1. Podst. Funkcjonowania

2. Rys historyczny

3. Stan po Traktacie Lizbońskim

Ad.1

Podst. Funkcjonowania była wola państw UE do stworzenia integracyjnej formy współpracy. Integracja ma podst. Znaczenie dla zrozumienia powodów dla których istnieje niespotykany nigdzie na świecie system współpracy, oparty na powołaniu organizacji międzynarodowej, określanej przed Traktatem Lizbońskim (TL) jako WSPÓLNOTY EUROPEJSKIE, a po TL jako UE.

Powołując do życia WSPÓLNOTĘ państwa powołały INSTYTUCJE WSPÓLNOTOWE i przekazały im część swoich suwerennych praw w zakresie tworzenia prawa. Określiły także rodzaj spraw/ dziedzin, które powinny być objęte uregulowaniami prawnymi; powierzając tym Instytucjom na zasadzie samodzielności, możliwość wydawania przepisu. Organizacje te wyposażone zostały w sposób…

a prawo samorządne posiada wymiar nadrzędności wobec prawa krajowego państw członkowskich. Jednocześnie państwa tworząc WSPÓLNOTĘ i INSTYTUCJE WSPÓLNOTOWE weszły w skład tych Instytucji, zapewniając sobie wpływ na treści i zakres stanowionego prawa.

!!! Taka formuła współpracy między państwami określana jest jako INTEGRACJA. W doktrynie przeciwstawia się pojęcie Integracji, pojęciu KOOPERACJI.

Integracja to taka współpraca między państwami, która polega na tworzeniu struktur- WSPÓLNOT.

Kooperacja oznacza współpracę między państwami bez powoływania takich struktur.

Formalną podstawą funkcjonowania prawa europejskiego są traktaty/umowy międzynarodowe (konwencje). Na podstawie traktatów Instytucje unijne uzyskały uprawnienia do uchwalania przepisów!!! Prawo przez nie stanowione określa się pojęciem zbiorczym prawa wtórnego w przeciwieństwie do traktatów, które określa się jako prawo pierwotne.

Prawo wtórne: rozporządzenia, dyrektywy, decyzje

INSTYTUCJE -> prawo wtórne

PAŃSTWA-> prawo pierwotne

Ad.2

Początek integracji sięga końca 2.wojny światowej.

1951 -powstała EWWiS (Europejska Wspólnota Węgla i Stali); status = państwu; powstała na podstawie Traktatu EWWiS;

Wysoka Komisja - Instytucje zgłaszała; Rada Ministrów - uchwalała

Zgromadzenie Narodowe - funkcja opiniodawcza; Trybunał Sprawiedliwości

1957 / 1959(weszły w życie) - powstały EWG i EuroAtom; EWG - Komisja, Rada, Parlament, Trybunał Sprawiedliwości, Trybunał Biegłych Rewident

2 Instytucje - cała gospodarka

WNIOSKI:

W latach 50. powstały 3 WSPÓLNOTY, każda jest odrębnym od państw podmiotem prawa międzynarodowego. Każda ma odrębne INSTYTUCJE, które tworzą prawo w zakresie powierzonych w traktatach.
Państwa nie powołały nigdy więcej WSPÓLNOT.
Pomiędzy '57 - '86 występuje budowanie podstaw - realizacja: (I)budowy wspólnego rynku wewnętrznego ; (II) budowy wspólnych Instytucji ; (III)zwiększenie zakresu terytorialnego o nowe państwa ; (IV) budowa podstaw prawnych integracji

!!!
Już w '62 wspólne przepisy na granicach 6 państw członkowskich.
Budowa wspólnego rynku wewnętrznego oparta była na definicji zawartej w traktacie jako obszaru, na którym zapewniony zostanie swobodny przepływ kapitału, usług, osób i towaru.
'65 połączono 3 Komisje i 3 Rady; w stosunki do Parlamentu i Trybunału to nigdy nie było ich 3, w tym przypadku państwa rozszerzyły kompetencje Zgromadzenia Narodowego(ZN) i Trybunały Sprawiedliwości (TS)w EWWiS o kompetencje zawarte w tych 2-óch kolejnych traktatach.

WNIOSKI:

Nadal istnieją 3 WSPÓLNOTY o statusie prawa międzynarodowego, połączone wspólnymi Instytucjami.
1968 JWE - Jednolity Akt Europejski(JAE), celem tego Traktatu było usprawnienie podstaw prawnych funkcjonowania WSPÓLNOT oraz wytyczenie kolejnego zakresu współpracy.

!!!
Dotychczasowa współpraca koncentrowała się na budowie rynku wewn., miała charakter ściśle gosp. obejmując różne dziedziny ekonomii. Pojawiła się w procesie integracji możliwość współpracy politycznej. Jej podstawą stały się zwyczajowo odbywane spotkania szefów państw i rządów państw członkowskich, którzy uzgadniali ze sobą możliwy kompromis i kierunki integracji. Były one realizowane przez ministrów tych państw, którzy wchodzili w skład Rady Wspólnot Europejskich.

W latach 70. Szefowie państw i rządów uzgodnili między sobą, że będą konsultować się w sprawach polityki zagranicznej. W końcu lat 70. przyjęli, że będą uzgadniać niektóre kwestie spraw zagranicznych, a nawet powołali specjalny komitet polityczny. W '75 nazwali siebie RADĄ EUROPEJSKĄ.

UWAGA!!!
RADA - organ uchwałodawczy, uchwala przepisy
RADA EUROPEJSKA - organ polityczny

W wyniku uzgodnień co do zakresu działań JAE wprowadził jako podstawę WSPÓŁPRACY Integracji, politykę zagraniczną. Był to nowy element/segment współpracy o charakterze politycznym (!!!) ALE:
w tym zakresie państwa członkowskie nie zdecydowały się na jakąkolwiek regulację polityki zagr. przy pomocy przepisów wspólnotowych(prawo wtórne).
Powstał obszar integracji niepoddany reżimowi prawnemu, właściwemu dla budowy rynku. W zakresie polit. zagran. państwa przyjmują strategie, a nie przepisy.

1991/ 1993(weszły w życie)
Państwa uchwalają Traktat w sprawie Unii Europejskiej. Uchwalenie Traktatu- kolejny etap integracji. Obejmuje ona jeszcze szerszy zakres. Państwa decydują się na współpracę nie tylko w polityce zagranicznej ale też bezpieczeństwie oraz w zakresie „spraw wewnętrznych”( współpracy policyjnej, sądowej, wizowej, azylowej, zwalczania przestępczości)

!!! Również i w tym obszarze współpracy, państwa nie decydują się na jego regulowanie przepisami prawa wspólnotowego. Ten obszar jest też poddany wzajemnym uzgodnieniom międzynarodowym, nie podlega przepisom wspólnotowym. INSTYTUCJE WSPÓLNOTOWE pełnią rolę podrzędną, przygotowawczą. Nadal domeną Instytucji Wspólnotowych i tworzenia przepisów pozostaje Rynek Wewnętrzny. Unia staje się więc nowym etapem w rozwoju Współpracy Integracyjnej, opartej na: Wspólnym Rynku „uzupełnionym o nowe kierunki i formy działania.'

UE nie jest organizacją międzynarodową-forma rozszerzona współpracy. Traktat UE zmienia nazwę EWG na WE.

I subsystem prawa: (3 filary)

W ramach I filaru funkcjonują 3 Wspólnoty połączone 3 Instytucjami. Obszar poświęcony wspólnemu rynkowi. Filar II i III nie ma przepisu prawa, WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA. Inne instrumenty prawne(KONWENCJE). Instytucje unijne są wypożyczone do pomagania państwom w porozumiewaniu się tym państwom.

1997/ `99(weszły w życie) Traktat Amsterdamski (TA)
Z pkt widzenia procesów integracji TA był uchwalany w momencie, kiedy między państwami nie było już granic ('92) , oznaczało to konieczność objęcia przepisami wspólnotowymi (UWSPÓLNOTOWIENIE) takich zagadnień jak: wiza, azyl, migracja, współpraca sądowa w sprawach cywilnych i handlowych, oraz niektóre elementy współpracy sądowej i policyjnej w sprawach karnych.
Powstał problem z tzw Układem z Schengen. TA spowodował, że te w/w kwestie znalazły się w traktacie o WSPÓLNOCIE EUROPEJSKIEJ - filar I

* od TA filar III - współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych

2001/'03(wszedł w życie) Traktat Nicejski (TN)
TN był przygotowaniem do wejścia do UE 10 państw(w tym POLSKI). Stąd zmiany w l. parlamentarzystów, l. członków rady, l. komisarzy.
-przebudowa WSPÓLNOTOWEGO ORGANU SPRAWIEDLIWOŚCI. Filary nie zostały zmienione.
-prawo uchwalały tylko WSPÓLNOTY - filar I

2010 Traktat Lizboński(TL)
TL zawierał w swoich rozwiązaniach większość projektu Konstytucji UE, której nie udało się wprowadzić w życie. TL nie wprowadził hymnu, emblematu(są tylko znakiem). TL przyjął usankcjonował możliwie najszerszą formułę współpracy integracji, likwidując filary. Nie powołał do życia nowej wspólnoty międzynarodowej, zmienił natomiast nazwę: Wspólnoty Europejskiej na to, że jest to Unia Europejska. Pozostawił poza UE EuroAtom. EWWIS nie istnieje od 2002(był powołany tylko na 50 lat!!!) TL prze likwidację filarowej konstrukcji wprowadził możliwość stanowienia przepisów prawnych we wszystkich dziedzinach objętych filarami - „za wyjątkiem polityki zagranicznej i bezpieczeństwa.”
W tej dziedzinie nadal państwa uzgadniają politykę między sobą na zasadzie jednomyślności. Wzmocniono pracę w zakresie bezpieczeństwa.
Cała polityka sądowa-jednolity system. Ostateczne ujednolicenie tej problematyki z dawnych filarów I i III przy pomocy przepisów prawa, które ma się dokonać w ciągu 5 lat od dnia wejście w życie TL!!!!

TEMAT: Źródła prawa unijnego

1. Uwagi ogólne

2. Systematyka źródeł prawa po TL

3. Rodzaje źródeł i systematyka prawa

Ad.1
Zarówno sfera współpracy policyjnej i sądowej (dawny filar III), jak i dotychczasowe przepisy wspólnego rynku zostały włączone do traktatu o funkcjonowaniu unii(TFUE), co oznacza regulację dokonywaną przez Instytucje Unijne o charakterze ponadnarodowym.
Wyjątkiem pozostała polityka zagraniczna i bezpieczeństwa regulowana jak dotychczas w TUE i połączona z nowym określeniem: POLITYKA ZEWNĘTRZNA WE
Ma charakter nadal międzynarodowy , międzypaństwowy, a jej elementy znalazły dodatkowe uregulowanie w TFUE, który określa te działanie również jako „działania zewnętrzne UE”. W tej części jednak (art.205-216) poddany został regulacjom wspólnotowym, obejmuje to wspólną politykę handlową, współpracę z państwami trzecimi i pomoc humanitarną oraz zasady zawierania przez UE umów międzynarodowych. Te dziedziny do tej pory w większości były już regulowane przepisami unijnymi, zwłaszcza wspólna polityka handlowa. TL nie wprowadza w tym zakresie nic nowego.
- Powyższa struktura oznacza powstanie zintegrowanego systemu prawnego UE o: tych samych procedurach; tych samych zasadach stanowienia prawa w jednolitym systemie organizacyjnym - oznacza to przejście z dotychczasowego porządku unijnego opartego na „dorobku wspólnoty - aquis communicative” - do prawa unijnego.
- nowe uregulowania objęły również jednolitym reżimem prawnym, przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości (PWBiS).

Ad.2.
TL nie zmienił istniejących do jego wejścia źródeł prawa unijnego. Wprowadził jednak nowe procedury uchwalania tego prawa. Zarówno w odniesieniu do prawa, do traktatów jak i aktów prawnych uchwalanych przez instytucje unijne.
Aktualnymi pozostają więc orzeczenia Trybunały Sprawiedliwości a także literatura przedmiotu.

Prawo unijne ma w pewnym sensie powiązania z prawem międzynarodowym. Traktaty są umowami międzynarodowymi ALE!!! Prawo to nie można utożsamiać z prawem międzynarodowymi, albowiem jego charakterystycznymi cechami jest iż ma ono charakter nadrzędny wobec prawa państw członkowskich a liczne jego normy prawne są bezpośrednio stosowane w porządkach prawnych tyh państw. Prawo to ma charakter autonomiczny, tj. niezależny tryb powstawania od państw członkowskich. Przyjął się podział prawa unijnego z pkt widzenia kryterium formalnego, tj:
kto uchwala to prawo? Jeśli prawo unijne uchwalają państwa(traktat)to takie prawo nazywa się pierwotne. Jeśli przepisy uchwalają instytucje- wtórne lub pochodne. Podział taki jest podstawą w systemie źródeł prawa unijnego. TL nic w tym zakresie nie zmienił.

Ad.3

Prawo pierwotne - traktat

Ogólne zasady prawa unijnego

Prawo wtórne

1. Prawo pierwotne: zaliczymy do niego: Traktaty:
   a) konstytuujące WSPÓLNOTY
   b) traktaty zmieniające i uzupełniające te traktaty

Prawo Pierwotne :

1. Przed 1.01.2010 : TWE i Euro Atom ; po 1.01.2010 : TUE i TFUE

2. Traktaty: Maastricht , Amsterdamski , Nicejski , Lizboński

Do prawa pierwotnego zaliczamy także konwencje o niektórych instytucjach wspólnych dla WSPÓLNOT EUROPEJSKICH i o ustanowieniu jednej rady i jednej komisji. Do prawa pierwotnego zaliczamy także wszystkie traktaty akcesyjne.
Nie są natomiast źródłami prawa pierwotnego układy o stowarzyszeniach (np. Polska od '92 „układ europejski nasz przed traktatem akcesyjnym”).

Prawem pierwotnym są także wszystkie protokoły dołączone do traktatów, załączniki do nich, a także część deklaracji do protokołów. Protokoły stanowią integralną część traktatu do którego się odnoszą, mają taką samą moc jak traktaty. Załączniki mają status prawa pierwotnego ale nie mają samodzielnej funkcji prawnej.
Deklaracje państw członkowskich dołączone do traktatu mają przede wszystkim charakter polityczny. Nie mogą one podważać tego, co zostało zapisane w traktatach. Jeśli deklaracje podpisały wszystkie państwa członkowskie, to wówczas należy traktować je jako interpretacje traktatu części do którego się odnoszą, natomiast jednostronne deklaracje państwa mają skutek zbliżony do zastrzeżeń.

Wzajemny charakter Traktatu w szczególności TUE i TFUE opiera się na zasadzie równorzędności, mówi o tym zarówno art.1 z TUE i art.1 TFUE w następującym zdaniu:

„Oba te traktaty mają taką samą moc prawną”

2. Ogólne zasady prawa unijnego:

Trybunał Sprawiedliwości (TS) w swoich orzeczeniach wielokrotnie odwoływał się do pewnych ogólnych zasad wynikających z dorobku konstytucyjnego państw członkowskich z porządku prawnego z części wspólnej wszystkich państw członkowskich, a także „z istoty samego prawa, posłuszeństwa prawu, powagi rzeczy osądzonej, zasady wysłuchania obu stron, nie działania prawa wstecz”
Zasady te nie były zapisane bezpośrednio w traktatach, są dorobkiem orzeczniczym TS, a po TL część z nich znalazła swój wyraz w zapisanych traktatowych.

Drugim źródłem zasad prawa unijnego stały się wartości umieszczone w traktatach przez Traktat z Maastricht (TWE) oraz TL.
Nowy art.2 TUE wymienia także wartości i zasady:
-zasada wolności, demokracji, równości państwa prawnego, poszanowania praw człowiek, a także na zasadach określanych jako zasada współpracy państw członkowskich kompetencji prawniczej, subsdziałalności(pomocniczości), proporcjonalności.
Rola tych zasad jest o tyle ważna, że jeśli TS rozstrzygając skargę o unieważnienie aktu wspólnoty(prawa wtórnego)stwierdzi, że przepis ten narusza którąś z nich , unieważnia dany akt prawny

3. Do prawa wtórnego:

Zaliczamy akty prawne, wydawane przez instytucje wspólnotowe : rozporządzenia, dyrektywy, decyzje.

Prawo wtórne jest to prawo:
-tworzone zawsze przez Instytucje Wspólnotowe (art.13 TUE)
-na podstawie traktatowego upoważnienia (art. 5 TUE)
-uchwalane są w trybie uchwalanym pkt.1,2 przez traktaty art. 288, ust.2, 291

Procedury:
-podlegają władzy sądowniczej (jurysdykcji) w postaci TS UE
-podlegają obowiązkowi publikowania w Dzienniku Urzędowym UE
-każdorazowe wejście aktu prawnego, do porządku prawnego UE wymaga dla swej wolności uzasadnionych przyczyn dla których uchwalono dany akt prawny. Stąd każde rozporządzenie, dyrektywy czy decyzje jest każdorazowo poprzedzone podaniem motywów uchwalenia i jest to umieszczone we wstępie tego aktu przed konkretnymi przepisami.

1. Rozporządzenia : dotychczasowa redakcja tego aktu prawnego nie uległa zmianie; zmienił się natomiast nr artykułu - art.188 TFUE : 1;2;3 -> dotyczy wszystkich państw członkowskich, organów władzy, obywateli
   Rozporządzenie ma zasięg ogólny i wiąże w całości i „3.” jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich

PRAWO POLSKIE
KONSTYTUCJA RP
rozporządz. unijne-> ustawa sejm, senat, ogólnopolskie
rozporządzenie akt podległy ustawie (rząd, prezes Rady Ministrów, ministrowie)
+ AKT PRAWA MIEJSCOWEGO -lokalne(z def.wynika że jest to akt o charakterze ogólnym)

Co oznacza, że rozporządzenie wiąże w całości?
Oznacza to, że po jego uchwaleniu i przetłumaczeniu na 27 języków oraz opublikowaniu w Dzienniku .składaną tego porządku.

Co to znaczy że rozporządz. - 3.cecha stosowane bezpośrednio że możemy się powołać na treść prawną przepisu przed każdym sądem, organem, przed państwem.

Rozporządzenie jest substytucyjną formą /metodą integracji. Jest to metoda polegająca na zastąpieniu porządku prawnego państw członkowskich, Regulującą wspólnotową zawartą w rozporządzeniach albo zapobiega to uchwalaniu prawa krajowego w przyszłości w kwestiach objetych rozporządzeniami.
Na ogół rozporządzeniami reguluje się kwestie, które wymagają zjednoczenia we wszystkich państwach w taki sam sposób,(np.polityka celna, monetowa, współpraca sądowa)

2. Dyrektywa: wiąże każde państwo członkowskie do którego jest skierowane, w odniesieniu do rezultatu, który ma być osiągnięty, pozostawia jednak organowi krajowemu swobodę wyboru formy i środków

Dyrektywa zobowiązuje państwo aby dokonało jego implementacji (wdrożenia) do swojego porządku prawnego i implementacja ta musi być rzeczywista i efektywna. Organy władzy krajowej zobowiązane są do dokonywania takiej wykładni prawa krajowego aby uwzględniały one cele dyrektywy.
Państwa odpowiadają za brak implementacji dyrektywy. Implementację nadzoruje Komisja Europejska (KE).

3. Decyzja: art. 288 TFUE :
Decyzja wiąże w całości. Decyzja, która ukazuje adresatów wiąże tylko tych adresatów. Decyzja w przeciwieństwie do rozporządzenia jest aktem indywidualnym a nie generalnym, ale wiąże adresata podobnie jak rozporządzenie w całości.
O ile dyrektywa jest wyrazem harmonijnej metody integracji, czyli ma na celu, nie tyle uregulowanie porządku prawnego w taki sam sposób we wszystkich p. członkowskich aby systemy prawne tych państw w danej dziedzinie bardziej się do siebie upodobniły.
Natomiast decyzja podobnie jak rozporządzenie jest substytucyjną metodą integracji.

Decyzja nabiera mocy wiążącej z chwila doręczenia jej stronom, których dotyczy. Obok w/w aktów wiążących w unijnym porządku prawnym występują również akty o charakterze niewiążącym, a art.288 wymienia tylko 2 takie formy: ZALECENIA I OPINIE (nie mają mocy wiążącej). Tego typu aktów poza zaleceniami i opiniami jest bardzo dużo, są one wynikiem aktywności Instytucji i organów wspólnotowych, np. : KONKLUZJE, REZOLUCJE, DEKLARACJE, KOMUNIKATY, OBWIESZCZENIA, PROTOKOŁY, PRAKTYKI, POROZUMIENIA, PROGRAMY, REGULAMINY.
Takie prawo określa się jako PRAWO MIĘKKIE - SOFT LAW.

Jego znaczenie jest duże, jakkolwiek nie są to normy prawne i nie wywołują skutków prawnych. Mają charakter pomocniczy, tłumaczący bądź ułatwiający, nie można się na nie powołać jako na źródło uprawnień, mogą jednak w niektórych przypadkach wywołać skutki prawne (np. opinia KE )by w przypadku negatywnej opinii komisja mogła skierować skargę na państwo członkowskie do Trybunału Sprawiedliwości (TS).

4. Ponadto w prawie unijnym funkcjonują takie akty prawa wewnętrznego w postaci REGULAMINÓW, STATUTÓW, INSTYTUCJI I ORGANÓW UNIJNYCH.

5. Odrębnym źródłem prawa są UMOWY MIĘDZYNARODOWE zawierane przez samą UE bądź z państwami członkowskimi. Takie umowy stają się źródłem prawa unijnego na równi z w/w źródłami.

Powyższy system źródeł prawa do tej pory funkcjonował wyłącznie w I. filarze, obecnie będzie miał zastosowanie do wszystkich dziedzin (poza polityką zagraniczną i bezpieczeństwa) objętych kompetencjami UE.
Dotychczasowe instrumenty prawne właściwe dla 2.ego i 3.ego filaru po TL będą przedstawiać się następująco: art.109-113; 113-139

Instrumenty prawne obowiązujące w byłych II. i III. filarze. W tych 2-óch filarach nie obowiązywały reguły prawa dla filaru I. O ile wspólny rynek objęty był prawem ponadpaństwowym rozporządzenia, dyrektywy, decyzje podejmowane przez Instytucje unijne, w skład których wchodzą państwa członkowskie a uchwalone prawo staje się częścią porządku prawnego każdego z krajów członkowskich.

W II. i III. filarze formą współpracy integracyjnej były wspólne uzgodnienia między rządami państw członkowskich, które w II. filarze art.12 TUE polegały na:

-podejmowaniu decyzji o wspólnych działaniach, strategiach, przejmowaniu wspólnych stanowisk, usystematycznianiu współpracy.

Filar III (Trybunał Sprawiedliwości)
Instrumentami porozumienia stały się KONWENCJE, UCHWAŁY, UCHWAŁY RAMOWE(DECYZJE RAMOWE), WSPÓLNE STANOWISKA.
TL sprawił zmiany w zakresie II. i III. filaru.

Temat: Źródła prawa unijnego po TL.

1. Traktat o funkcjonowaniu UE. (art. 288-292)

1.Uwagi ogólne:

TL nie zmienił ani pojęć ani znaczenia dotychczasowych aktów prawa wtórnego, czego dowodem jest art.288 TFUE.

2.TL potwierdził aktualny stan prawny, w którym działalność prawotwórcza instytucji wspólnotowych ma wyłącznie charakter posiłkowy i może być podejmowane jedynie w dziedzinach określonych traktatem i w którym podejmowane jest takich aktów aby zapewnić jednolitość uregulowań w całym systemie.
TL zmienił natomiast procedury przyjmowania(uchwalania)aktów prawa wtórnego, dzieląc akty prawa unijnego na:
-wiążące
-niewiążące

3.Przy porządkowaniu rozporządzeń, dyrektyw i decyzji do aktów prawodawczych lub nieprawo dawczych ma charakter formalny i wynika z zastosowanej procedury, natomiast nie zmienia mocy wiążącej i zakresu obowiązywania rozporządzeń, dyrektyw i decyzji.

-Oznacza to, ze każdy akt prawa wtórnego będzie mógł występować w formie prawodawczej i nieprawo dawczej tj. w formie DELEGOWANEJ I WYKONAWCZEJ.

4.W procedurze zwykłej rozporządzenia, dyrektywy lub decyzje zostaną uchwalone prze PE i R. Procedurę uchwalania nazywa się współdecydowaniem art.294 TFUE.

5.Zawsze inicjuje KE ALE!!!! W przypadkach przewidzianych w Traktacie, prawa zyskały grupy państw członkowskich oraz może to mieć miejsce również na zalecenia Europejskiego Banku Centralnego(EBC) lub na wniosek TS.

6.Procedura jest SZCZEGÓLNA, gdy Traktat ją stanowi, wtedy dyrektywa, rozporządzenie, decyzja uchwalana jest przez PE, z udziałem R lub R z udziałem PE.

7.Akty te będą uzupełniać „inne niż istotne” elementy danego aktu prawodawczego(del.)- w nagłówku

8.Akty wykonawcze art.291 TFUE
Będą one wydawane na podstawie „prawnie wiążących aktów Unii tylko wtedy, jeśli zachodzi potrzeba, aby akty te umożliwiły jednolite warunki wykonywania aktów prawnie wiążących.(przepisy celne, o ochronie środowiska)”

9.art.295 porozumienia międzyinstytucjonalne zawierają PE, R, KE. konsultując się wzajemnie i za wspólnym porozumieniem ustalają warunki współpracy.
Akty bez przymiotnika: DELEGOWANE lub WYKONAWCZE przyjęte na podstawie traktatu i nazywające się rozporządzeniem, decyzją, dyrektywą przyjęte przez samą R bez udziału PE i KE albo przez RE albo przez EBC

-Celem wykluczenia oddelegowania aktów nieprzewidzianych w prawie pierwotnym i umocnienia katalogu zamkniętego aktów prawa wtórnego art.296 TFUE nakazuje R i KE powstrzymanie się od podejmowania aktów nieprzewidzianych w Traktatach.

Zakaz przyjmowania aktów prawodawczych w tej dziedzinie. Nadal istnieć będą w tej sferze dotychczasowe Instrumenty współpracy (art.25 TUE); ogólne wytyczne i decyzje i systematyczna współpraca.

AKTY

WIĄŻĄCE NIEWIĄŻĄCE
prawodawcze(ustawodawcze): zalecenia (ogólną koncepcję do
- wykonawcze: przyjmowania zaleceń otrzymały :
~rozporządzenia R, KE EBC)
~dyrektywy
~decyzje opinie w prawie miękkim ( prawo
(KE, PE, R wszystkie 3 muszą brać udział) ich wydawania
-> procedura zwykła(PE i R na wniosek KE) każda Instytucja unijna, jeśli Traktat
-> procedura szczególna(R lub PE; PE lub R) je dopuszcza)

nieprawodawcze
-delegowane:
~rozporządzenia
~dyrektywy
~decyzje (del.) - SAMA KE

-wykonawcze:
~rozporządzenia
~dyrektywy
~decyzje(wyk.) - JEDNOLITOŚĆ

* nie ma aktów prawodawczych wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa!!!!

- Nowym rozwiązaniem są przepisy przejściowe, dotyczące dostosowania instrumentów prawnych dotychczasowego III. filaru do nowych rozwiązań wynikłych z likwidacji filarów. Kwestię tą rozwiązuje protokół w sprawie postanowień przejściowych.
W ramach dotychczasowego III. filaru w odniesieniu do Instrumentów prawnych, które zostały podjęte przed TL korzysta z dotychczasowych rozwiązań, natomiast każda zmiana aktu prawnego będzie pociągać za sobą zmianę przewidzianą TL. W każdym przypadku środek przejściowy przestaje obowiązywać 5 lat po wejściu TL.

HIERARCHIA AKTÓW PRAWNYCH PO TL:
- nie budzi wątpliwości hierarchiczne podporządkowanie aktom delegowanym (del.) aktów prawodawczych; niewątpliwie akty delegowane będą ograniczane wyłącznie do ograniczenia lub zmiany aktu prawodawczego

- mimo powyższych relacji hierarchicznych oraz odmiennej procedury uchwalania, skutki wywierane w porządkach prawnych państw członkowskich przez akty prawodawcze i delegowane będą identyczne. Podobnie identyczne skutki będzie miała dyrektywa prawodawcza z dyrektywą wykonawczą delegowaną.

- państwa będą miały możliwość kwestionowania ważności aktów prawa wtórnego, nie tylko za niezgodność z traktatami ale także z uwagi za niezachowanie procedur ich uchwalania.

-problemem będzie także wzajemna relacja między aktami prawodawczymi i nieprawodawczymi, a aktami bezo kreślenia ustanowionym przez R i RE.

Temat: Zasady w oparciu o które funkcjonuje UE.

UWAGA!

W źródłach prawa unijnego zasady będące podstawą prawną jego funkcjonowania umieszcza się między prawem pierwotnym a prawem wtórnym
Do zasad tych zalicza się:
-generalne zasady prawa jak i zasady wynikające z prawa międzynarodowego oraz zasady wywodzące się z przepisów prawa unijnego.
str.115-124 + str.35

pierwotne

UWAGA! ZASADY

Wtórne

I zasada kompetencji powierzonych

1. Zasady ogólne:

Celem TL było jednoznaczne określenie, że proces integracyjny UE przybrał na dzień dzisiejszy formę organizacji międzynarodowej, określonej jako UE, powołanej przez państwa umową międzynarodową, w której znajdują się jednoznaczne określenia, co do tego jak funkcjonuje i będzie funkcjonować struktura międzynarodowa UE (Instytucje unijne i organy pomocnicze: PE, RE, R, EBC, KE) oraz jednoznacznie określono podział kompetencji między instytucje unijne, a państwa członkowskie przede wszystkim w zakresie stanowienia prawa. Taka redakcja TL powinna położyć kres obawom, że proces integracji może zmierzać do utworzenia państwa europejskiego, kosztem suwerenności państw członkowskich.

- W związku z powyższym TL wprowadził do:
~ TUE dookreślenie zasady funkcjonowania „zasady kompetencji powierzonych, określonej obecnie w traktacie jako zasada przyznania.”

Z pkt., widzenia/funkcjonowania tej zasady w praktyce:
-TL wprowadził do TFUE przepisy, które konkretyzują dziedzinę; powierzone wyłącznie UE, UE i państwom członkowskim; pozostające poza obrębem regulacji przez UE. Jest to uregulowanie o charakterze prawno-materialnym.

2. Rys historyczny:

Dotychczas zarówno sama zasada przyznania, jak i regulacja traktatowa w tym zakresie wynikała z art.2 i 3 TWE, przepis ten stanowił przepisz art.5 TWE:

„Wspólnota działa w granicach kompetencji powierzonych jej traktatem oraz celów w nim wyznaczonym”

Ta zasada była ograniczona tylko do filaru I.

W przepisie art3.TWE nie rozróżniano, gdzie w danej dziedzinie maja kompetencje państwa członkowskie, a gdzie instytucje i w jakim zakresie. Wiedzę w tym zakresie można było czerpać jedynie w czasie tworzenia prawa wspólnotowego przez kilkadziesiąt lat oraz orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości. Wynikało z tego, że przepis obejmował dwa rodzaje polityk:

-POLITYKA WSPÓLNA
-POLITYKA WSPÓLNOTOWA

W ramach tych polityk, w dalszym ciągu brak było sprecyzowania podziału kompetencji.
Polityki Wspólnotowe wyłączały możliwość regulacji prawnych z kompetencjami praw członkowskich, powierzając je instytucjom WE.
Przepis zaliczał do nich:
-wspólną politykę handlową, w dziedzinie transportu, rybołówstwa i rolnictwa.
Problem, co dokładnie oznaczały te pojęcia. Najmniej : POLITYKA HANDLOWA, natomiast Wspólna Polityka Rolna najwięcej.
Pozostałe polityki określano jako zwykłe polityki wspólnotowe, dzielone między państwa członkowskie, jak:
socjalna, spójności gosp. i społecznej, pobudzania konkurencji, przemysł, rozwoju technologicznego, sieci transeuropejskiej, ochrona zdrowia, edukacji, wychowania, ochrony konsumenta, dziedzinie energetyki, badań naukowych, współpracy rozwoju, ochrony ludności i turystyki.

Powyższe cele realizowane były poprzez 4 metody integracyjne: Substytucyjna, Harmonizacyjna, Strukturalna i Koordynacyjna.

Substytucyjna: najdalej idąca polegała na tym, że przepis Wspólnotowy zastępował prawo krajowe w tym zakresie. Przy tej metodzie stosunkowo częściej korzystano z wersji złagodzonej polegającej na tym , że Instytucje Wspólnotowe współpracowały z państwami w zakresie…
i rzeczywistej implementacji prawa do porządku prawa krajowego.

Harmonizacyjna: nie zakładała ujednolicenia w danej dziedzinie praw krajowych państw członkowskich, lecz tylko doprowadzenia do pewnego zbliżenia tych przepisów - DYREKTYWA - podstawą prawną

Koordynacyjna: zakłada istnienie różnic między państwami w różnej dziedzinie, np. system zabezpieczeń społecznych, uznając że wystarczającą formą integracji jest koordynowanie przez różne programy, zalecenia.

Strukturalna: opiera się na tworzeniu struktur(organów) finansujących przemiany integracyjne, np. europejski fundusz socjalny, doradczy. Metoda ta wspiera w/w metody.

3. Zakres kompetencji powierzonych. Podstawy prawne.

UWAGA! Zakres kompetencji powierzonych będą dotyczyć wszystkich dziedzin ujętych w TUE i TFUE także polityka zagraniczna i bezpieczeństwa

ZASADA KOMPETENCJI POWIERZONYCH PO TL

1. podstawa prawna: art.. 3, 4, 5ust.1,2 TUE oraz art.2-6 TFUE + Deklaracje i Protokoły do tych traktatów

- Zasada Kompetencji Powierzonych określona została jako centralna i umieszczona już w art.3 TUE, który określa cele Unii. Art.3 ust.6

Unia realizuje cele odpowiednio do kompetencji przyznanych przez traktaty.
-wszelkie kompetencje nie przyznane w traktatach należą do państw członkowskich art.4 ust.1 TUE
-kwestię tą reguluje ZASADA PRZYZNANIA KOMPETENCJI i wykonanie tych kompetencji podlega jeszcze dwóm zasadom : PROPORCJONALNOŚCI I POMOCNICZOŚCI art5.ust2

-traktat TUE sformułował jednocześnie gwarancje zachowania zasadniczych kompetencji państw członkowskich art.4 ust.2
-do kompetencji uznanych za nierozerwalnie związane z prawem państw członkowskich TL zalicza: tożsamość narodową, struktury polityczne, struktury konstytucyjne, kwestia samorządów lokalnych, regionalnych, kwestie związane z integralnością terytorialna państwa, utrzymanie porządku publicznego, ochrona bezpieczeństwa narodowego

W odniesieniu do bezpieczeństwa narodowego w traktacie zapisano:

„bezpieczeństwo narodowe pozostaje w wyłącznej odpowiedzialności państwa każdego”. Art. 47-48

Stanowiąc o osobowości prawnej UE dodano deklarację wyjaśniającą- 24 Deklaracja
W deklaracji stwierdzono, ze posiadanie przez UE osobowości prawnej nie upoważnia UE do działania
i postrzegania poza kompetencje powierzone jej przez państwa członkowskie w traktatach.
art.2ust.2 TFUE - zdanie drugie!!!

Państwa członkowskie posiadają kompetencje powierzone lub nie.

Deklaracja 18. Przewiduje działania w takim zakresie (zrobić notatkę z deklaracji!!!)

Art.2 ust.1
wyłącznie Unia ma kompetencję wyłączną tylko Unia może stanowić prawo i uchwalać akty. Instytucje unijne mogą brać upoważnienia od państw.

Ust.2 - w dziedzinie , w której państwa i UE dzielą kompetencje to zarówno UE i państwa członkowskie będą je regulowały swoimi przepisami (aktami wiążącymi)
Protokół nr 8 - w sprawie KOMPETENCJI DZIELONYCH, regulujący wykonywanie kompetencji dzielonych, wynika z niego, że jeśli UE prowadzi działania w pewnej dziedzinie to może stanowić prawo nie w całej dziedzinie, a tylko w tych elementach, które reguluje traktat.

kompetencje dzielone z państwami

wyłączne kompetencja Unia

przejście kompetencji do państw tylko regulacja krajowa; Unia wspiera koordynuje, wspomaga

- Unia ma wyłączne kompetencje art.3 (A)
- Unia ma dzielone kompetencje art.4 (B)
- Państwa koordynują swe polityki a Unia ma kompetencje tylko: wspierające, koordynujące, uzupełniające art.6 (C)

A - w następujących dziedzinach:
a) unia celna
b)reguły konkurencji na rynku wewnętrznym
c)polityka pieniężna tylko dla Eurogrupy
d)wszystkie zasoby biologiczne w ramach wspólnej polityki rybołówstwa
e)wspólna polityka handlowa
f)zawieranie umów międzynarodowych

B - Unia dzieli kompetencje z państwami członkowskimi ; w ramach kompetencji dzielonych z państwami członkowskimi Unia ma kompetencje stanowienia prawa wtedy i tylko wtedy gdy:
-TL przyznaje jej kompetencje w danej dziedzinie
-nie dotyczy to dziedzin, w których UE ma kompetencje wspierające, koordynujące i wspomagające
a) rynek wewnętrzny
b)polityka społeczna
c)spójność gospodarcza
d)rybołówstwo i rolnictwo
e)środowisko naturalne
f)dziedziny rozwoju badań i przestrzeni kosmicznej

C - Koordynacja polityk społecznych
a)ochrona i poprawa zdrowia ludzkiego
b)przemysł
c)kultura, turystyka
d)kształcenie
e)edukacja, młodzież
f)sport
g)ochrona ludności
h)administracja

4. Podział kompetencji w zakresie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa
Podstawa prawna art.24 TUE

1) TUE określa kompetencje UE w dziedzinie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa jako obejmujące wszelkie dziedziny polityki zagranicznej i bezpieczeństwa i wszelkie sprawy dotyczące bezpieczeństwa w tym stopniowo określanie polityki obronnej, która może prowadzić do wspólnej obrony - art.24 ust.1 ALE!!!! Wprowadza jednak w tym zakresie dodatkowe określenie że:
„polityka ta podlega szczególnym zasadom i procedurom”
Szczególne procedury i zasady to:
-1- politykę zagraniczną określa R i RE jednomyślnie, chyba że traktaty przewidują inaczej
-2- wyklucza się przyjmowanie aktów prawodawczych
-3- wspólną politykę zagraniczną wykonuje przedstawiciel Unii (wysoki) wyłącznie z państwami
-4- kompetencje w tej dziedzinie mają też PE i KE ale tylko tam gdzie traktat dopuszcza
-5- co do zasady: TS nie ma tu kompetencji z wyjątkiem kontroli, przestrzegania, rozgraniczenia kompetencji i właściwości do kontrolowania legalności aktów prawnych nakładających sankcje na jednostki
-6- środki prawne stanowione w polityce zagranicznej:
~ wytyczne
~przyjmowanie decyzji
~stanowiska, zasady

+ PROTOKÓŁ, DEKLARACJA nr 13, 14

Z Deklaracji 13 wynika że postanowienia TUE o polityce zagranicznej i bezpieczeństwa w żadnej mierze nie naruszają obecnej odpowiedzialności za kształtowanie własnej polityki zagranicznej; podobnie jest w zakresie Wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony.

A Deklaracja 14 stwierdza, że postanowienia Wspólnej polityki nie przyznają KE nowych uprawnień do inicjowania decyzji ani nie zwiększają roli PE.

Temat: Kompetencje dzielone

I zasada subsydiarności/pomocniczości

Art.5 ust.3 TUE stanowi podstawę dla funkcjonowania zasady pomocniczości. Wspólnota działa w granicach kompetencji powierzonych jej niniejszym Traktatem oraz celów w nim wyznaczonych.

II zasada proporcjonalności

Służy jako regulator stanowienia prawa. Integralnie związana ze stanowieniem przepisów.

Art.5 ust.4 TUE (dotyczy kompetencji wyłącznej i dzielonej)
Działania UE nie wykraczają poza to, co jest konieczne dla osiągnięcia celów traktatów. Zasada proporcjonalności dotyczy wszystkich kompetencji unijnych tak wyłącznych jak i dzielonych.
Zasada ta ma 2 wymiary:
1) odnosi się do działań Instytucji UE i oznacza, że wykorzystany instrument prawny musi być odpowiedzialny i konieczny do zastosowania, biorąc pod uwagę cele UE. Zasada ta określa stopień intensywności prawnej działań Unii. Oznacza, że wszystkie stosowane przez nią środki muszą być proporcjonalne. Jest rezultatem koncepcji: „Minimum integracji unijnej”.

2)odnosi się do państw członkowskich pod kątem oceny tych działań przez instytucje unijne co, do środków przyjmowanych przez państwa przy stosowaniu prawa wspólnotowego.

Historycznie biorąc, zasada proporcjonalności rozwijana była dwutorowo:
-przez orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości
-przez postanowienia kolejnych traktatów

Została ona wprowadzona do porządku prawnego przez TS UE, zanim jeszcze wszedł w życie Traktat z Maastricht(`93).
Orzeczenia TS dotyczyły zarówno zachowań instytucji wspólnotowych jak i ochrony jednostek w zakresie ich działalności gospodarczej, zawodu czy też korzystania z własności.
Do zasady tej TS odwołuje się najczęściej kwestionując wysokość kar nakładanych zgodnie z prawem unijnym.
TS interweniował w sprawach, które dotyczą zastosowanego środka prawnego, np.. za nieważne uznał rozporządzenie, które naruszyło zasadę równości i proporcjonalności. Z orzecznictwa wynika, że zanim TS przystąpi do badania proporcjonalności aktu prawnego(prawo wtórne) stara się najpierw:
-określić czy środek ten realizuje ważny interes publiczny (cele Traktatowe)
-czy środek dotyczy dziedziny, w której instytucjom rzeczywiście przysługuje taki zakres kompetencji
-czy naruszenie to ma charakter fundamentalny podstawowy

Jeśli chodzi o ocenę zachowań państw członkowskich pod kątem zasady proporcjonalności, to dokonywana ona jest pod kątem:
-czy środki krajowe ograniczają podstawowe swobody traktatowe
-czy ograniczenie tych swobód rzeczywiście wynika z naruszenia porządku publicznego, zdrowia publicznego czy bezpieczeństwa publicznego państwa

Dotyczy też to wysokości kar czy sankcji nakładanych przez państwa członkowskie za naruszenie prawa krajowego; poza tym kontrolą obejmuje się też sposób implementacji(wdrążenia)prawa unijnego przez państwa i wykładanie tego prawa przez organy krajowe.

Art.5 ust.3,4 w odniesieniu do zasady subsydiarności i proporcjonalności odwołuje się do protokołu US, stosowanie zasad pomocniczości i proporcjonalności do TL, zmieniając poprzedni protokół.
Protokół - ważność tak jak traktat
-OBOWIĄZEK prowadzenia przez KE szerokich konsultacji przed każdym zgłoszeniem wniosku dotyczącego aktu prawodawczego
-protokół tworzy pojęcie ”projektu aktów prawodawczych”(obejmuje wszystkie instrumenty prawne)
-art.3 uprawnienia parlamentów narodowych
-art.4,5 każdy projekt aktu prawodawczego powinien zawierać uzasadnienie umożliwiające ocenę aktu względem tych zasad
-art.6 parlament narodowy ma 8 tygodni na ocenę tego aktu i przesłanie przewodniczącemu PE((BUZEK) opinię (że coś np. jest sprzeczne z zasada proporcjonalności lub pomocniczości)
-każdy parlament dysponuje 2 głosami (sejm + senat)

Jeżeli dany akt prawodawczy zbierze negatywne opinie (zgodnie z zasadami) 1/3 parlamentów (18 głosów) projekt zostaje poddany ponownej analizie (art.7)
Po ponownym rozpatrzeniu KE albo podtrzymuje stanowisko, że projekt jest dobry albo wycofuje projekt. Wtedy musi wydać/uzasadnić dlaczego projekt nie jest zgodny z zasadami -> oba stanowiska idą do R i PE ; 55% na nie -> projekt idzie do kosza.

III zasada współpracy (solidarności)

Zasada ta była zawarta w TWE, została po TL do TUE i obecnie wyraża ją art.4 TUE pkt 3:

„Państwa członkowskie podejmują wszelki właściwe środki ogólne lub szczególne w celu zapewnienia wykonania zobowiązań wynikających z niniejszego traktatu lub z działań instytucji wspólnoty. Ułatwiają one Wspólnocie wykonywanie jej zadań. Powstrzymują się one od… ”

Państwa stosując zasadę współpracy mają obowiązek zapewnić takie funkcjonowanie prawa unijnego aby jego ochrona prawna była na takim samym poziomie jak ochrona prawa krajowego.
Ponieważ prawo unijne jest prawem integracyjnym oznacza to, że powinnością państw jest wzajemne wspieranie, współdecydowanie, współodpowiedzialność. Wyklucza to podejmowanie jednostronnych działań przez te państwa członkowskie. Naruszenie tej zasady dotyka podstaw fundamentów UE .Ważnym obowiązkiem państw jest nie tylko wykonywanie powinności traktatowych ale wspieranie w tym zakresie działań instytucji unijnych, w szczególności winne są zapewnić ułatwienie stosowania przepisów wspólnotowych i zapewnienie im efektywnego funkcjonowania.

IV zasada ścisłej współpracy

Istnieje prawna możliwość aby państwa członkowskie weszły w ściślejszą współpracę niż jest to zawarte w traktatach wcześniejszych. Nie dotyczy to „środkowego kółka”!!!!
art.4 TFUE niewyłączne, dzielone

Art.20 TUE
państwa mogą udzielić/ wykorzystywać instytucje unijne i współpracować ze sobą na warunkach określonych zarówno przez TUE jak i TFUE art.326-334

-celem tej współpracy jest dążenie do realizacji celów UE przez wzmocniony/przyśpieszony proces integracji. Współpraca ta jest otwarta dla wszystkich państw członkowskich na podstawie
art.328 TFUE
-decyzje w tej sprawie podejmuje R, jeżeli ustali że cele takiej współpracy nie mogą być osiągnięte w „rozsądnym” terminie, przez UE jako całość oraz gdy na taką współpracę zdecyduje się co najmniej 9 państw. Podejmowanie decyzji przez R - art.329 (przy podejmowaniu decyzji przez R, w trakcie obrad R, mogą brać udział wszystkie państwa członkowskie ale w głosowaniu biorą Ci członkowie R - ministrowie - tych państw, które chcą wzmocnionej współpracy)'

UWAGA!
W ramach tej nowej struktury mogą być stanowione odrębne przepisy, zwane aktami. Wiążą one wyłącznie uczestniczące w takiej współpracy państw członkowskich.

UWAGA!!
Nie muszą one być przyjęte na zasadzie dorobku, przez kolejne państwo, które ewentualnie będą kandydować do obszaru wzmocnionej współpracy.

Przesłanie ustanowienia wzmocnionej współpracy (art.326 - 334)
-wzmocniona współpraca jest podejmowana…art.326
-nie może naruszać rynku wewnętrznego ani spójności
-nie może wiązać się z przeszkodami lub dyskryminacją w handlu między państwami członkowskimi
-nie może zakłócać konkurencji między państwami członkowskimi
-nie może naruszać kompetencji i praw tych państw, które w niej nie uczestniczą
-w przypadku ustanowienia takiej współpracy(art.328) pozostaje ona otwarta dla pozostałych państw członkowskich ewentualnych warunków uczestnictwa a także pod warunkiem przestrzegania aktów już przyjętych przy tej współpracy

Procedura stanowienia prawa przed i po TL - wybór procedury

Przed TL było 5 procedur stanowienia prawa wtórnego, różniących się rolą PE w procesie tworzenia prawa.
- Procedura tworzenia prawa tylko przez R bez udziału PE
-Procedura konsultacji, w której PE pełnił rolę opiniodawczą, natomiast całość uchwalania spoczywa na R
-Procedura współpracy, powstało po JAE '86; zwiększająca rolę PE, w procesie stanowienia prawa, opinia PE jest już wiążąca
-Procedura współdecydowania (po Maastricht). W tej procedurze PE jest głównym obok R organem stanowienia prawa

UWAGA!!!

Wszystkie te procedury dotyczyły I. filaru!!!

Po TL:
-jeszcze większa rola PE
-TL zastąpił w/w procedury dwiema:
~prawodawczą
~nieprawodawczą

Procedura prawodawcza może być zwykłą lub specjalną. Zwykła - wszędzie, gdzie jest zapisane w Traktacie(art.294) ; Specjalna - dotyczy bezpieczeństwa tylko wtedy, gdy o tym pisze.

UWAGA!!!!

Takie procedury obowiązywać będą we wszystkich dziedzinach objętych kompetencją UE bez wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa.

UWAGA!!!!!

Odmienne reguły będą dotyczyły tworzenia prawa pierwotnego oraz umów międzynarodowych zawierzonych przez Unię samą lub z państwami członkowskimi z innymi państwami na świecie.
Wspólną cechą łączącą obie procedury jest wiodąca, monopolistyczna KE, w zakresie inicjatywy prawodawczej.

Bez wniosku KE, ani R ani PE nie mogą przyjąć aktu prawodawczego.
Na zasadzie absolutnego wyjątku i to tylko wskazanego w traktacie prawo tzw., pośredniej inicjatywy ustawodawczej może mieć PE, grupa państw członkowskich, EBC, EBInwestycyjny, TS
-TL wprowadził też możliwość tzw., obywatelskiej inicjatywy prawodawczej, pozwalającej określonej liczbie obywateli UE do głosowania nad ewentualnym zakresem zagadnień, które winny stać się przedmiotem aktów prawodawczych UE.
-TL nałożył na KE obowiązek przeprowadzania szerokich konsultacji, zanim wystąpi ona z inicjatywą ustawodawczą, może mieć 2 formy:
- forma publikacji programów/ zamiarów prawodawczych na następny rok, publikowanych w: Dz UE seria C

-w postaci publikacji o charakterze politycznym w tzw., białych(bardzo ogólne) i zielonych(bardziej szczegółowo) księgach.

Wybór procedury:

-nie decyduje o tym R, PE czy KE -czyli Instytucje stanowiące prawo, lecz konkretny przepis traktatowy(np. art.173, 177, 86)

V zasada demokracji (TYTUŁ II art.9)

1. Uwagi ogólne

Zasada ta po raz pierwszy wprowadzona została w TM, wówczas decyduje się na rozszerzoną formułę współpracy, obejmującą 2 dodatkowe filary, wprowadzono do artykułu, art.6 odnoszący się do wszystkich filarów współpracy:

„Unia opiera się na zasadach wolności, demokracji, poszanowania prawa człowieka, podstawowych wolności oraz państwa prawnego.”

- Po TL wartości te znalazły się w art.2 TUE, gdzie obok dotychczasowej treści dodano poszanowanie godności osoby ludzkiej, prawa mniejszości, pluralizmu, niedyskryminacji, tolerancji, sprawiedliwości i solidarności oraz równości kobiet i mężczyzn.

- Zapis o demokracji rozwija TYTUŁ II TUE art.10-12 i TFUE o obywatelstwie Unii.

1

UE

Rynek wewn.
EWWiS
TWE
EuroATOM

Polit.zagran.
i ubezpieczeń.
TWE

Wymiar Spraw
i spraw wewn
TUE

---