ORZECZNICTWO SĄDOWO-LEKARSKIE W SPRAWACH KARNYCH
PODSTAWY PRAWNE POWOŁYWANIA BIEGŁYCH - Kodeks Postępowania Karnego.
Art. 193. § 1. Jeżeli stwierdzenie okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy wymaga wiadomości specjalnych, zasięga się opinii biegłego albo biegłych.
§ 2. W celu wydania opinii można też zwrócić się do instytucji naukowej lub specjalistycznej.
§ 3. W wypadku powołania biegłych z zakresu różnych specjalności, o tym, czy mają oni przeprowadzić badania wspólnie i wydać jedną wspólną opinię, czy opinie odrębne, rozstrzyga organ procesowy powołujący biegłych.
PODSTAWY PRAWNE POWOŁYWANIA BIEGŁYCH - Kodeks Postępowania Karnego.
Art. 194. O dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego wydaje się postanowienie, w którym należy wskazać:
1) imię, nazwisko i specjalność biegłego lub biegłych, a w wypadku opinii instytucji, w razie potrzeby, specjalność i kwalifikacje osób, które powinny wziąć udział w przeprowadzeniu ekspertyzy,
2) przedmiot i zakres ekspertyzy ze sformułowaniem, w miarę potrzeby, pytań szczegółowych,
3) termin dostarczenia opinii.
Art. 195. Do pełnienia czynności biegłego jest obowiązany nie tylko biegły sądowy, lecz także każda osoba, o której wiadomo, że ma odpowiednią wiedzę w danej dziedzinie.
Art. 199. Złożone wobec biegłego albo wobec lekarza udzielającego pomocy medycznej oświadczenia oskarżonego, dotyczące zarzucanego mu czynu, nie mogą stanowić dowodu.
Art. 207. § 1. W razie potrzeby dokonuje się oględzin miejsca, osoby lub rzeczy.
§ 2. Jeżeli przedmiot może ulec przy badaniu zniszczeniu lub zniekształceniu, część tego przedmiotu należy w miarę możności zachować w stanie nie zmienionym, a gdy to nie jest możliwe - stan ten utrwalić w inny sposób.
SĄDOWO-LEKARSKIE OGLĘDZINY CIAŁA PODSTAWY PRAWNE
Kodeks Postępowania Karnego.
Art. 208. Oględzin lub badań ciała, które mogą wywołać uczucie wstydu, powinna dokonać osoba tej samej płci, chyba że łączą się z tym szczególne trudności; inne osoby odmiennej płci mogą być obecne tylko w razie konieczności.
WSKAZANIA DO PRZEPRWADZENIA OGLĘDZIN CIAŁA
dochodzenie przestępstw przeciwko zdrowiu i życiu (usiłowanie zabójstwa, pobicia),
dochodzenie przestępstw przeciwko wolności seksualnej i obyczajowej,
podejrzenie niezgodnego z prawem przerwania cięży (aborcji) lub odbycia potajemnego porodu,
wypadki drogowe ( skutki dla uczestników, odtworzenie okoliczności, ustalenie osoby kierującego pojazdem),
konieczność ustalenia zdolności do pracy zarobkowej (przy uchylaniu się od obowiązku alimentacyjnego),
konieczność ustalania zdolności do stawania przed Sądem,
konieczność ustalania zdolności do odbywania kary pozbawienia wolności i tymczasowego aresztowania,
identyfikacja człowieka (porzucenie dziecka, amnezja, poszukiwanie członków rodzin),
KWALIFIKACJA KARNA OBRAŻEŃ - NOWY KODEKS KARNY
Art. 156. § 1. Kto powoduje ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci:
1) pozbawienia człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia,
2) innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej,* choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej lub znacznej trwałej niezdolności do pracy w zawodzie lub trwałego, istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§ 2. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 jest śmierć człowieka, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
* zmieniony przez ustawę z dn.03.01.2003 (Dz. U. 199, poz. 1935) obowiązuje od 08.12.2003
KWALIFIKACJA KARNA OBRAŻEŃ- STARY KODEKS KARNY
Art. 155. § 1. Kto:
1) pozbawia człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia albo,
2) powoduje inne ciężkie kalectwo, ciężką chorobę nieuleczalną lub długotrwałą, chorobę zazwyczaj zagrażającą życiu, trwałą chorobę psychiczną, trwałą całkowitą lub znaczną niezdolność do pracy w zawodzie albo trwałe, poważne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§ 2. Jeżeli sprawca nieumyślnie powoduje ciężkie uszkodzenie ciała lub ciężki rozstrój zdrowia ,podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.
KWALIFIKACJA KARNA OBRAŻEŃ- NOWY KODEKS KARNY
Art. 157. § 1. Kto powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia, inny niż określony w art. 156 § 1, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. Kto powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwający nie dłużej niż 7 dni, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 3. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 lub 2 działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
§ 4. Ściganie przestępstwa określonego w § 2 lub 3, jeżeli naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia nie trwał dłużej niż 7 dni, odbywa się z oskarżenia prywatnego.
§ 5. Jeżeli naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwał dłużej niż 7 dni, a pokrzywdzonym jest osoba najbliższa, ściganie przestępstwa określonego w § 3 następuje na jej wniosek.
KWALIFIKACJA KARNA OBRAŻEŃ- STARY KODEKS KARNY
Art. 156. § 1. Kto powoduje inne niż określone w art. 155 uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia człowieka, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.
§ 2. Jeżeli czyn określony w § 1 nie spowodował naruszenia czynności narządu ciała na czas powyżej dni 7 sprawca podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 3. Jeżeli sprawca czynu nieumyślnie powoduje uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia,podlega karze pozbawienia wolności do lat 2, ograniczenia wolności albo grzywny.
§ 4. Ściganie czynu określonego w § 2 oraz czynu określonego w § 3, jeżeli naruszenie czynności narządu ciała nie trwało dłużej niż 7 dni, odbywa się z oskarżenia prywatnego.
CEL OGLĘDZIN - USTALENIE:
rodzaju obrażeń (obrzęk, zaczerwienienie, siniec, otarcia naskórka, rany, uszkodzenia kośćca i narządów),
kwalifikacja stopnia ciężkości obrażeń (art. kk 156, 157, 217),
rodzaju narzędzia który spowodował obrażenia (identyfikacja grupowa i indywidualna),
czasu powstania obrażeń (jednoczasowość, wieloczasowość),
okoliczności powstania obrażeń (zgodność obiektywnych ustaleń z wywiadem i ustaleniami dochodzeniowymi),
PRZYCZYNY NIEPOWODZEŃ OPINIODAWCZYCH:
upływ czasu od zdarzenia (gojenie się obrażeń niweczy ich pierwotny charakter),
opracowanie chirurgiczne ran, przy braku ich dokładnego opisu w dokumentacji lekarskiej,
niedokładne zapisy w historii choroby w przypadku dokonywania oględzin po pewnym czasie,
nakładanie się zmian urazowych na istniejące już wcześniej chorobowe lub pourazowe (niemożność oceny stopnia naruszenia czynności narządu ciała związanej wyłącznie z ocenianym urazem),
niemożność wykluczenia doznania urazów nie pozostawiających śladów (urazy, zadane narzędziem tępym w osłonięte odzieżą części ciała, urazy głowy nie powodujące zmian w zewnętrznych warstwach skóry),
uchybienia w postępowaniu przygotowawczym (nie dokonanie oględzin miejsca zdarzenia, nie zabezpieczenie śladów biologicznych, brak dokumentacji lekarskiej).
DOCHODZENIE PRZESTĘPSTW PRZECIWKO WOLNOŚCI SEKSUALNEJ I OBYCZAJOWOŚCI - KODEKS KARNY
Art. 197. § 1. Kto przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem doprowadza inną osobę do obcowania płciowego,podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§ 2. Jeżeli sprawca, w sposób określony w § 1, doprowadza inną osobę do poddania się innej czynności seksualnej albo wykonania takiej czynności,podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 3. Jeżeli sprawca dopuszcza się zgwałcenia określonego w § 1 lub 2, działając ze szczególnym okrucieństwem lub wspólnie z inną osobą,podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
Art. 198. Kto, wykorzystując bezradność innej osoby lub wynikający z upośledzenia umysłowego lub choroby psychicznej brak zdolności tej osoby do rozpoznania znaczenia czynu lub pokierowania swoim postępowaniem, doprowadza ją do obcowania płciowego lub do poddania się innej czynności seksualnej albo do wykonania takiej czynności, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Art. 199. Kto, przez nadużycie stosunku zależności lub wykorzystanie krytycznego położenia, doprowadza inną osobę do obcowania płciowego lub do poddania się innej czynności seksualnej albo do wykonania takiej czynności, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Art. 200. § 1. Kto doprowadza małoletniego poniżej lat 15 do obcowania płciowego lub do poddania się innej czynności seksualnej albo do wykonania takiej czynności, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto utrwala treści pornograficzne z udziałem takiej osoby.
Art. 201. Kto dopuszcza się obcowania płciowego w stosunku do wstępnego, zstępnego, przysposobionego, przysposabiającego, brata lub siostry, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
CEL OGLĘDZIN - USTALENIE:
rodzaju i charakteru obrażeń ciała (czy charakterystyczne dla stosowania przemocy fizycznej, np.: sińce na przyśrodkowej powierzchni ud, spowodowane ich rozsuwaniem przy użyciu siły),
kwalifikacji karnej stopnia ciężkości obrażeń,
stanu narządów płciowych (uszkodzenia błony dziewiczej, inne obrażenia, rodzaj wydzieliny z dróg rodnych),
przy stosunku płciowym analnym stan odbytu (obrażenia, wydzielina),
obecność śladów nasienia w pochwie lub w odbycie (pobranie wymazów, doraźne zbadanie przy pomocy testu na obecność kwaśnej fosfatazy i zabezpieczenie do badania na obecność plemników),
ewentualnej obecności śladów podejrzanych na nasienie na innych częściach ciała i zabezpieczenie ich (np. na owłosieniu sromowym),
stopnia rozwoju osoby pokrzywdzonej, (czy wygląda na wiek powyżej lat 15 - art.. 200 kk),
PRZYCZYNY NIEPOWODZEŃ OPINODAWCZYCH:
upływ czasu od zdarzenia,
kobieta nie była dziewicą i współżyła płciowo na krótko przed zdarzeniem (1-2 doby),
charakter błony dziewiczej uniemożliwia stwierdzenie odbycia pierwszego w życiu stosunku płciowego (duża rozciągliwość powodująca możność odbycia pełnego stosunku płciowego bez jej przerwania),
dokładne obmycie się osoby pokrzywdzonej,
brak śladów obrony i użycia przemocy fizycznej,
oddanie nasienia poza ciało osoby pokrzywdzonej,
dokonania innego niż stosunek płciowy obcowania płciowego, względnie innej czynności seksualnej,
uchybienia w postępowaniu przygotowawczym (nie zabezpieczenie odzieży osoby pokrzywdzonej i podejrzanego, nie przeprowadzenie oględzin ciała podejrzanego).
NOWY KODEKS KARNY
Art. 161. § 1. Kto, wiedząc, że jest zarażony wirusem HIV, naraża bezpośrednio inną osobę na takie zarażenie,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Kto, wiedząc, że jest dotknięty chorobą weneryczną lub zakaźną, ciężką chorobą nieuleczalną lub realnie zagrażającą życiu, naraża bezpośrednio inną osobę na zarażenie taką chorobą,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
§ 3. Ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 2 następuje na wniosek pokrzywdzonego.
STARY KODEKS KARNY
Art. 162. § 1. Kto, będąc dotknięty chorobą weneryczną naraża inną osobę na zarażenie tą chorobą,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Jeżeli sprawca jest osobą pozostającą z pokrzywdzonym we wspólnym pożyciu ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.
WYPADKI DROGOWE - KODEKS KARNY
Art. 177. § 1. Kto, naruszając, chociażby nieumyślnie, zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, powoduje nieumyślnie wypadek, w którym inna osoba odniosła obrażenia ciała określone w art. 157 § 1, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Jeżeli następstwem wypadku jest śmierć innej osoby albo ciężki uszczerbek na jej zdrowiu, sprawca, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§3. Jeżeli pokrzywdzonym jest wyłącznie osoba najbliższa, ściganie przestępstwa określonego w § 1 następuje na jej wniosek.
PRZY OGLĘDZINACH CIAŁA NALEŻY:
bardzo dokładnie opisać obrażenia ciała osób biorących udział w wypadku (rozmieszczenie, odległość od stałych punktów),
ustalić kwalifikację karną obrażeń (art.. 177 § 1 lub 2 kk.),
poszukiwać obecności wszelkich zanieczyszczeń lub ciał obcych (odłamki szkła, lakieru, smar) upływ czasu od zdarzenia,
OPINIOWANIE CO DO PRZEBIEGU WYPADKU I USTALENIA OSOBY KIEROWCY POWINNO SIĘ OPIERAĆ NA:
wyniku oględzin ciała uczestników,
wyniku oględzin ich odzieży,
wyniku oględzin pojazdu z uwzględnieniem wszelkich biologicznych śladów w jego obrębie,
wyniku badań śladów biologicznych, zabezpieczonych w obrębie pojazdu i w miejscu zdarzenia,
wyniku oględzin miejsca,
SĄDOWO LEKARSKA SEKCJA ZWŁOK
PODSTAWY PRAWNE
KODEKS POSTĘPOWANIA KARNEGO
art. 209. § 1. Jeżeli zachodzi podejrzenie przestępnego spowodowania śmierci, przeprowadza się oględziny i otwarcie zwłok.
§ 2. Oględzin zwłok dokonuje prokurator, a w postępowaniu sądowym sąd, z udziałem biegłego lekarza, w miarę możności z zakresu medycyny sądowej. W wypadkach nie cierpiących zwłoki oględzin dokonuje Policja z obowiązkiem niezwłocznego powiadomienia prokuratora.
art. 209. c.d. § 3. Oględzin zwłok dokonuje się na miejscu ich znalezienia. Do czasu przybycia biegłego oraz prokuratora lub sądu przemieszczać lub poruszać zwłoki można tylko w razie konieczności.
§ 4. Otwarcia zwłok dokonuje biegły w obecności prokuratora albo sądu. W postępowaniu przed sądem przepisy art. 396 § 1 i 4 stosuje się odpowiednio.
§ 5. Do obecności przy oględzinach i otwarciu zwłok można, w razie potrzeby, oprócz biegłego, wezwać lekarza, który ostatnio udzielił pomocy zmarłemu. Z oględzin i otwarcia zwłok biegły sporządza opinię z zachowaniem wymagań art. 200 § 2.
PODSTAWY PRAWNE:
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości i Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 15 lipca 1929 r. o wykonywaniu oględzin sądowo - lekarskich zwłok ludzkich.
§ 1. Oględziny sądowo lekarskie zwłok ludzkich mają na celu wyjaśnić według zasad wiedzy rodzaj i przyczynę zgonu w wypadkach, gdy istnieje pewność lub gdy zachodzi podejrzenie, że przyczyną zgony było przestępstwo w szczególności zaś:
jeżeli przyczyną zgonu był uraz zewnętrzny, otrucie przez działanie wewnętrzne lub zewnętrzne jakiejś substancji trującej, wstrząs wszelkiego rodzaju itp.
§ 1. c.d. b. w razie śmierci człowieka z powodu błędu lekarskiego lub śmierci człowieka leczonego przez osobę niepowołana, w wypadkach śmierci w związku z poronieniem,
c. w razie śmierci nagłej wśród podejrzanych okoliczności,
d. gdy znaleziono zwłoki osoby nieznanej wśród podejrzanych okoliczności, w szczególności zwłoki noworodka,
e. we wszystkich innych przypadkach gdy władza wymiaru sprawiedliwości tego zażąda.
SĄDOWO LEKARSKA SEKCJA ZWŁOK
CEL SEKCJI - USTALENIE:
czasu śmierci,
przyczyny śmierci,
rodzaju obrażeń z określeniem narzędzi od których powstały,
charakteru obrażeń i okoliczności w jakich mogły powstać,
udzielnie odpowiedzi na konkretne pytania prokuratury.
TANATOLOGIA
SĄDOWO - LEKARSKA
Definicja śmierci:
TRADYCYJNA: trwałe tj. nieodwracalne ustanie czynności życiowych człowieka.
NOWOCZESNA: śmiercią człowieka jest śmierć mózgowia- pnia mózgu.
Przyczyny śmierci:
pierwotna, wyjściowa, zasadnicza,
wtórna (powikłana),
bezpośrednia (ostateczna).
Rodzaje śmierci w zależności od czasu umierania:
nagła,
poprzedzona konaniem (agonią).
Rodzaje śmierci w zależności od przyczyny:
- naturalna - uwiąd starczy,
- chorobowa,
gwałtowna.
Rodzaje śmierci w zależności od wyniku sekcji zwłok:
przyczyny śmierci powodujące zmiany anatomiczne (uraz mechaniczny, działanie czynników fizyko - chemicznych),
śmierć czynnościowa, nie powodująca zmian anatomicznych (uduszenia, zatrucia lekami i innymi substancjami, SIDS).
Etapy śmierci:
vita minima,
śmierć kliniczna,
śmierć pnia mózgu (śmierć osobnicza, obywatelska),
śmierć biologiczna.
Znamiona śmierci wczesne:
plamy pośmiertne - opadowe,
stężenie pośmiertne,
oziębienie,
bladość,
wysychanie.
Znamiona śmierci późne:
autoliza,
gnicie.
Zmiany utrwalające:
przeobrażenia tłuszczowo - woskowe,
strupieszenie (mumifikacja),
zeszkieletowanie,
przemiana torfowa (garbowanie torfowiskowe).
Ustalanie czasu śmierci:
znamiona śmierci,
objawy interletalne,
treść żołądkowa,
charakter i stopień wykrwawienia.
SĄDOWO-LEKARSKA SEKCJA ZWŁOK LUDZKICH
PODSTAWY PRAWNE - KODEKS POSTĘPOWANIA KARNEGO
art. 209. § 1. Jeżeli zachodzi podejrzenie przestępnego spowodowania śmierci, przeprowadza się oględziny i otwarcie zwłok.
§ 2. Oględzin zwłok dokonuje prokurator, a w postępowaniu sądowym sąd, z udziałem biegłego lekarza, w miarę możności z zakresu medycyny sądowej. W wypadkach nie cierpiących zwłoki oględzin dokonuje Policja z obowiązkiem niezwłocznego powiadomienia prokuratora.
art. 209. c.d. § 3. Oględzin zwłok dokonuje się na miejscu ich znalezienia. Do czasu przybycia biegłego oraz prokuratora lub sądu przemieszczać lub poruszać zwłoki można tylko w razie konieczności.
§ 4. Otwarcia zwłok dokonuje biegły w obecności prokuratora albo sądu. W postępowaniu przed sądem przepisy art. 396 § 1 i 4 stosuje się odpowiednio.
§ 5. Do obecności przy oględzinach i otwarciu zwłok można, w razie potrzeby, oprócz biegłego, wezwać lekarza, który ostatnio udzielił pomocy zmarłemu. Z oględzin i otwarcia zwłok biegły sporządza opinię z zachowaniem wymagań art. 200 § 2.
PODSTAWY PRAWNE
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości i Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 15 lipca 1929 r. o wykonywaniu oględzin sądowo - lekarskich zwłok ludzkich.
§ 1. Oględziny sądowo lekarskie zwłok ludzkich mają na celu wyjaśnić według zasad wiedzy rodzaj i przyczynę zgonu w wypadkach, gdy istnieje pewność lub gdy zachodzi podejrzenie, że przyczyną zgony było przestępstwo w szczególności zaś:
jeżeli przyczyną zgonu był uraz zewnętrzny, otrucie przez działanie wewnętrzne lub zewnętrzne jakiejś substancji trującej, wstrząs wszelkiego rodzaju itp.,
§ 1. c.d. b. w razie śmierci człowieka z powodu błędu lekarskiego lub śmierci człowieka leczonego przez osobę niepowołana, w wypadkach śmierci w związku z poronieniem,
c. w razie śmierci nagłej wśród podejrzanych okoliczności,
d. gdy znaleziono zwłoki osoby nieznanej wśród podejrzanych okoliczności, w szczególności zwłoki noworodka,
e. we wszystkich innych przypadkach gdy władza wymiaru sprawiedliwości tego zażąda.
CEL SEKCJI - USTALENIE :
czasu śmierci,
przyczyny śmierci,
rodzaju obrażeń z określeniem narzędzi od których powstały,
charakteru obrażeń i okoliczności w jakich mogły powstać,
udzielnie odpowiedzi na konkretne pytania prokuratury.
EKSHUMACJA
PODSTAWY PRAWNE
KODEKS POSTĘPOWANIA KARNEGO
Art. 210. W celu dokonania oględzin lub otwarcia zwłok prokurator albo sąd może zarządzić wyjęcie zwłok z grobu.
PODSTAWY PRAWNE
Ustawa z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych. (Dz. U. 113, poz. 985, 2002 r.)
Art. 15. 1. Ekshumacja zwłok i szczątków może być dokonana:
1) na umotywowaną prośbę osób uprawnionych do pochowania zwłok za zezwoleniem właściwego inspektora sanitarnego,
2) na zarządzenie prokuratora lub sądu,
3) na podstawie decyzji właściwego inspektora sanitarnego w razie zajęcia terenu cmentarza na inny cel.
PODSTAWY PRAWNE
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7.12.2001 r w sprawie postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi. (Dz. U. 153, poz. 1782, 2001 r.):
§ 12. 1. Ekshumacja zwłok i szczątków jest dopuszczalna w okresie od 16 października do 15 kwietnia, z zastrzeżeniem ust. 2 pkt 2; przeprowadza się ją we wczesnych godzinach rannych.
2. O zamierzonej ekshumacji należy zawiadomić właściwego powiatowego lub portowego inspektora sanitarnego, który:
1) wykonuje nadzór nad ekshumacją oraz
2) może dopuścić wykonanie ekshumacji w innym czasie niż określony w ust. 1, przy zachowaniu ustalonych przez niego środków ostrożności.
ZWŁOKI EKSHUMOWANE
Przebieg sekcji:
oględziny odzieży,
oględziny zewnętrzne zwłok,
oględziny wewnętrzne zwłok,
otwarcie jamy czaszkowej,
otwarcie jam opłucnowych,
otwarcie jamy brzusznej.
Dodatkowe techniki sekcyjne:
otwarcie uszu wewnętrznych,
otwarcie kręgosłupa,
preparowanie naczyń krwionośnych,
skrwawienie narządów szyi.
Zabezpieczenie materiałów biologicznych do badań dodatkowych:
pobieranie narządów do badań toksykologicznych,
pobieranie materiałów do badań bakteriologicznych,
pobieranie materiału do badań na zawartość alkoholu,
pobieranie materiału do badań histopatologicznych,
zabezpieczenie materiału do badań identyfikacyjnych.
Sekcja zwłok płodu i noworodka - specyficzna technika sekcyjna - ustalenie:
Czy są to zwłoki płodu czy noworodka ?
Czy noworodek urodził się żywy ?
Jak długo żył ?
Czy był dojrzały ?
Co było przyczyną śmierci ?
Czy po porodzie udzielono mu prawidłowej pomocy ?
Sekcja zwłok płodu i noworodka - próby życiowe:
próba życiowa płucna,
próba życiowa żołądkowo-jelitowa.
Protokół sądowo-lekarskiej sekcji zwłok
część formalna,
część opisowa,
opinia sądowo-lekarska,
Opinia sądowo-lekarskiej sekcji zwłok zawiera:
I. Stwierdzone zmiany:
1. urazowe
2. chorobowe
3. charakterystyczne dla doznanego rodzaju śmierci
4. stan zwłok przy znamionach rozkładu
5. cechy śmierci nagłej lub powolnej
6. cechy ostrej niewydolności krążeniowo - oddechowej
Opinia sądowo-lekarskiej sekcji zwłok zawiera:
II. Wyniki badań dodatkowych.
III. Przyczyna zgonu wyjściowa, zasadnicza i ostateczna.
IV. Interpretacja zmian urazowych - rodzaj narzędzia, które je spowodowało i domniemanie okoliczności.
SEKCJA ZWŁOK ADMINISTRACYJNA
PODSTAWY PRAWNE
Ustawa o zawodzie lekarza (Dz. U. 21, poz.201, 2002 r.)
Art. 43. 1. Lekarz może stwierdzić zgon na podstawie osobiście wykonanych badań i ustaleń, z zastrzeżeniem sytuacji określonych w odrębnych przepisach.
2. W uzasadnionych przypadkach lekarz może uzależnić wystawienie karty zgonu od przeprowadzenia sekcji zwłok.
3. Lekarz może wystawić kartę zgonu na podstawie dokumentacji badania pośmiertnego, przeprowadzonego osobiście przez innego lekarza lub inną uprawnioną osobę.
TRAUMATOLOGIA
Uszkodzenia ciała spowodowane działaniem czynnika mechanicznego.
Definicja:
Uszkodzeniem ciała - w szerokim tego słowa znaczeniu - jest naruszenie anatomicznej całości ciała albo jego fizjologicznej czynności, wywołane jakimikolwiek czynnikami zewnętrznymi.
Obrażeniem ciała jest uszkodzeniem spowodowanym działaniem czynnika zewnętrznego mechanicznego.
Rodzaje urazów:
uraz czynny,
uraz bierny.
Rodzaje narzędzi:
tępe (o ograniczonej i płaskiej powierzchni),
tępo - krawędziste,
rąbiące,
ostre,
ostro - kończyste,
kończyste.
Rodzaje obrażeń:
· miejscowe, powodujące naruszenie czynności konkretnego narządu ciała,
· ogólne:
-rozstrój zdrowia fizycznego,
-rozstrój zdrowia psychicznego.
Narzędzia tępe i tępokrawędziste:
Obrażenia zewnętrzne:
zaczerwienienie,
obrzęk (obie te zmiany są krótkotrwałe, przemijające),
podbiegnięcie krwawe (siniec),
krwiak,
rany,
otarcia naskórka.
Obrażenia wewnętrzne:
zwichnięcia stawów,
złamania kośćca,
pęknięcia, krwiaki i zmiażdżenia narządów wewnętrznych,
uszkodzenia naczyń krwionośnych.
Rodzaje ran:
tłuczone,
miażdżone,
darte,
kąsane.
Cechy rany tłuczonej:
kształt osełkowaty z odgałęzieniami, nieregularny, niekiedy podobny do litery L lub V,
brzegi nierówne, z otarciami naskórka na obwodzie,
w dnie mostki tkanek odpornych na uraz (włókna sprężyste, nerwy, naczynia, ścięgna),
obrzęk i podbiegnięcie krwawe w rzucie rany.
Rana o wyglądzie nietypowym: linijna, przypominająca ciętą - w miejscach w których skóra napięta jest na twardym podłożu np. na czaszce. Dokładne oględziny wykazują jednak cechy rany tłuczonej - obrzęk w rzucie i mostki łącznotkankowe w dnie.
Najczęstszy błąd diagnostyczny !!!
Rana darta: powstaje wskutek silnego urazu narzędziem tępym, godzącym stycznie lub pod pewnym kątem do powierzchni skóry, co powoduje oderwanie płata skórnego (jest nią np. oskalpowanie).
Rana kąsana: układające się w łuki drobne, o kształcie prostokątnym rany tłuczone, otoczone sińcem, z obrzękiem, stanowiące odbicie zębów.
Uszkodzenia czaszki:
włamania (narzędzia o ograniczonej powierzchni),
złamania o różnym przebiegu, bez przemieszczenia (narzędzia o płaskiej powierzchni),
okrężne złamanie wokół otworu potylicznego (przy upadku z mechanizmem wbicia kręgosłupa do jamy czaszkowej).
Obrażenia kręgosłupa:
złamania trzonów kręgowych,
złamania trzonów kręgowych kompresyjne,
zwichnięcia,
skręcenia,
złamania z uszkodzeniem lub bez uszkodzenia rdzenia kręgowego,
ostra wypuklina jądra miażdżystego.
Narzędzia o charakterze rąbiącym:
Rodzaje narzędzi:
siekiera,
tasak,
szabla,
maczeta.
Rany rąbane stanowią pomost pomiędzy ranami tłuczonymi a ciętymi.
W porównaniu z ranami tłuczonymi:
· są głębsze,
· często połączone z uszkodzeniami kośćca,
· urozmaicony charakter w zależności od rodzaju narzędzia.
Narzędzia ostre - rany cięte:
Cechy rany ciętej:
- przy prostopadłym działaniu narzędzia:
· kształt linijny lub wrzecionowaty,
· brak otarcia naskórka na brzegach,
· brzegi równe,
· brak podbiegnięć krwawych na brzegach i w dnie,
· różna głębokość.
- przy stycznym (skośnym) działaniu narzędzia:
- rana płatowata,
- obecne otarcie naskórka na brzegu stabilnym,
- różna wielkość płata.
- rany nietypowe przy nieostrych lub uszkodzonych brzegach tnących narzędzi lub urazach godzących w okolice ciała o wiotkiej, pofałdowanej skórze,
Narzędzia ostro-kończyste i kończyste - rany kłute:
Cechy rany kłutej:
otwór wkłucia,
kanał (w tkankach miękkich może być dłuższy niż długość narzędzia),
ewentualnie otwór wykłucia.
Różnicowanie ran kłutych i ciętych samobójczych i
zdanych przez osobę drugą
Cechy różnicowe:
- nacięcia i rany próbne wokół rany śmiertelnej,
- obnażenie ciała w okolicy zadania rany
samobójczej,
- dostępność dla własnej ręki miejsca zranienia.
Przyczyny ran tłuczonych, ciętych i kłutych:
Aspekt kryminalistyczny:
samobójstwo,
zabójstwo,
nieszczęśliwy wypadek.
Rany rąbane: działanie osoby drugiej, wyjątkowo samobójstwo.
Przy ranach ciętych - charakterystyczne rany obronne.
Rany postrzałowe:
Rodzaje broni palnej:
broń krótka,
broń długa,
broń sportowa,
broń myśliwska,
urządzenia broniopodobne,
broń ręczna strzelająca pociskami rakietowymi, pistolety automatyczne, karabiny samopowtarzalne.
Cechy rany postrzałowej:
rana wlotowa,
kanał postrzałowy,
ewentualnie rana wylotowa,
otwór wlotowy,
rąbek otarcia naskórka,
rąbek osmalenia i oparzenia,
rąbek zabrudzenia,
rozrzut prochu,
objaw Paltaufa.
Rodzaje ran postrzałowych:
z przyłożenia,
z bezpośredniego pobliża,
z pobliża,
z oddali,
styczna,
rykoszet.
Przy ranie z przyłożenia i bezpośredniego pobliża obecne wszystkie, powyżej podane cechy. Przy ranach z oddali obecne: rąbek otarcia naskórka, rąbek zabrudzenia i rozrzut prochu.
Z reguły otwór wlotowy odpowiada wielkością kalibrowi pocisku i jest mniejszy od otwory wylotowego. Wyjątkiem jest rana wlotowa przy postrzale z przyłożenia w okolicę ciała której skóra napięta jest na twardym podłożu np. czaszce - rana jest duża, gwiaździsta, w związku z cofnięciem się gazów po odbiciu od kości.
Cechy przyżyciowości obrażeń:
Miejscowe:
podbiegnięcia krwawe,
zmiany zapalne,
cechy gojenia się.
Ogólnoustrojowe:
krwotoki wewnętrzne i zewnętrzne,
zachłyśnięcia,
zator powietrzny,
zatory tłuszczowe.
Identyfikacja narzędzia czynu:
Przebieg identyfikacji:
szeroko-grupowa,
grupowa,
indywidualna (ustalenie konkretnego narzędzia).