METODOLOGIA BADAŃ SPOŁECZNYCH - Cyrański(calosc), Pedagogika studia magisterskie, metodologia badań społecznych


19.X.10

Ogólne pojęcia

Fenomenologia jako jedna z dziedzin pedagogiki, jest przeciwna metafizyce w nauce; fenomenolodzy odwołują się do doświadczeń zmysłowo - rzeczowych i przedmiotowych; zadawane przez nich pytanie to: czym jest doświadczenie? czym jest przedmiot doświadczenia? E. Husserl - twórca fenomenologii - mówił o powrocie do rzeczy samej; wg niego doświadczenie stanowi całościowe przeżycie, obejmujące zarówno zmysły i rozum, jak i uczucia i wolę. Według tak pojmowanego doświadczenia, przedmioty fizyki stanowią jedynie pewne schematy, a celem badania powinno być ujęcie istoty rzeczy, wydobycie sensu jej prezentacji, a więc zarówno fizyczności, jak i wartości. Celem badania nie jest więc zbieranie faktu, a dążenie do fenomenu. Fenomen - to rzecz, jaka jawi się w doświadczeniu całościowym. Fenomenologia dostarcza do badań empirycznych szerokich kontekstów doświadczeń.

Hermeneutyka w pedagogice - według H.G. Gadamera, hermeneutyka to sztuka wygłaszania, tłumaczenia i wyjaśniania. Hermes (starożytny posłaniec Bogów) przekładał na język śmiertelników boskie rozkazy; "hermeneia" - wyrażanie myśli, objaśnianie, tłumaczenie. Każdy z twórców jest takim Hermenesem, a więc osobą wyjaśniającą rzeczy zwykłemu śmiertelnikowi niedostępne (np. astronomowie tłumaczyli mowę gwiazd). Zatem zadaniem hermeneutyki jest umożliwienie przejścia pomiędzy światami, jest ona sztuką rozumienia; na jej terenie dochodzi do przejścia od czegoś obcego, do tego co nasze. Przejście to zakłada pewnego rodzaju dystans, o którym stanowi odmienność światów, sytuacji czy kultur (dystans dziejowy wiąże się z czasem - w tym przypadku rozumienie występuje, jako przebycie tego dystansu).

To wynika z samej definicji pojęcia. Równolegle do aktywności działania podejmuje się badania. Każde badanie naukowe (humanistyczne też), każde działanie paranaukowe ma prowadzić do prawdy. Prawda to sąd bądź zdanie, ale nie przysługuje ona wszystkim typom zdań. Tylko zdania orzekające są prawdziwe bądź fałszywe. Normatywne mogą być słuszne bądź nie.

Forma indykatywna odnosi się do tego, co należy (bądź nie???). Prawda polega na zgodności myśli z rzeczywistością.

KLASYCZNA, arystotelesowska wizja prawdy - myśl zgodna z rzeczywistością.

W klasycznej definicji prawdy prawda wynika z empirycznych cech, dostrzegalnych w empirycznej rzeczywistości. Wtedy prawda jest obiektywna.

Jeśli wypowiedź jest obiektywna, to wykluczamy wtedy elementy subiektywizmu i relatywizmu.

Czego unikamy, kiedy opieramy się na klasycznej definicji prawdy?

Wady KDP:

  1. Określenie, co to znaczy „zgodność z rzeczywistościa”? Myśl nie może być tożsama z empiryczną rzeczywistością, przedmiotem, np. myśl o obiedzie nie czyni nas sytym. Jeśli myśl nie jest tożsama z rzeczywistością, nie jest zatem podobna. Myśl nie jest bytem empirycznym

  2. Jaki stopień tego podobieństwa wystarczy, by myśl uznać za prawdziwą? Jakie są kryteria i stopień zgodności?