Z rozporządzenia

Rolnik realizujący zobowiązanie rolnośrodowiskowe powinien:

1. zachować występujące w gospodarstwie rolnym i określone w planie działalności rolnośrodowiskowej trwałe użytki zielone oraz elementy krajobrazu rolniczego nieużytkowane rolniczo, tworzące ostoje dzikiej przyrody;

2. prowadzić, na formularzu udostępnionym przez Agencję, rejestr działalności rolnośrodowiskowej zawierający wykaz wypasów zwierząt oraz działań agrotechnicznych, w tym zastosowania nawozów i wykonania zabiegów przy użyciu środków ochrony roślin, przy czym rejestr ten, w odniesieniu do zastosowania nawozów mineralnych, prowadzi się dla całego gospodarstwa rolnego;

Płatność rolnośrodowiskowa jest przyznawana do działek rolnych, których łączna powierzchnia wynosi:

1. nie więcej niż:

1. 5 ha - w przypadku wariantu dziesiątego pakietów 4 i 5,

2. 0,3 ha - w przypadku wariantu trzeciego pakietu 6,

3. 0,4 ha - w przypadku wariantu czwartego pakietu 6;

2. nie mniej niż:

1. 0,3 ha - w przypadku wariantu pierwszego pakietu 6, w odniesieniu do upraw rolniczych,

2. 0,15 ha - w przypadku wariantu pierwszego pakietu 6, w odniesieniu do upraw warzywnych,

3. wielkość powierzchni plantacji nasiennych roślin rolniczych wymagana przy wytwarzaniu materiału siewnego kategorii kwalifikowany na podstawie przepisów o nasiennictwie - w przypadku wariantu drugiego pakietu 6.

W przypadku pakietów 1, 2 i 8 płatność rolnośrodowiskowa jest przyznawana w wysokości:

1. 100 % stawki płatności - za powierzchnię od 0,1 ha do 100 ha;

2. 50 % stawki płatności - za powierzchnię powyżej 100 ha do 200 ha;

3. 10 % stawki płatności - za powierzchnię powyżej 200 ha.

2. W przypadku wariantu pierwszego pakietu 3 płatność olnośrodowiskowa jest przyznawana w wysokości:

1. 100% stawki płatności - za powierzchnię od 0,1 ha do 10 ha;

2. 75% stawki płatności - za powierzchnię powyżej 10 ha do 50 ha;

3. 50% stawki płatności - za powierzchnię powyżej 50 ha do 100 ha;

4. 10% stawki płatności - za powierzchnię powyżej 100 ha.

Przy obliczaniu wysokości płatności rolnośrodowiskowej uwzględnia się kolejno działki rolne, dla których obowiązują stawki płatności - od najwyższej do najniższej.

Zawartość planu działalności rolnośrodowiskowej

I. Część ogólna - dotyczy wszystkich pakietów i powinna zawiera następujące informacje:

1. dane rolnika oraz podmiotu, przy udziale którego został sporządzony plan działalności rolnośrodowiskowej;

2. czas realizacji planu działalności rolnośrodowiskowej;

3. wykaz pakietów i wariantów, w ramach których rolnik realizuje zobowiązanie rolnośrodowiskowe;

4. szacunkową wysokość płatności rolnośrodowiskowej za realizację poszczególnych wariantów w ramach pakietów;

5. charakterystykę gospodarstwa rolnego, w tym określenie trwałych użytków zielonych oraz elementów krajobrazu rolniczego nieużytkowanych rolniczo, występujących na obszarze tego gospodarstwa w dniu rozpoczęcia realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego.

II. Część szczegółowa - dotyczy poszczególnych pakietów i wariantów; powinna zawierać wskazanie wymogów, jakie rolnik powinien przestrzegać w ramach poszczególnych pakietów i wariantów, oraz informacje niezbędne do prawidłowej realizacji tych pakietów i wariantów, w szczególności:

1. informacje dotyczące planowanego zmianowania roślin uprawnych, planowanych dawek azotu na hektar gruntów ornych i trwałych użytków zielonych, wraz z saldem bilansu azotu, oraz terminów koszenia lub wypasu - w przypadku realizacji Pakietu 1.;

2. informacje dotyczące planowanego zmianowania roślin uprawnych, planowanego zagospodarowania nawozów naturalnych i organicznych, terminów koszenia lub wypasu oraz planowanego przeznaczenia plonu - w przypadku realizacji Pakietu 2.;

3. opis trwałych użytków zielonych, plan wypasów przy użytkowaniu pastwiskowym lub kośno-pastwiskowym oraz informację o obszarach nawożonych przez namuły rzeczne - w przypadku realizacji Pakietu 3.;

4. opis siedliska przyrodniczego lub siedliska lęgowego ptaków, plan wypasów przy użytkowaniu pastwiskowym lub kośno-pastwiskowym, informację o obszarach nawożonych przez namuły rzeczne oraz:

1. szczegółowe wymogi w ramach wymogów wymienionych w załączniku nr 3 do rozporządzenia w odniesieniu do Pakietu 4 i Pakietu 5. oraz odpowiadające celom ochrony przyrody danego siedliska przyrodniczego lub siedliska lęgowego ptaków określonymi przez doradcę rolnośrodowiskowego, na podstawie dokumentacji przyrodniczej - w przypadku realizacji wszystkich wariantów Pakietu 4 oraz Pakietu 5,

2. wskazanie lat, w których dopuszcza się koszenie całej powierzchni trwałych użytków zielonych - w przypadku realizacji wariantu drugiego i czwartego Pakietu 4. oraz Pakietu 5.,

3. wskazanie roku, w którym dopuszcza się koszenie całej powierzchni trwałych użytków zielonych - w przypadku realizacji wariantu trzeciego Pakietu 4. oraz Pakietu 5.,

4. wskazanie roku, w którym dopuszcza się pozostawienie runa bez skoszenia - w przypadku realizacji wariantu dziewiątego Pakietu 4. oraz Pakietu 5.;

5. informacje dotyczące:

1. gatunku, odmiany rośliny, jeżeli jest znana, i powierzchni, na której jest uprawiana ta roślina w każdym roku - w przypadku realizacji wariantu pierwszego i drugiego Pakietu 6.,

2. rodzaju uprawy, gatunków roślin i liczby obiektów w danym roku, łącznej powierzchni i rodzaju strefy izolacyjnej - w przypadku realizacji wariantu trzeciego Pakietu 6.,

3. gatunku, odmiany, liczby drzew spełniających wymagania i łącznej powierzchni, na której są uprawiane te drzewa, oraz terminów wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych, takich jak: cięcie sanitarne drzew i prześwietlające nadmiernie zagęszczone korony, usuwanie odrostów i samosiewów, bielenie pni starych drzew i zabezpieczanie pni młodych drzew przed ogryzaniem przez gryzonie - w przypadku realizacji wariantu czwartego Pakietu 6.;

6. informacje dotyczące gatunku i rasy zwierząt oraz informację o objęciu stada programem ochrony zasobów genetycznych, opis kierunku rozwoju stada i planowany stan docelowy - w przypadku realizacji Pakietu 7.;

7. planowane uprawy wsiewek poplonowych lub międzyplonów - w przypadku realizacji Pakietu 8;

8. charakterystyka strefy buforowej - w przypadku realizacji Pakietu 9.

III. Załącznik do planu działalności rolnośrodowiskowej - szkic gospodarstwa rolnego z naniesionymi oznaczeniami:

1. poszczególnych działek rolnych, na których mają by realizowane pakiety lub warianty, oraz

2. trwałych użytków zielonych i elementów krajobrazu rolniczego nieużytkowanych rolniczo, występujących na obszarze tego gospodarstwa w dniu rozpoczęcia realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego.

Z załącznika 10

Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone

Wariant 1.1. Zrównoważony system gospodarowania

Opis: Gospodarowanie w rolnictwie zrównoważonym polega na racjonalnym wykorzystywaniu zasobów przyrody, które umożliwia ograniczenie negatywnego wpływu rolnictwa na środowisko.

Gospodarowanie w oparciu o analizę gleby i plan nawozowy stanowi podstawę planowania środowiskowego w prawidłowej gospodarce rolnej. Celem planowania środowiskowego jest odpowiednie użycie nawozów, uwzględniające potrzeby poszczególnych roślin oraz zawartość P, K, Mg w glebie.

Gospodarowanie w sposób zrównoważony zapobiega ubytkowi zawartości substancji organicznej w glebie.

Dodatkowo przestrzeganie prawidłowego doboru i następstwa roślin gwarantuje ograniczenie rozwoju populacji agrofagów, redukcję zachwaszczenia oraz ograniczenie strat azotu.

Cel: Promowanie zrównoważonego systemu gospodarowania

Wymogi wariantu 1.1.:

• wariantem objęte jest całe gospodarstwo rolne, a płatność rolnośrodowiskowa dotyczy tylko gruntów ornych;

• obowiązek corocznego opracowania i przestrzegania planu nawozowego, opartego na bilansie azotu oraz aktualnej chemicznej analizie gleby, z określeniem zawartości P, K, Mg i potrzeb wapnowania (po uzgodnieniu z doradcą rolnośrodowiskowym) oraz zastosowaniem prawidłowego doboru i następstwa roślin w płodozmianie i określeniem dawek azotu;

• obowiązek koszenia lub wypasu na trwałych użytkach zielonych;

• zakaz stosowania osadów ściekowych;

• maksymalna dawka azotu (pochodzącego z nawozów naturalnych, kompostów i nawozów mineralnych) na gruntach ornych nie powinna przekracza 150 kg N/ha, a na trwałych użytkach zielonych 120 kg N/ha;

Pakiet 2. Rolnictwo ekologiczne

Opis: Pakiet obejmuje gospodarstwa przestawiające się na produkcję metodami ekologicznymi i gospodarstwa ekologiczne posiadające ważny certyfikat wydany przez upoważnioną jednostkę certyfikującą, zgodnie z przepisami o rolnictwie ekologicznym.

Cel: Promowanie zrównoważonego systemu gospodarowania

Wymogi pakietu:

• prowadzenie produkcji rolnej, zgodnie z regułami określonymi w ustawie o rolnictwie ekologicznym i rozporządzeniach Rady (WE) nr 2092/91 i 1804/99;

• uprawa roślin, zgodnie z najlepszą wiedzą i kulturą rolną, przy zachowaniu należytej dbałości o stan fitosanitarny roślin i ochronę gleby;

• w przypadku realizacji wariantu 2.3. i 2.4. istnieje obowiązek koszenia lub wypasu oraz usunięcia lub złożenia w stogi ściętej biomasy w terminie nie dłuższym niż 2 tygodnie (z wyjątkiem szczególnie uzasadnionych przypadków) po pokosie;

• przeznaczenie plonu na produkcję pasz ekologicznych, do bezpośredniego skarmiania, przekazanie do innych gospodarstw lub inne wykorzystanie np. kompostowanie; w przypadku realizacji wariantów 2.9, 2.10, 2.11, 2.12 materiał szkółkarski musi spełniać określone wymagania oraz istnieje obowiązek corocznego wykonywania na plantacji zabiegów uprawowych i pielęgnacyjnych; uzyskiwany plon powinien być przeznaczony na bezpośrednie spożycie, do przetwórstwa lub na paszę.

Pakiet 3. Ekstensywne trwałe użytki zielone

Opis: Pakiet polega na ograniczeniu nawożenia, ilości i terminów wykonywanych pokosów lub intensywności wypasu. Spełnienie wymogów pakietu prowadzi do podtrzymania istnienia łąkowo-pastwiskowych krajobrazów wiejskich.

Cel: Utrzymanie stanu siedlisk przyrodniczych użytkowanych rolniczo

Wariant 3.1. Ekstensywna gospodarka na łąkach i pastwiskach

Definicja: Wariant może by wdrażany na gruntach użytkowanych jako trwałe łąki lub pastwiska. Obszar objęty wariantem może by użytkowany jako łąka, pastwisko lub objęty użytkowaniem kośno-pastwiskowym. Możliwa jest zmiana użytkowania w trakcie trwania zobowiązania rolnośrodowiskowego na jeden z wymienionych sposobów.

Wymogi wariantu 3.1.:

Koszenie:

• koszenie w terminie od dnia 1 czerwca do 30 września, nie więcej niż dwa pokosy w roku; obowiązek pozostawienia 5-10% działki rolnej nieskoszonej, przy czym powinien to by inny fragment co roku;

• wysokość koszenia 5 - 15 cm;

• technika koszenia: zakaz koszenia okrężnego od zewnątrz do środka działki;

• obowiązek usunięcia lub złożenia w stogi ściętej biomasy w terminie nie dłuższym niż 2 tygodnie (z wyjątkiem uzasadnionych przypadków) po pokosie;

Wypas:

• maksymalna obsada zwierząt wynosi 1 DJP/ha;

• w przypadku użytkowania kośno-pastwiskowego maksymalna obsada zwierząt wynosi 0,3 DJP/ha;

• w przypadku użytkowania pastwiskowego minimalna obsada zwierząt wynosi 0,5 DJP/ha, a maksymalna 1,0 DJP/ha;

• maksymalne obciążenie pastwiska do 10 DJP/ha (5t/ha);

• sezon pastwiskowy trwa od 1 maja do 15 października na obszarach poniżej 300 m n.p.m. lub od 20 maja do 1 października na obszarach powyżej 300m n.p.m.;

• dopuszcza się wykaszanie niedojadów wyłącznie w okresie sierpień - wrzesień;

• dopuszczalne jest wypasanie przez cały rok koników polskich i koni huculskich;

• termin rozpoczęcia wypasu na terenach zalewowych nie wcześniej niż dwa tygodnie po ustąpieniu wód.

Nawożenie i ochrona roślin:

• zakaz stosowania środków ochrony roślin z wyjątkiem selektywnego i miejscowego niszczenia uciążliwych chwastów z zastosowaniem odpowiedniego sprzętu (np. mazaczy herbicydowych), po uzgodnieniu z doradcą rolnośrodowiskowym;

• zakaz stosowania ścieków i osadów ściekowych;

• dopuszcza się wapnowanie i ograniczone nawożenie azotem (do 60 kg/ha/rok), z wyłączeniem obszarów nawożonych przez namuły rzeczne;

Melioracje:

• zakaz budowania nowych systemów melioracyjnych (z wyjątkiem urządzeń mających na celu podwyższenie poziomu wód) i rozbudowy istniejących systemów melioracyjnych będących w zasięgu kompetencyjnym beneficjenta; nie dotyczy bieżącej konserwacji;

Inne zabiegi:

• zakaz przeorywania;

• zakaz wałowania;

• zakaz stosowania podsiewu;

• zakaz włókowania w okresie od 1 kwietnia do 1 września.

Pakiet 4. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000

Opis: Pakiet polega na ograniczeniu nawożenia, ilości i terminów wykonywanych pokosów lub intensywności wypasu na obszarach cennych przyrodniczo znajdujących się poza obszarami Natura 2000. Spełnienie wymogów wariantu 4.1 prowadzi do poprawy warunków bytowania zagrożonych gatunków ptaków, których miejsca lęgowe są związane z ekstensywnymi użytkami zielonymi.

W ramach wariantów 4.2-4.10 znajdują się typy siedlisk według klasyfikacji Natura 2000 oraz inne cenne przyrodniczo siedliska występujące na łąkach i pastwiskach.

Warunkiem zaklasyfikowania trwałych użytków zielonych do pakietu jest wykonanie dokumentacji przyrodniczej przez eksperta, która będzie podstawą do realizacji zadań w danym siedlisku.

Cel: Utrzymanie właściwego stanu cennych siedlisk przyrodniczych użytkowanych rolniczo

Wspólne wymogi dla wariantów w ramach pakietu 4

zakazuje się:

• przeorywania; wałowania;

• stosowania ścieków i osadów ściekowych;

• stosowania podsiewu;

• włókowania w okresie od 1 kwietnia do 1 września;

• stosowania środków ochrony roślin z wyjątkiem selektywnego i miejscowego niszczenia uciążliwych chwastów z zastosowaniem odpowiedniego sprzętu (np. mazaczy herbicydowych), po uzgodnieniu z doradcą rolnośrodowiskowym;

• budowania nowych systemów melioracyjnych (z wyjątkiem urządzeń mających na celu podwyższenie poziomu wód) i rozbudowy istniejących systemów melioracyjnych będących w zasięgu kompetencyjnym beneficjenta, nie dotyczy bieżącej konserwacji.

Wariant 4.1. Ochrona siedlisk lęgowych ptaków

Opis: Wariantem Ochrona siedlisk lęgowych ptaków objęto gatunki ptaków lęgowych charakterystyczne dla cennych przyrodniczo i zagrożonych typów trwałych użytków zielonych m.in. łąk wilgotnych i świeżych, występujących głównie w dolinach rzek oraz turzycowisk i łąk torfowych, występujących na torfowiskach. Gatunki ptaków wspierane w ramach tego wariantu gniazdują na ziemi lub w roślinności zielnej i zbyt wczesne koszenie lub zbyt intensywny wypas mogą się przyczyni do zniszczenia ich lęgów. Tymczasem zaniechanie użytkowania wspomnianych powyżej trwałych użytków zielonych przyczynia się do degradacji siedlisk lęgowych ptaków.

Wymogi zawarte w ramach wariantu 4.1. mają na celu dostosowanie użytkowania do wymogów wybranych gatunków ptaków gniazdujących na łąkach i pastwiskach. Obszar objęty wariantem 4.1 może by użytkowany jako łąka, pastwisko lub objęty użytkowaniem kośno-pastwiskowym. Możliwa jest zmiana użytkowania w trakcie trwania zobowiązania rolnośrodowiskowego na jeden z wymienionych sposobów.

Wymogi wariantu 4.1.:

Koszenie:

co roku w terminie od 1 sierpnia do dnia 30 września; obowiązek pozostawienia co roku 5-10% działki rolnej nieskoszonej (w przypadku występowania wodniczki Acrocephalus paludicola - 30-50%),

przy czym powinien to by inny fragment co roku; wysokość koszenia 5 - 15 cm; zakaz koszenia okrężnego od zewnątrz do środka działki; obowiązek usunięcia lub złożenia w stogi ściętej biomasy w terminie nie dłuższym niż 2 tygodnie (z wyjątkiem uzasadnionych przypadków) po pokosie;

Wypas:

• w przypadku użytkowania kośno-pastwiskowego maksymalna obsada zwierząt wynosi 0,2 DJP/ha; w przypadku użytkowania pastwiskowego w okresie do dnia 20 lipca maksymalna obsada zwierząt wynosi 0,5 DJP/ha, a po 20 lipca obsada powinna by utrzymana na poziomie 0,5 - 1 DJP/ha;

• maksymalne obciążenie pastwiska do 5t/ha (10 DJP/ha);

• sezon pastwiskowy: od 1 maja do 15 października na obszarach poniżej 300 m n.p.m. lub od 20 maja do 1 października na obszarach powyżej 300m n.p.m.;

• dopuszcza się wykaszanie niedojadów wyłącznie w okresie sierpień - wrzesień;

• dopuszczalne jest wypasanie przez cały rok koników polskich i koni huculskich;

• termin rozpoczęcia wypasu na terenach zalewowych nie wcześniej niż dwa tygodnie po ustąpieniu wód;

Inne zabiegi:

• dopuszcza się wapnowanie i ograniczone nawożenie azotem (do 60 kg/ha/rok), z wyłączeniem obszarów nawożonych przez namuły rzeczne;

• zakaz stosowania jakichkolwiek zabiegów agrotechnicznych i pielęgnacyjnych w terminie od dnia 1 kwietnia do terminu pierwszego pokosu.

Wariant 4.2. - Mechowiska

Opis: Mechowiska, czyli niskoturzycowe, bogate w mszaki zbiorowiska łąk bagiennych (łąki turzycowo-mszyste, młaki niskoturzycowe) występują na torfowiskach zasilanych wodą gruntową. Wg typologii łąkarskiej klasyfikowane są jako bielawy właściwe i bielawy podtopione. Dobrze zachowane mechowiska skupiają wiele rzadkich gatunków roślin oraz są miejscem bytowania specyficznej

ornitofauny, w tym wodniczki (Acrocephalus paludicola). Za szczególnie cenne i rzadkie uznaje się mechowiska zasilane wodami bogatymi w związki wapnia. W skali kraju siedliska te są umiarkowanie pospolite. Szczególnie często występują w północnej części kraju. Na terenach górskich są odnotowywane głównie w Sudetach.

Wymogi wariantu 4.2:

Koszenie:

• co roku w terminie od dnia 15 lipca do 30 września;

• obowiązek pozostawienia 50% powierzchni nieskoszonej co roku, przy czym powinien to by inny fragment co roku; dopuszczenie koszenia całej powierzchni raz na 2 lata;

• wysokość koszenia 5-15 cm;

• technika koszenia: w sposób nieniszczący struktury roślinności i gleby;

• zakaz koszenia okrężnego od zewnątrz do wewnątrz działki;

• obowiązek usunięcia lub złożenia w stogi ściętej biomasy w terminie nie dłuższym niż 2 tygodnie (z wyjątkiem uzasadnionych przypadków) po pokosie;

Wypas: zakaz;

Nawożenie: zakaz.

Wariant 4.10: Użytki przyrodnicze

Wariant obejmuje siedliska określone według klasyfikacji Natura 2000 jako:

• torfowiska wysokie;

• część torfowisk przejściowych i trzęsawiska; obniżenia na podłożu torfowym;

• część torfowisk zasadowych;

• luźne murawy napiaskowe; wrzosowiska; szuwary.

Opis: Użytki przyrodnicze często występują w postaci enklaw w krajobrazie rolniczym. Przyczyniają się do wzrostu różnorodności biologicznej. Związane jest z nimi wiele chronionych, rzadkich i zagrożonych gatunków roślin oraz zwierząt.

Dodatkowo, torfowiska odgrywają ogromną rolę w retencji wodnej, natomiast luźne murawy zapobiegają erozji wietrznej. Dla siedlisk podmokłych bardzo istotne zagrożenie stanowi osuszenie. Murawy napiaskowe i torfowiska są zagrożone przez wydobycie odpowiednio piasku lub torfu, a także zalesienia.

Wymogi wariantu 4.10:

• minimalna powierzchnia użytku przyrodniczego - 0,1 ha, wsparcie przyznawane jest do 5 ha użytków przyrodniczych na gospodarstwo;

• zachowanie użytków przyrodniczych w stanie niepogorszonym, według zaleceń doradcy rolnośrodowiskowego, np. w przypadku torfowisk - zakaz odwadniania, wydobycia torfu;

• niestosowanie nawozów i środków ochrony roślin;

• usuwanie śmieci z obszaru zajmowanego przez użytki przyrodnicze;

• dokonywanie zabiegów pielęgnacyjnych i prowadzenie działalności rolniczej według zaleceń doradcy rolnośrodowiskowego (np. pozyskanie surowca zielarskiego, ekstensywny wypas na murawach).

Pakiet 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie

Opis: Warianty opisane w pakiecie są zgodne z celami WPR UE zwłaszcza z Dyrektywą 870/2004 (Zachowanie i wykorzystanie zasobów genowych) oraz Globalnym Planem Akcji dla Zachowania Zasobów Genowych FAO (Lipsk 1994), który został przyjęty przez Unię Europejską.

Pakiet umożliwia wspieranie rolników, którzy czynnie uczestniczą w ochronie i doskonaleniu lokalnych tzn. miejscowych lub starych odmian gatunków roślin uprawnych, a także gatunków roślin uprawnych obecnie zagrożonych wyginięciem i gatunków im towarzyszących.

Płatność rolnośrodowiskowa przysługuje rolnikowi, który uprawia w tradycyjny sposób lokalne odmiany roślin uprawnych.

Cel: zachowanie lokalnych odmian roślin uprawnych

Wariant 6.1. Produkcja towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych

Opis: Efektem realizacji tego wariantu będzie utrzymywanie lokalnych odmian roślin uprawnych, co zwiększy różnorodność gatunkową oraz odmianową w uprawach rolniczych.

Wymogi wariantu 6.1.:

uprawa roślin z kwalifikowanego materiału siewnego odmian miejscowych zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze w pierwszym i czwartym roku realizacji programu rozmnożenia i wymiana materiału siewnego; uprawa pozostałych gatunków roślin, które nie wymagają rejestracji zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia ministra właściwego ds. rolnictwa. odmiana miejscowa oznacza zbiorowość roślin w obrębie gatunku roślin uprawnych powstał w wyniku długotrwałego oddziaływania miejscowych czynników przyrodniczych i rolniczych, a nie w wyniku prac hodowlanych.

Pakiet 7. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie

Opis: Pakiet ma na celu ochronę szczególnie cennych ras zwierząt gospodarskich, w przypadku których niska liczebność zwierząt hodowlanych stwarza zagrożenie ich wyginięcia.

Lokalne rasy i odmiany zwierząt są doskonale przystosowane do miejscowych, często bardzo trudnych warunków środowiskowych. Mogą one by utrzymywane w warunkach produkcji ekstensywnej i przy ubogich zasobach paszowych dając produkty często o unikalnej jakości. Utrzymanie tych zwierząt umożliwia zagospodarowanie obszarów, które w innym przypadku nie byłyby w ogóle użytkowane. Mają one także duże znaczenie ze względu na rolę jaką pełniły w historii rozwoju regionów, z których się wywodzą i są związane z tradycją oraz kulturą lokalnych społeczności. Pakiet jest podzielony na warianty według gatunku zwierząt.

Cel: Zachowanie rodzimych ras zwierząt

Wariant 7.1. Zachowanie lokalnych ras bydła

Pakiet obejmuje rasy bydła, dla których realizowane są programy hodowlane ochrony zasobów genetycznych: polska czerwona, białogrzbieta, polska czerwono-biała i polska czarno-biała, wszystkie warianty w ramach tego pakietu wpisują się w ochronę insitu.

Wymogi wariantu 7.1.: minimalna liczba samic w stadzie: 4 krowy tej samej rasy zakwalifikowane

do udziału w programie ochrony; wpis krów do księgi zwierząt hodowlanych danej rasy; prowadzenie kontroli użytkowości mlecznej i dokumentacji hodowlanej w stadzie; realizacja programu hodowlanego ochrony zasobów genetycznych bydła danej rasy.

Pakiet 8. Ochrona gleb i wód

Opis: Głównym źródłem zanieczyszczenia wód pochodzenia rolniczego są składniki pokarmowe (azot, fosfor) dostarczane w nawozach naturalnych i mineralnych, pozostałości chemicznych środków ochrony roślin oraz innych substancji toksycznych, w tym metali ciężkich, oraz organiczne i nieorganiczne cząstki gleby. Utrzymywanie roślinności na gruntach ornych w formie zasiewu jednogatunkowego lub mieszanki kilku gatunków roślin, w okresach między dwoma plonami głównymi zapobiega zanieczyszczaniu wód oraz erozji. Wpływa to również na strukturalne zróżnicowanie różnorodności biologicznej w krajobrazie wiejskim poprzez stwarzanie środowiska życiowego dla różnorodnej flory i fauny, a także stanowi dodatkowe źródło paszy dla zwierząt.

Cel: Odpowiednie użytkowanie gleb i ochrona wód

Wariant 8.1. Wsiewki poplonowe

Definicja: Wsiewki poplonowe są to rośliny wsiane wiosną w rosnącą roślinę ozimą (najczęściej zboże) lub razem z siewem roślin jarych.

Wymogi wariantu 8.1.:

• wsiewanie roślin w rosnące rośliny ozime lub razem z siewem roślin jarych i utrzymanie ich przez zime;

• sprzątnięcie słomy z całego pola po żniwach;

• możliwość wznowienia zabiegów agrotechnicznych w terminie od 1 marca;

• dopuszczalny wypas;

• biomasa wsiewki poplonowej powinna być przyorana, z wyjątkiem systemu bezorkowego;

• możliwość przemiennego stosowania wsiewki poplonowej na różnych działkach rolnych w ciągu 5 lat;

• niestosowanie ścieków i osadów ściekowych na wsiewkę.

Pakiet 9. Strefy buforowe

Opis: Działanie polega na utrzymaniu istniejących stref buforowych i miedz śródpolnych tworzących podłużne pasy roślinności, mające na celu ograniczenie zanieczyszczenia wód, zmniejszenie erozji oraz zwiększenie różnorodności biologicznej.

Cel: Odpowiednie użytkowanie gleb i ochrona wód

Opis: Strefy buforowe to 2-metrowe lub 5-metrowe (w najwęższym miejscu) podłużne pasy roślinności występujące wzdłuż cieków, małych zbiorników wodnych, strumieni, źródełek w celu ograniczenia zanieczyszczenia wód. Szerokość strefy liczona jest od brzegu cieku lub zbiornika wodnego.

Wymogi wariantu 9.1. i 9.2.:

• utrzymanie strefy buforowej o szerokości 2 metrów lub 5 metrów;

• wykaszanie raz w roku lub co 2 lata, najpóźniej do 30 września, zachowując istniejące drzewa i krzewy;

• zakaz stosowania nawozów i środków ochrony roślin;

• usunięcie biomasy w ciągu 2 tygodni od skoszenia.

1

---