1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI

Nazwa produktu: Salicylan sodu [sól sodowa kwasu 2-hydroksybenzoesowego]

Wzór konstytucyjny: HOC₆H₄CO₂Na

Wzór sumaryczny: C₇H₅NaO₃

Producent:

Dostawca:

Użytkownik:

Telefon awaryjny: (042) 631 47 24 (informacja toksykologiczna w Polsce)

2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH

Składnik stwarzający zagrożenie:

Nazwa chemiczna	% wag.	Nr CAS	Nr EINECS	Symbol ostrzegawczy	Symbole zagrożenia (R)
salicylan sodu	100	54-21-7	200-198-0	Xn	22

3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

Substancja niebezpieczna w myśl dyrektywy 1999/45/EEG.

Zagrożenie pożarowe: Substancja niepalna. Rozkłada się pod wpływem wysokiej temperatury.

Zagrożenie toksykologiczne: Substancja wywołuje oparzenia chemiczne błon śluzowych i skóry, powstaje martwica skrzepowa. Spożycie wywołuje ostry ból w ustach, gardle, przełyku i żołądku.

Zagrożenie ekotoksykologiczne: Salicylan sodu działa szkodliwie na organizmy żywe, szczególnie wodne.

4. PIERWSZA POMOC

Uwaga: W pierwszej kolejności należy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skażonego salicylanem sodu środowiska. Ułożyć na lewym boku z głową skierowaną w dół.

Zatrucie inhalacyjne:
1.	Zapewnić dopływ świeżego powietrza. Ułożyć poszkodowaną osobę w pozycji półleżącej.
2.	Zapewnić pomoc lekarską.
Zatrucie doustne:
1.	Doraźna pomoc przy ostrych zatruciach polega na przepłukaniu ust. Następnie podać 1-2 szklanki wody do wypicia. Wywołać wymioty lub wykonać płukanie żołądka.
2.	Do chwili odtransportowania do szpitala choremu zapewnić spokój, leżenie i ciepło.

Skażenie oczu:
1.	Przemyć skażone oczy większą ilością letniej wody przez 15-20 minut, przy wywiniętych powiekach.
2.	Zapewnić pomoc okulisty.
Skażenie skóry:
1.	Zdjąć skażone ubranie. Oczyścić mechanicznie skażoną skórę, przemyć dużą ilością wody, następnie alkoholem oraz wodą z łagodnym mydłem.
2.	W przypadku gdy podrażnienie skóry nie mija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem.

5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU

Szczególne zagrożenia:	Pod wpływem wysokiej temperatury wydzielają się szkodliwe gazy, pary i dymy.
Środki gaśnicze do gaszenia pożarów w sąsiedztwie:	gaśnice CO2, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym BC, gaśnice pianowe, gaśnice płynowe z dodatkowym wodnym roztworem środka.
Zalecenia szczegółowe:	Mały pożar gasić gaśnicą śniegową (CO2) lub proszkową (ABC albo BC), duży pożar gasić pianą lub w ostateczności rozproszonymi prądami wody.
Sprzęt ochronny strażaków:	Ubrania odporne na działanie wysokich temperatur. Ochrony dróg oddechowych.
Uwaga dodatkowa:	Produktami spalania są tlenki węgla, tlenki sodu i woda.

6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA

Zalecenia ogólne:	W przypadku wydostania się do środowiska salicylanu sodu, zebrać skażającą substancję wraz z zanieczyszczonym podłożem do szczelnych opakowań i wywieźć do miejsca zniszczenia na drodze spalania. W przypadku przedostania się salicylanu sodu do kanalizacji istnieje zagrożenie zanieczyszczenia wód powierzchniowych.
Środki ochrony osobistej:	Odzież ochronna, ochrony dróg oddechowych z filtrem cząsteczkowym P2, szczelne okulary ochronne, rękawice ochronne.
Zalecenia szczegółowe:	W przypadku przedostania się salicylanu sodu do wód powierzchniowych, ostrzec jej użytkowników. Zbieranie rozlanego roztworu dokonywane jest mechanicznie oraz za pomocą substancji sorbujących (słoma, siano, trociny, wysuszony torf i in.).
Zabezpieczenie środowiska:	Dokładnie zebrać rozsypaną substancję. Starać się nie dopuścić do skażenia gleby i wody. Powiadomić odpowiednie władze sanitarne i ochrony środowiska.
Metody utylizacji:	Niszczyć na drodze spalania - zgodnie z wymogami rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.

7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE

Zapobieganie zatruciom:	Podczas stosowania salicylanu sodu nie jeść, nie pić, nie zażywać leków, unikać bezpośrednich kontaktów organizmu z salicylanem sodu, unikać wdychania pyłów, par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanych pomieszczeniach. Przechowywać w zamknięciu.
Zapobieganie pożarom/wybuchom:	Przestrzegać zasad ochrony przeciwpożarowej. Unikać wzbijania pyłu. Chronić opakowania przed ciepłem i nagrzaniem.
Magazynowanie:	W oryginalnych, właściwie oznakowanych opakowaniach, w magazynie materiałów szkodliwych, w możliwie niskiej temperaturze. Unikać kontaktów z redukującymi i utleniającymi substancjami. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400.
Metody postępowania z odpadami:	Za odpad można uznać salicylan sodu, który w żadnej postaci nie nadaje się do technicznego zagospodarowania. Substancja palna. Likwidacja na drodze spalania, w wyznaczonych miejscach lub instalacjach. Klasyfikacja salicylanu sodu jako odpadu: Grupa 07 - Odpady z przemysłu syntezy organicznej. Podgrupa 07 01 - Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania podstawowych produktów przemysłu syntezy organicznej. Rodzaj 07 01 99 - Inne niewymienione odpady.

8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Rozwiązania techniczne: Ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania salicylanu sodu. Sprawna wentylacja.

Ochrony osobiste:

Ręce:	Rękawice z tworzywa odpornego na działanie rozpuszczalników organicznych.
Oczy:	Okulary ochronne w szczelnej obudowie (oprawa z tworzywa sztucznego odpornego na działanie rozpuszczalników organicznych).
Drogi oddechowe:	Ochrony dróg oddechowych w przypadku pracy w atmosferze z pyłami salicylanu sodu (z filtrem cząsteczkowym oznaczonym kolorem białym i symbolem P2).
Skóra i ciało:	Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne.
Ochrony zbiorowe:	Wentylacja na stanowiskach pracy w obiektach zamkniętych. Zdroiki w pobliżu stanowisk pracy.
Inne informacje:	Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy wymyć powierzchnię ciała oraz oczyścić ochrony osobiste. Nie jeść, nie pić, nie palić, nie zażywać leków podczas pracy. Zapobieganie zagrożeniom: Tam, gdzie występuje możliwość pojawienia się niebezpiecznych stężeń par lub aerozoli pochodzących z salicylanu sodu, wprowadzić zraszanie rozproszoną wodą.

Najwyższe dopuszczalne stężenie w środowisku pracy:

NDS - 10 mg/m³ - jak dla nietrujących pyłów przemysłowych.

Metody oceny narażenia w środowisku pracy:

PN-86/Z-04050.01 - Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne.

PN-89/Z-04008.07 - Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników.

Ocena narażenia: Zgodnie z normami polskimi dotyczącymi salicylanu sodu.

9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE

9.1	Masa cząsteczkowa: 160,11 g/mol
9.2	Postać fizyczna, barwa, zapach: W warunkach normalnych salicylan sodu jest ciałem stałym, krystalicznym, tworzącym połyskliwe płatki, igły lub drobnokrystaliczny proszek, o słabym, swoistym zapachu i łagodnym, słodko-gorzkim smaku.
9.3	Temperatura topnienia: 200^oC
9.4	Temperatura wrzenia: Rozkład.
9.5	Gęstość (20^oC): 1,443 g/cm^3.
9.6	Gęstość usypowa: ok. 320 kg/m^3
9.7	Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach: Salicylan sodu rozpuszcza się w 1 części wody (1000 g/l w 20^oC), w 6 częściach etanolu.
9.8	Wartość pH roztworu nasyconego/20^oC: 3
9.9	Reaktywność: Substancja stabilna chemicznie. Reagent w licznych syntezach organicznych. Niebezpieczny w zetknięciu z substancjami organicznymi i po ogrzaniu.
9.10	Właściwości korozyjne: Słabe.
9.11	Stopień zagrożenia wód: Mały.
9.12	Inne: Salicylan sodu stosowany jest w lecznictwie, w chorobie reumatycznej jako lek przeciwgorączkowy, przeciwbólowy i przeciwgośćcowy oraz jako konserwant w produktach przemysłowych pochodzenia roślinnego.

10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ

Stabilność i reaktywność:	W warunkach normalnych salicylan sodu jest chemicznie stabilny Unikać kontaktów z żywnością i silnymi utleniaczami.
Właściwości korozyjne:	Słabe.

11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

Drogi narażenia człowieka: Wdychanie pyłów, spożycie, kontakt pyłu z oczami.

Informacja ogólna: Salicylan sodu jest substancją szkodliwą. Działa żrąco. Może wywoływać poparzenia chemiczne. Może wywoływać uczulenia.

Dane toksykologiczne:

LD_{5o(domięśniowo, szczur)} = 891 mg/kg.

Działanie miejscowe:

Wdychanie pyłów: Salicylan sodu wywołuje kaszel, ból w klatce piersiowej i skrócenie oddechu. W wysokim stężeniu może spowodować bezdech z pieniącą się śliną (objaw obrzęku płuc). Może pojawić się zapalenie oskrzeli lub zapalenie płuc. Może zaistnieć reakcja alergiczna.

Spożycie: Salicylan sodu wywołuje uczucie palenia w ustach i nudności z wymiotami. Może zaistnieć reakcja alergiczna.

Kontakt z oczami: Pojawi się podrażnienie i zaczerwienienie. Wystąpi łzawienie.

Kontakt ze skórą: Pojawi się podrażnienie i zaczerwienienie z bąblami. Może zaistnieć reakcja alergiczna.

12. INFORMACJE EKOLOGICZNE

Działanie na organizmy wskaźnikowe - dotyczy salicylanów:

Rośliny: Przy stężeniu większym niż 1 mol na 6400 dm³ następuje zahamowanie wzrostu korzeni kiełkujących roślin. Słabe stężenia powodują zmniejszenie poboru wody.

Stopień zagrożenia wód: mały.

13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI

Metody unieszkodliwiania:

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

Zawartość opakowania wg:

rodzaju 07 01 99 - Inne, niewymienione odpady.

Sposób likwidacji A1(A3): „Procesy spalania odpadów niebezpiecznych nie zawierających związków chlorowcoorganicznych..., w obrotowych piecach do produkcji cementu lub wapna” (po rozładowaniu opakowań).

Opakowania wg:

rodzaju 15 01 02 - opakowania z tworzyw sztucznych,

rodzaju 15 01 04 - opakowania z metalu,

rodzaju 15 01 07 - opakowania ze szkła.

14. INFORMACJE O TRANSPORCIE

Salicylan sodu nie jest klasyfikowany jako substancja niebezpieczna wg ADR/RID/IMO/IATA i nie podlega ograniczeniom wynikającym z tych przepisów.

Inne informacje:

14.1	Symbole niebezpieczeństwa (R):	22
14.2	Symbole bezpieczeństwa (S):	2-24/25

15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH

Kartę wykonano zgodnie z:

• Normą PN ISO 11014-1; 1998 „Bezpieczeństwo chemiczne - Karta charakterystyki bezpieczeństwa produktów chemicznych”.

• Wytycznymi Dyrektywy UE Nr 1999/45/EG, Dyrektywy 67/548 EEC oraz Dyrektywy UE 88/379/EEC (Dangerous Product Regulations incl. EC Guidelines), dotyczącymi klasyfikowania, oznaczania i sporządzania informacji o materiałach niebezpiecznych.

• Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11 stycznia 2001 r. (Dz. U. Nr 11, poz. 84; Nr 100, poz. 1085; Nr 123, poz. 1350; Nr 125, poz. 1367 ze zmianą z dnia 5 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 142, poz. 1187).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 czerwca 2002 r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz. U. Nr 140, poz. 1171).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz. U. Nr 129, poz. 1110).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1173).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 czerwca 2002 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1172).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15 lipca 2002 r. w sprawie substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania należy zaopatrywać w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (Dz. U. Nr 140, poz. 1174).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 lipca 2002 r. w sprawie obowiązku dostarczenia karty charakterystyki niektórych preparatów nie zaklasyfikowanych jako niebezpieczne (Dz. U. Nr 142, poz. 1194).

• Normą PN-ISO 11014-1: 1998 „Bezpieczeństwo chemiczne - Karta charakterystyki bezpieczeństwa produktów chemicznych”.

• Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 17 czerwca 1998 r. (Dz. U. Nr 79, poz. 513) ze zmianą z 2 stycznia 2001 r. (Dz. U. Nr 4, poz. 36) w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

• Rozporządzeniem MZiOS z dnia 11 września 1996 r. (Dz. U. Nr 121, poz. 571) w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki.

• Rozporządzeniem MOŚZNL z dnia 28 kwietnia 1998 r. (Dz. U. Nr 55, poz. 355) w sprawie dopuszczalnych wartości stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu.

• Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21 października 1998 r. (Dz. U. Nr 145, poz. 942) i zmianą z 5 marca 2001 r. (Dz. U. Nr 22, poz. 251) w sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.

• Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

• Klasyfikacją materiałów niebezpiecznych według Umowy Europejskiej dotyczącej Międzynarodowego Przewozu Materiałów Niebezpiecznych ADR (ważnej od 01.07.2001 r.).

• Niniejsza karta charakterystyki substancji niebezpiecznej jest bezpośrednio przekazywana użytkownikowi salicylanu sodu, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości odnośnie do wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych.

• Niniejsza karta nie jest żadną podstawą zobowiązującą do jakiejkolwiek odpowiedzialności jakiegokolwiek rodzaju ze strony dostawcy salicylanu sodu. Przedsiębiorstwo nie będzie odpowiedzialne za jakiekolwiek zejście śmiertelne, chorobę lub uszczerbek na zdrowiu jakiejkolwiek natury, będący następstwem zastosowania lub niewłaściwego wykorzystania karty charakterystyki substancji niebezpiecznej lub materiału, którego karta dotyczy.

• Informacje zawarte w niniejszej karcie przedstawiają aktualny stan naszej wiedzy i doświadczeń dotyczących bezpiecznego stosowania wyrobu.

Na etykietach należy zamieścić następujące informacje:

Symbole ostrzegawcze na opakowaniach jednostkowych:
Napis ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych:		„Substancja szkodliwa.”
Symbole zagrożenia
R 22	Działa szkodliwie po połknięciu.
Symbole bezpieczeństwa
S 2	Chronić przed dziećmi.
S 24/25	Unikać zanieczyszczenia skóry i oczu.

16. INNE INFORMACJE

Chemiczne określenie produktu: Salicylan sodu
16.2 Znaczenie symboli:
Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych
Xn	Substancja szkodliwa.

Uwaga: Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacje zawarte w powyższej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa użytkowania substancji. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do konkretnych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy użytkownika. Karta charakterystyki nie może być traktowana jako gwarancja właściwości substancji.

* * * * *

Zgodnie z rozporządzeniem MZ z dnia 3 lipca 2002 r., PN-ISO 11014-1 i Dyrektywy 91/155/EEC

	KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI	Wydanie: I Data wydania: 10.12.02 Strona/stron 7/7
Nazwa:	SALICYLAN SODU

Salicylan sodu

---