MARKETING GMINY

KARTKA 1

WYKŁAD 1 - 01.03.2000 r.

MEGATRENDY - NAISBIT analizował trendy rozwoju społeczeństwa USA. Wyróżnił 10 trendów:

1)przejście od społeczeństwa przemysłowego do społ. informacyjnego

2)od technologii siłowej do ultratechnologii

3)przejście od gospodarki narodowej do gosp. globalnej

4) przejście od myślenia krótko do długofalowego

5) przejście od centralizacji do decentralizacji

6) przejście od pomocy zistytucjonalizowanej do samopomocy (większ rola instytucji porządkowych)

7) przejście od demokracji przedstawicielskiej do uczestniczącej

8) przejście od układów hierarchicznych do (spłaszczonych) sieciowych (mniej szczebli pośrednich)

9)ciężar życia przeniesiono z północy na południe (dotyczy to stanów w USA)

10)albo...albo do wielokrotnego wyboru.

DUALNY PROCES - GLOBALIZM, narastanie tendencji regionalizacji, zainteresowanie gospodarką lokalną od 1989-90 r. (na Zachodzie lata 70-te).

PODSTAWOWE WARTOŚCI LOKALIZMU:

- demokracja

- subsydialność (pomocniczość) - pochodzi od doktryny kościoła katolickiego; zasada podziału władzy publicznej od dołu do góry; nie należy nigdy powierzać większej jednostce zadań, które mogą być wykonane przez jednostki niższego szczebla.

- samorządność

- decentralizacja - odgórne oddanie części władzy jednostkom niższego szczebla.

LOKALIZM - światopogląd polegający na tym, że większą wagę przypisuje się „małym ojczyznom” (gminom, miastom); zasada stanowienia jako o sobie społeczności lokalnych; zasada wychowania młodego pokolenia przez nowe stowarzyszenie oświatowe, społeczne (np. szkoły społeczne); powrót do korzeni kultury; traktowanie przyrody jako dobra, które trzeba szanować; odpowiedzialność, zaradność, poszanowanie życia społecznego.

PŁASZCZYZNY RPZWOJU LOKALIZMU:

1) gospodarcza- wykorzystywanie własnych zasobów

2)polityczna (jeżeli są spełniane normy prawne pełnienia władzy w samorządzie)

3)społeczna (tworzenie stowarzyszeń, organizacji społecznych)

4)kulturalna (lokalne media).

Warunek powodzenia lokalizmu - zaangażowanie społeczeństwa.

Samorząd terytorialny.

PODSTAWOWE ZASADY EUROPEJSKIEJ KARTY SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO (ratyfikowana w Polsce w 1994 r.):

1)społeczności lokalne stanowią jedną z zasadniczych podstaw ustroju społecznego, demokratycznego,

2)prawo obywateli do uczestnictwa w zarządzaniu sprawami lokalnymi.

3)skuteczne zarządzanie i bliskość obywatela

4)ugruntowanie samorządu lokalnego to najlepsza droga do zintegrowanej Europy

5)musi być gwarantowane przez inne akty - w Polsce zapisane jest to w Konstytucji

6)społeczności lokalne powinny mieć prawo do posiadania własnych środków finansowych

7)mają prawo do tworzenia stowarzyszeń

8)mają prawo do nawiązywania współpracy z zagranicą.

Rada Europy prowadzi prace nad EUROPEJSKĄ KARTĄ SAMORZĄDU REGIONALNEGO (1997) (w polskich realiach odnosi się to do województwa):

Światowa deklaracja samorządu lokalnego - Rio de Janeiro

Samorząd terytorialny - prawo i powinność władz lokalnych do lokalnego regulowania i zarządzania sprawami lokalnymi dla dobra społeczności lokalnej.

ZASADY SAMORZĄDU:

1)podmiot samorządu - społeczność lokalna zamieszkała na danym terenie

2)przedmiot samorządu - realizacja pewnych zadań administracyjno-publicznych, wynikających z ustaw

3)zadania: własne oraz zlecone przez administrację rządową (one podlegają kontroli)

4)nadzór - wojewoda może zawiesić wykonanie pewnych uchwał gminy, powiatu jeśli zostały naruszone zasady legalności.

W drodze wyborów wybieramy swoich przedstawicieli, którzy w naszym imieniu kierują samorządem. SAMORZĄD TERYTORIALNY MA OSOBOWOŚĆ PRAWNĄ (publiczno-prawną, kompetencje cywilno-prawne; jest to główna rękojmia samorządności.

Samorząd nie działa w zupełnym oderwaniu od państwa.

SAMORZĄD TERYTORIALNY - jednostka o charakterze korporacyjnym wyposażona w osobowość prawną o charakterze publicznym i prywatnym, wypełniająca poprzez wyłonione w drodze wyboru organy zadania administracji publicznej na zasadach określonej prawnie niezależności i podlegające nadzorowi państwowemu.

03.08.1990. - ustawo o samorządzie terytorialnym (a teraz gminnym)

Podstawy prawne - Konstytucja RP 02.04.1992. - podstawowy akt prawny regulujący funkcjonowanie samorządu; oprócz tego 05.06.1998. ustawy o samorządzie powiatowym i wojewódzkim; ustawa o finansach publicznych z 1998 r. oraz ustawa z 1999 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, a także ustawa z 2000 r. o zagospodarowaniu przestrzennym.

KARTKA 2

WYKŁAD 2 - 08.03.2000.

System samorządów w Polsce nie ma struktury hierarchicznej.

1)SAMORZĄD GMINNY - ustawa z 08.03.1990. o samorządzie gminnym (terytorialnym); podstawowe zadanie - zaspokajanie potrzeb mieszkańców gminy poprzez zadania własne; rola Rady Gminy (z ustawy); uprawnienia gminy.

Władze gminy:

- członkowie wspólnoty samorządowej (udział w referendum, wybory, konsultacje, zebrania wiejskie czy osiedli)

- Rada Gminy - organ stanowiący i kontrolny

- zarząd gminy - organ wykonawczy (od 3-7 osób) wybierany jest przez Radę

Kadencja Rady trwa 4 lata.

Zarząd - wójt, burmistrz, prezydent jako przewodniczący, następnie jego zastępcy oraz pozostali członkowie zarządu; sekretarz gminy też może być członkiem ale bez prawa głosu.

2) POWIAT (ustawa o samorządzie powiatowym).

Władze powiatu:

- mieszkańcy powiatu (referendum, wybory powszechne)

- Rada Powiatu

- Zarząd Powiatu - starosta, zastępca, pozostali członkowie (do 6 osób), wybierani są przez Radę.

Powiatowe Służby Straży

3) WOJEWÓDZTWO - ma zadania o charakterze strategicznym - prowadzenie polityki rozwoju województwa (opracowanie strategii województwa); podnoszenie konkurencyjności i innowacyjności gospodarki woj., pobudzanie polskości, nie ma tu Rady ale jest sejmik. Na czele jego stoi Marszałek Województwa.

POLITYKA ROZWOJU:

1)tworzenie warunków rozwoju gosp.

2)rozbudowa infrastruktury technicznej i społecznej

3)pozyskiwać i łączyć środki finansowe publiczne i prywatne

4)wspieranie działań podwyższających poziom wykształcenia

5)racjonalne korzystanie z zasobów środowiska

6)wspieranie nauki i rozwoju

7)wspieranie rozwoju kultury oraz ochrony dziedzictwa kulturowego

8)promocja walorów i możliwości rozwojowych wojewódz.

WŁADZE WOJEWÓDZTWA:

- członkowie, mieszkańcy województwa

- Sejmik Woj.

- Zarząd Woj. (5 osób), Marszałek Woj. Musi pochodzić z sejmiku.

ZADANIA MARSZAŁKA - ma prawo podejmować decyzje w kompetencjach Zarządu w warunkach zagrożenia.

Urząd Wojewódzki wraz z Wojewodą stanowi organ władzy rządowej.

Wymagania przed którymi stoją gminy (wg Kotlera)

GENEZA PODEJŚCIA MARKETIGOWEGO DO GMINY (SAMORZĄDU):

1)wzrasta ryzyko funkcjonowania, mobilność czynników produkcji (firmy mogą szybko zmieniać lokalizację)

2)ryzyko wynikające z normalnych procesów życia społeczeństwa (cyklu życia)

3)rosnąca konkurencja w poszukiwaniu rzadkich zasobów (np. kapitał, specjaliści)

4)gminy muszą polegać na swoich możliwościach i umiejętnościach

Konkurowanie obszarami (prof. Markowski):

- pośrednie - tworzenie warunków tak, aby były one konkurencyjne względem innych firm na innych obszarach.

- bezpośrednie - rywalizacje upodmiotowionych jednostek terytorialnych (wspólnoty samorządowe), np. o przyciągnięcie inwestorów, utrzymanie kapitału.

Tworzenie konkurencyjnego obszaru oraz zdobycie przewagi nad innymi gminami staje się głównym zadaniem samorządu.

KOTLER - 10 KLUCZOWYCH ODPOWIEDZI JAK ZAREAGOWAĆ NA STOJĄCE PRZED GMINĄ ZADANIA:

1)ustalić wizję strategiczną rozwoju gminy

2)władze muszą rozwijać proces planowania strategicznego zorientowanego rynkowo

3)przyswoić autentyczną, rynkową perspektywę w stosunku do produktów i klientów

4)władze muszą zwrócić szczególną uwagę na jakość świadczonych usług, czy też innych świadczeń

5)nabyć umiejętności efektywnego komunikowania się z otoczeniem, w którym działamy oraz poznać swoją przewagę konkurencyjną

6)władze muszą prowadzić działania do tego aby baza ekonomiczna była bardziej elastyczna; rozwój nie może się opierać na jednym czynniku

7)rozwijać i wykształcać cechy przedsiębiorcze

8)trzeba bardziej polegać na sektorze prywatnym niż publicznym (małe i średnie firmy prywatne)

9)kultywować swoją unikalność, np. na podstawie miejscowej kultury

10)trzeba stworzyć odpowiednią infrastrukturę strukturalną i proceduralną (np. agencje rozwoju regionalnego, lokalnego).

15.03.2000r.

Model funkcjonalny władzy publicznej-przeciwieństwo modelu władzy biurokratycznej. Poprzedni model zapewniał społeczeństwu zaspokojenie potrzeb, wzrost świadomości społeczeństwa powoduje, że nie chce ono oddawać swojego losu całkowicie w ręce władzy. Społeczeństwo dąży do zaspokojenia potrzeb poprzez pośrednie wsparcie władzy, która pośrednio ma stwarzać warunki do realizacji potrzeb.

Władza przedsiębiorcza:

• władza aktywizująca-stwarza warunki, aby różne instytucje (również non-profit) angażowały się w realizację działań publicznych,

• stwarza warunki do konkurencyjności-świadczenie usług przez jednostki z różnych branż

• przekazuje uprawienia obywatelom-społeczeństwo ma prawo kontrolowania, odbiera uprawnienia biurokracji

• kieruje się misją, wizją strategiczną a nie tylko ustawami, przepisami, wykraczają poza te nakazy

• władze oceniają funkcjonowanie agent poprzez efekty, skutki ich działań

• władze przedsiębiorcze traktują obywateli jako klientów

• zajmują się antycypowaniem problemów, wyprzedza te problemy, konflikty, a nie zajmuje się ich rozwiązywaniem w momencie wystąpienia

• zajmuje się zdobywaniem środków na rozwój, ale nie koncentruje się na ich wydawanie

• decentralizacja uprawnień

• dopuszcza funkcjonowanie mechanizmu rynkowego.

Marketing na początku pojawił się na rynku dóbr konsumpcyjnych -usługi-dobra inwestycyjne i wykształcił się marketing przemysłowy; 19969r Kotler -koncepcja „generic marketing” (rozszerzenie pola zainteresowań marketingu na potrzeby społeczne, socjalne i polityczne). Ten marketing opiera się na koncepcji wymiany:

• są dwie strony

• każda ze stron musi posiadać coś, co stanowi wartość dla drugiej strony

• każda ze stron jest w stanie się porozumieć

• każda ze stron ma możliwość przyjęcia i odrzucenia oferty

• każda ze stron wierzy, że jest rzeczą właściwą i wskazuje na utrzymywanie kontaktu-dobrego-z drugą stroną.

* transfer to również kategoria wymiany (cele charytatywne).

Marketing relacyjny (marketing związków)- ważną rzeczą jest uzyskiwanie korzyści krótkofalowych ale ważniejsze jest tworzenie stałych długofalowych związków z partnerami wymiany (dostawca-odbiorca). Utrzymywanie stałych klientów jest mniej kosztowne, niż ciągłe poszukiwanie innych, chwilowych klientów. Ważne jest utrzymywanie związków ze społeczeństwem.

Pojawiła się definicja produktu, obok klasycznej- produkt to organizacje, idee, instytucje. Marketing non-profit-oferent oferuje produkty nie oczekując zysku. Marketing społeczny- np. kampanie proponujące lub negujące określone zachowanie (kampanie antynikotynowe, nacisk na ochronę środowiska).

Zasadnicze etapy rozwoju marketingu terytorialnego:

1 koncepcja generic marketing

2 koncepcja wymiany

3 marketing relacyjny

4 marketing społeczny

5 marketing non-profit

Marketing terytorialny (m. miejsca)- dziedzina marketingu nie komercyjnego (non-profit), który wyróżnia się tym, iż podmiotem oferującym określone produkty jest organ samorządowy, reprezentowany przez jego organy. Pojawienie się tego marketingu jest efektem ewolucji zachowania władz publicznych.

Fazy zmian władzy publicznej:

1. orientacja administracyjno-biurokratyczna (orientacja produktowa- władze tworzą zdolności usługowe i administracyjne)

2. o. Obsługowa (promocyjna)- (orientacja dystrybucyjna, w urzędzie miasta, gminy tworzą działy obsługi klienta, by zmniejszyć uciążliwość związaną z załatwieniem spraw)

3. o. Charakteryzująca się tym, że działalność władz jest ukierunkowana na zaspokojenie potrzeb (marketingowe badania służą rozeznaniu potrzeb- orientacja marketingowa)

4. o. Strategiczna-władze miasta, gminy, regionu, powiatu kształtują warunki życia ludności, rozwoju społeczno-gospodarczego o charakterze długofalowym w oparciu o określoną strategię województwa.

22.03.2000r.

1. Teoria marketingu terytorialnego (koncepcje, definicje, cele, struktura oraz rynki docelowe).

Koncepcja marketingu terytorialnego (USA, Francja, Włochy, Niemcy, w tych krajach rozwija się ta teoria).

- Francja L. Tevier, J.P. Vall - główne pola badawcze marketingu terytorialnego:

• Problematyka implantacji rynku (władze muszą mieć wiedzę o firmach i inwestorach)

• Rozpoznawanie procesów wyborów lokalizacyjnych (analiza)

• Badanie marketingowych zachowań jednostek

• Analiza funkcjonowania sieci różnych organizacji na terenie samorządu

• Kształtowanie relacji między władzami publicznymi a przedsiębiorstwami zlokalizowanymi na terenie samorządu.

Dwa paradygmaty:

1. interakcyjny

2. model sieciowy- władze lokalne i przedsiębiorstwa dążą do stworzenia trwałych powiązań między organizacjami

- Francja Valerie Girard - wiąże ściśle marketing terytorialny z koncepcją planowania strategicznego.

PLANOWANI STRATEGICZNE MARKETING TERYTORIALNY

1. organizacje podejścia strategicznego GLOBALNY

( utworzenie struktury organizacyjnej zajmującej MIX TERYTORIALNY

się realizacją procedury planowania strategicznego) obejmuje całość zagadnień charakterystycznych

2. analiza otoczenia i wybór kluczowych problemów dla danego obszaru

3. formułowanie misji (co i komu damy obszar mix terytorialny - pozwala na określenie

i co on może nam oferować w przyszłości) tożsamości danego terenu

4. analiza wewnętrzna i zewnętrzna Elementy: organiczne

5. wybór celów i strategii ekonomiczne

geograficzne

symboliczne

6. plan działania i jego założenia SEKTOROWY

7. kontrola i ocena wdrażanie konkretnych projektów;

cele muszą być spójne z ogólną wizją strategiczną

(władze muszą zapewnić warunki di realizacji

marketingu sektorowego)

Elementy:

• organiczne (historia, tradycja danego terenu, pełniona rola, kultura)

• ekonomiczne(struktura gospodarki)

• geograficzne(infrastruktura)

• symboliczne(krajobraz, zabytki, architektura)

- Włochy - marketing terytorialny obejmuje:

• orientację marketingowe (zainteresowanie zaspokojeniem potrzeb mieszkańców)

• o. Terytorialne (bliskość w stosunku do podmiotów)

Konieczność stworzenia sieci powiązań między władzą publiczną a innymi podmiotami, organizacjami. Władze lokalne mają być koordynatorem działań w sieci.

Marketing terytorialny- (1)celowa i systematyczna działalność administracji samorządowej dążąca do wykreowania procesów wymiany poprzez rozpoznanie, kształtowanie i zaspokojenie potrzeb społeczności lokalnej (2)pewien system aktywności umożliwiający korzystną wymianę dóbr, usług, idei w gminie oraz w otoczeniu w celu zaspokojenia potrzeb społeczności lokalnej.

Społeczność lokalna- specyficzny koncern działający w ścisłym związku z rynkiem i na rzecz rynku.

Cele działań marketingowych:

1. poznanie aktualnych potrzeb i oczekiwań mieszkańców w zakresie usług administracyjnych i komunalnych

2. zapewnienie warunków zaspokojenia tych oczekiwań

3. prognozowanie zmian w zakresie preferencji mieszkańców

4. podnoszenie użyteczności oferty kierowanej przez gminę mieszkańcom

5. kształtowanie pozytywnego image gminy i poszczególnych jednostek użyteczności publicznej

6. podnoszenie atrakcyjności inwestycyjnej i pozycji konkurencyjnej

7. rozpoznawanie systemu preferencji i czynników podejmowania decyzji inwestycyjnych przez inwestorów zewnętrznych

8. rozpoznanie potrzeb turystów

9. rozpoznanie motywów przyjazdu młodzieży w celu zdobywania wiedzy

10. rozpoznanie grupy potencjalnych mieszkańców

Plan marketingowy-struktura podmiotów:

• mieszkańcy

• stowarzyszenia, związki przedsiębiorców oraz społeczne

Ph. Kotler-główne grupy, podmioty działań marketingowych powinni być:

• sektor publiczny

• sektor prywatny

Marketing terytorialny-2 poziomy:

1. marketing wewnętrzny - obejmuje sferę kontaktów i oddziaływań między władzą publiczną i mieszkańcami oraz oddziaływanie zarządu gminy na działania pracowników urzędu oraz jednostek użyteczności publicznej; cele działań:

• wytworzyć poczucie tożsamości, przynależności do społeczności

marketing wyborczy(część marketingu wewn.)

2. m. zewnętrzny - oddziaływanie władzy samorządu skierowana na podmioty z poza tego obszaru (np. potencjalni przedsiębiorcy, inwestorzy, turyści, młodzież szkolna)

29.03.2000r.

(adresaci marketingu wewnętrznego)

Z uwagi na poziom mobilności (gotowości podejmowania decyzji przemieszczania się do innych jednostek) podmiotów wewn.:

• grupa mało mobilna (starsze osoby, bez środków finansowych, niezdolne do podejmowania ryzyka)-celem władz lokalnych powinno być także działanie, które ma zmienić lojalność wymuszaną na lojalność z wyboru (poprawa warunków lokalnych)

• grupa bardzo mobilna (ludzie młodzi, inwestorzy-przedsiębiorcy), celem władz lokalnych jest utrzymywanie tej grupy podmiotów na miejscu.

Wykształciły się pokrewne typy marketingu w ujęciu obszarowym:

- marketing nieruchomości (położenie w przestrzeni - czynnik decydujący o wartości nieruchomości)

-m. urbanistyczny (ściśle związany z planowaniem przestrzennym i urbanistycznym; produktem tego market. może być cała dzielnica, zespół urbanistyczny; celem jest np. rewitalizacja terenu przez inwestorów),

-m. jednostkowy - odnosi się do np. pojedynczych przedsięwzięć, akcji,

-m. finansowy - poszukiwanie pieniędzy poza budżetem (np. kredyty w komercyjnych bankach, emisja obligacji i ich rozprowadzenie, środki z funduszy pomocniczych).

Zarządzanie marketingowe na poziomie samorządowym

Koncepcja zastosowania zarządzania marketingowego opiera się def. stworzonej przez Ph.Kotlera - czyli sposób zarządzania polegający na dążeniu do realizacji własnych celów poprzez jak najlepsze zaspokojenie potrzeb partnera wymiany.

Chodzi o:

-określenie potencjalnych klientów (przeprowadzenie segmentacji),

-zapoznanie się z preferencjami i potrzebami klientów,

-poznanie poziomu zaspokojenia potrzeb,

-przygotowanie strategii i narzędzi jej wdrożenia,

-wdrożenie strategii i uruchomienie mechanizmów kontroli.

FAZY (elementy) ZARZĄDZANIA MARKETINGIEM:

1.identyfikacja misji

2.analiza i ocena sytuacji danych podm. samorządowych

3.opracowanie planów marketingowych (strategicznych i operacyjnych),

4.organizowanie działań marketingowych (głównie zespołowych),

5.kierowanie działaniami (wykształcenie liderów)

6.kontrola przebiegu.

Ad.1.

Misja - po co? Co potrafimy zrobić teraz a co w przyszłości? Kto jest odbiorcą naszych działań? Jakie wartości dostarczamy naszym odbiorcą?

Odp. Na te pytania pozwolą określić misję wspólnoty lokalnej, poza tym misja gminy jest zawartą w ustawie o samorządzie (ograniczona jest jednak tylko do klientów wew.); misja to także filozofia zestaw wartości wyznaczanych przez społeczeństwo. Istotnym elementem misji jest określenie pola rynkowego (potencjalnej grupy nabywców i inwestorów)

-wymiar przedmiotowy (produktowy)- produkty jednostki samorządowej,

-wymiar podmiotowy - wskazać odbiorców oferty, jacy oni są,

-w. przestrzenny - wskazywać, dokąd nasze działania będą sięgać.

SJB- strategiczne jednostki biznesu (np. biznes inwestycyjny, mieszkaniowy)

Ad.2.

Analiza

-otoczenia } analiza i ocena sytuacji danego podm. samorządowego

-zasób wewn.}

Otoczenie obejmuje 2 sfery:

-dalsze - makroekonomiczne (czynniki określające rozwój gminy będące poza kontrolą tej jednostki samorządowej)

-bliższe - konkurencyjne

OTOCZENIE MIKROEKONOMICZNE.:

-techniczne,

-demograficzne,

-społeczne,

-ekonomiczne,

-polityczne,

-prawne,

-międzynarodowe.

Otoczenie konkurencyjne gminy:

-nabywcy ofert (mieszkańcy swoi i ościenni, przedsiębiorcy, turyści faktyczni i potencjalni)

Zasoby wewnętrzne gminy - 2 podejścia tej analizy:

-analiza kompleksowa

-analiza kluczowych czynników sukcesu

ZASOBY WEWNĘTRZNE OBEJMUJĄ:

-ludność (struktura płci, wiekowa, wykształcenia)

-gospodarka i jej struktura

-środowisko przyrodnicze, zasoby naturalne,

-infrastruktura techniczna (energet., wodna), społeczna (oświata, kultura),

-system zaradzania jednostką samorządową (fundusz pożyczkowy, inkubatory przedsiębiorczości).

Metodą pozwalającą w sposób syntetyczny dokonać analizy w sposób syntetyczny sytuacji jednostki samorzad. jest analiza SWOT.

-ocena czynników zewn. i wewn.

-ocena wpływu czynników na siebie (badanie synergii)

WYKŁAD 6 05.04.2000

Formułowanie strategii marketingowych obszarów

Etapy:

1.wyznaczanie celów strategicznych i operacyjnych

2.formółownie alternatywnych strategii

3.wybór optymalnej strategii

Podstawa określenia celów jest wizją przyszłości. Wizja ta ma uwzględniać pryncypia ustrojowe, pogłębiającą się globalizację, integrację oraz ochronę środowiska przyrodniczego. Cele strategiczne musza być podporządkowane: specyficznym problemom rozwoju danego obszaru; relacjom zewnętrznym (pozyskanie inwestorów). Proces planowania wymaga pozyskiwania szeregu informacji (statystyka regionalna nie jest w pełni rozbudowane, w gminach nie dostrzega się wagi informacyjnej i z tego powodu brakuje systemów informacji).

Konieczne jest zbudowanie systemu informatycznego ukierunkowanego na rynek.

ELEMENTY SYSTEMU INFIRMACYJNEGO:

1.postystem gromadzenia informacji

2.podsystem wspierania decyzji

Ad.1. wyróżniamy podsystemy wewn. zjawiska zachodzących w różnych podmiotach, system GIS - baza informacyjna przestrzenna (mapy numeryczne) - system gromadzenia informacji przestrzennej.

Źródła pozyskiwania informacji:

-statystyka regionalna

-.............. różnych instrukcji (rządowe, państwowe, gosp.)

-kwestionariusze (zrekonstruowanie strategii rozwoju innych gmin)

-kwestionariusze (ocena realizacji postawionych zadań)

-kwestionariusze skierowane do przedsiębiorstw

Produkt marketingowy obszaru ma charakter produktu złożonego;

MEGAPRODUKT - ustrukturalizowna oferta wzajemnie powiązanych zasobów, produktów wytwarzana dzięki umiejętnie wykorzystanym czynnikom i zasobom, których konsumpcja produkcyjna jest związana z danym regionem lub miastem. Istotą produktu marketingowego obszaru np.: po prostu zbiory użyteczności oferowane konkretnym grupom klientów.

KLASYFIKACJA PRODUKTU MARKETINGOWEGO GMINY:

a)terytorialne segmenty (subprodukty)

-dziedzictwo kulturalne danego obszaru (zabytki, relikty przeszłości, tradycje i zwyczaje),

-produkt turystyczny (świadczenia bazy turystycznej - noclegi, gastronomia oraz baza towarzyszące - biura podróży)

-produkt kulturalny (oferty świadczone przez instrukcje kulturalne- muzea, kina, teatry)

-produkt sportowo-rekraacyjny (imprezy sportowe)

-produkt socjalny (oferta zatrudnienia)

-pr. oświatowo-społeczny (oferta szkół, placówki oświatowe - kursy)

-pr. komunalny (usługi infrastrukturalne - wodociągi, kanalizacja, komunikacja, preferencje i ulgi podatkowe skierowane do przedsiębiorstw)

-pr. targowo-wystawienniczy (imprezy targowe, wystawy, kongresy, zjazdy, konferencje organizowane w danym mieście)

-pr. handlowo-usługowy (oferta placówek handlowo-usługowych)

-pr. inwestycyjny (nieruchomości gruntowe, oferta infrastrukturalna, siła robocza, ulgi podatkowe i preferencje dla inwestorów)

-pr. finansowy (oferty instytucji finans.- banki, towarzystwa ubezpieczeniowe)

-pr. mieszkaniowy (mieszkania, działki budowlane)

PRODUKT INWESTYCYJNY - CZYNNIKI wpływające na decyzję inwestora:

-czynniki twarde (ekonom.)

-czynniki miękkie (pozaekonom.)

1.Wyodrębnianie grup czynników lokalizacyjnych:

-czynniki twarde- położenie geograficzne i powiązania zewnętrzne (komunikacyjne)

-czynniki miękkie- bliskość obszarów rekraacyjnych

2.Stosunki dospodarki w mieście, regionie:

-czynniki twarde- struktura gosp., jej charakter, stopień otwarcia gosp., poziom pracy, poziom technologiczny,

-cz. miękkie- stosunek mieszkańców do inwestycji zewnętrznych, zagranicznych, mentalność pracownicza

3.Specjalne przywileje miast i regionów:

-możliwość negocjowania opłat, preferencyjne kredyty inwestycyjne

-cz. mk.- możliwość opieki dzieci

4.Usługi otoczenia biznesu:

-cz. tw.- funkcjonowanie izb gospodarczych, giełdy, targi, agencje promocji, sektor usług finansowych, nieruchomości przemysłowe

-cz mk.- wysoki poziom kadr administr., sprawność policji

5.Rynek pracy:

-cz tw.- podaż fachowców, funkcjonowanie urzędów pracy, agencji doradztwa personalnego

-cz mk.- możliwość kariery zawodowej, preferencje mieszkaniowe, skłonność mieszkańców w odniesieniu do dojazdów do pracy

6.Koszty inwestycyjne eksploatacyjne i podatki

7.środowisko przyrodnicze i kulturowe miasta:

-cz tw.- dostępność surowców, stan środowiska i jego zagrożenie, istnienie wysypisk odpadów przemysłowych

-cz mk.- dostępność inwestycji kulturalnych

8.Poziom usług komunalnych

9.Warunki mieszkaniowe i usługi społeczne:

-cz tw.- wysokość czynszów

-cz mk.- służba zdrowia, dostępność do tych placówek, szpitale

10.Wartości krajobrazowe

WYKŁAD 8 19.04.2000

Dla inwestorów zagranicznych bardziej liczą się czynniki twarde.

FAZY CYKLU ŻYCIA MIASTA:

1.f. urbanizacji- dynamicznie rozwija się liczba ludności, w szczególności obszarów centralnych miasta (odpowiada fazie wzrostu);

2.f. suburbanizacji- w pewnym momencie centrum miasta staje się zatłoczone, część mieszkańców wyjeżdża na peryferia miasta (tworzą się suburbia połoczone węzłem komunikacyjnym z centrum- faza dojrzałości)

3.f. dezurbanizacji- utrata dynamiki, odpływ ludności, inwestorów; w szczególności odnosi się to do centrum miasta (faza schyłku); aby zahamować schyłek zarząd miasta musi podjąć działania rewitalizacji obszaru;

4.f. reurbanizacji- (faza wprowadzenia nowego produktu na rynek), zarząd miasta zmienia charakter miasta poprzez proces restrukturyzacji i rewitalizacji.

Pozycjonowanie produktu miejskiego i kształtowanie wizerunku.

WIZERUNEK składa się z dwóch elementów:

1.elementy realne- fakty niepodważalne,

2.elementy emocjonalne- każdy ma swój sposób postrzegania, ma różne preferencje.

Kształtowanie wizerunku- są różnice postrzegania wizerunku przez mieszkańców oraz osób z zewnątrz (mieszkańcom trudniej docenić walory miejsca w którym mieszka).

Najważniejsze CZYNNIKI (parametry) oceny wizerunku:

1.ocena stopnia popularności i sympatii odczuwanej w danej miejscowości (rankingi)

2.skojarzenia rzeczowe z danym miastem

3.skojarzenia emocjonalne- indywidualne preferencje

Kryteria wizerunku (cechy):

a)aktualny i wiarygodny (musi mieć pokrycie w faktach)

b)prosty (selekcja elementów)

c)atrakcyjny dla odbiorców (forma graficzna ma przyciągać ludzi)

d)niepowtarzalny (trzeba znaleźć elementy które wyróżnią nas od innych)

Komunikowanie wizerunku odbiorcom:

-element

Cena miasta:

-trzeba rozpatrywać ten problrm uwzględniając produkty miasta. Cena (świadczenia zwrotne inwestora)

-cena gruntu

-inwestowanie, zatrudnienie mieszkańców (w zamian za ulgi podatkowe)

WYKŁAD 9

Znaczenie poszczególnych śr. Promocji miasta w oddziaływaniu na poszczególne segmenty odbiorców oferty.

	Mieszkańcy	Inwestorzy	Turyści
Reklama	duże	b.duże	b.duże
Public relations	b.duże	Duże	Małe
Promocja sprzedaży	Znikome	Znikome	Duże
Sprzedaż osobista	b.duże	b.duże	duża

Cele reklamy skonstruowanej do różnych grup odbiorców:

1)inwestorzy- spowodowanie zainteresowania danym terenem i przyciągnięcie inwestorów

2)turyści - przyciągnięcie turystów

3)mieszkańcy - przekonywanie ich o słuszności podejmowanych decyzji przez zarząd miasta, przekazywanie infrastruktury.

Ważnym typem reklamy jest reklama polityczna - znaczenie reklamy jest duże.

Public relations (spotkania, konferencje)

Sprzedaż osobista - bezpośrednie kontakty np. władz miasta z mieszkańcami, innymi odbiorcami.

Techniczne środki promocji (zwłaszcza reklama)

a)broszury (dostępne na targach)

-opiniotwórcze (budują wizerunek)

-referencyjne (prezentacje istniejących firm na danym terenie)

-tematyczne

-prospekty produktowe

-informacyjne lub podręczniki inwestora (w jaki sposób zostać inwestorem w danym mieście)

b)ogłoszenia prasowe

-wkładki lub dodatki ogłoszeniowe

-ogłoszenia

c)przesyłka osobista (imailing, składa się z elementów)

1)koperta

2)list o charakterze osobistym

3)materiały informacyjne (foldery, broszury, CD-rom)

4)formularz odpowiedzi

5)mały prezencik

d)strony internetowe

e)utrzymanie dobrych kontaktów z mediami

f)oferty zagospodarowania działek, powinny zawierać:

-wyszczególnienie działek

-określenie obszary, położenie działki

-preferowany kierunek wykorzystania

-określenie formy zbytu działki

-opis wyposażenia w infrastrukturę

-udogodnienia finansowe oferowane przez władze miasta

Wykład 10

Finansowanie samorządu gminnego

Gwarancje finansowe - samorządy maja prawo do pozyskiwania dochodów własnych, swobodnego dysponowania tymi środkami (samodzielność finansowania samorządu)

Wielkość dochodów powinna być dopasowana do zadań ciążących na gminie.

Samorządy mają prawnie potwierdzony udział w podatkach dochodowych. ( w Konstytucji).

Podstawowe zasady gospodarki finansowej samorządu:

1)samorząd terytorialny ma prawo do prowadzenia własnej gospodarki finans. Na podstawie budżetu uchwalonego przez organ stanowiony na rok kalendarzowy.

2)jawność - polega ona na:

-debata budżetowa w samorządzie jest jawna.

-publikowanie uchwalonego budżetu, sprawozdanie z realizacji budżetu.

3)odpowiedzialność - zarządu za prawidłową gospodarkę

4)samorząd ma prawo do dysponowania ustawowo ustalonymi dochodami.

5)ma prawo otrzymywać subwencje od państwa.

6)przekazywanie samorządom nowych zadań

7)samorząd musi pokryć deficyt budżetowy

8)samorząd ma zdolność do zaciągnięcia zobowiązań finansowych, ma prawo do emisji obligacji komunalnych.

9)działalność samorządu podlega kontroli (Regionalna Izby Obrachunkowe)

Dochody Samorządu terytorialnego (3 źródła)

1)dochód własny

2)subwencje ogólne

3)dotacje celowe z budżetu państwa.

Dochody podatkowe:

-podatek i opłaty lokalne

*podatek od nieruchomości

*od środków transportu

*od posiadania psów

*opłata targowa

*opłaty miejscowe

*opłaty administracyjne za czynności urzędowe

-dochody podatkowe

*podatek rolny

*podatek od spadków i darowizn

*karta podatkowa

*opłata skarbowa

*opłata eksploatacyjna (60% opłaty)

Dochody z majątku gminy:

-z dzierżawy, wynajmu, sprzedaży nieruchomości

-środki na koncie w banku

-udzielanie pożyczek oprocentowanych

Udziały we wpływach z dochodów z tytułu podatków dochodowych:

-podatek doch. od osób fizycznych (mieszkańcy gminy)- 27,6%

-podatek doch. Od osób prawnych (firmy na terenie gminy) - 5%

Pozostałe dochody własne:

-samo opodatkowanie się mieszkańców gminy

-dochody uzyskiwane przez jednostki budżetowe gminy

-spadki, darowizny, wpłaty pieniężne od mieszkańców na dofinansowanie konkretnych inwestycji

-opłaty za koncesje sprzedaży alkoholu

-opłaty za utylizację odpadów komunalnych

Powiat - 1% podatku od osób fizycznych

Województwo 1,5% od osób fizycznych i 0,5% podatku dochodowego od osób prawnych

Subwencje ogólne gminy składają się z 3 części:

1)część podstawowa

2)część oświatowa

3)część rekompensująca

o przeznaczeniu jej decyduje Rada Gminy

Cz. Podstawowa - 1% planowanego dochodu budżetu państwa, z tego 4% na rezerwę. Częścią cz. Podstawowej jest kwota wyrównawcza. Kwota wyrównawcza - należy się gminie, w której wskaźnik dochodów własnych <35% tego wsk. Wszystkich gmin. (30% różnicy)

Pozostała część - cz. Podstawowa jest dzielona na inne gminy wg. Liczby mieszkańców.

Część oświatowa - 12,8% planowanych dochodów budżetu państwa, należy się wszystkim jednostką samorządowym (powiatom, gminom, województwom)

Część rekompensująca - np. z tytułu wniesienia podatku od środków transportowych, obniżenia opłaty transportowej.

Dla powiatów i województw - subwencja ogólna:

-część. oświatowa

-cz. drogowa

-cz. wyrównawcza

Dotacje - np. na realizację celowych zadań własnych gminy.

Wydatki budżetowe gminy:

1)dotacje celowe dla osób prawnych, fiz., których wydatki nie są obięte budżetem gminy (np. kultura, stowarzyszenia itp.)

2)świadczenia na rzecz osób fizycznych (zasiłki mieszkaniowe, zasiłki dla kobiet w ciąży)

3)wydatki bieżące jednostek budżetowych

4)administracja

5)wydatki majątkowe (inwestycje)

6)wydatki na obsługę lokalnego długu publicznego

Budżet; zasady uchwalania budżetu gminy:

1)projekt uchwały budżetowej przygotowuje zarząd do 15 listopada roku poprzedzającego i jest on przekazywany organowi stanowiącemu (musi się to odbyć do końca grudnia)

2)budżet musi zawierać planowane dochody i wydatki oraz źródła pokrycia ewentualnego deficytu lub plan rozdysponowania nadwyżki.

3)wieloletnie programy inwestycyjne muszą być uwzględnione

4)plany dochodów i wydatków jednostek budżetowych

5)upoważnienia dla zarządów na zaciągnięcie kredytów i emisję obligacji na pokrycie deficytu.

6)określenie max pożyczek i poręczeń udzielonych przez gminę.

Zarząd gminy odpowiada za realizację budżetu gminy. Zarząd może dokonywać pewnych przesunięć, poprawek, zagospodarowania rezerw również należy do zadań zarządu. Także do 01.03 roku następnego musi przedłożyć roczne sprawozdanie. Rada gminy musi udzielić zarządowi absolutorium.

Programy inwestycyjne - czas realizacji musi być dłuższy niż 1 rok, fizycznie inwestycja nie musi być zakończona w danym roku, dlatego może je ujmować w uchwale budżetowej gminy.

WYKŁAD 11

PROBLEMATYKA FINANSÓW GMINNYCH, SAMORZĄDOWYCH

Pozycjonowanie oferty miasta - tworzy się określony wizerunek podlegający ocenie przez mieszkańców, ekspertów zew.

RANKING - szanowanych instytucji finansowych, atrakcyjności inwestycyjnych

INSTYTUT BADAŃ NAD GOSPODARKĄ w GDAŃSKU -wizerunek kształtuje ocena tego rankingu - dla inwestorów, dla potrzeb emisji obligacji, akcji komunalnych

Samorząd terytorialny -samodzielność działania

Gwarancje finansowe -otrzymanie własnego dochodu, swobodnego dysponowania majątkiem

-ich wielkość powinna być dostosowana do rozmiarów zadań ciążących nad samorządem

-środki nie są adekwatne do zadań

-dofinansowanie oświaty z zasobów zew. Na czym cierpi finansowanie innych części

GWARANCJE

• mają zapewniony udział w podziale w zależności od zadań(art. 167 kk RP)

• zmiany w zakresie zadań i kompetencji nastąpiły wraz ze zmianami w podziale dochodów publicznych

PODSTAWOWE ZASADY GOSPODARKI FINANSOWEJ

• S.T. ma prawo do prowadzenia własnej gospodarki finansowej

• Jawność 1) debata budżetowa w samorz. jest jawna 2)władze samorz. Mają obowiązek publikowania ustanowionego budżetu

• Odpowiedzialność zarządu za prawidłową gospod. Finansową, za realizację przyjętego budzetu

• S.T. ma prawo do dysponowania ustawowo określonymi dochodami

• S.T. ma prawo do otrzymania subwencji z budzetu państwa wg określonych obiektywnych kryteriów

• Jednostki samorzadu ter mają osobowość prawną-zdolność do zaciągania zobowiązań finansowych, pożyczki, kredyty, mają prawo do emisji własnych pap. Wartościowych(obligacje komunalne)npBytom na rewitalizację cent. Miasta

• S.T. podlega nadzorowi państwowemu

REGIONALNE IZBY OBRACHUNKOWE -ocena wykonania budżetu

Dochody jednostek Samorządu Terytorialnego- Konstytucja określa 3 gł. Typy dochodów

A - własne

B - subwencje ogólne

C - dotacje celowe z budżetu państwa

SYSTEMATYKA DOCHODÓW GMINY

Ad A)podział na 4 grupy

• dochody podatkowe- w szczególności z podatków i opłat lokalnych

• z majątku gminy - może spzedawać lub dzierżawić

• z tytułu udziału w dochodach państwowych z podatku

• pozostałe dochody nie są dotacjami celowymi ani subwencjami ogólnymi

ŹRÓDŁA DOCHODÓW PODATKOWYCH

• podatki od nieruchomości - istotne źródło

• podatki lokale - od zwierząt domowych

• podatki od środków transportowych

• opłata targowa

• opłata miejscowa(zwana klimatyczną )

• opłty administaracyjne za czynności urzędowe np.: za wystawienie kwitu

Z Tytułu Innych Ustaw

• podatek rolny

• podatek lesny

• podatek od spadków i darowizn

• od działalności gospodarczej osób fizycznych

• opłata skarbowa

• opłata eksploatacyjna

• opłata adiacencka - wnoszona od uzytkowników gruntów

->Gmina powinna mieć środki na koncie w banku - oprocentowane

• Gmina może udzielać pożyczki z tytułu udzielonych pozyczek

• Podatek od osób fizycznych i prawnych zamieszkałych na terenie gminy 27,6%

• Mieszkańcy mogą się samoopodatkować - decyzja na referendum np. .na ochronę zdrowia

• Dochody uzyskiwane przez jednostki gminy

• Wpłaty pieniężne od mieszkańców dofinansujących zadania gminy

• Oplata za wydanie zezwolenia na handel alkoholem

• Opłata za usuwanie i unieszkodliwianie odpadów

AdB) składa się z 3 częśći

• podstawowa ustalona globalnie w skali kraju - z tego 4% na rezerwę, kwota wyrównawcza która należy się gminie a której w skali dochodów podatkowych tej gminy jest mniejszy niż 85% dochodów własnych przeliczonych na mieszkańca w skali kraju wszystkich gmin

• oświatowa wynosi 1% budzetu centarlnego - dla wszystkich jednostek :powiat, gmina , woj. Samorządowe 12,8% planowanych dochodów państwa

• rekompensująca - obejmuje dochody z ustawowych zwolnień z podatków rolnych, leśnych, obniżenie opłaty ( część oświatowa, drogowa, wyrównawcza)

Ad C) przekazywane na finansowanielub dofinansowanie zadań własnych

• wydatków mieszkaniowych

• opieka społeczna

oraz na realizację zadań zleconych

• usuwanie zagrożeń

• skutki powodzi

WYDATKI BUDŻETOWE

• dotacje celowe dla określonych osob prawnych lub fizycznych których wydatki nie są objęte dochodem gminy np.> stowarzyszenia, sport, fundacje(kościoły, działalność charytatywna, osobom fizycznym)

• świadczenia na rzecz osob fizycznych - zasiłki mieszkaniowe, dla kobiet w ciąży

• wydatki bieżące jednostek budżetowych np. szkoły administracja

• majątkowe jednostki budżetowe, wydatki o charakterze inwestycyjnym

• wydatki obsługującego długu publicznego

BUDŻET GMINY

• ZASADY PRZYGOTOWANIA I UCHWALANIA - projekt uchwały budzetowej z uzasadnieniem przygotowanego przez Zarząd jednostki samorządowej do 15 listopada przekazywany organowi stanowiącemu - uchwala obowiązek do wykonania do końca roku

REZERWY BUDŻETOWE

• rezerwy ogólne nie mogą przekraczać 1% ogólnego budżetu

BUDŻET

• prognozowane wydatki

• źródła pokrycia deficytu

• rozdysponowanie kierunków nadwyżki

• zaplanowanie wydatków z wieloletnim programem inwestycyjnym

• plany wydatków

• kwoty dotacji przedmiotowych

• uchwała budżetowa: upoważnienie dla zarządu do zaciągania kredytów i pożyczek oraz do emisji obligacji

• w jednostkach pomocniczych - wydatki tych jednostek

• max wydatki pożyczek

ODPOWIEDZIALNOŚĆ PONOSI ZARZĄD - może dokonywać zmian nie koniecznie musi być rewaloryzacja budżetu

• zagospodarowanie rezerw ogólnych i celowych

• budżet podlega ocenie - w trakcie roku zarząd ma obowiązek do 31 sierpnia poinformować o realizacji planu budżetowego w I półroczu

• ma obowiązek przygotować roczne sprawozdanie w terminie do 31 marca następnego roku

DO IZBY OBRACHUNKOWEJ - RADA GMINY DO 30 KWIETNIA - podejmuje uchwałę o przyjęciu lub nie z wykonania budżetu

ABSOLUTORIUM np.: rada Siemianowic nie udzieliła absolutorium - jednoznaczne z postawieniem wniosku o odwołanie Zarządu w terminie do 14 dni od odwołania

8

http://otior.w.interia.pl

8

---