METODY OCENY PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH- WYKŁADY

Wykład 1. Dobór środków i metod.

nakłady

Obszary wyborów inżyniera (ekonomisty)

technologia

Inżynier organizacja środki efekty ekonomiczne

ekonomista ekonomika

Rys. 1. Elementy mechanizmu inwestycyjnego

Inwestycje, projekt, proces inwestycyjny

Projekt-

• Środowisko zarządzania stworzone w celu dostarczenia jednego lub wielu produktów biznesowych stosownie do specyficznych wymagań biznesu

• Zbiór działań lub prac, które współuczestniczą razem w realizacji celu jedynego i mierzalnego

• Ograniczony w czasie wysiłek podejmowany w celu wytworzenia unikatowego wyrobu lub usługi

• Specyficzne nowe działanie, które w sposób metodologiczny i progresywny tworzy strukturę przyszłej rzeczywistości, dla której nie ma jeszcze dokładnego odpowiednika

• (organizacje przedsiębiorstwa, urbanistyczne, badań i rozwoju nowych wyrobów, budowy obiektów- jakie mogą być projekty) projekt musi być mierzalny

Projekt inwestycyjny-

Proces realizacji nowego produktu (nowego zakładu produkcyjnego) wymagający współpracy wielu osób (przedsiębiorstw) mający na celu zaspokojenie określonych potrzeb społecznych najmniejszym kosztem i w określonym czasie.

Definiowanie projektu (rozwiązanie problemu) w polu tzw. złotego trójkąta wyznaczonego przez parametry techniczne(T), koszty(K), okres realizacji(O).

Pomiędzy nimi występuje zależność np. łatwiej osiągnąć parametry, gdy dłuższy jest okres realizacji

Celem i rezultatem inwestycji jest odtworzenie zużytych i tworzenie nowych środków trwałych majątku w postaci budowy, rozbudowy, modernizacji.

Inwestycje są powiązane z kilkoma elementami:

(wielkość inwestycji jest determinowana przez)

• potrzeby społeczne

• możliwości ekonomiczne

• poziom rozwoju gospodarki

Wykład 2.

Inwestycje-

• nakłady gospodarcze na odtworzenie zużytych, unowocześnianie i tworzenie nowych środków trwałych

• nakłady dokonywane w celu stworzenia lub zwiększenia środków trwałych, które przyczyniają się do wytworzenia dla przyszłego spożycia strumienia dóbr i usług

• zakumulowane tj, nieskonsumowane środki i oszczędności gospodarcze przeznaczone na dalszy rozwój produkcji i usług

• nakłady gospodarcze o odroczonych efektach ponoszone na reprodukcję różnych zasobów w gospodarce

• przedsięwzięcie gospodarcze stanowi kompleksowo ujęty zakres rzeczowy inwestycji przewidzianych do realizacji w określonym celu, czasie i miejscu

• w praktyce oznacza to całość robót, usług i dostaw, urządzeń niezbędnych do osiągnięcia głównego celu zamierzonej inwestycji oraz zapewnienia jej prawidłowej eksploatacji

Inwestycje wiążą się w sposób konieczny z poświęceniem na rzecz konsumpcji w przyszłości zarówno bieżącej konsumpcji jak i produkcji dóbr inwestycyjnych służących produkcji dóbr konsumpcyjnych. Przeciwieństwem inwestycji jest konsumpcja.

Inwestycje- nakłady gospodarcze, których celem jest tworzenie nowych lub modernizacja istniejących zasobów trwałych.

O znaczeniu inwestycji decyduje osiągane w ich wyniku zwiększenie produkcji i dóbr

Rys 2.Etapy poprzedzające decyzje inwestycyjne:

Rozmiary, kierunki, struktura inwestycji są określone 3 czynnikami:

• potrzeby społeczno-gospodarcze (np. drogi)

• poziom rozwoju gospodarki 9możliwości techniczne, zasoby ludzkie)

• Możliwości ekonomiczne (finansowe)

Każdą decyzję o podjęciu decyzji o inwestycji dzielimy na 2 etapy:

1. analiza celowości

2. analiza techniczno- ekonomiczna, ocena efektywności zamierzeń inwestycyjnych

Podział inwestycji:

1.1 inwestycje produkcyjne- nakłady, których bezpośrednim skutkiem jest powiększenie produkcji materialnej i zwiększenie dochodu narodowego (inwestycje przemysłowe, budowlane)

1.2 inwestycje nieprodukcyjne- przyczyniające się do poprawienia warunków pracy i życia obywateli np. urządzenia komunalne to przede wszystkim inwestycje w zakresie budownictwa mieszkaniowego i komunalnego

Rys. 3. Inwestycje - podział makroekonomiczny

INWESTYCJE PODZIAŁ MAKROEKONOOMINCZNY
Reprodukcja prosta	Reprodukcja rozszerzona
Inwestycje odtworzeniowe Io	Inwestycje rozwojowe In
Inwestycje brutto

2.1 inwestycje materialne

• utworzenie potencjalnej produkcji

• utrzymanie zdolności produkcyjnych (zastąpienie lub odnowienie)

• wzrost zdolności produkcyjno- rozwojowych

• wzrost produktywności (automatyzacja, robotyzacja)

• innowacje lub adaptacja (nowe technologie i produkty)

2.2 inwestycje niematerialne

• B+R

• Szkolenie

• Marketing, studia, działania handlowe

• Programy informatyczne

2.3 inwestycje finansowe

• Papiery wartościowe

• Dewizy- lokaty

• Pożyczki długotrwałe

• Udziały (akcje)

Cele inwestycji materialnych:

• Stworzenie nowego potencjału prod.

• Wzrost zdolności wytwórczych

• Wymiana i odtworzenie maszyn i urządzeń, obiektów

• Reorientacja produktowa i technologiczna

• Ograniczenie kosztów wytworzenia

3.1 inwestycje rozwojowe- mają na celu powiększenie majątku trwałego przez budowę nowych obiektów, a także przez generalną rekonstrukcję obiektów istniejących w danej gałęzi gospodarki narodowej (rozbudowa istniejącego lub budowa nowego zakładu)

3.2 inwestycje restytucyjne (odtworzeniowe)- polegają na podejmowaniu nakładów inwestycyjnych, których celem jest zastąpienie lub odtworzenie częściowo zużytych urządzeń produkcyjnych lub usługowych i utrzymanie na obniżonym poziomie wartości środków trwałych w danej gałęzi gospodarczej

3.3 inwestycje modernizacyjne- całokształt nakładów na unowocześnianie wyrobów, środków pracy

Podział ze względu na szczebel podejmowania decyzji

• centralne

• terenowe

Inwestycje z punktu widzenia własności:

• państwa

• spółdzielcze

• przedsiębiorstw

Ze względu na charakter inwestycje dzielimy na:

• podstawowe

• towarzyszące np. bocznice kolejowe, sieci energetyczne (bez których podstawowe inwestycje nie mogą działać)

• pośrednie- inwestycje w innych dziedzinach, które współpracują z inwestycją podstawową

Wykład 3.

Struktura techniczna nakładów inwestycyjnych:

• roboty budowlano- montażowe (Koszty wykonania zaprojektowanych robót budowlanych, budynków, instalacji przemysłowych itp.)

• maszyny i urządzenia (maszyny i urządzenia produkcyjne, narzędzia, pojazdy, oprzyrządowanie, pierwsze wyposażenie obiektów, nawet do 35% wszystkich kosztów)

• pozostałe nakłady (koszty przygotowania inwestycji, nadzór inwestycji, kredytowanie, zakup gruntu, przygotowanie terenu do inwestowania)

Temat: Organizacja procesu inwestycyjnego.

PROCES INWESTYCYJNY

• kompleks stale powtarzających się działań ludzkich zmierzających do zaspokojenia określonych potrzeb poprzez uzyskanie obiektów majątku trwałego

• działalność gospodarcza (produkcyjna) polegająca na przekształceniu zakumulowanych środków produkcji o charakterze dóbr inwestycyjnych w określone obiekty majątku trwałego

• przekształcenie to może przybierać postać odtwarzania modernizacji i powiększania zasobów środków trwałych o przeznaczeniu produkcyjnym, usługowym lub nieprodukcyjnym

Etapy analiz poprzedzające decyzje o inwestowaniu:

• ocena sytuacji, w jakiej znajduje się przedsiębiorstwo produkcyjne (stan finansów, ocena majątku trwałego, efektywność działań, ocenę na tle innych firm)

• kluczowe zagadnienia do rozwiązania, które stają przed firmą na danym etapie rozwoju

• wybór i opracowanie wariantowe strategii działania przedsiębiorstwa w perspektywie

Proces inwestycyjny:

• ujęcie węższe- fizyczne wykonanie procesu produkcyjnego (faza realizacyjna)

• ujęcie szersze- nie tylko wykonawstwo, ale też przygotowanie od momentu powstania pomysłu do momentu uruchomienia (faza przygotowawcza i realizacyjna)

Projekt:

• środowisko zarządzania stworzone w celu dostarczenia jednego lub wielu produktów biznesowych, stosowane do specyficznych wymagań biznesu;

• zbiór działań lub prac, które współuczestniczą razem w realizacji jednego i mierzalnego celu;

• ograniczony w czasie wysiłek podejmowany w celu utworzenia unikatowego wyrobu lub usługi.

Fazy i etapy życia projektu inwestycyjnego.

Obszary prognozowania projektów inwestycyjnych:

• prognozy popytu inwestycyjnego

• prześledzenie zmian techniczno- produkcyjnych

• prognozy stopnia zaspokojenia potrzeb gospodarczych

OKRES ŻYCIA PROJEKTU INWESTYCYJNEGO- FAZY I ETAPY.

1. Faza przygotowawcza (przed inwestycyjna):

• Prognozowanie- formułowanie przyszłych zjawisk w zakresie popytu inwestycyjnego, zmian techniczno- produkcyjnych, rozwoju określonych potrzeb gospodarczych

• Programowanie- określenie potrzeb i wymagań, rozpoznanie różnych możliwości inwestycyjnych (wariantowanie rozwiązań inwestycyjnych)

• Planowanie- ocena i wybór optymalnego wariantu, przygotowanie planu inwestycyjnego i podjęcie decyzji o realizacji zadania inwestycyjnego

• Projektowanie I- opracowanie koncepcji projektowej

Faza realizacji (inwestycyjna)

• Projektowanie II- opracowanie dokumentacji projektowo- kosztowej i uzyskanie pozwolenia na budowę

• Ustalenie wykonawcy zadania

• Wykonawstwo robót budowlano- montażowych

• Dostawy maszyn i urządzeń wraz z ich montażem

• Rozruch urządzeń i przygotowania inwestycji do eksploatacji (eksploatacja wstępna)

3. Faza operacyjno- eksploatacyjna

• Rozliczenie finansowe realizacji projektu

• Weryfikacja osiąganych parametrów efektywności projektu

• Eksploatacja zakładu

4. Faza likwidacji zakładu

• Zaprzestanie eksploatacji urządzeń i zakończenie funkcjonowania zakładu

• Fizyczna likwidacja substancji rzeczowej

PROGNOZOWANIE

Sprecyzowanie zadania prognostycznego

Analiza stanu obiektu prognozowania

Badania naukowe Badanie światowych Badanie potrzeb Badanie perspektyw

Związane z obiektem tendencji rozwojowych długofalowych równowagi

Wybór metod prognozowania

Prognoza rozwoju prognoza ekonomicznych Prognoza Prognoza rozwoju

techniczno- możliwości rozwoju rozwoju śr. materialnych

organizacyjnego kadr

Prognoza prawdopodobnej przyszłości

Wykład 4.

PROGRAMOWANIE- zespół czynności, które mają na celu opracowanie koncepcji rozwoju określonej działalności (problemu, który obejmuje projekt inwestycyjny)

Metody stosowane w programowaniu:

• diagnostyczne

• analogii

• porównań statycznych

Prognoza prawdopodobnej Preferowane kierunki i propozycje

przyszłości rozwoju

Popyt na działalność Analiza celowości rozwoju Spodziewana podaż progra-

obiektu mowanej działalności

Możliwość rozwoju bezinwestycyjnego Możliwość wzrostu efektów przez

modernizacje zasobów

Celowość inwestycji

Alokacja przestrzenna Funkcja obiektu Wielkość i zatrudnienie

Niezbędne nakłady Warianty programu Spodziewane efekty

Prace studialne na etapie programowania:

1. studium możliwości- wstępna identyfikacja możliwości inwestycyjnych i sformułowanie ogólnego wniosku dotyczącego:

• kontynuowania dalszych prac studialnych

• wprowadzenie istotnych zmian do założeń i odroczenia dalszych prac nad projektem

• brak celowości prowadzenia dalszych prac nad projektem

2. studium przed realizacyjne- konkretyzacja założeń projektowych i analiza weryfikacyjna możliwych wariantów realizacji inwestycji

• przedstawienie konkretnej propozycji zalecanego wariantu projektu inwestycyjnego

• wskazanie wytycznych do dalszych prac studialnych

3. studium wykonalności- dalsza konkretyzacja założeń projektowych wraz z przedstawieniem ostatecznej wersji projektu inwestycyjnego w formie dokumentacji planistycznej i techniczno- kosztowej, która pozwoli na :

• rozpoczęcie realizacji projektu

• sformułowanie wytycznych do organizacji wdrożenia projektu (sprawna realizacja inwestycji)

• dokonanie analizy efektywności ekonomicznej i wykonalności finansowej projektu

4.ocena ex- ante projektu- ocena efektywności ekonomicznej i społecznej projektu oraz możliwości finansowania inwestycji:

- podjęcie decyzji o realizacji projektu

Składowe planu inwestycyjnego:

• Zakres rzeczowy projektu inwestycyjnego

• Lokalizacja inwestycji

• Wielkość i struktura nakładów finansowych

• Harmonogram realizacji i finansowania projektu

• Plan zabezpieczenia kadr i środków produkcji

• Rodzaj i wielkość spodziewanych efektów (zwrotu nakładu

Projektowanie- polega na tworzeniu modelu rzeczywistości konkretnego wariantu, który powstał na wcześniejszych etapach i obejmuje wszystkie prace dotyczące programu realizacji inwestycji.

Projekt techniczny:

• Projekt architektoniczno-budowlany (rysunki i ich opisy, rzuty, piętra itp.)

• Projekt zagospodarowania terenu (układ drogowy, dojazdy, ogrodzenia, koszty robót)

• Dokumentacja kosztorysowa

• Projekt organizacji inwestycji i robót budowlanych

Wytyczne BIOZ (Bezpieczeństwa i organizacji zdrowia)

Na każdy obiekt musi być oddzielna dokumentacja.

Wykład 5.

Temat: Ekonomiczna efektywność projektów inwestycyjnych

Inwestycja jest celowa gdy:

• uzasadniony jest ekonomicznie lub społecznie cel, któremu służy

• założony cel nie może być osiągnięty drogą bezinwestycyjną (wzrost Wp , lepsze wykorzystanie zdolności produkcyjnych zakładu, zmiany organizacji pracy itp.)

• efektywność projektu inwestycyjnego jest wyższa od efektywności innych rozwiązań gospodarczych

Gdy realizacja celu gosp. jest możliwa tylko drogą inwestycyjną:

• konieczny jest wybór najbardziej efektywnego rozwiązania

• modernizacja istniejącego zakładu

• zastosowanie nowych bardziej nowoczesnych maszyn i urządzeń i technologii (połączony z rozbudową czy odtworzeniem zakładu). Sprowadza się do badania ekonomicznej efektywności inwestycji.

Etapy badania ekonomicznej efektywności projektów inwestycyjnych:

• tworzenie i analiza wariantów przedsięwzięć inwestycyjnych

• przejęcie kryteriów i wskaźników oceny (liczbowe ujęcie efektów i nakładów)

• dobór właściwych metod badawczych określających wskaźniki przyjętych kryteriów

• porównanie wariantów z punktu widzenia opłacalności (ekonomiki)

• wybór wariantu najbardziej korzystnego (opłacalnego) spośród rozpatrywanych

• sformułowanie oceny projektu- decyzja o podjęciu realizacji projektu

Miara ekonomicznej efektywności inwestycji- ogólne ujecie

Efektywność= Efekty/ nakłady

Warunek racjonalnego działania Efekty> Nakłady

Problemy liczbowego (wartościowego) ujęcia nakładów i efektów (w porównywalnym poziomie cen- wskaźniki inflacyjne)

• kwantyfikacja efektów

1. ekonomiczne

• przyrost zdolności produkcyjnych- wzrost produkcji

• poprawa jakości produkcji, innowacyjność

• wzrost wydajności pracy

• zmniejszenie zużycia materiałów energii

• obniżka kosztów własnych

• pozaekonomiczne

• społeczno- kulturalne- budynki infrastruktury społecznej, szkoły, szpitale, drogi, obiekty kultury

• socjalne- np. pomieszczenia socjalne w zakładzie pracy

• ochrona środowiska- efekty= opłatom za korzystanie ze środowiska

• rynkowe- np. umocnienie pozycji na rynku- wzrost sprzedaży

• obronne- zobowiązania międzynarodowe

• obliczenie nakładów inwestycyjnych; szacunek kosztów, metody wskaźnikowe, metody szczegółowe (kalkulacja kosztów)

• ważne w REI- dobór metod oceny, które pozwolą na możliwie pełne odnoszenie efektów do nakładów inwestycyjnych z uwzględnieniem czasu tj. rozkładu w czasie (cyklu realizacji inwestycji, czasu uzyskania efektów)

• wpływ na efektywność inwestycji

Rodzaje rachunku efektywności inwestycji:

1. ze względu na wymiar czasowy:

• rachunek retrospektywny- prowadzony w trybie ex-post (po fakcie)- odnosi się do przeszłości (po zrealizowaniu inwestycji). Daje ocenę efektywności inwestycji zrealizowanej- pokazuje w jakim stopniu zostały osiągnięte założenia przyjęte przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnej. Wykorzystywany w przygotowaniu przyszłych zamierzeń.

• Rachunek prospektywny- prowadzony przed podjęciem decyzji inwestycyjnej. Opiera się na danych liczbowych przewidywanych i zakładanych, traktowanych w rachunku jako wielkość znana i zdeterminowana- służy do podejmowania racjonalnych decyzji inwestycyjnych.

• ze względu na fazę procesu inwestycyjnego:

• rachunek inwestycyjny bezwzględny- dla konkretnego projektu inwestycji. Czy dany projekt inwestycyjny jest w świetle przyjętych kryteriów oceny opłacalny czy nie? Porównanie z minimum opłacalności. Decyduje o przyjęciu do realizacji bądź odrzucenia (analiza i porównywanie efektywności różnych przedsięwzięć rozwojowych)

• rachunek inwestycyjny względny- przy opracowaniu i ocenie różnych wariantów inwestycji. Który spośród wielu opłacalnych projektów jest ze względu na przyjęte kryteria oceny najbardziej opłacalny (daje największą efektywność). Porównanie kilku wariantów rozwiązań pod kątem przyjętego kryterium (optymalizacja). Który wariant zostanie przyjęty do realizacji (ustalonego już programu produkcyjnego lub usługowego)

Temat: Metody oceny projektów inwestycyjnych.

1. Metody oceny ogólnej (uproszczone)

• Analiza SWOT

• Matryca logiczna

• Metaplan

• Mapa oddziaływania

• Panel ekspertów

• Analiza wielokryterialna

• Analiza porównawcza- benchmarking

• Metody oceny szczegółowej (pogłębione REI)

1. Metody statyczne (proste):

• Analiza progu rentowności

• Okres zwrotu nakładów

• Księgowa stopa zwrotu nakładów (ARR)

• Metody dynamiczne/ dyskontowe

• Badania wskaźnika efektywności (E)

• Wartość zaktualizowana netto (NPV)

• Wskaźnik rentowności inwestycyjnej (PI)

• Wewnętrzna stopa zwrotu (IRR)

• Zdyskontowany okres zwrotu

3. Metody analityczno-porównawcze

• Analiza kosztów i korzyści (CBA)

• Analiza kosztów i efektywności (CEA)

• Rachunek porównawczy kosztów

• Rachunek porównawczy zysków

• Rachunek porównawczy rentowności

Dobór metody oceny zależy od etapu realizacji projektu, gdy etap wstępny projektu to stosuje się metody proste.

Analiza SWOT- do oceny wstępnej projektów ( w ocenach typu ex-ante, mid-term, ex-post):

• Uwzględnia się czynniki dotyczące przedsiębiorstwa, lokalne, regionalne, krajowe, globalne, oraz określa ich wpływ na rozwój projektu (przedsiębiorstwa, regionu)

• Wyniki analizy SWOT są zazwyczaj syntetycznie przedstawione w postaci tabeli grupujacej czynniki warunkujące rozwój danego obszaru (projektu)

• Jest ona pomocna do opracowania lub modyfikacji strategii rozwoju firmy, regionu

• Jakościowy opis jest zwykle uzupełnieniem do ilościowych analiz statystycznych w sytuacji badanych przez nie obszarach

Matryca logiczna (LMF)- matryca projektu, mapa projektu, rama logiczna projektu

• Sformalizowana macierz o 4 kolumnach i 4 wierszach ułatwia uporządkowanie logicznego sensu, celów, rezultatów oraz zasobów i kosztów projektu

• Do oceny mniej złożonych (o mniejszej liczbie celów)

Metaplan- ocena projektu uzyskiwana jest w trakcie dyskusji zespołu (zaproszonych uczestników)

• Moderator odgrywa kluczową rolę w dyskusji

• Końcowy efekt dyskusji- plan rozwiązania problemu- oceny (np. określenie zgodności celów projektu z potrzebami regionu i UE)

• Przykładowe pytania: co twoim zdaniem jest najważniejsze (najbardziej pożyteczne) w ocenianym projekcie? Jaki jest długoterminowy wpływ (oddziaływanie) projektu? Który z wymienionych przez uczestników metaplan efektów projektu powinien być przedmiotem oceny?

Temat: Analiza progu rentowności BEP

Metoda podstawowa, polecana przez Bank Światowy

S= N* Ci= Ks + N*Kz= Kc z=0, R=0

1. próg rentowności w wyrażeniu ilościowym

BEP=Ks/ Ci - Kz = N

2. próg rentowności w wyrażeniu wartościowym

BEP'= Ks/ Ci - Kz * Ci + BEP* Ci

3. Próg rentowności jako stopień wykorzystania zdolności produkcyjnych

BEP''= Ks/ Nm(Ci- Kz)* 100%= BEP/ Nm* 100%

Margines bezpieczeństwa przychodu kwotowy MB

MB= S- BEP'

Margines bezpieczeństwa przychodu (%)- MB(%)

MB%= MB/S* 100%

(o ile procent może spaść przychód ze sprzedaży żeby przedsiębiorstwo nie poniosło strat)

S- zakładamy poziom przychodów

-graniczny poziom cen Cg= Nm*Kz+KS/ Nm

• Graniczny poziom kosztów zmiennych Kzg= Nm*C-Ks/ Nm

• Graniczny poziom kosztów stałych Ksg= Nm*C-Nm*Kz

Okres zwrotu- oznacza czas, w jakim nakłady poniesione na inwestycje zwrócą się

A) gdy CF=Zn+Ft+A=const n=Io/CF,ng

b) gdy CF nie jest równe w poszczególnych lokatach

Znt= (1-p)(St-Kt-Ft-At)

p-stopa podatku dochodowego

Ft- koszty finansowe w roku t

Kt- koszty operacyjne sprzedanych produktów

Księgowa stopa zwrotu ARR

ARR= Zn/ Io >ng

Rentowność= zysk/ nakłady ponoszone na projekt

Wartość zaktualizowana netto (net CF)- wyraża bieżącą wartość nadwyżki pieniężnej

NPV=

Lub NPV=

n- okres realizacji inwestycji

Wnioski:

• wpływy będą cenniejsze im szybciej zaczniemy eksploatować inwestycje. Jest to umożliwione przez etapowanie. Etapowanie- podział przedsiębiorstwa

• Wydatki najbardziej kapitałochłonne powinny być ponoszone w końcowej fazie procesu inwestycyjnego realizacji, po to aby nie zamrażać środków i sprawić żeby wydatki były najmniej dotkliwe

NPV.0 inwestycja opłacalna bo przyniesie nadwyżkę, im wyższa nadwyżka tym lepiej

NPV=0 inwestycja spłaca poniesione nakłady wraz z odsetkami

NPV, 0 inwestycja nie wygenerowała nadwyżki finansowej

NPVR=NPV/PVI

NPVR>1 korzystne

NPVR<1 niekorzystne

Wskażnik rentowności inwestycji PI (wskaznik zyskowoności)

Pokazuje relatywnie w jakim stopniu inwestycja jest opłacalna (relatywna miara opłacalności projektu)

Wewnętrzna stopa zwrotu IRR

Interpretacja

Wskaźnik efektywności inwestycji E

Formuła uproszczona:

r- stopa dyskonta

P-wartość przychodu

K- koszt uzyskania przychodu ( nie uwzględnia się amortyzacji i kosztów kredytów i odsetek)

S- średnia stawka amortyzacji

J-wartość nakładów inwestycyjnych z uwzględnieniem ich zamrożenia w trakcie realizacji

z- współczynnik zamrożenia

I-wartość nominalna nakładów inwestycyjnych

B- nakłady na tworzenie niezbędnego zapasu środków obrotowych

E=1 oznacza, że w warunkach dynamicznych raczej nie opłaca się zajmować ta inwestycją

Efekty przewyższają nakłady o 22 % gdy E= 1,22. wybiera się najwyższy wskaźnik spośród kilku

W ochronie środowiska:

Ro- efekty produkcyjne funkcji efektów ochronnych

So- wartość odzyskanych surowców odpadowych

W- wartość wytwarzanych nowych produktów

Sn- straty których da się uniknąć na podstawie jednostkowych strat ogólnokrajowych

Iosr- wartość nakładowa inwestycji na przedsięwzięcia ochronne

Kosr- przewidywany roczny koszt funkcjonowania obiektu ochronnego

Formuła rozwinięta

Inwestycje modernizacyjne- formuła uproszczona

P- przychód nowego zakładu

Uo- efekt pracy starego zakładu

Z- wartość sprzedaży trwałego majątku produkcyjnego wycofanego z eksploatacji w związku z modernizacją

B- przyrost zapasów

Wada w uproszczonej- niepełne odnoszenie w czasie przychodów i kosztów

W liczniku wynik finansowy, w mianowniku nakłady kapitałowe są uwzględniane

Zaletą jest pokazanie wewnętrznej stopy zwrotu, określenie normatywnej stopy zysku

Wykład 11.

Miary opłacalności inwestycji- rozwiązanie

1. Na podstawie głównego kryterium

• Nadrzędne w stosunku do innych

• O charakterze syntetycznym max Zysku

• Najważniejsze w danym okresie- jakość

• Przy uwzględnieniu wielu kryteriów

• Uwzględniając każde kryterium odrębnie (przyjmuje się kilka kryteriów i projekty są wg nich oceniane, ale oddzielnie; podejście to prowadzi do konfliktu wskazań- wada)

Główne czynniki, które warunkują efektywność inwestycji:

• z punktu widzenia inwestora

• Zasady, które należy stosować w przygotowaniu inwestycji

Zasada kompleksowości- wymaga uwzględnienia przy planowaniu inwestycji wszystkich procesów gospodarczych w takich warunkach jakie mogą wystąpić, które mają wpływ na inwestycje

Zasada koncentracji- wg niej tak należy w stopniu maksymalnym koncentrować działania, aby prowadziły do skrócenia okresu. Musi koncentracja wystąpić w ramach posiadanych środków finansowych.

Zasada planowania rzeczowego i stabilizacji zalet- konieczna jest pełna zgodność zakresu rzeczowego planu inwestycyjnego z niezbędnymi nakładami inwestycyjnymi; pełne pokrycie środków finansowych z zakresem rzeczowym

Ryzyko w inwestowaniu.

Inwestycje o długich cyklach charakteryzują się większym ryzykiem, im wyższe dochody ma przynieść inwestycja tym większe ryzyko nie osiągnięcia tych przychodów.

Trzy podejścia uproszczone do metod oceny ryzyka:

W różnych układach policzyć wskaźniki efektywności w trzech przypadkach- pesymistycznym, najbardziej prawdopodobnym, rzeczywisty, optymistyczny.

Element ryzyka w rachunku efektywności

Wykład 12

Rodzaje opracowań kosztowych

1. Preliminarz kosztów- orientacyjny koszt inwestycji

2. Kosztorys inwestorski- wartość robót budowlano-montażowych

3. Kosztorys ofertowy- ocena wykonania robót

Wartość kosztorysowa inwestycji:

Grupa 1- pozyskanie działań

Grupa2- przygotowanie terenu

Grupa3- budowa obiektów podstawowych

Grupa4- instalacje

Grupa5- zagospodarowanie terenu, budowa obiektów pomocniczych

Grupa6- wyposażenie

Grupa 7- prace przygotowawcze, projektowe, obsługa inwestycji

Rodzaje kosztorysów:

1. Kosztorys inwestorski- do ustalenia szacunkowego kosztu robót

2. Kosztorys ofertowy

• do ustalania proporcji ceny

• do planowania niezbędnych do realizacji zasobów do rozliczenia robót

• do zabezpieczenia środków finansowych na realizację zadania

3. Kosztorys dodatkowy- do ustalenia zmiany ceny określonej kosztorysem ofertowym

4. Kosztorys powykonawczy- do ustalenia wynagrodzeń wykonawcy po wykonaniu robót

Cena orientacyjna + zasady obliczenia k. Powykonawczego = roboty trudne do określenia zakresu

Podstawą sporządzenia kosztorysu inwestorskiego :

• Dokumentacja projektowa

• Specyfikacja techniczna wykonania- odbiór robót

• Założenia wyjściowe do kosztorysowania

• Ceny jednostkowe robót podstawowych

Formuła kalkulacyjna ceny kosztorysowej

Ck- koszt własny+ zysk kalkulacyjny

R- koszt robocizny

M- koszty materiałów bezpośrednich

Kz- koszty zakupu materiałów

S- koszt pracy sprzętu oraz transportu technologicznego

Kp- koszty pośrednie

Z- zysk kalkulacyjny

Baza normatywna kosztorysowania

• Normy jednostkowe (R,M,S)

• Ceny jednostkowe (R,M,S)

• Wskaźniki narzutów (Kp, Kz,Z)

Planowanie kosztów robót budowlanych-metoda wskaźnikowa

Wrb= suma Wei

N

E max

E cel

N min

Ocena sytuacji

kluczowe zagadnienia

opracowanie wariantów strategii

-stan finansowy

-majątek trwały

-efektywność

działania

-porównania z innymi

- pozycja na rynku

- dynamika konkurencji

- tendencje światowe

- czynniki sukcesu

- stagnacja

- restrukturyzacja

- połączenie z inną firmą

- rozwój inwestycyjny

---