Sesja 10	Twój plan działania
Wstęp	Aktualny brak pracy daje czasami niepowtarzalną szansę rozpoczęcia nowego rozdziału w życiu zawodowym. Warto podsumować swoją wiedzę o rynku pracy i swoich umiejętnościach i zastanowić się, gdzie naprawdę chciałoby się pracować, co naprawdę w życiu robić. Zanim przystąpi się do działania trzeba je dobrze zaplanować. Dobry plan jest często gwarancją zawodowego sukcesu.
Cele	Przygotowanie do procesu planowania przyszłości zawodowej. Kształtowanie umiejętności wyznaczania celów.
Czas trwania	1,5 godziny
Program sesji	Podjęcie decyzji: co robić dalej. Ćwiczenie 10.1: Praca jakiej szukam. Przygotowanie indywidualnych planów działania. Ćwiczenie 10.2: Co mogę o sobie powiedzieć. Ćwiczenie 10.3: Kupujemy samochód. Ćwiczenie 10.4. Mój plan działania. Podsumowanie sesji. Zapowiedź programu następnej sesji.
Materiały pomocnicze
Materiały dla lidera
Plakaty	Co możesz zrobić gdy stracisz pracę (P 10.1) PRACA JAKIEJ SZUKAM (P 10.2)
Materiały dla uczestników	PRACA JAKIEJ SZUKAM (U 10.1) CO MOGĘ O SOBIE POWIEDZIEĆ (U 10.2) Kupujemy samochód (U 10.3) PLANOWANIE DZIAŁANIA (U 10.4) WSKAZÓWKI DO PLANU DZIAŁANIA (U 10..5) MÓJ PLAN DZIAŁANIA (U 10.6)

1. Podjęcie decyzji: co robić dalej?

• Zaprezentuj plakat CO MOŻESZ ZROBIĆ, GDY STRACISZ PRACĘ (P 10.1).

• Przedyskutuj z uczestnikami, co oznaczałoby dla nich wybranie każdej opcji przedstawionych na plakacie.

Zapytaj: Co by się działo, gdybyś wybrał tę (wskaż którą) opcję?

Ćwiczenie 10.1

Praca jakiej szukam

15 minut

Ćwiczenie ma na celu stworzenie listy zawodów, w których uczestnicy mogą efektywnie poszukiwać zatrudnienia.

Przygotuj wcześniej kilka egzemplarzy gazet z aktualnymi ogłoszeniami dotyczącymi pracy. Rozdaj je uczestnikom.

1. Poproś uczestników aby każdy wypisał zawody, którymi jest zainteresowany.

2. Następnie poproś o stworzenie listy zawodów, które uczestnik kiedykolwiek wykonywał.

Przypomnij, by uwzględnili swoje umiejętności, tzn. o wszystko w czym są dobrzy.

3. Poproś, by do tego katalogu każdy dopisał wszystkie rodzaje prac, które kiedykolwiek chciał wykonywać, ale nigdy nie miał możliwości.

4. Z utworzonej listy każdy następnie wybiera trzy zawody, które odtąd będzie traktować jak cel w swoich poszukiwaniach pracy. Poproś o zaznaczenie ich kolejności od 1 do 3 gdzie 1 oznacza zawód najważniejszy, najbardziej pożądany.

Przedstaw i omów plakat PRACA JAKIEJ SZUKAM (P 10.2)

Rozdaj materiały PRACA JAKIEJ SZUKAM (U 10.1)

5. Poproś aby uczestnicy w każdą część wpisali zawód według ustalonej wcześniej kolejności i w punktach opisali środowisko pracy charakterystyczne dla danego zawodu.

6. Na tak przygotowanej planszy każda osoba dokonuje analizy zawodów i środowisk pracy. W efekcie w polu nr 4 wpisuje taki zawód bądź stanowisko pracy, które
   w największym stopniu spełnia jej oczekiwania i jest dostosowane do jej możliwości. Może tu pojawić się jeden z wybranych trzech zawodów lub całkiem inny. W ten sposób powstaje nam lista 3-4 zawodów, w których każdy uczestnik może poszukiwać odpowiedniej dla siebie pracy.

Na tym etapie może być konieczna pomoc lidera, by dokonać prawidłowej analizy zarówno zawodów jak i środowisk pracy.

Pamiętaj!

Podsumuj:

Po tym ćwiczeniu każdy powinien dysponować 3-4 pomysłami na prace, które odpowiadają jego kwalifikacjom oraz spełniają oczekiwane przez niego warunki.

Według R. Hoppocka, zawody są wybierane dla realizacji określonych potrzeb człowieka. Wybierając zawód człowiek wierzy, że dzięki niemu zaspokoi swoje podstawowe potrzeby. Potrzeby mogą być uświadamiane lub też mogą być tylko niewyraźnie wyczuwane jako atrakcja pociągająca nas w określonym kierunku. Oba rodzaje potrzeb świadome
i nieuświadomione mają wpływ na wybór. Satysfakcja z pracy zależy od stopnia, w jakim to, co wykonujemy, spełnia w naszym odczuciu nasze potrzeby. Stopień zadowolenia jest określany stosunkiem tego, co mamy, do tego, czego pragniemy.

2. Przygotowanie indywidualnych planów działania

• Zaplanowanie działania to rozłożenie zadań i prac, które należy wykonać w określonym czasie oraz w warunkach i przy użyciu odpowiednich narzędzi i metod. To również skoordynowanie działań i weryfikacja podjętych decyzji dotyczących wybranego celu i możliwych sposobów jego osiągnięcia. Większość z nas nie ma zwyczaju planowania czegokolwiek, nawet wolnego dnia.

Czy często planujesz realizację czegoś, na czym Ci zależy?

Planowanie dość często wydaje nam się działaniem bezsensownym, zabiera sporo czasu i wymaga wysiłku. Mamy raczej zwyczaj działać spontanicznie i przyjmować rzeczy takimi, jakimi są. Tak też często jest z naszym poszukiwaniem pracy.

• Zastanówmy się jednak nad nową strategią planowego poszukiwania pracy, a być może zwiększy to wasze szanse na sukces. Nadszedł bowiem czas na podjęcie decyzji dotyczącej waszych dalszych działań - dotychczas przyglądaliście się wielu aspektom swojego życia i pracy. Teraz nastąpił moment, by wspólnie podsumować dotychczasową naukę i podjąć działanie. Na papierze może to wydawać się dziecinnie proste, w rzeczywistości jednak jest to trudny proces.

Uwaga!

Dotychczas uczestnicy wykonywali jedynie ćwiczenia. Obecnie prosisz ich o podejmowanie trudnych decyzji. Jest to bardzo ważna część kursu - nakłanianie uczestników do poważnego, intensywnego myślenia na temat zmian w ich życiu i do wprowadzania tych zmian. Zachęcanie do konfrontacji z własnym życiem może stać się źródłem niezadowolenia dla uczestników. Musisz okazać teraz uczestnikom dużo wyrozumiałości, aby poradzili sobie z tym nowym wyzwaniem. Ważne jest jednak, by każdy z nich przeszedł przez ten proces, tylko wtedy odniosą oni korzyści ze szkolenia w Klubie Pracy.

Ćwiczenie 10.2

Co mogę o sobie powiedzieć

10 minut

Wstępem do zaplanowania dalszych działań będzie podsumowanie tego, co każdy wie
o sobie. Wyznaczy to kierunek naszych dalszych działań.

• Rozdaj materiały CO MOGĘ O SOBIE POWIEDZIEĆ (U 10.2)

Każda osoba indywidualnie wpisuje swoje odpowiedzi. W ten sposób dokonuje podsumowania efektów dotychczasowej pracy oraz określa punkt wyjścia pomocny przy tworzeniu indywidualnego planu działania.

Podsumuj:

Przystępując do działania, które może trwać nawet długie miesiące należy dokonać pewnego bilansu, a przede wszystkim jasno i precyzyjnie określić cel, który chcemy osiągnąć. Należy również określić środki i metody jego realizacji. Jeżeli wiemy, czego chcemy, to już połowa sukcesu.

Zanim jednak uczestnicy przystąpią do konstruowania tych osobistych planów przeprowadź ćwiczenie, które nauczy ich racjonalnego planowania.

Ćwiczenie 10.3

Kupujemy samochód

10 minut

1. Podziel uczestników na 3 zespoły.

• Rozdaj materiały Kupujemy samochód (U 10.3)

2. Każda grupa ma do wykonania to samo zadanie: zaplanować kupno samochodu. Nie określaj warunków, w jakich będą pracować, nie opisuj sytuacji, członkowie każdej
   z grup muszą sami przyjąć własne kryteria: jedni założą na przykład, że zarobią pieniądze inni, że je pożyczą.

3. Zapytaj uczestników, który punkt sprawił im najwięcej trudności? Czy zespół był dużą pomocą, czy byłoby im łatwiej planować indywidualnie? Jak oceniają swoje plany - czy są realistyczne, elastyczne, wykonalne?

Podsumuj:

Nasze przedsięwzięcia będą miały większe szanse powodzenia, jeżeli będziemy umieli planować racjonalnie, ale także jeśli potrafimy przewidzieć pewne czynniki, które mogą mieć istotny wpływ na nasze działania i przygotowujemy się na różne rozwiązanie.

Ćwiczenie 10.4

Mój plan działania

25 minut

W tym ćwiczeniu uczestnicy opracują osobiste plany działania dotyczące poszukiwania pracy. Ważne jest, by przy wytyczaniu celów i przygotowywaniu planu działania korzystali z wiedzy
o sobie.

Rozdaj materiały PLANOWANIE DZIAŁANIA (U 10.4), WSKAZÓWKI DO PLANU DZIAŁANIA (U 10.5), MÓJ PLAN DZIAŁANIA (U 10.6)

1. Omów wskazówki i upewnij się, czy wszystkie osoby zrozumiały najważniejsze punkty.

2. Zachęć do wykorzystania informacji z DZIENNIKA DZIAŁANIA, udziel indywidualnej porady tym uczestnikom, którzy jej potrzebują.

Pamiętaj!

3. Podsumowanie sesji

Podczas tej sesji nauczyłem się ...

Dzięki zdobytej nowej wiedzy mam zamiar ...

4. Zapowiedź programu następnej sesji

Uwaga dla lidera:

Poproś aby na następną sesję uczestnicy odszukali i przynieśli przygotowana przez siebie wcześniej HISTORIĘ ZAWODOWĄ (sesja 6, ćwiczenie 6.3).

(P 10.1)

co możesz zrobić, gdy stracisz pracę

(P 10.2)

PRACA JAKIEJ SZUKAM

(U 10.1)

PRACA JAKIEJ SZUKAM

(U 10.2)

Co mogę o sobie powiedzieć

Każda osoba indywidualnie wpisuje odpowiedzi:

• stan obecny (formalne kwalifikacje, potrzeby i dążenia, ograniczenia)

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

• moje predyspozycje (zawodowe, przydatne w pracy, której poszukujesz)

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

• moje umiejętności (zawodowe i pozazawodowe, które możesz wykorzystywać w pracy)

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

• środki realizacji (co umożliwia, ułatwia działanie)

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

• metody realizacji (sposób postępowania dla osiągnięcia celu)

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

• cel nadrzędny (sprecyzowanie i nazwanie tego, do czego dążysz w życiu zawodowym)

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

(U 10.3)

Kupujemy samochód

Poniżej wypisane zostały kolejne kroki, zgodnie z którymi należy postępować:

Określamy cel: Kupujemy samochód

• Dlaczego chcemy to zrobić? Co nas motywuje?

• Co się stanie, jeżeli tego nie zrobimy? Jakie będą konsekwencje dla nas, dla innych?

• Jakie są bariery i trudności do pokonania?

• W realizacji mojego planu może pomóc:..... (działanie, osoba, ...)

• 4 kroki prowadzące do celu:

działanie		początek (data)	zakończenie (data)
1.
2.
3.
4.

(U 10.4)

Planowanie działania

Kiedy masz już jasno wyznaczony cel, następnym krokiem jest opracowanie planu działania.

Plan działania jest odpowiedzią na pytanie:

„Co mam zrobić, by osiągnąć mój cel?”

Planowanie działania zawiera następujące punkty:

1. Należy mieć jasno wytyczony cel. Zbyt wiele planów działania upada z powodu niejasno określonego celu.

2. Zacznij od sprecyzowania tego, co zamierzasz teraz zrobić.

3. Szczegółowo opisz podejmowane działania w celu osiągnięcia swych zamierzeń.

Na przykład zamiast: „Pójdę porozmawiać z urzędnikiem w urzędzie pracy”, wpisz „Umówię się z doradcą zawodowym w urzędzie pracy w czwartek, by porozmawiać na temat możliwości zatrudnienia i mojego życiorysu.”

4. Uporządkuj plan podejmowanych działań w sposób logiczny.

5. Bądź świadomy tego, że działanie może wymagać zaplanowania jakichś czynności poprzedzających, np. „Dzisiaj do 12.00 zadzwonię do powiatowego urzędu pracy
   i umówię się na spotkanie w czwartek rano.”

6. Określaj ścisłe ramy czasowe każdego działania.

7. Zdecyduj, kiedy podsumujesz swoje postępy i wpisz to do swojego planu działania.

(U 10.5)

Wskazówki do planu działania

Cel

Trzymaj się jednego celu. Twój cel może zawierać wszystko to, co chciałbyś osiągnąć, np. Chcę pracować w ......... na stanowisku ..........i zarabiać .........

Wytyczne

Wytyczne mówią o tym, w jaki sposób osiągniesz swój cel. Powinny być:

• konkretne - zdefiniowane,

• wymierne - musisz wiedzieć, czy udało ci się zrealizować dane zamierzenie,

• realistyczne i możliwe do wykonania - powinny być czymś, co możesz wykonać,

• zapisane jako działania - pomocne może być rozpoczęcie zdania od czasownika.

Dlaczego chcę to zrobić? Co mnie motywuje?

Wymień tylko jeden albo dwa główne powody. Twoje racje wyjaśniają twój cel.

Co się ze mną stanie, jeżeli tego nie zrobię? Jakie konsekwencje poniosę?

Często z jakiegoś powodu nie robisz tego co chciałbyś. Może to być:

• strach przed nieznanym,

• niepokój związany ze zmianą,

• obawa przed tym, że ci się nie uda.

• uważasz, że powinieneś być zadowolony ze swojego losu (inni mają gorzej),

Każdy znajdzie dla siebie inne usprawiedliwienie. Niektórzy mają ogromne kłopoty
z podaniem prawdziwej przyczyny rezygnacji z działania.

Dlaczego boję się to zrobić? Jakie są bariery i trudności do pokonania?

Zazwyczaj każdej zmianie w twoim życiu towarzyszy pewien niepokój. Nawet wtedy, kiedy wiesz, że bardzo pragniesz tej zmiany. Czasem rozpoznanie przyczyny strachu jest pomocne w walce z nim samym. Może nie wierzysz, że posiadasz niezbędne umiejętności i predyspozycje? Co tak naprawdę cię ogranicza?

Dążenie do celu

Wybierz działania, które pomagają zrealizować twoje cele.

Pomyśl też o tym, w jaki sposób będziesz mógł ocenić swoje postępy. Możesz napisać plan działania w celu uporządkowania myśli i na tym poprzestać, ale możesz też sprawdzać, czy udaje ci się realizować to, co wcześniej zaplanowałeś. Spróbuj odpowiedzieć sobie również na pytania: Kto może ci pomóc?, Co będziesz czuł, gdy osiągniesz cel? Bez względu na to, co zrobisz, uznaj ocenę realizowanych zamierzeń za część planu działania.

A teraz przygotuj swój plan działania!

(U 10.6)

Mój plan działania

Cel:

Dlaczego chcę to robić?

Co stanie się ze mną, jeżeli tego nie zrobię?

Dlaczego boję się to zrobić?

W realizacji mojego planu może mi pomóc (działanie, osoba, ...):

Kroki prowadzące do celu:

działanie		początek (data)	zakończenie (data)
1.
2.
3.
4.
...

Zeszyty informacyjno-metodyczne doradcy zawodowego nr 3, KUP, Warszawa, 1994

2

2

Program Klubu Pracy

3

Program Klubu Pracy

Twój plan działania

Sesja 10

Sesja 10

Twój plan działania

4

Program Klubu Pracy

5

Program Klubu Pracy

ten sam zawód, stanowisko, zakres obowiązków

NOWA FIRMA

WOLONTARIAT

prace charytatywne, społecznie użyteczne

ZMIANA ZAWODU

tracisz Pracę

2

Informacja o nas pokazuje, czego pragniemy

i co możemy dać w zamian.

Informacja o zawodach pokazuje zawody,

które mogą spełniać nasze potrzeby.

Dobry plan to warunek dotarcia do celu.

Najgorszy plan to taki, który opracowujesz,

a potem go nie realizujesz.

4

3

2

1

3

Klub

Pracy

4

NAUKA

w systemie szkolnym

(i np. wolontariat)

nauka

w systemie kursowym

(i np. wolontariat)

zmiana rodzaju pracy

PODJĘCIE PRACY:

praca

najemna

praca na

własny rachunek

1

---