PEDAGOGIKA PRACY wyklady, pedagogika pracy


PEDAGOGIKA PRACY

Wykład 1 16.09.2006

Pedagogika pracy (od 1972 roku):

„Wolność niezagospodarowana odpowiedzialnie prowadzi do anarchii”
(Jan Paweł II)

Pedagogika pracy zajmuje się pedagogicznymi aspektami relacji człowiek -wychowawca - praca.

Prekursorem pedagogiki pracy jest Tomasz Morus ( filozof angielski) w „Utopii” swej książce wskazał na role pracy w życiu człowieka i, że wszystkich trzeba przyzwyczaić do pracy zawodowej. Prekursor do idei „wychowania do pracy” i pomyślnego i skutecznego udziału człowieka w procesie pracy.

Zwolennikiem wychowania przez pracę był Jan Komeński.

Na gruncie polskim jest Andrzej Frycz Modrzewski ( szacunek dla pracy ). Wdrażanie do pracy aby rozpoznać zainteresowania, do czego ma zamiłowania i dopiero potem wykształcić. Człowieka nie można przymusić do czego nie ma zamiłowania

Ideę wychowania przez pracę w KEN (Komisji Edukacji Narodowej) zwrócono na potrzebę przygotowania zawodowego:

Starano się rozwinąć kształcenie zawodowe upowszechnienie i upraktycznienie szkolnictwa elementarnego i średniego.

Staszic - rozwój szkolnictwa zawodowego. Ojciec kształcenia zawodowego. Dzięki nie mu powstało wiele szkół zawodowych dla potrzeb rozwoju gospodarki i rzemiosła. (założył: Akademię Górniczą w Kielcach, Instytut Głuchoniemych, Szkoły lekarskie. Zwolennik szkół niedzielnych [nauka patriotyzmu]).

Wiek XIX zachwiał szczególnie w Europie powstało wiele nurtów ( okres pozytywizmu ). Ruchy pozytywistyczne w których zerwano z sielanki, z godzeniem się na Polskę. Pozytywizm „Praca u podstaw i praca organiczna”. Zerwanie ze starym myśleniem godzenia się z losem, cierpienia za innych ale podjęcia pracy dla zmiany świadomości. Związana z rozwojem gospodarczym, rozwojem kraju.

Przełom wieku XIX i XX to nurt pragmatyzmu (skuteczny w działaniu - pragmatyczny). Przedstawicielem jest Dewey. Nacechowanie szkoły praktyką (utylitaryzmu). Odchodzi od nauczyciela na rzecz uczenia się po przez działanie. Wykorzystywano religię dla lepszej pracy. Potem pojawił się nurt marksizm (który odrzucił religię w pracy). Obie nurty stawiały na pracę, na wychowanie do pracy. Różniły się pewnym spojrzeniem na religię.

Praca nie jest dla człowieka realizacja swoich możliwości, tylko w imię wyższych celów. Nie realizowanie się w życiu (hedoistyczne - przyjemnościowe) tylko ludzie patrzą wyżej. Przyjęcie w hierarchii wartości religijnych nie pozwala dobrze realizować życiowe .

Teoria Darwina - dzięki pracy człowiek stał się człowiekiem.

Pod koniec XIX w., początek XX w. W filozofii na skutek tych nurtów pojawia się potrzeba powołania nauki o pracy. Twórcą Wojciech Jastrzębski. Opublikował w 1857 roku dzieło „Rys ergonomii” czyli „Nauki o pracy”. I zapoczątkował nurt humanistyczny.

W początkach wieku XX Brzozowski wypracował koncepcję nurtu filozofii pracy i swobody (filozofię czynu i swobody). Założeniem było ukazanie iż świat nie jest gotowy lecz staje się, człowiek nie poznaje go lecz tworzy. (Człowiek jest niezależny w tworzeniu tego świata. Jeśli nie będzie tworzył go to nikt mu nic nie da. W tworzeniu powinien mieć wielką swobodę).

Myśl Taylora związana z organizacja pracy inaczej mówiąc z motywowaniem do pracy. Stworzył nową teorię pracy (np. maszyna stoi w jednym miejscu i przesuwa się a ludzie tylko robią to co maja. Co spowodowało, że zwiększyła się ilość wyprodukowanego materiału. Dało to do określenia norm. Przełożyło się na ocenę pracy pracowników i szybkość przesuwanej taśmy. Dało to podstawę do selekcji ludzi).

W okresie międzywojennym Leon Władysław Biegeleysen (dzieło „Szkoła a gospodarstwo narodowe”). Zapoczątkował powstanie pedagogiki gospodarczej.

Szkoła motorem napędzającym gospodarkę jakość kształcenia - powoduje jakość gospodarki.

Problematyka pedagogiki gospodarczej:

Pedagogika pracy rozumieć będziemy jako dyscyplina pedagogiki, której przedmiotem naukowych zainteresowań badawczych są:

Wychowanie przez prace należy rozumieć z punktu widzenia środowiska wychowawczego ( rodzina, szkoła, grupa, organizacja).

Rodzina jest różnie rozpatrywana:

  1. rodzina rolnicza - maja największą wartość w procesie wychowania do pracy. Uczestnictwa w pracy według pór roku. To uwrażliwia rozwój dziecka. Wchodzi w rytm pracy gospodarczej cyklicznie. Wiąże się z ciągłym rytmem pracy co daje mu możliwości poznania różnych prac. Pojawia się wrażliwość i przywiązanie do istot w gospodarstwie.

  2. rodzina robotnicza - Dwa modele rodziny robotniczej:

Pedagogikę pracy często nazywa się „Pedagogiką zamkniętych drzwi”. Rodzice zamykają się przed swoimi dziećmi i na odwrót. To hamuje rozwój edukacyjny dzieci. Rodzice nie maja dla nich czasu, organizują im rozwój.

Kształcenie ogólnokształcące - w szkołach podstawowych ma na celu zapoznanie z różnymi zawodami, specyfiką tych zawodów. Kształcenie ogólnokształcące to nie tylko przedmiot. Ma dwie formy:

Działy pedagogiki pracy:

  1. orientacje, poradnictwo i doradztwo zawodowe:

Wzrasta rola doradztwa zawodowego w szkole (pedagog - doradca zawodowego), związane z poradnictwem na terenie szkoły. Zorientować ucznia o jego możliwości, o możliwości na rynku edukacyjnego i w zatrudnianiu. Jaki zawód najlepiej wybrać biorąc pod uwagę jego zainteresowania. Doradca bierze odpowiedzialność za jakość doradzania (aspekt etyczny doradcy). Nauczyciel bierze odpowiedzialność za ucznia, musi traktować go poważnie.

  1. kształcenie ustawiczne dorosłych:

Daje możliwość osobom dorosłym w podniesieniu ich kwalifikacji. Wykorzystanie wykształcenia zawodowego w dalszym kształceniu. Formy kształcenia to: