Prawne instrumenty polityki regionalnej

Województwo a region; pojęcie regionu - w unijnych ustaleniach i Rady Europy. UE nie jest prekursorem wprowadzenia polityki regionalnej.

Regiony, ich uwarunkowania i możliwość działania; stopień rozwoju regionu; cechy polityki regionalnej UE, pojęcie regionu.

Polityka regionalna jest wynikiem przejęcia przez państwo pewnych jego funkcji, których nie wykonywało do II wojny światowej. Zmiana usytuowania państwa i jego funkcji ma decydujące znaczenie dla jego udziału w polityce rozwoju państwa. Bo na państwie spoczywa troska o dobrobyt. Pod tym pojęciem można wiele rzeczy umieścić. Państwo jest odpowiedzialne nie tylko za ten aspekt życia, ale współczesne państwo ponosi też odpowiedzialność za zachowanie wartości środowiska. Mówiąc o funkcjach państwa trzeba mieć to na względzie bo jego zadaniem jest utrzymanie równowagi pomiędzy dobrobytem człowieka a stanem środowiska, i to zadanie w istotnym stopniu musi wyznaczać funkcje państwa w polityce regionalnej.

Tego typu działalność pojawia się po II wojnie światowej bo jest to okres kiedy pojawiają się potrzeby w tej dziedzinie np. konieczność odbudowy zniszczonych wojną państw, takie dążenie do pokojowego współistnienia.

Dodatkowe czynniki wpływające na prowadzenie polityki regionalnej to kwestia zachowania równowagi w środowisku. Chodzi przede wszystkim o zachowanie zasobów naturalnych, które służą bezpośrednio rozwojowi gospodarczemu, jak i tych które stanowią tylko środowisko przyrodnicze, które bezpośrednio nie służy rozwojowi gospodarki. To jest najistotniejszy aspekt prowadzenia polityki regionalnej w płaszczyźnie gospodarczej, ale także przy ochronie zasobów naturalnych zagrożonych nadmierną aktywnością człowieka. Z drugiej strony i na ten aspekt w Polsce zwraca się znacznie mniejszą uwagę i to sprawa zróżnicowania regionalnego poszczególnych narodów.

Polska jest unitarnym krajem od czasów powojennych i nie jest przyzwyczajona do zróżnicowania regionalnego. Zaś w Europie Zach. ujawnienie się różnic regionalnych… odrębności do poszczególnych regionów i powodujących niejednokrotnie spore problemy społeczne i polityczne. Nie można tego drugiego aspektu pominąć i nie można polityki regionalnej widzieć tylko w aspekcie gospodarczym, kulturowym, ale też ze względu na zróżnicowanie polityczne.

Z perspektywy polskiej wszystko jest jednakowe i tworzenie takich enklaw odrębności budzi wątpliwości. Bo nie sposób doszukać się realnie istniejących cech różnicujących. Ale są takie kraje, w których te różnice są widoczne, że nie da się ich pominąć. Nikt nie ma wątpliwości, że to jest konieczne. Nikt nie odmówi np. autonomiczności regionom hiszpańskim; o wyższym zakresie kompetencji. Żadne z naszych województw nie ma takiego statusu.

Jest istotnym elementem w polityce regionalnej. Łączy się z polityką gospodarczą rozwoju.

Nie wspomina się o tym, że struktura państwa może być regionalna jako jedna z jednostek podziału terytorialnego.

Wyodrębnia się pojęcie państwa regionalnego, kiedy obszar państwa jest podzielony na regiony o charakterze autonomicznym. Koncepcje zróżnicowania statusu regionu pojawiły się po roku 90-tym; nie można im zarzucić braku zasadności. Przy znacznym rozwoju gospodarczym i cywilizacyjnym.

Sytuacja tych lepiej rozwiniętych regionów zawsze leży im na uwadze. Przy zróżnicowaniu gospodarczym i cywilizacyjnym pojawia się pytanie, kto za co płaci, a kto straci.

Zawsze są specjalne fundusze wyrównawcze wprowadzane.

Wyrównanie sytuacji regionu b. słabego restrukturyzowanego jak np. brytyjski region, którego sytuacja społeczna i gospodarcza była trudna, była wynikiem likwidacji górnictwa; to wyrównanie poziomu takiego regionu trwa dziesiątki lat.

W Europie podział regionów jest wynikiem także innych kryteriów niż gospodarcze i może znaleźć odzwierciedlenie w statusie politycznym tego regionu. Jest także jedn. podziałów politycznych. Te zróżnicowania, te szczególne cechy, kryteria nakładają się na siebie. Ale regiony to nie tylko podział gospodarczy . Wchodzi on w kolejce po wyodrębnieniu historycznym, kulturowym, politycznym; np. Śląsk górny po II wojnie - przyłączono do niego Zagłębie, dziś nie można by rozdzielić tych obszarów ze względu na więzi społeczne, polityczne.

Zmiany historyczne i ludnościowe mogą być podejmowane przez dział. administr. i powodują, że regiony zmieniają swoją strukturę (zmienność jest cechą regionów).

Są zatem aspekty gospodarcze, społeczne, polityczne, kulturowe. W wielu przypadkach prowadzą do ukształtowania regionu autonomicznego.

Rodzaje regionów:

1. administracyjny

2. autonomiczny

3. federalny

Jak Unia zaczęła przyłączać kraje słabe gospodarczo to jak łączyć kraje o zróżnicowaniu gospodarczym.

Portugalia 2 lata temu miała trudności, nie spełniała kryteriów niezbędnych do uczestniczenia w tym systemie.

To pojęcie jest złożone, wieloaspektowe i nie można postrzegać regionu tylko np. z jednego punktu hist., czy przyrodnicze.

Zatem jeśli chcemy dokonać oglądu regionu, ustalić jego cechy i wskazać drogi rozwoju to konieczne jest takie wieloaspektowe ujęcie.

Wyodrębniamy zatem pojęcie regionu ze względu na kryterium polityczne, ekonomiczne, geograficzne, historyczne. Wszystkie te elementy wpływały na ukształtowanie się regionu.

Patrząc na powstawanie regionu trzeba zwrócić uwagę na aspekt geograficzny i powiązaną z tym zdolność regionu do zaspokajania potrzeb ludności, która go zamieszkuje. Regiony są wyodrębnione pod względem geograficznym ze względu na zdolność obszaru do wyodrębnionego terytorium do zaspokojenia ludności mieszkającej na jego terenie.

Były wyznaczone przez naturalne elementy środowiska góry, doliny, regiony wokół rzek , posiadających żyzną ziemie, inne bogactwa naturalne. Pojawia się geograficzne wyodrębnienie i zdolność do zaspokajania potrzeb ludności.(położenie geograficzne, związane z tym osadnictwo)

Osady ludzkie powstają tam gdzie rozwój jest realny. A potem następuje degradacja regionu.

Elementem, który ma znaczenie dla regionu to warunki historyczne rozwoju regionu. To są wszystkie uwarunkowania wynikające z rozwoju widzianego w przekroju historycznym, czyli zmiany w sposobie gospodarowania, przekształcania stosunków politycznych, w tym model wykonywania władzy, podległość konkretnej władzy. Do dziś w analizie socjologicznej opcji wyborczych w Polsce pojawia się podział pomiędzy zaborców. Tak silne piętna w rozwoju indywidualnym i zbiorowym tak silny jest wpływ podległości innym systemom politycznym Rosji, Prus i Austrii. Prawie 100 lat upływa a my chcąc analizować pewne zachowania polityczne…. Ten rozwój historyczny determinuje współczesność także wytwarza bowiem pewien wzorzec zachowań kulturowych.

sposób sprawowania władzy; doświadczenie to kształtuje obraz regionu i wpływ na jego współczesność.

Aspekt ludnościowy - zbiorowość ludzi jest także istotnym elementem regionu. Przez to należy rozumieć relacje pomiędzy ludźmi, którzy dany obszar zamieszkują i tu trzeba się odwołać do cechy trwałości. A więc ludność trwale zamieszkuje dany obszar a więc element stabilności ma znaczenie bo to tworzy więź emocjonalną i to tworzy pojęcie patriotyzmu lokalnego. Mała ojczyzna, społeczności lokalne wokół minicentrów (małe ośrodki) który taką działalność prowadzi w dużych miastach. Zaś małe ośrodki w sposób bardziej zorganizowany potrafią taką działalność prowadzić.

1. Stabilizacja ludności-możliwość organizowania się

2 Działalność gospodarcza. Ludność zagospodarowuje swój obszar i kontroluje go.

Elementy konstytutywne dla regionu:

1. ludność (struktura ludnościowa) - bo obszar musi być zamieszkiwany na stałe, zbiorowość ludzi jest na stale związana z obszarem, warunkiem wspólnotowego podejścia jest zaufanie,

2. terytorium - chodzi o aspekty geograficzne, pewien wyodrębniony obszar, sprzyjający wyodrębnieniu (poprze granice wyznaczone górami, cechami geograficznymi np. Wyżyna Śląska) i rozwojowi.

3) oraz pewne cechy dodatkowe w szczególności - rozwój historyczny

Zbiorowość (Ludzie) - to struktura demograficzne i etniczna regionu

A także stopień rozwoju siły roboczej, zasoby siły roboczej, kwalifikacje i aktywność ludności zamieszkującej dany teren.

Aktywność przejawia się w 4 następujących aspektach:

1. behawioralny - chodzi tu o zachowania ludzi, przede wszystkim te zachowania, które kształtują współżycie i współdziałanie

2. funkcjonalny - bierzemy pod uwagę role społeczne pełnione przez ludzi we wszystkich sferach działalności publicznej, czyli w sferze ekonomicznej, politycznej, kulturalnej.

3. normatywno - instytucjonalny - chodzi o ukształtowanie, powołanie całej struktury instytucjonalnej, sposoby działania instytucji powoływanych, system pracy, system instytucji regulowanych prawem, które działają w regionie. Ten system instytucji jest związany z rozwiązaniami w całym państwie. Region jest elementem całości. Zakres odrębności jest oznaczony decyzjami państwa

4. ideologiczny - działanie, które ma tworzyć poczucie odrębności świadomości lokalnej, tu najwięcej mają do powiedzenia organizacje regionalne, które służą do krzewienia ducha wspólnotowości na danym obszarze.

Region - jest to wyodrębniony obszar wraz z jego zasobami, podlegający kontroli zamieszkujących go ludzi poprzez instytucje regionalne kształtowane historycznie.

Nie ma tu podkreślonej jego zdolności do zaspokojenia potrzeb. Można to uzupełnić powołaniem na tym obszarze struktury władzy, która jest w zakresie swoich możliwości słabsza od instytucji państwa.

Znaczenie ludności

Polityka regionalna jest przekonana, że decydującym czynnikiem w strukturze regionu jest stopień rozwoju ludności, zdolność do działania. Chodzi o to, że największy nacisk kładziemy dziś na ludność, na zdolność człowieka do aktywnego działania (kreatywność).

Polityka Reg. UE, to ostatnie założenie kładzie nacisk na kształtowanie umiejętności ludzi na kreowanie jego aktywności. Nacisk kładziony na zdolność człowieka do zmiany, innowacji, kształtowania umiejętności do samodzielnego działania, nadziei na pomoc; np. finansowej.

Skuteczność działania regionu zależy od aktywności ludzi dla siebie oraz następnych pokoleń, umiejętności podjęcia działań. Region śląski nie ma tej cechy, młodzież wyjeżdża do innych miast, pozostałe obszary nie są w stanie dnadążyć. Elementem dominującym w polityce regionalnej jest aktywny człowiek.

Pewne regiony rozwijają się z dużą intensywnością, szczególnie duże miasta. Katowice nie są tu zaliczane.

Współczesna polityka regionalna jest nastawiona na kreacje aktywnego człowieka. Człowiek powinien przekształcać region przy pomocy swoich możliwości.

Region działa w określonym otoczeniu. To otoczenie ma charakter albo równorzędny albo wyższego rzędu. Otoczenie wyższego rzędu to państwo. Równorzędne otoczenie to inne regiony. I w jednym i drugim przypadku jest szereg powiązań instytucjonalnych, prawnych, gospodarczych, komunikacyjnych. Region nie działa w próżni. To są powiązania o charakterze zewnętrznym. Wyodrębniamy jeszcze powiązania o charakterze wewn. czyli elementy składowe tego regionu. Chodzi o zasoby naturalne, całe środowisko przyrodnicze, bo tu powiązania muszą występować, tj. uwarunkowanie regionu.

Środowisko sztuczne- instytucje, obiekty, infrastruktura, które są efektem działalności ludzi na tym obszarze.

Struktura relacyjna regionu - chodzi o relacje, które występują pomiędzy składnikami regionu; wiąże te elementy i integruje je ze sobą. Chodzi o relacje pomiędzy ludźmi. One są podstawą dla istnienia regionu. Dlatego, że warunkują zarówno wszelką działalność kulturową, gospodarczą, produkcyjną i kierowniczo-organizacyjną. Te relacje są określone systemem normatywnym, który wyznacza tworzy porządek społeczny na tym obszarze. Decydujące znaczenie ma system prawny państwa bo to on ten porządek reguluje, ale nie tylko oczywiście bo,

Normy mają różny charakter. Reg. kształtuje pozaprawny system normatywny( tradycja, obyczaje) zachowania ludzi, powiązania rodzinne.

Struktura przestrzenna regionu - charakterystyka różnego rodzaju obiektów, które są rozmieszczone w regionie, lokalizacje, system połączeń komunikacyjnych, tzn. jak sprawne są te instytucje, które służą spójności regionu tzn. infrastruktura.

Region - to pewien obszar względnie jednolity z punktu widzenia gospodarczego, społecznego i kulturowego, ukształtowany historycznie przez zamieszkującą go zbiorowość ludzi oraz strukturę. Rodzaje regionów:

1. administracyjny (w Polsce tylko ten) - to region, który nie posiada samodzielności, działa w granicach uprawnień państwa. Ma zatem mniejszy zakres uprawnień, działa z upoważnienia w granicach prawa regulowanego przez państwo. Jednostką, która w Polsce ma politykę regionalną jest województwo. W Polsce województwo ma podwójną funkcję.

2. autonomiczny - ma wydzielony zakres kompetencji prawotwórczych, ale podlega ścisłej kontroli władzy państwowej, aczkolwiek jest tendencja do zmniejszania tej kontroli. Państwo może składać się z regionów autonomicznych jako jednostek podziału terytorialnego (one będą jeszcze wewnętrznie zróżnicowane); a mogą być wyodrębnione tylko niektóre podmioty podziału terytorialnego jako regiony autonomiczne, tzn. niektóre tylko uzyskują status regionu autonomicznego. Przykład - Portugalia: Azory i Madera, tylko 2 regiony autonomiczne.

3. federalny - Jest najwyżej usytuowany.. Nie podlega takiej kontroli ze strony władzy centralnej Nie ma ministra sprawującego kontrolę jak w innych regionach. Kwestia samodzielności w regionie federalnym jest znacznie szersza.

Czynniki kształtujące region. Są 2 procesy zasadnicze, które kształtują powstanie regionu:

1. procesy różnicowania

2. procesy integracji

ad 1.Jeżeli chodzi o różnicowanie to należy zwrócić uwagę na przestrzenną organizację działalności ekonomicznej, kulturowej i politycznej orz rozwoju osadnictwa.

Jeżeli chodzi o działalność ekonomiczną to trzeba zwrócić uwagę na decentralizację, rozproszenie produkcji, zwiększenie elastyczności produkcji. Istotne znaczenie ma siła robocza i jej mobilność, zmiany na rynku pracy, jego segmentacja, przygotowanie odpowiedniej kadry, wykształcenie. Cały szereg czynników ma wpływ na rozwój gospodarczy.

Działalność kulturalna - o odrębnościach możemy mówić w odniesieniu do języka, sztuki, kształtowania się nowej obyczajowości, stylów życia.

Działalność polityczna - dotyczy przede wszystkim decentralizacji polit.- adm, która przede wszystkim polega na tym, że w części władza przesuwa się z centrum do jednostek niższego rzędu i także do jednostek wyspecjalizowanych funkcjonalnie, czyli decentralizacja ma charakter zarówno pionowy jak i poziomy.

W pionie nie ma wątpliwości, a decentralizacja pozioma to przekazanie uprawnień władczych państwa do korporacji, związków zawodowych, organizacji pozarządowych. To byłyby procesy różnicowania.

Ad.2 Polityka regionalna służy temu, by z podzielonych części stworzyć sprawnie działającą całość i powiązania które służą scaleniu. Te elementy są różnego rodzaju:

1. mogą być elementy które przesądzają o tym;

2. są też takie elementy, które nie maja aż tak istotnego wpływu

Procesy integracyjne muszą zachodzić we wszystkich dziedzinach działalności: ekonomicznej. Kulturowej i politycznej a także muszą dotyczyć formatowania sieci osadniczej.

Pierwsza z tych sfer działania - ekonomiczna obejmuje wymianę dóbr oraz elementów produkcji (wymiana pracy, kapitału i usług) oraz tworzenie rynku pracy i rynku finansowego, te powiązania musza być stabilne.

Druga z tych sfer - kulturowa - dotyczy określenia i uznania pewnych wartości społecznych np. etos pracy ( w a ramach tego dokładności, precyzji działania, sprawności) religijności, szacunek dla rodziny i dobrego wychowania. Dzięki powiązaniu i akceptacji między tymi wartościami ugruntowuje się świadomość regionalna. Te wartości łączą ludzi, ułatwiają i przyswajają jedność.

Sfera integracji politycznej zależy od tego jaki region jest tworzony. W ramach regionu samorządowego maja znaczenie inne wartości niż w autonomicznym.

Sieć osadnicza ma istotne znaczenie. To cała sieć powiązań komunikacyjnych - układ hierarchiczny (centrum jako środek, który pełni władcze i administracyjne funkcje). Cały system musi się tak kształtować by następowało domykanie granic regionu - tj, jego wyodrębnienie. To sytuacja kiedy region jest wyodrębniony z otoczenia. Tu decydujące znaczenie mają czynniki ekonomiczne, następnie podział pracy, samowystarczalność i specjalizacja regionu.

Ostatnim etapem w kształtowaniu i zakończeniu procesu integracji jest nadanie regionowi określonego statusu politycznego.

2 c z y n n i k i mają wpływ na cechy regionu:

1. czynnik o charakterze endogenicznym (wynikające z wewnętrznych uwarunkowań regionu) przykładem może być wykształcenie - znaczna liczba wykształconej wysoko kadry np. inżynieryjno - techniczna, niezbędna dla rozwoju nowej technologii;

2. czynnik o charakterze egzogenicznym (mające charakter zewnętrzny) -

Są między nimi powiązania i wzajemnie na siebie oddziaływują.

POLITYKA REGIONALNA

Polityka regionalna to konkretne działanie, które ma być zakończone realizacją określonych celów. Stawia się cele i formułuje się je i prowadzi politykę do ich osiągnięcia. Ma doprowadzić do pogłębienia świadomości regionalnej. Łączymy pojęcie regionu z celowym działaniem, ukierunkowanym na region. Polityka ta to działanie, które ma doprowadzić do rozwoju ekonomicznego oraz społecznego i jest to pojęcie ogólne, lecz muszą być przyjęte rozwiązania szczegółowe

Polityka regionalna dotyczy:

1. funkcji, roli i miejsca danego regionu w gospodarce państwa;

2. określenia kierunków specjalizacji rozwoju także programu aktywizacji słabszych regionów;

3. zmniejszenie dysproporcji w stopniu ich rozwoju

W ramach polityki regionalnej określa się zasady i metody oraz cele współpracy regionu.

C e l e m każdej polityki regionalnej jest doprowadzić do permanentnego rozwoju, osiągnięć celu i wyznaczanie nowych celów dotyczących ważnych kwestii - zorganizowanie poziomu życia mieszkańców, otoczenia.

Ważna jest specyfika regionu, wynikająca z położenia geograficznego, rozwoju cywilizacyjnego i gospodarczego.

Prowadzić politykę regionalną i określając cele regionu musi się wziąć pod uwagę cele całego państwa. Region jest zawsze częścią składową państwa i jest z nim całym systemem powiązane. Polityka rozwoju wobec regionu musi być częścią polityki rozwoju państwa. Polityka rozwoju regionalnego jest ściśle powiązana z realizacją strategicznych celów rozwoju państwa. W szczególności musi służyć wyrównaniu poziomu społecznego i gospodarczego poszczególnych obszarów. Musi być oparta o kompromisowe rozumienie i realizowanie celów państwa i celów regionów. To jest ważne bo polityka regionalna nie może być pojmowana jako odrębna wobec systemu państwowego. Region jest zawsze elementem państwa ale państwo nie jest sumą regionów.

Zatem politykę rozwoju prowadzi się na poziomie regionu i poziomie państwa.

POLITYKA INTEREGIONALNA

I

POLITYKA INTRAREGIONALNA

Przez politykę i n t e r e g i o n a l n ą rozumiemy oddziaływanie podejmowane przez państwo na wyodrębnione ponad lokalne jednostki terytorialne podziału administracyjnego kraju. Polityka ta jest podejmowana ze względu na interesy państwa.

Polityka i n t r a r e g i o n a l n a to działania podejmowane w ramach regionu, przez jego władzę oraz ich agendy w celu realizacji interesów regionu i społeczności lokalnych.

Polityka s t r u k t u r a l n a - celowe działanie które prowadzi do zmiany struktury rozwoju gospodarczego całego obszaru.

Polityka s p ó j n o ś c i - to działanie które ma prowadzić do zmniejszenia różnic rozwojowych poszczególnych obszarów. Uwzględnia się następujące wskaźniki: produkt krajowy brutto na jednego mieszkańca i stopę bezrobocia.

Polityka rozwoju regionalnego w Polsce :

Początek trzeba wiązać z transformacją ustrojową. Polityka ta jest tworzona na bazie skutków jakie PRL zostawiła RP.

Co bierze się pod uwagę?

1. zmiany na rynku pracy i pojawienie się bezrobocia;

2. zmiany struktury własnościowej;

3. rozmieszczenie kapitału zagranicznego

4. rozwój instytucji i środowiska biznesowego poszczególnych regionów w Polsce;

5. zmiana hierarchii województw ze względu na stopień rozwoju i urealnienie statystyki z jednej strony i procesów gospodarczych z drugiej.

Lata 90-te przynoszą zmiany polityczne, gospodarcze i zerwanie z fikcyjnością procesu rozwojowego. Wtedy musza się pojawić zarówno kryzysogenne jak i ekspansywne struktury regionalne.

K r y z y s o g e n n e -> czynniki oddziaływujące w regionie które, że jeśli nie podejmie się działań prorozwojowych, to nieuchronnie prowadzą do ekonomicznej io społecznej degradacji regionu.

Formy degradacji: twierdzenie, że ubożeje ludność tego regionu: mniej kasy -> biedniejszy region -> nie ma szans na lepsze -> młodzi jada gdzieindziej.

W połowie lat 90-tych kryzysogenne struktury staniały a przesądza o tym:

1. dominacja rolnictwa w regionie o przestarzałej strukturze agrarnej;

2. dominacja przestarzałej technologicznie produkcji przemysłowej (przemysł wydobywczy);

3. niedorozwój sektora usług;

4. rażące braki w wyposażeniu infrastrukturalnym;

5. brak warunków ułatwiających wyzwalanie inicjatyw i przedsiębiorczości;

6. występowanie monostruktur gospodarczych

Powyższe elementy wywołują kryzys i działają hamująco na rozwój. Te elementy dotyczą tych województw, które mają profil surowcowo - rolniczy jak i tych w których dominuje przemysł tradycyjny - a ich cechą są przestarzałe technologicznie partie maszynowe.

Regiony o strukturach przestarzałego r o l n i c t w a to obszary wschodnie i część środkowa. Tam dominuje rolnictwo i jest zdecydowanie zbyt mała liczba miejsc pracy w sektorze pozarolniczym. Dla tych obszarów charakterystyczne jest ukryte przeludnienie agrarne (nadmiernie wysoki wskaźnik zatrudnieni na 100 ha użytków rolnych).

Regiony gdzie było skoncentrowane rolnictwo uspołecznione to Wielkopolska i Polska północna - tzw. PGR. Tam była mentalna bariera na przekwalifikowanie się do rolnictwa własnego (brak chęci ponoszenia odpowiedzialności za własne postępowanie i brak chęci do samodzielnego myślenia).

Dominacja przemysłu s u r o w c o w e g o z przestarzałymi maszynami - dotyczy byłego woj. katowickiego, legnickiego, jeleniogórskiego, wałbrzyskiego, łódzkiego i częstochowskiego. Jest bezrobocie, niektóre gałęzie przemysłu są schyłkowe i trzeba podjąć działania, które do tego nie dopuszczą.

Krysyzogenne struktury notuje : Górny Śląsk, częściowo dolny Śląsk, region Łodzi, znaczna cześć Polski Wschodniej, Polska północna - za wyjątkiem aglomeracji portowych.

Struktury e k s p a n s y w n e cecha - odpowiedni potencjał zarówno gospodarczy jak i społeczny, mają zatem odpowiednią strukturę endogeniczną - to cechy, które umożliwiają rozwój przyspieszony w skali większej niż to w tym samym czasie może dotyczyć całego kraju. Bierze się pod uwagę cechy wewnętrzne systemu jak i możliwości rozwoju tego regionu do możliwości całego państwa.

Szczegółowe cechy struktur ekspansywnych - w porównaniu z innymi regionami:

1. zróżnicowane struktur gospodarczych;

2. lepiej rozwinięty sektor usług i lepsze wyposażenie infrastrukturalne;

3. najwyższy poziom przedsiębiorczości, wyższy poziom intelektualny i profesjonalny ludności (przygotowanie do wykonywania określonego zawodu, ogólny rozwój człowieka i je4go zdolności do samorozwoju)

4. wyższa efektywność gospodarcza pojedynczych podmiotów.

Za tym idą konsekwencje - te struktury ekspansywne mieszczą się w największych ośrodkach miejskich. Wymienia się te województwa, które mają silnie rozwinięty sektor usług tj. warszawskie, gdańskie, szczecińskie, wrocławskie, łódzkie, poznańskie i krakowskie - a miasta: Warszawa, Kraków, Łódź, Poznań i Wrocław (jest tam duzy odsetek ludzi z wyższym wykształceniem, zróżnicowanie gospodarki).

W połowie lat 90-trych do struktur ekspansywnych zaliczano Polsce:

1. Wielkopolskę;

2. Warszawę i okolice;

3. Kraków i okolice;

4. Zachodnie regiony przygraniczne

5. aglomeracje portowe Gdańsk i Szczecin

Powyższe zjawiska nie są zjawiskami stałymi. Jedne mogą przejść w drugie. Próbuje się więcej tworzyć niż likwidować. Te zmiany w kryzysogennych regionach powinno się likwidować a w ekspansywnych powinny się utrzymywać.

Wsparcie odbywa się na dwóch szczeblach: na poziomie państwowym i na poziomie międzynarodowym.

Obecnie Polska ma i instytucje i odpowiednio przygotowanych specjalistów i kadrę do prowadzenia polityki interregionalnej oraz w regionach (szczebel centralny - minister, regiony - sejmiki co wynika z ustaw samorządowych. Przy czym politykę regionalną prowadzi województwo ale gmina w niej u uczestniczy.

Podsumowując:

Koncentracja PKB przestrzenna (???) jest w Polsce - podobnie jak rozwoju przemysłu - 51,5% PKB (dane na 2007 rok). Wytwarzają je 4 województwa:

1. mazowieckie (20,4%)

2. śląskie (13,9%)

3. wielkopolskie (9,5%)

4. dolnośląskie (7,7%)

Ale procentowy udział ludności tych województw to tylko 42 % - z wyjątkiem województwa śląskiego, które uzyskuje tendencję spadkową udziału w PKB - pozostałe wykazują tendencje wzrostowe. Gdyby przyjąć że średnia w Polsce produkcja PKB to 100% to PKB na Mazowszu ma 152, na Śląsku 112 w Wielkopolsce 108 a na Dolnym Śląsku 102. średnia pozostałych województw to poniżej 100 a najmniejszy jest poziom udziału woj. Lubelskiego - 69. Zróżnicowane wewnętrzne jest najwyższe w województwie mazowieckim.

Największa koncentracja dużych firm ma województwo mazowieckie. W samej Warszawie mają siedzibę 452 największe firmy. Ale to ze względu na charakter miasta - stolica, komunikacja, port lotniczy, liczba ludności z wyższym wykształceniem. To czynniki które temu sprzyjają. Na II miejscu jest Kraków - 81 firm, dalej jest Poznań - 61, Wrocław - 59, Katowice - 56 i Gdańsk - 46.

Jeżeli wziąć pod uwagę poziom rozwoju społeczno - gospodarczego - to bardzo wysoki cechuje województwo mazowieckie ( z Warszawą), wysoki - śląskie, średni - wielkopolskie, łódzkie i dolnośląskie.

Jeżeli weźmiemy pod uwagę kryterium zaludnienia i infrastrukturę, to najwyższy poziom cechuje województwo śląskie (bardzo wysoki).

Charakterystyka prowadzonej polityki regionalnej

Politykę regionalna prowadzi się na różnych poziomach:

1. unijnym,

2. państwowym

3. lokalnym

Poziom u n i j n y:

Zwrot myślenia rozwoju regionalnego pojawił się w EWG w momencie chęci przejęcia, wdrożenia biednych - słabych państw. Było to w latach 80.

Wyrównywanie rozwoju w związku z przyjęta zasadą zrównoważonego rozwoju. (prowadzenie polityki, która wyrównuje szanse najsłabszych)

Można wyróżnić 2 zasady: można wspomagać biedniejszych albo bogatych (co prowadzi do pogłębiania róznic).

Zrównoważony rozwój - Europejska Perspektywa Rozwoju Przestrzennego (należy uwzględnić nie tylko środowisko przyrodnicze, ale także aspekty społeczne, ekonomiczne, kulturowe rozwoju). Wszystkie elementy, łącznie z człowiekiem

Druga możliwość postrzegania zrównoważonego rozwoju to wieloaspektowe podejście do rozwoju.

Koncepcja zrównoważonego rozwoju znajduje odzwierciedlenie w Polskiej Konstytucji (art. 5)

Polityka prowadzenia zrównoważonego rozwoju jest bardzo trudna, zwłaszcza w krajach podzielonych etnicznie i kulturowo. Wielki problem był w Hiszpanii - tam polityka ta była polityka priorytetową.

Zrównoważony rozwój wiążę się w istotny sposób z zasadą spójności. Polityka spójności ma doprowadzić do zmniejszenia różnic w kraju. Jeżeli prowadzimy politykę spójności to ze względu na prowadzona politykę zrównoważonego rozwoju.

Polityka strukturalna - celowe działanie, które prowadzi do zmiany struktury gospodarczej i rozwoju gospodarczego danego obszaru.

Polityka Regionalna oznacza rozwój wszystkich elementów które składają się na środowisko łącznie z człowiekiem.

Zasady rozwoju regionalnego

Ogólne zasady :

1. jedność w różnorodności -> oznacza konieczność dostrzeżenia pozytywnych stron zróżnicowania. Tj uznania odmienności regionów ale i dążenie do ukierunkowania jedności systemu (np. jednolity system komunikacji drogowej, kolejowej). Jest specyfika, ale jest zespolenie w jeden organizm, w którym cały system działa. Jeżeli mamy obszary, które można wykorzystać np. turystycznie, to te elementy są szczególnie rozwijane - ale musza być rozwijane w powiązaniu z całym państwem.

2. rozwój zintegrowany z otoczeniem -> czyli uwzględniając cechy otoczenia. Interes regionalny nie może być sprzeczny z ogólnym. Interesy muszą być sobie równe. Globalistycznie - ostatnio osłabły procesy, bo teraz każe państwo patrzy na siebie. Niewidoczne są potrzeby innych państw. Nie ma priorytetów.

3. „długa fala” -> to widzenie rozwoju w długiej perspektywie czasowej.

Generalne zasady:

1. zasada subsydiarności - podstawowa zasada działanie Unii Europejskiej ( jest wzmocniona)

2. zasada koordynacji dotyczących zintegrowanego wykorzystania wszystkich dostępnych instrumentów finansowych - czyli wykorzystanie wszystkich dostępnych instrumentów finansowych w celu koordynowania polityki regionalnej państw członkowskich. Dążenie do harmonijnego rozwoju przestrzeni UE. (Traktat Lizboński wzmacnia zasadę subsydiarności , wzmacnia pozycję parlamentów krajowych);

3. zasada elastyczności -> uznanie zróżnicowania i specyfiki regionów, także tradycje, dążenia państw, realne możliwości wynikające z etapu rozwoju.

Inne zasady UE istotne dla polityki regionalnej:

4. zasada solidarności - deficyt równy deficytowi, kryzys daje podstawę do przemyśleń, co solidarność daje w dobie kryzysu.

5. zasada kompleksowości działań (uzupełnianie się działań UE i państwa członkowskiego);

6. zasada koordynacji finansowanie określone funduszami strukturalnymi -czyli wykorzystanie wszystkich dostępnych instrumentów finansowych, winno być powiązane z pozostałymi instrumentami finansowymi;

7. zasada zgodności -> zgodność ze wszystkimi politykami oraz ustawodawstwem wspólnotowym;

8. zasada spójności -> podstawę stanowi JAE zobowiązujący państwa UE do zachowania spójności z polityką ekonomiczną;

9. zasada monitoringu.

Województwo śląskie rozwija się mniej dynamicznie niż inne. Mamy potencjał, ale nie potrafimy się utrzymać. I miejsce w tym zakresie należy się Poznaniowi, województwu dolnośląskiemu. Jest to efekt likwidacji przemysłu wydobywczego.

Polityka strukturalna - to celowe działanie, które prowadzi do zmiany struktury gospodarczej i rozwoju gospodarczego obszaru.

Polityka spójności to działanie, które ma prowadzić do zmniejszenia różnic rozwojowych poszczególnych obszarów. Uwzględnia się następujące wskaźniki:

1. produkt krajowy brutto na jednego mieszkańca;

2. stopę bezrobocia

I przykład:

Śląsk, który zmienia strukturę z resortu wydobywczego na inne formy i postulowane przez 20-lecie wolnej Polski podjęcie działań, które postawiły na rozwój działalności wysokiej technologii, bo w tym jest duży potencjał intelektualny, bo to dziedzina, w której są ludzie dobrze wykształceni - bo jest dobra kadra kształcąca.

II przykład:

Brytyjski -> likwidacja przemysłu brytyjskiego, co doprowadziło w jednym z regionów do upadku gospodarczego do tego stopnia, że musiał zadziałać fundusz spójności i Wielka Brytania nie zdołała zagospodarować w odpowiedni sposób tych obszarów i dochód narodowy na tym obszarze był niższy od średniej unijnej. Zatem i kraje wysoko rozwinięte mają problemy, jeżeli likwiduje się pewien tryb gospodarczy.

Śląsk nigdy nie był aż tak wydrenowany z ludzi, by nie można było na bazie tych grup tworzyć nowych gałęzi gospodarki. Nośnikiem postępu jest ludność - ludzie zdolni do ruchów opartych o zmiany.

III przykład:

Zagłębie Wałbrzyskie, tereny północno - wschodnie Polski o niskim poziomie dochodu, brak alternatywy, bo słaby jest poziom przygotowania ludzi do zmian, zwłaszcza współcześnie przynoszących wysoką efektywność. W północno -wschodniej Polsce to perspektywa turystyczna. Nie ma tam naturalnych cech, które ułatwiają przekształcenie. (ja tego nie qmam ).

P o l i t y k a s p ó j n o ś c i zakłada działania, które mają doprowadzić do zmniejszenia różnic rozwojowych (dotyczy to każdego kraju, który prowadzi politykę regionalną jak i też jest założeniem przyjmowanym w polityce europejskiej i Unii, gdzie służy do wyrównywania poziomu między krajami.

Polityka spójności odnosi się do sytuacji krajów członkowskich, których poziomu rozwoju powinny zbliżać się do siebie jak i do rozwoju poszczególnych krajów. Politykę spójności można wiązać z polityka zrównoważonego rozwoju, ale nie jest to to samo.

Ogólne zasady składają się z 3 elementów, które muszą być zastosowane w każdym przypadku. Są nimi:

1. jedność w różnorodności (patrz wyżej);

2. rozwój zintegrowany (patrz wyżej);

3. tzw. „długa fala” (patrz wyżej);

Jedność w różnorodności i rozwój zintegrowany można rozpatrywał łącznie, bo łączy założenie, że otoczenia w którym działamy nie można pominąć. Ono wyznacza i cele i środki i metody postępowania. Tj. otoczenie przesądza o kierunku rozwoju i są na to dobre przykłady.

Ale Śląsk nie jest traktowany jako obszar gdzie jest co zwiedzać. Jednakże jeśli się zna tereny, które można wykorzystać to właśnie je wykorzystać trzeba. Dlatego nigdy nie można zaprzestać poszukiwań.

Długa fala - konieczne jest docenienie prognozowania. Równorzędność polityki ekologicznej, gospodarczej i społecznej.

Analizując jedność w różnorodności bierze się pod uwagę z elementami rozwoju zintegrowanego z otoczeniem. Różnorodność daje możliwości rozwoju ludzi i daje możliwości gdy pojawiają się trudności. Gdy pojawi się ludność daje większą stabilizację. Poza tym potrafi się urzeczywistnić więcej możliwości np. dobrze zorganizowana komunikacja.

Ale nie cały region jest taki sam - Śląsk ma różne regiony - północny, środkowy i południowy i każdy z nich jest inny.

Otoczenia, w którym działamy nie sposób pominąć, otoczenie przesądza kierunek rozwoju

Różnorodność jest elementem sprzyjającym, to nie chodzi o to by otoczenie przekształcić lecz umieć je wykorzystać. Wykształcona kadra, duża liczba uczelni - to element sprzyjający, bo miasta, które posiadają te przymioty mają większą szansę na rozwój.

Długa fala -> Przemysł wydobywczy nie jest perspektywą rozwoju w Polsce Skok można poczynić gdy będą wrażane nowe technologie. W długiej fali mówimy, że kształcimy ludzi do nowej technologii. Długa fala zakłada, że myślimy o dłuższej perspektywie. Długofalowa strategia rozwoju - 15 lat, i wówczas trzeba myśleć o prognozowaniu w 3 aspektach: ekologia, gospodarka, społeczeństwo.

Rozwój społeczny i gospodarczy musi uwzględniać prognozy demograficzne, wykształcenie, znajomość języków obcych (głównie angielski).

ZASADY POLITYKI REGIONALNEJ W UNII EUROPEJSKIEJ

W tym zakresie są dwie grupy zasad:

1. zasady generalne -> w szczególności zasada solidarności - określona w traktatach;

2. zasady operacyjne -> wskazują ogólne cele działania Unii Europejskiej - regulują je traktaty oraz inne akty prawne UE;

Z a s a d a s o l i d a r n o ś c i

Jest to podstawowa zasada, jest to punkt wyjścia UE. Pomysł współpracy europejskiej zakładał, że dzięki współpracy gospodarczej znacznie zbliży się kontakt między narodami (zwłaszcza zwaśnionymi). To samo dotyczy współpracy regionów. W obu przypadkach ważny jest solidaryzm społeczny. W Unii polityka regionalna pojawiła się w połowie lat 80-tych, kiedy to do UE zaczęły wchodzić kraje biedne (Grecja, Portugalia). Nadto o solidarności mówi się w samych krajach członkowskich pomiędzy silnie i słabo rozwiniętymi regionami. Te słabe mogą liczyć na wsparcie.

W ramach struktury wewnętrznej kraju jest konieczna współpraca. W Hiszpanii jest fundusz, który wspiera regiony słabe.

Z a s a d a s u b s y d i a r n o ś c i.

To również podstawowa zasada UE, uzupełniona przez trakt lizboński (który obowiązuje od 1 grudnia 2009r). Traktat uzupełnia zasadę pomocniczości o dwa wymagania (zasada pomocniczości dotyczy tylko tych kompetencji, które nie należą do grupy wyłącznych tylko do uzupełniających.)

warunek - realizacja pewnych celów będzie działaniem lepszym poprzez działania UE;

1. jeżeli kraje nie mają takich możliwości - UE zrobi to lepiej, w ten sposób realizuje cele przewidziane traktatami.

Analizując możliwości państw członkowskich bierze się pod uwagę nie tylko możliwości szczebla centralnego ale i regionalnego - lokalnego.

Procedura kontrolna realizacji tej zasady: państwa muszą się wypowiedzieć, czy jeżeli UE jest w stanie zrealizować konkretny cel. Przy czym państwo członkowskie musi wziąć pod uwagę poziom centralny, regionalny i lokalny. Bierze się pod uwagę wszystkie możliwości działania państwa - który z tych szczebli dane cel na spełnić.

Z a s a d a k o o r d y n a c j i

Dotyczy następujących zagadnień:

1. zintegrowanego wykorzystania wszystkich dostępnych instrumentów finansowych (to racjonalne zasady ale jak nie mają charakteru wiążącego mogą być różnie interpretowane, nadto te zasady mają zdroworozsądkowy charakter i oparte są o doświadczenie w działaniu człowieka)

2. koordynacja przez UE polityk regionalnych państw członkowskich;

3. dążenie do harmonijnego rozwoju przestrzeni europejskiej;

Z a s a d a e l a s t y c z n o ś c i:

1. uznanie zróżnicowania i specyfiki regionów;

2. tradycja, dążenie państw, realne możliwości wynikające z etapu rozwoju;

TO BYŁY ZASADY GNERALNE a teraz będą OPERACYJNE

Z a s a d a k o n c e n t r a c j i

Ta zasada spełnia następujące cele:

1. umożliwia wzrost udziału funduszy strukturalnych w budżecie UE;

2. pozwala rozgraniczać rozproszenie udziału funduszy oraz ułatwić ich koncentrację na konkretnych celach polityki UE;

3. umożliwia geograficzną koncentrację środków pomocowych;

(te zasady mają charakter racjonalizujący, a te konkretnie służą wykonaniu celów)

Z a s a d a p r o g r a m o w a n i a

Finansowanie projektów jest możliwe tylko na podstawie kompleksowego i zintegrowanego opracowania. Niezbędne są odpowiednie dokumenty planistyczne.

Z a s a d a p a r t n e r s t w a

Wszyscy uczestnicy procesu programowania są zobowiązani do współdziałania.

Z a s a d a d o d a t k o w o ś c i:

Środki pochodzące z UE stanowią jedynie wsparcie własnych funduszy.

INNE ZASADY UNII EUROPEJSKIEJ ISTOTNE DLA POLITYKI REGIONALNEJ

Zasada z g o d n o ś c i -> Dotyczy zgodności z wszystkimi politykami oraz ustawodawstwem wspólnotowym.

Zasada s p ó j n o ś c i -> podstawę stanowi JAE zobowiązujący kraje członkowskie do zachowania spójności z polityką ekonomiczną. Państwa UE winny koordynować ze sobą polityki ekonomiczne, żeby sprzyjać zbieżności koniunktury gospodarczej. Ponadto celem działania państw powinno być dążenie do ograniczenia różnic rozwojowych.

Zasada m o n i t o r i n g u.

UWARUNKOWANIA POLITYKI ROZWOJU REGIONÓW

1. cywilizacja informacyjna;

2. ekologizacja - technologizacja

3. demokratyzacja - centralizacja

4. unionizacja - autonomizacja

5. metropolizacja - peryferyzacja

Cywilizacja informacyjna -> to nowe technologiczne podejście do podejmowanych działań. Środki techniczne, które ułatwiają zarządzanie i rozwój, nowe technologie mające zastosowanie w aktywności człowieka przyspieszające rozwój, ważne dla rozwijających się potrzeb nowych form kształcenia, zajmujące się potrzebami w dziedzinie odpowiednio przygotowanych specjalistów.

Ekologizacja - technologizacja -> czy nie można połączyć równowagi ekologicznej i postępu technicznego? Zrównoważony rozwój obejmuje podejście ekologiczne ale równocześnie rozważa działalność gospodarczą i społeczną. Technologizacji nie można przeciwstawić ekologizacji i odwrotnie.

Demokratyzacja - centralizacja -> pewne elementy centralizacji muszą w każdym systemie występować, ale nie oznacza to, że można zrezygnować z władzy na poziomie centralnym (uwzględniona może być zasada pomocniczości)> ale w tym zakresie mogą się pojawić złe rozwiązania.

Unionizacja - autonomizacja -> ile jest wspólnotowego podejścia a ile opartego na autonomii różnych jednostek. Na ile stanowimy jedność i możemy działać jednolicie w jakim zakresie musimy działać autonomicznie.

Matrpolizacja - peryferyzacja -> Pola w stosunku do cywilizacji zachodniej jest traktowana jako peryferie. Metropolizacja - to zawsze są bardzo duże miasta i ich okolice. Istnieją między nimi silne powiązania tak, by były metropolią. Peryferie zaś dążą do podniesienia poziomu. Między tymi podmiotami również istnieją powiązania. Metropolie nie istnieją bez peryferii i odwrotnie.

Zrównoważony rozwój - Europejska perspektywa Rozwoju Przestrzennego

Należy uwzględnić nie tylko środowisko przyrodnicze, ale także aspekty społeczne, ekonomiczne i kulturowe rozwoju. Zrównoważony rozwój pośrednio dotyczy innych płaszczyzn życia człowieka, innych elementów życia człowieka a nie tylko przyrodniczego).

Zatem zrównoważony rozwój to taki rozwój, w którym relacje ekologiczno - ekonomiczne nie uszczuplają kapitału środowiska, a trwały jeśli relacje te utrzymują się przez długi okres (respektuje interesy przyszłych pokoleń).

Założenia polityki regionalnej 2007 - 2013

1. strategia lizbońska -> 2 podstawowe cele:

1. pobudzanie innowacyjności gospodarki,

2. wzrost zatrudnienia

2. polityka spójności -> opiera się na następujących założeniach:

1. objęcie praktyką spójności wszystkich państw członkowskich, budżet polityki stanowi ponad 1/3 budżetu UE;

2. zachowanie zasady koncentracji działań realizujących trzy podstawowe cele, konwergencja - przyspieszanie rozwoju najsłabszych państw i regionów (zrost i tworzenie nowych miejsc prawy to cel priorytetowy na co idzie 81% środków)

- konkurencyjność regionalna i zatrudnienia

- zwiększenie konkurencyjności regionów, które nie kwalifikują się do wsparcia w ramach celu 1,

- Europejska współpraca terytorialna - umocnienie współpracy transgranicznej.

3. ograniczenie liczby funduszy strukturalnych do dwóch: Europejskiego Funduszu Rozwoju regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego;

4. rezygnacja z niektórych inicjatyw

5. uproszczenie wdrażania

Europejska współpraca regionalna

1. współpraca transgraniczna i inicjatywy lokalne i regionalne;

2. współpraca transnarodowa;

3. współpraca międzyregionalna (Polska spełnia warunki celu konwergencja - cały obszar RP - oraz cel 3 Europejska współpraca terytorialna

Ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju

Charakterystyka ustawy:

definicja polityki regionalnej -> zespół wzajemnie powiązanych działań podejmowanych i realizowanych w celu zapewnienia trwałego i zrównoważonego rozwoju kraju, spójności społeczno-gospodarczej, regionalnej i przestrzennej, podnoszenia konkurencyjności gospodarki oraz tworzenia nowych miejsc pracy w skali krajowej, regionalnej lub lokalnej;

Strategia rozwoju kraju:

1. długookresowa -> okres co najmniej 15 lat;

2. średniookresowa (okres 4 - 10 lat)

3. inne strategie rozwoju - tj.

1. krajowa strategia rozwoju regionalnego

2. strategia ponadregionalna

3. strategia rozwoju województwa

Między tymi strategiami zachodzi wzajemna zależność i jedność (centralne lokalne).

Projekty przygotowuje minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego .

Forma - uchwała Rady Ministrów, przy czym premier będzie informował corocznie sejm i senat o stopniu jej wykonania.

Art. 11 ustawy o samorządzie województwa (Samorząd województwa określa strategię rozwoju województwa, uwzględniającą w szczególności następujące cele:

1) pielęgnowanie polskości oraz rozwój i kształtowanie świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej mieszkańców, a także pielęgnowanie i rozwijanie tożsamości lokalnej,

2) pobudzanie aktywności gospodarczej,

3) podnoszenie poziomu konkurencyjności i innowacyjności gospodarki województwa,

4) zachowanie wartości środowiska kulturowego i przyrodniczego przy uwzględnieniu potrzeb przyszłych pokoleń,

5) kształtowanie i utrzymanie ładu przestrzennego.

1a. ⁽¹⁾ (uchylony).

1b. ⁽²⁾ W strategii rozwoju województwa wydziela się okres niewykraczający poza okres objęty aktualnie obowiązującą średniookresową strategią rozwoju kraju.

1c. ⁽³⁾ Strategia rozwoju województwa zawiera:

1) diagnozę sytuacji społeczno-gospodarczej województwa,

2) określenie celów strategicznych polityki rozwoju województwa,

3) określenie kierunków działań podejmowanych przez samorząd województwa dla osiągnięcia celów strategicznych polityki rozwoju województwa,

4) ⁽⁴⁾ (uchylony),

5) ⁽⁵⁾ (uchylony).

1d. ⁽⁶⁾ Strategia rozwoju województwa uwzględnia cele średniookresowej strategii rozwoju kraju, krajowej strategii rozwoju regionalnego, a także odpowiednich strategii ponadregionalnych oraz jest spójna z planem zagospodarowania przestrzennego województwa.

1e. ⁽⁷⁾ Samorząd województwa, każdorazowo w terminie 9 miesięcy od dnia wejścia w życie uchwały o przyjęciu lub aktualizacji strategii lub planu, o których mowa w ust. 1d, dostosowuje do nich strategię rozwoju województwa.

2. Samorząd województwa prowadzi politykę rozwoju województwa, na którą składa się:

1) tworzenie warunków rozwoju gospodarczego, w tym kreowanie rynku pracy,

2) utrzymanie i rozbudowa infrastruktury społecznej i technicznej o znaczeniu wojewódzkim,

3) pozyskiwanie i łączenie środków finansowych: publicznych i prywatnych, w celu realizacji zadań z zakresu użyteczności publicznej,

4) wspieranie i prowadzenie działań na rzecz podnoszenia poziomu wykształcenia obywateli,

5) racjonalne korzystanie z zasobów przyrody oraz kształtowanie środowiska naturalnego, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju,

6) wspieranie rozwoju nauki i współpracy między sferą nauki i gospodarki, popieranie postępu technologicznego oraz innowacji,

7) ⁽⁸⁾ wspieranie rozwoju kultury oraz sprawowanie opieki nad dziedzictwem kulturowym i jego racjonalne wykorzystywanie,

8) promocja walorów i możliwości rozwojowych województwa,

9) ⁽⁹⁾ wspieranie i prowadzenie działań na rzecz integracji społecznej i przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu.

3. ⁽¹⁰⁾ Strategia rozwoju województwa jest realizowana przez programy wojewódzkie i regionalny program operacyjny, o których mowa w ustawie z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. Nr 227, poz. 1658 oraz z 2007 r. Nr 140, poz. 984).

4. ⁽¹¹⁾ Samorząd województwa może występować o dofinansowanie realizacji programów wojewódzkich i regionalnego programu operacyjnego środkami budżetu państwa i środkami pochodzącymi z budżetu Unii Europejskiej oraz innymi środkami pochodzącymi ze źródeł zagranicznych, w trybie określonym w odrębnych przepisach.

5. Wykonywanie zadań związanych z rozwojem regionalnym na obszarze województwa należy do samorządu województwa. Zasady finansowania rozwoju regionalnego oraz źródła dochodów województwa w tym zakresie określają odrębne ustawy.)

Strategia wojewódzka nie może być przyjęta przez Radę Ministrów.

Co jest w krajowej strategii rozwoju regionalnego:

1. uwarunkowania, cele i kierunki rozwoju regionalnego ;

2. polityka państwa wobec regionów, ich grup oraz obszarów problemowych;

3. zasady oraz mechanizmy współpracy oraz koordynacji działań podejmowanych przez Radę Ministrów na poziomie krajowym, z działaniem podejmowanym przez samorząd terytorialny na poziomie regionu

Krajowa Strategia Rozwoju musi być powiązana z innymi strategiami rozwoju.

1

---