PRAWO HANDLOWE

WYKŁADY DR TRZCIŃSKIEGO

09 X 2007

Pojęcie prawa handlowego - prawo komercji, prawo pieniądza.

Prawo handlowe- Zespół norm prawnych należących w przeważającej mierze do prawa cywilnego (prawa prywatnego) regulujących ustrój (organizację) przedsiębiorców oraz stosunki handlowe istniejące między tymi przedsiębiorcami oraz między tymi przedsiębiorcami, a innymi podmiotami w obrocie gospodarczym wewnętrznym (krajowym) jak i obrocie gospodarczym międzynarodowym (handlu zagranicznym)

Prawo handlowe to prywatne prawo gospodarcze (cywilne prawo gospodarcze)

W polskim systemie prawa nie ma dualizmu pr. prywatnego. Prawo handlowe nie jest odrębną gałęzią prawa. Nie ma stosunku podporządkowania w pr. handlowym.

Prawo handlowe - prawo własności intelektualnej

• pr. papierów wartościowych

• pr. umów w obrocie gospodarczym

• te normy z innych gałęzi prawa, które odnoszą się do działalności gospodarczej (np. uzyskanie koncesji z pr. admin.)

Pojęcie przedsiębiorcy - jest to pojęcie z języka prawnego, normatywnego (do 1999r. posługiwano się pojęciem „podmiotu gospodarczego” co było krytykowane zwłaszcza w handlu międzynarodowym)

Stosunki handlowe:

1. pojęcie węższe niż stos. cywilnoprawne - jedna ze stron musi być przedsiębiorcą

2. pojęcie szersze niż stos. cywilnoprawne - bo przedsiębiorca nie działa tylko w sferze prawa prywatnego, ale także w sferze prawa publicznego.

Czynności handlowe- to czynności powstałe na tle prowadzenia przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej.

Podstawową metodą regulacji działalności gospodarczej jest umowa. Np. Taką umową, czynnością handlową jest umowa sprzedaży, umowa przewozu (czynność konsensualna), umowa komisu, umowa agencyjna, umowa ubezpieczenia.

Może być czynność jednostronnie handlowa oraz dwustronnie handlowa.

Um. Franchisingu, factoringu, forfaitingu, deweloperska, know- how - umowy nienazwane

Um. Nienazwane funkcjonują na zasadzie swobody umów, która stanowi fundament prawa handlowego.

Międzynarodowe pr. handlowe (podmiotami w tych stosunkach są podmioty prywatne)
a międzynarodowe prawo gospodarcze.

Pr. handlowe jest lex specialis do pr. cywilnego (lex generali). Pr. handlowe reguluje stosunki zarówno o charakterze majątkowym i niemajątkowym.

ŹRÓDŁA PRAWA HANDLOWEGO

1) Konstytucja

2) Kodeks cywilny (art. 1 zasada jedności prawa cywilnego w Polsce)
”Kodeks niniejszy reguluje stosunki cywilnoprawne między osobami fizycznymi i osobami prawnymi”

3)Przepisy szczególne regulujące ustrój przedsiębiorcy

• KSH 15.09.2000

• KC (spółka cywilna)

• Ust. prawo spółdzielcze

• Ust. o Przedsiębiorcach państwowych

4)Prawo umowne w tym ogólne warunki umów; zwyczaje i prawo zwyczajowe

Prawo zwyczajowe - do wykształcenia się normy pr. zwyczajowego niezbędne są dwa elementy 1- obiektywny - pewna praktyka

2- subiektywny - przekonanie wśród podmiotów tej praktyki, że postępują w ramach porządku pr. zgodnie z tym porządkiem prawnym

Ta norma się wykształca obecnie, bo jest luka w prawie stanowionym

3 - element czasu - ten element sam w sobie nie decyduje o wykształceniu normy

Zwyczaj - pewna utrwalona w danym miejscu, w danym czasie, w danych stosunkach społecznych, wśród danych podmiotów praktyka określonego postępowania (zachowania się)

• utrwalony w stosunkach społecznych wzorzec postępowania, zachowania się.

Zwyczaj ( w stosunkach społecznych) utrwalona praktyka handlowa (w stosunkach handlowych, więc zawężona)

Zwyczaj handlowy - utrwalona praktyka w stosunkach handlowych

O ile pr. zwyczajowe jest samoistnym źródłem prawa, o tyle zwyczaje źródłem prawa nie są (w sensie przedmiotowym). Zwyczaj uzyskuje doniosłość prawną, walor prawny wówczas gdy ustawodawca czyli prawo stanowione odsyła do zwyczaju. To jest w stos. wewn.

Natomiast w stos. międzynarodowych (handlu zagranicznym) strony kontraktu (transakcji międzynarodowej) odwołują się do zwyczaju.

16 X 2007

Prawo stanowione może się odnosić do zwyczaju w trojaki sposób;

1 dokonywać kodyfikacji zwyczajów i ich ogłoszenia w akcie normatywnym;

2 odsyłać bezpośrednio do zwyczaju za pomocą sformułowań o charakterze rodzajowym;

3 odsyłać pośrednio do zwyczaju za pomocą określeń, których wypełnienie treścią wymaga sięgnięcia m.in. do zwyczajów.

Ad. 2 Nie prowadzi to do włączenia w skład systemu prawnego, ponieważ zwyczaje stanowią reguły poza systemowe, nie stają się one normami prawnymi, uzyskują jedynie doniosłość prawna, walor prawny;

Podstawowa funkcja zwyczaju, jeżeli chodzi o odesłanie, to zapewnienie normom prawnym pewnej elastyczności. Na tym tle można wyróżnić dwie funkcje zwyczaju;

1. wyjaśniająca - oznacza ona, że ustalony zwyczaj pomaga tłumaczyć oświadczenie woli (art. 65 kc - odesłanie do zwyczaju)

2. normująca - oznacza ona, że ustalony zwyczaj oddziaływuje wprost na skutki prawne czynności prawnej

Zwyczaj odgrywa istotną rolę przy wypełnianiu treścią zwrotów niedookreślonych, które tym terminem się posługują. W polskim prawie można wyróżnić praktycznie 3 grupy zwrotów niedookreślonych;

a) obejmujących zwroty których treść ustala się przy pomocy przepisów zawierających odesłanie bezpośrednie do zwyczaju np. art. 354 kc wykonanie zobowiązania.

„Art. 354. § 1. Dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje - także w sposób odpowiadający tym zwyczajom.”

b) dotyczących zwrotów niedookreślonych np. odesłanie do „okoliczności”, „stosunków miejscowych”

c) gdy ustawa nakazuje stosować sądowi określoną normę prawną „w razie wątpliwości”

Ad. 3 To tzw. oceny np. “odpowiedni termin”, „czas właściwy”, „w razie wątpliwości”

Zwyczaj w stosunkach handlu zagranicznego:
Międzynarodowa Izba Handlowa w Paryżu - pozarządowa organizacja złożona z wybitnych ekspertów (powołana w Atlantic City), zajmująca się harmonizacją zwyczajów;

• INCOTERMS - Międzynarodowe Reguły Wykładni Terminów Handlowych

• COMBITERMS - Terminy handlowe dla dostawy towarów w kontenerach

• Jednolite zwyczaje i praktyka dotycząca akredytywy dokumentowej - 1967. Stosują je banki w ponad 180 krajach; w celu wyłączenia ich stosowania banki zastrzegają to w kontrakcie

• Jednolite zasady dot. Inkasa 1976

• Jednolite zas. dot. gwarancji bankowych 1987

• Jednolite zas. dot. gwarancji płatnych na żądanie 1990

• Klauzule siły wyższej i klauzule rebus sic stantibus 2000

INCOTERMS

Harmonizowane od 1936, 53, 67, 80, 90, 2000roku (ostatnia wersja najlepiej przystosowana do stosunków handlowych)

Są to międzynarodowe reguły wykładni terminów handlowych.

Terminy handlowe (warunki dostawy, tzw. Baza dostawy, klauzule kontraktowe) określają konkretne obowiązki sprzedającego w zakresie dokonania dostawy, kosztów, innych ciężarów oraz ryzyk przypadkowej utraty lub uszkodzenia towaru w trakcie transportu, a także podobnych obowiązków kupującego.

Sprzedaż międzynarodowa- Konwencja Wiedeńska

• podmiotowe ujęcie - strony transakcji mają siedziby handlowe w różnych krajach (ale towar może pozostać w jednym kraju)

ujęcie przedmiotowo-podmiotowe dziś się nie używa

Praktyka sprzedaży m-nar. W skali światowej była różna w 1936r. ukazał się I zbiór unifikujący.

Wersja 2000 INCOTERMS zawiera 13 reguł, z których każda jest oznaczona 3-literowym skrótem od angielskiej nazwy danej reguły; EXW, FCA, FAS, FOB, CFR, CIF, CPT, CIP, DAF, DES, DEQ,DDU, DDP.

EXW - ex works

- baza dostawy jest w magazynie sprzedającego, tam następuje wydanie towaru, wszelkie koszty ponosi kupujący.
DDP - oznaczone miejsce przeznaczenia

• sprzedający - obowiązek zapłaty cła, ryzyko ponosi dostawca towaru.

Zastosowanie reguł INCOTERMS zależy od woli stron transakcji międzynarodowej i powinno być wyraźnie wskazane z podaniem reguły i wersji INCOTERMS.

Incoterms mogą mieć również zastosowanie wówczas gdy sąd/inny organ orzekający, uzna postanowienia/praktykę stosowania Incoterms za prawo zwyczajowe.

Wszelkie postanowienia umowne mają pierwszeństwo przed wszelkimi postanowieniami reguł.

Strony kontraktu mają prawo wprowadzić do reguł Incoterms określone zmiany bądź uzupełnienia odpowiadające konkretnym potrzebom tych stron.

Reguły handlowe Incoterms odnoszą się wyłącznie do stosunków między sprzedającym, a kupującym nie dotyczą w żadnym wypadku osób trzecich.

Kolejne formuły przewidują zwiększanie się obowiązków sprzedającego, nakładając minimalne obowiązki w przypadku reguł EXW, a maksymalne w przypadku reguły DDP.

Sprzedający nie ponosi ryzyka związanego z towarem do dalszego punktu niż ten, do którego obciążają go koszty transportu, jednakże może być zobowiązany do poniesienia kosztów transportu do punktu dalszego niż ten, do którego ponosi ryzyko (utraty/uszkodzenia towaru)- dotyczy reguł z grupy C

A - EXW

B - FCA, FAS, FOB

C - CFR, CIF, CPT, CIP

D - DAF, DES, DEQ, DDU, DDP

Jeżeli chodzi o obowiązek ubezpieczenia towaru w trakcie transportu to jedynie dwie reguły przewidują wyraźnie ten obowiązek; CIF i CIP

Obowiązek ubezpieczenia i obowiązek wydania dokumentów ub. Towaru ponosi sprzedający

Reguły Incoterms nie dotyczą kwestii przejścia prawa własności towaru oraz niewywiązania się z zobowiązań wynikających z kontraktu sprzedaży miedzynar.

23 X 2007r.

PRZEDSIĘBIORCA

To pojęcie z języka normatywnego (ustaw, aktów normatywnych)
1. z KC art. 43¹ Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, nie będąca osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.

Jest to ujęcie podmiotowo przedmiotowe przedsiębiorcy.
-podmiotowe - 3 kategorie przedsiębiorców (os fiz, os, prawne, jedn. org. nie będące os pr.)

-przedmiotowe - nie ma w KC określenia czym jest działalność gospodarcza.

2 ustawa z 2.07.2004 o swobodzie działalności gospodarczej (ustawa o charakterze publiczno prawnym) art. 2 definiuje działalność gospodarczą
jest nią zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
Definicja ta opiera się na 3 kryteriach;

• kryterium ekonomiczne

• zarobkowy cel działalności

• sposób wykonywania działalności gosp. Ze względu na organizację i częstotliwość

(dr Trzciński dopuszcza działalność non-profit)

spółka cywilna może być założona jednorazowo.
(Celem spółdzielni obligatoryjnie powinna być działalność gospodarcza)

Nie mamy w innych aktach normatywnych definicji działalności gosp.

„Działalność gosp.” Jest faktem i kryterium obiektywnym. Pojęcie działalności gosp. należy traktować szeroko (możliwie najszerzej), ale w oparciu o kryterium obiektywne.

Zarobkowy cel działalności dotyczy podmiotów (os. fiz., pr. jedn. org. bez os. pr., stowarzyszenia fundacje )

Dr Trzciński uważa, że organizacje społeczne (zysk na cele statutowe) fundacje też prowadzą działalność gospodarczą. Przedsiębiorca jest zatem także podmiot, który działa w innym celu niż gospodarczy np. charytatywny.

„Zawodowo” profesjonalnie.

OSOBY FIZYCZNE

• może być przedsiębiorca - os. fiz. mająca pełną zdolność do czynności prawnych i nieubezwłasnowolniona - nieograniczony status

• prawo nie zakazuje, by os. małoletnia wykonywała dział. gosp. - przedstawiciel ustawowy (rodzic) lub pełnomocnik będzie mógł ją reprezentować

OSOBY PRAWNE

• sp. z o.o., akcyjna, spółdzielnia, izba gospodarcza (z przeznaczeniem na cele statutowe)

• do wykonywania dział. gosp. przez państwo można wskazać

1. kapitałowe sp. handlowe SP lub z udziałem państwa

2. przedsiębiorstwa państwowe

3. jednostki badawczo rozwojowe

4. jednoosobowa spółka gminy

5. osobowe spółki handlowe

• 4 i 5 gmina może przystąpić

NIEPEŁNE OSOBY PRAWNE (ułomne osoby prawne)

• 3 podmioty prawa handlowego i prawa cywilnego

np. jednoosobowe spółki handlowe - art. 33kc - kryterium formalne osobami prawnymi są SP i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną.

Mają mnóstwo atrybutów osób prawnych:
teoria organów osoby prawnej działanie organów jest działaniem osoby prawnej

Sensu stricto przedsiębiorcą jest ten, kto prowadzi działalność gosp., ale też ten, kto prowadzi działalność non-profit, bo też podlega wpisowi do KRS.
Jeżeli zaś chodzi o „zarobkowość” to chodzi o odpłatność, partycypację w zysku i stratach. Sam dochód jest bowiem kryterium subiektywnym, a nie obiektywnym.

Definicja z ust. o swob. dział. gosp. mówi wyraźnie Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, nie będąca osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową

W związku z tym wyróżnia się następujące kryteria określenia przedsiębiorcy.

1. gospodarczy charakter prowadzonej przez niego działalności

2. cel zarobkowy - ukierunkowany na zysk

3. działalność zawodowa

4. prowadzenie działalności w sposób zorganizowany i ciągły

art. 4 ust. za przedsiębiorcę uznaje się także wspólników sp. cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

Sp. cyw. jedyna spółka bez podmiotów pr. nie musi być prowadzona w celu zysku.

3Definicja przedsiębiorcy z ust. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji:

Os. fizyczne, os prawne, jednostki org. niemające osobowości prawnej, które prowadząc chociażby ubocznie działalność zarobkową lub zawodową uczestniczą w działalności gospodarczej

4Definicja przedsiębiorcy z ust. o ochronie konkurencji i konsumentów

1. os fiz., os. pr., lub jedn. org. nie będąca os. pr. której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, która wykonuje we własnym imieniu działalność gospodarczą, a także wspólnicy sp. cyw. w zakresie wykonywanej przez spółkę działalności gospodarczej. Ponadto os. fiz., os. pr., a także jedn. org. nie będąca os. pr., organizująca lub świadcząca usługi o charakterze użyteczności publicznej, które nie są dział. gosp. w rozumieniu przepisów o dział. gosp.

2. os fiz., wykonująca zawód we własnym imieniu i na własny rachunek lub prowadząca działalność w ramach wykonywania takiego zawodu

3. os. fiz., posiadająca akcje/udziały zapewniające jej co najmniej 25% głosów w organach, co najmniej jednego przedsiębiorcy lub posiadająca kontrolę nad co najmniej jednym przedsiębiorcą - choćby nie prowadziła dział. gosp. - jeżeli podejmuje działania podlegające kontroli koncentracji.

„we własnym imieniu”= jako właściciel tego przedsiębiorstwa lub użytkownik

5ust z 20.08.1997r - przepisy wprowadzające ustawę o KRS

6ustawa z 30. 06. 2000r - prawo własności przemysłowej

7ust. z 29. 08. 1997o usługach turystycznych

8ust. z 28. 02. 2003 Prawo upadłościowe i naprawcze

9KPC definiuje przedsiębiorcę w art. 479²

10 Prawo Unii Europejskiej - nie posługuje się pojęciem przedsiębiorcy, posługuje się pojęciem przedsiębiorstwa (akcent na przedmiotowy charakter)

11Orzecznictwo ETS - „podmiot który wykonuje w sposób stały i ciągły samodzielną dział. gosp. o charakterze zarobkowym w innym państwie członkowskim”
- Bez względu na formę prawną i chęć osiągnięcia zysku

- warunki prowadzenia przedsiębiorstwa są znacznie ostrzejsze niż warunki świadczenia usług (kryterium stałości)
- Podmiotowo przedsiębiorca to os. fiz. będąca obywatelem UE, a także na równi spółki, przy czym rozumie się tu -sp. cywilne

• sp. handlowe

• spółdzielnie

• inne osoby prawne prawa publicznego i prywatnego

30 X 2007r.

PRZEDSIĘBIORSTWO

Ma 3 znaczenia: 1) podmiotowe

2) przedmiotowe

3) funkcjonalne

1, 3 nie mają większego znaczenia

Ad. 1) przedsiębiorstwo występuje jako podmiot stosunków cywilno-prawnych (stos. gospodarcze to pojęcie szersze niż stosunki cywilno-prawne) w tym znaczeniu jest to synonim pojęcia „przedsiębiorca”

Kruczalak: „całość w znaczeniu prawnym”

• przedsiębiorstwo jest wyposażone w osobowość pr. (sp. kapitałowe- z o.o. sp. akcyjna, przedsiębiorstwa państwowe)

• przedsiębiorstwo jest wyposażone w zdolność pr. i sądową chodzi o tzw. Niepełne osoby prawne (np. spółki handlowe osobowe - jawna, komandytowa komandytowo-akcynja.

• Przedsiębiorstwo nie występuje w obrocie, lecz w tym obrocie występują osoby, dla których przedsiębiorstwo jest przedmiotem ich praw (np. s.c., 1-osobowy przedsiębiorca prywatny- os. fizyczna)

Ad. 3) Np. spółki pr. handlowego osobowe w tym znaczeniu operuje ustawodawca pojęciem funkcjonalnym.

Pojęcie funkcjonalne - stałe, zawodowe, we własnym imieniu prowadzenie działalności gosp. w celach zarobkowych . (można utożsamiać~ niektórzy utożsamiają~ ze znaczeniem przedmiotowym)

Ad. 2) W znaczeniu przedmiotowym def. Przedsiębiorstwa została zawarta w art. 55¹ kc. Jako „zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej w szczególności obejmuje ono;

1. oznaczenia indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa)

2. własność ruchomości i nieruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów oraz innych praw rzeczowych do nieruchomości i ruchomości np. użytkowanie wieczyste.

3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości/ ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości/ ruchomości na podstawie innych stosunków prawnych (np. leasing.)
   pytanie; czy można wziąć w leasing całe przedsiębiorstwo NIE!!! Bo nie jest rzeczą.

4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środków pieniężnych

5. koncesje, licencje i zezwolenia

6. patenty i inne prawa własności przemysłowej

7. tajemnice przedsiębiorstwa

8. księgi i dokumenty zw. z prowadzeniem działalności gospodarczej

Ustawodawca wymaga spełnienia 3 przesłanek przez przedsiębiorstwo;

1. zespół składników o charakterze zorganizowanym - przedsiębiorstwo oznacza pewną całość m. in. w znaczeniu organizacyjnym, majątkowym i prawnym.

2. zespół składników o niematerialnym i materialnym charakterze.

3. Zespół składników przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej

W skład przedsiębiorstwa wchodzą przede wszystkim prawa:

1. Na dobrach niematerialnych np. oznaczenia indywidualizujące przedsiębiorstwo (znaki towarowe, wzory zdobnicze, patenty)

2. Na dobrach materialnych np. własność i inne prawa rzeczowe

3. Prawa obligacyjne - wynikające np. z umowy najmu wierzytelności, prawa z papierów wartościowych

4. Prawa wynikające z decyzji administracyjnej np. licencje, zezwolenia koncesje

5. Dobra osobiste - tajemnice przedsiębiorstwa

6. Księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej

7. Można zaliczyć stany faktyczne np. lokalizacja, klientela, dobra/zła renoma.

ZBYCIE PRZEDSIĘBIORSTWA

Art. 55². Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Art. 75¹. § 1. Zbycie lub wydzierżawienie przedsiębiorstwa albo ustanowienie na nim użytkowania powinno być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi.

Przedsiębiorstwo może być zbyte/wydzierżawione, może być na nim ustanowione prawo użytkowania.

Czynność zbycia przedsiębiorstwa to czynność pr. o charakterze rozporządzającym, konsensualna, wzajemna i kauzalna.

Po stronie nabywcy przedsiębiorstwa mamy do czynienia z sukcesją uniwersalną (pod tytułem ogólnym)

Forma; pisemna z podpisami notarialnie poświadczonymi

Przedsiębiorstwo może być też przedmiotem wkładu do spółki

PRZEDSTAWICIELSTWO / ZAKŁAD / ODDZIAŁ

Zakład - pewna całość w znaczeniu lokalizacyjnym, organizacyjnym, majątkowym, ale ta całość ma charakter wewnętrzny w ramach struktury przedsiębiorstwa.

O ile przedsiębiorstwo występuje samodzielnie w stos. zewnętrznych to zakład tej samodzielności nie posiada.

Zakład - w znaczeniu oddziału - ust o swobodzie dział. gosp.

Oddział to wyodrębniona i samodzielna organizacyjnie część działalności gospodarczej wykonywana przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub głównym miejscem wykonywania działalności.

Przedstawicielstwo wówczas gdy inna struktura organizacyjna ma w stosunku do przedsiębiorcy pozycję zewnętrzną, chociaż realizuje zadania własne przedsiębiorcy-
- zawiera się wówczas umowę o przedstawicielstwo prawne i faktyczne co może oznaczać, że przedstawiciel może być również zorganizowany w formie wyodrębnionego przedsiębiorcy dokonując czynności pr. i faktycznych jako odrębny podmiot.

Formą realizacji zadań przedsiębiorcy może być również stosunek powiernictwa - działanie we własnym imieniu ale na cudzy rachunek. (i potem się rozlicza)

Oddziały i przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych

ODDZIAŁ

Przedsiębiorcy zagraniczni w celu wykonywania dział. gosp. na terytorium RP mogą na zasadach wzajemności i o ile ratyfikowane umowy m-nar. Nie stanowią inaczej tworzyć oddziały z siedzibą na terytorium RP. (art. 85 ust o swob. dział. gosp.)

Przedsiębiorca zagraniczny tworzący oddział może wykonywać dział. gosp. wyłącznie w zakresie przedmiotu działalności tego przedsiębiorcy

Przedsiębiorca zagraniczny może rozpocząć dział. w ramach oddziału po uzyskaniu wpisu oddziału do rejestru przedsiębiorców KRS (sp. z o.o. jako sp. w organizacji bez wpisu może podjąć dział. gosp.).

PRZEDSTAWICIELSTWO (art. 93 ust o swob. dział. gosp)

Przedsiębiorcy zagraniczni mogą tworzyć przedstawicielstwa z siedzibą na terytorium RP przy czym zakres działalności tego przedstawicielstwa może obejmować wyłącznie prowadzenie działalności w zakresie reklamy i promocji przedsiębiorcy zagranicznego.
Przedstawicielstwo wymaga wpisu do rejestru przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych prowadzonego przez ministra właściwego do spraw gospodarki.

REJESTRY PRZEDSIĘBIORCÓW

Krajowy Rejestr Sądowy (ustawa z 1997r.) składa się z:

1. rejestru przedsiębiorców

2. rejestru stowarzyszeń i innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki społeczne

3. rejestru dłużników niewypłacalnych

Rejestr prowadzą w systemie informatycznym Sądy Rejonowe (sądy gospodarcze) obejmujące swoją właściwością obszar województwa lub jego części. Pewne zadania - jako zadania zlecone wykonują też gminy.

Cel rejestrów;

1. funkcja informacyjna- w związku z czym są one jawne. Wyróżnia się jawność formalną i materialną.
Jawność formalna - oznacza dostępność do danych figurujących w rejestrze w związku z tym wyróżnia się: jawność formalną pełną - oznacza, że dostęp do rejestru ma każda osoba
jawność formalną ograniczoną - dostęp do rejestru ma tylko pewna kategoria osób, które wykażą interes pr. - należy uprawdopodobnić interes prawny
jawność formalną rozszerzoną - istnieje obowiązek publikacji danych zawartych w rejestrze.
Jawność materialna - oznacza zupełność i prawdziwość danych zawartych w rejestrze

06 XI 2007

1. Każdy ma prawo dostępu do danych w KRS za pośrednictwem Centralnej Informacji

2. Każdy ma prawo otrzymać poświadczone odpisy, wyciągi i zaświadczenia o danych zawartych w rejestrze

3. Każdy ma prawo przeglądania akt rejestrowych podmiotów wpisanych do Rejestru Przedsiębiorców.

Wpisy do Rejestru (KRS) podlegają obowiązkowi ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, chyba że co innego wynika z przepisów szczególnych.

Od dnia ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym nikt nie może się zasłaniać nieznajomością wpisów, ale w odniesieniu do czynności dokonanych przed upływem 16 dnia od ogłoszenia „podmiot wpisany do rejestru nie może powoływać się na wpis wobec osób 3 jeżeli ta udowodni, że nie mogła wiedzieć o treści wpisu”

W razie rozbieżności między wpisem w KRS, a ogłoszeniem w Monitorze Sąd. I Gosp. obowiązuje ten z rejestru. Jednak osoba 3 może powołać się na treść ogłoszonego w Monitorze, chyba że podmiot wpisany do rejestru udowodni, że osoba 3 wiedziała o treści wpisu.

Domniemywa się, że dane wpisane do rejestru są prawdziwe.

REJESTR PRZEDSIĘBIORCÓW KRS

Podmioty wpisywane do rejestru na podstawie art. 36 ust o KRS:

1. spółki jawne

2. europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych

3. spółki partnerskie

4. spółki komandytowe

5. spółki komandytowo-akcyjne

6. spółki z o.o.

7. spółki akcyjne

8. spółki europejskie

9. spółdzielnie

10. spółdzielnie europejskie

11. przedsiębiorstwa państwowe

12. jednostki badawczo- rozwojowe

13. przedsiębiorcy określeni w przepisach o zasadach prowadzenia na terytorium RP działalności gosp. w zakresie drobnej wytwórczości przez zagraniczne osoby prawne i fizyczne

14. towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych

15. inne osoby prawne jeżeli wykonują działalność gosp. i podlegają obowiązkowi wpisu do rejestru

16. oddziały przedsiębiorców zagranicznych działających na terytorium RP

17. główne oddziały zagranicznych zakładów ubezpieczeniowych

Dane wpisywane do rejestru: DZIAŁ I

• dla każdego podmiotu 1. nazwę/firmę pod którą działa

2.oznaczenie formy prawnej

3. jego siedziba i adres

• dla osobowych spółek handlowych 1.oznaczenie wspólników

2. informacje o wspólnikach w przypadku sp. komandytowo-akcyjnych oznaczenie komplementariuszy i informacje o nich

• dla spółki komandytowej 1. określenie, który wspólnik jest komplementariuszem, a który komandytariuszem
  2.oznaczenie sumy komandytowej.

• dla sp. partnerskiej oznaczenie partnerów ponoszących nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki wobec wierzycieli

• dla sp. komandytowo-akcyjnej wysokość kapitału zakładowego oraz liczbę i wartość nominalną akcji, ilość akcji uprzywilejowanych i rodzaj uprzywilejowania

• dla sp. kapitałowych wysokość kapitału zakładowego

1. dla sp. z o.o. określenie czy wspólnik może mieć 1 czy większą liczbę udziałów;
   jeżeli sp. z o.o. ma 1 wspólnika wzmiankę o tym, że jest jedynym wspólnikiem.

2. dla sp. akcyjnej ilość akcji uprzywilejowanych i rodzaj uprzywilejowania
   wzmiankę jaka część kapitału zakładowego została opłacona

DZIAŁ II

1. oznaczenie organu uprawnionego do reprezentowania podmiotu oraz osób wchodzących w skład organu ze wskazaniem sposobu reprezentacji w przypadku gdy w sp. osobowej nie ma takiego organu wskazanie wspólników uprawnionych do reprezentowania spółki, a także sposób reprezentacji

2. oznaczenie organów nadzoru wraz ze składem

3. wskazanie prokurentów oraz zakresu prokury

DZIAŁ III

1. przedmiot działalności PKD

DZIAŁ IV

1. zaległości objęte egzekucją jeżeli dochodzona należność nie została uiszczona w terminie 60 dni od wszczęcia egzekucji

2. należności wobec ZUS objęte egzekucją (jeżeli dochodzone należności nie zostały uiszczone w terminie 60 dni od wszczęcia egzekucji)

DZIAŁ V

1. zamieszcza się wzmiankę o powołaniu i odwołaniu kuratora

DZIAŁ VI

1. informacje o otwarciu i zakończeniu likwidacji, ustanowieniu zarządu i zarządu komisarycznego

2. dane o osobie likwidatora wraz ze sposobem reprezentacji, zarządcy oraz zarządcy komisarycznego

3. informacje o rozwiązaniu/unieważnieniu spółki

4. informacje o połączeniu z innymi podmiotami, podziale lub przekształceniu w inny sposób

5. informacje o wszczęciu postępowania naprawczego i ogłoszeniu upadłości z określeniem sposobu prowadzenia postępowania i jego zmianach, zakończeniu tych postępowań lub o uchyleniu układu, o osobie zarządcy przymusowego, syndyka, nadzorcy sądowego.

PROKURA

Jest pełnomocnictwem szczególnego rodzaju

Kodeks cywilny - jest pełnomocnictwem udzielanym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa

Nie można ograniczyć prokury ze skutkiem wobec osób 3, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej

Do zbycia przedsiębiorstwa, do dokonania czynności prawnej, na podstawie której następuje oddanie go do czasowego korzystania oraz do zbywania i obciążania nieruchomości jest wymagane pełnomocnictwo do poszczególnej czynności.

Cechy prawne prokury

1. powinna pod rygorem nieważności być udzielona na piśmie

2. prokurentem może być os. fizyczna z pełną zdolnością do czynności prawnych

Rodzaje prokury

1. łączna - dla ważności czynności prawnych wymagane jest współdziałanie dwóch lub więcej osób, przy czym obowiązek współdziałania łącznego dot. tzw. reprezentacji czynnej

2. oddzielna - tyle prokur ile prokurentów

3. oddziałowa można ograniczyć do zakresu spraw wpisanych do rejestru oddziału przedsiębiorstwa

Prokura nie może być przeniesiona. Prokurent nie może udzielić prokury. Prokurent może natomiast ustanowić pełnomocnika do poszczególnych czynności lub pewnego rodzaju czynności (rodzajowe, gatunkowe czynności)

13 XI 2007

wygaśnięcie prokury regulowane jest w kodeksie cywilnym

FIRMA

regulowana jest w kodeksie cywilnym w art. 43²-43¹⁰

art. 43² kc „przedsiębiorca działa pod firmą”

Prawo przedsiębiorcy do firmy jest jego prawem podmiotowym korzystającym z ochrony zarówno na podstawie stosownych przepisów KC jak i innych przepisów szczególnych np. ustawy o KRS

Firmę odnosimy do przedsiębiorcy, nie do przedsiębiorstwa

Kodeks nie określa w jakiej formie, czy to w postaci słownej, czy graficznej, może być używana firma w obrocie, ale z przepisów KC jak i np. z KSH wynika jednoznacznie, że firma powinna przybrać postać słowną i w tej też formie jest wpisywana do KRSu czy Ewidencji Działalności Gospodarczej

Firma os fizycznej i prawnej (ważne uzupełnić z podręcznika)

ZASADY PRAWA FIRMOWEGO

1. prawdziwości firm - 43³§2 kc
polega na przedstawieniu w firmie danych, które są prawdziwe i łączy się to z przekazaniem informacji dot. osoby przedsiębiorcy, przedmiotu działalności przedsiębiorcy - miejsca prowadzenia działalności
Zasada prawdziwości sensu largo jest też rozumiana jako zasada jasności
Zasada prawdziwości sensu stricto - łączy się z zakazem wprowadzania w błąd co do danych zawartych w dodatkach i samym korpusie firmy
Firma os. fizycznej - korpus: imię i nazwisko
można włączyć pseudonim, przedmiot działalności gosp.

2. jedności firmy - oznacza, że przedsiębiorca może działać tylko pod jedną firmą

art. 43⁶kc: Firma oddziału osoby prawnej zawiera pełną nazwę tej osoby oraz określenie "oddział" ze wskazaniem miejscowości, w której oddział ma siedzibę

3. ciągłości firmy - łączy się z możliwością korzystania z firmy w dotychczasowym lub uzupełnionym brzmieniu - została wyrażona w art. 43⁸ kc regulacja dotyczy zmian

art. 43⁸ § 1. W przypadku utraty członkostwa przez wspólnika, którego nazwisko było umieszczone w firmie, spółka może zachować w swej firmie nazwisko byłego wspólnika tylko za wyrażoną na piśmie jego zgodą, a w razie jego śmierci - za zgodą jego małżonka i dzieci.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio w wypadku kontynuowania działalności gospodarczej osoby fizycznej przez inną osobę fizyczną będącą jej następcą prawnym.

§ 3. Kto nabywa przedsiębiorstwo, może je nadal prowadzić pod dotychczasową nazwą. Powinien jednak umieścić dodatek wskazujący firmę lub nazwisko nabywcy, chyba że strony postanowiły inaczej.

4. wyłączności firmy - wyrażona w art. 43³ §1 kc „firma powinna się odróżniać dostatecznie na tym samym rynku” (należy to rozumieć w sensie branżowym)

5. jawności firmy - wiąże się z obowiązkiem wpisu firmy do odpowiedniego rejestru i ogólną dostępnością rejestru dla zainteresowanych osób.

6. niezbywalności firmy - wynika z art. 43⁹ kc. § 1 „firma nie może być zbyta”
§ 2 „przedsiębiorca może upoważnić innego przedsiębiorcę do korzystania z firmy”

PRAWO SPÓŁEK

Definicja spółki:

Spółka jest związkiem dwóch lub więcej podmiotów, które łączą swoje działanie dla osiągnięcia określonych celów gospodarczych.

„Łączenie” może być długotrwałe lub jednorazowe

Rodzaje spółek

• cywilna

• jawna

• partnerska

• komandytowa

• komandytowo-akcyjna

• z o.o.

• akcyjna

„spółka cicha” kiedyś regulowana w KH przy czynnościach

występują dwa podziały spółek

I

1. spółki prawa cywilnego

2. spółki prawa handlowego (spółki handlowe)

Kryterium podziału stanowi tu źródło regulacji danego typu spółki .

Do sp. pr. cywilnego należy sp. cywilna uregulowana w art. 860- 875 kc. Pozostałe spółki regulowane są w KSH.

Przez umowę spółki kapitałowej wspólnicy / akcjonariusze zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów oraz jeżeli umowa lub statut spółki tak stanowi przez współdziałanie w inny określony sposób.

II

1. spółki osobowe

2. spółki kapitałowe

Kryterium podziału stanowi tu substrat istnienia i działania spółki. Dla spółek osobowych tym substratem są wspólnicy, zaś dla spółek kapitałowych kapitał.
Spółkami osobowymi są spółki -cywilna

- jawna

- partnerska

- komandytowa

- komandytowo-akcyjna

Spółkami kapitałowymi są spółki z o.o. i akcyjna

Cechy spółek osobowych:

są podmiotami prawa prywatnego (oprócz s.c.)

mogą we własnym imieniu nabywać prawa (w tym prawo własności nieruchomości i inne pr. rzeczowe) zaciągać zobowiązania pozywać i być pozywane

spółka cywilna nie jest podmiotem!!! Jest jedynie stosunkiem zobowiązaniowym.

Charakter współwłasności łącznej ma majątek spółki cywilnej.

zawiązanie: - co najmniej 2 wspólników (nie jest możliwe zawiązanie spółki osobowej-jednoosobowej)
- w spółce komandytowej co najmniej jeden komplementariusz i jeden komandytariusz
- w sp. komandyt-akcyjnej jw., tylko jeden akcjonariusz
- możliwe jest czasowe trwanie spółki jednoosobowej przy spółce partnerskiej
- nie ma spółki osobowej w organizacji.

-wpis do KRS konstytutywny i prawotwórczy. Przed jego dokonaniem mamy do czynienia ze stosunkiem zobowiązaniowym

- wszystkie spółki osobowe mogą być zawiązane wyłącznie w celu gospodarczym !!!

- osobowe sp. handlowe powinny być zawiązane w celu zarobkowym

w sp. osobowych wspólnicy prowadzą sprawy spółki i reprezentują ją.

w sp. partnerskiej - możliwe jest powołanie zarządu

w sp. komandtowo-akcyjnej można powołać radę nadzorczą.

Obligatoryjnym organem w sp. osobowej jest walne zgromadzenie - w spółce komandytowo akcyjnej

większość przepisów ma charakter ius dispositivum

odpowiedzialność za zobowiązania wobec wierzycieli

za zobowiązania sp. osobowej odpowiadają osobiście całym swoim majątkiem teraźniejszym i przyszłym wszyscy wspólnicy wraz ze spółką (wspólny majątek wspólników i majątek osobisty)
przy czym w osobowych spółkach handlowych obowiązuje zasada odpowiedzialności subsydiarnej najpierw majątek spółki, dopiero potem majątek osobisty wspólników.

Odpowiedzialność komandytariusza ograniczona jest do sumy komandytowej, nie do sumy wkładu.

Nie dotyczy akcjonariusza w sp. komandytowo-akcyjnej. Nie odpowiada on osobiście za zobowiązania spółki (wyjątkiem jest sytuacja gdy jego nazwisko zamieszcza się w firmie spółki lub gdy działa jako pełnomocnik rzekomy - odpowiada za skutki jako pełnomocnik rzekomy, ale nie jako komandytariusz.

Cechy spółek kapitałowych:

uzyskują podmiotowość z wpisem do KRS. Wpis ten jest zatem konstytutywny i prawotwórczy.

Przy czym spółka w organizacji jest podmiotem!!! Może prowadzić działalność gospodarczą, nabywać prawa (w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe), zaciągać zobowiązania pozywać i być pozywana

obie sp. mogą być zawiązane w dowolnym celu prawem dozwolonym (nie musi to być cel gospodarczy)

za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli odpowiada wyłącznie spółka całym własnym majątkiem, z wyłączeniem osobistej odpowiedzialności wspólników.

spółki jako osoby prawne działają przez własne organy. Wspólnicy nie prowadzą osobiście spraw spółki i osobiście jej nie reprezentują.

20 XI 2008

SPÓŁKI OSOBOWE

SPÓŁKA CYWILNA

Jest to spółka osobowa, regulowana w kc.
Przepisy bezwzględnie obowiązujące:

• 863 § 2

• 864

• 867 § 1 zdanie ostatnie in fine

• 869 § 2

• 874 § 1

Definicję sp. cyw. zawiera art. 860 § 1 kc:

Przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów.

Celu gospodarczego nie należy utożsamiać z celem zarobkowym ani z zyskiem. Jest to cel zakładający osiągnięcie pewnych korzyści materialnych dających się wycenić w pieniądzu.

sp. cyw. nie jest podmiotem w rozumieniu prawa, nie ma zdolności do czynności prawnych. Jest to wielostronny stosunek zobowiązaniowy

może być bezwkładowa

art. 860 § 2 Umowa spółki powinna być stwierdzona pismem. - dla celów dowodowych

sp. cyw. może być założona na czas nieoznaczony lub oznaczony. Cel jej założenia może być jednorazowy lub długotrwały.

do „milczącego” przedłużenia umowy s.c. dochodzi po upływie czasu oznaczonego lub osiągnięciu celu spółki jeżeli wszyscy wspólnicy nadal prowadzą spółkę.

umowa s.c. jest umową losową

Majątek spółki -jest to wyrażenie nieprecyzyjne. Powinno się mówić majątek wspólny wspólników - składają się na niego wkłady, surogaty, dochody uzyskiwane przez wspólników („spółkę”).

Co może być przedmiotem wkładu?

Art. 861 § 1

1. wkład pieniężny

2. nieruchomość

3. prawa zbywalne (patenty, licencje, dzierżawa, najem, użytkowanie wieczyste)

4. świadczenie usług polegające na świadczeniu pracy, pośrednictwie. (praca powinna być świadczona na zewnątrz, nie może być utożsamiane jako wkład prowadzenie spraw spółki!!!)

Wkłady polegające na świadczeniu usług, a także roszczenia o wniesienie tego typu wkładów nie wchodzą do majątku wspólnego wspólników.

Obowiązek wniesienia wkładów powinien wyraźnie wynikać z umowy, która powinna określać również wysokość wkładów, jeśli nie oznacza przyjmuje się, że mają jednakową wartość. I odpowiednio dzieli się zysk.

Charakter majątku - stanowi on współwłasność łączną opartą na prawie tzw. „niepodzielnej ręki” oznacza to, że każdy ze wspólników jest właścicielem całego majątku jak i poszczególnych jego elementów tak jak pozostali

• współwłasność bezudziałowa

art. 863 - skutki współwłasności łącznej:

• wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników, ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku

• wspólnik może dokonać czynności zobowiązującej pod warunkiem rozwiązania lub wystąpienia

• w czasie trwania spółki wspólnik nie może domagać się podziału majątku s.c.

• w czasie trwania s.c. wierzyciel nie może zaspokoić się z majątku spółki

Wspólnik może rozporządzać składnikami, które nie wchodzą do wspólnego majątku spółki

Odpowiedzialność wspólników za zobowiązania s.c. - art. 864k.c.:

• solidarnie

• osobiście

• całym swoim majątkiem osobistym teraźniejszym i przyszłym

• solidarność prawidłowa obejmuje zobowiązania prywatne i publiczno-prawne

• Wspólnik może być zwolniony od zobowiązań wewnątrz spółki, ale nie na zewnątrz

• Ma regres do pozostałych wspólników.

Udział w zyskach i stratach

- w zyskach gdy cel jest zarobkowy.
Każdy wspólnik jest uprawniony do równego udziału w zyskach i w tym samym stosunku uczestniczy w stratach bez względu na rodzaj i wartość wkładu. Umowa s.c. może przewidzieć inne zapisy. Można nawet zwolnić niektórych wspólników od udziału w stratach. Nie można wyłączyć wspólnika od udziału w zyskach.

Prowadzenie spraw spółki / reprezentacja s.c.

1. prowadzenie spraw spółki to podejmowanie decyzji w spr. wewnętrznych s.c. nie wiąże się z dokonywaniem czynności pr. wobec osób 3.

2. reprezentacja to składanie oświadczeń woli i podpisywanie oświadczeń wobec osób 3.

Ad. 1 Przepisy są tu względnie obowiązujące - prymat ma umowa, jeżeli ona nie określa dość szczegółowo stosuje się art. 865 k.c.

§ 1 - Każdy wspólnik jest uprawniony i zobowiązany do prowadzenia spraw spółki.

W umowie można powierzyć prowadzenie spraw spółki jednemu, dwóm, trzem itd. Wspólnikom. Wówczas pozostali są wyłączeni. Można powierzyć prowadzenie spraw spółki osobom trzecim z wyłączeniem wspólników

Art. 868.k.c.
Minimum dwa lata obrachunkowe - spółka zawarta - „dłuższy czas nieoznaczony” na koniec roku można wypłacać zysk.

Zwykłe sprawy spółki - to bieżące sprawy spółki jeśli choć jeden wspólnik zgłosi przed zakończeniem sprawy sprzeciw - sprawa musi być podjęta na podstawie uchwały.

Różnice miedzy prowadzeniem spraw s.c. a sp.j.:

s.c każdy wspólnik bez uprzedniej uchwały może dokonać czynność nagłą (wymagającą podjęcia szybkiej decyzji), której niepodjęcie mogłoby narazić s.c. na niepowetowane straty.

Szkoda = strata + utracony zysk.

Kategoria straty nie może być utożsamiana ze stosunkiem wewnętrznym

W przypadku nieuzasadnionego prowadzenia spraw stosuje się przepisy o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia

Ad 2. Reprezentowanie s.c. w braku odmiennej umowy (uchwały wspólników) każdy wspólnik jest umocowany do reprezentowania spółki w takich granicach w jakich jest uprawniony do prowadzenia jej spraw

SPÓŁKA JAWNA

Reguluje ją KSH art. 8-10¹ i art. 22 i nast.

Definicja: art. 22 KSH § 1. Spółką jawną jest spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową

„przedsiębiorstwo” - w znaczeniu funkcjonalnym, a nie materialnym. Należy utożsamiać ze znaczeniem art. 55¹ k.c. -przedmiotowym.

Jest podmiotem prawa. Ma własny wyodrębniony majątek, ma zdolność:

- prawną

- do czynności prawnych

- wekslową i czekową
- sądową

Art. 24. § 1. Firma spółki jawnej powinna zawierać nazwiska lub firmy (nazwy) wszystkich wspólników albo nazwisko albo firmę (nazwę) jednego albo kilku wspólników oraz dodatkowe oznaczenie "spółka jawna".

Umowa spółki jawnej:

• na piśmie pod rygorem nieważności (ad solemnitatem)

• treść - essentialia negotii - art. 25:

• firmę i siedzibę spółki

• określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość (nie jest możliwa spółka bezwkładowa!!!)

• przedmiot działalności sp. j. określony wg PKD

• czas trwania spółki jeżeli jest oznaczony.

Wpis do Rejestru Przedsiębiorców KRS

Sp. j. powstaje z chwilą wpisu. Wpis ma zatem charakter konstytutywny, prawotwórczy. Do momentu dokonania wpisu to jedynie wielostronny stosunek obligacyjny. (nie można tego mylić ze spółką w organizacji.

27 XI 2008

Odpowiedzialność za zobowiązania wobec wierzycieli.

Art. 22 § 2 KSH i art. 31 § 1, 2 i 3 KSH.

Art. 22§ 2. Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką, z uwzględnieniem art. 31

Art. 31. § 1. Wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna (subsydiarna odpowiedzialność wspólnika).

§ 2. Przepis § 1 nie stanowi przeszkody do wniesienia powództwa przeciwko wspólnikowi, zanim egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.

§ 3. Subsydiarna odpowiedzialność wspólnika nie dotyczy zobowiązań powstałych przed wpisem do rejestru.

Kumulatywne przystąpienie do długu -36

Osoba przystępująca do sp. odpowiada za zobowiązania spółki powstałe przed dniem jej przystąpienia. (art. 32 ksh) Można taką osobę zwolnić od tej odpowiedzialności, jednakże taka umowa nie wywołuje skutku wobec osób trzecich.

Prowadzenie spraw spółki

Art. 37. § 2. Umowa spółki nie może ograniczyć lub wyłączyć przepisów art. 38.

Art. 38. § 1. Nie można powierzyć prowadzenia spraw spółki osobom trzecim z wyłączeniem wspólników.

Osoby trzecie mogą prowadzić sprawy spółki, ale musi w tym uczestniczyć minimum jeden wspólnik.

§ 2. Nieważne jest umowne ograniczenie prawa wspólnika do osobistego zasięgania informacji o stanie majątku i interesów spółki oraz umowne ograniczenie prawa do osobistego przeglądania ksiąg i dokumentów spółki

Art. 47. Prawo prowadzenia spraw spółki może być odebrane wspólnikowi z ważnych powodów, na mocy prawomocnego orzeczenia sądu; dotyczy to również zwolnienia wspólnika od obowiązku prowadzenia spraw spółki.

Ważnym powodem nie może być spór między wspólnikami kto ma prowadzić sprawy spółki. Powództwo wytacza spółka przeciwko wspólnikowi.

Art. 39. § 1. Każdy wspólnik ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki.

§ 2. Każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników prowadzić sprawy nieprzekraczające zakresu zwykłych czynności spółki.

§ 3. Jeżeli jednak przed załatwieniem sprawy, o której mowa w § 2, choćby jeden z pozostałych wspólników sprzeciwi się jej przeprowadzeniu, wymagana jest uprzednia uchwała wspólników.

Art. 39 to ius dispositivum więc w umowie może być inaczej.

Prokura

Art. 41. § 1. Ustanowienie prokury wymaga zgody wszystkich wspólników mających prawo prowadzenia spraw spółki.

§ 2. Odwołać prokurę może każdy wspólnik mający prawo prowadzenia spraw spółki.

Wspólnik mający prawo prowadzenia spraw spółki może bez uchwały wspólników wykonać czynność wymagającą podjęcia nagłej decyzji (i to zarówno w zakresie zwykłego zarządu jak i ponad!!!), której zaniechanie mogłoby wyrządzić spółce poważną szkodę

Szkoda = strata + utracona korzyść

Art. 46 to ius dispositivum - o ile umowa nie przewiduje inaczej

Art. 46. Za prowadzenie spraw spółki wspólnik nie otrzymuje wynagrodzenia.

Wspólnik ma prawo do zwrotu kosztów za prowadzenie spraw spółki.

Przy czynnościach nagłych każdy wspólnik.

Reprezentacja spółki

Każdy wspólnik ma prawo reprezentować sp. nawet ten, który ma ograniczoną zdolność do czynności prawnej

Umowa sp. może przewidywać, że wspólnik jest pozbawiony prawa reprezentowania sp. albo że jest uprawniony do reprezentowania sp. łącznie z innym wspólnikiem lub prokurentem (tzw. reprezentacja łączna w zakresie reprezentacji czynnej).

Zakres umocowania:

- Prawo wspólnika do reprezentowania sp. (dot. wszystkich czynności sądowych, pozasądowych sp.) nie może być ograniczone ze skutkiem wobec osób trzecich. Wynika z tego, że nie jest możliwe przedmiotowe ograniczenie prawa reprezentowania sp. na zewnątrz. Jest natomiast możliwe podmiotowe. Chodzi o wszelkie sprawy związane z działalnością gospodarczą.

Pozbawienie wspólnika (30§2) prawa reprezentowania sp. może nastąpić wyłącznie z ważnych powodów na mocy prawomocnego orzeczenia sądu.

Rozwiązanie spółki jawnej

art. 58 KSH wskazuje następujące przyczyny rozwiązania sp. j.

Art. 58. Rozwiązanie spółki powodują:

1) przyczyny przewidziane w umowie spółki, (art. 59 milczące przedłużenie)

2) jednomyślna uchwała wszystkich wspólników, (to jest przesłanka bezwzględna)

3) ogłoszenie upadłości spółki, (skutki likwidacji )

4) śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości,(przesłanka względna)

5) wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika,

6) prawomocne orzeczenie sądu. (art. 63 § 3ksh - ważne sprawy - muszą mieć charakter obiektywny + subiektywny. Ważny powód 1 lub kilku wspólników )

ponadto

7) połączenie z inną spółką osobową lub kapitałową

8) przekształcenie w inną spółkę handlową.

Art. 59. Spółkę uważa się za przedłużoną na czas nieoznaczony w przypadku, gdy pomimo istnienia przyczyn rozwiązania, przewidzianych w umowie, prowadzi ona swoją działalność za zgodą wszystkich wspólników.

Jeżeli wspólnicy przyjmą inny sposób rozwiązania sp. jak w punktach 1-6 obligatoryjnie przeprowadza się likwidację.

Ad. 6 wyrok sądu ma charakter konstytutywny. Z momentem uprawomocnienia się orzeczenia sp. przechodzi w stan likwidacji.

Art. 70. § 1. Likwidatorami są wszyscy wspólnicy. Wspólnicy mogą powołać na likwidatorów tylko niektórych spośród siebie, jak również osoby spoza swego grona.

Art. 77. § 1. Likwidatorzy powinni zakończyć bieżące interesy spółki, ściągnąć wierzytelności, wypełnić zobowiązania i upłynnić majątek spółki. Nowe interesy mogą być podejmowane tylko w przypadku, gdy jest to niezbędne do ukończenia spraw w toku.

Art. 77 zawiera definicję czynności likwidacyjnych.

SPÓŁKA PARTNERSKA

Definicja: art. 86 ksh

Art. 86. § 1. Spółką partnerską jest spółka osobowa, utworzona przez wspólników (partnerów) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą.

§ 2. Spółka może być zawiązana w celu wykonywania więcej niż jednego wolnego zawodu, chyba że odrębna ustawa stanowi inaczej.

Nie ma definicji normatywnej wolnego zawodu. Art. 88 ksh zawiera katalog wolnych zawodów.

Art. 88. Partnerami w spółce mogą być osoby uprawnione do wykonywania następujących zawodów: adwokata, aptekarza, architekta, inżyniera budownictwa, biegłego rewidenta, brokera ubezpieczeniowego, doradcy podatkowego, maklera papierów wartościowych, doradcy inwestycyjnego, księgowego, lekarza, lekarza dentysty, lekarza weterynarii, notariusza, pielęgniarki, położnej, radcy prawnego, rzecznika patentowego, rzeczoznawcy majątkowego i tłumacza przysięgłego.

Art. 89. W sprawach nieuregulowanych w niniejszym dziale do spółki partnerskiej stosuje się odpowiednio przepisy o spółce jawnej, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Przepisy o spółce jawnej stosowane wprost:

• zasady odpowiedzialności -subsydiarnej, solidarnej

• zarząd

• likwidacja sp. jawnej

Sp. p. jest niepełną osobą prawną. Ma zdolność prawną, sądową, wekslową i czekową

Partnerami w spółce mogą być tylko osoby fizyczne.

Art. 90 zakaz - określony wolny zawód - nie zaś specjalizację w nazwie firmy

Art. 90. § 1. Firma spółki partnerskiej powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego partnera, dodatkowe oznaczenie "i partner" bądź "i partnerzy" albo "spółka partnerska" oraz określenie wolnego zawodu wykonywanego w spółce.

Umowa spółki - elementy przedmiotowo i podmiotowo istotne:

1. firma i siedziba spółki

2. określenie wkładów i ich wartość

3. przedmiot działalności spółki

4. czas trwania sp. p. jeżeli jest oznaczony

5. określenie wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów w ramach spółki

6. nazwiska i imiona partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania sp. w przypadku przewidzianym w art. 95 § 2

7. w przypadku gdy sp. reprezentują tylko niektórzy partnerzy - nazwiska i imiona tych partnerów

8. obowiązek ubezpieczenia

umowa musi mieć formę aktu notarialnego

Art. 92. Umowa spółki partnerskiej powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Sp. p. powstaje z chwila wpisu do rejestru przedsiębiorców. Przed wpisem jest to jedynie wielostronny stosunek zobowiązaniowy.

Art. 94. Spółka partnerska powstaje z chwilą wpisu do rejestru.

Odpowiedzialność za zobowiązania wobec wierzycieli:

1) odpowiedzialność funkcjonalna (funkcyjna) art. 95 § 1
Art. 95. § 1. Partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu w spółce, jak również za zobowiązania spółki będące następstwem działań lub zaniechań osób zatrudnionych przez spółkę na podstawie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego, które podlegały kierownictwu innego partnera przy świadczeniu usług związanych z przedmiotem działalności spółki.

- odpowiada solidarnie, subsydiarnie.

2) odpowiedzialność wynika z art. 95 § 2

§ 2. Umowa spółki może przewidywać, że jeden albo większa liczba partnerów godzą się na ponoszenie odpowiedzialności tak jak wspólnik spółki jawnej.

3) odpowiedzialność związana z realizacją zadań spółki niezwiązaną z wykonywaniem wolnego zawodu, np. za zobowiązania inwestycyjne- odpowiedzialność jak w sp. j. solidarnie subsydiarnie.

04 XII 2007

Prowadzenie i reprezentowanie spraw spółki

Art. 96. § 1. Każdy partner ma prawo reprezentować spółkę samodzielnie, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.

Art. 97. § 1. Umowa spółki partnerskiej może przewidywać, że prowadzenie spraw i reprezentowanie spółki powierza się zarządowi.

Pozbawić prawa do prowadzenia spraw sp. i jej reprezentowania można tylko na podstawie uchwały, prawomocnego orzeczenia sądu i umowy.

Sposób reprezentacji spółki: art. 205 wieloosobowy, jednoosobowy zarząd:

1. reprezentacja czynna łączna

2. brak reprezentacji biernej

Rozwiązanie spółki partnerskiej art. 98, 99 ksh

Art. 98. § 1. Rozwiązanie spółki powodują:

1) przyczyny przewidziane w umowie spółki,

2) jednomyślna uchwała wszystkich partnerów,

3) ogłoszenie upadłości spółki,

4) utrata przez wszystkich partnerów prawa do wykonywania wolnego zawodu,

5) prawomocne orzeczenie sądu.

§ 2. W przypadku gdy w spółce pozostaje jeden partner lub gdy tylko jeden partner posiada uprawnienia do wykonywania wolnego zawodu związanego z przedmiotem działalności spółki, spółka ulega rozwiązaniu najpóźniej z upływem roku od dnia zaistnienia któregokolwiek z tych zdarzeń.

Zawieszenie to koncepcja rozszerzająca - nie ma tu zastosowania.

Art. 100. § 1. W przypadku utraty przez partnera uprawnień do wykonywania wolnego zawodu, powinien on wystąpić ze spółki najpóźniej z końcem roku obrotowego, w którym utracił prawo wykonywania wolnego zawodu.

§ 2. Wystąpienie następuje przez pisemne oświadczenie skierowane do zarządu albo do partnera uprawnionego do reprezentowania spółki.

§ 3. Po bezskutecznym upływie terminu określonego w § 1 uważa się, że partner wystąpił ze spółki w ostatnim dniu tego terminu.

W art. 100 chodzi o utratę przez partnera prawa do wykonywania zawodu, a nie o jego zawieszenie.

Art. 101. Albo spółka ulega rozwiązaniu albo spadkobierca może żądać przekształcenia jej w sp. komandytową.

Art. 101. Spadkobierca partnera nie wstępuje do spółki w miejsce zmarłego partnera, chyba że umowa spółki stanowi inaczej, z uwzględnieniem art. 87.

SPÓŁKA KOMANDYTOWA

Dwóch wspólników w różnej sytuacji prawnej, różnej pozycji

Komplementariusz, do którego stosuje się przepisy o sp. jawnej

I komandytariusz

Art. 102. Spółką komandytową jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona.

Art. 103. W sprawach nieuregulowanych w niniejszym dziale do spółki komandytowej stosuje się odpowiednio przepisy o spółce jawnej, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Wprost: w gestii komplementariusza leży prowadzenie, reprezentowanie spraw sp.k.

umowa spółki komandytowej

Elementy obligatoryjne (bezwarunkowe) to:

Art. 105. Umowa spółki komandytowej powinna zawierać:

1) firmę i siedzibę spółki,

2) przedmiot działalności spółki,

4) oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość,

5) oznaczony kwotowo zakres odpowiedzialności każdego komandytariusza wobec wierzycieli (sumę komandytową).

Czy suma komandytowa powinna być wyrażona w pieniądzu? Nie jest ona zobowiązaniem, jest to abstrakcja. To kwota gwarancyjna, prawna, abstrakcyjna, ale nie zobowiązanie.

Elementy obligatoryjne warunkowe to

Art. 105 3) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,

Art. 107 - wkład w postaci świadczenia niepieniężnego (aport)

Spółka komandytowa jest samodzielnym podmiotem - art. 8ksh

Art. 8. § 1. Spółka osobowa może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana.

§ 2. Spółka osobowa prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą.

Pozycja prawna komandytariusza.

1. odpowiedzialność za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli tylko do wysokości sumy komandytowej. Odpowiedzialność w granicach tej sumy gwarancyjnej jest odpowiedzialnością:

• bezpośrednią

• osobistą

• solidarną

• subsydiarną

Jest wolny od odpowiedzialności w granicach wartości wkładu wniesionego do spółki (w tych granicach odpowiedzialność jest pośrednia).

W zakresie różnicy między sumą komandytową, a wartością wkładu komandytariusza odpowiedzialność bezpośrednia osobista solidarna.

Nie można zwolnić komandytariusza z obowiązku wniesienia wkładu.

Art. 108. § 1. Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, wkład komandytariusza może być wniesiony w wartości niższej niż suma komandytowa.

§ 2. Postanowienie wspólników zwalniające komandytariusza z obowiązku wniesienia wkładu jest nieważne.

Art. 107 § 2 wynagrodzenie - tzw prowizja grynerska.

§ 2. Zobowiązanie do wykonania pracy lub świadczenia usług na rzecz spółki oraz wynagrodzenie za usługi świadczone przy powstaniu spółki nie mogą stanowić wkładu komandytariusza do spółki, chyba że wartość innych jego wkładów do spółki nie jest niższa od wysokości sumy komandytowej.

Jeżeli wkład przekracza sumę komandytową nie będzie to miało znaczenia dla wierzyciela (najwyżej dla spółki)

Art. 113. Obniżenie sumy komandytowej nie ma skutku prawnego wobec wierzycieli, których wierzytelności powstały przed chwilą wpisania obniżenia do rejestru.

Czy obniżenie sumy komandytowej może nastąpić bez zgody komandytariusza?

Odstępstwa od zasady ograniczonej odpowiedzialności:

- Art. 104 § 4 Nazwisko komandytariusza nie może być zamieszczane w firmie spółki. W przypadku zamieszczenia nazwiska lub firmy (nazwy) komandytariusza w firmie spółki, komandytariusz ten odpowiada wobec osób trzecich tak jak komplementariusz.

- kwestia reprezentowania - ograniczenie prawa do reprezentowania

-prawomocne orzeczenie sądu

-umowa spółki

Art. 118. § 1. Komandytariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik.

Jeżeli komandytariusz nie przedstawi pełnomocnictwa odpowiada za skutki tej czynności pr. wobec osób trzecich bez ograniczenia.

-prowadzenie spraw spółki - komandytariusz nie ma prawa ani obowiązku prowadzenia spraw spółki, chyba że umowa stanowi inaczej

• w sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności wymagana jest zgoda komandytariusza, chyba że umowa spółki stanowi inaczej

- Art. 120. § 1. Komandytariusz ma prawo żądać odpisu sprawozdania finansowego za rok obrotowy oraz przeglądać księgi i dokumenty celem sprawdzenia jego rzetelności.

§ 2. Na wniosek komandytariusza sąd rejestrowy może, z ważnych powodów, zarządzić w każdym czasie udostępnienie mu sprawozdania finansowego lub złożenie innych wyjaśnień, jak również dopuścić komandytariusza do przejrzenia ksiąg i dokumentów.

§ 3. Umowa spółki nie może wyłączyć ani ograniczyć uprawnień komandytariusza, o których mowa w § 1 i § 2.

Komandytariusz pozbawiony jest prawa reprezentowania i prowadzenia spraw spółki, ale ma prawo żądać odpisów.

Rozwiązanie spółki komandytowej

Przyczyny są takie same co przy spółce jawnej.

Różnicę stanowi kwestia śmierci komandytariusza, którą reguluje art. 124 ksh

Art. 124. § 1. Śmierć komandytariusza nie stanowi przyczyny rozwiązania spółki. Spadkobiercy komandytariusza powinni wskazać spółce jedną osobę do wykonywania ich praw. Czynności dokonane przez pozostałych wspólników przed takim wskazaniem wiążą spadkobierców komandytariusza.

SPÓŁKA KOMANDYTOWO-AKCYJNA

Regulowana jest w art. 125 - 150 ksh.

Definicje spółki kom-akc zawiera art. 125:

Art. 125. Spółką komandytowo-akcyjną jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem.

Podstawowe informacje:

Art. 126. § 1. W sprawach nieuregulowanych w niniejszym dziale do spółki komandytowo-akcyjnej stosuje się:

1) w zakresie stosunku prawnego komplementariuszy, zarówno między sobą, wobec wszystkich akcjonariuszy, jak i wobec osób trzecich, a także do wkładów tychże wspólników do spółki, z wyłączeniem wkładów na kapitał zakładowy - odpowiednio przepisy dotyczące spółki jawnej,

2) w pozostałych sprawach - odpowiednio przepisy dotyczące spółki akcyjnej, a w szczególności przepisy dotyczące kapitału zakładowego, wkładów akcjonariuszy, akcji, rady nadzorczej i walnego zgromadzenia.

§ 2. Kapitał zakładowy spółki komandytowo-akcyjnej powinien wynosić co najmniej 50.000 złotych.

Akcjonariusz w ogóle nie odpowiada za zobowiązania spółki wobec wierzycieli.

Wyjątki od powyższej zasady są następujące:

• wpisanie jego nazwiska do firmy sp. kom-akc

• akcjonariusz działający jako pełnomocnik za skutki czynności odpowiada bez ograniczenia jeżeli nie ujawni swojego pełnomocnictwa.

Podstawowym obowiązkiem akcjonariusza jest kapitałowe pokrycie akcji.

Zgłoszenie zbycia udziału do księgi akcyjnej jest powinnością, ale nie obowiązkiem.

Statut spółki - art. 129 ksh - powinni podpisać co najmniej wszyscy komplementariusze (osoby podpisujące są założycielami).

Możliwe jest zatem założenie spółki przez jedną osobę, ale dla powstania spółki (zawiązania) konieczni są akcjonariusze (komplementariusz nie może objąć akcji!!!).

Art. 129. Osoby podpisujące statut są założycielami spółki. Statut powinni podpisać co najmniej wszyscy komplementariusze.

Zawartość statutu reguluje art. 130 ksh pod kątem stosowania przepisów o sp. jawnej i akcyjnej.

Art. 130. Statut spółki komandytowo-akcyjnej powinien zawierać:

1) firmę i siedzibę spółki,

2) przedmiot działalności spółki,

3) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,

4) oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego komplementariusza oraz ich wartość,

5) wysokość kapitału zakładowego, sposób jego zebrania, wartość nominalną akcji i ich liczbę ze wskazaniem, czy akcje są imienne, czy na okaziciela,

6) liczbę akcji poszczególnych rodzajów i związane z nimi uprawnienia, jeżeli mają być wprowadzone akcje różnych rodzajów,

7) nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komplementariuszy oraz ich siedziby, adresy albo adresy do doręczeń,

8) organizację walnego zgromadzenia i rady nadzorczej, jeżeli ustawa lub statut przewiduje ustanowienie rady nadzorczej

kapitał zakładowy - obowiązek jego pokrycia ciąży na akcjonariuszach i minimalnie wynosi 50 tyś zł.

Zgodnie z art. 132 ksh:

Art. 132. § 1. Komplementariusz może wnieść wkład do spółki komandytowo-akcyjnej na kapitał zakładowy lub na inne fundusze.

§ 2. Wniesienie przez komplementariusza wkładu na kapitał zakładowy nie wyłącza jego nieograniczonej odpowiedzialności za zobowiązania spółki

Jeżeli komplementariusz wniesie wkład do spółki na kapitał zakładowy to stosuje się odpowiednio przepisy o sp. akcyjnej. Jeżeli zaś wniesie wkłady na fundusze to przepisy o sp. jawnej.

Komplementariusz nie może wnieść wkładu tylko na kapitał zakładowy. Kwestia jego odpowiedzialności pozostaje bez zmian.

Prowadzenie i reprezentacja spraw spółki:

Funkcje organu wykonawczego pełnią komplementariusze, późniejsze pozbawienie komplementariusza prawa reprezentowania wymaga zmiany statutu i zgody wszystkich komplementariuszy. Pozbawienie prawa reprezentowania wbrew sprzeciwowi może nastąpić tylko na mocy prawomocnego orzeczenia.

Art. 137. § 1. Spółkę reprezentują komplementariusze, których z mocy statutu lub prawomocnego orzeczenia sądu nie pozbawiono prawa reprezentowania spółki.

§ 2. Późniejsze pozbawienie komplementariusza prawa reprezentowania spółki stanowi zmianę statutu spółki i wymaga zgody wszystkich pozostałych komplementariuszy.

§ 3. Pozbawienie komplementariusza prawa reprezentowania spółki wbrew jego sprzeciwowi może nastąpić jedynie z ważnych powodów na mocy prawomocnego orzeczenia sądu.

§ 4. Sprzeciw, o którym mowa w § 3, należy zgłosić do protokołu walnego zgromadzenia lub w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym nie później niż w ciągu miesiąca od dnia powzięcia uchwały przez walne zgromadzenie.

§ 5. Pozbawienie komplementariusza prawa reprezentowania spółki wbrew sprzeciwowi, o którym mowa w § 3 i § 4, zwalnia tego wspólnika od odpowiedzialności osobistej za zobowiązania spółki powstałe od chwili dokonania odpowiedniego wpisu w rejestrze.

Art. 140. § 1. Każdy komplementariusz ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki.

§ 2. Statut spółki może przewidywać, że prowadzenie spraw spółki powierza się jednemu albo kilku komplementariuszom.

§ 3. Zmiana statutu, pozbawiająca prawa prowadzenia spraw spółki lub przyznająca takie prawo komplementariuszowi dotychczas go pozbawionemu, wymaga zgody wszystkich pozostałych komplementariuszy.

Art. 141. Komplementariuszowi nie przysługuje prawo do prowadzenia spraw spółki, przekazanych do kompetencji walnego zgromadzenia albo rady nadzorczej przez przepisy niniejszego działu lub statut spółki

Akcjonariusz nie prowadzi spraw spółki. Zgodnie z art. 138 ksh może jedynie reprezentować spółkę jako pełnomocnik.

art. 143 § 2 Rada nadzorcza może delegować swoich członków do czasowego wykonywania czynności komplementariuszy w przypadku, gdy żaden z komplementariuszy uprawnionych do prowadzenia spraw spółki i do jej reprezentowania nie może sprawować swoich czynności.

Rada nadzorcza jest organem obligatoryjnym jeżeli w spółce jest więcej niż 25 akcjonariuszy.

Komplementariusz nie może być członkiem rady nadzorczej.

Wyjątek zawarty jest w art. 137 § 5 bowiem przepisy tego art. § 3 i 4 nie dotyczą komplementariusza pozbawionego prawa reprezentowania lub prowadzenia spraw spółki. A więc taki komplementariusz może być członkiem rady nadzorczej.

Art. 144. W spółce komandytowo-akcyjnej, w której nie ustanowiono rady nadzorczej, przy podejmowaniu czynności wymienionych w art. 143 § 3 i art. 378 spółkę reprezentuje pełnomocnik powołany uchwałą walnego zgromadzenia.

Walne zgromadzenie. Jest jedynym organem obligatoryjnym. Reguluje je art. 145 ksh.

Jest organem uchwałodawczym.

• zwyczajne (coroczne)

• nadzwyczajne (w miarę potrzeb i wtedy gdy przewiduje to ksh. Nigdy wprost)

Walne zgromadzenie zwołują komplementariusze.

Prawo uczestniczenia ma akcjonariusz i komplementariusz. Komplementariusze, którzy nie objęli akcji nie mają prawa głosu.

Art. 146 § 2 ksh: § 2. Zgody wszystkich komplementariuszy wymagają, pod rygorem nieważności, uchwały walnego zgromadzenia w sprawach:

1) powierzenia prowadzenia spraw oraz reprezentowania spółki jednemu albo kilku komplementariuszom,

2) podziału zysku za rok obrotowy w części przypadającej akcjonariuszom,

3) zbycia i wydzierżawienia przedsiębiorstwa spółki lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienia na nim prawa użytkowania,

4) zbycia nieruchomości spółki,

5) podwyższenia i obniżenia kapitału zakładowego,

6) emisji obligacji,

7) połączenia i przekształcenia spółki,

8) zmiany statutu,

9) rozwiązania spółki,

10) innych czynności przewidzianych w dziale niniejszym lub w statucie.

Zgodnie z art. 145 § 3 ksh każda nabyta akcja przez osobę, która nie jest komplementariuszem ma jeden głos ( jeżeli statut nie stanowi inaczej) Nie można pozbawić akcjonariusza prawa głosu!!!

§ 4 każda akcja objęta/ nabyta przez komplementariusza daje prawo jednego głosu

Komplementariusze działają jak zarząd, ale zarządem nie są.

11 XII 2007

Rozwiązanie spółki kom-akc powodują:

• przyczyny przewidziane w statucie (np. czas oznaczony)

• uchwała walnego zgromadzenia (większość ¾ głosów jest to wyjątek od zasady bezwzględnej większości głosów. Ponadto wymagana jest zgoda wszystkich komplementariuszy)

• ogłoszenie upadłości spółki

• śmierć, ogłoszenie upadłości, wystąpienie jednego komplementariusza, chyba że statut stanowi inaczej.

• Inne przyczyny przewidziane prawem (prawomocne orzeczenie sądu, przyczyny z art. 21 ksh, przekształcenie, połączenie)

Art. 148. § 2 . Ogłoszenie upadłości akcjonariusza nie stanowi przyczyny rozwiązania spółki.

Art. 150 mamy do czynienia z likwidacją prawidłową i obligatoryjną (odp. Stosuje się przepisy dot. likwidacji sp. akcyjnej)

Art. 150 § 2 ustawowo likwidatorami są komplementariusze, a w spółce akcyjnej członkowie zarządu.

SPÓŁKI KAPITAŁOWE

SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ

Regulowana jest w ksh art. 151-300

Ta spółka zawiera wyraźne elementy spółki osobowej, które nie występują w spółce akcyjnej.

• indywidualne prawo kontroli przysługujące wspólnikom

• zasada zamkniętego składu, udziały jednak są zbywalne

art. 151 § 1 - może być jednoosobowa

§ 2 - założycielem nie może być inna jednoosobowa spółka z o.o.

Może być założona w każdym celu prawnie dozwolonym

- wyłączona odpowiedzialność wspólników. Spółka z o.o. odpowiada całym swoim majątkiem.

Art. 151. § 1. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym, chyba że ustawa stanowi inaczej.

§ 2. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie może być zawiązana wyłącznie przez inną jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.

§ 3. Wspólnicy są zobowiązani jedynie do świadczeń określonych w umowie spółki.

§ 4. Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki.

art. 160 musi być stosowany zgodnie z zasadami prawa firmowego.

Art. 160. § 1. Firma spółki może być obrana dowolnie; powinna jednak zawierać dodatkowe oznaczenie "spółka z ograniczoną odpowiedzialnością".

§ 2. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "spółka z o.o." lub "sp. z o.o."

art. 169. Czynności niezbędne do powołania sp. jako osoby prawnej:

1. zawarcie umowy spółki lub sporządzenie aktu założycielskiego

2. wniesienie przez wspólników wkładu na pokrycie całego kapitału zakładowego, a także wniesienie nadwyżki.

3. powołanie zarządu,

4. ustanowienie rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej jeżeli wymaga tego ustawa lub umowa

5. wpis do rejestru

* pkt 3,4 nie są konieczne w spółce z o.o., są natomiast konieczne w sp. akcyjnej

Art. 157. § 1. Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powinna określać:

1) firmę i siedzibę spółki,

2) przedmiot działalności spółki,

3) wysokość kapitału zakładowego,

4) czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział,

5) liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez poszczególnych wspólników,

6) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.

§ 2. Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Art. 157 § 1 określa elementy przedmiotowo istotne umowy spółki z o.o. Brak tych elementów czyni umowę bezskuteczną, ale jest to brak usuwalny - należy go interpretować zgodnie z art. 165 ksh.

Art. 165. W przypadku stwierdzenia w zgłoszeniu braku usuwalnego sąd rejestrowy wyznaczy spółce w organizacji stosowny termin do jego usunięcia pod rygorem odmowy wpisu do rejestru.

Art. 158. § 1. Jeżeli wkładem do spółki w celu pokrycia udziału ma być w całości albo w części wkład niepieniężny (aport), umowa spółki powinna szczegółowo określać przedmiot tego wkładu oraz osobę wspólnika wnoszącego aport, jak również liczbę i wartość nominalną objętych w zamian udziałów

Jest to wymóg obligatoryjny i bezwarunkowy

wymóg z artykułu 159 jest zaś wymogiem obligatoryjnym względnym, pod rygorem bezskuteczności - kiedy było pod rygorem nieważności. Tu nie musimy podnosić zarzutu, a przy bezskuteczności trzeba przedstawić zarzut.

Art. 159. Jeżeli wspólnikowi mają być przyznane szczególne korzyści lub jeżeli na wspólników mają być nałożone, oprócz wniesienia wkładów na pokrycie udziałów, inne obowiązki wobec spółki, należy to pod rygorem bezskuteczności wobec spółki dokładnie określić w umowie spółki.

Kapitał zakładowy

• księgowana w bilansie spółki wielkość spółki bilansowanie po stronie pasywów, nie jako zobowiązanie spółki, może ulec zmianie przez obniżenie i podwyższenie

• pokrycie kapitału ciąży na wspólnikach w postaci wkładów pieniężnych lub niepieniężnych.

wkład- kapitał wnosi się wkładem , są bilansowane po stronie aktywów

• art. 14 ksh: nie może być prawo niezbywalne, lub świadczenie pracy bądź usług przedmiotem wkładu

• może być pieniężny lub niepieniężny (aport)

• Wkład pieniężny:
  - wkład bezgotówkowy (czek, przelew)
  - pieniądze - nie może być tzw pieniądz prywatny (weksel) SN mówi, że może być z wyjątkiem weksla z poręczeniem indosowany in blanco. Nie może być przyszłe świadczenie pieniężne

• Wkład niepieniężny:
  - prawo, które ma określoną wartość majątkową
  - realne
  - może być wydzielone z majątku wspólnika i przeniesione na spółkę w celu pokrycia wartości udziałów w Kapitale Zakładowym przez stosowany zapis w bilansie spółki po stronie aktywów.

• Przeniesienie może być translatywne (przedmiotem jest już istniejące prawo) albo konstytutywne (czyli ustanowienie nowego prawa na rzecz spółki)

• Przedmiot wkładu niepieniężnego: a contrario do wkładu pieniężnego nie może być to wkład pieniężny; niemożność zbycia prawa wyklucza niemożność ustanowienia prawa, niemajątkowy charakter prawa

• Aportem mogą być:
  - prawo rzeczowe (własność ruchomości lub nieruchomości użytkowanie wieczyste) udział we wspólności w częściach ułamkowych, współwłasność łączna
  - prawa obligacyjne, wierzytelność przysługujące spółce lub wspólnikowi,
  - prawa udziałowe (akcje podział)
  - dobra niematerialne (np. patenty, wynalazki, prawa ochronne na wzory użytkowe, znaki towarowe, majątkowe prawa autorski, know-how)

Przedsiębiorstwo może być aportem zgodnie z art. 55¹kc (Spółdzielnia może wnieść jako aport przedsiębiorstwo, może być wspólnikiem sp. z o.o.)

Nie mogą być przedmiotem wkładu niepieniężnego prawa niezbywalne (użytkowanie jest prawem niezbywalnym, ale może być aportem chodzi tu o przeniesienie prawa uprawnienia, samo użytkowanie nie może). Część składowa rzeczy, prowizja brymerska, weksle ustanowione na rzecz spółki (weksel trasowany nie może być taki sam jak sam weksel własny ) aport ukryty (wspólnik pokrywa udział wkładem pieniężnym ) !!! aport pozorny (coś co nie ma zdolności aportu)

Udział:

1. Ogół praw i obowiązków wspólnika (prawo korporacyjne i prawo majątkowe- „czysto majątkowe” istnieje między nimi funkcjonalny związek. Prawo korporacyjne - uprawnia do prawa głosu, prawa kontroli, do zasięgania informacji - jest wykonywane w oparciu o prawa majątkowe czyli pr. do dywidendy do udziału w kwocie likwidacyjnej)
   Obowiązek pokrycia kapitału - wniesienie wkładu (podstawy) powinien być określony w umowie spółki.

2. Ułamek kapitału zakładowego (wielkość liczbowa wyrażona w złotych, a nie w ułamku) (mniejsza lub równa 50 tyś złotych)

• Udział nie może być rozp. W pap. wart. spół nie może wyst. Dok. Na okaziciela, imiennych na udział lub prawa do zysku.

• Art. 152. Kapitał zakładowy spółki dzieli się na udziały o równej albo nierównej wartości nominalnej. (równe + nierówne NIE !!!)

• Umowa spółki powinna stanowić czy wspólnik może mieć tylko 1 udział system germański, czy więcej udziałów system romański. Jeżeli umowa spółki stanowi, iż każdy ze wspólników może mieć tylko po jednym udziale, wtedy udziały mogą być nierówne, są podzielne i umowa spółki może przewidywać zbywanie części udziału.
  Jeżeli wspólnik ma więcej niż jeden udział wtedy wszystkie udziały są równe i są niepodzielne

Udziały dzielą się na:

1. zwykłe

2. uprzywilejowane

ad 2 Udziały uprzywilejowane to udziały o szczególnych uprawnieniach, które powinny być określone w umowie spółki. Takie udziały są odstępstwem od ogólnej zasady, że wspólnicy mają równe prawa i obowiązki, chyba że ustawa lub umowa stanowi inaczej

Uprzywilejowanie dotyczy:

• prawa głosu (art. 174 § 4)

• prawa do dywidendy

• sposobu uczestniczenia w podziale majątku w przypadku likwidacji sp.

Powyższy katalog nie jest katalogiem zamkniętym

Uprzywilejowanie może dotyczyć udziałów o równej wartości nominalnej prawa głosu.

Prawo pierwszeństwa dotyczy sposobu uczestnictwa w podziale majątku w przypadku likwidacji.

Prawo do dywidendy art. 196 nie więcej niż o połowę. Uprzywilejowanie w zakresie pierwszeństwa i udziału (nie ma tego w S.A. wyjątek to dywidenda - nie ma).

Art. 197 dywidenda skumulowana niewypłacona w latach poprzednich

Art. 197. Jeżeli umowa spółki przyznaje prawo do dywidendy uprzywilejowanej niewypłaconej w latach poprzednich, powinna określać najwyższą liczbę lat, za które dywidenda może być wypłacona z zysku w następnych latach; okres ten nie może przekraczać pięciu lat.

Udział jest zbywalny. Zbywalność:
art. 180 forma pisemna z podpisami notarialnie poświadczonymi

Art. 180. Zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału oraz jego zastawienie powinno być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi.

Art. 182 - w inny sposób można ograniczyć np. czasowo.

§ 3 forma pisemna dla celów dowodowych, może to czynić też rada nadzorcza. Sankcja bezskuteczności zawieszonej w przypadku braku zgody, ale gdy nie dano nam zgody to mamy sankcję nieważności.

Art. 182. § 1. Zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału oraz zastawienie udziału umowa spółki może uzależnić od zgody spółki albo w inny sposób ograniczyć.

§ 2. Jeżeli zbycie uzależnione jest od zgody spółki, stosuje się przepisy § 3-5, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.

§ 3. Zgody udziela zarząd w formie pisemnej. W przypadku gdy zgody odmówiono, sąd rejestrowy może pozwolić na zbycie, jeżeli istnieją ważne powody.

§ 4. W przypadku, o którym mowa w § 3, spółka może w terminie wyznaczonym przez sąd rejestrowy przedstawić innego nabywcę. W razie braku porozumienia cenę nabycia i termin jej zapłaty ustala sąd rejestrowy na wniosek wspólnika lub spółki, po zasięgnięciu, w miarę potrzeby, opinii biegłego.

§ 5. Jeżeli wskazana przez spółkę osoba nie uiściła ceny nabycia w wyznaczonym terminie, wspólnik może rozporządzać swobodnie swoim udziałem, jego częścią lub ułamkową częścią udziału, chyba że nie przyjął oferowanej zapłaty.

18 XII 2007

Nabycie udziału jest nabyciem pochodnym. Ograniczenia mogą dotyczyć albo wszystkich udziałów albo części (musi to być sformułowane w umowie spółki) Jeżeli ograniczenie zostało sformułowane w umowie w sposób obiektywny np. że przez dwa lata udziały nie będą zbywalne wtedy zbycie udziału wbrew temu ograniczeniu będzie czynnością nieważną. Natomiast zbycie wbrew subiektywnemu elementowi (np. zgoda spółki) to czynność ta będzie bezskuteczna. Dopiero gdy NIE uzyskamy zgody to czynność będzie nieważna!!!

Podwyższenie Kapitału zakładowego.

• Art. 257. § 1. Jeżeli podwyższenie kapitału zakładowego następuje nie na mocy dotychczasowych postanowień umowy spółki przewidujących maksymalną wysokość podwyższenia kapitału zakładowego i termin podwyższenia, może ono nastąpić jedynie przez zmianę umowy spółki.

§ 2. Podwyższenie kapitału zakładowego następuje przez podwyższenie wartości nominalnej udziałów istniejących lub ustanowienie nowych.

§ 3. Jeżeli podwyższenie kapitału zakładowego następuje na podstawie dotychczasowych postanowień umowy spółki, przy zachowaniu wymagań określonych w § 1, oświadczenia dotychczasowych wspólników o objęciu nowych udziałów wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności. Art. 260 § 2 stosuje się odpowiednio.

§ 1 przewiduje dwojaki tryb

1. na mocy dotychczasowych postanowień umowy spółki (umowa musi precyzować termin i maksymalną wysokość podwyższenia)

2. może ono nastąpić jedynie przez zmianę umowy spółki (jeżeli brak takich postanowień w umowie)

§ 2 podwyższenie wartości nominalnej udziałów

ustanowienie nowych udziałów

przez konwersję wierzytelności (uchwała SN)-wymaga to oświadczenia wspólnika o przeniesieniu na poczet udziałów nadwyżki jego wierzytelności przysługującej mu wobec spółki.

• Art. 258. § 1. Jeżeli umowa spółki lub uchwała o podwyższeniu kapitału nie stanowi inaczej, dotychczasowi wspólnicy mają prawo pierwszeństwa do objęcia nowych udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym w stosunku do swoich dotychczasowych udziałów. Prawo pierwszeństwa należy wykonać w terminie miesiąca od dnia wezwania do jego wykonania. Wezwania te zarząd przesyła wspólnikom jednocześnie.

§ 2. Oświadczenie dotychczasowego wspólnika o objęciu nowego udziału bądź udziałów lub o objęciu podwyższenia wartości istniejącego udziału bądź udziałów wymaga formy aktu notarialnego.

§ 3. Przepisów § 1 i § 2 nie stosuje się do udziałów własnych spółki, o których mowa w art. 200.

Art. 258 § 1 określa prawo pierwszeństwa

Art. 258 § 2 określa formę aktu notarialnego dla oświadczenia o objęciu nowego udziału przez wspólnika

• Art. 260 Papierowe podwyższenie Kapitału Zakładowego „ o zmianie umowy spółki”!

W tym trybie nie może dojść do objęcia udziałów przez nowych wspólników (§ 2) „dotychcz. udziałów i nie wymagają objęcia”

Art. 260. § 1. Uchwałą wspólników o zmianie umowy spółki można podwyższyć kapitał zakładowy, przeznaczając na ten cel środki z kapitału zapasowego lub kapitałów (funduszy) rezerwowych utworzonych z zysku spółki (podwyższenie kapitału zakładowego ze środków spółki).

§ 2. Nowe udziały przysługują wspólnikom w stosunku do ich dotychczasowych udziałów i nie wymagają objęcia.

§ 3. W przypadku podwyższenia wartości nominalnej dotychczasowych udziałów stosuje się odpowiednio przepis § 2.

§ 4. Przepisu § 2 nie stosuje się do udziałów własnych spółki, o których mowa w art. 200.

• Sąd Najwyższy jasno stwierdza, że podwyższenie kapitału zakładowego przez waloryzację jest niemożliwe.

Obniżenie kapitału zakładowego

• Uchwała powinna określać wysokość obniżenia, oraz sposób obniżenia.

Np. przez - umorzenie części udziałów

• równomierne obniżenie udziału każdego wspólnika

• dopuszczalne jest podjęcie uchwały o nierównomiernym obniżeniu udziałów (udziały w tym przypadku muszą być równe)

Art. 263. § 1. Uchwała o obniżeniu kapitału zakładowego powinna określać wysokość, o jaką kapitał zakładowy ma być obniżony, oraz sposób obniżenia.

• Art. 264. § 1. O uchwalonym obniżeniu kapitału zakładowego zarząd niezwłocznie ogłasza, wzywając wierzycieli spółki do wniesienia sprzeciwu w terminie trzech miesięcy, licząc od dnia ogłoszenia, jeżeli nie zgadzają się na obniżenie. Wierzyciele, którzy w tym terminie zgłosili sprzeciw, powinni być przez spółkę zaspokojeni lub zabezpieczeni. Wierzycieli, którzy sprzeciwu nie zgłosili, uważa się za zgadzających się na obniżenie kapitału zakładowego.

§ 2. Przepisów § 1 nie stosuje się, jeżeli pomimo obniżenia kapitału zakładowego nie zwraca się wspólnikom wpłat dokonanych na kapitał zakładowy, a jednocześnie z obniżeniem kapitału zakładowego następuje jego podwyższenie co najmniej do pierwotnej wysokości.

Wierzyciele mogą zgłosić sprzeciw po ogłoszeniu uchwały o obniżeniu KZ w Monitorze Sądowym i Gospodarczym i piśmie przeznaczonym do ogłoszeń.

Zaspokojenie lub zabezpieczenie, np. poręczenie, przewłaszczenie na zabezpieczenie, ustanowienie hipoteki umownej, zastaw.

ORGANY SPÓŁKI

1. Zgromadzenie Wspólników - obligatoryjne

2. Rada Nadzorcza - fakultatywnie

3. Komisja Rewizyjna - fakultatywnie

Zarząd: - organ obligatoryjny

• organ wykonawczy

• brak zarządu rodzi obowiązek ustanowienia kuratora

• art. 201 § 1 prowadzi sprawy i reprezentuje (sfera zewnętrzna i wewnętrzna)

• zarząd jedno i wieloosobowy

• § 3, § 4 uchwała wspólników - na zgromadzeniu wspólników, ale może się to odbyć też bez zwołania zgromadzenia wspólników.

• Powołanie może nastąpić w akcie ustanawiającym spółkę. Zmiana tak powołanego zarządu nie stanowi zmiany umowy spółki

• Wpis powołanie członka zarządu do rejestru przedsiębiorców ma charakter obligatoryjny

• Art. 18 członkiem zarządu może być osoba fizyczna o pełnej zdolności do czynności prawnych.

• Członkiem zarządu nie mogą być między innymi:

. osoby co do których sąd upadłościowy orzekł zakaz prowadzenia działalności gospodarczej

. osoby skazane prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwa określone w art. 475 ksh

. sędzia, asesor prokuratorski, prokurator

. członek rady nadzorczej.

Art. 204. § 1. Prawo członka zarządu do prowadzenia spraw spółki i jej reprezentowania dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki.

§ 2. Prawa członka zarządu do reprezentowania spółki nie można ograniczyć ze skutkiem prawnym wobec osób trzecich.

Ograniczenie określone w § 2 jest możliwe w ramach struktury spółki (wewnątrz). Takie ograniczenie nie podlega wpisowi do rejestru. Na zewnątrz zaś możliwe jest podmiotowe ograniczenie (reprezentacja łączna).

Sposób reprezentowania spółki przez zarząd.

Art. 205 § 1 reprezentacja czynna:

1. określa umowa spółki

2. współdziałanie dwóch członków zarządu, albo jednego członka zarządu łącznie z prokurentem

Wyróżniamy reprezentacje:

1. czystą - to pkt 2+1

2. nieprawidłową - wynikająca z ustawy + pełnomocnik rodzajowy

Art. 205. § 1. Jeżeli zarząd jest wieloosobowy, sposób reprezentowania określa umowa spółki. Jeżeli umowa spółki nie zawiera żadnych postanowień w tym przedmiocie, do składania oświadczeń w imieniu spółki wymagane jest współdziałanie dwóch członków zarządu albo jednego członka zarządu łącznie z prokurentem.

§ 2. Oświadczenia składane spółce oraz doręczenia pism spółce mogą być dokonywane wobec jednego członka zarządu lub prokurenta.

§ 3. Przepisy § 1 i § 2 nie wyłączają ustanowienia prokury jednoosobowej lub łącznej i nie ograniczają praw prokurentów wynikających z przepisów o prokurze.

Art. 208 określa prowadzenie spraw spółki przez zarząd - ius dispositivum

Art. 208. § 1. Jeżeli zarząd jest wieloosobowy, a umowa spółki nie stanowi inaczej, do wzajemnych stosunków członków zarządu stosuje się przepisy § 2-8.

§ 2. Każdy członek zarządu ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki.

§ 3. Każdy członek zarządu może prowadzić bez uprzedniej uchwały zarządu sprawy nieprzekraczające zakresu zwykłych czynności spółki.

§ 4. Jeżeli jednak przed załatwieniem sprawy, o której mowa w § 3, choćby jeden z pozostałych członków zarządu sprzeciwi się jej przeprowadzeniu lub jeżeli sprawa przekracza zakres zwykłych czynności spółki, wymagana jest uprzednia uchwała zarządu.

§ 5. Uchwały zarządu mogą być powzięte, jeżeli wszyscy członkowie zostali prawidłowo zawiadomieni o posiedzeniu zarządu. Uchwały zarządu zapadają bezwzględną większością głosów.

§ 6. Powołanie prokurenta wymaga zgody wszystkich członków zarządu.

§ 7. Odwołać prokurę może każdy członek zarządu.

§ 8. Umowa spółki może przewidywać, że w przypadku równości głosów decyduje głos prezesa zarządu, jak również przyznawać mu określone uprawnienia w zakresie kierowania pracami zarządu.

Prokura

Art. 208 § 6, 7

• prokury nie może udzielić ten, który ma prawo do reprezentowania (ustanowienie prokury to sfera stosunków wewnętrznych, a powołanie to już reprezentacja = dywagacja literalna)

• nie może prokurent wystąpić o likwidację lub upadłość spółki - robi to zarząd!!!

§ 6. Powołanie prokurenta wymaga zgody wszystkich członków zarządu.

§ 7. Odwołać prokurę może każdy członek zarządu.

Nadzór

W tej kwestii występuje właśnie element osobowy w spółce z o.o. bowiem prawo kontroli służy każdemu wspólnikowi (nie ma tego w spółce akcyjnej).

Art. 212. § 1. Prawo kontroli służy każdemu wspólnikowi. W tym celu wspólnik lub wspólnik z upoważnioną przez siebie osobą może w każdym czasie przeglądać księgi i dokumenty spółki, sporządzać bilans dla swego użytku lub żądać wyjaśnień od zarządu.

§ 2. Zarząd może odmówić wspólnikowi wyjaśnień oraz udostępnienia do wglądu ksiąg i dokumentów spółki, jeżeli istnieje uzasadniona obawa, że wspólnik wykorzysta je w celach sprzecznych z interesem spółki i przez to wyrządzi spółce znaczną szkodę.

§ 3. W przypadku, o którym mowa w § 2, wspólnik może żądać rozstrzygnięcia sprawy uchwałą wspólników. Uchwała powinna być powzięta w terminie miesiąca od dnia zgłoszenia żądania.

§ 4. Wspólnik, któremu odmówiono wyjaśnień lub wglądu do dokumentów bądź ksiąg spółki, może złożyć wniosek do sądu rejestrowego o zobowiązanie zarządu do udzielenia wyjaśnień lub udostępnienia do wglądu dokumentów bądź ksiąg spółki. Wniosek należy złożyć w terminie siedmiu dni od dnia otrzymania zawiadomienia o uchwale lub od upływu terminu określonego w § 3, w przypadku niepowzięcia uchwały wspólników w tym terminie.

§ 2 sprzeczność z interesem spółki, znaczna szkoda

Fakultatywnymi organami nadzoru są Rada Nadzorcza i Komisja Rewizyjna.

Art. 213. § 1. Umowa spółki może ustanowić radę nadzorczą lub komisję rewizyjną albo oba te organy.

§ 2. W spółkach, w których kapitał zakładowy przewyższa kwotę 500.000 złotych, a wspólników jest więcej niż dwudziestu pięciu, powinna być ustanowiona rada nadzorcza lub komisja rewizyjna.

§ 3. W przypadku ustanowienia rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej umowa spółki może wyłączyć albo ograniczyć indywidualną kontrolę wspólników.

Rada Nadzorcza - regulowana w art. 215, 216

• minimalnie 3 członków

• art. 219 § 5 samodzielnie, chyba że umowa spółki lub statut mówią inaczej

• nie ma ona prawa reprezentowania spółki z wyjątkiem spraw polegających na porozumieniu członka (wspólnika) z zarządem

Art. 215. § 1. Rada nadzorcza składa się co najmniej z trzech członków powoływanych i odwoływanych uchwałą wspólników.

§ 2. Umowa spółki może przewidywać inny sposób powoływania lub odwoływania członków rady nadzorczej.

Art. 216. § 1. Członków rady nadzorczej powołuje się na rok, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej.

§ 2. Uchwałą wspólników członkowie rady nadzorczej mogą być odwołani w każdym czasie.

Art. 219. § 1. Rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności.

§ 2. Rada nadzorcza nie ma prawa wydawania zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki.

§ 3. Do szczególnych obowiązków rady nadzorczej należy ocena sprawozdań, o których mowa w art. 231 § 2 pkt 1, w zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami, jak i ze stanem faktycznym, oraz wniosków zarządu dotyczących podziału zysku albo pokrycia straty, a także składanie zgromadzeniu wspólników corocznego pisemnego sprawozdania z wyników tej oceny.

§ 4. W celu wykonania swoich obowiązków rada nadzorcza może badać wszystkie dokumenty spółki, żądać od zarządu i pracowników sprawozdań i wyjaśnień oraz dokonywać rewizji stanu majątku spółki.

§ 5. Każdy członek rady nadzorczej może samodzielnie wykonywać prawo nadzoru, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.

Zgromadzenie wspólników

Art. 227. § 1. Uchwały wspólników są podejmowane na zgromadzeniu wspólników.

§ 2. Bez odbycia zgromadzenia wspólników mogą być powzięte uchwały, jeżeli wszyscy wspólnicy wyrażą na piśmie zgodę na postanowienie, które ma być powzięte, albo na głosowanie pisemne.

Art. 231 zgromadzenie zwyczajne § 4 pisemne głosowanie jest wyłączone.

Art. 231. § 1. Zwyczajne zgromadzenie wspólników powinno odbyć się w terminie sześciu miesięcy po upływie każdego roku obrotowego.

§ 2. Przedmiotem obrad zwyczajnego zgromadzenia wspólników powinno być:

1) rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy,

2) powzięcie uchwały o podziale zysku albo pokryciu straty, jeżeli zgodnie z art. 191 § 2 sprawy te nie zostały wyłączone spod kompetencji zgromadzenia wspólników,

3) udzielenie członkom organów spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązków.

§ 3. Przepis § 2 pkt 3 dotyczy wszystkich osób, które pełniły funkcję członków zarządu, rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej spółki w ostatnim roku obrotowym. Członkowie organów spółki, których mandaty wygasły przed dniem zgromadzenia wspólników, mają prawo uczestniczyć w zgromadzeniu, przeglądać sprawozdanie zarządu i sprawozdanie finansowe wraz z odpisem sprawozdania rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej oraz biegłego rewidenta i przedkładać do nich opinie na piśmie. Żądanie dotyczące skorzystania z tych uprawnień powinno być złożone zarządowi na piśmie najpóźniej na tydzień przed zgromadzeniem wspólników.

§ 4. W sprawach, o których mowa w § 2 i § 3, pisemne głosowanie jest wyłączone.

§ 5. Przedmiotem zwyczajnego zgromadzenia wspólników może być również rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania finansowego grupy kapitałowej w rozumieniu przepisów o rachunkowości oraz inne sprawy niż wymienione w § 2.

Art. 232. Nadzwyczajne zgromadzenie wspólników zwołuje się w przypadkach określonych w niniejszym dziale lub umowie spółki, a także gdy organy lub osoby uprawnione do zwoływania zgromadzeń uznają to za wskazane

Art. 235. § 1. Zgromadzenie wspólników zwołuje (co do zasady) zarząd.

Art. 239. § 1. W sprawach nieobjętych porządkiem obrad nie można powziąć uchwały, chyba że cały kapitał zakładowy jest reprezentowany na zgromadzeniu, a nikt z obecnych nie zgłosił sprzeciwu dotyczącego powzięcia uchwały.

§ 2. Wniosek o zwołanie nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników oraz wnioski o charakterze porządkowym mogą być uchwalone, mimo że nie były umieszczone w porządku obrad.

ROZWIĄZANIE SPÓŁKI Z O.O.

1. Przyczyny przewidziane w umowie spółki np.
- upływ czasu
- osiągnięcie celu spółki
- utrata koncesji, zezwolenia
- zbycie udziału uprzywilejowanego
- podjęcie przez wspólnika działalności konkurencyjnej
- śmierć wspólnika, ogłoszenie jego upadłości

2. uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki podjęta większością 2/3 głosów albo uchwała o przeniesieniu siedziby spółki za granice stwierdzone protokołem przez notariusza

3. ogłoszenie upadłości spółki

4. inne przyczyny przewidziane prawem
   - art. 21 ksh - uprawnienie to przysługuje sądowi rejestrowemu

Art. 21. § 1. Sąd rejestrowy może orzec o rozwiązaniu wpisanej do rejestru spółki kapitałowej w przypadku, gdy:

1) nie zawarto umowy spółki,

2) określony w umowie albo statucie przedmiot działalności spółki jest sprzeczny z prawem,

3) umowa albo statut spółki nie zawiera postanowień dotyczących firmy, przedmiotu działalności spółki, kapitału zakładowego lub wkładów,

4) wszystkie osoby zawierające umowę spółki albo podpisujące statut nie miały zdolności do czynności prawnych w chwili ich dokonywania.

- Art. 271. Poza przypadkami, o których mowa w art. 21, sąd może wyrokiem orzec rozwiązanie spółki:

1) na żądanie wspólnika lub członka organu spółki, jeżeli osiągnięcie celu spółki stało się niemożliwe albo jeżeli zaszły inne ważne przyczyny wywołane stosunkami spółki,

2) na żądanie oznaczonego w odrębnej ustawie organu państwowego, jeżeli działalność spółki naruszająca prawo zagraża interesowi publicznemu.

5. w razie połączenia się spółek i podziału spółek

-art. 272 - likwidacja co do zasady jest obligatoryjna, ale nie zawsze, np. w razie łączenia się spółek przez przejęcie

- wpis nie ma tu charakteru konstytutywnego

- wykreślenie spółki z rejestru ma charakter konstytutywny.

08 I 2008

SPÓŁKA AKCYJNA

Wiele przepisów ma charakter bezwzględnie obowiązujący ze względu na luźny związek akcjonariusza ze spółką.

Spółkę akcyjną może zawiązać jedna lub więcej osób. Nie może jej zawiązać tylko jednoosobowa spółka z o.o., ale za to może ją objąć samodzielnie.

Art. 301. § 1. Zawiązać spółkę akcyjną może jedna albo więcej osób. Spółka akcyjna nie może być zawiązana wyłącznie przez jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.

Zawiązanie S.A. następuje z chwilą objęcia wszystkich akcji

1. została zawarta umowa sp. handlowej w rozumieniu art. 2 ksh

2. do chwili zawiązania nie istnieje umowa S.A.

3. objęcie akcji następuje poprzez złożenie oświadczenia w formie aktu notarialnego

4. chwilą objęcia jest chwila podpisania aktu notarialnego przez ostatnią z osób które składają oświadczenie woli zgodnie z art. 313 ksh.

Art. 301. § 1. Zawiązać spółkę akcyjną może jedna albo więcej osób. Spółka akcyjna nie może być zawiązana wyłącznie przez jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.

§ 2. Statut spółki akcyjnej powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego.

§ 3. Osoby podpisujące statut są założycielami spółki.

§ 4. Akcjonariusze są zobowiązani jedynie do świadczeń określonych w statucie.

§ 5. Akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki.

S.A. może być zawiązana w każdym celu prawnie dozwolonym - przepisy szczególne określają, że niektóre formy działalności gospodarczej mogą być wykonywane tylko w postaci S.A.

Firma S.A. może być dowolna byle by była zgodna z zasadami prawa firmowego.

Powstanie S.A. - osoba prawna art. 306

Art. 306. Do powstania spółki akcyjnej wymaga się:

1) zawiązania spółki, w tym podpisania statutu przez założycieli,

2) wniesienia przez akcjonariuszy wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego, z uwzględnieniem art. 309 § 3 i § 4,

3) ustanowienia zarządu i rady nadzorczej,

4) wpisu do rejestru.

Ad 3 Rada Nadzorcza jest elementem obligatoryjnym, brak jest tu komisji rewizyjnej. Akcjonariusz nie ma prawa do informacji.

Prawo do informacji:

1. osobowe, korporacyjne (może zostać wyłączone)

2. znaczenie faktyczne -prawo zabierania głosu

3. znaczenie prawne - prawo głosowania nad uchwałami

4. wykonywanie przy okazji zgromadzenia wspólników i walnego zgromadzenia akcjonariuszy

ad 4 do momentu wpisu S. A. Jest spółką w organizacji

POJĘCIE I RODZAJE AKCJI

1. ułamek kapitału zakładowego - wielkość liczbowa wyrażona w złotych - minimalnie 1 grosz.
art. 329 - obowiązek pełnego wkładu na pokrycie akcji
- wpłaty równomiernie na wszystkie akcje, wyjątek stanowi sytuacja z art. 451 kc
- wpłaty za pośrednictwem domu maklerskiego bądź bezpośrednio na rachunek spółki

2. ogół praw i obowiązków akcjonariusza w spółce
a) majątkowe
b) korporacyjne

3. papier wartościowy

a) imienny
b) na okaziciela

Mogą być wydawane w odcinkach zbiorowych .
Art. 328. § 1. Dokument akcji powinien być sporządzony na piśmie i zawierać następujące dane:

1) firmę, siedzibę i adres spółki,

2) oznaczenie sądu rejestrowego i numer, pod którym spółka jest wpisana do rejestru,

3) datę zarejestrowania spółki i wystawienia akcji,

4) wartość nominalną, serię i numer, rodzaj danej akcji i uprawnienia szczególne z akcji,

5) wysokość dokonanej wpłaty w przypadku akcji imiennych,

6) ograniczenia co do rozporządzania akcją,

7) postanowienia statutu o związanych z akcją obowiązkach wobec spółki.

§ 2. Dokument akcji powinien być opatrzony pieczęcią spółki oraz podpisem zarządu. Podpis może być mechanicznie odtwarzany.

§ 3. Statut może przewidywać dodatkowe postanowienia dotyczące treści dokumentu akcji oraz jego formy.

§ 4. Naruszenie przepisów § 1 pkt 1, 2 i 4 lub § 2 powoduje nieważność dokumentu akcji.

§ 5. Akcjonariusz nabywa roszczenie o wydanie dokumentu akcji w terminie miesiąca od dnia rejestracji spółki. Zarząd zobowiązany jest wydać dokumenty akcji w terminie tygodnia od dnia zgłoszenia roszczenia przez akcjonariusza.

§ 6. Akcjonariuszowi spółki publicznej posiadającemu akcje zdematerializowane przysługuje uprawnienie do imiennego świadectwa depozytowego wystawionego przez podmiot prowadzący rachunek papierów wartościowych zgodnie z przepisami o obrocie instrumentami finansowymi.

Rodzaje akcji:

1. imienne i na okaziciela

2. aportowe i gotówkowe

3. uprzywilejowane i zwykłe

4. nieme

5. z obowiązkiem powtarzających się świadczeń niepieniężnych

6. objęte współwłasnością

7. winkulowane

8. gratisowe

9. własne

ad 1
na okaziciela

• nie mogą być wydane przed pełną wpłatą

• na dowód wpłaty imienne świadectwa udziałowe

• do przeniesienia wystarczy przeniesienie posiadania

imienne

• przed pełną wpłatą mogą już zostać wydane

• każda wpłata powinna być uwidoczniona na dokumencie

• przenosi się przez wręczenie i adnotacje.

Art. 335. § 1. Dokumenty akcji na okaziciela nie mogą być wydawane przed pełną wpłatą. Na dowód częściowej wpłaty należy wydać imienne świadectwa tymczasowe. Do świadectw tymczasowych stosuje się odpowiednio przepisy art. 328.

§ 2. Dokumenty akcji imiennych mogą być wydawane przed pełną wpłatą.

§ 3. Każdorazowa wpłata powinna być uwidoczniona na dokumentach świadectw tymczasowych i akcji imiennych.

§ 4. Dokumenty akcji lub świadectw tymczasowych, wydane przed zarejestrowaniem podwyższenia kapitału zakładowego, są nieważne.

Ad 2 aportowe

• obejmowane za wkłady niepieniężne

• powinny pozostać imiennymi do dnia zatwierdzenia przez najbliższe walne zgromadzenie sprawozdania za rok obrotowy, w którym nastąpiło pokrycie tych akcji. W ciągu tego okresu nie mogą być zbyte ani zastawione.

Art. 336. § 1. Akcje obejmowane w zamian za wkłady niepieniężne powinny pozostać imiennymi do dnia zatwierdzenia przez najbliższe zwyczajne walne zgromadzenie sprawozdania finansowego za rok obrotowy, w którym nastąpiło pokrycie tych akcji, i w ciągu tego okresu nie mogą być zbyte ani zastawione.

§ 2. Akcje te w okresie, o którym mowa w § 1, powinny być zatrzymane w spółce na zabezpieczenie roszczeń o odszkodowanie z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań do wniesienia wkładów niepieniężnych. Roszczeniom tym służy pierwszeństwo zaspokojenia przed innymi wierzytelnościami nieuprzywilejowanymi.

§ 3. Przepisów § 1 i § 2 nie stosuje się do akcji obejmowanych w razie podwyższenia kapitału, które w związku z ubieganiem się spółki o ich dopuszczenie do obrotu na rynku regulowanym podlegają dematerializacji zgodnie z przepisami o obrocie instrumentami finansowymi, oraz akcji wydawanych w przypadku łączenia, podziału i przekształcania spółek.

Ad 3 uprzywilejowane

• spółka może wydać akcje o szczególnych uprawnieniach które powinny być w statucie określone. Jest to wyjątek od zasady z art. 20 ksh (równe traktowanie) musi być wyraźnie przewidziany przez ustawę.

• KSH nie mówi o tzw ZŁOTEJ AKCJI - reguluje to odrębna ustawa publiczno- prawna i jest to szczególne uprawnienie Skarbu Państwa.

• Akcja może zawierać jeden lub kilka przywilejów

• Może być tylko jedna akcja w spółce

• Może dotyczyć w szczególności prawa głosu, dywidendy, podziału majątku przy likwidacji spółki

• Akcje uprzywilejowane (z wyjątkiem akcji niemych) powinny być imienne

• Art. 351 § 2 in fine Uprzywilejowanie w zakresie prawa głosu nie dotyczy spółki publicznej.

• Art. 353 przywilej dywidendy § 1 i 2 ważne: Art. 353. § 1. Akcje uprzywilejowane w zakresie dywidendy mogą przyznawać uprawnionemu dywidendę, która przewyższa nie więcej niż o połowę dywidendę przeznaczoną do wypłaty akcjonariuszom uprawnionym z akcji nieuprzywilejowanych.

§ 2. Akcje uprzywilejowane w zakresie dywidendy nie korzystają z pierwszeństwa zaspokojenia przed pozostałymi akcjami.

• Przywileje likwidacyjne.

Ad 4 nieme

• uprzywilejowanie w zakresie dywidendy z wyłączeniem prawa głosu

• może korzystać z prawa pierwszeństwa oraz przyznawać dywidendę większą niż art. 353 § 1

• dywidenda kumulowana art. 353 § 4 - wyrównanie zysków.

Art. 353 § 3. Wobec akcji uprzywilejowanej w zakresie dywidendy może być wyłączone prawo głosu (akcje nieme). Przepisów § 1 i 2 nie stosuje się do akcji niemych. Wyłączenie przepisu § 1 nie dotyczy zaliczek na poczet dywidendy.

§ 4. Statut może przewidywać, że akcjonariuszowi uprawnionemu z akcji niemej, któremu nie wypłacono w pełni albo częściowo dywidendy w danym roku obrotowym, przysługuje wyrównanie z zysku w następnych latach, nie później jednak niż w ciągu kolejnych trzech lat obrotowych.

§ 5. Przepisu § 4 nie stosuje się do zaliczek na poczet dywidendy.

Ad 5 z obowiązkiem powtarzających się świadczeń niepieniężnych

• związane z akcjami imiennymi

• może być przenoszona tylko za zgodą spółki

Art. 356. § 1. Z akcją imienną może być związany obowiązek powtarzających się świadczeń niepieniężnych.

§ 2. Akcje takie mogą być przenoszone tylko za zgodą spółki. Spółka może odmówić zgody jedynie z ważnych powodów, bez obowiązku wskazania innego nabywcy.

§ 3. Statut może przewidywać odszkodowanie umowne za niewykonanie lub nienależyte wykonanie powtarzających się świadczeń związanych z akcją.

§ 4. Spółka zobowiązana jest spełnić wynagrodzenie za świadczenia określone w § 1, nawet gdy bilans nie wykazuje zysku. Przepis art. 355 § 3 stosuje się odpowiednio.

Ad 6 objęte współwłasnością

• akcje są niepodzielne

• uprawnionych z nich może być jednak kilka osób

• wykonywanie prawa współwłasności przez wspólnego przedstawiciela

• za świadczenia związane z akcją odpowiedzialność solidarna

Art. 333. § 1. Akcje są niepodzielne. Mogą być wydawane w odcinkach zbiorowych.

§ 2. Współuprawnieni z akcji wykonują swoje prawa w spółce przez wspólnego przedstawiciela; za świadczenia związane z akcją odpowiadają solidarnie.

§ 3. Jeżeli współuprawnieni nie wskazali wspólnego przedstawiciela, oświadczenia spółki mogą być dokonywane wobec któregokolwiek z nich.

ad 7 winkulowane

• winkulacja następuje poprzez złożenie do depozytu na czas nie dłuższy niż 5 lat od zawarcia umowy

• dopuszczalne są umowy ustanawiające opcje np. pr. pierwokupu- wtedy obowiązuje dziesięcioletni okres od zawarcia umowy

ad 8 gratisowe ???

Art. 442. § 1. Walne zgromadzenie może podwyższyć kapitał zakładowy, przeznaczając na to środki z kapitałów rezerwowych utworzonych z zysku, jeżeli mogą być one użyte na ten cel (podwyższenie kapitału zakładowego ze środków spółki), w tym także z kapitałów rezerwowych utworzonych w przypadku określonym w art. 457 § 2, kapitałów rezerwowych utworzonych z zysku, które zgodnie ze statutem nie mogą być przeznaczone do podziału między akcjonariuszy oraz z kapitału zapasowego. Należy jednakże pozostawić taką część kapitałów, które mogą być przeznaczone do podziału, jaka odpowiada niepokrytym stratom oraz akcjom własnym.

§ 2. Uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego ze środków spółki może zostać powzięta, jeżeli zatwierdzone sprawozdanie finansowe za poprzedni rok obrotowy wykazuje zysk i opinia biegłego rewidenta nie zawiera istotnych zastrzeżeń dotyczących sytuacji finansowej spółki. Jeżeli ostatnie sprawozdanie finansowe zostało sporządzone na dzień bilansowy przypadający co najmniej na sześć miesięcy od dnia walnego zgromadzenia, na którym przewiduje się powzięcie takiej uchwały, biegły rewident spółki wybrany do badania sprawozdania finansowego spółki albo inny biegły rewident wybrany przez radę nadzorczą bada nowy bilans i rachunek zysków i strat wraz z informacją dodatkową, które powinny być przedstawione na tym zgromadzeniu.

§ 3. Nowe akcje, które mają być przydzielone akcjonariuszom na mocy uchwały walnego zgromadzenia, nie wymagają objęcia, z uwzględnieniem przepisów art. 443 § 2.

Ad 9 własne

• S.A. nie może nabywać wyemitowanych przez siebie akcji

• Zakaz ten nie dotyczy określonych w KSH sytuacji:

Art. 362. § 1. Spółka nie może nabywać wyemitowanych przez nią akcji (akcje własne). Zakaz ten nie dotyczy:

1) nabycia akcji w celu zapobieżenia bezpośrednio zagrażającej spółce poważnej szkodzie,

2) nabycia akcji, które mają być zaoferowane do nabycia pracownikom lub osobom, które były zatrudnione w spółce lub spółce z nią powiązanej przez okres co najmniej trzech lat,

2a) spółki publicznej, nabywającej akcje w celu wypełnienia zobowiązań wynikających z instrumentów dłużnych zamiennych na akcje,

3) nabycia akcji w drodze sukcesji uniwersalnej,

4) instytucji finansowej, która nabywa za wynagrodzeniem w pełni pokryte akcje na cudzy rachunek celem ich dalszej odsprzedaży,

5) nabycia akcji w celu ich umorzenia,

6) nabycia w pełni pokrytych akcji w drodze egzekucji celem zaspokojenia roszczeń spółki, których nie można zaspokoić w inny sposób z majątku akcjonariusza,

7) nabycia w pełni pokrytych akcji nieodpłatnie,

8) instytucji finansowej, która nabywa akcje na własny rachunek celem ich dalszej odsprzedaży w granicach upoważnienia udzielonego przez walne zgromadzenie na okres nie dłuższy niż jeden rok; jednakże instytucja finansowa nie może posiadać akcji własnych nabytych na tej podstawie o łącznej wartości nominalnej przekraczającej 5 % kapitału zakładowego,

9) nabycia akcji w innych przypadkach przewidzianych w ustawie.

§ 2. W przypadkach określonych w § 1 pkt 1, 2 i 8 nabycie akcji własnych przez spółkę jest dozwolone tylko wtedy, gdy zostały spełnione łącznie następujące warunki:

1) nabyte akcje zostały w pełni pokryte,

2) łączna wartość nominalna nabytych akcji nie przekracza 10 % kapitału zakładowego spółki, uwzględniając w tym również wartość nominalną pozostałych akcji własnych, które nie zostały przez spółkę zbyte,

3) łączna cena nabycia akcji własnych, powiększona o koszty ich nabycia, nie jest wyższa od kapitału rezerwowego, utworzonego w tym celu z kwoty, która zgodnie z art. 348 § 1 może być przeznaczona do podziału.

§ 3. Przepisy § 1 i § 2 oraz art. 363-365 stosuje się odpowiednio do ustanowienia zastawu na akcjach własnych spółki. Nie dotyczy to instytucji finansowej, jeżeli ustanowienie zastawu na akcjach jest związane z przedmiotem jej działalności.

§ 4. Przepisy art. 362-365 stosuje się odpowiednio do nabycia akcji własnych spółki dominującej przez spółkę lub spółdzielnię zależną. Dotyczy to także osób działających na ich rachunek.

Świadectwa użytkowe wydawane są za akcje umorzone. Mogą być imienne i na okaziciela. Dają uprawnienia, których nie należy łączyć ze statusem wspólnika w S.A., mogą być przyznawane osobom trzecim.

Art. 361. § 1. Statut może przewidywać, że w zamian za akcje umorzone spółka wydaje świadectwa użytkowe bez określonej wartości nominalnej. Świadectwa użytkowe mogą być imienne lub na okaziciela.

§ 2. Jeżeli statut nie stanowi inaczej, świadectwa użytkowe uczestniczą na równi z akcjami w dywidendzie oraz w nadwyżce majątku spółki, pozostałej po pokryciu wartości nominalnej akcji.

§ 3. Uprawniony ze świadectwa użytkowego nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania związane z umorzoną akcją i nie przysługują mu żadne prawa udziałowe, z wyjątkiem uprawnień określonych w § 2.

imienne świadectwa założycielskie - Stanowią wynagrodzenie usług świadczonych przy powstaniu spółki akcyjnej. Wydawane na maksymalnie 10 lat od rejestracji S.A. Dają prawo do uczestnictwa w podziale zysku S.A. w granicach ustalonych przez statut, po uprzednim odliczeniu na rzecz akcjonariuszy określonej w statucie minimalnej dywidendy. Nie jest to papier wartościowy !!! Jest to jedynie znak legitymujący do określonego świadczenia.

15 I 2008

Zbycie akcji

• art. 337 - akcje są zbywalne

- statut może uzależnić rozporządzanie akcjami imiennymi od zgody S.A. albo w inny sposób je ograniczyć.

Art. 337. § 1. Akcje są zbywalne.

§ 2. Statut może uzależnić rozporządzenie akcjami imiennymi od zgody spółki albo w inny sposób ograniczyć możliwość rozporządzenia akcjami imiennymi.

§ 3. W przypadku gdy statut uzależnia przeniesienie akcji od zgody spółki, zgody udziela zarząd w formie pisemnej pod rygorem nieważności, jeżeli statut nie stanowi inaczej.

§ 4. Jeżeli spółka odmawia zgody na przeniesienie akcji, powinna wskazać innego nabywcę. Termin do wskazania nabywcy, cenę albo sposób jej określenia oraz termin zapłaty określa statut. W przypadku braku tych postanowień akcja imienna może być zbyta bez ograniczenia. Termin do wskazania nabywcy nie może być dłuższy niż dwa miesiące od dnia zgłoszenia spółce zamiaru przeniesienia akcji.

§ 5. Zbycie akcji w postępowaniu egzekucyjnym nie wymaga zgody spółki.

§ 6. Przepisy § 1-5 stosuje się odpowiednio do rozporządzenia częścią ułamkową akcji.

• Źródła ograniczenia w zbyciu akcji:

1. ustawa - np. art. 336

2. statut - uzależnienie od zgody sp. art. 337 § 3 - forma pisemna ad solemnitatem

• inne ograniczenia, ale bez całkowitego wyłączenia np.
  
  + czasowe
  + przestrzenne
  + podmiotowe

3. umowa - może dotyczyć również akcji na okaziciela
   akcjonariusz + akcjonariusz
   akcjonariusz + osoba trzecia

Strona tej umowy może też być spółka

wymogi powstania spółki akcyjnej (w odróżnieniu od wymogów zawiązania)

1. zawiązanie w tym podpisanie statutu

2. wniesienie wkładów zgodnie z art. 309 § 3 i 4!

3. ustanowienie zarządu i Rady Nadzorczej - nie jest to możliwe w akcie założycielskim, konieczna jest odrębna czynność

4. wpis do rejestru - jest elementem konstytutywnym.

Art. 306. Do powstania spółki akcyjnej wymaga się:

1) zawiązania spółki, w tym podpisania statutu przez założycieli,

2) wniesienia przez akcjonariuszy wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego, z uwzględnieniem art. 309 § 3 i § 4,

3) ustanowienia zarządu i rady nadzorczej,

4) wpisu do rejestru.

ORGANY SPÓŁKI AKCYJNEJ

Zarząd

• organ funkcjonalnie najważniejszy

• sprawy S.A. + reprezentacja

• organ wykonawczy

• sposób reprezentacji - decyduje statut, brak obligatoryjnej reprezentacji łącznej, przy braku innych regulacji współdziałanie dwóch członków lub członka zarządu z prokurentem

Rada nadzorcza jest organem obligatoryjnym

Walne zgromadzenie jest najwyższym organem spółki. Może być zwyczajne albo nadzwyczajne

Zasady podwyższenia kapitału zakładowego - zwrócić uwagę na podwyższenie warunkowe- ziszczenie warunków poprzez złożenie oświadczenia. (art. 448-552)

PRZEKSZTAŁCENIA SPÓŁEK

ŁĄCZENIE SIĘ SPÓŁEK

Zdolność połączeniowa:

• Art. 491. § 1. Spółki kapitałowe mogą się łączyć między sobą oraz ze spółkami osobowymi; spółka osobowa nie może jednakże być spółką przejmującą albo spółką nowo zawiązaną.

• Sp. osobowe mogą się łączyć między sobą tylko przez zawiązanie spółki kapitałowej

• W wyniku łączenia się spółek może wiec powstać tylko sp. kapitałowa

Sp. kapitałowe mogą być łączone jako sp. niejednorodne kapitałowo zarówno w trybie inkorporacji jak i fuzji.

Nie może się łączyć sp. w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku ani sp. w upadłości:

• W przypadku sp. kapitałowych podział majątku następuje po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli

• Zgodnie z art. 286 w przypadku sp. z o.o. podział między wspólników majątku pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli nie może nastąpić przed upływem 6 miesięcy od daty ogłoszenia o otwarciu likwidacji i wezwaniu wierzycieli.

• W przypadku S.A. podział miedzy akcjonariuszy majątku pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli nie może nastąpić przed upływem roku od dnia ostatecznego ogłoszenia o otwarciu likwidacji i wezwaniu wierzycieli

• W przypadku sp. osobowych (bez kom-akc) podział następuje po spłaceniu zobowiązań sp. oraz pozostawieniu stosownych kwot na pokrycie zobowiązań wymagalnych i niewymagalnych.

Nie ma zdolności połączeniowej sp., która rozpoczęła upłynnianie majątku (inny sposób zakończenia bytu prawnego sp.)

Nie ma przeszkód do udziału sp. w likwidacji w łączeniu się sp. w okresie pomiędzy otwarciem likwidacji a podziałem majątku.

W upadłości decyduje postanowienie o ogłoszeniu upadłości: a contrario nie ma przeszkód w łączeniu się spółek jeżeli:

1. postanowienie o ogłoszeniu upadłości zostało prawomocnie uchylone

2. w przypadku spółki, co do której postępowanie upadłościowe zostało prawomocnie umorzone

3. w przypadku sp., co do której wszczęto postępowanie naprawcze

Istota łączenia:
Polega na tym, że sp. przejmowana, albo sp. łączące się przez zawiązanie nowej sp. zostają rozwiązane bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego w dniu wykreślenia w Rejestrze Przedsiębiorców. Dniem połączenia jest dzień wpisania połączenia do Rejestru właściwego wg siedziby odpowiednio sp. przejmującej albo sp. nowo zawiązanej

Sposób łączenia art. 492

1. przez przeniesienie całego majątku spółki przejmowanej na inną (przejmującą) za udziały lub akcje, które spółka przejmująca wydaje wspólnikom spółce przejmowanej (łączenie się przez przejęcie - inkorporacja)

2. przez zawiązanie sp. kapitałowej, na którą przechodzi majątek wszystkich łączących się spółek za udziały lub akcje nowej spółki (łączenie się przez zawiązanie nowej spółki. - fuzja)

Art. 492. § 1. Połączenie może być dokonane:

1) przez przeniesienie całego majątku spółki (przejmowanej) na inną spółkę (przejmującą) za udziały lub akcje, które spółka przejmująca wydaje wspólnikom spółki przejmowanej (łączenie się przez przejęcie),

2) przez zawiązanie spółki kapitałowej, na którą przechodzi majątek wszystkich łączących się spółek za udziały lub akcje nowej spółki (łączenie się przez zawiązanie nowej spółki).

Skutki łączenia:

1. spółka przejmująca albo spółka nowozawiązna wstępuje z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki

2. na spółkę przejmującą albo nowozawiązaną przechodzą z dniem połączenia w szczególności koncesje, zezwolenia oraz ulgi, które zostały przyznane spółce przejmowanej, albo którejkolwiek ze spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki, chyba że inaczej wynika z ustawy lub z decyzji o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi.

3. z dniem połączenia wspólnicy spółki przejmowanej lub spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki stają się wspólnikami spółki przejmującej lub spółki nowozawiazanej.

4. majątek każdej z połączonych spółek powinien być zarządzany przez spółkę nowozaiązaną lub przejmującą oddzielnie aż do dnia zaspokojenia bądź zabezpieczenia wierzycieli, których wierzytelności powstały przed dniem połączenia, a którzy przed upływem 6 miesięcy od dnia ogłoszenia o połączeniu zażądali zapłaty na piśmie. Za prowadzenie oddzielnego zarządu członkowie organów spółki nowozawiązanej czy przejmującej ponoszą odpowiedzialność solidarną.

5. Art. 496. § 1. W okresie odrębnego zarządzania majątkami spółek wierzycielom każdej spółki służy pierwszeństwo zaspokojenia z majątku swojej pierwotnej dłużniczki przed wierzycielami pozostałych łączących się spółek.

6. Art. 496. § 2. Wierzyciele łączącej się spółki, którzy zgłosili swoje roszczenia w terminie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia o połączeniu i uprawdopodobnili, że ich zaspokojenie jest zagrożone przez połączenie, mogą żądać zabezpieczenia swoich roszczeń.

ŁĄCZENIE SIĘ SPÓŁEK KAPITAŁOWYCH

ETAPY:

1. faza menedżerska

2. faza decyzyjna

3. rejestracja, ogłoszenie połączenia

ad I faza menedżerska

Art. 498. Plan połączenia spółek wymaga pisemnego uzgodnienia między łączącymi się spółkami.

Powyższe uzgodnienie musi być obligatoryjnie dokonane w formie pisemnej mimo braku zastrzeżenia formy szczególnej.

A contrario do art. 19 nie jest konieczne, by pod planem złożyli podpisy wszyscy członkowie zarządu, wystarczą podpisy uprawnionych do reprezentacji.

W przypadku zarządu wieloosobowego podpisanie planu łączenia powinno być poprzedzone uchwałą zarządu.

Nie jest konieczna zgoda Rady Nadzorczej, chyba że umowa lub statut stanowi inaczej. Brak jednak zgody Rady Nadzorczej NIE powoduje nieważności planu połączenia, a jedynie ewentualną odpowiedzialność członków zarządu.

Ad II faza decyzyjna

Zarząd każdej z łączących się spółek sporządza pisemne sprawozdanie uzasadniające połączenie, jego podstawy prawne i uzasadnienie ekonomiczne, a zwłaszcza stosunek wymiany udziałów bądź akcji, o których mowa w stosownym przepisie ksh ( art. 499)

Sprawozdanie to powinno być udostępnione wspólnikom czy akcjonariuszom łączących się spółek najpóźniej na miesiąc przed planowanym dniem podjęcia uchwały o połączeniu ( art. 504 § 2 pkt 3).

Łączenie się sp. wymaga uchwały Zgromadzenia Wspólników lub Walnego zgromadzenia akcjonariuszy, każdej z łączących się spółek podjętej większością ¾ głosów, chyba że statut sp. przewiduje surowsze warunki (art. 506)

22 I 2008

Ad III rejestracja, ogłoszenie połączenia.

Art. 507, 508ksh

Plan połączenia powinien być zgłoszony we właściwym sądzie rejestrowym dla spółki przejmującej lub nowozawiązanej w ciągu 7 dni od jego podpisania (art. 22 ustawy o KRS) Sąd na wspólny wniosek spółek podlegających łączeniu wyznacza biegłego, w uzasadnionych przypadkach może być 2 biegłych lub więcej, w terminie zakreślonym przez sąd, ale nie dłuższym niż dwa miesiące od dnia wyznaczenia biegły powinien sporządzić na piśmie opinię szczegółową oraz złożyć ją wraz z planem połączenia sądowi rejestrowemu oraz zarządom łączących się spółek. Opinia ta musi być przygotowana przed pierwszym zawiadomieniem wspólników lub akcjonariuszy o połączeniu.

Wymaga się podwójnego zawiadomienia przez zarząd o zamiarze połączenia się z inną spółką wspólników lub akcjonariuszy łączących się spółek (wynika z ar 504 ksh). Zawiadomienia dokonuje się w przypadku sp. z o.o. listami poleconymi lub też pocztą kurierską - art. 238 odpowiednio

W przypadku S.A. - zawiadomienia dokonuje się przez ogłoszenie w M.S.i G., ale jest od tego jeden wyjątek jeżeli wszystkie akcje spółki są akcjami imiennymi wówczas listami poleconymi lub pocztą kurierską z pisemnym potwierdzeniem odbioru. Umowa lub statut spółki może przewidywać obowiązek ogłoszenia w inny sposób.

PODZIAŁ SPÓŁEK

Polega na alokacji składników majątku (aktywów i pasywów) spółki dzielonej bez przeprowadzania likwidacji do dwóch lub więcej istniejących spółek lub spółek nowozawiazanych z jednoczesnym skutkiem rozwiązania spółki dzielonej albo też utrzymania jej bytu prawnego (podział przez wydzielenie) z zachowaniem tożsamości praw i obowiązków spółki dzielonej

Podziałowi mogą ulec:

- spółki kapitałowe - z pewnymi wyjątkami

- nie podlega podziałowi spółka osobowa

W wyniku podziału mogą powstać dwie lub więcej spółek kapitałowych

Wyjątki- nie jest dopuszczalny podział:

1. spółki akcyjnej - jeżeli kapitał zakładowy nie został pokryty w całości natomiast jest to możliwe po fazie opłacenia kapitału zakładowego

2. spółki w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku, natomiast może być dzielona w czasie trwania postępowania likwidacyjnego, ale jedynie do momentu rozpoczęcia czynności związanych z podziałem majątku - tzn. z jego upłynnieniem

3. spółki w upadłości

Podział może być dokonany przez:

1. przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na inne spółki za udziały lub akcje spółki przejmującej, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (art. 529)- tzw. podział przez przejęcie.

2. zawiązanie nowych spółek, na które przechodzi majątek spółki dzielonej za udziały lub akcje nowych spółek - podział przez zawiązanie nowych spółek

3. przeniesienie majątku spółki dzielonej na istniejącą lub nowozawiązaną (nowozawiązane) spółkę (spółki) - podział przez przejęcie i zawiązanie nowej spółki

4. przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub spółki i nowozawiązaną spółkę (spółki) - podział przez wydzielenie.

Komentarz:

• spółka nie przestaje istnieć

• nie dochodzi do wniesienia aportu do spółki

• w spółce istniejącej powinno się podwyższyć kapitał zakładowy, a w spółce dzielonej powinno się go obniżyć.

Skutki podziału

art. 531 ksh - mamy tu do czynienia z sukcesją, a w 531 § 2 sukcesją administracyjną

• mamy tu do czynienia ze zbiorem sukcesji praw, ale nie można tego utożsamiać z kontynuacją

• zgodnie z 534 § 1 pkt 7 ksh - w planie podziału powinien znaleźć się dokładny opis i podział składników majątkowych (aktywów i pasywów), a także zezwoleń, koncesji, ulg przypadających spółce przejmującej lub zawiązanej.

• W art. 531 - wymieniona jest zasada następstwa prawnego pod tytułem ogólnym i w granicach określonych w planie podziału, nie jest w związku z tym wymagana zgoda wierzycieli na przejecie długu.

Czynności przygotowawcze obejmują poszczególne działania:

1. przygotowywanie planu podziału, którego minimalne składniki określa art. 534 ksh

2. sporządzenie pisemnego sprawozdania, uzasadniającego podział spółki. Sprawozdanie to powinno zawierać:
   * podstawę prawną i ekonomiczna podziału
   * wskazywać stosunek akcji lub udziałów
   * w przypadku trudności z wyceną udziału lub akcji spółki dzielonej - sprawozdanie powinno wskazywać te trudności
   * jeżeli spółką przejmującą jest spółka akcyjna powinno zawierać informację o opinii biegłych rewidentów wyznaczonych przez sąd rejestrowy, właściwy ze względu na siedzibę spółki, o opinii co do wkładów niepieniężnych, które wnoszone są w związku z podziałem
   * rejestr, w którym opinia biegłych powinna być złożona

3. 535 § 1, 2 -pisemne zgłoszenie

4. ogłoszenie planu podziału - art. 535 § 3

5. badanie przez biegłego i sporządzenie przez niego podania - art. 537, 538

6. zawiadomienie wspólników o zamiarze dokonania podziału - art. 539

7. przegląd przez wspólników dokumentów związanych z podziałem art. 540.

SPÓŁDZIELNIA

Reguluję ją:

• u. z 16. 09. 1982 r. prawo spółdzielcze

• u. z 15. 12. 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych

• u. z 14. 12. 1995 r. o spółdzielczych kasach oszczędnośwciowo-kredytowych

• u. z 7. 12. 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających

• u. z 27. 04. 2006 r. o spółdzielniach socjalnych

• u. z 22. 07. 2006 r. o spółdzielni europejskiej

• kodeks cywilny art. 353¹ (zas. swobody umów)

Normatywna definicja spółdzielni (z ust. pr. spółdzielcze):

Art. 1. § 1. Spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób, o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą.

§ 2. Spółdzielnia może prowadzić działalność społeczną i oświatowo-kulturalną na rzecz swoich członków i ich środowiska.

Cechy spółdzielni:

1. zrzeszeniowy charakter

2. dobrowolność

3. zmienny skład osobowy

4. zmienny fundusz udziałowy

5. prowadzenie wspólnej działalności gosp. w interesie członków spółdzielni

6. fakultatywne prowadzenie działalności społecznej i oświatowo-kulturalnej

(nowela z 1994 r. do ustawy pr. spółdzielcze)

ad 1) Spółdzielnia jest korporacją (zrzeszeniem) osób, które łączą swoje działania dla osiągnięcia określonego celu, przy czym działanie to powinno być świadome i długotrwałe.
Spółdzielnia funkcjonuje w oparciu zarówno o substrat osobowy (członkowie spółdzielni) jak i o substrat majątkowy (własność, inne prawa rzeczowe, pr. obligacyjne) oraz o prawa na dobrach niematerialnych.

ad 2) Dobrowolność oznacza, że spółdzielnia może być dobrowolnie utworzona przez jej założycieli, dobrowolnie rozwiązana przez członków spółdzielni. Cecha dobrowolności zrzeszania się ma wyraźnie cywilistyczny charakter.

ad 3) Zmienny skład osobowy - cecha ta łączy się z regułą otwartych drzwi. To jedna z podstawowych zasad ruchu spółdzielczego. Reguła ta oznacza, że spółdzielnia nie może stawiać barier osobom, które zamierzają do niej przystąpić jeżeli tylko spełniają wymagania przewidziane w statucie spółdzielni i w ustawie.
Spółdzielnia może jednak uzależnić przyjęcie zainteresowanej osoby w poczet jej członków od spełnienia przez nią pewnych kwalifikacji.
Reguła „otwartych drzwi” może być ograniczona lub wyłączona z przyczyn ekonomicznych.
Reguła „otwartych drzwi” nie ma charakteru cywilistycznego oznacza to, że nie wynika z niej roszczenie o przyjęcie w poczet członków spółdzielni.

ad 4) Zmienny fundusz udziałowy - jest konsekwencją zmiennego składu osobowego gdyż podstawowym obowiązkiem osoby starającej się o członkostwo jest zadeklarowanie udziału(ów), a następnie wpłacenie go (udziału pieniężnego albo aportu)
Byłemu członkowi spółdzielnia zobowiązana jest zwrócić udział(y)
Zasada zmiennego składu osobowego i zas. zmiennego funduszu udziałowego jest jedną z podstawowych cech odróżniających spółdzielnię od sp. z o.o., sp. akcyjnej.
W sp. z o.o. udziały są zbywalne - nie można zastrzec inaczej.
W sp. akcyjnej akcje są zbywalne - nie można zastrzec inaczej.
W spółdzielni - udziały są niezbywalne, bo nie jest zbywalne członkostwo!!!
Wyjątkiem jest tu wstąpienie innej osoby w miejsce członka (pod pewnymi warunkami)

ad 5) Prowadzenie działalności gospodarczej przez spółdzielnie jest obligatoryjne.

19 II 2008

Rodzaje spółdzielni: (podział)

• ze względu na rodzaj odpowiedzialności członków spółdzielni wobec spółdzielni

Członkowie spółdzielni nie odpowiadają za zob. spółdzielni na zewnątrz tj. wobec wierzycieli spółdzielni.

1. spółdzielnia z odpowiedzialnością udziałem(ami) - spółdzielnia polska
   - Członek spółdzielni odpowiada do wielkości zadeklarowanych udziałów

2. spółdzielnia z odp. Dodatkową (z ograniczoną odpowiedzialnością)
   - członek spółdzielni odp. Do wysokości zadeklarowanych udziałów, a ponadto do pewnej określonej kwoty (np. dziesięciokrotności tej wartości)

3. spółdzielnia z nieograniczoną odpowiedzialnością
   -odpowiedzialność całym własnym majątkiem.

Tylko z 1. rodzajem spółdzielni mamy do czynienia wg ustawy prawo spółdzielcze (spółdzielnia polska) Z pr. spółdzielczego wynika, że członek spółdzielni partycypuje w stratach spółdzielni do wysokości zadeklarowanych udziałów.

TWORZENIE SPÓŁDZIELNI:

I etap: osoby, które zamierzają założyć spółdzielnię uchwalają jej statut potwierdzając jego przyjęcie przez złożenie pod nim swoich podpisów.
- liczba założycieli osób fizycznych nie może być mniejsza od 10. W spółdzielniach produkcji rolnej nie mniej niż 5. W spółdzielniach socjalnych nie mniej niż 5 i nie więcej niż 50 (z wyjątkiem gdy następuje przekształcenie spółdzielni inwalidów w socjalną - wówczas nie mniej niż 5 i powyżej 50)
1. Założycielami mogą być os. fiz. o pełnej zdolności do czynności prawnych (mogą jednak być wyjątki, ale musi je szczegółowo określać ustawa)
- członkiem może być nawet pięciolatek
2. Jeżeli założycielami są osoby prawne to liczba założycieli nie może być mniejsza niż 3
3. Jeżeli założycielami są os. fiz. + os. prawnenie mniej niż 10 założycieli
W spółdzielni produkcji rolnej łącznie nie mniej niż 5

II etap: założyciele dokonują wyboru organów spółdzielni, ale jedynie tych, których wybór należy do kompetencji walnego zgromadzenia, bądź Komisji Organizacyjnej, w składzie co najmniej 3 osób.

Statut spółdzielni- bezwzględnie obligatoryjną treść określa art. 5 u. pr. spółdzielcze:

Art. 5. § 1. Statut spółdzielni powinien określać:

1) oznaczenie nazwy z dodatkiem "spółdzielnia" lub "spółdzielczy" i podaniem jej siedziby;

2) przedmiot działalności spółdzielni oraz czas trwania, o ile założono ją na czas określony;

3) wysokość wpisowego oraz wysokość i ilość udziałów, które członek obowiązany jest zadeklarować, terminy wnoszenia i zwrotu oraz skutki niewniesienia udziału w terminie; jeżeli statut przewiduje wnoszenie więcej niż jednego udziału, może określać ich górną granicę;

4) prawa i obowiązki członków;

5) zasady i tryb przyjmowania członków, wypowiadania członkostwa, wykreślania i wykluczania członków;

6) zasady zwoływania walnych zgromadzeń, obradowania na nich i podejmowania uchwał;

7) zasady i tryb wyboru oraz odwoływania członków organów spółdzielni;

8) zasady podziału nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego) oraz pokrywania strat spółdzielni.

§ 2. Statut ponadto powinien zawierać postanowienia, których wprowadzenia wymagają przepisy niniejszej ustawy, oraz może zawierać inne postanowienia.

Ponadto jest treść względna, której statut nie musi obejmować.

III etap: Postępowanie rejestrowe:
Spółdzielnia podlega obowiązkowi wpisu do KRSu. Z chwilą wpisu do Rejestru - nabywa osobowość prawną.
Za czynności dokonane w interesie spółdzielni przed jej zarejestrowaniem osoby, które działały do momentu zarejestrowania spółdzielni odpowiadają wobec osób trzecich solidarnie!!! Chodzi tu o wszystkie zobowiązania - nie tylko te, które są związane z przyszłymi statutowymi celami.
”Cel spółdzielni” dziś nieokreślony w statucie. Dziś statut określa „przedmiot działalności spółdzielni”
Odpowiedzialność solidarna
mamy do czynienia z odp. solidarną ex delicto (nie ma ex contracto), bo spółdzielnia nie ma osobowości i podmiotowości pr. i nie ma „spółdzielni w organizacji”
Osoba prawna odpowiada całym swoim majątkiem.
(1994 r. dokonano zmiany pr. spółdzielcze - nowy art. 3)
Art. 3. Majątek spółdzielni jest prywatną własnością jej członków.
Jednak w rozumieniu cywilno-prawnym ten majątek jest majątkiem spółdzielni!!!

CZŁONKOWIE SPÓŁDZIELNI

Spółdzielnia powinna liczyć min. 10 członków, a spółdzielnia produkcji rolnej minimum 5 członków - jeżeli chodzi o osoby fizyczne.

Członkiem spółdzielni może być każda osoba fizyczna o pełnej zdolności do czynności prawnych, która odpowiada wymaganiom stawianym jej w statucie (to nie jest ograniczenie zasady „otwartych drzwi”)
wyjątki:
Statut spółdzielni może określać wypadki, w których dopuszczalne jest członkostwo osób o ograniczonej zdolności do czynności prawnych lub niemających zdolności do czynności prawnych osoby takie nie mogą być członkami organów spółdzielni, a w walnym zgromadzeniu biorą udział przez swych przedstawicieli.

Spółdzielnia, której członkami są w myśl statutu wyłącznie osoby prawne, musi liczyć minimum 3 członków.

Powstanie członkostwa
może do tego dojść w dwojaki sposób:

1. z mocy samego prawa - ex lege

2. w skutek przyjęcia osoby zainteresowanej w poczet spółdzielni

ad 1. a) Założyciele stają się członkami spółdzielni z chwilą zarejestrowania jej w Rejestrze Przedsiębiorców.

b) Art. 100. prawa spółdzielczego Członkowie, którzy w chwili połączenia należeli do spółdzielni przejmowanej, stają się członkami spółdzielni przejmującej. Wpłaty na udziały wpisuje się członkom spółdzielni przejmowanej w takiej wysokości, jaka wynika z ustalonej w sprawozdaniu finansowym kwoty przejętego funduszu udziałowego.

- tak samo dzieje się w przypadku podziału spółdzielni
- tak samo dzieje się w przypadku przyłączenia spółdzielni do innej spółdzielni.

ad 2. Warunkiem przyjęcia w poczet członków spółdzielni jest złożenie przez zainteresowaną osobą deklaracji w formie pisemnej pod rygorem nieważności.

Organ właściwy do przyjęcia to organ wskazany w statucie

Może to być - Zarząd
- Rada Nadzorcza

- Walne Zgromadzenie

Nie może natomiast tego uczynić zarząd jednoosobowy!!!

Nie może być to wymaganiem przyjęcia w poczet spółdzielni- Zebranie grupy członkowskiej!

Uchwały właściwego organu o przyjęciu nie może zastąpić żadne inne zdarzenie.

Wymogi przyjęcia + wpisowe
+ udział
+ uchwała

Nie ma konstytutywnego charakteru stwierdzenie przyjęcia w poczet członków spółdzielni (art. 17§ 2 Przyjęcie powinno być stwierdzone na deklaracji podpisem dwóch członków zarządu lub osób do tego przez zarząd upoważnionych z podaniem daty uchwały o przyjęciu. Obowiązuje to również przy zmianie danych dotyczących zadeklarowanych udziałów lub wkładów.)
Członkostwo spółdzielni powstaje z chwilą podjęcia uchwały przez właściwy organ (a nie z momentem zawiadomienia członka spółdzielni)

Stosunek powstały wskutek przyjęcia do spółdzielni ma charakter cywilno-prawny - dochodzi do niego wskutek dwustronnej czynności prawnej:
1) oświadczenia woli osoby zainteresowanej przyjęciem wyrażonego w deklaracji

2) oświadczenia woli spółdzielni o przyjęciu wyrażonego w uchwale spółdzielni

Jeżeli do spółdzielni przyjęto osobę nie spełniająca wymagań określonych w statucie - przyjęcie takie jest ważne!!! (chyba że wady oświadczenia woli).

Roszczenie o przyjęcie do spółdzielni może wynikać jedynie z 3 źródeł:

1. jeżeli przewiduje to ustawa

2. statut spółdzielni

3. umowa między zainteresowaną osobą, a spółdzielnią

Nie przysługuje jednak roszczenie do sądu !!!

Prawa i obowiązki członków spółdzielni:

Art. 18. § 1. Prawa i obowiązki wynikające z członkostwa w spółdzielni są dla wszystkich członków równe.

§ 2. Członek spółdzielni ma prawo:

1) uczestniczenia w walnym zgromadzeniu lub zebraniu grupy członkowskiej;

2) wybierania i bycia wybieranym do organów spółdzielni;

3) otrzymania odpisu statutu i regulaminów, zaznajamiania się z uchwałami organów spółdzielni, protokołami obrad organów spółdzielni, protokołami lustracji, rocznymi sprawozdaniami finansowymi, umowami zawieranymi przez spółdzielnię z osobami trzecimi, z zastrzeżeniem art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych;

4) żądania rozpatrzenia przez właściwe organy spółdzielni wniosków dotyczących jej działalności;

5) udziału w nadwyżce bilansowej;

6) do świadczeń spółdzielni w zakresie jej statutowej działalności.

§ 3. Spółdzielnia może odmówić członkowi wglądu do umów zawieranych z osobami trzecimi, jeżeli naruszałoby to prawa tych osób lub jeżeli istnieje uzasadniona obawa, że członek wykorzysta pozyskane informacje w celach sprzecznych z interesem spółdzielni i przez to wyrządzi spółdzielni znaczną szkodę. Odmowa powinna być wyrażona na piśmie. Członek, któremu odmówiono wglądu do umów zawieranych przez spółdzielnie z osobami trzecimi, może złożyć wniosek do sądu rejestrowego o zobowiązanie spółdzielni do udostępnienia tych umów. Wniosek należy złożyć w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia członkowi pisemnej odmowy.

§ 4. Członkowi spółdzielni przysługują również inne prawa określone w ustawie lub w statucie.

§ 5. Członek spółdzielni ma obowiązek:

1) przestrzegania przepisów prawa, postanowień statutu i opartych na nich regulaminów;

2) dbania o dobro i rozwój spółdzielni oraz uczestniczenia w realizacji jej zadań statutowych.

§ 6. Członek spółdzielni wykonuje również inne obowiązki określone w ustawie lub w statucie.

§ 7. Przepisy ustawy, statut oraz umowy zawierane przez spółdzielnię z jej członkami określają prawa i obowiązki członków wynikające ze stosunków prawnych pochodnych od członkostwa w spółdzielni.

Prawa i obowiązki wynikające z członkostwa w spółdzielni są równe dla wszystkich członków. Każdy członek spółdzielni ma takie same prawa korporacyjne i majątkowe (przy czym równość w zakresie praw majątkowych należy traktować w tym sensie, że prawa te są przyznawane na jednakowych zasadach)

Prawa wynikające ze stosunku członkostwa można podzielić na:

1. te, które wprost z niego wynikają

2. prawa pochodne

ad 1. to są różnego rodzaju prawa o charakterze majątkowym lub niemajątkowym te właśnie są identyczne (równe) dla wszystkich członków.

ad 2. składają się na treść innych niż sam stosunek członkostwa stosunków prawnych łączących członka ze spółdzielnią prawa te mogą być zróżnicowane.

Podstawowe prawa członka spółdzielni (wynikają wprost z pr. spółdzielczego)

Członek ma prawo do:

• uczestniczenia w Walnym Zgromadzeniu lub zebraniu grupy członkowskiej

• czynne i bierne pr. wyborcze do organów spółdzielni

• otrzymania odpisu statutu i regulaminów

• zaznajamiania się z uchwałami organów spółdzielni, umowami zawieranymi przez spółdzielnię z osobami trzecimi

• udziału w nadwyżce bilansowej

• do świadczeń w zakresie jej statutowej działalności

Obowiązki członka spółdzielni:

1. wniesienie wpisowego

2. wniesienie udziału

3. obowiązek uczestniczenia w stratach spółdzielni

4. obowiązek deklarowania większej liczby udziałów

5. obowiązek wniesienia wkładu

6. obowiązek świadczenia pracy

(Zatem w spółdzielni członek ma obowiązek wniesienia i udziału i wkładu)

ad 1. Wpisowe to specjalna kwota wynikająca z przynależności do spółdzielni wnoszona zazwyczaj jednorazowo. Jej wysokość określa statut. Wchodzi do funduszu zasobowego czyli do majątku spółdzielni.

ad 2. Udział wchodzi do funduszu udziałowego. W zależności od postanowień statutu może być wnoszony jednorazowo lub też w określonych terminach (czasem wymagalny natychmiast w przypadku ogłoszenia upadłości)

Przedmiot udziału - w pieniądzu lub inne wartości majątkowe

• aport - zawsze przeliczany na kwotę pieniężną

Udział ma charakter imienny i nie jest zbywalny!!!

Udział nie może być przedmiotem obrotu prawnego min. nie może być dziedziczony.

W razie zmiany statutu w przedmiocie podwyższenia wysokości lub liczby udziału/ów należy uznać, że członek ma tutaj obowiązek dostosowania się do tej zmiany.

26 II 2008

ad 3. Obowiązek uczestniczenia w stratach spółdzielni - art. 19 § 2Pr spółdzielczego.

Członek spółdzielni uczestniczy w pokrywaniu jej strat do wysokości zadeklarowanych udziałów.

(w spółdzielni europejskiej jest inaczej!!!)

Uczestniczy we wszystkich stratach spółdzielni nawet zaciągniętych zobowiązaniach przed jego przyjęciem. Odpowiedzialność rozciąga się również na okres po ustaniu członkostwa (art. 26 § 1 pr. spółdzielczego)

Art. 19. § 1. Członek spółdzielni obowiązany jest do wniesienia wpisowego oraz zadeklarowanych udziałów stosownie do postanowień statutu.

§ 2. Członek spółdzielni uczestniczy w pokrywaniu jej strat do wysokości zadeklarowanych udziałów.

§ 3. Członek spółdzielni nie odpowiada wobec wierzycieli spółdzielni za jej zobowiązania.

Art. 26. § 1. Udział byłego członka wypłaca się na podstawie zatwierdzonego sprawozdania finansowego za rok, w którym członek przestał należeć do spółdzielni. Sposób i terminy wypłaty określa statut.

ad 4. Obowiązek deklarowania większej liczby udziałów:

Zasada: obowiązek deklarowania 1 udziału.

Wyjątek: Statut spółdzielni może przewidywać , że członkowie powinni deklarować większą liczbę udziałów i statut może przyjąć różne kryteria w tym zakresie:
- rozwiązanie dla wszystkich członków jednakowe
- inne rozwiązanie dla os. fiz., a inne dla os. pr.
Jeżeli członek spółdzielni nie deklaruje udziału - obowiązek ten można wymusić w postępowaniu wewnątrzspółdzielczym do wykluczenia członka ze spółdzielni włącznie, lub w drodze postępowania sądowego.

ad 5. Obowiązek wniesienia wkładów:

[W spółkach nie może być spółki bezwkładowej (wyj. s.c.) Essentialia negotii sp. handlowej zawsze oznaczenie wartości wkładu]

W spółdzielni istnieje obowiązek wniesienia wkładów jeżeli przewiduje to statut spółdzielni.

Członek spółdzielni nie uczestniczy w stratach spółdzielni wkładami zaś roszczenia członka do spółdzielni z tytułu wkładów należy traktować na równi z roszczeniami osób nie będących członkiem spółdzielni.

Statut jeżeli przewiduje ten obowiązek powinien określać: charakter wkładu (pieniężny, niepieniężny); zakres przysługującego spółdzielni prawa do wkładu; wysokość wkładu i rodzaj (wkład pieniężny lub aport).

ad 6 Obowiązek świadczenia pracy

Występuje tylko w spółdzielniach pracy

Ustanie członkostwa

Może nastąpić:

1. Za wypowiedzeniem przez członka

2. Przez wykluczenie może spółdzielnia

3. Przez wykreślenie może spółdzielnia

4. Przez skreślenie gdy zaistnieje pewne zdarzenie

Członek może wypowiedzieć - ustanie członkostwa za wypowiedzeniem

Spółdzielnia nie może inaczej rozwiązać stos. członkostwa niż przez wykluczenie, wykreślenie.

Ad 1. Wypowiedzenie powinno być na piśmie ad solemnitatem:

Termin i okres wypowiedzenia określa statut spółdzielni.

Termin wypowiedzenia może być ściśle określona data
jeśli nie to określa - art. 105 kc
na koniec kwartału

Niedopuszczalne jest rozwiązanie stosunku członkostwa za obopólnym porozumieniem bez zachowania terminu i okresu wypowiedzenia!

(może być warunkowe wypowiedzenie z woli członka)

Ad 2. Wykluczenie członka ze spółdzielni może nastąpić w wypadku gdy z jego winy umyślnej (dolus) bądź też z powodu rażącego niedbalstwa (culpa lata) dalsze pozostawanie w spółdzielni nie da się pogodzić z postanowieniami statutu spółdzielni lub dobrymi obyczajami.

Statut określa przyczyny wykluczenia, przy czym powinny się one mieścić w przyczynach określonych ustawą. (np. działanie na szkodę spółdzielni, podanie nieprawdziwych danych, na podstawie których przyjęto członka do spółdzielni).

Ad 3. Członek nie wykonujący obowiązku z przyczyn przez niego niezawinionych może być wykreślony z rejestru członków.

Statut określa przyczyny wykreślenia (np. przyjęcie do spółdzielni mimo, że członek nie spełnia wymagań stawianych mu w statucie).

Jeżeli spółdzielnia nie jest w stanie z przyczyn przez siebie niezawinionych wykonywać swych obowiązków wobec członka - wykreślenie

Ad 4. Członka skreśla się z rejestru członków spółdzielni - ze skutkiem -

- od dnia w którym nastąpiła śmierć osoby fizycznej

- osobę prawną skreśla się z momentem ustania jej bytu (wykreślenie z rejestru przedsiębiorców KRS)

Przyczyny te są niezależne od woli ludzkiej.

Skreślenie zachodzi - ipso facto - z momentem zdarzenia. Skreślenia nie można identyfikować z wykreśleniem ponieważ wykreślenie jest jednostronną czynnością prawną dokonywaną przez spółdzielnie.

Na spadkobierców przechodzą wyłącznie prawa majątkowe zmarłego członka i wyłącznie te, które przysługiwały mu w razie wystąpienia ze spółdzielni (fikcja prawna). Na spadkobierców nie przechodzą te prawa majątkowe które przysługiwałyby członkowi jedynie w czasie trwania stosunku członkostwa.

Decyzję o wykluczeniu lub wykreśleniu podejmuje:

• Rada Nadzorcza

• Walne Zgromadzenie

Postępowanie wewntąrzspółdzielcze dotyczące wykreślenia lub wykluczenia jest fakultatywne.

ORGANY SPÓŁDZIELNI:

1. Walne Zgromadzenie - obligatoryjne

2. Rada Nadzorcza - obligatoryjna

3. Zarząd - obligatoryjny

4. Zebranie Grup Członkowskich (ZGCz) - w spółdzielniach, w których Walne Zgromadzenie zostaje zastąpione przez zebranie przedstawicieli organem jest również ZGCz.

5. Inne organy składające się z członków spółdzielni - może przewidywać statut

Jeżeli statut nie stanowi inaczej przy obliczaniu wymaganej większości głosów dla podjęcia uchwały przez organ spółdzielni uwzględnia się ilość głosów oddanych „ZA” i „PRZECIW”.

Walne Zgromadzenie: (WZ)

• najważniejszy organ w spółdzielni - uchwałodawczy

• jeżeli liczba członków przekroczy 500 i statut tak stanowi WZ może być zastąpione przez ZGCz

• członek może brać udział w WZ tylko osobiście, chyba że ustawa stanowi inaczej (np. ustawa stanowi inaczej jeżeli członkiem spółdzielni jest os. o ogr. zd.cz.p. wówczas przez przedstawiciela) osoby pr. mogą być reprezentowane przez pełnomocnika - 1 pełnomocnik może reprezentować 1 członka.

• Każdy członek ma 1 głos bez względu na liczbę posiadanych udziałów (inaczej w spółkach)
  Prawo głosu = wpływ faktyczny - zabieranie głosu na WZ
  = wpływ pr.- głosowanie nad uchwałami
  Udział członka spółdzielni w WZ z prawem głosu może być mu odebrane przez wykluczenie lub wykreślenie

Art. 38 pr. spółdzielcze - właściwość wyłączna WZ - nie można jej przelać na inny organ!!!

Art. 38. § 1. Do wyłącznej właściwości walnego zgromadzenia należy:

1) uchwalanie kierunków rozwoju działalności gospodarczej oraz społecznej i kulturalnej;

2) rozpatrywanie sprawozdań rady, zatwierdzanie sprawozdań rocznych i sprawozdań finansowych oraz podejmowanie uchwał co do wniosków członków spółdzielni, rady lub zarządu w tych sprawach i udzielanie absolutorium członkom zarządu;

3) rozpatrywanie wniosków wynikających z przedstawionego protokołu polustracyjnego z działalności spółdzielni oraz podejmowanie uchwał w tym zakresie;

4) podejmowanie uchwał w sprawie podziału nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego) lub sposobu pokrycia strat;

5) podejmowanie uchwał w sprawie zbycia nieruchomości, zbycia zakładu lub innej wyodrębnionej jednostki organizacyjnej;

6) podejmowanie uchwał w sprawie przystępowania do innych organizacji gospodarczych oraz występowania z nich;

7) oznaczanie najwyższej sumy zobowiązań, jaką spółdzielnia może zaciągnąć;

8) podejmowanie uchwał w sprawie połączenia się spółdzielni, podziału spółdzielni oraz likwidacji spółdzielni;

9) rozpatrywanie w postępowaniu wewnątrzspółdzielczym odwołań od uchwał rady;

10) uchwalanie zmian statutu;

11) podejmowanie uchwał w sprawie przystąpienia lub wystąpienia spółdzielni ze związku oraz upoważnienie zarządu do podejmowania działań w tym zakresie;

12) wybór delegatów na zjazd związku, w którym spółdzielnia jest zrzeszona.

§ 2. Statut może zastrzec do wyłącznej właściwości walnego zgromadzenia podejmowanie uchwał również w innych sprawach.

• Zgromadzenie zwyczajne (coroczne) zwołuje Zarząd w ciągu 6 miesięcy po upływie roku obrachunkowego

• Zgromadzenie nadzwyczajne zwołuje się w miarę potrzeb (np. dokonanie zmiany statutu)

• WZ może podejmować uchwały - jedynie w sprawach objętych porządkiem obrad podanych do wiadomości członków spółdzielni w terminach i w sposób określony w statucie - jest to przepis bezwzględnie obowiązujący
  Uchwały materialne (np. zbycie nieruchomości)
  Uchwały w sensie formalnym nie są bezwzględnie obowiązujące

• Uchwały WZ obowiązują wszystkich członków spółdzielni oraz wszystkie jej organy chodzi o te uchwały, które dotyczą stosunku członkostwa lub stosunków prawnych od niego pochodnych.

Rada Nadzorcza: (RN)

sprawuje kontrolę i nadzór nad działalnością spółdzielni

pełni 3 podstawowe funkcje:

1. nadzorczo-kontrolna

2. funkcja zarządzania

3. funkcja reprezentacji tylko w tych wypadkach wynikających wyraźnie z ustawy np. przyjęcie osoby zainteresowanej w poczet spółdzielni

składa się z 3 członków wybranych stosownie do postanowień statutu przez WZ (Zebranie przedstawicieli, lub ZGCz)

do RN mogą być wybierani wyłącznie członkowie spółdzielni - zasada

wyjątek - jeżeli członkiem spółdzielni jest os. pr. wówczas do RN może być wybrana os. nie będąca członkiem spółdzielni wskazana przez tę os. pr.

kadencje RN określa statut

Zarząd: (Z)

- może być jednoosobowy i wieloosobowy

- Art. 48. § 1. Zarząd kieruje działalnością spółdzielni oraz reprezentuje ją na zewnątrz.

(tak samo jest w spółkach)

§ 2. Podejmowanie decyzji niezastrzeżonych w ustawie lub statucie innym organom należy do zarządu.

- kompetencje szczególne Z trzeba rozpatrywać nie tyle na tle przepisów pr. spółdzielczego o zarządzie, ale na tle przepisów dotyczących innych organów spółdzielni.

- skład, liczbę członków Z określa statut spółdzielni może przewidywać zarząd jednoosobowy, którym jest prezes

- Członkiem zarządu nie musi być członek spółdzielni

- Zarząd jednoosobowy nie może dokonywać czynność w sprawach wynikających ze stosunku członkostwa. Wówczas takie czynności dokonywane są przez RN, chyba że statut spółdzielni przewiduje tę kompetencję dla WZ lub ZGCz (chodzi o czynności prawne). Chodzi o czynności dotyczące wszystkich członków spółdzielni. Zarząd nie może podjąć uchwały o przyjęciu w poczet członków spółdzielni.

04 III 2008

- Członków Z (w tym prezesa, zastępców prezesa) wybiera i odwołuje RN lub WZ (decyduje statut spółdzielni) wybór musi nastąpić kolegialnie.

-Reprezentacja - łączna

Art. 54. § 1. Oświadczenia woli za spółdzielnię składają dwaj członkowie zarządu lub jeden członek zarządu i pełnomocnik. W spółdzielniach o zarządzie jednoosobowym oświadczenie woli mogą składać również dwaj pełnomocnicy.
§ 2. Oświadczenia, o których mowa w § 1, składa się w ten sposób, że pod nazwą spółdzielni osoby upoważnione do ich składania zamieszczają swoje podpisy.

§ 3. Oświadczenia pisemne skierowane do spółdzielni, a złożone w jej lokalu albo jednemu z członków zarządu lub pełnomocnikowi, mają skutek prawny względem spółdzielni.

Zasada: Zarząd ma prawo reprezentacji jako organ (wyjątki - w doktrynie WZ przyjęcie w poczet spółdzielni)

* Orzeczenie SN (dot. reprezentacji):

„Nawet w najistotniejszych dla spółdzielni sprawach WZ nie jest uprawnione do reprezentowania spółdzielni na zewnątrz. Uchwały WZ wywołują jedynie skutki wewnątrz spółdzielni i nie stanowią oświadczenia woli spółdzielni skierowanego do osoby trzeciej o ile nie zostaną uzewnętrznione zgodnie z zasadami reprezentacji.”

Art. 38. § 1. Do wyłącznej właściwości walnego zgromadzenia należy:

5) podejmowanie uchwał w sprawie zbycia nieruchomości, zbycia zakładu lub innej wyodrębnionej jednostki organizacyjnej

Z art. 54 wynika obligatoryjna reprezentacja łączna (inaczej niż w spółkach poza jednym wyjątkiem - przy zarządzie jednoosobowym prezes, a nie zarząd) w zakresie reprezentacji czynnej. Nie biernej ponieważ oświadczenia pisemne skierowane do spółdzielni i złożone w jej lokalu jednemu członkowi zarządu lub pełnomocnikowi mają skutek pr względem spółdzielni.

ZAKOŃCZENIE BYTU SPÓŁDZIELNI, ŁĄCZENIE

Spółdzielnia może w każdym czasie połączyć się z inną spółdzielnią na podstawie uchwał WZ łączących się spółdzielni podjętych większością kwalifikowaną 2/3 głosów.

Uchwały o połączeniu się spółdzielni powinny zawierać:

1. oznaczenie spółdzielni przejmującej

2. przyjęcie statutu stanowiącego podstawę dalszego działania spółdzielni przejmującej, przy czym statut ten nie może uszczuplać majątkowych praw nabytych członków

3. datę połączenia

Skutki połączenia spółdzielni:

1. Członkowie, którzy w chwili połączenia należeli do spółdzielni przejmowanej stają się członkami spółdzielni przejmującej.

2. Wskutek połączenia majątek spółdzielni przejętej przechodzi na spółdzielnie przejmującą, zaś wierzyciele i dłużnicy tej pierwszej, stają się wierzycielami i dłużnikami tej drugiej

3. Zarząd spółdzielni przejmującej obowiązany jest zgłosić niezwłocznie uchwałę o połączeniu do KRSu

Podział spółdzielni:

Spółdzielnia może podzielić się na podstawie uchwały WZ podjętej zwykłą większością głosów, w taki sposób, że z jej wydzielonej części zostaje utworzona nowa spółdzielnia.

Uchwała o podziale powinna zawierać:

1. oznaczenie spółdzielni dotychczasowej i tej, która powstanie w wyniku podziału

2. listę członków, bądź określenie grup członków przechodzących do powstałej spółdzielni. (jest to przykład gdy członkostwo nabywa się ex lege)

3. zatwierdzenie sprawozdania finansowego spółdzielni oraz podział składników majątkowych oraz praw i zobowiązań

4. datę podziału spółdzielni

Wskutek podziału spółdzielni na powstającą spółdzielnię przechodzą z chwilą jej zarejestrowania wynikające z planu podziału składniki majątkowe oraz prawa i zobowiązania. W tym zakresie wierzyciele i dłużnicy dotychczasowej spółdzielni stają się wierzycielami i dłużnikami powstającej spółdzielni. Jednakże za zobowiązania powstałe przed powstaniem spółdzielni dotychczasowa spółdzielnia i nowopowstała spółdzielnia odpowiadają solidarnie.

Likwidacja spółdzielni:

Spółdzielnia może przejść w stan likwidacji:

1. z upływem okresu, na który w myśl statutu spółdzielnię utworzono

2. wskutek zmniejszenia się liczby członków poniżej wskazanej w statucie lub ustawie (fakultatywnie może nastąpić). Jeżeli spółdzielnia w terminie jednego roku nie zwiększy liczby członków do wymaganej wielkości (statutowej lub ustawowej)

3. wskutek zgodnych uchwał WZ zapadłych większością ¾ głosów na dwóch kolejno po sobie następujących WZ w odstępie co najmniej dwóch tygodni

Związek Rewizyjny, w którym spółdzielnia jest zrzeszona może podjąć uchwałę o postawieniu spółdzielni w stan likwidacji jeżeli:

1. spółdzielnia co najmniej od roku nie prowadzi działalności gospodarczej

2. została zarejestrowana z naruszeniem prawa

3. działalność spółdzielni wskazuje rażące i uporczywe naruszanie prawa lub postanowień statutu

Jeżeli spółdzielnia nie rozpoczęła działalności gospodarczej w ciągu roku od dnia jej zarejestrowania i nie posiada majątku wówczas może ulec wykreśleniu z rejestru przedsiębiorców na wniosek Związku Rewizyjnego.

Likwidatorami spółdzielni mogą być:

1. członkowie ostatniego zarządu (likwidatorzy ustawowi)

2. osoby wybrane przez WZ

3. nie-członek zarządu

4. osoba prawna

CZYNNOŚCI HANDLOWE

Powtórzyć z kc:

- Tryb zawarcia umowy (oferta, rokowania, przetarg)

- Umowa przedwstępna - skutek słabszy i silniejszy

- Charakter prawny listu intencyjnego (nie wywołuje skutków prawnych)

- Forma czynności prawnej, szczególna forma czynności prawnej.

- Charakter prawny umowy, klasyfikacje czynności prawnych: (konsensualne, realne, odpłatne, nieodpłatne, na wypadek śmierci, nienazwane)

- Rękojmia, a gwarancja

- Najem a dzierżawa

- Nie będzie na egzaminie publicznego obrotu papierami wartościowymi

Zasada swobody umów

W pojęciu szerszym na tle przepisów KC łączy się z 4 cechami

1. swoboda zawarcia lub niezawarcia umowy (równość stron)

2. swoboda wyboru kontrahenta (równość stron)

3. swoboda treści umowy - może być kształtowana w sposób dowolny

4. forma umowy - co do zasady zależy od woli stron (z uwzględnieniem kc co do form szczególnych)

W wąskim znaczeniu została zdefiniowana w art. 353¹kc:

Art. 353¹. Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

1. Zasada dotyczy umów, nie dotyczy zaś czynności jednostronnych

2. w ramach swobody umów strony mają swobodę kształtowania stosunku zobowiązaniowego w ten sposób że:
   - mogą zawrzeć umowę nienazwaną (taką, której typowe elementy nie są uregulowane przepisami prawa)
   - mogą ustalić treść konkretnej umowy w ten sposób, że postanowienia tej umowy będą odbiegały od wzorca normatywnego.
   Kształtowanie treści umowy w ramach swobody umów może nastąpić
   a) przez przyjęcie bez jakichkolwiek modyfikacji określonego typu umowy regulowanej normatywnie
   b) zawarcie umowy nazwanej z jednoczesnym wprowadzeniem do niej pewnych odmienności np. poprzez uzupełnienie unormowań ustawowych różnymi klauzulami, bądź też wprowadzenie do umowy postanowień, które będą regulowały odmiennie daną materię niż ustawa, bądź też połączenie kilku umów nazwanych (um. mieszane)

3. Zawarcie umowy nienazwanej, której treść kształtują całkowicie wg własnego uznania

Ograniczenia zasady swobody umów (wprowadzenie)

Zasada swobody umów nie jest absolutna. Ograniczona jest ona zarówno co do treści jak i co do celu.

Treść stosunku zobowiązaniowego to wynikające z umowy istotne uprawnienia i obowiązki stron dotyczące samego świadczenia stanowiącego przedmiot umowy oraz sposobu jego wykonania.

Cel - to szeroko rozumiana korzyść jaką strony lub jedna z nich pragną osiągnąć w wyniku wykonania danego zobowiązania umawianego. W razie wątpliwości chodzi tu o cel typowyczyli taki jaki na ogół uzyskuje się w określonej sytuacji w następstwie spełnienia określonego świadczenia.

Cel powinien być ujawniony (jeśli jest nieujawniony ustalamy jego poprawność).

Granice swobody umów

Treść lub cel umowy nie mogą być sprzeczne z :

1. naturą (właściwością) stosunku prawnego

2. ustawą

3. zasadami współżycia społecznego

Granicą swobody umów może być również

4. niemożność świadczenia

5. wyzysk.

18 III 2008 r

Ad 1. Naturę stosunku można rozumieć dwojako:

• jako dyrektywę przestrzegania pewnych zasadniczych znamion stosunku zobowiązaniowego np. w umowie zlecenia dotyczy np. sprzątania audytorium - to umowa starannego działania

• jako dyrektywę przestrzegania pewnych specyficznych, normatywnie sprecyzowanych części składowych poszczególnych typów nazwanych stosunków zobowiązaniowych, których nieuwzględnienie lub modyfikacja prowadziłoby do wypaczenia ustawowego wzorca stosunku zobowiązaniowego, który wynika z określonego typu umowy, np. w umowie s.c. wspólnicy ponoszą odpowiedzialność solidarną, inny zapis byłby naruszeniem zasady swobody umów.

Innymi słowy ta granica oznacza obowiązek respektowania podstawowych cech stosunku zobowiązaniowego np. pozostawienie jednej tylko strony możliwości dowolnej zmiany warunków umowy.

Ad 2. Chodzi o sprzeczność z przepisami iuris cogentis (bezwzględnie obowiązującymi) Samo pojęcie „ustawa” należy interpretować ściśle jedynie normy rzędu ustawowego lub wydane na podstawie wyróżnionej delegacji ustawowej.

Odpadają wytyczne uchwały itp.

Ad 3. Zasady współżycia społecznego. Klauzula pozwala sądom rozstrzygać w oparciu o nie. ZWS nie mogą podważać aktów prawnych i obowiązków z nich wynikających. Wg art. 58 kc nieważna jest umowa sprzeczna z ZWS. Chodzi tu o pewną uczciwość kupiecką, równą pozycję stron umowy, lojalne postępowanie wobec kontrahenta w fazie kształtowania treści umowy.

Ad 4. Wg Art. 387. § 1. Umowa o świadczenie niemożliwe jest nieważna. Niemożliwość św. Musi istnieć w chwili zawarcia umowy i chodzi tu o niemożliwość obiektywną (dla każdej osoby), a nie niemożliwość subiektywną (dla indywidualnego dłużnika).

Ad 5. Art. 388. § 1. Jeżeli jedna ze stron, wyzyskując przymusowe położenie, niedołęstwo lub niedoświadczenie drugiej strony, w zamian za swoje świadczenie przyjmuje albo zastrzega dla siebie lub dla osoby trzeciej świadczenie, którego wartość w chwili zawarcia umowy przewyższa w rażącym stopniu wartość jej własnego świadczenia, druga strona może żądać zmniejszenia swego świadczenia lub zwiększenia należnego jej świadczenia, a w wypadku gdy jedno i drugie byłoby nadmiernie utrudnione, może ona żądać unieważnienia umowy.

§ 2. Uprawnienia powyższe wygasają z upływem lat dwóch od dnia zawarcia umowy.

Naruszenie art. 353¹ kc (swobody umów) pociąga za sobą sankcję nieważności ponieważ jest to przepis o charakterze iuris cogentis. Przepis szczególny może jednak przewidywać inne skutki np. nieważności względnej (np. unieważnienie um.) bezskuteczności względnej (skarga pauliańska 527 kc)

UMOWY NIENAZWANE

Franchising - słowo wywodzi się z kultury romańskiej

• to umowa typu kooperacyjnego polegająca na szeroko rozumianej współpracy gospodarczej między podmiotami z samodzielnością prawną

[trust - może tu dojść do utraty samodzielności prawnej- inaczej w holdingach...]

• to umowa nienazwana funkcjonująca w polskim systemie w oparciu o art. 353¹ kc

• umowa dwustronnie zobowiązująca

• wzajemna

• odpłatna

• czynność dwustronnie handlowa

• to umowa wzajemnego zaufania- naruszenie tego zaufania niweczy w ogóle powiązania między stronami.

• Jest to zawsze umowa, w której występują dwa podmioty (konstrukcja jurydyczna)

Definicja: (najszersza definicja franchisingu)

Przez umowę franchisingu stosujący franchising (franchisingodawca, dawca) zobowiązuje się do udostępnienia podmiotowi korzystającemu z franchisingu (biorcy), korzystania, przez czas oznaczony lub nieoznaczony z oznaczenia jego firmy, godła emblematu, symboli, patentów, wynalazków, znaków towarowych, wzorów użytkowych i zdobniczych, know-how, koncepcji technik prowadzenia określonej działalności gospodarczej z zachowaniem przez niego zewnętrznego i wewnętrznego wyposażenia pomieszczeń oraz udzielania mu stosownej pomocy, zaś biorca franchisingu zobowiązuje się do prowadzenia wskazanej działalności gospodarczej, połączonej z wykorzystaniem udostępnionych mu praw do świadczenia, i tajemnic zawodowych oraz do zapłaty uzgodnionego wynagrodzenia.

Jest to zatem transfer sukcesu gospodarczego. Dawca nie przenosi na biorcę definitywnie swych praw własności przemysłowej i intelektualnej, a tylko umożliwia korzystanie z nich.

- czyli umowa zaliczona do umów o korzystanie z praw

- nie jest to zatem umowa rozporządzająca

- to czynność prawna przysparzająca.

Przepisy mające tu zastosowanie; art. 56 i n. kc, 353 i n. kc, 451 (wylicza zobowiązania i nast.), 383 kc, 471 i n. kc.

1. Franchising wielokrotny i subfranchising.

Franchising wielokrotny: typowe elementy nie różnią się od podstawowych elementów umowy franchisingu zwykłego. Różnice: na poszerzenie tych elementów składa się przede wszystkim oświadczenie dawcy fr. upoważniające biorcę fr. do utworzenia dalszych jednostek fr. o liczbie określonej w tym oświadczeniu (przepisie umowy).

DB-B-B-B

subfranchising : typowe elementy nie różnią się od zwykłej umowy franchisingu. Dodatkowo umowa zawiera postanowienia - biorca może w przyszłości zawrzeć z innym podmiotem (osobą) umowę (y) subfranchisingu. Biorca występuje wówczas w roli organizatora sieci działa samodzielnie we własnym imieniu jest samodzielnym podmiotem prawa.

DB=DB

Możliwy jest dwu lub więcej stopniowy franchising.

2. Franchising przemysłowy, handlowy, usługowy, mieszany. (podział ze względu na działalność gospodarczą)

fr. przemysłowy: Dawca zobowiązuje się do udostępnienia biorcy swoich tajemnic zawodowych technologii produkcji, doświadczenia technicznego, w celu wytworzenia w ramach jego przedsiębiorstwa określonych wyrobów o identycznej jakości i takich samych cechach zewnętrznych.
umowa upoważnia biorcę do posługiwania się znakiem firmowym i towarowym przy oznaczaniu przezeń wyrobów.
umowa może tu zawierać dodatkowe postanowienia na podstawie których biorca będzie zobowiązany do zaopatrywania się w surowce lub półprodukty w przedsiębiorstwie dawcy lub innym przedsiębiorstwie przez niego wskazanym.

fr. handlowy: dawca zobowiązuje się do dostarczenia biorcy określonych w treści umowy towarów natomiast biorca zobowiązuje się do ich sprzedaży w ramach działalności własnego przedsiębiorstwa (samodzielny).
Od fr. dystrybucyjnego różni się tym, że dawca nie dzieli się tu całym kompleksem swych uprawnień i doświadczeń dotąd zdobytych, a upoważnia jedynie biorcę do sprzedaży dostarczonych mu towarów.

fr. usługowy: nie różni się w zasadzie- jeżeli chodzi o jego jurydyczną sferę, od fr. handlowego i przemysłowego. Różni się jedynie przedmiotem wykonywanej działalności gospodarczej (np. prace remontowe)

fr. mieszany: twórca określonej sieci fr. jest producentem (co do zasady) oznaczonych wyrobów, które dostarcza bezpośrednio do przedsiębiorstwa prowadzonego przez biorcę w celu ich rozprowadzenia wśród własnych klientów, dodatkowo prowadzi również działalność usługową (np. sprzęt medyczny)

3. Franchising bezpośredni i pośredni

fr. bezpośredni: podmiot zainteresowany metodą współpracy gospodarczej sam zawiera umowy z innym podmiotem(ami) dawca wykonuje sam wszelkie świadczenia objęte umową na rzecz biorcy.

fr pośredni: mamy do czynienia wówczas, gdy przedsiębiorca zamierzający wprowadzić swe wyroby na rynek innego kraju nie tworzy sieci lecz zawiera stosowną umowę z jednym przedsiębiorcą.
Umowa taka ma charakter nietypowy w stosunku do fr. zwykłego zawiera bowiem dodatkowo regulację (pośredniczy) odnoszącą się do pozycji prawno-gospodarczej pośredniczącego biorcy franchisingu;
Biorca fr. pośredniego zobowiązuje się nie tylko do prowadzenia sprzedaży lub wykonywania usług, ale przyjmuje przede wszystkim obowiązek rozszerzania we własnym zakresie dalszych jednostek które będą miały takie same zadania prawno- gospodarcze jak biorca.

4. Franchising wydzielony- jurydycznie nie różni się od fr. zwykłego biorca zobowiązuje się do prowadzenia działalności gospodarczej objętej przedmiotem umowy fr. wydzielonej części własnego przedsiębiorstwa. (np. oddział filia).

Prawa i obowiązki stron umowy franchisingu

Biorca - prawa:

• pr. do korzystania z oznaczenia firmowego, znaku towarowego, patentów, wynalazków

• pr. szkolenia personelu

• pr. do stosowania identycznych receptur

• pr. aby dawca uczestniczył w budowie lub rozbudowie przedsiębiorstwa biorcy

• prawo wyłączności prowadzenia działalności objętej przedmiotem umowy franchisingu, np. wyłączność terytorialna

- obowiązki:

• należyte korzystanie z całego zespołu praw jakie dawca udostępnił biorcy

• prowadzenie regulaminów pracy

• prowadzenie szkoleń personelu

• zapłaty wynagrodzenia - wynagrodzenie może składać się z:
  * opłaty wstępnej - może być uiszczona jednorazowo lub w ratach
  * bieżących opłat franchisingowych - zazwyczaj liczone są one bądź od zysku w pewnym okresie bądź od obrotów w pewnym okresie bądź obrotami zaplanowanymi.
  *opłaty dodatkowe - będą co do zasady przy fr. wielokrotnym lub subfranchisingu.

Dawca prawa:

• do wynagrodzenia

• by biorca postępował zgodnie z umową.

01 IV 2008

Factoring:

• Specjalistyczny rodzaj pośrednictwa handlowego;

• To umowa nienazwana funkcjonująca w oparciu o art. 353¹kc;

• Odpłatna;

• Konsensualna;

• Wzajemna;

• Czynność dwustronnie handlowa;

• Umowa o charakterze ciągłym;

• Może być factoring jednorazowy, z reguły jest to jednak usługa stała.

Wyspecjalizowana instytucja factoringowa zawiera z dostawcą towaru lub usług (factorant) odpowiednią umowę, w ramach której factor dokonuje następujących czynności:

1. nabywa wierzytelność(i) przysługujące producentowi, sprzedawcy lub dostawcy w drodze przelewu/cesji wierzytelności;

2. świadczy określone usługi związane z przejętą wierzytelnością np. prowadzi księgowość factoranta;

3. inkasuje należności przypadające factorantowi;

4. przejmuje ryzyko związane z niewypłacalnością dłużnika.

W praktyce obrotu factoring może pełnić 3 zasadnicze funkcje:

1. umożliwia sprawne finansowanie producenta (sprzedawcy, usługodawcy) przez dyskonto wierzytelności cedowanych na faktora

2. umożliwia fachowe i sprawne wykonywanie wielu czynności usługowych

3. faktor może przejąć na siebie ryzyko wypłacalności dłużnika czyli przejmuje odpowiedzialność del credere

Factor w odniesieniu do faktoranta np.

• prowadzi księgi handlowe

• podejmuje się ubezpieczenia towaru

• podejmuje się oclenia towaru w międzynarodowym obrocie (forfighting)

• prowadzić działalność marketingową, konsultingową reklamową

• może przejąć obsługę prawną (doradztwo)

• może udzielać zaliczek kredytów

• może podjąć się zbierania informacji i danych mających znaczenie gospodarcze

w odniesieniu do nabywcy towaru lub usługi:

• ściąga (inkasuje) należności objęte umową factoringu

• może okresowo sprawdzać wypłacalność dłużnika

• może dochodzi roszczeń na drodze postępowania sądowego.

w stosunku do faktoranta i nabywcy

• może świadczyć usługi mediacyjne

Rodzaje Factoringu:

Factoring właściwy (pełny) i niewłaściwy (niepełny)

1. factoring właściwy - faktor nabywa wszelkie wierzytelności służące producentowi (sprzedawcy, usługodawcy) ponadto też przejmuje ryzyko niewypłacalności nabywcy
faktor pełni funkcję del credere. Możemy stwierdzić, że jest to factoring definitywny (sprzedaż wierzytelności) raz przelana nie wraca do factoranta.

2. factoring niewłaściwy - nie dochodzi tu do definitywnego przejęcia wierzytelności ponieważ ryzyko niewypłacalności nabywcy nie jest przejmowane przez faktora.

Factoring otwarty, półotwarty i tajny

1. otwarty - dłużnik jest powiadomiony o cesji wierzytelności

2. półotwarty - faktor wzywa do zapłaty nabywcę i wtedy ten dowiaduje się o cesji

3. tajny - dłużnik nie jest w ogóle powiadamiany o cesji.

Podziały szczególne:

• factoring dyskontowy - dostawca (producent, usługodawca) przelewa swą wierzytelność na faktora - ten zaś od razu świadczy na jego rzecz określoną kwotę pieniężną po odliczeniu prowizji przysługującej faktorowi. W tej odmianie factoringu nie odgrywa żadnej roli data wymagalności przelanej wierzytelności ani termin jej zapłaty przez dłużnika.

• Factoring zaliczkowy - w momencie zawarcia umowy factoringu faktor wypłaca producentowi jedynie określoną zaliczkę dostawca przelewa swą wierzytelność na faktora, przy czym wartość tej wierzytelności określa się w odniesieniu do daty jej wymagalności lub terminu zapłaty przez dłużnika. (ma zastosowanie głównie w factoringu niewłaściwym

• Factoring wymagalnościowy - nie dochodzi w chwili zawarcia umowy do wypłaty kwoty pieniężnej stanowiącej ekwiwalent nabywanej wierzytelności, ani też do wypłaty zaliczki. Zapłata dostawcy kwoty odpowiadającej wartości przelanej wierzytelności następuje dopiero z momentem nadejścia terminu jej wymagalności albo nawet dopiero po zainkasowaniu przez faktora należności od dłużnika. W tym rodzaju factoringu dominuje świadczenie usług głównie związanych ze ściągnięciem wierzytelności od dłużnika.

• Factoring zmodyfikowany - faktor nie pełni funkcji usługowych (np. prowadzenie ksiąg należy do producenta), chyba że inaczej zastrzeżono w umowie. Faktor przejmuje funkcję finansowania faktoranta oraz odpowiedzialność del credere.

• Honorarium factoring - dotyczy np. lekarzy.

Istotne elementy umowy factoringu:

1. Dokładnego określenia w treści umowy wymaga:

• określenie czy nabywca wierzytelności ponosi odpowiedzialność del credere (tak/nie);

• kwota poszczególnych wierzytelności;

• wymagalność wierzytelności (jeżeli jest kilka);

• wysokość prowizji należnej faktorowi - można określić w wartościach bezwzględnych (np. 10 tyś zł) lub procentowo;

• wysokość kwoty należnej factorantowi;

• może zostać zastrzeżona prowizja podwyższona - szczególnie przy factoringu właściwym

• termin, wielkość odsetek za opóźnienie lub odstąpienie od umowy czy też w przypadku gdy wierzytelność wraca do faktoranta.

2. Szczególne określenia umowy:

• uprawnienia faktora np. prawo kontroli umów czyli stosunek factorant-nabywca (np. rozkład należności na raty, udzielanie moratorium w spłacie)
  np. prawo utrzymania dobrych umów przez factoranta

• obowiązki factoranta - zawiadomienia dłużnika o zawartej umowie factoringu
  - obowiązek dostarczenia dokumentów factorowi umożliwiających dochodzenie roszczeń na drodze sądowej.

• Określone klauzule - np.
  - del credere - przejęcie odpowiedzialności dłużnika.
  - klauzula wyłączności - wówczas factorant zobowiązuje się wobec faktora do cedowania wszystkich przysługujących mu wierzytelności, jednocześnie przyjmuje na siebie obowiązek niezawierania umów factoringu z innymi faktorami.

• Klauzula eksportowa - oznacza że factorant, który jest eksporterem ograniczy eksport tylko do niektórych krajów lub niektóre tylko towary.

Factoring międzynarodowy:

Konwencja z 1988 w Ottawie o factoringu międzynarodowym zgodnie z nią factoringiem międzynarodowym jest tylko taka umowa zgodnie z którą:

1. dostawca może lub jest zobowiązany przelać wierzytelności wynikające z umów sprzedaży towarów, które zostały zawarte przez sprzedawcę z jego klientami (dłużnikami) z wyjątkiem wierzytelności wynikających z umów sprzedaży towaru zakupionych przede wszystkim dla celów osobistych klientów potrzeb ich rodziny lub użytku w ich gospodarstwie domowym (obrót konsumencki)

2. do obowiązków faktora należy pełnienie co najmniej dwóch z następujących funkcji:

• finansowanie dostawcy w szczególności polegające na udzielaniu mu pożyczek / wypłaty zaliczek

• księgowanie wierzytelności

• inkasowanie wierzytelności

• ochrona przed niedotrzymaniem zobowiązań płatniczych przez dłużników - odpowiedzialność del credere

3. przedmiotem tego factoringu mogą być tylko wierzytelności pieniężne nie ma tu mowy o factoringu towarowym

4. o przelaniu wierzytelności (cesji) należy powiadomić dłużnika

5. wierzytelność może być przyszła lub przy zawarciu umowy factoringu jeszcze nieoznaczona dostatecznie (klauzula sukcesji globalnej, uniwersalnej).

Forfaiting:

• umowa nienazwana

• umowa wzajemna

• umowa konsensualna

• umowa odpłatna, ekwiwalentna

• umowa obustronnie handlowa

• umowa zobowiązująco-rozporządzająca.

Forfaiting polega na wykupie należności terminowych z wyłączeniem prawa regresu w stosunku do zbywcy.

Oznacza nabycie przez instytucje forfaitingową średnio lub długoterminowej wierzytelności pieniężnej handlowej, leasingowej, lub z weksla przed terminem płatności i z pobraniem na rzecz instytucji forfaitingowej odsetek dyskontowych i z przejęciem ryzyka wypłacalności dłużnika.

Cechy forfaitingu:

• istotą jest nabywanie wierzytelności przez odpowiednie instytucje finansowe.

• przedmiotem są wierzytelności handlowe z umów o korzystanie z rzeczy czy wierzytelności wekslowe.

• wierzytelności są z reguły średnio i długoterminowe nabywane są przed terminem ich płatności.

• Instytucja forfaitingowa pobiera należną jej opłatę (np. w postaci odsetek)

• Zbywca wierzytelności zostaje zwolniony od wszelkiej odpowiedzialności za dalsze losy sprzedanej wierzytelności, ponieważ całe ryzyko jakie może się łączyć z ich ściągnięciem przejmuje instytucja forfaitingowa.

Te cechy składają się na pojęcie tzw. na forfaiting właściwy (prawidłowy).

08. 04. 2008 r.

Rodzaje forfaitingu:

1. bezpośredni - wszystkie czynności z nim związane wykonywane są przez jedną instytucję forfaitingową (krajową lub zagraniczną) nie korzystającą z żadnych form pośrednictwa.

2. pośredni - instytucja forfaitingowa nie nabywa wprost wierzytelności od przedsiębiorcy, a tylko korzysta z innej pośredniej instytucji forfaitingowej.
   Można wyróżnić dwie formy stosowania:
   a) zagraniczna instytucja forfaitingowa może korzystać przy zawarciu umowy forfaitingowej z typowego pośrednictwa innej instytucji forfaitingowej, która prowadzi działalność w kraju tego przedsiębiorcy. (instytucja pośrednicząca działa w imieniu zagranicznej i na jej rachunek).
   b) instytucja forfaitingowa, której przedsiębiorca oferuje nabycie wierzytelności może zwrócić się do innej instytucji forfaitingowej działającej w kraju przedsiębiorcy z propozycją, by ta instytucja zawarła umowę forfaitingu z tym przedsiębiorcą. Dopiero po zawarciu umowy dochodzi do zawarcia drugiej umowy.

3. forfaiting połączony z confirmingiem - mamy z nim do czynienia wówczas, gdy forfaiting połączony jest z badaniem wypłacalności importera i potwierdzeniem jego kondycji finansowej przez współpracujące z instytucją forfaitingową przedstawicielstwo.
   Confirming polega na organizowaniu przez spółkę forfaitingową swojego przedstawicielstwa w innym kraju. W przypadku dojścia do skutku stosunku podstawowego między importerem, a eksporterem wówczas przedstawiciele potwierdzają tą umowę za pobraniem opłaty przez wzmiankę „confirmed”
   Eksporter jest wówczas zwolniony od ponoszenia ryzyka handlowego, które przejmuje na siebie spółka forfaitingowa w wyniku zaakceptowania tej umowy.

4. forfaiting krajowy - wszystkie podmioty działają na terenie tego samego kraju. (instytucja forfaitingowa, zbywca wierzytelności, dłużnik)

5. forfaiting międzynarodowy - nabywanie wierzytelności wynikających z umów eksportu lub importu lub też z umów o wykonanie usług za granicą albo we własnym kraju, ale dla podmiotu, który ma swoją siedzibę za granicą kraju wykonawcy tej usługi.

6. forfaiting otwarty (jawny) - gdy o zawarciu umowy forfaitingu dłużnik został powiadomiony.

7. forfaiting tajny (ukryty) - gdy dłużnik nie został poinformowany o zawarciu umowy.

8. forfaiting niewłaściwy (nieprawidłowy) - nabycie wierzytelności nie jest połączone z przejęciem ryzyka wypłacalności dłużnika przez instytucję forfaitingową.

9. hermes forfaiting (quasi forfaiting) - dotyczy wierzytelności wynikających z transakcji eksportowych, uprzednio już zabezpieczonych gwarancjami udzielonymi przez rząd kraju eksportera, forfaiting uzależniony jest od szeregu przesłanek do spełnienia np. dot. wierzytelności, których dłużnicy (importerzy) mają swoje siedziby w krajach rozwijających się, umowy podstawowe musza obejmować eksport średnio i długoterminowy trwałych dóbr inwestycyjnych.

Podmioty związane z forfaitingiem:

1. zbywca wierzytelności - forfetysta

2. instytucja forfaitingowa, która nabywa bezpośrednio wierzytelność - forfaiter.

3. tzw pierwsza instytucja forfaitingowa

4. pośrednicząca instytucja forfaitingowa

5. dłużnik

6. podmiot, który zabezpiecza wierzytelność będącą przedmiotem forfaitingu.

Ad 1. Zbywca - forfetysta (czyli osoba fizyczna lub prawna prowadząca działalność gospodarczą), przedsiębiorca, który z mocy umowy ma prawo do zapłaty za dostawę towaru, usługi. Może też być lesingodawca czy posiadacz weksla, sprzedawca, dostawca.

Prawo idzie za papierem.

Weksel może być złożony do „f” przez:

• remitenta

• ostatniego indosatariusza uprawnionego na podstawie nieprzerwanego ciągu indosów.

Ad 2. Instytucja forfaitingowa, forfaiter - podmiot zajmujący się skupem średnio lub długoterminowych wierzytelności handlowych, leasingowych lub przejmujących weksel do dyskonta bez prawa regresu do forfetysty. Np. banki, konsorcja.

Ad 3. tzw pierwsza instytucja forfaitingowa - gdy instytucja forfaitingowa działająca w kraju określonego dłużnika (importera) chce nabyć wierzytelność od eksportera działającego względem niej za granicą.

Działa samodzielnie i na własny rachunek, ale dokonuje transakcji forfaitingowej na zlecenie innej instytucji forfaitingowej.

Ad 4. pośrednicząca instytucja forfaitingowa - zawarcie umowy bezpośrednio z przedsiębiorcami mającymi swoją siedzibę w kraju tej instytucji, ale występuje jedynie jako pośrednik.

Ad 5. dłużnik - nie występuje w charakterze strony umowy

• jest to kupujący, leasingobiorca, dłużnik wekslowy.

• Może ograniczyć zawieranie umów tylko do dłużników, którzy są np. znanymi w danym kraju, klientami stałymi forfeitera lub forfetysty.

Ad 6. podmiot, który zabezpiecza wierzytelność - ustanawia zabezpieczenie wierzytelności zgodnie z wymaganiami forfeitera. Np. gwarancja bankowa, poręczenie weksel in blanco, przewłaszczenie na zabezpieczenie.

Timesharing:

Umowa zbliżona do umowy najmu, szczególnie na południu Europy.

umowa nienazwana

instytucja związana z korzystaniem z rzeczy, szczególnie nieruchomości

polega na tym, że w drodze umowy określony podmiot (nabywca prawa, korzystający) uzyskuje prawo do korzystania z rzeczy w ściśle ustalonych, regularnie powtarzających się odstępach czasu.

dotyczy nieruchomości i daje uprawnienie, określone czasowo, władztwo nad rzeczą

zawiera się umowę na czas dłuższy (do kilkudziesięciu lat)

inaczej określa się czynsz - opłata wstępna +bieżąca

oferent świadczy dodatkowe usługi, a nie tylko oddaje rzecz do użytkowania

Dyrektywa UE o timesharingu:
Jest to umowa lub grupa umów, zawarta na okres minimum 30 lat, na podstawie której ustanawia się, przenosi lub powstaje zobowiązanie do bezpośredniego lub pośredniego przeniesienia prawa rzeczowego lub szczególnego prawa do korzystania z jednej lub kilku nieruchomości w określonym czasie w ciągu roku na czas nie krótszy niż tydzień, gdy prawo jest nabywane za zapłatą ceny.

15 IV 2008

Umowa deweloperska:

funkcjonuje w oparciu o art. 353¹ kc (zas. swob. umów)

umowa - nienazwana

• konsensualna

• rezultatu (deweloper nie może bronić się zachowaniem należytej staranności)

• jednostronnie handlowa

• odpłatna

• dwustronnie zobowiązująca

• kompleksowa

• kauzalna (celem jest nabycie prawa)

Deweloper zajmuje się kompleksową realizacją projektów budowlanych ze środków przyszłych właścicieli

Deweloperem może być os. fiz., os. pr. i niepełna os. pr.

Deweloper:

• jest przedsiębiorcą

• nie musi mieć własnego kapitału

• wystarczy aby zorganizował inwestora lub kredytodawcę na sfinansowanie inwestycji

• nie musi być przedsiębiorcą budowlanym może wynająć generalnego wykonawcę, a ten w procesie inwestycji dobierze sobie podwykonawcę

obowiązki dewelopera:

1. zbadanie aspektów prawnych związanych z inwestycją i zabezpieczenie finansowe inwestycji

2. opracowanie koncepcji architektonicznej

3. przygotowanie dokumentacji technicznej i uzyskanie stosownych zezwoleń

4. wynajęcie lub sprzedaż lokalu, domu

Deweloper przejmuje na siebie obowiązki inwestora w ramach umowy o roboty budowlane obejmujące m. in.

• uzyskanie zezwolenia na budowę

• przekazanie wykonawcy terenu pod budowę

• przekazanie dziennika budowy

• udostępnienie wykonawcy mediów

Deweloper zobowiązuje się do wybudowania domu oraz ustanowienia odrębnej własności lokali przeniesienie ich własności na drugą stronę (nabywcę) lub też osób wskazanych w umowie.

Umowa deweloperska może być zawierana w dwóch konfiguracjach.

1. może być zawarta w czasie procesu inwestycyjnego. Wówczas strona przystępująca jest zobowiązana do dostarczenia środków finansowych na bieżące inwestycje realizowane przez dewelopera.

2. umowa zawarta po zakończeniu procesu inwestycyjnego. Wtedy strona jest zobowiązana do odbioru zakończonej inwestycji i zapłaty wynagrodzenia umownego.

treść umowy deweloperskiej:

• dokładne oznaczenie stron umowy

• dokładne sprawdzenie reprezentanta

• dokładne sprawdzenie statusu dewelopera wobec nieruchomości. (zawarte powinno być oświadczenie, że przysługuje mu prawo własności wówczas nie będzie mógł powołać się na rękojmię ksiąg wieczystych!!!)

• oświadczenie o ewentualnych obciążeniach nieruchomości + zobowiązanie, że w trakcie inwestycji do momentu przejścia własności lokalu nie będzie obciążał nieruchomości.

• Oświadczenie czy deweloper uzyskał pozwolenie na budowę

• Dokładne opisanie lokalu opis architektoniczny, części składowe,

• Termin przekazania własności lokalu.

UMOWA LEASINGU

Podstawowe rodzaje leasingu:

1. l. finansowy (kapitałowy)

2. l. operacyjny (bieżący)

L. finansowy w stosunkach międzynarodowych został uregulowany w Konwencji o międzynarodowym leasingu finansowym, która została uchwalona w Ottawie w 1988r.

Ad 1. L. fin. jest transakcją, w której jedna ze stron (finansujący)zawiera według wskazówek drugiej strony (użytkownika leasingu) z trzecią stroną umowy (dostawcą) umowę dostawy, przez którą finansujący nabywa dobra inwestycyjne, maszyny, urządzenia na warunkach zatwierdzonych przez użytkownika w zakresie dotyczącym jego interesu gospodarczego oraz zawiera z użytkownikiem umowę leasingu przyznającego prawo do używania w zamian za zapłatę czynszu.

Z tego wynika, że l. fin. jest długo lub średnioterminowy, zawierany na czas amortyzacji rzeczy, czyli czas przez jaki istnieć powinna realna możliwość korzystania z danego dobra inwestycyjnego i to zarówno w sensie gospodarczym jak i technicznym.

Dodatkowo jest to leasing pośredni

Leasing finansowy może być też leasingiem bezpośrednim. Wówczas w roli finansującego występuje producent.

Leasing czysty (pełny) gdzie leasingodawca ponosi koszty związane z eksploatacją przedmiotu leasingu

Leasing finansowy charakteryzuje zazwyczaj opcja zakupu przedmiotu leasingu.

Ad 2. Leasing operacyjny - leasingodawca daje do korzystania leasingobiorcy określone dobra na czas krótki (3 lata). Zazwyczaj finansujący nie odzyskuje środków, które włożył na jego przedmiot w ciągu jednej umowy.

Leasing operacyjny jest zazwyczaj leasingiem wielokrotnym. Leasingodawcy zależy na tym aby przedmiot leasingu pozostał nienaruszony.

Umowa leasingu z KC.

Finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach świadczenie pieniężne równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

Ustawodawca reguluje w KC leasing kapitałowy, leasing pośredni art. 709 ^1-18.

Art. 709¹. Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

Finansujący może być osobą fizyczną lub prawną - przedsiębiorcą

Ustawodawca nie zakazuje stosowania umowy leasingu w obrocie konsumenckim.

Przedmiotem leasingu może być wyłącznie rzecz. NIGDY PRAWO!!!

Nie mogą być przedmiotem leasingu papiery wartościowe, udziały w sp. z o.o. a także usługi.

Umowa leasingu powinna być zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności.

Obowiązki korzystającego:

Świadczenie wzajemne, wynikające z umowy leasingu to zobowiązanie do zapłaty finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy.

Strony nie mają możliwości dowolnego kształtowania tego wynagrodzenia - co wynika z definicji

Utrzymywanie rzeczy w należytym stanie i dokonywanie jej konserwacji i napraw niezbędnych do zachowania rzeczy w stanie niepogorszonym z uwzględnieniem jej zużycia w skutek prawidłowego używania, a także ponoszenie innych ciężarów (np. ubezpieczenie)

Uprawnienia finansującego:

Prawo wypowiedzenia umowy ze skutkiem natychmiastowym w przypadku:

• naruszenia przez korzystającego postanowień kc dotyczących obowiązku utrzymywania rzeczy w należytym stanie;

• naruszenie przez korzystającego przepisów kc dotyczących obowiązku używania rzeczy w należyty sposób;

• naruszenie przepisów kc dotyczących nieczynienia zmian w rzeczy;

• oddanie przedmiotu leasingu do używania osobie trzeciej bez zgody leasingodawcy

• zwłoki w zapłacie raty leasingowej (co najmniej jednej raty)

Korzystający de facto nie ma możliwości wcześniejszego rozwiązania umowy leasingu nawet wówczas, gdy finansujący nie wykonuje swoich obowiązków i w istniejącym stosunku prawnym rodzi to negatywne konsekwencje prawne czy ekonomiczne wobec korzystającego.

UMOWA PRZEWOZU:

Źródła regulacji:

• ustawa prawo przewozowe 15. 11. 1984

• kc

• akty normatywne dla poszczególnych dziedzin transportu

Prawo przewozowe:

Ustawa reguluje przewóz osób i rzeczy wykonywany odpłatnie na podstawie umowy przez uprawnionych do tego przewoźników, z wyjątkiem przewozu morskiego, lotniczego i konnego. Przepisy ustawy stosuje się do przewozów międzynarodowych, chyba że umowa międzynarodowa stanowi inaczej.

Odpowiednio przepisy ustawy stosuje się do przewozu nieodpłatnego wykonywanego przez przewoźnika.

Prawo przewozowe nie definiuje samej umowy przewozu, taka definicja znajduje się w kc

Kodeks cywilny:

Art. 774. Przez umowę przewozu przewoźnik zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do przewiezienia za wynagrodzeniem osób lub rzeczy.

Charakter umowy przewozu

• umowa zobowiązująca

• um. odpłatna (z zastrzeżeniem pr. przewozowego)

• um. ekwiwalentna

• um. wzajemna

• um. w zasadzie konsensualna

• odmiana umowy o dzieło

• tzw. umowa rezultatu (wydanie rzeczy do przewozu)

• um. realna

• kwalifikowany charakter, bo przewoźnikiem musi być przedsiębiorca, który może posłużyć się innymi przewoźnikami.

22. 04. 2008

Elementy istotne umowy przewozu: essentialia negotii:

1. oznaczenie przedmiotu przewozu

2. oznaczenie wynagrodzenia przewoźnika

3. oznaczenie trasy przewozu

Ad 2. Funkcjonują taryfy przewoźnika jeżeli takich taryf nie ma będzie wówczas przez analogię można odwołać się do art. 628 kc.

Art. 628. § 1. Wysokość wynagrodzenia za wykonanie dzieła można określić przez wskazanie podstaw do jego ustalenia. Jeżeli strony nie określiły wysokości wynagrodzenia ani nie wskazały podstaw do jego ustalenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że strony miały na myśli zwykłe wynagrodzenie za dzieło tego rodzaju. Jeżeli także w ten sposób nie da się ustalić wysokości wynagrodzenia, należy się wynagrodzenie odpowiadające uzasadnionemu nakładowi pracy oraz innym nakładom przyjmującego zamówienie.

§ 2. Przepisy dotyczące sprzedaży według cen sztywnych, maksymalnych, minimalnych i wynikowych stosuje się odpowiednio.

Przewóz rzeczy i osób.

Przewóz towarów - zazwyczaj żądany jest przez przewoźnika list przewozowy. List przewozowy wystawia nadawca

Prawo przewozowe wymaga listu przewozowego obligatoryjnie, a kc przewiduje fakultatywnie wystawienie listu przewozowego.

List przewozowy:

Zawiera dane:

• obligatoryjne

• warunkowe

• fakultatywne

• informacyjne

dane obligatoryjne, warunkowe, fakultatywne- określają łącznie treść konkretnej umowy przewozu.

Jest to dokument imienny konkretyzujący warunki umowy i jest dostępny dla wszystkich podmiotów uczestniczących w przewozie (przewoźnik, wysyłający, odbiorca)

Dokument może przybierać postać elektroniczną, nie jest papierem wartościowym.

Zgodnie z prawem przewozowym list przewozowy powinien zawierać:

1. adres, nazwę nadawcy, jego podpis oraz określenie placówki przewoźnika, zawierającego umowę.

2. miejsce przeznaczenia przesyłki oraz nazwę i adres odbiorcy

3. określenie rzeczy, masy liczby sztuk przesyłki, sposobu opakowania i oznaczenia

4. inne wskazówki i oświadczenia wymagane zgodnie z przepisami ze względu na warunki danej umowy lub sposobu rozliczeń.

1-3 decydują czy przewoźnik może odmówić i przyjąć do przewozu

Ponadto nadawca powinien dołączyć do listu inne dokumenty, jeżeli obowiązek ten wynika z przepisów szczególnych.

Funkcja listu przewozowego:

1. f. Konstytutywna - wystawienie i przyjęcie listu przez przewoźnika stanowi konstytutywną przesłankę zawarcia umowy przewozu

2. f. Dowodowa - stanowi dowód zawarcia, dowód treści i dowód wykonania umowy przewozu

3. f. Legitymacyjna - legitymuje do wystąpienia do przewoźnika o zmianę umowy już w trakcie przewozu oraz o wystąpienie z ewentualnymi roszczeniami w postępowaniu spornym czy reklamacyjnym. Także do rozporządzania przesyłką w trakcie przewozu.

4. f. Instrukcyjna - list jest instrukcją co do sposobu wykonania umowy przewozu

5. f. Informacyjna - informuje o treści umowy przewozu.

Cechy przewozu przesyłek towarowych:

1. przesyłkę towarową stanowią rzeczy, przyjęte do przewozu na podstawie jednego listu przewozowego lub innego dokumentu

2. z przewozu wyłączone są rzeczy;
   a) których przewóz jest zabroniony na podstawie przepisów szczególnych np. prawo przewozowe
   b) które z powodu swoich rozmiarów, masy lub innych właściwości albo też ze względu urządzenia (środki przewoźnika) nie nadają się do przewozu
   c) niebezpieczne w rozumieniu przepisów szczególnych, chyba że zostały dopuszczone do przewozu na warunkach szczególnych i sprawę tą reguluje ust z dn. 28 X 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych i ust z 31 III 2004 r. o przewozie koleją towarów niebezpiecznych.

3. przewoźnik może odmówić przyjęcia do przewozu rzeczy, których stan jest wadliwy lub których opakowanie jest niedostateczne, a także w braku opakowania

4. drogę przewozu towaru ustala przewoźnik, uwzględniając przy tym w miarę możliwości żądania nadawcy

5. przewoźnik jest obowiązany przewieźć przesyłkę w oznaczonym terminie prawo przewozowe przewiduje sytuacje gdy ten termin może być przedłużony: np. zawieszenie przewozu na dni wolne od pracy.

6. przewoźnik jest zobowiązany zawiadomić odbiorcę o nadejściu przesyłki do miejsca przeznaczenia, chyba że dostarczył przesyłkę do lokalu odbiorcy na jego bocznicę bądź też odbiorca zrzekł się zawiadomienia. (art. 50 pr. przewozowego)

7. odbiorca zobowiązuje się do zapłaty należności ciążących na przesyłce z momentem przyjścia przesyłki i listu przewozowego.
   Przez przyjście przesyłki i listu przewozowego odbiorca zobowiązuje się do zapłaty oznaczonych w liście przewozowym należności przewoźnika

8. przewoźnik jest zobowiązany do wykonania poleceń nadawcy lub odbiorcy w zakresie zmiany umowy przewozu, chyba że polecenie jest niewykonalne albo wykonanie polecenia spowodowałoby zakłócenia w eksploatacji albo wykonanie polecenia naruszałoby obowiązujące przepisy lub niezachowanie szczególnych warunków obowiązujących w tym zakresie
   O niemożności wykonania polecenia przewoźnik obowiązany jest niezwłocznie powiadomić uprawnionego.

9. przewoźnikowi przysługuje prawo zastawu na przesyłce towarowej w celu zabezpieczenia roszczeń wynikających z umowy przewozu (z wyjątkami przewidzianym i przez przepisy szczególne)

10. odpowiedzialność przewoźnika za szkody w substancji przesyłki oparta jest na zasadach odpowiedzialność kontraktowej.
    Zakres odszkodowania wyznacza zwykła wartość przesyłki.

Zawarcie umowy przewozu:

1. kc nie wymaga szczególnej formy jednak przy wielu rodzajach umów stosuje się formę pisemną i dodatkowe dokumenty (kwity bagażowe, bilety)

2. do umowy przewozu można przystąpić w drodze adhezji

3. dopuszczalne jest zawarcie umowy przez przedstawiciela, pełnomocnika

4. wysyłający (nadawca) nie musi być właścicielem rzeczy nadawanej do przewozu

5. umowa przewozu może być zawierana na rzecz osób trzecich

6. prawo przewozowe wprowadza zasadę obowiązku przewozu w zakresie podanym do publicznej wiadomości

Z umową przewozu ściśle związane są usługi spedycyjne, ładunkowe i usługi składowania.

UMOWA SPEDYCJI:

Umowa:

• nazwana

• wzajemna

• co najmniej jednostronnie handlowa

• kauzalna

• odpłatna

• konsensualna

• czynność handlowa

Art. 794. § 1. Przez umowę spedycji spedytor zobowiązuje się za wynagrodzeniem w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do wysyłania lub odbioru przesyłki albo do dokonania innych usług związanych z jej przewozem.

§ 2. Spedytor może występować w imieniu własnym albo w imieniu dającego zlecenie.

Przedmiot umowy spedycji:

1. wysyłka

2. odbiór

3. wysyłka i odbiór

4. inne usługi związane z przewozem

Czynności spedytora

1. wybór przewoźnika i zawarcie z nim umowy
a) spedytor jest odpowiedzialny za przewoźników i dalszych spedytorów, którymi posługuje się przy wykonaniu zlecenia, chyba że nie ponosi winy w wyborze.

Gdy spedytor działa w imieniu własnym to jest to zastępstwo pośrednie. Gdy działa w imieniu dającego zlecenia to jest to zastępstwo bezpośrednie. (przepisy o przedstawicielstwie stosujemy)
b) spedytor może sam dokonać przewozu, wówczas ma jednocześnie prawa i obowiązki przewoźnika.

2. oznakowanie przesyłki

3. zważenie i opakowanie przesyłki

4. ubezpieczenie przesyłki

5. dokonanie odprawy celnej

6. odebranie przesył od przewoźnika i przekazanie jej odbiorcy

7. sprawdzenie stanu przesyłki

UMOWA PRZECHOWANIA:

Art. 835. Przez umowę przechowania przechowawca zobowiązuje się zachować w stanie nie pogorszonym rzecz ruchomą oddaną mu na przechowanie.

umowa realna (trzeba wydać przedmiot umowy) (użyczenie też jest realne)

nie jest wymagana szczególna forma, najczęściej ustnie

podstawowym obowiązkiem przechowawcy jest przechowywać rzecz w taki sposób do jakiego zobowiązał się, zaś w przypadku braku umowy w tym przedmiocie jak wynika z właściwości przechowywanych rzeczy i okoliczności

przechowawca ponosi odpowiedzialność za powierzoną rzecz na zasadzie winy.

UMOWA SKŁADU:

Art. 853. § 1. Przez umowę składu przedsiębiorca składowy zobowiązuje się do przechowania, za wynagrodzeniem, oznaczonych w umowie rzeczy ruchomych.

umowa nazwana, regulowana w kc i ust. szczególnych

SPRZEDAŻ MIĘDZYNARODOWA:

Uregulowana jest w oparciu o Konwencję Narodów Zjednoczonych o umowach międzynarodowych sprzedaży towarów z Wiednia 11 IV 1989 r. ratyfikowaną przez Polskę w 1996 r.

Zakres podmiotowy konwencji

-ma zastosowanie do umów sprzedaży towarów między stronami mającymi siedziby handlowe w różnych państwach:

• jeżeli państwa te są umawiającymi się państwami (bezpośrednie zastosowanie)

• jeżeli normy międzynarodowego prawa prywatnego wskazują na ustawodawstwo umawiającego się państwa jako prawo właściwe. Wybór może być wyraźny lub dorozumiany. Nie tylko chodzi o normy posługujące się łącznikami obiektywnymi, ale również o te, które stanowią wyraz kolizyjnoprawnej autonomii woli stron. [wybór prawa], (stosowanie pośrednie).

Konwencja znajduje zastosowanie tylko do takich umów, które łącznie spełniają następujące warunki:

1. są w jej rozumieniu umowami sprzedaży

2. ich przedmiotem jest towar

3. mają międzynarodowy charakter

4. nie zostały wyłączone z zakresu unormowania konwencji na podstawie art. 2 konwencji.

O charakterze międzynarodowym decyduje kryterium podmiotowe (siedziby w różnych państwach)

1. jeżeli strona posiada więcej niż jedną siedzibę handlową, za siedzibę handlową uważa się tą, która ma najściślejszy związek z umowa i z jej wykonaniem, ze względu na okoliczności znane stronom lub rozważane przez nie w jakimkolwiek czasie przed zawarciem lub w chwili zawarcia umowy.

2. Jeżeli strona nie posiada siedziby handlowej przyjmuje się miejsce jej stałego zamieszkania.

Konwencja nie ma zastosowania przy

• zakupie rzeczy do osobistego użytku na potrzeby rodzinne

• sprzedaży aukcyjnej (licytacja)

• sprzedaży w drodze egzekucji

• sprzedaży papierów wartościowych

• sprzedaży okrętów statków poduszkowców, energii elektrycznej

Konwencja reguluje jedynie zawarcie umowy sprzedaży oraz prawa i obowiązki sprzedającego i kupującego wynikające z takiej umowy:

1. wykonanie

2. zastępcze towary

3. naprawienie

4. obniżenie ceny

5. odstąpienie

nie jest wymagana szczególna forma dla jej zawarcia.

PAPIERY WARTOŚCIOWE:

nie ma ustawowej definicji

jest to dokument, który inkorporuje określone w jego treści prawo podmiotowe, którym najczęściej jest wierzytelność. (np. udziałowe prawo)

Jeżeli ustawodawca przewiduje możemy mieć do czynienia z dematerializacją papierów wartościowych (na warunkach doktora)

Emitentem papieru wartościowego jest wskazany w przepisach szczególnych podmiot, który z reguły powinien ten dokument podpisać (podpisy mogą być mechanicznie odtwarzane).

podstawowe źródła prawa papierów wartościowych

1. konwencja w sprawie jednolitej ust o wekslach trasowanych i własnych z dnia 07. 06. 1930.
   i konwencja o regulowaniu pewnych kolizji ustaw w przedmiocie weksli trasowanych i własnych.

2. konwencja w sprawie jednolitych ustaw o czekach oraz uregulowanie pewnych kolizji w przedmiocie czeków - 19. 03. 1931.

3. konwencja brukselska o ujednoliceniu niektórych zasad dotyczących konosamentów. Tzw reguły haga-visby (protokół brukselski 1968r.).

4. prawo wewnętrzne - kc - art. 921¹-921⁵ (przekaz), art. 921⁶-921¹⁰ (papiery wartościowe)
   Obowiązuje zasada numerus clausus papierów wartościowych. To co ustawodawca chce żeby było papierem wartościowym jest nim.

5. ksh

6. ust z 28. 04. 1936 r. prawo wekslowe

7. ust z 28. 04. 1936 r. prawo czekowe

8. ust z 29. 06. 1995 r. o obligacjach

9. ust z 1997 prawo bankowe

10. ust o NBP

11. zwyczaje i uzanse giełdowe (profesjonalnie opracowane zwyczaje)

przekaz:

Przywrócony nowelą do kc

jest to jednostronna i abstrakcyjna czynność prawna przekazującego która zawiera podwójne upoważnienie.

Może być dokonywana w dowolnej formie

Z konstrukcji przekazu nie wynika, by przekazany był zobowiązany wobec przekazującego do spłacenia świadczenia, gdy jednak przekazany jest dłużnikiem przekazującego, a przekaz nastąpił ze względu na dług, przekazany jest zobowiązany wobec przekazującego.

prawo idzie za dokumentem!!!

Przekaz nie wymaga dla swej skuteczności przyczyny czyli causy, ale w praktyce causa istnieje.

Przekazujący może złoży oświadczenie woli zarówno przekazanemu jak i odbiorcy przekazu.

W czystej postaci przekaz występuje w praktyce rzadko, jest natomiast podstawą uregulowań niektórych papierów wartościowych jak weksel i czek.

formą przekazu jest także polecenie przekazu

rodzaje papierów wartościowych:

1. ze względu na inkorporowane prawa:
   a) opiewające na wierzytelności pieniężne (obligacja, weksel, czek)
   b) w których inkorporowane są prawa udziałowe (akcje w S.A. i w S.K.A, ale NIE udziały w sp. z o.o. -WYRAŹNY ZAKAZ)
   c) papiery zawierające uprawnienia do rozporządzania towarem, który znajduje się pod pieczą wystawcy dokumentu tzw. papiery towarowe (konosament, dowody składowe, warranty)

2. ze względu na obrót:
   a) imienne - legitymują osobę wskazaną imiennie w treści dokumentu, która może przenieść przysługujące jej prawo podmiotowe tylko przez przelew (cesja) i wydanie dokumentu. Np. akcja, obligacja, konosament, czek
   b) na zlecenie - legitymują osobę imiennie wymienioną lub przez nią oznaczoną albo dalszych nabywców (każdego na kogo prawa zostały przeniesione przez indos). Przenoszone mogą być przez indos + wręczenie papieru.
   c) papiery na okaziciela - nie wskazują uprawnionego. Uprawnionym jest ten, kto dokument posiada. Wystarczy wręczenie dokumentu.

W kc papiery wartościowe są wyraźnie odgraniczone od tzw. znaków legitymacyjnych, które jedynie stwierdzają obowiązek świadczenia.

Art. 921¹⁵. § 1. Przepisy o papierach wartościowych stosuje się odpowiednio do znaków legitymacyjnych stwierdzających obowiązek świadczenia.

§ 2. W razie utraty znaku legitymacyjnego stwierdzającego w swej treści obowiązek świadczenia na żądanie wierzyciela, dłużnik może uzależnić spełnienie świadczenia od wykazania uprawnienia przez osobę zgłaszającą takie żądanie.

§ 3. Do znaku legitymacyjnego, który nie określa imiennie osoby uprawnionej, stosuje się odpowiednio przepisy o papierach wartościowych na okaziciela, chyba że co innego wynika z przepisów szczególnych.

Znaki legitymacyjne nie podlegają odtworzeniu. Istnienia praw wynikających z tych znaków dowodzi się innym środkami.

Mogą mieć charakter imienny lub nie wskazują imiennie osoby. Nie mają formy dokumentu. Np. bilet do kina, kwit bagażowy.

Od znaku legitymacyjnego trzeba odróżnić znaki wartościowe (znaczki skarbowe)

• nie posiadają one formy dokumentu

• nie podlegają odtworzeniu

• inkorporują określone w nich prawa

Formę dokumentu mają papiery legitymacyjne pełnią funkcję dowodową, ułatwiają uprawnionemu wykazanie przysługującego mu prawa (np. legitymacja do ulgi)

WEKSEL:

1. trasowany

2. własny

3. in blanco

ad 1. Weksel trasowany - in trata, ciągniony, przekazany. Jest papierem wartościowym sporządzanym w formie ściśle określonej w przepisach ustawy prawo wekslowe.

Zawiera skierowane do oznaczonej osoby bezwarunkowe polecenie zapłacenia określonej sumy pieniężnej w oznaczonym miejscu i czasie i stwarzający bezwarunkową odpowiedzialność osób podpisanych na wekslu. (JEST TO SFORMALIZOWANY RODZAJ PRZEKAZU PIENIĘŻNEGO)

Ustawowe elementy weksla trasowanego:

1. nazwa weksel w samym tekście dokumentu w języku w jakim go wystawiono;

2. polecenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej;

3. nazwisko osoby, która ma zapłacić (trasata);

4. oznaczenie terminu płatności;

5. oznaczenie miejsca płatności;

6. nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie wypłata ma być dokonana (remitenta);

7. oznaczenie daty i miejsca wystawienia weksla;

8. podpis wystawcy weksla (trasanta);

Brak choćby jednego z wyżej wymienionych elementów pozbawia dokument charakteru weksla.

Prawo wekslowe dopuszcza jednak 3 odstępstwa od tej reguły, w przypadku których uzupełnienie treści weksla następuje za pomocą domniemań prawnych określonych w art. 2 prawa wekslowego.

1. weksel bez oznaczenia terminu płatności uważa się za płatny za okazaniem

2. w braku osobnego oznaczenia, miejsce wymienione obok nazwiska trasata uważa się za miejsce płatności, a także za miejsce zamieszkania (siedziby) trasata.

3. weksel, w którym nie oznaczono miejsca wystawienia uważa się za wystawiony w miejscu podanym obok nazwiska wystawcy.

Na ważność zobowiązania wekslowego nie ma wpływu kolejność w jakiej poszczególne elementy składowe zostały napisane na wekslu, czy też innego rodzaju błędy, ponieważ o wykładni treści weksla decyduje logiczne pojmowanie całości tekstu weksla, a nie literalne znaczenie poszczególnych słów tekstu i zachowanie reguł gramatycznych.

Ad I. NAZWA weksla w samym tekście dokumentu.

Nazwa WEKSEL powinna być zawarta w dokumencie musi się wiązać z treścią weksla, niezachowanie tej formy powoduje nieważność weksla (nie wystarczy sam nagłówek)

• nie można zastąpić innym zbliżonym określeniem

• słowo weksel powinno być użyte w takim samym języku w jakim jest polecenie zapłaty

• gdy weksel wystawiono w kilku językach jednocześnie, wówczas zgodnie z konwencją genewską za języki w których weksel wystawiono uważa się ten, w którym sformułowano bezwarunkowe polecenie zapłaty.

Ad II POLECENIE BEZWARUNKOWE ZAPŁATY

• powinno być sformułowane w formie dyspozycji skierowane do osoby 3, zaś przedmiotem zobowiązania wekslowego może być tylko oznaczona suma pieniężna

• bezwarunkowość zapłaty wyraża się w tym, że polecenie zapłaty sumy wekslowej, nie może być uzależnione od warunku lub świadczenia wzajemnego!!!

• Zobowiązanie wekslowe jest zobowiązaniem nieodwołalnym w odróżnieniu od czeku

• Pieniądza nie można zastąpić akcją, obligacją itp.

• Brak podania rodzaju waluty czy podanie kilku różnych walut powoduje nieważność weksla !!!

• Może być wystawiony na jedna sumę, natomiast niedopuszczalne jest rozłożenie sumy wekslowej na raty

• Nieważne są także weksle przewidujące klauzulę waloryzacyjną uzależniając wysokość świadczenia pieniężnego od kursu obcej waluty.

• W razie różnicy między sumą wypisaną literami i cyframi, ważny jest na sumę wypisaną literami.

Ad III OKREŚLENIE TRASATA

• osoba zobowiązana do zapłaty sumy wekslowej

• osoba fizyczna o pełnej zdolności do czynności prawnych wyklucza osobę małoletnią

• osoba prawna

• jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej posiadająca bierną zdolność wekslową rozumianą jako zdolność do zaciągania zobowiązań.

• Wskazanie trasata należy do bezwzględnych przesłanek, od których zależy ważność weksla. Wskazanie trasata powinno być dokonane na pierwszej stronie weksla. W rzeczywistości trasat może nie istnieć (fikcyjny)np. śmierć osoby fizycznej - taki weksel nosi nazwę WEKSLA PIWNICZNEGO.

• Prawo wekslowe dopuszcza sytuację, w której wystawca jest jednocześnie remitentem lub trasatem te weksle odpowiednio nazywają się: w. na zlecenie własne i w. trasowane własne.

• Chociaż ustawodawca określa trasata w liczbie pojedynczej to jednak pr. wekslowe nie wyklucza możliwości wskazania na wekslu kilku osób w roli trasata. Liczba trasatów nie ma znaczenia dla ważności weksla pod warunkiem że zostało wskazane tylko jedno miejsce płatności, a suma wekslowa nie została podzielona w częściach na tych kilku trasatów.

Ad IV TERMINY PŁATNOŚCI WEKSLA art. 33 weksel może być płatny (katalog zamknięty):

1. za okazaniem (tak jak czek)

2. w pewien czas po okazaniu

3. w pewien czas po dacie

4. w oznaczonym dniu

Prawo wekslowe co do terminu płatności stawia pewne wymagania. Termin płatności weksla musi być jeden dla całej sumy wekslowej. Czyli nieważny jest weksel z kilkoma terminami płatności lub z innymi terminami niż dopuszczalne w art. 33.

Ad a) weksel okazowy - płatny przy przedstawieniu !

• termin ten oznacza się na wekslu np. „za okazaniem”, „a vista”, „każdego czasu”, na pierwsze żądanie”

• powinien być przedstawiony do zapłaty w ciągu jednego roku od dnia wystawienia jednak wystawca może oznaczyć termin krótszy lub dłuższy, indosanci mogą terminy te skrócić poprzez zamieszczenie klauzuli).

Ad b) w pewien czas po okazaniu - istotą jest przedstawienie weksla do przyjęcia, ponieważ od tej daty biegnie wskazany na wekslu termin zapłaty.

Tak jak i w wekslach okazowych ustawodawca ustalił roczny termin w jakim weksel ma być przedstawiony do przyjęcia (czyli do akceptu).

Ad c) w pewien czas po dacie - czyli tzw weksle okresowe. Płatne są po upływie określonego na wekslu czasu po dacie wystawienia weksla. Np. 4 tygodnie po dacie (art. 36 pr. wekslowego)

Ad d) w oznaczonym dniu - podajemy datę z uwzględnieniem dnia, miesiąca i roku , cyfrowo jak i literowo, nie powoduje nieważności weksla użycie skrótu br. (bieżącego roku).

Ad V OZNACZENIE MIEJSCA PŁATNOŚCI

• weksel może zawierać tylko jedno miejsce płatności oznaczone na przedniej stronie weksla

• musi ta miejscowość faktycznie istnieć

• nie można używać skrótu

• jeżeli na wekslu wskazano kilka miejsc płatności to taki weksel jest nieważny, to samo dotyczy sytuacji gdy nie ma obiektywnej niemożliwości ustalenia miejsca płatności.

Zgodnie z art. 4 prawa wekslowego. Weksel może być płatny:

1. w miejscu zamieszkania lub siedziby osoby trzeciej niezwiązanej ze stosunkiem wekslowym (domicyliat)

2. w miejscowości, w której trasat ma miejsce zamieszkania lub siedzibę

3. w innej miejscowości

• samo oznaczenie miejsca płatności weksla nie jest istotnym elementem jego nieważności. Miejsce wymienione obok nazwiska (siedziby) trasata, uważa się za miejsce płatności

Wybór miejsca płatności ma decydujące znaczenie przy oznaczeniu:

1. właściwości sądu przy sporze z weksla

2. ocenie waluty weksla

3. przy złożeniu protestu

Ad VI OKREŚLENIE REMITENTA

• brak oznaczenia remitenta czyni weksel nieważnym ponieważ polskie pr. wekslowe nie dopuszcza wystawienia tego papieru wartościowego na okaziciela.

• Remitentem może być os pr. os. fiz., ułomna osoba prawna.

• Prawo wekslowe dopuszcza istnienie kilku remitentów np. wspólników sp. cywilnej.

Ad VII DATA I MIEJSCE WYSTAWIENIA

• weksel może zawierać tylko jedną datę i tylko jedno miejsce wystawienia weksla

• żadnych odstępstw od ww. zasady

• data wystawienia weksla ma podstawowe znaczenie m. in. dla:

1. Oceny zdolności wekslowej osoby, która podpisuje weksel.

2. Dla ustalenia jakie prawo jest prawem właściwym dla weksla w przypadku ewentualnej zmiany prawa.

3. Określenia terminu płatności, jeżeli w wekslu określono ten termin jako w pewien czas po dacie.

4. Dla określenia rocznego terminu dla przedstawienia do przyjęcia weksla płatnego w pewien czas po okazaniu.

5. Dla określenia początkowego terminu liczenia odsetek należnych od sumy wekslowej w przypadku zastrzeżenia oprocentowania.

- nie powoduje nieważności podanie nieprawidłowego miejsca wystawienia weksla.

Ad VIII PODPIS WYSTAWCY WEKSLA

• podpis powinien być napisany lub uwierzytelniony znakiem ręcznym służącym do identyfikacji danej osoby podpisanej na wekslu

• nie wymaga się czytelnego podpisu

• nie wymaga się imienia i nazwiska wystarczy nazwisko

• nie może to być parafa

• powinien być umieszczony pod treścią weksla na przedniej stronie i powinien się łączyć bezpośrednio z treścią weksla

• osoba podpisująca weksel powinna mieć zdolność wekslową (zd. do czynności wekslowych)
  w spółce taką zdolność ma: przedstawiciel, prokurent, pełnomocnik

• osoby fizyczne podpisują weksel same lub przez przedstawiciela lub pełnomocnika. Pełnomocnictwo powinno być szczególne na piśmie.

Klauzule wekslowe:

oprócz elementów ustawowo niezbędnych dla ważności weksla na wekslu mogą być zapisane różne klauzule wekslowe, które mogą się odnosić do samego zobowiązania wekslowego lub stosunków pozawekslowych.

Dotyczące zobowiązań wekslowych

1. klauzule o dokładnie określonym przez prawo wekslowe wpływie na zobowiązania wekslowe.
   np. nie na zlecenie, zwolnienie z protestu, zastrzeżenie weksla do przyjęcia

2. klauzule które pr. wekslowe uważa za nienapisane
   np. zwolnienie się wystawcy od odpowiedzialności za zapłatę

3. klauzule powodujące nieważność weksla
   np. uzależnienie zapłaty od warunku lub świadczenia wzajemnego, inne niż z art. 33 terminy płatności.

Dotyczące stosunków pozawekslowych - klauzule kupieckie!

1. klauzula waluty - czy wystawca otrzymał równowartość sumy wekslowej od remitenta

2. klauzula pokrycia - stosunek prawny miedzy wystawcą a trasatem

3. klauzula zawiadomienia - czy trasat ma oczekiwać na zawiadomienie o wystawieniu weksla

Do klauzul, które mają wpływ na zobowiązania wekslowe zaliczamy m. in.

1. oznaczenie domicyliata

2. zastrzeżenie oprocentowania sumy wekslowej (w wekslu płatnym za okazaniem lub w pewien czas po okazaniu) natomiast w każdym innym wekslu zastrzeżenie takie uważa się za nienapisane

3. klauzula „nie na zlecenie”

4. klauzula zastrzeżenia weksla do przyjęcia

5. zwolnienie z protestu

6. zastrzeżenie co do waluty, w jakiej ma nastąpić zapłata

7. i inne

Klauzule, które prawo wekslowe uznaje za nienapisane;

1. zwolnienie się wystawcy od odpowiedzialności za zapłatę (art. 19 pr. weksl.);

2. klauzula oprocentowania, w której nie została określona wysokość odsetek;

3. zastrzeżenie oprocentowania kwoty wekslowej na wekslu płatnym w oznaczonym dniu i w pewien czas po dacie.

Klauzule, które powodują nieważność weksla:

1. uzależnienie zapłaty przez wystawcę od warunku lub świadczenia wzajemnego

2. oznaczenie terminu płatności w sposób inny niż określony w art. 33 prawa wekslowego.

Przeniesienie praw z weksla

związane z funkcją obiegową

prawa wekslowe mogą być przeniesione m.in.:

1. w drodze przelewu wierzytelności (nie każdy, weksel nie na zlecenie)

2. przez dziedziczenie

3. samo wręczenie - jeżeli posiadacz weksla nabył go na podstawie indosu in blanco lub indosu na okaziciela

4. przez indos

Indos polega na zamieszczeniu na wekslu oświadczenia, że uprawniony z weksla podstawia w swoje prawa innego wierzyciel, dla ważności indosu musi być on bezwarunkowy i musi obejmować całą sumę wekslową.

Jest to nabycie pierwotne.

Przez indos można przenieść każdy weksel chociażby nawet nie był wystawiony na zlecenie, z wyjątkiem weksli, w których wystawca umieścił na wekslu wyrazy „nie na zlecenie” lub inne równoznaczne zastrzeżenie. Wówczas zwykły przelew.

Indos może być własnościowy czyli przenoszący na indosatariusza własność weksla (formy: zupełny, na okaziciela, lub in blanco)

weksel in blanco - jego posiadacz może:

1. wypełnić indos własnym nazwiskiem lub innej osoby

2. indosować weksel dalej in blanco lub na inną osobę.

3. przenieść weksel na inną osobę bez wypełniania indosu in blanco i bez indosowania (po prostu przez wręczenie)

Indos może być też pełnomocniczy, na mocy którego indosant udziela indosatariuszowi pełnomocnictwa do wykonywania praw wekslowych w swoim imieniu.

indos zwrotny, gdy weksel zostaje przeniesiony na osobę, która już z weksla odpowiada.

Reta weksel - zakaz indosowania tych weksli, w których zastosowana klauzulę „nie na zlecenie”.

Weksel zaopatrzony choćby w jeden indos nazywa się wekslem rymesa.

Ciąg indosów powinien być nieprzerwany (nabywanie pierwotne) i jest nieprzerwany jeżeli:

1. posiadacz weksla nabył swoje prawa na podstawie ostatniego indosu imiennego, na okaziciela czy in blanco.

2. każdy indosant opiera swoje prawo do weksla na poprzednim indosie imiennym, na okaziciela, lub in blanco.

3. pierwszym indosantem jest remitent.

Przez umieszczenie na wekslu indosu indosant staje się solidarnym dłużnikiem posiadacza weksla.

Przyjęcie weksla (akcept):

Generalnie zgodnie z pr. wekslowym weksel trasowany może być przedstawiony do przyjęcia, czyli nie ma obligatoryjnego obowiązku

Weksel musi być przedstawiony do przyjęcia gdy jest wekslem:

1. płatnym w pewien czas po okazaniu. Gdyż od dnia okazania biegnie termin płatności.

2. domicylowanym - gdyż bez wyraźnej zgody trasata domicyliat nie może dokonywać zapłaty za weksel

3. płatny w innej miejscowości niż ta, w której trasat ma miejsce zamieszkania lub siedzibę

4. opatrzony klauzulą nakazującą przedstawienie weksla do przyjęcia z oznaczeniem terminu lub bez.

Przyjęcie powinno być bezwarunkowe choć może dotyczyć tylko części sumy wekslowej.

Zgodnie z prawem wekslowym wystawca może w wekslu zabronić przedstawienia do przyjęcia. Taki weksel przedstawiony jest od razu do zapłaty!

Terminy przedstawienia weksla do przyjęcia określają stosowne przepisy prawa wekslowego

1. weksel płatny w oznaczonym dniu lub w pewien czas po dacie ma być przedstawiony aż do terminu płatności

2. weksel płatny w pewien czas po okazaniu = rok od daty wystawienia

Z momentem przyjęcia trasat staje się głównym dłużnikiem.

1

---