1.Co to są odpady? Odpady oznaczają każdą substancję lub przedmiot należący do jednej z kategorii określonej w załączniku nr 1 do ustawy, których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do ich pozbycia jest zobowiązany.

To wszystkie przedmioty / substancje niebędące ściekami, nie przydatne w miejscu / czasie, w którym powstały.

2.Główne wytyczne w ustawie o odpadach: Gospodarkę odpadami regulują 4 ustawy: prawo ochrony środowiska (ustawa z dnia 27.04.2001), ustawa o odpadach (17.04.2001), ustawa o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (27.04.2001), ustawa o obowiązkach postępowania w zakresie gospodarki niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (11.05,2001)

Ustawa o utrzymaniu czystości, porządku w gminach

Ustawa jest aktem prawnym, który określi ramy postępowania. Nie określa sposobów postępowania. Ustawa o odpadach obowiązuje wraz z 33 aktami wykonawczymi.

1..Podstawowe definicje

2..Hierarchia

3..Obowiązki uzyskania zezwolenia na wytwarzanie odpadów

4..Odpowiedzialność za przekazane odpady

5..Postępowanie z odpadami niebezpiecznymi

6..Obowiązek wykorzystania odpadów jako surowców wtórnych

7..Postępowanie z opakowaniami po substancjach trujących

8..Zakaz spalania odpadów na powierzchni Ziemi oraz poza obiektami i urządzeniami technicznymi przeznaczonymi do tego celu

9..Składowanie odpadów

10..Opłaty i kary za składowanie odpadów

11..Międzynarodowy obrót odpadami

13..Przepisy karne

14..Przepisy przejściowe

3.Grupy odpadów w zależności od źródła ich powstawania: Jest 20 takich grup (w każdej z nich są podpunkty szczegółowe), np.:

- 01 odpady powstałe przy poszukiwaniu, wydobyciu i wzbogacaniu rud oraz innych surowców mineralnych

- 02 odpady z rolnictwa, sadownictwa, hodowli, rybołówstwa, leśnictwa oraz przetwórstwa żywności

- 03 odpady z p[przetwórstwa drewna oraz produkcji papieru, tektury, masy

- 14 odpady rozpuszczalników organicznych

- 17 odpady z budowy, remontów, demontażu obiektów budowlanych oraz drogowych

4.Których odpadów powstaje najwięcej? Najwięcej jest odpadów przemysłowych; w Polsce ponad 100 mln ton rocznie

5.Ilości gromadzonych odpadów:

Odpady przemysłowe ponad 100 mln ton/rok

Odpady komunalne 10 mln ton / rok

Odpady ściekowe 2 mln ton / rok

Odpady niebezpieczne 5 mln ton / rok

6.Ogólny podział odpadów:

- metaliczne, żelazne, nieżelazne (złom, odpady stali i żeliwa)

- niemetaliczne, odpady mineralne (odpady organiczne z oczyszczania ścieków, odpady tworzyw sztucznych organicznych, odpady poużytkowe)

- odpady energii, ciepła, ciśnienia i paliw

1..odpady komunalne powstałe w wyniku bytu człowieka:

- stałe - niebezpieczne i pozostałe

- ciekłe - niebezpieczne i pozostałe

2...odpady powstałe w wyniku działalności gospodarczej

- stałe - niebezpieczne i pozostałe

- ciekłe - niebezpieczne i pozostałe

3...osady ściekowe:

- stałe - niebezpieczne i pozostałe

- ciekłe - niebezpieczne i pozostałe

7.Magazynowanie odpadów: Jest to czasowe przetrzymywanie lub gromadzenie odpadów przed ich transportem, odzyskaniem, unieszkodliwieniem (składowanie jest bezterminowe).

8. Obowiązki posiadacza odpadów: Posiadaczem odpadów jest każdy, kto faktycznie włada odpadami (wytwórca odpadów to inna osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna), domniemywa się, że władający powierzchnią ziemi jest posiadaczem odpadów znajdujących się na nieruchomości.

Może on magazynować, odzyskiwać i unieszkodliwiać odpady.

9.Jakie odpady i kiedy można importować do Polski? Zabrania się przywozu odpadów z zagranicy, odpadów niebezpiecznych i tych bez zgody szczebla ministrialnego. Minister wydaje decyzję pozytywną, gdy są spełnione warunki:

- odpad może być wykorzystany do odzysku w Polsce

- nie może być wykorzystany w celach rolnych

- jeśli nie ma źródeł surowców, można wykorzystać odpady

- jeśli nie spowoduje rozrostu odpadów w Polsce

10.W jakich przypadkach ponosi się podwyższoną opłatę za składowanie odpadów? Wprowadzono opłatę za korzystanie ze środowiska naturalnego bez wymaganego pozwolenia lub innej decyzji. Jeżeli składowane lub magazynowane odpady ulegają zmieszaniu, za podstawę opłaty przyjmuje się rodzaj odpadu, za który jednostkowa stawka opłaty jest największa.

11.Postępowanie z odpadami niebezpiecznymi

- Gromadzenie i przechowywanie odpadów niebezpiecznych możliwe jest wyłącznie, gdy te odpady są przeznaczone do wykorzystania lub unieszkodliwienia

- odpady muszą być umieszczone w specjalnych pojemnikach lub urządzeniach magazynowych, nie można mieszać różnych rodzajów odpadów

- pojemniki muszą być z materiału odpornego na działanie składników odpadów

- możliwość stosowania pojemników jednorazowych, które też rozkładają się w procesach rozkładu odpadów ( nie do odpadów łatwopalnych)

- nie wyjmuje się odpadów z pojemników, tylko Ida do spalenia razem odpadem, czyli SA one łatwopalne (odpad nie może reagować z pojemnikiem)

12.Unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych

- odzysk i powtórne wykorzystanie z użyciem m.in., metod rozdzielania grawitacyjnego, filtracji, destylacji, separacji chemicznej (w bardzo różnych fizykochemicznych metodach)

- unieszkodliwianie metodami fizykochemicznymi m.in. przez neutralizację, strącanie, kompleksowanie

- unieszkodliwianie metodami biologicznymi przez fermentację, rozkład tlenowy i ich kombinację

- unieszkodliwianie metodami termicznymi: spalanie (współspalanie) i piroliza

- zestalanie metodami chemicznymi oraz fizykochemicznymi, stabilizowanie (cementowanie, spoiwa organiczne, wysokie temperatury zestalania)

- izolowanie - tymczasowe zamykanie w szczelnych pojemnikach przed właściwym składowaniem

Spalanie odpadów niebezpiecznych często daje niebezpieczne w dalszym ciągu żużle i popioły, dlatego wykorzystywane jest zestalanie. Odpady te możemy składować na składowiskach specjalnie przygotowanych - oznakowanych i izolowanych, pod ciągłym dozorem. Budowac składowiska można dla specyficznych odpadów.

13.Składowanie odpadów niebezpiecznych

Składowanie odpadów niebezpiecznych może być tylko w określonych miejscach, niezagrożonych powodziami i z nadzorem. Urządzenie takiego składowiska powinno zapewnić zachowanie odległości nie mniejszej niż 1m pomiędzy najniżej położona warstwą uszczelniającą dno składowiska, a naturalnym poziomem wody podziemnej. Niezbędne jest ponadto uszczelnienie dna i ścian bocznych do poziomu co najmniej 2m poniżej otaczającego terenu. Ma to na celu zabezpieczenie przed przenikaniem wód opadowych z wnętrza składowiska do wód podziemnych. Warstwy uszczelnienia: dolna, pośrednia i górna warstwa uszczelniająca.

- dolna warstwa uszczelniająca - przepuszczalność hydrauliczna nie większa niż 10-9 cm/s; materiał - szczeliwo mineralne o grubości co najmniej 1,5m

- pośrednia warstwa uszczelniająca - grubość 30cm; materiał - piasek i żwir, warstwa ta powinna zawierać awaryjny system drenażu dla odprowadzania ewentualnych przecieków przez górne uszczelnienie

- górna warstwa uszczelniająca - przepuszczalność hydrauliczna nie większa niż 10-9 cm/s; materiał - geomembrana z tworzywa sztucznego lub dwie warstwy geowłókniny i warstwę szczeliwa mineralnego między nimi

- żwirowa warstwa filtracyjna - grubość co najmniej 30cm, powinna być wyposażona w system drenażu odcieków wód odpadowych

14.Odpady niebezpieczne nie nadające się do składowania

- emitujące pary, gzy, itp.

- rozpuszczalne w H₂O

- zawierające kwasy i alkohole w ilościach zmieniających pH

15.Różnica między spalaniem a pirolizą

Spalanie

- temperatura wyższa niż 850^oC

- zawartość Cl w organizmach >*% suchej masy

- minimalna zawartość O₂ w gazach spalinowych 6%

- ciągłe monitorowanie

- termiczne przekształcanie w piecach obrotowych (produkcja cementu i wapnia)

- problem gazu odlotowego

Piroliza:

- procesy fizyko-chemiczne

- nie przekracza dopuszczalnych stężeń emisji substancji szkodliwych do powietrza i wody

- ciągły monitoring

- pozostałości i martwe odpady są wykorzystywane

- rozkładając wielkocząstkowych substancji organicznych w podwyższonej temperaturze, otrzymuje się substancje o niskiej masie cząsteczkowej

- rozkład termiczny pod wpływem temperatury bez rozkładu tlenu

16.Co to są odpady komunalne? To odpady powstające w gospodarstwie domowym, a także odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych, pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych.

Grupy odpadów należące do odpadów komunalnych:

- odpady domowe - związane z życiem człowieka

- odpady wielkorozmiarowe, np. wraki samochodów, lodówki, pralki, telewizory, meble

- odpady uliczne - zbierane z sieci koszy ulicznych oraz zmiotki z chodników i powierzchni ulic, placów

- odpady z obiektów użyteczności publicznej m.in.: obiektów oświatowych, obiektów kulturalnych (bez odpadów zaliczanych do niebezpiecznych)

- odpady z terenów zieleni zorganizowanej, pielęgnacji zieleni (place, trawniki, parki)

- śnieg i ód usuwany z powierzchni ulic i placów w okresie zimowym

- urobek ziemny z prac ziemnych budowlanych

- gruz z remontów i rozbiórki budynków

17.Odpady niebezpieczne w odpadach komunalnych: Należą tu odpady zawierające substancje: toksyczne, palne, wybuchowe, biologicznie czynne, także zakażone mikroorganizmami chorobotwórczymi:

- zużyte baterie, akumulatory

- odpady zawierające rtęć (lampy rtęciowe - świetlówki, termometry, przełączniki)

- pozostałości oraz opakowania po farbach i lakierach

- rozpuszczalniki organiczne

- odpady zawierające inne rozpuszczalniki oraz substancje chemiczne służące do wywabiania plam, środki czyszczące

- środki ochrony roślin (pestycydy) i opakowania po nich

- środki do konserwacji i pielęgnacji drewna i opakowania po nich

- zbiorniki po aerozolach, środkach do dezynfekcji

- opady zawierające oleje: filtry oleju, czyściwo, szlamy zaolejone

- smary, środki do konserwacji metali

- odczynniki chemiczne

- przeterminowane i częściowo wykorzystane leki

- skażone opatrunku, strzykawki, pampersy

18.Postępowanie z odpadami w aglomeracji miejskiej

19.Wskaźniki właściwości technologicznych odpadów domowych

1...Wskaźniki określające nagromadzenie odpadów:

- nagromadzenie w jednostkach objętości (m³/M rok*)

- nagromadzenie w jednostkach wagowych (kg/M rok*)

- współczynnik nierównomierności gromadzenia μ_d, μ_m, μ_r (dobowy, miesięczny, roczny)

* ilość/ mieszkańca na rok

2...Wskaźniki fizyczne

- gęstość (kg/m³)

- podział frakcyjny (%)

- skład morfologiczny (%)

3...Wskaźniki określające wartość opałową:

- wilgotność (%)

- części palne (%)

- części niepalne (%)

- części lotne (%)

- ciepło spalania (kJ/kg s.m.)

- wartość opałowa robocza (kJ/kg)

- składniki agresywne SO₂, HCl, N₂O₅ (mg/kg s.m.)

- skład elementarny części palnych,. C, H, S, N, Cl, O (% części palnych)

4...Wskaźniki charakteryzujące właściwości nawozowe:

- substancje organiczne (% s.m.)

- węgiel organiczny (%C s.m.)

- azot organiczny (%N s.m.)

- fosfor (%P₂O₅ s.m.)

- potas (%K₂O s.m.)

- metale ciężkie: Cd, Cr, Cu, Ni, Pb, Zn (mg/kg s.m.)

20.Skład morfologiczny odpadów komunalnych: W Polsce największy udział w ogólnej masie odpadów stanowią w kolejności:

- odpady organiczne - spożywcze

- odpady z papieru i tektury

- odpady ze szkła i opakowania szklane

- odpady z tworzyw sztucznych

W niektórych rejonach zabudowy mieszkaniowej znaczący procent w ogólnej masie odpadów stanowią odpady mineralne, w tym frakcja poniżej 10mm.

21.Sortowanie odpadów komunalnych

22.Technologie minimalizacji odpadów

23.Odpady z elektrowni i elektrociepłowni: Nowoczesne elektrownie cieplne stosują wyłącznie paleniska pyłowe, gdzie spala się zmielony węgiel. Niepalne części mineralne (pyłowe) przechodzą do komina, gdzie są wychwytywane przez filtry. W I, II i III strefie elektrofiltrów zbierając się popioły różniące się między sobą składem chemicznym. W strefie I zbierają się najgrubsze frakcje popiołu, głównie krzemionka, a w II i III popioły drobne o dość stałym składzie chemicznym. Popioły lotne przedostają się do atmosfery bezpośrednio z kominów lub ze składowisk, powodując szkody w środowisku. Mają one bezpośredni, niekorzystny wpływ na rośliny, obniżając intensywność asymilacji, a tym samym spowalniając wzrost roślin.

- popiół lotny - pozostałość ze spalania węgla kamiennego lub brunatnego unoszona ze spalinami:

- popiół lotny uchwycony - popiół uchwycony poza komorą spalinową

- popiół lotny emitowany - popiół lotny unoszony z komina i poza kominem

- żużel - pozostałość po spalaniu węgla kamiennego lub brunatnego w kotłach, wyprowadzona spod komory paleniskowej

- mieszanina popiołowo-zużlowa - produkt powstający w wyniku zmieszania poza kotłem popiołu lotnego i żużlu o różnym udziale składników | 99%

- mikrosfery - lekkie frakcje glinokrzemianów zawartych w popiołach lotnych, składające się z kulistych ziaren wewnątrz wypełnionych gazami (azot, CO₂); ich szkodliwość zależy od zawartego w ziarnie gazu

- niekiedy wyróżnia się jeszcze pojęcie popiołów dymnicowych. Są to zasadniczo popioły o średnicy ziaren 60-100μ, odkładające się samoistnie w urządzeniach i przewodach ciągu spalinowego. W niektórych publikacjach pojęcie to utożsamia się z pojęciem popiołów lotnych.

24.Skład popiołów i żużli: Skład chemiczny popiołów i żużli jest podobny.

25.Rodzaje odpadów paleniskowych:

- popioły lotne - pozostałości ze spalenia węgla kamiennego lub brunatnego unoszonego ze spalinami

- popioły lotne uchwycone - popiół uchwycony poza komorą paleniskową

- popiół lotny emitowany - unoszony z komina i poza kominem

- żużle - pozostałość po spaleniu węgla kamiennego lub brunatnego w kotłach, wyprowadzana spod komory paleniskowej

- mieszanina popiołowo-żużlowa - produkt powstały w wyniku zmieszania poza kotłem popiołu lotnego i żużla o różnym udziale składników 1:99%.

26.Mikrosfery: Mikrosfera - lekka frakcja glinokrzemianów zawartych w popiołach lotnych, składa się z kulistych ziaren wewnątrz wypełnionych gazami (N, CO₂).

Niekiedy wyróżniane jest jeszcze pojęcie popiołów dymnicowych. Są to zasadniczo popioły o średnicy ziaren 60-100, odkładające się samoistnie w urządzeniach i przewodach ciągu spalinowego. W niektórych publikacjach pojęcie to utożsamiane jest z pojęciem popiołów lotnych.

27.Wykorzystanie popiołów i żużli

- wykorzystywane w rolnictwie

- wykorzystywane do produkcji materiałów budowlanych oraz jako dodatek do zapraw i betonów

- wykorzystywane w budownictwie lądowym i drogownictwie, do budowy nasypów konstrukcyjnych, dróg, do rekultywacji terenów

Największymi odbiorcami popiołów lotnych są lub mogą być następujące branże gospodarcze:

- rolnictwo

- przemysł materiałów budowlanych

- budownictwo lądowe i drogownictwo

- górnictwo i energetyka

- przemysł ciężki

- przemysł chemiczny

29.Wytwarzanie i skład odpadów gumowych

Sama guma nie jest niebezpieczna, szkodliwe SA dodatki do niej dodawane.

Składniki agresywne:

- SO₂ (25000 mg/kg) Cd - 8

- HCl (1000 mg/kg) Pb - 70

- N₂O₅ (2500 mg/kg) Zn - 16 tys.

30.Zagospodarowanie odpadów gumowych

- rozdrabnianie - miał gumowy - asfalt, torf syntetyczny, nawierzchnie sportowe, dodatek do maseczek gumowych

- bieżnikowanie - ponowne wykorzystanie

- w całości - falochrony, nabrzeża

- wytwarzanie regeneratu - własności plastyczne

- energia ze spalania - piece cementowe

- składowanie 11 zl/tona

31.Podział odpadów przemysłowych - niebezpiecznych

- odpady górnicze (w tym skalne z kopalni i zakładów przerobowych)

- fosfogipsy

- żużle z hutnictwa żelaza i stali

- odpady poflotacyjne przemysłu siarkowego

- odpady przemysłu sodowego

- odpady poflotacyjne z przemysłu węglowego oraz mechanicznego oczyszczania wód kopalniczych

- żużle z hutnictwa metali nieżelaznych

- popioły lotne i żużle z elektrowni, elektrociepłowni i kotłowni

- szlamy i pyły z oczyszczania gazów w hutnictwie

- osad mechaniczno-chemiczny

- wapno pokarbidowe

- odpad z materiałów ceramicznych i budowlanych

- odpady odlewnicze

Przemysłowe - niebezpieczne:

- zawierające rtęć

- oleje przepracowane

- odpady z galwanizarii

- azbest

Największym źródłem odpadów przemysłowych to przemysł górniczy, popioły lotne i żużle z elektrowni, elektrociepłowni i kotłowni, a także przemysł metali nieżelaznych.

32.Rodzaje odpadów rtęciowych

- lampy rtęciowe - odpad w procesie technologicznym i zużyte

- produkcja chloru metodą elektrolizy rtęciowej

- produkcja chlorku winylu czy aldehydu octowego - kataliza rtęciowo-węglowa

- termometry

- wszystkie produkty zawierające rtęć

Dopuszczalne normy rtęci: ścieki 0,02 mg/dm³, gleba 10mg/kg

33.Zagospodarowanie odpadów rtęciowych

- dodawanie do produkcji betonu i gruntobetonu - utwardzanie dróg

- stłuczka szklana - produkcja mączki do mas asfaltowych; wykorzystanie do produkcji szkła

- odzysk rtęci i ponowne wykorzystanie - metoda terminokondensacyjna:

demerkuryzacja rozdrabnianie odpadu parowanie rtęci schładzanie (ciekłym azotem) kondensacja

otrzymuje bardzo czystą rtęć na dużą skalę

36.Zużyte akumulatory jako odpad: Zużyte akumulatory kwasowo-ołowiane stanowią odpad niebezpieczny ponieważ zawierają dwa składniki stanowiące niebezpieczeństwo dla środowiska: kwas siarkowy o stężeniu około 19% oraz ołów metaliczny i jego związki., zgodnie z rozporządzeniem ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa z 24 grudnia 1997 w sprawie klasyfikacji odpadów zużyte akumulatory klasyfikowane są w grupie 16 (odpady różne i nie ujęte w innych grupach), podgrupie 16 06 (baterie i akumulatory).

37.Recykling zużytych akumulatorów

- przerób akumulatorów (po ich uprzednim osuszeniu i zagospodarowaniu elektrolitu) w procesach metalurgicznych, w których do wytopu redukcyjnego w piecach hutniczych wprowadzane są kompletne akumulatory

- rozdział mechaniczny złomu akumulatorowego i segregacja produktów na frakcje: metalonośną oraz tworzyw sztucznych

38.Wykorzystanie odpadów przemysłowych w Polsce

- odpady górnicze z kopalni i zakładów przeróbczych w ilości 56,1 mln ton, z czego wykorzystano 63,8%

- odpady poflotacyjne z przemysłu metali nieżelaznych, siarkowego, barytowego, węglowego oraz mechanicznego oczyszczania wód kopalnianych w ilości 19,1 mln ton, z czego wykorzystano 32%

- popioły lotne z elektrowni, elektrociepłowni oraz kotłowni w ilości 20,6 mln ton, z czego wykorzystano 64,3%

39.Wykorzystanie odpadów komunalnych w Polsce

- wytwarzanie kompostu

- ujmowanie i wykorzystanie do celów energetycznych gazu wysypiskowego (produkcja energii elektrycznej)

- wyselekcjonowanie w systemie zbiórki i segregacji składników o charakterze surowców wtórnych tj.: papier, makulatura, opakowania szklane, stłuczka szklana, metale żelazne i nieżelazne, tworzywa sztuczne.

Średnio w kraju wykorzystanie surowców wyspecjalizowanych z odpadów komunalnych nie przekracza 0,5% ogólnej masy usuwanych odpadów.

40.Odzysk materiałów z odpadów: Odzyskiwanie - oznacza, że materiał stanowiący dany składnik odpadów jest wykorzystywany przez obróbkę wstępną i obróbkę właściwą w wyniku czego otrzymuje się ten sam materiał, ale może mieć inną formę, służyć do innego celu.

Przykładami odzyskiwania materiałów są: papier i tektura, stłuczka szklana, metale żelazne i nieżelazne, gruz budowlany oraz niektóre tworzywa sztuczne. Najpowszechniej tą formę wykorzystania odpadów stosuje się dla odpadów z papieru i stłuczki szklanej.

41.Przekształcanie odpadów: Przekształcenie oznacza zmianę komponentu; w trakcie przekształcania pojawia się nowy produkt. Kompostowanie, fermentacja beztlenowa, odzysk biogazu z wysypisk, spalanie to niektóre przykłady przekształcania odpadów.

Kompost może być użyty w ogrodnictwie i rolnictwie

42.Techniki utylizacji odpadów

- selektywne gromadzenie

- zakłady segregacji

- metody biochemiczne

- metody termiczne (np. spalanie)

Zakłady segregacji odpadów zmieszanych muszą być w pełni lub w dużej części zmechanizowane.

43.Różnice pomiędzy odzyskiem a przekształcaniem odpadów: W odzysku otrzymuje się ten sam materiał, ale może on mieć inna formę i służyć innemu celowi, zaś po przekształceniu pojawia się nowy produkt.

44.Jakie odpady można sortować ręcznie? Zgodnie z wymaganiami sanitarnymi do tego, żeby odpady mogły by sortowane ręcznie, konieczne jest, by spełniły wymagania:

- powinny być suche

- nie powinny zawierać składników niebezpiecznych

- nie powinny zawierać rozkładalnej substancji organicznej, stanowiącej podłoże rozwoju mikroorganizmów chorobotwórczych.

45.Cechy właściwego pojemnika na odpady niebezpiecznePojemniki powinny być ze szczelnymi zamknięciami, opisane, odporne na działanie odpadów oraz warunków zewnętrznych. Pojemniki, w których odpady niebezpieczne są dostarczane do miejsc ich gromadzenia, powinny być wykonane z materiału odpornego na działanie umieszczonego w nim odpadu. Możliwość stosowania pojemników jednorazowych, które też rozkładają się wraz z odpadem (nie do odpadów łatwopalnych).

46.Technologie segregacji odpadów

47.Biochemiczne techniki przeróbki odpadów stałych: Istnieją dwie podstawowe metody:

- kompostowanie

- fermentacja beztlenowa w zamkniętych komorach

W procesie kompostowana pozyskujemy jako materiał do wykorzystania kompost, zaś pozostałość po procesie - ok. 40% ogólnej masy odpadów stanowi odpad technologiczny wymagający zagospodarowania lub unieszkodliwiania przez składowanie.

W procesie fermentacji beztlenowej uzyskiwany jest kompost oraz gaz pofermentacyjny, zaś masa odpadowa stanowi 30-40% masy odpadów.

48.Kompostowanie - definicja: Kompostowanie jest metodą przeróbki odpadów bazującą na naturalnych procesach biochemicznych, jakie zachodzą w glebie. W sztucznie stworzonych warunkach w kompostowniach możliwe jest zintegrowanie tych procesów i stosunkowo szybkie przekształcenie odpadowej mieszaniny organicznych substancji w nawóz organiczny - kompost z wydzieleniem jako ubocznych substancji odpowiednich gazów.

Istotną rolę w unieszkodliwianiu odpadów kompostowania odgrywają procesy mineralizacji i humifikacji.

Procesom rozkładu substancji organicznych z udziałem tlenu towarzyszy wydzielenie ciepła, a w efekcie masę przerabianego materiału ogrzewa się do temperatury, jaka tolerują jedynie organizmy termofilne, cenne dla dalszych stadiów kompostowania, giną natomiast organizmy chorobotwórcze i nasiona chwastów.

W efekcie procesu kompostowania otrzymuje się materiał stabilny, unieszkodliwiony pod względem sanitarno-epidemiologicznym, stanowiący cenny nawóz organiczny, zasobny w substancje organiczne i niezbędne składniki odżywcze dla roślin.

49.Technologie kompostowania: Wyróżniamy 2 grupy technologii kompostowania:

- kompostowanie w warunkach naturalnych (w pryzmach na otwartym powietrzu)

- kompostowanie w warunkach sztucznych (w komorach, na płytach fermentacyjnych) ze wstępną obróbką odpadów.

Inny podział technologii kompostowania:

- kompostowanie odpadów zmieszanych

- kompostowanie wydzielonej frakcji odpadów organicznych

Do technik kompostowania w warunkach naturalnych zalicza się zarówno kompostowanie w pryzmach na otwartym powietrzu, jak i proste kompostowanie w kompostownikach przydomowych.

50.Działanie biostabilizatora: Najważniejszym elementem technologicznym tego systemu jest bioreaktor mocy zwany biostabilizatorem. W reaktorze tym przebiegają procesy i operacje pozwalające na przygotowanie odpadów do kompostowania w wymienionych wyżej warunkach naturalnych lub sztucznych. Wprowadzony do biostabilizatora strumień zmieszanych odpadów ulega w nim selektywnemu rozdrobnieniu (głównie składniki zawierające czystą substancję organiczną) i homogenizacji. Ponadto zapoczątkowane zostają procesy biochemiczne, mineralizacja i nitryfikacja.

W nowej generacji biostabilizatorów średni czas przebywania odpadów wynosi 30-36 godzin, biostabilizator działa w sposób ciągły. Polega to na tym, że załadunek odpadów odbywa się równocześnie z częściowym rozładunkiem. Następuje zatem tylko częściowa wymiana materiału, co stwarza korzystne warunki dla przebiegu procesów biochemicznych w komorze biostabilizatora.

51.Fermentacja beztlenowa odpadów: W procesie fermentacji beztlenowej uzyskiwany jest kompost oraz gaz pofermentacyjny, zas masa odpadowa stanowi 30-40% masy odpadów.

52.Ogólne sposoby unieszkodliwiania odpadów

- składowanie na wysypisku

- termiczne unieszkodliwianie (spalanie)

- metody biochemiczne (kompostowanie)

Racjonalne metody postępowania z odpadami tworzą wspólnie zintegrowany system gospodarowania odpadami.

53.Postępowanie z odpadami - schemat

54.Składowiska odpadów komunalnych: Składowanie odpadów na wysypiskach jest najstarszą i do dzisiaj najbardziej rozpowszechnioną metodą unieszkodliwiania odpadów stałych. Przy zachowaniu odpowiednich reżimów technologicznych można bezpiecznie składować zarówno odpady komunalne, jak i odpady przemysłowe (w tym niebezpieczne).

Współczesne wymogi ochrony środowiska oraz sanitarne narzucają konieczność budowy i eksploatacji wysypiska w sposób ograniczający do minimum emisję zanieczyszczeń. Z tego też względu nastąpiła zdecydowana zmiana w podejściu do wyboru miejsca wysypiska i warunków jego budowy.

Pierwotnie wystarczyło wyznaczenie odpowiedniego terenu, ewentualne ogrodzenie go i przystąpienie do składowania odpadów. Obecne wymagania powodują, że wysypisko jest obiektem inżynieryjnym o stosunkowo dużym nasyceniu uzbrojenia i wyposażenia technologicznego.

Składowanie odpadów może odbywać się na składowisku odpadów, które posiada decyzję o warunkach zabudowy, zagospodarowania terenu oraz pozwolenia na budowę.

Odpady składowane na składowisku musza być segregowane.

Przy planowaniu i budowie wysypisk należy uwzględnić obszar ich uciążliwego oddziaływania na otoczenie i na środowisko naturalne. W strefie tej z konieczności powinno być ograniczone użytkowanie terenu (m.in. powinien być zakaz stawiania nowych budynków mieszkalnych, uprawy roślin przeznaczonych do surowego pożywania, prowadzenia wypasu bydła oraz zbioru runa leśnego).

Odpady na składowisku musza być sortowane.

55.Jakich odpadów nie można składować na składowiskach odpadów komunalnych?

- występujących w postaci ciekłej, w tym zawierających wodę w ilości powyżej 95% masy całkowitej, z wyłączeniem szlamów.

- o właściwościach wybuchowych, żrących, toksycznych, utleniających lub łatwopalnych

- medycznych i weterynaryjnych

- powstających w wyniku prac naukowo-badawczych, rozwojowych lub działalności dydaktycznej, które nie są zidentyfikowane lub są nowe i których oddziaływanie na środowisko jest nieznane

- opon i ich części, z wyłączeniem opon rowerowych i o średnicy zewnętrznej większej niż 1400mm

- radioaktywnych

- zakaźnych (pochodzących ze szpitali, ośrodków zdrowia, lecznic weterynaryjnych i innych tego typu obiektów)

- inne odpady zaliczane do odpadów niebezpiecznych, np. przeterminowane środki pielęgnacji roślin i ich opakowań

- odpadów nieznanego pochodzenia

56.Jakich odpadów nie można składować na składowiskach odpadów niebezpiecznych?

- te, które emitują do atmosfery gazy lub pary szkodliwe dla organizmu lub środowiska lub są uciążliwe zapachowo, a emisja tychże może być samoistna

- nie można składować odpadów w postaci ciekłej, szlamu lub zawiesin

- zawierające kwasy lub alkalia

- składniki rozpuszczalne w wodzie zawierające 20% masy odpadu suchego

- tworzące aerozole przy prędkości strumienia powietrza nad odpadem poniżej 2 m/s

- odpady niebezpieczne w przypadku, w którym występuje strata masy po prażeniu 8000 powyżej 10% masy odpadu suchego

57.Budowa składowiska odpadów niebezpiecznych: Musi być zachowana odległość nie mniejsza niż 1m pomiędzy najniżej położona warstwą uszczelniającą dno składowiska, a maksymalnym poziomem wody podziemnej. Niezbędne jest uszczelnienie dna i ścian bocznych di poziomu co najmniej 2m powyżej otaczającego terenu.

Warstwy takiego uszczelnienia:

- dolna warstwa uszczelniająca - przepuszczalność hydrauliczna nie większa niż 9-10 cm/s, materiał: szczeliwo mineralne o grubości nie mniejszej niż 1,5m

- pośrednia warstwa uszczelniająca - grubość 30cm, materiał piasek i żwir

- górna warstwa uszczelniająca - przepuszczalność hydrauliczna nie większa niż 9-10 cm/s; materiał - geowłókniny z warstwą szczeliwa mineralnego między nimi.

58.Lokalizacja składowisk: Składowisk nie można lokalizować na następujących terenach:

- na zboczach dolin rzecznych i w misach jezior

- na terenach źródliskowych, krasowych, osuwiskowych, w pradolinach rzecznych, wyrobiskach, terenach torfowych, bagiennych oraz na terenach rozlewowych

- na gruntach rolnych I-IV klasy bonitacyjnej

Do warunków ograniczających możliwość lokalizacji wysypisk zalicza się pobliskie występowanie:

- terenów intensywnej rozbudowy mieszkaniowej

- terenów wypoczynku i rekreacji

- obszarów przyrody szczególnie chronionej

- letniska itp.

Przy planowaniu i budowie wysypisk należy uwzględnić obszar ich uciążliwego oddziaływania na otoczenie i na środowisko naturalne. W strefie tej z konieczności powinno być ograniczone użytkowanie terenu (m.in. powinien być zakaz stawiania nowych budynków mieszkalnych, uprawy roślin przeznaczonych do surowego pożywania, prowadzenia wypasu bydła oraz zbioru runa leśnego).

59.Oddziaływania składowisk na otoczenie: Szerokość strefy oddziaływania jest różna i zależy od:

- charakteru składowanych odpadów

- wielkości i formy składowanych odpadów (nadpoziomowe, wgłębne)

- rodzaju i szerokości pasma zieleni izolacyjnej

- róży wiatrów

- technologii składowania

60.Cele obróbki wstępnej odpadów przed ich składowaniem: Celem obróbki wstępnej odpadów przed ich składowaniem jest zwykle:

- zmniejszenie ilości (masy) lub objętości składowanych odpadów (np. odwodnienie osadów, rozdrobnienie odpadów wielkogabarytowych)

- zmniejszenie zgazowania związanego z czasowym gromadzeniem i transportem odpadów na składowiska

- zmiana fizyko-chemicznych właściwości odpadów celem umożliwienia ich bezpiecznego składowania

61.Czynniki wpływające na produkcję gazu wysypiskowego:

- skład odpadów (zawartość substancji organicznej w odpadach, ich podatność na rozkład)

- wilgotność złoża odpadów

- temperaturę złoża odpadów (optymalna temperatura dla fermentacji metanowej wynosi 35-38^oC, na małych wysypiskach zwykle jest niższa, w głębi dużych waha się w granicach 25-40^oC)

- pH

- wiek odpadów (szczytowa produkcja metanu zachodzi zwykle w czasie pierwszych 2-10 lat)

- przepuszczalność wysypiska (tlen jest czynnikiem inhibitującym wytwarzania metanu, gdyż hamuje rozwój bakterii wytwarzających metan)

- strukturę odpadów (rozciągnięcie powierzchni odpadów, np. rozdrobnienie ułatwia działanie mikroorganizmom)

62.Które odpady są najlepsze do produkcji biogazu? Surowcem do produkcji biogazu mogą być prawie wszystkie organiczne odpady produkcji rolniczej, szczególnie podatne na rozkład są odchody zwierzęce w postaci gnojowicy i obornika.

63.Etapy rozkładu materiału organicznego

64.Skład biogazu na wysypiskach odpadów komunalnych:

CH₄ 52-85% (45-65%)

CO₂ 14-18% (25-35%)

_­H₂S 0,08-5,5%

H₂ 0-5%

CO 0-2,1%

N₂ 0,6-7,5% (7-10%)

O₂ 0,1-0,2% (<3%) pozostałe 1%

65.Wytwarzanie gazu wysypiskowego w czasie:

- na początku przez pierwsze dwa tygodnie: faza tlenowa (tlen i azot); procesy tlenowe

Tlen jest używany cały czas

- po dwóch tygodniach zaczyna się proces beztlenowy, tworzy się dwutlenek węgla i osiąga maksimum po około 2 miesiącach; zaczyna się również wytwarzanie wodoru, ilość azotu spada gwałtownie (fermentacja kwasowa produkty CO₂ i H₂); wodór zanika po dwóch miesiącach

- po fermentacji kwasowej zaczyna się faza metanowa niestabilna CH₄ wzrasta aż do momentu gdy ilość się stabilizuje ( po około 2 latach) fermentacja metanowa stabilna

66.Wykorzystanie biogazu w Polsce: Biogaz o dużej zawartości metanu (ok.40%) może być wykorzystany do celów użytkowych, głównie do celów energetycznych lub w innych procesach technologicznych. Typowe przykłady wykorzystania obejmują:

- produkcję energii elektrycznej w silnikach iskrowych lub turbinach

- produkcję energii cieplnej w przystosowanych kotłach gazowych

- produkcję energii elektrycznej i cieplnej w jednostkach skojarzonych

- dostarczanie gazu wysypiskowego do sieci gazowej

- wykorzystanie gazu jako paliwa do silników trakcyjnych

- wykorzystanie gazu w procesach technologicznych, np. w produkcji metanolu

68.Koszty eksploatacji wysypisk:

- nakłady poniesione na pracę maszyn stanowiących technologiczne wyposażenie wysypiska

- płace pracowników

- koszty pozyskania materiałów na warstwy izolacyjne

- koszty energii elektrycznej

- koszty ogrzewania

- koszty unieszkodliwiania odcieków (koszty przyjęcia na oczyszczalnie)

- koszty warsztatowe

69.Dlaczego wysypiska po zakończeniu eksploatacji ą uciążliwe dla otoczenia? Pozostawienie po zakończeniu eksploatacji nie zrekultywowane składowiska mogą przez długie lata stanowić uciążliwość dla otoczenia. Wody podziemne i powierzchniowe mogą być zanieczyszczone wypłukanymi ze złoża odpadów substancjami, będącymi produktami przemian biologicznych. Powietrze też jest zanieczyszczone. Czystość powietrza atmosferycznego może być zagrożona poprzez możliwą emisję aerozoli bakteryjnych oraz pylenia. Obiekty, na których składane były odpady zawierające duże ilości substancji organicznych mogą stanowić zagrożenie wywołujące emisję gazu wysypiskowego.

Cztery rodzaje zagrożeń dla otoczenia:

- niebezpieczeństwo wybuchu CH₄

- obciążenie atmosfery substancjami szkodliwymi

- uciążliwość zapachu

- szkody wegetacyjne spowodowane przez migrację CH₄.

70.Rekultywacja biologiczna wysypisk:

- natychmiastowe stworzenie możliwości wegetacji (stworzenie odpowiednich siedlisk - warstwy glebotwórczej) dla roślin które stanowić będą podstawową ochronę obiektu

- stabilizacja warstwy glebotwórczej oraz zabezpieczenie jej przed erozją wodną i wietrzną z równoczesnym nadaniem terenom odpowiedniej waloryzacji estetyczno-widokowych

- inicjowanie i stymulowanie procesów glebotwórczych

- zapobieganie przemywaniu odpadów przez wchłanianie wód opadowych w strefie korzeniowej roślin

- zwiększenie parowania tlenowego

- ograniczenie spływu powierzchniowego ze skarp nasypu

Cele te są zrealizowane poprzez wykonywanie warstwy (okrywy) glebotwórczej oraz poprzez odpowiednią zabudowę roślinną.

71.Cele termicznej przeróbki odpadów:

- spalanie zawartych w odpadach składników palnych (najlepiej z wykorzystaniem wydzielonego ciepła)

- likwidacja zawartych w odpadach organizmów chorobotwórczych

- maksymalne zmniejszanie masy i objętości przerabianych odpadów

- przekształcanie niepalnych składników w postać nadająca się do składowania i ewentualnie wykorzystania

72.Kiedy spalanie odpadów jest przydatne?

- gdy wymagany jest wysoki stopień redukcji objętości odpadów - brak terenów pod składowanie

- gdy wymagany jest wysoki stopień destrukcji i higienizacji odpadów

- gdy odpady odznaczają się znaczną wartością opałową pozwalającą na obniżenie kosztów unieszkodliwiania dzięki wykorzystywaniu wytworzonej energii

- przydatna technologia unieszkodliwiania odpadów

73.Fazy rozkładu termicznego odpadów: Proces spalania (szybko przebiegający, egzotermiczny)

Proces utleniania prowadzony w piecach rusztowych jest kombinacją nakładających się na siebie kolejno różnych zjawisk i zakresów spalania. Następują kolejno: osuszenie, odgazowanie, zgazowanie, właściwe spalanie, ewentualne dopalanie nie spalonych całkowicie produktów

Suszenie odpadów - intensywne odparowanie powierzchniowo i higroskopijnie związanej wilgoci. Proces nie wymaga dostarczania tlenu i przebiega w temperaturze 100-250^oC, a strumień ciepła doprowadzony do suszonego materiału pochodzi z jego radiacyjnej, konwekcyjnej wymiany. Większy udział wilgotności w odpadach przedłuża ten proces, co powoduje zwiększenie strefy suszenia na ruszcie.

Przy temperaturze 250-300^oC następuje odgazowanie produktów bardziej lotnych substancji. Skład powstających w tym procesie gazów jest zróżnicowany i zależy od składu chemicznego odpadów, szybkości nagrzewania, temperatury w warstwie, czasu przebywania w komorze spalania oraz reakcji tych gazów z materiałem na ruszcie bądź z produktami spalania. Głównymi składnikami są węglowodory,

Cały proces przebiega endotermicznie, bez udziału tlenu. Temperatura zapłonu gazów procesowych tego etapu wynosi 250-300^oC. po odgazowaniu i zapłonie lotnych składników, na ruszcie zostaje substancja zwęglona oraz obojętny odpad.

Następnym procesem jest zgazowanie polegające na przejściu przy udziale pary wodnej i powietrza paliwa stałego w gazowe; temperatura około 700^oC.

Równolegle z procesem zgazowania odbywa się proces spalania250-300^oC - utleniania. Jego szybkość zależy od ilości paliwa, wielkości frakcji i jest proporcjonalna do powierzchni spalanych ziaren. Produktami spalania odpadów stałych są dwutlenek węgla i para wodna.

Dopalanie palnej stałej pozostałości na ruszcie oraz gazowych produktów niecałkowitego spalania jest w zasadzie końcowym procesem spalania odpadów.

75.Piroliza plazmowa: Technologia utylizacji umożliwiająca przeprowadzenie termicznego rozkładu dowolnego rodzaju odpadów gumowych w postaci sproszkowanej. Piroliza przeprowadzana jest w warunkach wysokiej temperatury, bez dostępu powietrza, co pozwala uniknąć syntezy szkodliwych związków chemicznych, jako produktów ubocznych. Zdecydowana większość produktów utylizacji to gazy, jak: metan, acetylen, wodór. Piroliza plazmowa jest zdecydowanie najkorzystniejszą metodą termicznej utylizacji odpadów gumowych.

77.Dodatnie cechy kompostowania:

- recyrkulacja na dużą skalę rozkładanych organicznych składników odpadów komunalnych

- zmniejszenie o 30-50% ilości odpadów kierowanych na wysypiska

- unieszkodliwianie odpadów pod względem sanitarno-epidemiologicznym

- metoda jest do przyjęcia pod względem ekonomicznym

- produkt kompostowania jest wartościowym materiałem, przydatnym do wielu celów, jest między innymi bazą substancji nawozowych niezbędnych dla zapewnienia urodzajności gleb (w Polsce ok. 60% gleb ma niedomiar humusu)

- kompostowanie stanowi podstawowy element każdego rzeczywiście zintegrowanego systemu gospodarki odpadami

- technologie kompostowania są sprawdzone, realne do stosowania

78.Parametry procesu kompostowania

- odpowiedni skład fizyczny i chemiczny materiału wyjściowego ( w tym właściwą strukturę materiału kompostowanego ułatwiającą napowietrzanie)

- odpowiedni stosunek zawartości węgla organicznego do azotu organicznego we wprowadzanym materiale C/N=25-30 i utrzymanie odpowiedniego odczynu pH w masie kompostowanej (w granicach 6,5-7,5)

- odpowiednia wilgotność kompostowanego materiału 40-60%

- dobre napowietrzenie w czasie całego procesu kompostowania,a w szczególnościw okresie początkowym

- zabezpieczenie rozwoju dostatecznej ilości mikroorganizmów potrzebnych do rozkładu substancji organicznej

- utrzymanie odpowiedniej dla procesu kompostowania temperatury w masie kompostowanej

79.Monitoring odpadów w Polsce: Dnia 1.01.1997 ustawa i utrzymaniu czystości i porządku:

- zapobieganie zanieczyszczeniu

- współdziałanie w organizowaniu gospodarki odpadami

Od 1.01.1998 Ustawa o odpadach, prawa i obowiązki jednostek terytorialnych

System monitoringu - centrum danych o odpadach

80.Odpady przetwórstwa surowców zwierzęcych:

Wyróżniamy 6 grup:

- operacyjne odpady rzeźne

- odpady zawierające chlorki

- gnojowica

- osady ściekowe

- odpady energetyczne

- odpady komunalno-gospodarcze

Odpady operacyjne rzeźne, które powstają w ilości do 37%, zawierają 5-6% białka oraz 3-38% tłuszczów. Pozostałe grupy wymienionych odpadów przetwórstwa surowców zwierzęcych stanowią ok.63%.

Wykorzystanie niektórych odpadów pochodzących z przeróbki mięsa:

- krew niespożywcza jako składnik mączek paszowych

- niegarbarskie części skór do produkcji żelatyny, aminokwasów, osłonek, wędliniarskich, nici, gąbek, tworzyw skóropodobnych, tętnic, klejów, kosmetyków, pasz

- odpady mięsno-tłuszczowe do pasz

- szczecina do produkcji pędzli, szczotek, pasz, hydrolizatorów, nawozów

- włosie do szczotek, pędzli, filmów, pasz, hydrolizatorów, nawozów, smyczków muzycznych, surowiec tapicerski

- rogowica do produkcji przedmiotów użytkowych, galanteryjnych, pasz, hydrolizatorów, nawozów, klejów

- zawartość przewodów pokarmowych - produkcja pasz, nawozów, dodatek do surowców utylizacyjnych

- odpady jelit - dodatek do surowców utylizacyjnych

- błona śluzowa jelit - preparaty farmaceutyczne

- odpady tłuszczowe - produkcja tłuszczu technicznego, pasz

- kości - otrzymywanie żelatyny, klejów, pasz

- błony - źródło kolagenu

- sól z konserwacji skór - brak racjonalnego wykorzystania

- gnojowica - nawóz

- inne surowce utylizacyjne - otrzymywanie pasz, tłuszczów technicznych

- osady ściekowe - nawozy, pasze

Najbardziej racjonalnym kierunkiem utylizacji odpadów w przemyśle mięsnym wydaje się wykorzystanie ich na cele paszowe.

81.Odpady przemysłu drobiarskiego:

1...w rzeźniach drobiu - niejadalne produkty uboju dzieli się na miękki i twarde:

- miękkie - krew, jelita, wole, przełyk, skrawki skóry, osady z oczyszczania ścieków

- twarde - pierze odpadowe, głowy, łapy, kości

2...w wylęgarniach - niezapłodnione jaja, skorupy jaj, pisklęta zmarłe i kalekie

3...w zakładach jajczarskich - jaja odpadowe

Niejadalne produkty uboju stanowią 89% ogółu wytwarzanych odpadów, 9% to odpady z zakładów wylęgowych i jajczarskich a 2% to odpady z mechanicznego oczyszczania ścieków.

82.Odpady przemysłu mleczarskiego: Z zakładów tych powstają głównie ścieki, ich skład zależy od profilu produkcyjnego zakładu.

W zlewniach, w których nie odbywa się przerób mleka, powstają ścieki jedynie przy myciu i płukaniu pojemników oraz utrzymania w czystości pomieszczeń.

Ścieki z zakładu mleczarskiego to:

- wody chłodnicze, które stanowią 60-98% ogólnej ilości ścieków i są czyste (wody odzyskane z chłodzenia aparatur orz zbiorników)

- ścieki pochodzące z produkcji (wody otrzymane z mycia pojemników, przewodów, aparatury, pomieszczeń, ze skraplania par wyparek, w procesach technologicznych produkcji masła, twarogu), które zawierają zanieczyszczenia chemiczne tj.: soda kaustyczna, fosforan sodowy, kwasy nieorganiczne, detergenty.

83.Podstawowe reakcje powstawania gazu wysypiskowego:

1. tlenowe C₆H₁₂O₆ + 6O₂ 6CO₂ + 6H₂O

2. beztlenowe C₆H₁₂O₆ 3CO₂ + 3CH₄

- dla kwasu propionowego:

Bakteria octanogenna: CH₃CH₂COOH + 3H₂O H­₂CO₃ + CH₃COOH + 3H₂O

Bakteria metanogenna: H₂CO₂ + 4H₂ + H⁺ CH₄ + 3H₂O

Reakcja sumaryczna: 4CH₃CH₂COOH + 3H₂O H₂CO₃ + 4CH₃COOH + CH₄

- dla kwasu octowego: CH₃COOH + H₂O CH₄ + H₂CO₃

84.Przemiany kwasów organicznych na wysypisku odpadów:

I etap - hydroliza białek, tłuszczów, cukrów; w warunkach tlenowych powstają aminokwasy, kwasy tłuszczowe

II etap - tworzenie kwasów; powstają kwasy organiczne i alkohole

III etap - tworzenie kwasu octowego: produkty kwas octowy, H₂CO

85.Mikroorganizmy biorące udział w procesie powstawania gazu wysypiskowego: Mikroorganizmy biorące udział w procesach fermentacyjnych znajdują się w odpadach lub glebie przylegającej do wysypiska. Są to głównie bakterie (tlenowe i beztlenowe) i grzyby, w pierwszej fazie fermentacji występują mikroorganizmy produkujące kwasy lotne. Należą one do bakterii fakultatywnych, chociaż spotyka się tu również rzeczywiste beztlenowce. Do najczęściej występujących należy: Aerobacter, Alcaligeres, Clostridium, Escherichia, Pseudomonas. Bakterie tej grupy są stosunkowo mało podatne na wpływ temperatury i zmiany odczynu pH. Rozmnażają się o wiele szybciej niż bakterie metanowe, czas ich generacji trwa kilka minut. Bakterie produkujące metan należą do obligatoryjnych beztlenowców, są one bardzo czułe na zmiany fizykochemiczne środowiska (w tym głównie pH). Każdy gatunek bakterii metanowych jest ściśle wyspecjalizowany i bierze udział w rozkładzie wąskiej grupy związków chemicznych, produktów pierwszej fazy rozkładu. Czas generacji bakterii metanowych wynosi 2-5 dni. Podczas fermentacji beztlenowej ok. 95% podatnych na rozkład substancji organicznych ulega katabolizmowi do produktów gazowych (głównie CH₄ i CO₂) oraz prostych związków ustabilizowanych chemicznie.

W zależności od temperatury wysypiska aktywne są różnego rodzaju bakterie, które z tego punktu widzenia można podzielić na:

- psychrofilne (12-18^oC)

- mezofilne (25-40^oC) ( dominujące)

- termofilne (55-65^oC)

86.Czy PCB i WWA są toksyczne i dlaczego? WWA - wielopierścieniowe węglowodany aromatyczne; powstają między innymi w wyniku rozkładu dodatków uszlachetniających (chlorowcopochodnych związków fosforu, siarki, arsenu, cynku, kadmu) dodawanych do olejów. Głównym ich źródłem jest transport samochodowy (emisja ok. 50% wszystkich WWA). Emisja roczna to 3% wszystkich zanieczyszczeń. Najbardziej znany to benzo[a]piren, średnia jego emisja w skali globu to ok. 10³ ton.

PCB -polichlorowe trifenole, powstają w wyniku nieprawidłowego przechowywania Olegu przepracowanego, zachodzą różne przemiany chemiczne, skutkiem czego jest powstawanie bardzo szkodliwych i toksycznych związków.

87.Gdzie znajdujemy dioksyny i furany? Spalanie olejów przepracowanych powoduje powstanie różnych gazów odlotowych zawierających związki organiczne, chlor, tlen. Schładzanie tych gazów powoduje powstawanie dioksan i furanów - silnych trucizn. Bardzo małe dawki powodują groźne zatrucia.

88.Skład olejów przepracowanych: - bardzo duże ilości wody, zanieczyszczeń mechanicznych frakcji węglowodorowych

- związki metali (Ba, Zn, Mg, Cd, Cu), związki fosforu, siarki, arsenu, chlorowcopochodne, powstające z dodatków uszlachetniających, w wyniku ich rozkładu, starzenia powstają WWA

- trudne do przewidzenia zanieczyszczenia związane z nieprawidłowym przechowywaniem olejów, kierowaniem do nich innych odpadów, np. zanieczyszczenia PCB

- naftopochodne i inne szlachetne substancje.

89.Dlaczego oleje przepracowane są toksyczne? Polepszacze stosowane jako środki mające poprawić smarowalność, stabilizację, katalityczne właściwości, zmniejszyć skłonność do utleniania, odporność przed utlenianiem - powodują, że oleje są toksyczne i niebezpieczne

Składniki toksyczne olejów: zanieczyszczenia mechaniczne, frakcje węglowodorów, związki metali (Ba, Zn, Mg, Cd, Cu), związki fosforu, siarki, arsenu, chlorowcopochodne.

Rozlany olej wnika głęboko w ziemie, powodując zatrucie wielu roślin, organizmów oraz wód podziemnych. Ustalono, że 1l oleju przepracowanego może zanieczyszczać do 5 mln litrów wody pitnej.

1l oleju przepracowanego może pokryć cienka warstwą 1ha powierzchni wody, hamując dostęp tlenu i śmierć żywych organizmów. Niekontrolowane spalanie olejów przepracowanych powoduje emisję do atmosfery trujących substancji w ilości ok. 10 kg/tonę spalanego oleju. Oleje przepracowane zaliczamy do toksycznych, niebezpiecznych, gdyż obecne w nich są naftopochodne oraz inne substancje szkodliwe dla środowiska.

90.Zagospodarowanie olejów przepracowanych:

- poddanie oczyszczaniu (proste metody fizyczne) dla przywrócenia ich pierwotnych właściwości

- rafinacja, przeróbka metodami fizyko-chemicznymi, w instalacjach prowadząc do uzyskania z nich surowców petrochemicznych

- wykorzystanie olejów jako paliwa bezpośrednio lub po termicznej obróbce

- spalanie w odpowiednich urządzeniach, kontrola gazów odlotowych, pyłów, żużli, popiołów

91.Spalanie olejów przepracowanych: Spalanie to jedna z metod zagospodarowania olejów przepracowanych. Spalanie olejów zawierających węglowodory, metale ciężkie, fluorki przeprowadza się tylko w odpowiednich urządzeniach, instalacjach, pod stała kontrolą gazów odlotowych, pyłów, żużli powstających w tym procesie, ze względu na to, że gazy odlotowe poddane schłodzeniu ulegają przekształceniu w dioksyny i furany - bardzo silne trucizny. Natomiast powstające podczas spalania żużle i pyły zalicza się do odpadów niebezpiecznych - aby mogły być składowane na wysypiskach, muszą zostać zneutralizowane.

Spalając oleje przepracowane narażamy się na powstanie dodatkowych trujących substancji. Najlepszym rozwiązaniem jest piroliza olejów.

92.Powstawanie odpadów w galwanizerni: W Polsce jest ok. 800 galwanizerni. Do odpadów tych zaliczamy odpady powstające przy pokrywaniu warstwami metalicznymi, powłokami galwanicznymi różnych przedmiotów np. zamków błyskawicznych, w celu ochrony ich przed działaniem, np. soli, czy dla celów dekoracyjnych

93.Dlaczego odpady z galwanizerni są niebezpieczne? Odpady te są zaliczane do niebezpiecznych ze względu na skład i charakter powstających alkili i węglanów, cyjanków, osadów; po neutralizacji zawierają siarczki, wodorotlenki metali, oleje, tłuszcze, związki żelaza, chromu, niklu, cynku. Odpady te charakteryzują się palnością, korozyjnością (niszczenie materiałów konstrukcyjnych), reaktywnością (zdolność wydzielania toksycznych gazów, reakcji chemicznych pomiędzy odpadami a środowiskiem)

94.Odpady powstające w galwanizerni w procesach odtłuszczania: - alkalia- cyjanki- węglany- jony metali (z obrabianych części)- oleje- tłuszcze

95.Odpady powstające w galwanizerni w procesach trawienia:

- kwasy, mieszaniny kwasów i alkoholi - składniki kąpieli trawiących

- żelazo - przy trawieniu żelaza i stali

- żelazo, chrom, nikiel, cynk oraz inne metale

Odpady te muszą być poddawane badaniom fizykochemicznym, by mogły być wykorzystane.

96.Wykorzystanie odpadów z galwanizerni: Przede wszystkim wykorzystuje się w hydrometalurgii (otrzymywanie metali z roztworów wodnych ich soli poprzez redukcję wodorem, redukcje mniej szlachetnym metalem lub elektrolitem przy zastosowaniu nierozpuszczalnych elektrod)

- wykorzystanie kąpieli trawiących

Lepsze ich wykorzystanie uzyskuje się przez stosowanie osobnych linii trawienia dla różnych metali, zmniejszenie wynoszenia olejów, tłuszczy z odłuszczania, nieużywanie tej samej kąpieli dla trawienia i zdejmowania niektórych powłok.

---