Konspekt lekcji dla klasy I gimnazjum/ cykl- Polska Piastów -I

Temat: Wejście Polski do chrześcijańskiej Europy.

Autor: Magdalena Wdowiak

Cele ogólne:

I Zapoznanie organizacją państwa Mieszka I.

Ukazanie okoliczności przyjęcia chrześcijaństwa i jego znaczenia dla Polski.

II Ukształtowanie umiejętności interpretowania tekstów źródłowych, skutecznego porozumiewania się, pracy z mapą.

III Ukazanie Mieszka I jako przewidującego i dalekowzrocznego polityka dążącego do ochrony swego państwa przed żywiołem niemieckim.

Cele operacyjne:

I Wiadomości:

1. Uczeń wie, zna - daty:966, 972,

- postacie: Mieszko I, biskup Jordan,

- miejscowości: Gniezno, Ostrów Lednicki, Cedynia,

- pojęcia: ród, plemię, wiec, państwo, dynastia,

2. Uczeń rozumie: - wyżej wymienione pojęcia,

- wkład Mieszka I w budowę państwa polskiego,

- znaczenie przyjęcia chrztu przez Polskę,

II Umiejętności:

3. Uczeń umie - prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,

- określić na podstawie mapy kształt terytorialny państwa polskiego i

wymienić jego sąsiadów w czasach Mieszka I,

• ocenić znaczenie panowania Mieszka I dla Polski,

• zinterpretować tekst źródłowy,

Środki dydaktyczne: podręcznik dla klasy I gimnazjum; mapa ścienna „ Polska Piastów”, atlasy, poczet królów i książąt polskich, tekst źródłowe kroniki Gala Anonima,

Metody:

oparte na słowie: pogadanka, opowiadanie, praca pod kierunkiem z podręcznikiem i tekstem źródłowym, burza mózgów,

oparte na oglądzie: praca z mapą, portret Mieszka I ,

graficzne: drzewko decyzyjne,

Tok lekcji

Ogniwa	Treści merytoryczne	Czynności N/U
I Czynności organizacyjno- porządkowe.		- sprawdzenie listy obecności, - przygotowanie uczniów do lekcji,
II. Rekapitulacja wtórna	Sytuacja polityczna w Europie w X wieku.	N/U Pogadanka, praca z mapą, - jakie organizmy państwowe istniały w Europie w X wieku - gdzie i dlaczego znajdowało się polityczne centrum Europy,
III. Ogniwo łączące		N/U Informacja nauczyciela na temat znaczenia chrześcijaństwa w rozwoju państw europejskich, przypomnienie, że poganie narażeni byli na krwawe podboje i nawracanie siłą, a ich ziemie stanowiły łakomy kąsek dla chrześcijańskich sąsiadów, np. podbój Saksonów przez Franków,
IV. Tok lekcji właściwej	1.Pradzieje ziem polskich. 2. Drzewo genealogiczne Piastów. 3. Kształt Polski w czasach Mieszka I. 4. Przyczyny i skutki przyjęcia przez Polskę chrześcijaństwa.	N/U praca z mapą i atlasami pod kierunkiem, - jakie ludy zamieszkiwały ziemie polskie w I tysiącleciu n.e.? - do jakiej grupy zaliczamy Słowian zamieszkujących ziemie polskie w X w. N/U Praca pod kierunkiem z podręcznikiem. - wyjaśnij pojęcia: ród, plemię, wiec, państwo, dynastia, - dlaczego Mieszka I uznaje się za pierwszego, polskiego historycznego władcę? N/U Praca pod kierunkiem z mapą. - wskaż granice państwa Mieszka I, - wymień sąsiadów Polski i ewentualne kierunki, z których groziło Polsce niebezpieczeństwo, N/U Podział klasy na grupy i rozdanie schematów drzewka decyzyjnego. - określenie problemu : Jaką decyzję powinien podjąć Mieszko I w sprawie przyjęcia chrztu? - praca w grupach nad rozwiązaniem, - zaprezentowanie podjętych decyzji przez poszczególne grupy, N/U Praca pod kierunkiem z tekstem źródłowym. - jaką rolę w chrystianizacji Polski odegrały Czechy i Dobrawa, N/U „ Burza mózgów” - jakie były inne możliwości przyjęcia chrześcijaństwa przez Polskę? N/U Pogadanka - jak oceniasz wkład Mieszka I w rozwój naszego kraju?
V. Rekapitulacja pierwotna	Wnioski z lekcji: - zapisanie przyczyn i korzyści wynikających z przyjęcia przez Polskę chrześcijaństwa,	N/U Pogadanka - wymień legendarnych poprzedników Mieszka I, - jak doszło do sformułowania się państwa polskiego, - jakie były przyczyny ochrzczenia się Mieszka I - jakie korzyści czerpała Polska ze chrztu?
VI. Kontrola i ocena pracy na lekcji.
VII. Praca domowa.		Dlaczego decyzja Mieszka I wymagała odwagi i zdolności przewidywania?

Schemat drzewa decyzyjnego

Cele i wartości

_________________________ _________________________

Skutki pozytywne

_________________________ _________________________

Skutki negatywne

________________________ _________________________

Możliwe rozwiązania

_____________________________________________________________

Sytuacja wymagająca podjęcia decyzji

Konspekt lekcji dla klasy I gimnazjum / cykl- Polska Piastów -II

Temat lekcji: Polska podzielona - statut Bolesława Krzywoustego.

Autor: Magdalena Wdowiak

Cele ogólne:

I Ukazanie wzrostu znaczenia możnych w czasie panowania Władysława Hermana.

Zapoznanie z postanowieniami statutu dynastycznego Bolesława Krzywoustego.

II Ukształtowanie umiejętności korzystania z różnych źródeł wiedzy, efektywnego współdziałania w zespole, oceny decyzji Bolesława Krzywoustego.

III Ukazanie pozycji Polski wobec Cesarstwa Niemieckiego.

Cele szczegółowe:

I Wiadomości:

1. Uczeń wie, zna- pojęcia: senior, zasada senioratu, junior, dzielnica senioralna,

• daty: 1109, 1138,

• postaci: Władysław Herman, Bolesław Krzywousty,

• postanowienia statutu dynastycznego,

Uczeń rozumie - wyżej wymienione pojęcia,

• powody, dla których Bolesław Krzywousty spisał testament,

II Umiejętności:

3. Uczeń umie- prawidłowo operować pojęciami poznanymi w czasie lekcji,

• określić kształt terytorialny państwa polskiego w czasach Bolesława Krzywoustego,

• zilustrować na mapie podział Polski na dzielnice wg testamentu,

• zinterpretować tekst kroniki Gala Anonima,

• korzystać z tablic genealogicznych Piastów,

Środki dydaktyczne: podręcznik dla klasy I gimnazjum, mapa ścienna „ Polska X - XIII w.”

Tekst źródłowy - fragment kroniki Gala Anonima mówiący o wojnie 1109 roku, schematy drzewa decyzyjnego,

Metody: pogadanka, wykład, praca z podręcznikiem, tekstem źródłowym, mapą, drzewo decyzyjne,

Tok lekcji

Ogniwa	Treści merytoryczne	Czynności N/U
I. Czynności organizacyjno- porządkowe.		- sprawdzenie listy obecności, przygotowanie uczniów do lekcji,
II. Rekapitulacja wtórna	Panowanie Bolesława Śmiałego.	N/U Pogadanka - przedstaw sytuację wewnętrzną w Polsce w czasach Mieszka II, - dlaczego syn Mieszka Ii , Kazimierz otrzymał przydomek Odnowiciel, - w jakich okolicznościach Bolesław Szczodry odzyskał dla Polski koronę, - jaka była przyczyna detronizacji króla?
III. Ogniwo łączące		Informacja nauczyciela: Na poprzedniej lekcji mówiliśmy o upadku i odbudowie państwa polskiego po śmierci Mieszka II. Dziś zajmiemy się dziejami Polski pod panowaniem następców Bolesława Śmiałego oraz ukarzemy stosunki Polski z cesarstwem.
IV. Tok lekcji właściwej.	Panowanie Władysława Hermana. Stosunki Polski i Niemiec w czasach Krzywoustego. Podbój Pomorza. Statut dynastyczny	N/U Praca z drzewem genealogicznym - kto był następcą Bolesława Szczodrego N/U Wykład -przedstawienie sytuacji państwa polskiego pod panowaniem Władysława Hermana, N/U Praca z tekstem źródłowym i mapą pod kierunkiem - wskaż na mapie miejsca bitew, które wymienia Gal Anonim we fragmencie o wojnie 1109 roku, N/U Wykład - przedstawienie skutków wojny, -omówienie walki Bolesława Krzywoustego o Pomorze N/U Praca z mapą pod kierunkiem - określ na podstawie mapy kształt państwa polskiego w czasach Bolesława Krzywoustego, N/U Drzewo decyzyjne ( praca w parach) Problem do rozwiązania: W jaki sposób Bolesław Krzywousty powinien rozwiązać problem następstwa tronu? N/U Praca z mapą i podręcznikiem pod kierunkiem. - przedstaw na mapie dzielnice wyznaczone testamentem Krzywoustego - wyjaśnij na jakich zasadach miał odbywać się zarządzanie państwem, - jakie zasady miał obowiązywać w obejmowaniu dzielnicy senioralnej, - oceń decyzję Krzywoustego,
V. Rekapitulacja pierwotna	Wnioski z lekcji: - wyjaśnienie terminu- statut dynastyczny, - zapisanie w punktach praw jakie posiadał senior i juniorzy,	N/U Pogadanka - jak układały się stosunki Polski i Niemiec w czasach Krzywoustego? - jakie były postanowienia statutu dynastycznego Krzywoustego?
VI. Kontrola i ocena pracy na lekcji.
VII. Praca domowa.		Znajdź wiadomości o walkach synów Krzywoustego o tron krakowski.

Konspekt lekcji dla klasy I gimnazjum/ cykl- Polska Piastów -III

Temat: Polska w czasach rozbicia dzielnicowego.

Autor: Magdalena Wdowiak

Cele ogólne:

1. Ukazanie zagrożenia zewnętrznego rozbitej politycznie Polski.

2. Ukształtowanie umiejętności wyciągania wniosków, oceniania.

3. Zrozumienie, że wszelkie podziały osłabiają i tylko zjednoczenie sił może doprowadzić do sukcesu.

Cele operacyjne:

1. Wiadomości

1. Uczeń wie, zna - daty: 1226, 1241,

• postaci: Konrad Mazowiecki, Henryk Pobożny,

2. Uczeń rozumie - dlaczego w XIII w. upowszechniła się idea

zjednoczenia państwa?

• na czym polegał wzrost zagrożenia państwa w XIII w. ,

2. Umiejętności

C. Uczeń umie - określić rolę Kościoła w zjednoczeniu ziem

polskich w XIII w.

• korzystać z tablic genealogicznych Piastów,

• omówić sytuację polityczną Polski na tle grożących nam niebezpieczeństw,

• przedstawić proces kształtowania się zagrożenia krzyżackiego,

• omówić najazd mongolski i jego skutki,

• pracować w grupie,

• korzystać z różnych źródeł wiedzy,

• wyciągać wnioski, oceniać,

Środki dydaktyczne:

podręcznik, mapa ścienna - Polska w czasach rozbicia dzielnicowego, mapki konturowe, materiały do metaplanu,

Metody:

praca z podręcznikiem, mapą, tekstem źródłowym, metaplan, wykład, pogadanka,

Ogniwa lekcji	Treści merytoryczne	Czynności N/U
I. Czynności organizacyjno-porządkowe		- sprawdzenie listy obecności, - przygotowanie uczniów do lekcji,
II. Rekapitulacja wtórna	1. Geneza rozbicia dzielnicowego.	N/U Pogadanka - jak doszło do rozbicia dzielnicowego? N/U Praca z mapą - wskazanie na mapie postanowień testamentu Bolesława Krzywoustego,
III. Ogniwo łączące	1. Realizacja postanowień testamentu	N/U Pogadanka - w jaki sposób synowie zmarłego władcy zastosowali się do jego woli? - oceń politykę synów Krzywoustego z punktu widzenia dobra państwa,
IV. Tok lekcji	1. Sprowadzenie Krzyżaków do Polski. 2. Najazd Mongołów na ziemie polskie. 3. Przyczyny dążenia Piastów do zjednoczenia.	N/U Praca z tekstem źródłowym - dlaczego Konrad Mazowiecki nadał Krzyżakom ziemię chełmińską? - jakie zobowiązania przyjął na siebie książe a jakie Zakon? N/U Praca z mapą, - uczniowie zaznaczają na mapkach konturowych ziemie nadane Krzyżakom przez Konrada Mazowieckiego i podbite przez Zakon w XIII w., N/U Wykład nt najazdu Mongołów i jego konsekwencji, - uczniowie robią ćwiczenie polegające na uzupełnieniu tekstu, N/U Metaplan - podział klasy na trzy grupy, które dostają karteczki w trzech kolorach, - zielony - do odpowiedzi: jak było? - czerwony - do odpowiedzi: jak być powinno? - żółty - do odpowiedzi: dlaczego nie było tak jak być powinno? N/U - podanie uczniom problemu: czy dążenie Piastów do zjednoczenia ziem polskich było uzasadnione? - po ustalonym czasie uczniowie tworzą jeden metaplan, N/U Pogadanka - jaki był stosunek do zjednoczenia poszczególnych warstw społecznych?
V. Rekapitulacja pierwotna	Zapisanie wniosków - negatywne oznaki rozbicia dzielnicowego,	N/U Pogadanka - jak oceniasz sytuację polityczną Polski w czasach rozbicia dzielnicowego? - jakie negatywne skutki dla przyszłości Polski przyniósł okres rozbicia,
VI. Kontrola i ocena pracy.		N/U Uczniowie oceniają swoją prace na lekcji.
VII. Praca domowa.		Przygotuj wiadomości o Przemyśle II i Władysławie Łokietku.

Konspekt lekcji dla klasy I gimnazjum// cykl- Polska Piastów -IV

Temat: Zjednoczenie państwa polskiego.

Autor: Magdalena Wdowiak

Cele ogólne:

I Zapoznanie z drogą do tronu Przemysła II.

Ukazanie walki Władysława Łokietka o tron i jego koronacji jako początku jednoczenia państwa.

II Ukształtowanie umiejętności korzystania z różnych źródeł wiedzy, skutecznego porozumiewania się.

III Ukazanie koronacji Łokietka jako elementu jednoczącego państwo polskie.

Cele szczegółowe:

I Wiadomości:

1. Uczeń wie, zna - daty: 1295,1308,1333,

• postacie: Przemysł II, Władysław Łokietek,

• Uczeń rozumie - znaczenie koronacji dla jedności państwa,

• rolę Władysława Łokietka w zjednoczeniu państwa,

II Umiejętności:

3. Uczeń umie - korzystać z tablic genealogicznych Piastów,

• określić kształt terytorialny państwa polskiego w czasach

Władysława Łokietka,

Środki dydaktyczne: podręcznik dla klasy I gimnazjum, tablica genealogiczna Piastów, mapa ścienna „ Polska w XII - XIII w.”,

Metody: praca z podręcznikiem, wykład, praca z mapą,

Tok lekcji

Ogniwa	Treści merytoryczne	Czynności N/U
I Czynności organizacyjno - porządkowe.		- sprawdzenie listy obecności, - przygotowanie uczniów do lekcji,
II Rekapitulacja wtórna	Sytuacja polityczna i gospodarcza na ziemiach polskich w czasach rozbicia dzielnicowego.	N/U Pogadanka - jak przedstawiała się sytuacja polityczna ziem polskich w czasach rozbicia dzielnicowego - dlaczego pod koniec XIII wieku upowszechniła się idea zjednoczenia?
III Ogniwo łączące.		Informacja nauczyciela: Wielu władców dzielnicowych miało ambicje narzucić swą władzę pozostałym książętom ale nie było to możliwe bez zrozumienia przez ogół społeczeństwa konieczności tego kroku dla dobra państwa. Dopiero zagrożenie zewnętrzne uświadomiło rycerstwu polskiemu, że tylko zjednoczone państwo pod rządami króla może zapewnić Polsce przetrwanie.
IV Tok lekcji właściwej.	Genealogia Piastów. Narodziny idei zjednoczeniowej. Panowanie Przemysła II. Przemyślidzi na tronie polskim. Droga Łokietka do tronu.	N/U - ćwiczenie z wykorzystaniem tablic genealogicznych Piastów, - uczniowie odczytują informacje o Przemyśle II i Władysławie Łokietku, N/U Pogadanka - jakie były przyczyny nasilenia się pod koniec XIII wieku dążeń do zjednoczenia? N/U Wykład - informacje nt okoliczności koronacji Przemysła II, N/U Praca z mapą - wskaż na mapie ziemie zjednoczone przez Przemysła II, N/U Wykład - przedstawienie wydarzeń związanych z panowaniem Wacława II i Wacława III N/U Praca z podręcznikiem pod kierunkiem - jakie okoliczności sprzyjały i utrudniały Łokietkowi przejęcie władzy, N/U Praca z mapą pod kierunkiem. - wskaż ziemie zjednoczone przez Łokietka i pozostające poza granicami państwa,
V Rekapitulacja pierwotna	Wnioski: - zapisanie kryteriów, które miały największy wpływ na zjednoczenie państwa,	N/U Pogadanka - dlaczego pod koniec XIII wieku nasiliły się tendencje zjednoczeniowe? - jakie czynniki były najbardziej zainteresowane niedopuszczeniem do zjednoczenia Polski?
VI Kontrola i ocena pracy na lekcji.
VII Praca domowa		Komu przyznałbyś zasługi odnowienia i umocnienia państwa polskiego?

---