Temat: Przydawka, czyli określenie rzeczownika w zdaniu.

Cele lekcji

Uczeń:

- utrwala wiadomości o rzeczowniku;

- doskonali umiejętność rozpoznawania rzeczownika;

- rozpoznaje określenie rzeczownika;

- omawia funkcje i sposoby wyrażania określeń rzeczownika w zdaniu;

- poznaje pojęcie przydawka;

- stosuje określenia rzeczownika w zdaniu dla precyzyjnego przekazania informacji.

Pomoce: karty pracy; reklamy wycięte z gazet (przygotowane przez nauczyciela lub przez uczniów w domu); podręcznik Jutro pójdę w świat kl.5, s. 147-149.

Tok lekcji

1. Polecenie wstępne: opisz w pięciu zdaniach swój zeszyt do języka polskiego, podkreśl rzeczowniki i ich określenia. Po co określenia w zdaniu? (nawiązanie
   do lekcji o grupie podmiotu i orzeczenia).

2. Określenia rzeczownika w zdaniu - ćwiczenia:

1. karta pracy 1, krzyżówka - zwrócenie uwagi na różne części mowy występujące w funkcji określeń rzeczownika;

1

P

I

Ę

K

N

Y

2

R

Ó

Ż

O

W

Y

3

Z

U

Z

A

N

N

Y

4

T

R

Z

Y

5

D

R

U

G

A

6

A

D

A

M

A

7

W

A

S

Z

8

K

O

N

T

R

O

W

E

R

S

Y

J

N

Y

9

A

M

E

R

Y

K

I

2. praca w grupach (3 lub 6 grup): analiza sposobu wyrażania określeń rzeczownika ze s. 147, według tego wzoru każda grupa wymyśla określenia do wylosowanego rzeczownika (rzeczowników) - karta pracy 2;

(Uwaga: przy Parzystej liczbie grup ćwiczenie można rozszerzyć o grę:

I runda: grupy grające ze sobą wymyślają rzeczowniki dla współzawodników, którzy muszą wymyślić określenia wyrażone w różny sposób,

II runda: grupa przeciwna musi odgadnąć rzeczownik na podstawie określeń podanych przez grupę rywali);

3. przydawki z przysłów - karta pracy 3.

3. Określenia rzeczownika w opowiadaniu i opisie - ćw. 4 i 5 s. 148 - 149.

4. Przydawki w reklamie - jakie słowa określają reklamowane produkty, jaki ma cel ich używanie? - analiza reklam prasy z odwołaniem się do innych przykładów,
   np. znanych reklam telewizyjnych. Wypisanie słów najczęściej określających rzeczowniki nazywające produkty w reklamach. Zadanie praktyczne: ułożenie reklam
   z określeniami rzeczowników tak, aby przedstawić produkt jako wspaniały (możliwa praca w grupach).

5. Określenia rzeczownika w tekście literackim: budzenie wyobraźni opisem:

1. karta pracy 4 - praca w grupach lub parach, wypisanie określeń rzeczowników zaznaczonych we fragmencie bajki, następnie odczytanie tekstu bez określeń rzeczowników, przedstawienie wniosków związanych z rolą określeń w tekście literackim;

2. wykorzystanie określeń rzeczownika w zdaniu:

opisz sułtański obiad tak, by wywołać w odbiorcach twojego tekstu apetyt
i podkreślić jakie przysmaki jadał władca.

6. Praca domowa: Opisz (do wyboru) fantastyczne urządzenie:

1. podpowiadaczkę lekcyjną;

2. wehikuł czasu;

3. rozśmieszacz nauczycieli.

W swojej pracy podkreśl rzeczowniki z ich określeniami.

Karty pracy na następnej stronie

Karty pracy

Karta pracy 1:

Uzupełnij krzyżówkę określeniami zaznaczonych rzeczowników, a odczytasz słowo, jakim nazywamy określenia rzeczowników w zdaniu.

1
2
3
4
5
6
7
8
9

1. Co za piękny widok!

2. Jak mogłaś kupić mężowi różowy sweter?!

3. Z Opowieści z Narnii najbardziej zapamiętałam postać Zuzanny.

4. W bajkach bohater może wypowiedzieć trzy życzenia.

5. Druga próba powiodła się.

6. Oto samochód Adama.

7. To wasz pies?

8. Obejrzałam kontrowersyjny film.

9. Mapa Ameryki leży na stole.

Karta pracy 2

Karta pracy 3

• Pieczone gołąbki nie przyjdą same do gąbki.

gołąbki (jakie?) ....................................

• Złej baletnicy przeszkadza rąbek u spódnicy.

baletnica (jaka?)..................................... rąbek (u czego?) ............................................

• Ptasiego mleka mu brakuje.

Mleko (jakie?)......................................................

• Jedna jaskółka wiosny nie czyni.

Jaskółka (która?)............................................

• Kłamstwo ma krótkie nogi.

Nogi (jakie?) ............................................

• Nie ma róży bez kolców.

Róża ( jaka?) ..................................................

Karta pracy 4

W pewnym państwie żył sobie sułtan. Nosił na głowie czerwony turban z lśniącej tkaniny, spięty nad czołem rubinowym klejnotem w kształcie rozgwiazdy. Sułtan miał dziesięciu doradców, którzy od rana do wieczora doradzali mu we wszystkim: czy wziąć ze sobą parasol, czy nie brać parasola, przyjąć zagraniczną delegację, czy nie przyjąć, zjeść
na śniadanie jajko na miękko czy jajecznicę... Przy tym doradzaniu, co zjeść, sułtan najpierw złościł się, a potem wpadał w straszliwą melancholię, bo, jak rozumiecie, każdy wpadłby
w melancholię, gdyby mu kazano głodnemu czekać na śniadanie, aż wszyscy gadatliwi doradcy wypowiedzą się, co myślą, gdy tymczasem śniadanie stygnie i stygnie, i robi się coraz mniej apetyczne, a potem sułtańska kucharka krzyczy, że niczego nie będzie odgrzewać, bo musi przygotować dietetyczne lody dla dam dworu... Więc sułtan
w czerwonym turbanie spiętym rubinową zapinką był już tak zmęczony, że przestał się złościć i wpadł w niepohamowane, pełne bezdennego smutku przygnębienie i zrobił się tak melancholiczny, że nie było w sąsiednich krajach bardziej melancholicznego władcy. I nic nie można było na to poradzić.

2

www.wsip.pl

mapa

poduszka

medal

las

wróżka

legenda

buty

wyprawa

uczucie

serce

---