Filozofia polityczna ŚCIĄGA, Prawo UKSW I rok, I semestr, filozofia


  1. Co to jest polityka ?

U Arystotelesa jest rozumiana jako rodzaj sztuki rządzenia

państwem, której celem jest dobro wspólne. W czasach

nowożytnych definiuje się ją jako uzgadnianie zachowań

współzależnych społeczeństw o sprzecznych interesach.

Jej szersza wykładnia wyjaśnia, iż polityka to działalność

polegająca na przezwyciężaniu sprzeczności interesów i

uzgadnianiu zachowań współzależnych grup społecznych

i wewnątrz nich za pomocą perswazji, manipulacji,

przymusu i przemocy, kontestacji, negocjacji i

kompromisów, służąca kształtowaniu i ochronie ładu

społecznego korzystnego dla tych grup stosownie

do siły ich ekonomicznej pozycji i politycznych wpływów.

  1. Czym zajmuje się filozofia polityki?

Myśl polityczna to są dowolne mniemania na tematy

polityczne, natomiast filozofia polityki to ma być

wiedza ogólnie ważna na tematy polityczne w jakiś

sposób uzasadniona i usystematyzowana. dział

filozofii praktycznej stanowiący krytyczną refleksję

nad życiem politycznym i państwem: zwłaszcza

istotą polityki, naturą, pochodzeniem i prawomocnością

władzy, pochodzeniem, zmiennością i wartością moralną

ustrojów państwowych. Jako refleksja krytyczna filozofia

polityczna analizuje podstawowe pojęcia związane

z życiem politycznym, takie jak pokój, wolność,

sprawiedliwość czy postęp. Jako refleksja twórcza zmierza

do oceny życia politycznego i budowy postulatów ustrojowych

  1. Wymienić epoki filozofii europejskiej

I . Okres filozofii starożytnej VI p.n.e - VI n.e.

II. Filozofia średniowieczna VI - XIV w.

III. Filozofia nowożytna XV- XIX w.

IV. Filozofia współczesna. XX w.

  1. Wymień okresy filozofii starożytnej

I Presokratycy VII- V

II okres filozofii starożytnej V - IV w. p.n.e.

III Okres: Filozofia Hellenistyczna: III- I n.e.

IV Okres końcowy I-VI

  1. Omów filozofię presokratyków.

Przedsokratyków łączą zainteresowania filozofią

przyrody. Odrzucają jednocześnie tradycyjne,

mityczne wyjaśnienia zjawisk fizycznych.

Stawiają problem powstawania i przemijania rzeczy,

problem bytu, który zdawał się być harmonijny

i stały w opozycji do zmiennych i chaotycznych zjawisk przyrody.

(1) powszechna zmienność rzeczy,

(2) możliwość dedukcyjnego dochodzenia do prawdy

(3) matematyczna filozofia pitagorejczyków

(4) atomistyczna filozofia Demokryta.

Terminy: przyroda, zasada, świat pojęty jako

prawidłowy zespół, byt, rozum (logos), duch (nous).

  1. Czy Sokrates był filozofem polityki? Odpowiedź uzasadnij.

Sokrates uchodzi za pierwszego filozofa polityki.

Chciał oddzielić mniemania od wiedzy. Pytał co to jest

odwaga- tchórzostwo, pobożność - bezbożność,

sprawiedliwość- niesprawiedliwość, zadawał pytania,

które miały pewien wymiar polityczny. Krytykował

demokrację i oligarchię, lecz krytyka ta

była konstruktywna, miała na celu dobro publiczne.

  1. Filozofia polityki Platona

Idealne państwo polega na podziale zadań i tak jak

trzem częściom duszy odpowiadają trzy cnoty, tak

samo powinny odpowiadać im trzy stany społeczeństwa:

stan uczonych (władców-filozofów) dbających o

rozumne kierowanie państwem i umożliwiających

prowadzenie przez pozostałych obywateli rozumnego

i cnotliwego życia; stan strażników (wojskowych)

dbających o wewnętrzne i zewnętrzne bezpieczeństwo

państwa oraz stan żywicieli, zapewniających zaopatrzenie

wspólnoty w potrzebne dobra materialne. Platon kładł

ogromny nacisk na hierarchię społeczeństwa. Utożsamiał

losy państwa z losem klasy rządzącej. Aby państwo było

trwałe, potrzebna jest mu silna pozycja arystokracji,

która musi być równa, aby sobie nie zazdrościła.

Państwem powinni rządzić najmądrzejsi, a więc

filozofowie, ponieważ jedynie oni posiadają prawdziwą

wiedzę. Dla Platona najważniejsze było państwo

i jego dobro. Wszystko co prowadzi do dobra państwa

jest dobre. Nawet kłamstwo rządzących jest pozytywne,

jeśli służy wyższemu celowi, czyli dobru państwa.

Platon przeprowadzał krytykę istniejących ustrojów

państwowych. Typy ustrojów:

- Monarchia- rządzi król, albo dwóch królów

- Rządzi arystokracja- władza kieruje się ku dobru i cnocie,

- Timokracja- władzę sprawują miłośnicy zaszczytu

( zależy im na zwycięstwie i panowaniu)

- Oligarchia- władza skierowana jest ku bogactwie

i dobrobytu, prowadzi to do rozwarstwienia społecznego

(grupa ludzi rządzi)

- Demokracja- wolność, każdy zajmuje się wszystkim.

- Tyrania- ustrój całkowicie niesprawiedliwy

(uzurpator przejmuje władzę siłą)

Przejście od arystokracji do timokracji spowodowane

jest niewiedzą strażników. Dalsza degeneracja

powodowana jest już przez zepsucie moralne obywateli.

  1. Filozofia polityki Arystotelesa.

Arystoteles twierdził, że państwo jest naturalną

formą społeczeństwa („człowiek jest z natury

stworzony do życia w państwie”). Tak samo jak każda forma,

państwo powinno więc być dobrze dopasowane

do społeczeństwa i warunków w których żyje.

Oznaczało to w praktyce, że różne formy państwa

są dobre dla różnych społeczeństw. Jedne społeczeństwa

wymagają monarchii a inne dobrze funkcjonują w warunkach

demokracji. Jednak pierwotniejsza od państwa rodzina

(wspólnota domowa), z połączenia których powstaje gmina,

a dopiero z połączenia gmin - państwo. Najlepiej

przystosowanymi do rządzenia ludźmi są ci, którzy

w naturalny sposób znaleźli się na stanowiskach

(przez wolę wyborców albo z urodzenia) a nie

filozofowie-teoretycy. Zadaniem filozofa jest więc

tylko edukowanie i doradzanie rządzącym.

  1. Podział nauk u Arystotelesa

W opinii Arystotelesa, nauki teoretyczne są najbardziej

wartościowe, a tym samym najwyżej usytuowane w hierarchii,

ze względu na fakt, że opisują wiedzę dla samej wiedzy.

Wśród nauk teoretycznych, największą wartość reprezentuje

metafizyka, która dąży do zaspokojenia tylko i wyłącznie

ludzkiej potrzeby czystego poznania.

  1. Co to jest eudajmonia?

W najbardziej ogólnym sensie jest to stan pełnego, racjonalnie

uzasadnionego zadowolenia i satysfakcji z własnego życia,

którego osiągnięcie było podstawowym celem każdego

rozsądnego człowieka.

Dla Platona i Sokratesa eudajmonia była stanem poczucia

doskonałości swojego życia. Eudajmonię osiągał ten, kto na

starość patrząc wstecz na swoje życie, mógł powiedzieć,

że przeszedł przez nie w godny sposób, robił zawsze to,

co do niego należało, i że nie żałuje żadnych swoich decyzji.

Dla Arystotelesa oraz dla Epikura eudajmonia była stanem

ducha, który osiągało się w momencie zrównoważonego

zaspokojenia wszystkich swoich potrzeb, zarówno

cielesnych jak i duchowych.

Dla hedonistów eudajmonia była równoważna odczuwaniu

przyjemności. Osoba, która w danym momencie odczuwa

więcej pozytywnych niż negatywnych bodźców,

jest według hedonistów automatycznie w stanie eudajmonii.

Dla stoików eudajmonia była stanem wewnętrznym,

dostępnym wyłącznie ludziom oświeconym, który o

siągało się przez spokojną akceptację zewnętrznych zdarzeń.

  1. Filozofia polityki św. Augustyna

Polityka ma być realizacją boskich wskazówek

i przykazań. Władza jeżeli jest legalna i własność

prywatna jeżeli jest legalna, to pochodzą od Boga,

i należy się jej szacunek. Opatrzność Boża rządzi dziejami.

  1. Co to jest patrystyka?

Nauka zajmująca się twórczością i życiem

Ojców Kościoła i pisarzy starochrześcijańskich

oraz epoką, w której żyli.

ŹLE (>Internet)

  1. Filozofia polityki św. Tomasza

W dziedzinie filozofii państwa głosił, że na czele państwa

jest władza świecka i duchowna, twierdził też, iż istnieje

ustrój republiki i monarchii. Najlepsza jest monarchia,

bo to ona troszczy się o lud, zaś król musi przestrzegać

prawa bożego i natury. Za tyrana uznawał tego,

co nielegalnie zdobył władzę (uzurpacja, symonia),

a także tego, kto (nawet zdobywszy ją legalnie) łamie Prawo Boże.

  1. Wskaż głównych przedstawicieli presokratyków

i wskaż problemy, którymi się zajmowali.


- Tales (inicjator badań nad przyrodą jako nauki. Należy t

eż do kanonu siedmiu mędrców): Zasadą (arché)

jest woda / Magnes posiada duszę / Wszystko

jest pełne bogów / Dusze są nieśmiertelne

- Anaksymander: Zasadą jest bezkres (apeiron) /

wszelkie narodziny oznaczają rozdzielanie się przeciwieństw,

zaś każda śmierć to ponowne łączenie się ich

w bezkształtnym bezkresie. Dopuszczał istnienie równoległych

światów, przypuszczał, że Ziemia jest zakrzywiona.

- Anaksymenes: przejął od Anaksymandra zasadnicze jego

poglądy, jednak zasada przestała być nieokreślonym

bezkresem, stała się powietrzem.

- Anaksagoras: Katalizatorem powstania rzeczy

stał się ruch, ruch natomiast został spowodowany

przez znajdujący się poza światem umysł. Zatem to

umysł czy też duch jest zasadą. Substancją jest to,

co ogólne - nie bogowie, nie zasady zmysłowe,

czy żywioły, ale myśl jako taka, myśl sama w sobie,

myśl, która jest duszą.

- Demokryt: prawdziwe poznanie wychodzi od

zmysłów, ale da się osiągnąć tylko umysłem. Byt

składa się z cząsteczek (atomów), które są w ciągłym ruchu.

Najdelikatniejsze, najgładsze atomy tworzą duszę.

- Empedokles: byt tworzą cztery elementy

(żywioły, pierwiastki, elementy). Istnieje zmienność, ale

Elementy są wieczne, bo "to, co jest", nie powstaje, nie przemija

i jest niezmienne. Są dwa elementy czynne: miłość i waśń.

Wspólne działanie miłości i waśni wyznaczają budowę i losy świata.

- Heraklit: koncepcja zmiany jako centralnego elementu

świata (panta rhei, wszystko płynie).

Logos („słowo”, „rozum”) jako koncepcja zasady.

***a) Jońska filozofia przyrody: Tales, Heraklit, Demokryt

b) Eleaci: Parmenides („Byt jest, a niebytu nie ma”

Byt uzyskał takie atrybuty jak: wieczność,

ciągłość, nieruchomość, niepodzielność i niezmienność.)

c) Pitagorejczycy

  1. Z jakiego okresu pochodzi cytat „Człowiek jest miarą

wszechrzeczy istniejących, że istnieją , a nie istniejących, ze nie istnieją”

Protagoras, sofista. Okres klasyczny filozofii starożytnej.

  1. Z jakiego okresu pochodzą aforyzmy: „

Poznaj samego siebie”, „Znaj chwilę stosowną” , „Nic ponad miarę”.

Presokratycy. (*wydaje mi się, że

„Poznaj samego siebie” to Sokrates, ale to do zweryfikowania)

  1. Wymień szkoły sokratejskie:

  2. cyniy, cyraneicy, akademia platońska, szkoła megaryjska

  3. Filozofia hellenistyczna

1.Stoicyzm - Zenon z Kition. Szczęście =

równowaga ducha. Asceza, ataraksja - brak niepokoju,

autarkia - bycie niezależnym. Wszystko jest materialne,

ale materia jest uduchowiona. Materializm + racjonalizm.

Logos - rozum. Teza o równości wszystkich ludzi.

Marek Aureliusz, Seneka

2.Epikurejczycy - kult życia. Założyciel -

Epikur. „ Aby osiągnąć szczęście wystarczy zachowywać

się zgodnie ze swoją naturą”, „ Carpe Diem” - Lukrecjusz.

Rzeczy konieczne są łatwe do zdobycia. Największe z dóbr to przyjaźń.

3.Sceptycyzm - zaprzeczali możliwości poznania prawdy.

Pyron z Elidy, Sekstus Empiryk. Można powiedzieć, że

coś jest takie a takie, ale nie można powiedzieć, że takie naprawdę jest

4.Logika, Etyka, Ontologia

  1. Kiedy rozpoczęła się filozofia nowożytna? - XVw.

  2. (daty graniczne 1453 - zdobycie Konstantynopola przez Turków,

  3. 1492 - odkrycie Ameryki)

  1. Okresy filozofii nowożytnej

I okres : Odrodzenie ( XV - XVI w) 2. II okres systemów nowożytnych - XVII w

  1. Nowożytna filozofia przyrody

1.Najpierw Bóg stworzył niebo i ziemię, następnie

światłość, niech się staną światła na niebie.

I Bóg uczynił i słońce i księżyc i gwiazdy.

2.Kopernik - Ziemia nie jest w centrum świata,

środek Ziemi, to środek ciężkości na Ziemi oraz punkt,

wokół którego obraca się księżyc. Dzieło Kopernika

wywarło największy wpływ na ludzkiego ducha.

Zakazane dopiero w 1611 r.

3.Giordano Bruno - nieskończoność świata i wielość systemów

słonecznych. Skłaniał się do panteizmu i uważał,

że nieosobowy duch jest duszą organizmu jaki jest świat.

4.Jan Kepler (Najbardziej znany jest z nazwanych jego

nazwiskiem praw ruchu planet, które stały się jedną

z podstaw teorii grawitacji Izaaka Newtona / Bóg stworzył

świat zgodnie z inteligentnym planem, który można

poznać za pomocą rozumu), Marcin Luter

5.Franciszek Bacon - Novum Organum ujrzał ziemię

obiecaną nauk ścisłych, ale nie było mu danej do niej wejść

6.Montaigne - religia naturalna, z historycznie danych

religii należy wybrać część wspólną, po to aby odnaleźć

religię naturalną. Naturalny system kultury

7.Galileusz - nie pytać o istotę, cel, tylko badać w j

aki sposób zachowuje się dana rzecz. Nie pytać dlaczego, tylko jak?

  1. Nowożytna filozofia państwa

1.Główne problemy to - skąd pochodzi władza,

jeśli nie od Boga? Czy obywatel ma prawo do samodzielnego

wyboru wyznania? Jak daleko sięgają wolności obywateli?

Czy istnieje prawo do wojny? Jakie prawa obowiązują między narodami?

2.Nicolo Machiavelli - „Książę”. Rzeczywistość polityczna

nie jest dana od natury ani z woli Boga. Władcę osądza się

po rezultatach rządzenia. Cnoty władcy, to siła, zdecydowanie,

żądza sławy. Powodzenie zależy od szczęścia. Racja stanu- i

nteres państwa. Makiawelizm - pogląd, że cel uświęca środki.

Patrzył na politykę bez złudzeń, dobra państwa nie można

podporządkowywać celom religijnym.

3.Hugon Grocjusz - usprawiedliwia niewolnictwo, przegrani

w wojnie zostają niewolnikami w zamian za darowanie im życia

4.Thomas More - utopia - miejsce, którego nie ma. Renesansowa

wizja państwa idealnego, ludzie pracują po 6 godzin dziennie,

kobiety się kształcą, państwo troszczy się o zdrowie obywateli

i zapewniona jest swoboda religijna

5.Jean Bodin - rozróżniał formę państwa a formę rządów.

Filozofia absolutyzmu, państwo powinno stworzyć swoim

obywatelom rozwój ich możliwości duchowych

6.Thomas Hobbes - pesymistycznie patrzył na człowieka

, a optymistycznie na społeczeństwo. Żeby nie było wojny musi

zaistnieć umowa społeczna. Władza ma charakter absolutny.

Państwo powstało z obawy i rozsądku , z kolei później prawo

i obowiązki. Zakwestionował pojęcie człowieka jako zoon politikon.

Człowiek jest z natury egoistą. Naturalistyczna i materialistyczna

teoria społeczna.

  1. Filozofia Oświecenia, główni przedstawiciele. -

  2. Monteskiusz, Wolter, Russeau. Locke, Berkeley, Hume (empiryzm).

  1. XVII -wieczny empiryzm angielski

1.John Locke - „Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego”,

„Dwa traktaty o rządzie”, „Listy o tolerancji”. Nie ma niczego

w umyśle czego najpierw by nie było w zmysłach.

Z doświadczenia na drodze procesów racjonalnych dochodzimy

do prawdy. Idee złożone powstają z idei prostych.

Państwo ma gwarantować ideę życia, wolności i własności.

Ludzie mają prawo obalić niesprawiedliwy rząd.

Religia jest sprawą prywatną. To co spostrzegamy

to własności rzeczy, a własności wtórne są wynikiem

oddziaływania rzeczy na zmysły.

2.George Berkeley - istnieć, to być postrzeganym.

Cel, to wykazać istnienie Boga, nieśmiertelność

duszy i możliwość pogodzenia Opatrzności Bożej

z wolną wolą. „ Traktat o zasadach poznania”,

„ Trzy dialogi między Hylosem a Filonousem”

3.David Hume - w umyśle pojawiają się percepcje, impresje

oraz idee substancji, czyli wiązka wrażeń. Związki przyczynowo

- skutkowe nie są konieczne. Religia jest fenomenem wynikającym

z naturalnej potrzeby psychiki ludzkiej, dającym się uzasadnić

strachem i nadzieją. „ Traktat o naturze ludzkiej”, „ Dialogi o religii naturalnej”.

4.Adam Smith - koncepcja Wielkiego Architekta Wszechświata.

  1. Na czym polegał „Przewrót Kopernikański” Kanta ?

Nie przedmioty kształtują nasze myśli, tylko nasze myśli

kształtują przedmiot. Czynna rola umysłu w badaniu

rzeczy. Kant uzależnił przedmiot od podmiotu.

Krytyka ma trzy działy : estetyka, analityka, dialektyka.

Wrażenia i wyobrażenia mają formę i materię :

formą jest czas i przestrzeń. Pojęcia są warunkiem doświadczenia.

Myśl jest składnikiem doświadczenia. Mamy skłonności i obowiązki.

Liczy się tylko dobra wola. Czynności wykonane ze skłonności nie są dobre.

Imperatyw kategoryczny : „Postępuj tak, jakby zasada twojego

postępowania miała się siłą twej woli prawem moralnym”.

  1. Główne dzieła Kanta. Co Kant wnosi do filozofii polityki?

1. 1781 - Krytyka czystego rozumu

2. 1783 - Prolegomena do wszelkiej przyszłej metafizyki,

która będzie mogła wystąpić jako nauka

3. 1785 - Uzasadnienie metafizyki moralności

4. 1788 - Krytyka praktycznego rozumu

5. 1789 - Krytyka władzy sądzenia

6. 1793 - Religia w obrębie samego rozumu

7. 1795 - O wiecznym pokoju

8. 1798 - Antropologia w ujęciu pragmatycznym

Co wnosi:

1.Realizm naiwny - świat jest taki, jaki przedstawia się zmysłom

2.Realizm krytyczny - obraz świata dany przez zmysły musi

być skorygowany, uwolniony od przymieszek subiektywnych.

Zmysły poznają nas z realnym światem. Wrażenie jest rezultatem

pobudzenia zmysłów. Doświadczenie- rzadko kiedy zapoznaje

nas z prawdziwą rzeczywistością czyli rzeczami samymi w sobie

3.Idee regulatywne - są produktami rozumu, kontynuują sens.

Obalił dowody na istnienie Boga.

4.Kant postuluje istnienie Boga i duszy i wolnej woli.

Nie da się udowodnić istnienia wolności, ale można j

ą postulować. Aby mogła istnieć moralność, człowiek musi być wolny.

  1. Poglądy polityczne Hobbsa.

Myślenie jest wykonywaniem rachunków za pomocą pojęć.

Ludzkie działanie to ruch ciał w przestrzeni i w czasie.

Homo homini lupus. Żeby nie było wojny musi zaistnieć umowa

społeczna. Pojedynczy ludzie oddają się władzy nadrzędnej.

Państwo porównuje do Leviatana, monstrum z księgi Hioba.

Władza ma charakter absolutny. Filozofia państwa zajmuje się

istotą, cel, funkcja państwa. Materialistyczna metafizyka,

naturalistyczna etyka i polityka. Wszystko da się wytłumaczyć

w sposób przyczynowo- skutkowy, nie ma miejsca na wolną wolę.

Państwo powstało z obawy i rozsądku, z kolei później

prawo i obowiązki. Wola państwa jest prawem. Władza

państwowa ma charakter absolutny.

Zakwestionował pojęcie człowieka jako zoon politikon

Człowiek porzucił stan natury ale nie porzucił własnej natury.

Człowiek z natury jest egoistą, skłonny do rywalizacji,

nieufny, żądny sławy. Cechy te anarchizują życie społeczne,

dlatego musieli zawrzeć umowę społeczną.

Naturalistyczna i materialistyczna teoria społeczna.

  1. Totalitaryzmy XX wieku. Główne cechy.

Faszyzm, komunizm // Wprowadzenie władzy do każdej

dziedziny życia osobistego i społecznego oraz wprowadzenie

jednej, spójnej, monopolistycznej ideologii państwowej.

zapewnienie państwu monopolu na informację, co przejawia

się zniesieniem wolności słowa i prasy. Z drugiej strony

rozwój środków masowego przekazu, takich jak radio,

kino, sprawiał w XX wieku, że monopol informacyjny przyjął

formę zmasowanej propagandy państwowej, uzupełnianej

przez formy zbiorowego przeżywania ideologii. Propaganda

miała też za zadanie podtrzymać kult jednostki - wodza.

wpajane społeczeństwu poczucie zagrożenia, militaryzacja

form organizacji społecznych oraz sprawienie poczucia,

że jedynie utrzymanie ideologii państwowej i państwa

totalitarnego jest w stanie zapewnić bezpieczeństwo.

Totalitaryzm potrzebuje też wewnętrznego wroga, grupy

czy kategorii ludności uznawanych za niepożądane.

Rozbudowany system przymusu - armia, służby specjalne i siły policyjne

  1. Główne cechy liberalizmu.

Stawia on w centrum jednostkę ludzką oraz jej wolność.

Człowiek, właśnie jako jednostka indywidualna, uznawany

jest za rozsądnego z natury (racjonalistycznego).

Korzystając z należnej mu wolności, powinien mieć

swobodę działania i prawo do samostanowienia i

decydowania o sobie. Granicą wolności jednostki j

est wolność drugiego człowieka. Konsekwencją tak

rozumianej wolności musi stać się odpowiedzialność za

dokonywane wybory. Dobro jednostki powinno być

zasadniczym celem działania organów publicznych.

Poza wolnością, podstawową kategorią liberalizmu

jest równość ludzi wobec siebie.

Pod pojęciem liberalizmu politycznego mieści się wolność

myśli, sumienia, wyznania, słowa, wolność do zrzeszania

się, lub ogólniej rzecz biorąc, wolność do czynienia

wszystkiego co tylko nie ogranicza wolności innych jednostek.

Istotną cechą liberalizmu-demokratycznego jest to,

iż kładzie on nacisk na respektowanie wolności

(rozumianej jako brak zewnętrznego wobec

jednostki przymusu - fizycznego, psychicznego,

ideologicznego, religijnego itp.) we wszystkich jej wymiarach.

Chodzi tu zarówno o wolność myśli, wyboru przekonań,

w tym światopoglądowych, postaw życiowych, orientacji politycznych,

moralnych, obyczajowych i estetycznych, jak też o wolności

gospodarowania wynikającej z istnienia wolnego rynku i własności prywatnej.

  1. Przedstawiciele liberalizmu w XVII i XVIII wieku. -

  2. H. Grotiusa, T. Hobbesa oraz B. Spinoza.

  1. Główne cechy konserwatyzmu

Konserwatyzm jest nurtem społeczno-politycznym, który

postuluje obronę tradycji, ideałów i starych zasad rządu.

Z łacińskiego konserwatyzm oznacza „zachować, ocalić” - conservare.

Naczelnymi pojęciami, których broni konserwatyzm, są religia,

państwo, naród, rodzina i hierarchia państwowa. Konserwatyzm broni

starego porządku, ponieważ - jak uważa - zmiany, zwłaszcza

te rewolucyjne, prowadzą od destrukcji i rozkładu.

Idea konserwatyzmu narodziła się w XVIII w. i była reakcją

na rewolucję francuską i całą ideę oświecenia i racjonalizmu.

Twórcą konserwatyzmu był Edmund Burke, filozof i polityk irlandzki.

Obecnie konserwatyzm kojarzony jest z prawicą i alternatywą

polityczną. Konserwatyzm zrodził się na podstawie krytyki oświecenia.

Konserwatyści uważali, że człowiek jest zobowiązany i zdeterminowany,

żyjąc w społeczeństwie i dlatego jest z konieczności istotą społeczną.

Była to krytyka indywidualizmu jednostki, jaką promowało oświecenie.

  1. Główne cechy socjalizmu.

Celem socjalizmu jest dążenie do ładu społecznego. Jego główne cechy to:

- wspólnota,

- równość,

- sprawiedliwość społeczna,

Częścią wspólną wszystkich odmian socjalizmu jest (częściowe lub całkowite)

odrzucenie idei kapitalistycznego wolnego rynku, ograniczenie własności

prywatnej oraz promowanie idei sprawiedliwości społecznej.

Ma on na celu zmniejszenie nierówności społecznych, upowszechnienie

świadczeń socjalnych, a przede wszystkim poddanie gospodarki kontroli

społecznej (poprzez instytucje państwowe, samorządowe lub spółdzielcze).

Odrzucenie idei kapitalistycznego wolnego rynku, ograniczenie własności

prywatnej oraz promowanie idei sprawiedliwości społecznej.

w sferze ekonomicznej:

1) ograniczanie własności prywatnej na rzecz państwowej

2) centralistyczny model zarządzania gospodarką

3) dążenie do zaspokojenia potrzeb społecznych przez rozwój produkcji,

zapewnienie obywatelom prawa do pracy, ochrony socjalnej, bezpłatnego

korzystania z wielu usług.

4) zasada podziału produktu społecznego według ilości i jakości pracy.

  1. Odmiany socjalizmu.

  1. Socjalizm utopijny: Saint - Simon, Fourier, Robert Owen

  2. Marksistowska teoria społeczna

  3. Realny socjalizm

  4. Socjaldemokracja

  5. Szkoła frankfurcka (Herbert Marense, Erich Fromm, Jurgen Habermas)

  1. Filozofia Fryderyka Nietzschego.

W jego twórczości można wyróżnić trzy okresy: 1) kultu sztuki,

2) kultu nauki, 3) kultu siły i indywidualności. Rozwinął

relatywistyczne teorie: poznania i wartości. Był krytykiem

współczesnej mu moralności. Dowodził, że poznanie ludzkie,

tak jak wszystkie czynności człowieka, wypływa z potrzeb

życiowych i jest im podporządkowane.

Dokonując krytyki i przewartościowania systemów

aksjologicznych Nietzsche podkreślał, że każdy ma taką

moralność, jaką ma naturę. A ponieważ natura jest słaba

lub silna, wyróżniał moralność panów i niewolników.

Pierwsi cenią: dostojność, godność osobistą, stanowczość,

sprawność, pewność działania, bezwzględność

w osiąganiu celów. Drugich cechuje: skłonność do litości,

miękkość serca, uległość, altruizm, niepewność.

Relatywistyczna teoria poznania to jeden z podstawowych

poglądów w filozofii Nietzschego. Opiera się ona na przekonaniu,

iż wszystkie czynności ludzkie, w tym poznanie,

są uwarunkowane potrzebami życiowymi. Prawdą jest dla

nas to, i tylko to, czego życie wymaga, pisze Tatarkiewicz.

Dlatego też Nietzsche był przekonany, że odbierając

rzeczywistość zawsze ją fałszujemy. Rzeczywistość stale

się zmienia, aby ją ująć musimy ją zatrzymać, utrwalić,

a to jest niemożliwe, dlatego ją fałszujemy

  1. Przedstawiciele i poglądy Szkoły Frankfurckiej

Szkołę frankfurcką na różnych etapach jej istnienia

reprezentowali: Herbert Marense, Erich Fromm,

Jurgen Habermas (2 pokolenie)

Podstawa: marksizm, neoheglizm oraz dokonania

psychoanalizy i psychologii społecznej.

Ich osią Krytyczna Teoria, skierowana przeciw

wszelkim autorytaryzmom, przeciw uniformizacji

społeczeństwa tak w kapitalizmie, jak w komunizmie,

przeciw technokratycznemu stylowi życia i kulturze masowej.

Skupienie na myśleniu indywidualistycznym poprzez

dialektykę negatywną: metoda poznania poprzez ustawiczną

negację, wątpienie i ciągłe poszukiwanie różnic decydujących

o jednostkowości i specyfice zjawisk i rzeczy.

Cywilizację współczesną ukazano jako represyjną,

traktującą człowieka jako środek, nie cel - towarzyszyło temu

wezwanie do budowania społeczeństwa kultywującego

ideały wolności, miłości i indywidualizmu.

  1. Przedstawiciele liberalizmu współczesnego. -

Karl Popper („Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie”),

Isayah Berlin, Friedrich von Hayek („Indywidualizm i

porządek społeczny”, ewolucjonizm społeczny)

  1. Co znaczy termin „władza kapilarna” ?

Wg Foucaulta to władza, której źródło trudno

sformułować, nie jest ona czymś narzuconym z

zewnątrz, skodyfikowanym, lecz sięga na sposób

kapilarny, daleko w głąb tkanki społecznej. Jest nieuchwytna,

anonimowa, ciężko ją w konkretnym miejscu zidentyfikować.

Foucault porównuje ją do sieci najmniejszych naczyń

krwionośnych, gęsto oplatających narządy wewnętrzne,

niemal niewidzialnych i nieodczuwalnych.

*Władza rozproszona w ciele społecznym, w instytucjach,

w praktykach itd. Foucault był przedstawicielem strukturalizmu

(albo nawet poststukturalizmu) - nurt myślowy głoszący, że dla

zrozumienia pewnych zjawisk niezbędne jest uchwycenie

struktury, w której występują

  1. Personalizm- jako filozofia społeczna Kościoła.

Zakłada postawienie w centrum badań filozoficznych osoby

człowieka, a nie społeczności. Personalizm ten interpretował

religię jako więź osobową człowieka z Bogiem.

Postuluje podporządkowanie dobru osób całego życia społecznego

oraz podkreśla osobę jako wyjątkowo doskonałego bytu.

Głosi nadrzędność wartości osoby ludzkiej wobec uwarunkowań

społeczno-ekonomicznych oraz historycznych.

Twórcy: Maritain, E. Mounier

Edith Stein

Józef Tischner

Karol Wojtyła

Gabriel Marcel

Pierre Teilhard de Chardin



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Filozofia polityczna administracja, Prawo UKSW I rok
2 nowelizacja ustawy o administarcji rozwiązanie, Prawo UKSW I rok, I semestr, wstęp do prawozanwstw
4 tworzenie i obowiązywanie prawa, Prawo UKSW I rok, I semestr, wstęp do prawozanwstwa, ćwiczenia
organy ochrony prawnej (rozbudowane zagadnienia), Prawo UKSW I rok, I semestr, Logika
3 nowelizacja ustawy o administarcji zadanie, Prawo UKSW I rok, I semestr, wstęp do prawozanwstwa, ć
kolokwium, Prawo UKSW I rok, I semestr, wstęp do prawozanwstwa, ćwiczenia
zesatwienie 6.1, Prawo UKSW I rok, I semestr, wstęp do prawozanwstwa, WdP, ćwiczenia WdP
kolokwium-1, Prawo UKSW I rok, I semestr, wstęp do prawozanwstwa, ćwiczenia
K.Matuszek sylabus filozofia polityczna, Prawo UKSW I rok
Podstawy ekonomii, Prawo UKSW I rok, II semestr, Podstawy ekonomii
kolos z rzymu, Prawo UKSW I rok, II semestr, Rzym, kolosy
Skrypt z technologii informacyjnych, Prawo UKSW I rok, II semestr, TI
Podstawy ekonomii zagadnienia, Prawo UKSW I rok, II semestr, Podstawy ekonomii
Kolokwium 90286 TI, Prawo UKSW I rok, II semestr, TI
Podstawy ekonomii wykłady, Prawo UKSW I rok, II semestr, Podstawy ekonomii
kolos ti, Prawo UKSW I rok, II semestr, TI
Prawo rzymskie, Prawo UKSW I rok, II semestr, Rzym, skrypty
automatyka sciaga, Akademia Morska, 2 rok', Semestr IV, Automatyka

więcej podobnych podstron