naruszenia.  

3. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie wysokości wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 2, karę pieniężną wymierza się w wysokości od jednokrotności do pięciokrotności przeciętnego wynagrodzenia.  

4. Karę zakazu pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi wymierza się na okres od roku do 5 lat.

103. Przedawnienie orzekania i zatarcie skazania (art. 38, 40).

Art. 38. 1. Karalność naruszenia dyscypliny finansów publicznych ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęły 3 lata. Jeżeli jednak w tym okresie wszczęto postępowanie o naruszenie dyscypliny finansów publicznych, karalność ustaje z upływem 2 lat od zakończenia tego okresu.  

2. W razie stwierdzenia nieważności prawomocnego postanowienia lub orzeczenia komisji orzekającej w sprawie o naruszenie dyscypliny finansów publicznych, karalność ustaje po upływie 2 lat od dnia stwierdzenia nieważności prawomocnego postanowienia lub orzeczenia.  

3. W razie uchylenia prawomocnego postanowienia lub orzeczenia komisji orzekającej w sprawie o naruszenie dyscypliny finansów publicznych, karalność ustaje po upływie 2 lat od dnia uchylenia prawomocnego postanowienia lub orzeczenia.  

4. W razie wznowienia postępowania w sprawie o naruszenie dyscypliny finansów publicznych zakończonego prawomocnym postanowieniem lub orzeczeniem, karalność ustaje po upływie 2 lat od dnia wydania postanowienia o wznowieniu postępowania.  

Art. 40. 1. Zatarcie ukarania za naruszenie dyscypliny finansów publicznych następuje z mocy prawa, jeżeli od dnia wykonania kary lub przedawnienia jej wykonania upłynęły 2 lata.  

2. W razie odstąpienia od wymierzenia kary zatarcie ukarania z mocy prawa następuje po upływie roku od dnia uprawomocnienia się orzeczenia.  

3. Z chwilą zatarcia ukarania uważa się je za niebyłe

104. Organy orzekające o naruszeniu dyscypliny finansów publicznych (art. 42).

Art. 42. 1. Organami orzekającymi w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych pierwszej instancji są komisje orzekające w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych, zwane dalej „komisjami orzekającymi”.

2. Organem orzekającym w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych drugiej instancji jest Główna Komisja Orzekająca w Sprawach o Naruszenie Dyscypliny Finansów Publicznych, zwana dalej „Główną Komisją Orzekającą”.

3. Kadencja komisji orzekających i Głównej Komisji Orzekającej trwa 4 lata.  

105. Organ pełniący funkcję oskarżyciela (art. 51 i następne).

Art. 57. 1. Organami właściwymi do prowadzenia postępowania wyjaśniającego w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych oraz wypełniania funkcji oskarżyciela w pierwszej instancji są rzecznicy dyscypliny finansów publicznych, zwani dalej „rzecznikami dyscypliny”, i ich zastępcy.

2. Zastępca rzecznika dyscypliny w zakresie spraw przekazanych przez rzecznika dyscypliny wykonuje zadania i podejmuje wszystkie czynności określone w ustawie dla rzecznika dyscypliny.  

3. W zakresie sprawowanej funkcji rzecznik dyscypliny jest przełożonym swoich zastępców.  

Art. 58. 1. Organem właściwym do wypełniania funkcji oskarżyciela w drugiej instancji jest Główny Rzecznik Dyscypliny Finansów Publicznych, zwany dalej „Głównym Rzecznikiem”, i jego zastępcy.

2. Zastępca Głównego Rzecznika w zakresie spraw przekazanych przez Głównego Rzecznika wykonuje zadania i podejmuje wszystkie czynności określone w ustawie dla Głównego Rzecznika.  

3. Główny Rzecznik jest w zakresie sprawowanej funkcji przełożonym swoich zastępców oraz rzeczników dyscypliny i ich zastępców.  

4. Rzecznicy dyscypliny i ich zastępcy są obowiązani do udziału w szkoleniach z zakresu problematyki finansów publicznych i prawa.  

Art. 59. W zakresie sprawowanej funkcji Główny Rzecznik, rzecznik dyscypliny i ich zastępcy działają na rzecz finansów publicznych oraz reprezentują w prowadzonym postępowaniu interesy Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego i innych jednostek sektora finansów publicznych

106. Podstawowe zasady postępowania w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych (art. 72).

Art. 72. 1. Postępowanie w sprawie o naruszenie dyscypliny finansów publicznych, zwane dalej „postępowaniem”, jest dwuinstancyjne.

2. Postępowanie obejmuje postępowanie wyjaśniające prowadzone przez rzecznika dyscypliny, postępowanie przed komisją orzekającą oraz postępowanie odwoławcze przed Główną Komisją Orzekającą.  

3. Komisja orzeka na rozprawie lub posiedzeniu w składzie trzech osób. Rozstrzygnięcia składu orzekającego są podejmowane w drodze głosowania i zapadają większością głosów.  

107. Zawiadomienie o naruszeniu dyscypliny finansów publicznych a wniosek o ukaranie (art. 93, 94, 96, 104, 109, 110).

Art. 93. 1. Zawiadomienie o ujawnionych okolicznościach, wskazujących na naruszenie dyscypliny finansów publicznych, zwane dalej „zawiadomieniem”, składa niezwłocznie do właściwego rzecznika dyscypliny:

1) kierownik jednostki sektora finansów publicznych,  

2) kierownik jednostki otrzymującej środki publiczne,  

3) organ sprawujący nadzór nad jednostką sektora finansów publicznych,  

4) organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego,  

5) organ kontroli lub kierownik jednostki prowadzącej kontrolę jednostki sektora finansów publicznych,  

6) dysponent przekazujący środki publiczne jednostce niezaliczanej do sektora finansów publicznych 

- zwany dalej „zawiadamiającym”.  

2. Zawiadamiającemu przysługuje prawo do żądania informacji niezbędnych do sporządzenia zawiadomienia.  

Art. 94. 1. Zawiadomienie zawiera co najmniej:  

1) datę, imię i nazwisko, stanowisko służbowe, adres i podpis zawiadamiającego;  

2) określenie ujawnionego naruszenia dyscypliny finansów publicznych wraz z podaniem sposobu, czasu jego popełnienia oraz naruszonego przepisu prawa;  

3) wskazanie okoliczności, w jakich doszło do naruszenia dyscypliny finansów publicznych, a także jeżeli nastąpiło uszczuplenie środków publicznych, przekroczenie upoważnienia do dokonywania wydatków ze środków publicznych, do zaciągnięcia zobowiązań lub niewykonanie zobowiązań albo zapłata odsetek, kar lub opłat - określenie ich wysokości;  

4) informację, czy przedstawione naruszenie dyscypliny finansów publicznych jest przedmiotem postępowania karnego, postępowania w sprawie o wykroczenie, postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe albo wykroczenie skarbowe.  

2. Zawiadomienie zawiera również, w miarę możliwości, wskazanie imienia i nazwiska, adresu zamieszkania osoby, która naruszyła dyscyplinę finansów publicznych, adresu pracodawcy i stanowiska zajmowanego przez tę osobę w czasie popełnienia naruszenia, a także nazwy i adresu jej aktualnego pracodawcy.  

3. Jeżeli zawiadomienie nie zawiera imienia, nazwiska, stanowiska służbowego lub adresu zawiadamiającego, pozostawia się je bez rozpoznania.  

4. Jeżeli zawiadomienie nie zawiera któregokolwiek z elementów wymienionych w ust. 1 pkt 2 lub podpisu zawiadamiającego, rzecznik dyscypliny zwraca zawiadomienie, wskazując braki złożonego zawiadomienia.  

5. Jeżeli zawiadomienie nie zawiera któregokolwiek z elementów wymienionych w ust. 1 pkt 3 i 4, rzecznik dyscypliny uzupełnia braki we własnym zakresie albo wskazuje je zawiadamiającemu, wzywając go jednocześnie do ponownego złożenia uzupełnionego zawiadomienia w terminie nie dłuższym niż 14 dni od daty doręczenia wezwania.

Art. 104. 1. Rzecznik dyscypliny, w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia wszczęcia postępowania wyjaśniającego, występuje z wnioskiem o ukaranie za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, zwanym dalej „wnioskiem o ukaranie”, albo wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania wyjaśniającego lub jego zawieszeniu.

2. Jeżeli wystąpienie z wnioskiem o ukaranie lub umorzenie postępowania wyjaśniającego nie jest możliwe w terminie, o którym mowa w ust. 1, Główny Rzecznik może, na uzasadniony wniosek rzecznika dyscypliny, przedłużyć ten termin na czas oznaczony, nie dłużej jednak niż o 30 dn..  

108. Orzeczenie Komisji Orzekających (art. 135, 137).

Art. 135. 1. Komisja orzekająca wydaje orzeczenie o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych albo orzeczenie o uniewinnieniu, albo orzeczenie o umorzeniu postępowania.  

2. Orzeczenie zawiera:  

1) oznaczenie komisji orzekającej, która je wydała, imiona i nazwiska przewodniczącego oraz członków składu orzekającego i protokolanta;  

2) datę i miejsce wydania orzeczenia;  

3) oznaczenie oskarżyciela, jego imię i nazwisko;  

4) imię, nazwisko, adres zamieszkania obwinionego oraz zajmowane przez niego w czasie popełnienia naruszenia dyscypliny finansów publicznych stanowisko;  

5) określenie zarzucanego naruszenia dyscypliny finansów publicznych wraz z podaniem sposobu i czasu jego popełnienia oraz naruszonego przepisu prawa;  

6) rozstrzygnięcie komisji orzekającej;  

7) rozstrzygnięcie o kosztach postępowania, z podaniem podstawy prawnej i ich wysokości;  

8) pouczenie o terminie i trybie zaskarżenia.  

3. W przypadku przypisania odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych orzeczenie powinno zawierać dodatkowo:  

1) określenie naruszenia dyscypliny finansów publicznych przypisanego obwinionemu, z podaniem sposobu i czasu jego popełnienia, wskazaniem naruszonego przepisu prawa oraz przepisu ustawy, pod który naruszenie to podpada;  

2) rozstrzygnięcie, co do kary albo o odstąpieniu od jej wymierzenia, z podaniem podstawy prawnej.

Art. 137. 1. Orzeczenie wraz z uzasadnieniem doręcza się stronom na piśmie, w terminie 21 dni od dnia jego ogłoszenia.  

2. Uzasadnienie orzeczenia powinno zawierać:  

1) wskazanie faktów i okoliczności, które skład orzekający uwzględnił wydając rozstrzygnięcie o przypisaniu odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych albo uniewinnieniu, albo umorzeniu postępowania, a także 

2) wskazanie faktów, które skład orzekający uznał za udowodnione lub nieudowodnione, wskazanie, na jakich w tym względzie oparł się dowodach, oraz wyjaśnienie, dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych, o ile takie były przedstawione;  

3) wyjaśnienie podstawy prawnej orzeczenia;  

4) przytoczenie okoliczności, które skład orzekający miał na względzie przy wymierzaniu kary albo odstąpieniu od jej wymierzenia, w tym w szczególności wskazanie okoliczności, które komisja uwzględniła przy wymiarze kary albo odstąpieniu od jej wymierzenia.  

3. Uzasadnienie podpisuje przewodniczący składu orzekającego, a jeżeli uzasadnienia nie może podpisać przewodniczący składu, orzeczenie podpisuje inny członek składu orzekającego, zaznaczając na uzasadnieniu przyczynę braku podpisu przewodniczącego.  

4. Jeżeli nie jest możliwe sporządzenie uzasadnienia orzeczenia w terminie, o którym mowa w ust. 1, przewodniczący komisji orzekającej może, na uzasadniony wniosek członka składu orzekającego, przedłużyć ten termin na czas określony, nie dłużej jednak niż o 14 dni.  

5. Stronom służy odwołanie od orzeczenia

109. Wykonywanie orzeczeń planowanych w sprawie o naruszenie dyscypliny finansów publicznych (art.153-156).

Art. 153. 1. Przewodniczący komisji orzekającej niezwłocznie przekazuje prawomocne orzeczenie o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych:  

1) obwinionemu;  

2) kierownikowi jednostki, w której zatrudniony jest obwiniony;  

3) kierownikowi jednostki, w której nastąpiło naruszenie dyscypliny finansów publicznych;  

4) Przewodniczącemu Głównej Komisji Orzekającej.  

2. Jeżeli obwiniony jest kierownikiem jednostki sektora finansów publicznych, orzeczenie przekazuje się także organowi sprawującemu nadzór nad tą jednostką.  

Art. 154. 1. Odpis prawomocnego orzeczenia, o którym mowa w art. 153 ust. 1, niezwłocznie dołącza się do akt osobowych obwinionego.  

2. Dniem rozpoczęcia wykonywania kary zakazu pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi jest dzień odwołania ukaranego z funkcji objętej zakazem, a w przypadku, gdy obwiniony nie pełni takiej funkcji - dzień, w którym orzeczenie się uprawomocni.  

Art. 155. 1. Do orzeczenia, o którym mowa w art. 153 ust. 1, przekazanego obwinionemu, przewodniczący komisji orzekającej dołącza wezwanie do uiszczenia, w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, kosztów postępowania oraz kary pieniężnej, o ile zostały orzeczone.  

2. Przewodniczący komisji orzekającej może, w drodze postanowienia, na wniosek obwinionego uzasadniony jego ważnym interesem, odroczyć termin płatności lub rozłożyć zapłatę kosztów postępowania lub kary pieniężnej na raty, na czas nie dłuższy niż 2 lata. Odmowa odroczenia terminu płatności lub rozłożenia na raty następuje w drodze postanowienia.  

Art. 156. 1. Do orzeczenia o ukaraniu karą zakazu pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi przewodniczący komisji orzekającej dołącza wezwanie do odwołania ukaranego z funkcji objętej zakazem.  

2. Jeżeli ukaranym karą zakazu pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta, przewodniczący komisji orzekającej przekazuje orzeczenie właściwemu wojewodzie i dołącza wezwanie do wystąpienia z wnioskiem o odwołanie w trybie określonym w art. 96 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, z późn. zm. ).  

3. O odwołaniu z funkcji objętej zakazem zawiadamia się, w terminie nie dłuższym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, przewodniczącego komisji orzekającej oraz Przewodniczącego Głównej Komisji Orzekającej. W zawiadomieniu podaje się datę, z jaką ukarany został odwołany

110. Koszty postępowania (art. 167).

Art. 167. 1. Każdy uznany za odpowiedzialnego za naruszenie dyscypliny finansów publicznych zwraca - na rzecz Skarbu Państwa - koszty postępowania. Koszty te określa się ryczałtowo w wysokości 10 % przeciętnego wynagrodzenia.  

2. W przypadku uniewinnienia obwinionego albo umorzenia postępowania koszty postępowania ponosi Skarb Państwa.  

3. Nie można egzekwować kosztów postępowania, jeżeli od dnia uprawomocnienia się orzeczenia upłynęły dwa lata. Termin nie biegnie w okresie wstrzymania z urzędu wykonania prawomocnego orzeczenia

111. Skarga do Sądu Administracyjnego (art. 169).

Art. 169. Na prawomocne orzeczenia i postanowienia Głównej Komisji Orzekającej kończące postępowanie przysługuje skarga do sądu administracyjnego. Wniesienie skargi wstrzymuje wykonanie prawomocnego orzeczenia w sprawie o naruszenie dyscypliny finansów publicznych

Prawo bankowe

112. Rozliczenia pieniężne - rodzaje i definicje.

Rozliczenia pieniężne:

• Gotówkowe - dokonywanie wpłat i wypłat za pomocą środków pieniężnych

• Obieg dokumentów upoważniających do podjęcia środków pieniężnych (czek, gotówkowy, przekaz pocztowy)

• Bezgotówkowe - rozliczenia dokonywane za pomocą zapisów na rachunkach bankowych, bez fizycznego obiegu środków pieniężnych

113. Rozliczenia bezgotówkowe - grupy i rodzaje.

Istnieją trzy grupy bezgotówkowego obrotu, ze względu na to kto inicjuje dane rozliczenie

• Wszczynane z inicjatywy wierzyciela - inkasowe

• Inkaso bezpośrednie - wierzyciel zwraca się najpierw do swojego banku i dopiero za jego pośrednictwem do banku dłużnika

• Inkaso pośrednie - od razu do banku dłużnika

• Inkaso właściwe - do rozliczenie potrzebny jest akcept (przez dłużnika)

• Polecenie zapłaty - nie jest potrzebny akcept dłużnika

• Wszczynane z inicjatywy dłużnika - formy przelewowe:

• Polecenie przelewu - stanowi ono udzieloną bankowi dyspozycję dłużnika obciążenia jego rachunku określoną kwotą i uznania tą kwotą rachunku wierzyciela

• Czek rozrachunkowy zwykły i potwierdzony

• Oszczędne formy, które nie są wszczynane w sposób bezpośredni przez dłużnika lub wierzyciela; są one kompilacją form często wykorzystują jedną z form podstawowych (polecenie przelewu)

W art. 63 prawa bankowego są przykładowo wyliczone inne rodzaje - karty płatnicze, akredytywa, rozliczenia planowe, okresowe rozliczenia saldami.

Inkasa - z inicjatywy wierzyciela; poleca on swojemu bankowi by ten zażądał od banku dłużnika realizacji określonej sumy pieniężnej na konto wierzyciela

114. Charakterystyka i zastosowanie polecenia zapłaty.

Art. 63 - polecenie zapłaty - udzielona bankowi dyspozycja wierzyciela obciążenia określoną kwotą rachunku dłużnika i uznania tą samą kwota rachunku wierzyciela.

Warunki :

• Wierzyciel i dłużnik muszą posiadać rachunki bankowe i to w bankach, które posiadają polecenie zapłaty

• Dłużnik musi wyrazić zgodę wierzycielowi na obciążenie swojego rachunku w drodze polecenia zapłaty

• Musi być zawarta umowa między wierzycielem a bankiem prowadzącym jego rachunki w sprawie stosowania polecenia zapłaty

• Maksymalna kwota pojedynczego polecenia zapłaty nie może przekroczyć w przypadku dłużnika będącego osobą fizyczną nieprowadzącego działalności gospodarczej - 1 tyś euro, w przypadku pozostałych dłużników - równowartości - 5 tyś euro.

Jeżeli dłużnik kwestionuje pojedyncze polecenie zapłaty - w terminie 30 dniu kalendarzowych, w przypadku dłużnika nieprowadzącego działalności gospodarczej, od obciążenia rachunku dłużnika, a gdy prowadzi działalność - 5 dni roboczych może cofnąć swoją zgodę na rozliczenie w tej formie w każdym czasie

115. Charakterystyka i zastosowanie polecenia przelewu (nakaz stosowania w zobowiązaniach publicznoprawnych).

Polecenie przelewu stanowi udzieloną bankowi, z zastrzeżeniem art. 63g, dyspozycję dłużnika obciążenia jego rachunku określoną kwotą i uznania tą kwotą rachunku wierzyciela. Bank wykonuje dyspozycję dłużnika w sposób przewidziany w umowie rachunku bankowego.

116. Akredytywa dokumentowa - charakterystyka i zastosowanie.

Art. 85. 1. Bank, działając na zlecenie klienta, ale we własnym imieniu (bank otwierający akredytywę), może zobowiązać się pisemnie wobec osoby trzeciej (beneficjenta), że dokona zapłaty beneficjentowi akredytywy ustalonej kwoty pieniężnej, po spełnieniu przez beneficjenta wszystkich warunków określonych w akredytywie (akredytywa dokumentowa).  

2. Akredytywa dokumentowa musi w szczególności zawierać: nazwę i adres zleceniodawcy i beneficjenta, kwotę i walutę akredytywy, termin ważności akredytywy oraz opis dokumentów, po których przedstawieniu beneficjent jest uprawniony do żądania wypłaty w ramach akredytywy.  

3. Zobowiązanie banku otwierającego staje się wymagalne z chwilą przedstawienia przez beneficjenta dokumentów zgodnie z warunkami akredytywy.  

4. Przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio do akredytyw zabezpieczających

Akredytywa - jest umowa dodatkową do umowy cywilnoprawnej dotyczącą rozliczenia z tytułu umowy cywilnoprawnej

Przyszły dłużnik stawia do dyspozycji przyszłego wierzyciela odpowiednią sumę pieniężną a przyszły wierzyciel będzie mógł ją pobrać po spełnieniu warunku akredytywy. Warunki te strony ustalają w umowie.

Akredytywa jest stosowana w przypadkach, gdy przyszły wierzyciel ma do czynienia z nieznanym sobie dłużnikiem i ma ona stanowić zabezpieczenie przed niesolidnym dłużnikiem.

Rozliczenie odbywa się na podstawie dokumentów, co do których wierzyciel i dłużnik uprzednio się umówili - akredytywa dokumentowa (najczęściej jest to faktura VAT)

Akredytywa ma określony okres żywotności, np. 30 dni, stąd dłużnik i wierzyciel mogą konkretnie określić kwotę, jaka ma być zabezpieczona w banku.

117. Okresowe rozliczenia saldami.

• Obowiązuje przy stałych i wzajemnych dostawach między dwoma lub kilkoma podmiotami, które wzajemnie dla siebie są dostawcami i odbiorcami

• Podmioty te nie świadczą sobie na bieżąco wyrodkach pieniężnych, lecz wyceniają je i ewidencjonują, a następnie po ustalonym okresie, np. miesięcznym, spotykają się i ustalają saldo swoich wzajemnych świadczeń

• Tutaj rozliczenia są bezkierunkowe - ten, kto świadczył mniej, to dopłaca w formie bezgotówkowe (polecenie przelewu)

• Każdy prowadzi ewidencję swojej działalności (jako dostawca i sprzedawca)

• Ta forma rozliczenia jest mylnie nazywana potrąceniem!

118. Rozliczenia planowe.

Zastosowanie - mogą być przeprowadzone przy systematycznie powtarzających się świadczeniach, zwłaszcza dostawach, zbliżonych do siebie pod względem wielkości (np. sklep spożywczy piekarnia)

Fazy rozliczenia

1. Płatności zaliczkowe - płaci odbiorca świadczenia lub usługi, w stałych terminach, w wysokości przewidywanej przeciętnej wielkości dostawy

2. płatności porównawcze - w ściśle określonych terminach jest porównanie wysokości świadczeń, które wystąpiły z płatnościami zaliczkowymi

Zaliczka = 6 x przeciętne świadczenie

W fazie wyrównawczej stosujemy jedna z form podstawowych rozliczenia

wspólne

Prezesa powołują ministrowie

---