SOCJOLOGIA -EGZAMIN-ZAGADNIENIA, STARE !!


  1. CZŁOWIEK JAKO ISTOTA SPOŁECZNA

Środowisko człowieka dzielimy na :

Życie jednostki poza środowiskiem społecznym jest niemożliwe bowiem środowisko to:

- zaspokaja wiele potrzeb np. emocjonalne

- kształtuje osobowość człowieka

2. CZŁOWIEK TWORZY HISTORIĘ I KULTURĘ DZIĘKI TEMU ŻE:

3.KONCEPCJE DOTYCZĄCE ISTOTY CZŁOWIEKA:

KONSENSUS: obie koncepcje są słuszne, ale patrząc z różnych stron na człowieka, każda ujmuje go w innej płaszczyźnie: jedna mówi o jego pochodzeniu, druga o jego rozwoju. Zatem koncepcja teologiczna jest prawdziwa- gdy tłumaczy genezę pochodzenia i kultury oraz przeznaczenie istoty ludzkiej; koncepcja socjologiczna człowieka jest prawdziwa , gdy głosi że człowiek przez życie społeczne dochodzi do pełni społeczeństwa. Obie koncepcje nie mogą więc sobie przeczyć. Przeciwnie- uzupełniają się wzajemnie, przyczyniając się do stworzenia pełnej prawdy o człowieku. ,,CZŁOWIEK RODZI SIĘ LUDZKI, ALE PEŁNIĘ SWEGO ROZWOJU OSIĄGA DOPIERO DZIĘKI SPOŁECZEŃSTWU”

4. DLACZEGO JEDNOSTKA LUDZKA NIE MOŻE WZRASTAĆ W IZOLACJI SPOŁECZNEJ

Życie jednostki poza środowiskiem społecznym jest niemożliwe bowiem środowisko to:

a)zaspokaja wiele potrzeb człowieka- np. potrzeby emocjonalne, potrzeby bezpieczeństwa:

b)kształtuje osobowość człowieka

przykłady wzrastania dzieci w izolacji społecznej wskazują że człowiek żyjący poza społeczeństwem nie jest w stanie rozwinąć swej osobowości jako istota społeczno-moralna

TYLKO ŻYCIE W SPOŁECZEŃSTWIE POZWALA LUDZIOM TWORZYĆ I POMNAŻAĆ KULTURĘ- POZWALA OSIĄGNĄĆ PEŁNIĘ SPOŁECZEŃSTWA

5.PODSTAWY ŻYCIA SPOŁECZNEGO CZŁOWIEKA:

ŻYCIE SPOŁECZNE- to ogól zjawisk wzajemnego modyfikowania procesów życiowych wynikających ze znajdowania się na wspólnej przestrzeni i korzystania ze znajdujących się na niej zasobów koniecznych dla zaspokajania potrzeb.

Podstawy życia społecznego : warunki kształtowania się:

1. warunki przyrodnicze

- biologiczne (cechy organizmu ludzkiego i procesów fizjologicznych w nim zachodzących, mechanizmy dziedziczenia cech, popędy, skłonności, i potrzeby wynikające z cech organizmu i procesów fizjologicznych. Człowiek aby żyć musi zaspokoić potrzeby wynikające z dziedzicznej konstytucji organizmu, musi zaspokajać popędy głodu, pragnienia płci itp.

- geograficzne

- demograficzne- związane z ilością osób na danym obszarze

2. warunki ekonomiczne

3. warunki kulturalne- umożliwiają powstanie zbiorowości ludzkich i wywierają wpływ na przebieg zachodzących w nich procesów.

6.CECHY DZIEDZICZNE ORGANIZMU LUDZKIEGO (KTÓRE WYWIERAJĄ WPŁYW NA ZYCIE SPOŁECZNE):

1) wyprostowana postawa jako cecha anatomiczna, która pozwala człowiekowi lepiej ogarnąć wzrokiem otoczenie, uwalnia przednie kończyny nawet w czasie poruszania się i pozwala je wykorzystać do pracy

2) chwytliwe ręce z ruchomymi palcami i przeciwstawnym kciukiem, pozwalające na wykonywanie skomplikowanych i delikatnych czynności

3) wzrok skierowany na przód, widzenie trójwymiarowe i lepsze organizowanie przestrzeni

4) wielki mózg i złożony system nerwowy umożliwiający wysoki rozwój życia psychicznego i rozwój intelektu

5) złożony mechanizm głosowy. Struktura krtani i warg pozwalająca na rozwój mowy

6) długa zależność dzieci od rodziców, a więc długi okres opieki dorosłych, wolne tempo wzrostu i dojrzewania biologicznego, a zatem długi okres uczenia się i socjalizacji

7)plastyczność wrodzonych popędów i potrzeb, brak stałych mechanizmów instynktownych, takich jakie występują u innych gatunków, możliwość przystosowania potrzeb do środków ich zaspokajania (umiejętność przystosowania się)

7. OSOBOWOŚĆ- definicja

Osobowość- struktura czynników biogennych, psychogennych i socjogennych wpływających na zachowanie jednostki (wg. Arnolda Rosa)

8.STRUKTURY OSOBOWOŚCI CZŁOWIEKA:

Czynniki biogenne- wywodzą się z właściwości bioanatomicznych organizmu jednostki i są określone jako:

Czynniki psychogenne- obejmują uczucia, wzruszenia, afekty, nienawiść, zazdrość, cechy psychologiczne, pamięć, inteligencja potencjalna, emocje i temperament

Czynniki socjogenne- są inwentaryzowane jako pochodzące z wpływów społeczeństwa i kultury. Obejmują zinternalizowane przez jednostkę wartości, normy, wzory zachowań, a w tym wzory ról społecznych . Są to więc czynniki które kształtują się pod wpływem życia jednostki w różnych grupach społecznych.

TE TRZY CZYNNIKI NIE EGZYSTUJĄ JAKO ELEMENTY NIEZALEŻNE

TA INTEGRACJA 3 UWARUNKOWAŃ (ELEMENTÓW)NIE JEST ANI ABSOLUTNA, ANI TEŻ BEZWZGLĘDNIE TRWAŁA

8.SOCJALIZACJA- definicja

9.PROCESY SOCJALIZACJI:

10.ETAPY (FAZY) SOCJALIZACJI:

11. SOCJALIZACJA- SPOŁECZNE FUNKCJE:

Kulturowa tradycja, dorobek kulturowy społeczeństwa przenosi się z pokolenia na pokolenie, może ulegać kumulacji i bogaceniu się tylko dzięki temu, że wcześniejsze pokolenia przekazują idee, reguły, symbole - późniejszym pokoleniom. Gdyby nie proces socjalizacji , każde pokolenie musiałoby zaczynać wszystko od początku.

Chodzi o to aby działanie ludzi odpowiadały społecznym oczekiwaniom: wspólnie wyznawanym przez zbiorowość ideałom, wartościom i normom.

12. RODZAJE (ODMIANY)SOCJALIZACJI

13.TOŻSAMOŚC- definicja:

Tożsamość- układ autodefinicji jednostki jako aktora społecznego rozwija się w toku socjalizacji (,,koncepcja siebie” jaką jednostka ma o sobie). Tożsamość to wizja własnej osoby, jaką człowiek ma: właściwości wyglądu, psychiki i zachowanie się z punktu widzenia ich odrębności i niepowtarzalności u innych ludzi.

Tożsamość noe jest strukturą w jednostce. Ma charakter interpersonalny, negocjowany i zmienny. Zmiana tożsamości to zmiana sposobu definiowania siebie, swej grupy odniesienia i swojego systemu ról.

14.RODZAJE TOŻSAMOŚCI:

15.KRYZYS TOŻSAMOSCI

Kryzys tożsamości- we współczesnym społeczeństwie wysoko rozwiniętym- postindustrialnym, zachodzi zjawisko kryzysu tożsamości. Jest to charakterystyczne dla środowiska ponowoczesnego. Kryzys tożsamości jednostki spowodowany jest :

16. KONSEKWENCJE KRYZYSU TOŻSAMOŚCI

Traci ona poczucie swej tożsamości, przerzuca się bowiem z jednej roli do innej w czasie nie tylko biograficznym ale w ciągu każdego dnia.

17. POSTAWA- definicja:

Pojecie postawy- ,,względnie trwała dyspozycja jednostki , do określonego zachowania się wobec danego przedmiotu wynikająca z poglądów, uczuć i dążności danej jednostki odnoszących się do przedmiotu postawy.

Postawa- definicja sytuacji jaką dokonuje jednostka podejmując interakcje skierowaną do określonej osoby jako partnera interakcji.

Postawa- element osobowości rozumiana jako gotowość jednostki do określonego zachowania się względem danego przedmiotu postawy.

18.RODZAJE POSTAW

(według. Znanieckiego)

a)retrospektywne- przeszłość

b)prospektywne - przyszłość

rodzaje postaw ze względu na role komponentu:

a)postawy pozytywne i negatywne- w stosunku do danego przedmiotu postawy; dotyczą komponentu emocjonalno-oceniającego.

Postawa ambiwalentna (i ,,tak'' i ,,nie'')

b)postawy spójne i niespójne- spójność postawy zachodzi wtedy gdy kierunek walencji (znak postawy) każdego komponentu jest ten sam

c)postawy pełne i niepełne- postawę pełną stwierdzamy wtedy gdy występują wszystkie komponenty postawy.

19. KOMPONENTY POSTAW

20. NIERÓWNOŚCI SPOŁECZNE- definicja:

Nierówności społeczne dotyczą sytuacji gdy ludzie są nie równi sobie nie z racji jakichkolwiek cech cielesnych czy psychicznych, lecz z powodu ich przynależności do różnych grup społecznych albo zajmowania różnych pozycji społecznych(z członkostwem w pewnej grupie lub zajmowaniem pewnej pozycji wiązać się musi nierówny dostep- łatwiejszy lub trudniejszy, lub przynajmniej nierówna mniejsza lub większa szansa na dostęp do cenionych społecznie dóbr)

21. DOBRA GENERUJĄCE

1) dobra materialne - pieniądze, zakupy, auta….

2)wykształcenie- nauka

3)władza

4)zdrowie

5)prestiż, status społeczny

22. STRATYFIKACJA SPOŁECZNA- definicja:

Stratyfikacja społeczna-(uwarstwienie)pewien hierarchiczny porządek uszeregowania różnych kategorii społecznych dający im różny dostęp do dóbr społecznych

Stratyfikacja społeczna- hierarchia warstw społecznych o większych lub mniejszych szansach dostępu do jakiegoś społecznie cenionego dobra: bogactwa, władzy itd.…

23.ZBIEŻNOŚĆ I ROZBIEŻNOŚĆ CZYNNIKÓW STRATYFIKACJI SPOŁECZNEJ

Zbieżność czynników stratyfikacji społecznej- jest to zbieżność dóbr generowanych przez nierówności między sobą np. łatwiej zdobyć bogactwo mając władze

Rozbieżność czynników stratyfikacji społecznej- niektóre dobra się wykluczają np. prezydent w Polsce ma władze, wykształcenie, bogactwa, ale nie ma prestiżu.

24.PODSTAWOWE SYSTEMY STRATYFIKACJI SPOŁECZEŃSTW LUDZKICH

Niewolnictwo- niektóre jednostki stanowią w sensie dosłownym własność innych(skrajna forma nierówności)

System kastowy- wiąże się przede wszystkim z kulturami subkontynentu indyjskiego i zapisaną w hinduizmie wiarą w reinkarnację. Jednostki które nie przestrzegają rytuałów i obowiązków swojej kasty, w następnym wcieleniu odrodzą się w niższej warstwie społecznej. Systemy kastowe określają dozwolone formy kontaktowania się członków różnych warstw hierarchii społecznej.

System stanowy- panował w wielu cywilizacjach tradycyjnych, również w europejskim feudalizmie. Feudalna struktura stanowa składała się z warstw , które miały wobec siebie różne zobowiązania i uprawnienia. W europie do najwyższego stanu zalicza się arystokracja i szlachta, drugim stanem było duchowieństwo, a pospólstwo (chłopi, kupcy i rzemieślnicy) stanowiło tak zwany trzeci stan

System klasowy- można zdefiniować jako wielką kategorię ludzi o podobnym statusie ekonomicznym, który ma duży wpływ na ich styl życia. O zróżnicowaniu klasowym decyduje poziom zamożności oraz wykonywany zawód.

25.INSTYTUCJE UTRWALAJĄCE STRATYFIKACJĘ SPOŁECZNĄ

Trwałość systemów stratyfikacji jest wynikiem wpływu instytucji i procesów społecznych.

Instytucje społeczne:

26. PROCESY UTRWALAJĄCE STRATYFIKACJE SPOŁECZNĄ

Procesy społeczne:
kooptacja- polega na włączeniu do systemu jednostek, które mogłyby zagrozić jego istnieniu i trwaniu. Przekazując owym jednostkom część dóbr, czyni się to w nadziei, że nie będą one dążyły do zmiany systemu, a niekiedy nawet aktywnie pomogą w jego utrzymaniu
zasada komunikatywnych korzyści- ci, którzy zajmują dobrą pozycję w systemie stratyfikacji, nie tylko czerpią z niego znaczne korzyści materialne, ale zdobywają także dodatkowe znaczenie dzięki swej pozycji. Często mogą przekazać te korzyści dzieciom, krewnym, przyjaciołom, którzy je pomnożą.
Dobro usytuowane w systemie stratyfikacji daje zatem kumulatywną korzyść.

27. SPOŁECZEŃSTWA OTWARTE I ZAMKNIĘTE

28. RUCHLIWOŚĆ SPOŁECZNA- POJĘCIE <<wynalazki nauki i techniki-czynnik>>>

Ruchliwość społeczna- przemieszczanie sięludzi pomiedzy pozycjami i grupami ulokowanymi na róznych szczeblach hierarchii stratyfikacyjnych.

29 RODZAJE RUCHÓW SPOŁECZNYCH

30. RUCHLIWOŚĆ ZEWNĄTRZPOKOLENIOWA I WEWNĄTRZPOKOLENIOWA

Ruchliwość wewnątrzpokoleniowa- przemieszczanie się jednostek lub grup miedzy poziomami hierarchii poprzez podnoszenie swoich kwalifikacji przez jednostki, nabywanie majątku czy zdobywanie wyższego wykształcenia. Degradacja w tym przypadku może być wynikiem zaniechania tego typu działań, co w efekcie powoduje, że inne jednostki czy grupy poprzez własny awans społeczny podwyższają poziom w hierarchii.

Ruchliwość międzypokoleniowa- ruchliwość całych kategorii społecznych względem pozycji zajmowanych przez ich rodziców, np. ruchliwość międzypokoleniowa nauczycieli, księży itd.

31.PRZYKŁADY DYSKRYMINACJI CZĘŚCIOWEJ

Dyskryminacja częściowa pojawia się w trzech formach-

32.ZMIANA SPOŁECZNA- definicja

Zmiana społeczna- różnica między stanem systemu społecznego (grupy, organizacji) w jednym momencie czasu i stanem tego samego systemu w innym momencie czasu. Zmiana społeczna jest stałym elementem życia społecznego. Wszystkie społeczeństwa doświadczają zmian społecznych istotnych zmian walorów kultur i struktury społecznej, które znajdują odbicie w zachowaniach społecznych. Zachodzące zmiany zależą min. od środowiska naturalnego(np. efekt cieplarniany); wynalazków techniki (np. wynalezienie maszyny parowej), dyfuzji kultur, ruchów społecznych…

33. CZYNNIKI ZMIANY SPOŁECZNEJ

34.OBSZARY ZMIANY SPOŁECZNEJ

1) zmiany demograficzne:

a)wzrost przeciętnej długości życia

b)spadek procentowej stopy urodzeń

c) starzenie się społeczeństwa

d) ? (przedwczesne umieranie pokolenia młodszego przed pokoleniem starszym- jest zaburzeniem porządku świata współczesnego)

2)zmiany w strukturze zatrudnienia

a) prowadzące do zanikania zawodów związanych z pracą fizyczną np. hutnictwo, przemysł precyzyjny i samochodowy

b)równolegle- wzrost zatrudnienia w sektorze pracy umysłowej; w usługach z zakresu bankowości, ubezpieczeń, edukacji, i innych powinności socjalnych

c) kurczenie się tradycyjnej klasy robotniczej aż do całkowitego zaniku

d)rosnący przyrost grup mniejszościowych zaczynających z wolna dominować nad ludnością miejscową

35. DYFUZJA KULTUR-definicja

Koncepcja dyfuzji kultur głosi ze większość zmian zachodzących w kulturze danego społeczeństwa dokonuje się jako wynik wzajemnych kontaktów z kulturą innych społeczeństw. Kontakty, współpraca lub wymiana kulturalna z innymi społeczeństwami wpływają obopólnie na zmiany w kulturze obu społeczeństw.

Przyjmuje się ze innowacje przyjmowane od innego społeczeństwa powodują korzyści co najmniej trojakiego rodzaju

1) skracają historyczna drogę naturalnego rozwoju, jaka dane społeczeństwo musiałoby przejść, aby wytworzyć dany element kultury

2) odgrywają rolę stymulującą własną twórczość

3)pozwalają na tworzenie nowych syntez i wzbogacanie własnej kultury

<<< 1) 2) 3) korzyści wynikające z dyfuzji kultur >>>

36. TRAUMA KULTUROWA- definicja

Charakter traumatogenny przybierają zmiany o szczególnych właściwościach:

1)zmiany nagłe, szybkie, gwałtowne, dokonujące się w bardzo krótkim czasie

2)zmiany o szerokim zakresie, obejmujące różne dziedziny życia społecznego

3)zmiany głębokie, radykalne, dotykające centralnych dla zbiorowości wartości reguł bądź przekonań. Mogą one polegać na krytyce lub kwestionowaniu zakorzenionych wartości albo na propagowaniu lub narzucaniu wartości odmiennych.

4)zmiana niespodziewana, zaskakująca, szokująca

37. POZIOMY TRAUMY KULTUROWEJ

Poziom I biografii indywidualnych:

Np. śmierć kogoś bliskiego, rozwód, narodziny dziecka, utrata pracy, degradacja lub awans

Poziom II Poziom traumy zbiorowej (mikroskala)

np. bankructwo firmy lokalnej, zabójstwo w szkole, atak terrorystyczny we wspólnocie lokalnej

Poziom II Poziom traumy zbiorowej (makroskala)

Np. wojny, rewolucje, przełomy ustrojowe, kryzysy ekonomiczne, rosnące przeludnienie, rozpowszechnianie się chorób cywilizacyjnych, kolonizacja, masowe migracje, przesyt technologiczny i konsumpcyjny

48. STRATEGIE TRAUMY KULTUROWEJ

W obliczu traumy kulturowej ludzie reagują w różny sposób podejmując rozmaite strategie radzenia sobie z traumą.

- polegają na możliwie najlepszej adaptacji do panujących warunków,

- skutecznym zabezpieczeniu się przed zagrożeniem,

- izolacji, czy znieczuleniu na ich wpływ ,

- znalezieniu dla siebie swoistej ciszy, w której da się przeżyć

- podjęciu akcji przeciwdziałających np. budowanie bunkrów, alarmy

Opracowała: Anna Szpila

Mogą być błędy literowe



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
socjologia organizacj do egzaminu SOCJOLOGIA ORGANIZACJI zagadnienia na egzamin WSAP 11
fotoogniwa, PWr W9 Energetyka stopień inż, VII Semestr, EGZAMIN DYPLOMOWY, Stare opracowania, Egz. d
Socjologia - opracowane zagadnienia na egzamin, Pedagogika UŚ (EW z wych. przedszk.), Semestr II, So
Problemy-chik-energetyka-kolokwium-9-12-13, PWr W9 Energetyka stopień inż, V Semestr, Chłodnictwo i
Wstęp do socjologii - opracowanie zagadnień na egzamin., Nauka, socjologia
Socjologia wychowania -zagadnienia do egzaminu
Socjologia Makrostruktur Społecznych - opracowanie zagadnień egzaminacyjnych, Zagadnienia do egzamin
Socjologia rodziny - zagadnienia egzaminacyjne, Nauki społeczne - Antropologia, Filozofia, Socjologi
zagadnienia egzamin, religioznawstwo, I rok, socjologia, egzamin
SOCJOLOGIA ORGANIZACJI zagadnienia na egzamin WSAP 11
Wstęp do Socjologii opracowanie zagadnień egzaminacyjnych
socjologia - opracowane zagadnienia(2), Uniwerek
Socjologia Egzamin
GLOBALIZACJA, religioznawstwo, I rok, socjologia, egzamin

więcej podobnych podstron