ustawa o zamówieniach publicznych (12 str), Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza prawnicza


0x08 graphic

Wydział Zarządzania i Inżynierii Produkcji

Kierunek - Zarządzanie i Marketing

Studia Inżynierskie Zaoczne

IV rok - Semestr VII

Temat: Informacje ogólne na temat ustawa o zamówieniach publicznych.

Opracował:

OPOLE, 2003-10-10

Ustawa o zamówieniach publicznych z dnia 10 czerwca 1994 weszła w życie w dniu 1 stycznia 1995 roku. Jest to akt prawny regulujący jedne z ważniejszych dziedzin życia gospodarczego, jakimi są wydatki publiczne na dostawy, wykonywanie usług i robót budowlanych opłacanych choćby w części ze środków publicznych, pochodzących głównie z budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego.

Normuje ona zakup dóbr i usług przez:

* państwowe jednostki budżetowe oraz utworzone przy nich gospodarstwa pomocnicze,

* państwowe fundusze celowe,

* jednostki samorządu terytorialnego,

* państwowe i komunalne jednostki organizacyjne, wykonujące zadania o charakterze użyteczności publicznej (jeżeli dysponują środkami publicznymi) ,

* spółdzielnie, fundacje i stowarzyszenia, w zakresie, w jakim dysponują środkami publicznymi.

W Polsce kwestię zamówień publicznych uregulowano już 15 lutego 1933 roku, kiedy to Prezydent Rzeczypospolitej podpisał ustawę o robotach i dostawach na rzecz Skarbu Państwa, samorządu oraz instytucji prawa publicznego. Ustawa mała charakter ogólny, ale wykonawcze rozporządzenia należą niewątpliwie do wzorcowych, kompleksowo opracowanych i merytorycznie zasadnych unormowań prawnych. Zawierają one wiele ujęć, które mogły znaleźć lub znalazły odzwierciedlenie w obowiązującej dzisiaj Ustawie o zamówieniach Publicznych. Jednym z licznych przykładów może być kwestia wartości przedmiotu zamówienia, powyżej której należy przeprowadzać właściwe procedury przetargowe, obecnie jest to 3000 Euro. Przed wojną był to zakup bezpośredni za zwykłym rachunkiem. Liczne unormowania prawne funkcjonowały także w Polsce po drugiej wojnie światowej. Przytoczyć można chociażby ustawę z 18 listopada 1948 roku o dostawach, robotach i usługach na rzecz Skarbu Państwa, samorządu oraz niektórych kategorii osób prawnych. Sprawa regulowania prawnego problemu zamówień publicznych stale znajdowała swe odzwierciedlenie w ustawodawstwie polskim. Obecnie przepisy zakładają doskonalenie wcześniejszych rozwiązań np. poprzez wymagania pisemnego dokumentowania czynności związanych z zamówieniami. Na dzisiejszy kształt ustawy miały wpływ: wyżej wymienione historyczne już akty prawne II Rzeczypospolitej, ustawa modelowa ONZ, porozumienie w sprawie zamówień rządowych GATT oraz wydane w tej sprawie dyrektywy Unii Europejskiej.

Podstawowe źródła wykorzystane do opracowania ustawy ilustruje rysunek.

0x08 graphic
0x01 graphic

Ustawa o zamówieniach publicznych, tworzy prawne warunki dla oczyszczenia atmosfery społecznej, towarzyszącej wydatkowaniu pieniędzy publicznych. Jej celem jest pomoc w obiektywnym, przejrzystym i opartym na zasadach uczciwej konkurencji przyznawaniu zamówień publicznych, (czyli zawieranie umów o realizację zamówienia finansowego ze środków publicznych, w tym zaś, między innymi ze środków samorządu terytorialnego). Ustawa wyeliminowała swobodne uznanie przy wyborze oferenta, umożliwiła wnoszenie odwołań, co ograniczyło w znacznym stopniu możliwość różnych nadużyć. Struktura ustawy o zamówieniach publicznych jest następująca:

Przedmiotem rozdziału pierwszego t.j. art. 1-6 ustawy, są tak zwane przepisy ogólne. Obejmują one określenie podmiotowego i przedmiotowego zakresu stosowania ustawy. Maja one charakter definicyjny i proceduralny.

Rozdział drugi t.j art. 7-12 ustawy, tworzy nowy w Polsce Urząd Zamówień publicznych. Natomiast przedmiotem rozdziału trzeciego art. 13-27 ustawy są podstawowe zasady udzielania zamówień publicznych oraz reguły ich stosowania.

Zamówienia publiczne mogą być udzielane jedynie w dwóch rodzajach trybów: przetargowych ( rozdziały 4 i 5) oraz nieprzetargowych ( rozdział 6).

Kolejne rozdziały omawiają szczegółowo procedurę ich stosowania. Tak więc przedmiotem rozdziału czwartego art. 28-52 jest charakterystyka przetargowych trybów udzielania zamówień publicznych (przetarg nieograniczony i przetarg ograniczony).

Natomiast przedmiotem rozdziału piątego art. 53-62 jest charakterystyka szczególnego złożonego trybu, tzk zwanego przetargu dwustopniowego.

Rozdział szósty art. 63-71 ustawy omawia nieprzetargowe tryby udzielania zamówień publicznych. Są nimi: negocjacje z zachowaniem konkurencji, zapytanie o cenę i zamówienie z wolnej ręki.

Kolejny rozdział siódmy art.72-78 ustawy omawia szczególne zasady zawierania umów w sprawach zamówień publicznych.

Przedmiotem rozdziału ósmego są środki odwoławcze, czyli tak zwane „protesty i odwołania” art.79-92 ustawy.

Ostatni rozdział, dziewiąty art. 93-97 ustawy, poświęcono omówieniu zmian w przepisach obowiązujących oraz przepisom przejściowym i końcowym.

Omawiając proces postępowania przy stosowaniu procedur udzielania zamówień publicznych należy podkreślić, że opierają się one na regulacjach cywilnoprawnych. Organ administracji publicznej działając na podstawie umów prawa cywilnego jest ograniczony normami prawa administracyjnego. Istota regulacji zamówień publicznych jest równouprawnienie zamawiającego oraz dostawcy lub wykonawcy. Uprawnienia i obowiązki opierają się na zasadach Kodeksu Cywilnego. Aby całość postępowania przetargowego odbywała się zgodnie z prawem konieczne jest stosowanie przez zamawiającego odpowiednich procedur przetargowych. Jednym z pierwszych i podstawowych dokumentów w postępowaniu przetargowym jest „Specyfikacja istotnych warunków zamówienia”- określa ona przedmiot zamówienia oraz jego warunki realizacji. Warunki techniczne nie mogą określać zamówienia przez nazwę handlową producenta ani zawierać stwierdzenia, że będą akceptowane tylko oferty danej firmy. Warunki techniczne muszą zawierać istotne właściwości techniczne, fizyczne i funkcjonalne. Dla towarów: ich liczbę, harmonogram dostaw, miejsca i warunków dostawy, parametry techniczne i t.p. Dla robót budowlanych: ich rodzaj, zakres, lokalizację, termin realizacji. Dla usług: charakteryzacja - jakościowa i ilościowa, harmonogram realizacji. Specyfikacja powinna być ujęta w formularzu będącym wypełnionym wzorcem - opracowaniem dla różnych zamówień - omawia to art. 35 ustawy. Informacje zawarte w specyfikacji winny jednoznacznie i kompletnie przedstawiać przedmiot zamówienia. Nie wolno mnożyć czy podwyższać parametrów technicznych (niestety z własnego doświadczenia wiem, że zdarza się to nader często). Specyfikacja umożliwia opracowanie ofert przez wszystkich zainteresowanych - na podstawie informacji identycznych i niezmiennych w czasie postępowania przetargowego. Specyfikacja ma na celu wybór oferty najbardziej ekonomicznie uzasadnionej, czyli najtańszej z zachowaniem, co najmniej minimalnych parametrów technicznych. Nie powinno dochodzić do sytuacji takich jak opisana w jednym z ostatnich numerów Nowej Trybuny Opolskiej gdzie pewna opolska gmina tak określiła parametry techniczne planowanej kanalizacji iż przetarg wygrała firma która udzieliła najkrótszy okres gwarancji.

Zawartość specyfikacji winna obejmować następujące elementy.

Informacje o dokumentach, jakie mają być dostarczone przez dostawców i wykonawców w celu potwierdzenia, że spełniają oni wymagane warunki. Nie sposób nie wspomnieć tutaj o typowych rodzajach zaświadczeń, jakie prawie zawsze żądają zamawiający. Dokumentami tymi są: zaświadczenia o niezaleganiu z zapłatą podatków, zaświadczenia z ZUS a także o swych dochodach i obrotach, ważność ich i sposób przygotowania regulują przepisy kodeksu postępowania administracyjnego.

Występowanie zaległości uniemożliwia, bowiem uzyskanie zamówienia publicznego. Ustawa z 10 czerwca o zamówieniach publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. nr 119, poz. 773) w art. 19 wyklucza ubieganie się o takie zamówienia m.in. przez dostawców i wykonawców, którzy zalegają z podatkami, opłatami lub składkami na ubezpieczenie społeczne, chyba że uzyskali przewidzianą prawem zgodę na zwolnienie, odroczenie albo rozłożenie na raty zaległych płatności.

Forma zaświadczeń nie została nigdzie odrębnie unormowana; kwestię tę pozostawiono praktyce administracyjnej. Urzędy skarbowe kierują się wytycznymi ministra finansów z 30 maja 1997 r. w sprawie zasad i trybu wydawania zaświadczeń przez urzędy skarbowe (Dz. Urz. Ministerstwa Finansów nr 15, poz. 62), zresztą nie powołującymi się na żadną podstawę prawną. Ich celem jest wyjaśnianie obowiązków organów podatkowych, jakie wynikają dla nich z art. 217 k.p.a. Wystarczy wykazanie interesu prawnego w otrzymaniu od urzędu skarbowego żądanego zaświadczenia. Zaświadczenia potwierdza pewny stan rzeczy przez właściwy organ państwowy lub społeczny na żądanie zainteresowanego. Potwierdza ono stan faktyczny lub prawny istniejący w dniu jego wydania.

Zaświadczenia, w tym o niezaleganiu w podatkach, wydawane są na żądanie osoby uprawnionej, czyli podatnika. Wniosek w tej kwestii trzeba zgłosić na piśmie. Od podania takiego pobiera się opłatę skarbową. Wynosi ona obecnie 25 zł.

Wytyczne nakazują wydawać zaświadczenia o treści żądanej przez wnioskodawcę. Oznacza to, że organ podatkowy nie może z własnej inicjatywy "dorzucić" informacji, o które wnioskodawca się nie zwraca. Z wytycznych wynika, że w podaniu trzeba wskazać swój NIP, chyba, że wnioskodawca jest zwolniony z obowiązku ewidencyjnego. Jeśli, jak nakazuje art. 64 k.p.a., urząd zwróci się o uzupełnienie tego braku w ciągu siedmiu dni, a wnioskodawca nie uczyni zadość temu wezwaniu, podanie nie będzie rozpoznane.

Gdy ktoś żąda zaświadczenia o niezaleganiu w podatkach, a urząd stwierdzi, że takie zaległości występują, odmawia wydania takiego zaświadczenia.

Zaświadczenia powinny być wydawane bez zbędnej zwłoki, co nie musi oznaczać od ręki, jednak nie później niż w ciągu 7 dni. Termin ten liczy się od zgłoszenia żądania.

Oczywiście wszystkie przedstawione tu zasady dotyczące wydawania zaświadczeń i obowiązku ich wydawania odnoszą się do wszystkich organów podatkowych, a więc nie tylko urzędów skarbowych, ale i organów gminy (wójtów, burmistrzów), do których kompetencji należą tzw. podatki samorządowe, tj. rolny, leśny, podatki i opłaty lokalne, w tym od nieruchomości. Uzyskanie zaświadczenia bywa niejednokrotnie kłopotliwe, dlatego warto przytoczyć art. 220 k.p.a. zakazujący organom administracyjnym żądania zaświadczeń na potwierdzenie faktów i stanu prawnego znanych im z urzędu lub możliwych do ustalenia przez organ na podstawie posiadanej ewidencji, rejestrów lub innych danych albo na podstawie przedstawionych przez zainteresowanego do wglądu dokumentów urzędowych (dowodu osobistego, dowodów rejestracyjnych i innych). Organ administracji żądający od strony potwierdzenia faktów lub stanu prawnego jest obowiązany wskazać przepis prawa wymagający urzędowego potwierdzenia tych faktów lub stanu prawnego w zaświadczeniu. W wypadku wyżej wymienionych zaświadczeń istotna jest także długość ważności tych dokumentów - wynosi ona sześć tygodni. Często w praktyce zamawiający żąda jeszcze potwierdzenia niekaralności właściciela lub osób zarządzających. Dokument taki wydaje Krajowy Rejestr Karny. Opłata 50 zł, potwierdzenie to jest ważne przez pół roku. Ustawodawca dopuszcza również stosowanie zamiast zaświadczeń - szczególnie przy zamówieniach o mniejszej kwocie- formy oświadczenia, w którym oferent oświadcza, iż nie zalega z opłatami zobowiązań wobec budżetu państwa.

Poniżej przedstawiam wzory omawianych zaświadczeń.

0x01 graphic

Rysunek 1: Zaświadczenie z Urzędu Skarbowego - strona 1.

0x01 graphic

Rysunek 2: Zaświadczenie z Urzędu Skarbowego - strona 2.

0x01 graphic

Rysunek 3: Zaświadczenie z ZUS.

0x01 graphic

Rysunek 4: Zaświadczenie o niekaralności.

Tryby udzielania zamówień publicznych.

Zakazane jest (art. 13 ustawy) wydatkowanie środków publicznych w innym trybie, niż wymienione niżej:

Zamówienia do kwoty nieprzekraczającej wartości 20 tys. Euro nie ma wymogu obligatoryjnego przeprowadzania przetargu nieograniczonego oraz ogłaszania go w biuletynie zamówień publicznych. Zamówienia do równowartości kwoty 1000 Euro mogą być udzielane z wolnej ręki. Ustawodawca wprowadził jednak w ostatnim czasie istotną nowelizację dotyczącą trybów ogłaszania przetargów. Zobowiązał on wszystkie wymienione w ustawie instytucje do zamieszczania ogłoszeń o planowanych przetargach na stronach internetowych. Jest to bardzo istotna zmiana, dzięki niej ograniczono tak zwane ustawianie przetargu między tylko takimi firmami które miały o nim informację.

Podstawowym trybem jest przetarg nieograniczony, zgodnie z ustawą może on być zawsze stosowany. Procedura ta najpełniej realizuje zasadę uczciwej konkurencji. Wadą tego trybu jest stosunkowo skomplikowana procedura. Posłużenie się przetargiem nieograniczonym nie wymaga uzasadnienia.

Zastosowanie trybu przetargu ograniczonego jest uzasadnione (art. 32 pkt 1 i 2 ustawy), jeżeli:

Natomiast zastosowanie trybu przetargu dwustopniowego uzasadnia następujące okoliczności. (art. 54 pkt 1-3 ustawy).

Tryby nieprzetargowe

Przypadki stosowania tego trybu określono w ustawie w sposób uproszczony.

- zachodzi jedna z okoliczności uprawniających do przeprowadzenia przetargu dwustopniowego.

- zachodzi pilna potrzeba dokonania zakupu, a nie można go było wcześniej przewidzieć.

- przeprowadzono postępowanie przetargowe i nie wpłynęła wystarczająca ilość ważnych ofert.

- dokonuje się zamówień dodatkowych nie przekraczających 15% wartości uprzednio zamówionego przedmiotu.

- zawiera się umowę o przeprowadzeniu badań, eksperymentu i t.p.

- przy zamówieniu przedmioty o wartości artystycznej.

- jeżeli można skorzystać jedynie z jednego dostawcy.

- wymagane jest natychmiastowe wykonanie zamówienia np. w przypadku kataklizmu.

W szczególnych przypadkach na wniosek zamawiającego, Prezes Urzędu Zamówień Publicznych może udzielić zezwolenia na odstąpienie od wymienionych trybów. Warto tutaj podkreślić, że Urząd Zamówień Publicznych jest instytucją zajmującą się kompleksowo problematyką przetargową. Odpowiada on między innymi za redagowanie biuletynów zamówień publicznych, w których zamawiający ogłaszają przetargi. Oprócz zgłoszeń na prowadzonej przez Urząd Zamówień Publicznych witrynie internetowej możemy znaleść ogłoszenia o wynikach postępowań. Adres witryny to: www.przetargi.gov.pl .

W Polsce obowiązek badania efektywności wydatkowania środków publicznych, podobnie jak w wielu krajach, uregulowano prawnie. Służą temu wymienione ustawy, szczególnie ta o zamówieniach publicznych.

W gospodarce rynkowej publiczna działalność finansowa może wywierać duży wpływ na kształtowanie się popytu. Masa publicznych środków finansowych, w tym przeznaczonych na wydatki o charakterze nabywczym, kreuje popyt; jego wielkość oszacowano w 2000 r. na 5 mld zł. Przez zamówienia publiczne jest on bezpośrednio ukierunkowany. Ma to bez wątpienia charakter rzeczowy, bo dotyczy zamówień na określone dobra i usługi. Z rynku dostawców, przez systemowe rozwiązania ustawowe, eliminować można niektórych potencjalnych dostawców (wykonawców) , zwłaszcza zaś oddziaływać na ich dyscyplinowanie w ogóle, a dyscyplinowanie finansowe w szczególności.

Państwo kierujące, przez swoich licznych reprezentantów, publicznie zgromadzone środki pieniężne ma prawo i obowiązek żądać, aby nie były marnotrawione. Wymaga więc, by nie trafiały do takich dostawców i wykonawców, którzy:

Z analizy postanowień ustawy o zamówieniach publicznych wynika, że zawiera ona takie, które nakazują poszczególnym zleceniodawcom realizowanie wyraźnie określonej polityki finansowej państwa. Dzięki ustawie o zamówieniach publicznych z rynku objętego tymi zamówieniami eliminowani są niektórzy dostawcy, a przez to, że są to przepisy rygorystyczne, mogą równocześnie wywierać określony pozytywny wpływ na potencjalnych dostawców, wykonawców zamówień publicznych. W teorii polityki finansowej opisano zresztą, obok bezpośredniego, także pośrednie ich oddziaływanie na różne przejawy życia gospodarczego i społecznego.

Wpływ na kształtowanie popytu

Publiczna działalność finansowa ma wielostronny wpływ szczególnie na kształtowanie popytu. Popyt ten jest lub może być bezpośrednio ukierunkowany, a także ograniczany przez państwo i działających w jego imieniu zleceniodawców. Z polityki państwa może wynikać np. wskazywanie na preferencyjne traktowanie krajowych dostawców (wykonawców) , wykorzystywanie krajowych materiałów i surowców, wspomniane już eliminowanie niektórych dostawców (wykonawców) itp. W warunkach konkurencji na rynku dostawców taka polityka państwa może mieć istotne znaczenie dla rozwoju jednych a upadku innych podmiotów. Powinno to prowadzić do wzmożonej konkurencji na rynku dostawców oraz specjalizacji dostawców ubiegających się o określone zamówienia publiczne.

Sytuacja rynkowa zawsze, w określonej mierze, zależy od kształtowania publicznej działalności finansowej, więc trzeba to wykorzystać do oddziaływania na zachowanie określonych grup dostawców (wykonawców) , a nawet poszczególnych dostawców (wykonawców) . Jeżeli zgodzimy się, że oddziaływanie służy do realizacji celów, to zasadne jest twierdzenie, że zainteresowany jest tym określony podmiot, który dla osiągnięcia określonego celu posługuje się konkretnymi, dostępnymi dla niego metodami i środkami realizacji. Tutaj podmiotem jest lub może być państwo, samorząd terytorialny, a także różne występujące w ich imieniu lub z ich upoważnienia jednostki, celem zaś -- zrealizowanie z największym efektem konkretnego zamówienia publicznego. Metodą jest przewidziany w ustawie tryb zamówień, prowadzący do wyłonienia takiego dostawcy, który wykona zamówienie publiczne na najkorzystniejszych warunkach, a środkiem realizacji -- pieniądze publiczne. Tak, więc przy stosowaniu ustawy o zamówieniach publicznych mamy do czynienia z klasycznym przykładem powszechnego praktycznego zastosowania polityki finansowej państwa

Bibliografia:

  1. PJerzy Piróg, Waldemar Łysakowski: Ustawa o zamówieniach publicznych. Komentarz, wyd. C. H. Beck, seria Krótkie komentarze Becka , Warszawa 1999.

  1. H. Zalewski: Polityka finansowa w przedsiębiorstwie, Sopot 1992; Polityka i kontrola finansowa, Sopot 1986) .

  1. Jerzy Jacyszyn: Przetarg i jego oblicze . Rzeczpospolita ,1995.06.02

  1. Izabela Lewandowska: Bez zaświadczeń ani rusz, Rzeczpospolita 2000.07.15.

  1. Tadeusz Grzeszczyk: Zamówienia publiczne Gmin , Warszawa 2000.

0

Ustawa o zamówieniach publicznych z dnia 10 czerwca 1994

Ustawa z 15 lutego 1933 r. II Rzeczpospolita

Ustawa z 18 listopada 1948r. PRL

Ustawa modelowa ONZ

Porozumienie w sprawie zamówień rządowych GATT

Dyrektywy Unii Europejskiej



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
pojęcie i przyczyny zmian społecznych (12 str), Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza p
struktura społeczna - wykład (12 str), Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza prawnicza
prawo handlowe-egzamin (12 str), Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza prawnicza
ustawa o podatku hodowym (64 str), Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza prawnicza
prawo cywilne (12 str), Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza prawnicza
prawo celne (12 str), Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza prawnicza
przekształcanie w prawo własności (12 str), Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza prawn
normy prawne (12 str), Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza prawnicza
prawo podatkowe (12 str), Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza prawnicza
prawo międzynarodowe publiczne(8 str), Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza prawnicza
ustawa o podatku hodowym (8 str), Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza prawnicza
ustawa - podatek od towarów usług itp.(23 str), Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza p
publiczne prawo gospodarcze (3 str), Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza prawnicza
stosunki cywilnoprawne (4 str), Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza prawnicza
prawo cywilne (5 str), Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza prawnicza
prawo celne (9 str), Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza prawnicza
podmioty prawa cywilnego (8 str), Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza prawnicza
trybunał Konstytucyjny w Polsce(4 str), Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza prawnicza

więcej podobnych podstron