Ludzki wirus niedoboru odporności, HIV (ang. human immunodeficiency virus) - wirus z rodzaju lentiwirusów, z rodziny retrowirusów. Atakuje głównie limfocyty T-pomocnicze (limfocyty Th). Wiriony mają budowę kulistą i otoczone są otoczką lipidową, zawierającą liczne białka (glikoproteiny: gp120 u HIV-1i HIV-2 oraz gp41 u HIV-1 i gp36 u HIV-2). Pod osłonką znajduje się płaszcz białkowy, czyli kapsyd, kryjący materiał genetyczny wirusa (RNA) i enzymy: odwrotną transkryptazę, integrazę. Wywołuje AIDS. Dotychczas poznano 2 typy wirusa:HIV-1,HIV-2
Źródło zakażenia
Wirus HIV przenosi się poprzez:
kontakt zakażonej krwi z krwią lub błoną śluzową osoby niezakażonej, np. używanie tej samej igły, niewysterylizowanych narzędzi dentystycznych itp.,
przeniesienie z matki na dziecko (krew kobiety i dziecka nie miesza się, jednak może do tego dojść np. podczas jakichś komplikacji porodowych).
Do organizmu wirus może dostać się podczas stosunku płciowego. Możliwe jest także zakażenie przez transfuzję krwi, podczas dializ, przeszczepów, zabiegów chirurgicznych i przyjmowanie preparatów krwiopochodnych (zdarza się to obecnie bardzo rzadko, ze względu na badania dawców). Bardzo duże ryzyko stanowi używanie wspólnych żyletek, igieł i strzykawek (tatuaże).Matka seropozytywna (HIV+) może zakazić płód, jednak przy zachowaniu odpowiednich procedur podczas ciąży i porodu można znacząco obniżyć ryzyko. Badania wykazują, że istnieje możliwość przeniesienia wirusa podczas karmienia piersią. Nie ma możliwości zakażenia przez owady z aparatem gębowym ssąco-kłującym (komary, kleszcze etc.).W Polsce większość zarażeń przenosi się prawdopodobnie drogą pozaseksualną (używanie tych samych strzykawek przez kilka osób). Na dzień 1 marca 2006 potwierdzono w Polsce 10.292 przypadki zarażenia wirusem HIV, z czego co najmniej 5318 przypadków w związku z dożylnym używaniem narkotyków. Szacuje się, że rzeczywista ilość nosicieli jest jednak prawdopodobnie 2-3-krotnie wyższa. Najwięcej zarażonych stwierdzono w Warszawie, okręgu Katowickim, Trójmieście, rejonach przy granicy wschodniej i zachodniej. Największa liczba chorych na 1000 mieszkańców w Polsce została odnotowana w Puławach.
Charakterystyka choroby
Jeśli zakażenie HIV doprowadziło do AIDS, to spodziewany okres przeżycia wynosi 2-3 lata, zakażenia oportunistyczne w AIDS nie występują, dopóki liczba CD4 nie spadnie poniżej 200; w zakażeniu HIV liczba CD4 obniża się średnio o 50-80 komórek rocznie; szybszy spadek obserwuje się poniżej 200 komórek.
Odporność
Pomimo że wirusem HIV nietrudno się zarazić, musisz wiedzieć, że nie wszyscy są tak samo podatni na zakażenia HIV. Część osób jest częściowo lub też nawet całkowicie odpornych na infekcję HIV. W populacji europejskiej, co piąta osoba posiada mutację w genie odpowiadającym za syntezę białka CCR5, co powoduje, że ten receptor nie pojawia się na powierzchni limfocytu T. Opisana mutacja dotyczy delecji ( braku) 32 par zasad w sekwencji CCR5 ( mutacja zapisywana jako CCR5Δ32). Występowanie mutacji w CCR5 wiąże się z całkowitą lub częściową odpornością na zakażenia wirusem