REGLAMENTACJA ADMINISTRACYJNO-PRAWNA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ - ustawa o swobodzie działalności gospodarczej z dn. 2 lipca 2004. Fundamentalną zasadą w sferze działalności gospodarczej jest zasada wolności gospodarczej: podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa. Ewidencja działalności gospodarczej i wpis do rejestru działalności regulowanej Ewidencję działalności gospodarczej prowadzi wójt, burmistrz lub prezydent miasta, rejestr działalności regulowanej prowadzi ten organ administracji publicznej, który na podstawie przepisów odrębnych jest właściwy do dokonania wpisu w takim rejestrze. W/w ustawa normuje ewidencję działalności gospodarczej dokonywaną przez organy administracji, natomiast dokonywanie wpisów do rejestru przedsiębiorców reguluje ustawa z 20 sierpnia 1997 o Krajowym Rejestrze Sądowym. Regułą jest, że do ewidencji działalności gospodarczej wpisuje się tylko przedsiębiorców, którzy są osobami fizycznymi. Pozostałe podmioty gospodarcze wpisuje się do KRS. Prowadzenie ewidencji jest zadaniem zleconym w zakresie administracji rządowej samorządu gminnego, realizowanym przez organ wykonawczy gminy (wójta, burmistrza, prezydenta miasta). Właściwość organu ustala się według miejsca zamieszkania przedsiębiorców, a dla osób zagranicznych obywateli państw członków UE według głównego miejsca wykonywania działalności gospodarczej. Podstawą wpisu jest odpowiednia decyzja (o wpisie, o wykreśleniu, o odmowie wpisu). Decyzje wydaje się najpóźniej w terminie 3 dni roboczych od wpłynięcia wniosku. Każdy ma prawo otrzymać zaświadczenie o treści wpisu do ewidencji. Istnieje centralna informacja o działalności gospodarczej, którą prowadzi minister właściwy ds gospodarki.
KONCESJE I ZEZWOLENIA JAKO FORMY REGLAMENTACJI GOSPODARCZEJ - zasadę wolności gospodarczej ograniczają w największym stopniu takie formy ingerencji administracji publicznej, jak koncesje i zezwolenia. Dopiero po uzyskaniu koncesji lub zezwolenia podmiot gospodarczy może podjąć działalność gospodarczą. Tryb wydawania koncesji normują przepisy zawarte w k.p.a. Koncesji udziela minister właściwy ze względu na przedmiot działalności gospodarczej, udziela się jej na czas nie krótszy niż 5 lat i nie dłuższy niż lat 50. Jeżeli przedsiębiorca spełnia warunki określone prawem, organ nie może odmówić wydania koncesji, może natomiast czasowo wstrzymać udzielenie koncesji z uwagi na obronność i bezpieczeństwo państwa i obywateli. Zezwolenia są potrzebne w zakresie określonym w przypadkach odrębnych ustaw. Uzyskania zezwolenia wymaga wykonywanie działalności w zakresie przepisów: a) ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi b) ustawa o grach hazardowych c) ustawa o specjalnych strefach ekonomicznych d) ustawa o utrzymaniu porządku i czystości w gminach e) ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii f) ustawa o obrocie instrumentami finansowymi g) ustawa o organizacji i finansowaniu funduszy emerytalnych h) ustawa prawo bankowe i) ustawa o SKOK j) ustawa o giełdach towarowych k) ustawa o odpadach l) ustawa prawo o miarach m) ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków n) ustawa o organizmach genetycznie modyfikowanych o) ustawa prawo farmaceutyczne p) ustawa o transporcie drogowym r) ustawa o rybołówstwie s) ustawa prawo lotnicze t) ustawa o elektronicznych instrumentach płatniczych u) ustawa o działalności ubezpieczeniowej v) ustawa o pośrednictwie ubezpieczeniowym w) ustawa o podatku akcyzowym x) ustawa o funduszach inwestycyjnych y) ustawa o doświadczeniach na zwierzętach z) ustawa o usługach płatniczych.
POMOC SPOŁECZNA JAKO FORMA ADMINISTRACJI ŚWIADCZĄCEJ - ustawa z 12 marca 2004 o pomocy społecznej, ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, ustawa o zatrudnieniu socjalnym, ustawa o świadczeniach rodzinnych, ustawa o dodatkach mieszkaniowych. Zadania z zakresu pomocy społecznej mogą być zlecone w drodze umowy. Zadania własne to zadania obligatoryjne, w przypadku powiatu zadania dzieli się na własne i zlecone, na poziomie samorządu wojewódzkiego są to zadania własne. Organy samorządu gminnego wykonują swe zadania przy pomocy ośrodków pomocy społecznej. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) udziela kierownikowi ośrodka upoważnienia do wydawania decyzji administracyjnych w sprawach z zakresu pomocy społecznej. Ośrodek Pomocy Społecznej zatrudnia pracowników socjalnych, których zadaniem jest realizacja pracy socjalnej. Podobne zadania na szczeblu powiatu realizują Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie. W samorządzie wojewódzkim podobną strukturą jest Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej, za pomocą tego ośrodka marszałek województwa sprawuje nadzór nad podległymi jednostkami organizacyjnymi. Wojewoda, który sprawuje kontrolę i nadzór, czyni to przy pomocy zespołu inspektorów zlokalizowanych w Urzędzie Wojewódzkim w ramach odpowiedniego wydziału. Przy ministrze właściwym ds zabezpieczenia społecznego działa jego organ opiniodawczo-doradczy: Rada Pomocy Społecznej. Do zadań organów jednostek organizacyjnych powołanych do udzielania pomocy społecznej należy: przyznawanie i wypłacanie przewidzianych ustawą świadczeń; praca socjalna; prowadzenie i rozwój niezbędnej infrastruktury socjalnej; analiza i ocena zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia społeczne; realizacja zadań wynikająca z rozeznanych potrzeb społecznych; rozwijanie nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb. Świadczenia pieniężne mogą przybierać następujące formy: zasiłek stały; zasiłek okresowy; zasiłek celowy; zasiłki i pożyczki na ekonomiczne usamodzielnienie; pomoc dla rodzin zastępczych; pomoc na usamodzielnienie i kontynuowanie nauki; świadczenia pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla uchodźców. Świadczenia niepieniężne: praca socjalna; bilet kredytowy; składki na ubezpieczenie zdrowotne; składki na ubezpieczenie społeczne; pomoc rzeczowa; sprawienie pogrzebu; poradnictwo specjalistyczne; schronienie, posiłek, niezbędne ubranie; usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania; pobyt i usługi w Domu Pomocy Społecznej; opieka i wychowanie w rodzinie zastępczej i placówce opiekuńczo-wychowawczej.
Prawo administracyjne |
||
materialne |
ustrojowe |
procesowe |
(wszystkie normy zawarte w ustawach administracyjnych) |
(normy prawa administracyjnego dotyczące organów administracji publicznej) |
(normy dotyczące postępowania administracyjnego - procesu administracyjnego - służące wydaniu decyzji administracyjnej) |
PRAWO ADMINISTRACYJNE USTROJOWE
ORGAN ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ podmiot działający bezpośrednio za państwo, wyposażony w pewne kompetencje, a kompetencje określamy jako zdolność organu do obowiązku działania, który to obowiązek sformułowany jest przez prawo.
RODZAJE ORGANÓW ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ: organy państwowe: rządowe i samorządowe (organy rządowe przekazują pewne kompetencje organom samorządowym - decentralizacja). Organ jest to osoba wyznaczona, mająca określone odpowiednie kompetencje do działania. Urząd to zespół środków materialnych, finansowych i osób powołanych do tego, żeby obsługiwać organ i ułatwiać jego pracę.
SAMORZĄD jest to forma wykonywania administracji publicznej. Wyróżniamy samorząd gminny, powiatowy i wojewódzki. Na szczeblu gminnym organem ustawodawczym jest rada gminy, a wykonawczym wójt (burmistrz, prezydent miasta). Na szczeblu powiatowym organem ustawodawczym jest rada powiatu, a wykonawczym zarząd powiatu na czele ze starostą. W samorządzie wojewódzkim organem ustawodawczym jest sejmik województwa, a organem wykonawczym zarząd województwa na czele z marszałkiem województwa.
ZWIĄZKI MIĘDZY PODMIOTAMI ADMINISTRACYJNYMI a) centralizacja i decentralizacja. Centralizacja (układ scentralizowany) polega na hierarchicznym podporządkowaniu organów administrujących innemu organowi/-om administrującym. Oznacza to, że organ stojący wyżej (nadrzędny) w danej hierarchii organów ma pod sobą organy stojące niżej (podrzędne). Decentralizacja (układ zdecentralizowany) polega na zagwarantowanej prawnie względnej samodzielności i niezależności jednych organów administracji publicznej od innych organów administracji publicznej. b) Koncentracja (układ skoncentrowany) polega na tym, że w danej dziedzinie prawa administracyjnego i administracji publicznej tylko jeden organ wykonuje swoje kompetencje.
PODSTAWOWE PRZEPISY DOTYCZĄCE SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO znajdują się w następujących ustawach: ustawa z dn. 8 marca 1990 o samorządzie gminnym; ustawa z dn. 5 czerwca 1998 o samorządzie powiatowym; - ustawa z dn. 5 czerwca 1998 o samorządzie wojewódzkim.
POJĘCIE ZADAŃ SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO I ICH RODZAJE: zasadą jest, że każda jednostka samorządu terytorialnego wykonuje przede wszystkim zadania własne, służące zaspokajaniu potrzeb danej wspólnoty samorządowej. Zadania zlecone są wyjątkiem od tej zasady i obejmują pozostałą sferę administracji publicznej wtedy, gdy zostaną zlecone przez ustawę lub w sposób przewidziany przez ustawę, zwłaszcza w drodze porozumienia. Różnice między zadaniami własnymi i zleconymi można ująć w następujący sposób: a) w odniesieniu do zadań własnych obowiązuje generalna i ogólna klauzula kompetencyjna. Jednostki samorządu terytorialnego realizują je swobodnie, bez żadnego dodatkowego upoważnienia. Co do zadań zleconych potrzebna jest każdorazowo klauzula upoważnienia, która może być ogólna lub szczegółowa. b) odpowiedzialność za wykonanie zadań własnych ponosi jednostka samorządu terytorialnego, a za wykonanie zadań zleconych administracja rządowa. c) wykonywanie zadań własnych wymaga wykorzystania środków własnych, oczywiście z możliwością wspomagania przez administrację rządową, a wykonywanie zadań zleconych następuje po zapewnieniu środków przez administrację rządową. d) organem odwoławczym w sprawach załatwianych w drodze decyzji administracyjnych należących do zadań własnych jest Samorządowe Kolegium Odwoławcze, a w sprawach należących do zadań zleconych organ administracji rządowej, najczęściej wojewoda. e) ochrona sądowa jest zapewniona w zakresie zadań własnych.
SAMORZĄD GMINNY
Mieszkańcy gminy tworzą z mocy prawa wspólnotę samorządową. Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, posiada osobowość prawną, a samodzielność gminy podlega ochronie sądowej. O ustroju gminy stanowi jej statut.
ZAKRES DZIAŁANIA I ZADANIA GMINY. Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym. Do zadań własnych gminy należą sprawy: a) ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej b) gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego c) wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz d) działalności w zakresie telekomunikacji e) lokalnego transportu zbiorowego f) ochrony zdrowia g) pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych h) wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej i) gminnego budownictwa mieszkaniowego j) edukacji publicznej k) kultury l) kultury fizycznej i turystyki m) targowisk i hal targowych n) zieleni gminnej i zadrzewień o) cmentarzy gminnych p) porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej q) utrzymania gminnych obiektów użyteczności publicznej r) promocji gminy. Zadania zlecone w gminie: ustawy mogą nakładać na gminę wykonywanie zadań zleconych z zakresu administracji rządowej, a także z zakresu organizacji i przygotowań oraz przeprowadzenia wyborów powszechnych, a także referendów. Zadania z zakresu administracji rządowej gmina może wykonywać również na podstawie porozumienia z organami tej administracji. Spory majątkowe wynikłe na skutek realizacji zadań rozpatrują sądy powszechne.
WŁADZE GMINY - mieszkańcy gminy podejmują rozstrzygnięcia w głosowaniu powszechnym poprzez wybory i referendum lub za pośrednictwem organów gminy. Organami gminy są: rada gminy, wójt (burmistrz, prezydent miasta). Działalność organów gminy jest jawna, a ograniczenia jawności mogą wynikać wyłącznie z ustaw. Jawność ta obejmuje w szczególności prawo obywateli do uzyskiwania informacji, wstępu na sesję rady gminy i posiedzenia jej komisji, a także dostępu do dokumentów wynikających z wykonywania zadań publicznych, w tym protokołów posiedzeń organów gminy i komisji rady gminy. RADA GMINY Kadencja rady gminy trwa 4 lata licząc od dnia wyboru. W skład rady gminy wchodzą radni: 15 w gminach do 20 tys. mieszkańców, 21 w gminach do 50 tys. mieszkańców, 23 w gminach do 100 tys. mieszkańców, 25 w gminach do 200 tys. mieszkańców oraz po 3 na każde dalsze rozpoczęte 100 tys. mieszkańców, nie więcej jednak niż 45 radnych. Do właściwości rady gminy należą wszystkie sprawy pozostające w zakresie działania gminy, a do jej wyłącznej właściwości należy: uchwalanie statutu gminy, ustalanie wynagrodzenia wójta, powoływanie i odwoływanie skarbnika, uchwalanie budżetu gminy, rozpatrywanie sprawozdania z wykonania budżetu oraz podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium z tego tytułu, uchwalanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, podejmowanie uchwał w sprawie podatków i opłat, podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy. Rada gminy kontroluje działalność wójta, gminnych jednostek organizacyjnych i jednostek pomocniczych i w tym celu powołuje komisję rewizyjną. Komisja rewizyjna opiniuje wykonanie budżetu i występuje z wnioskiem do rady gminy w sprawie udzielenia absolutorium. Rada gminy obraduje na sesjach zwoływanych przez przewodniczącego w miarę potrzeby, nie rzadziej jednak niż raz na kwartał. Może ona powoływać ze swego grona komisje stałe i doraźne do określonych zadań, ustalając przedmiot ich działania oraz skład osobowy. Osoba radnego nie może wykonywać pracy w ramach stosunku pracy w urzędzie gminy, w której uzyskała mandat oraz wykonywać funkcji kierownika lub jego zastępcy w jednostce organizacyjnej tej gminy. Przed przystąpieniem do wykonywania mandatu osoba ta obowiązana jest złożyć wniosek o urlop bezpłatny w terminie 7 dni od ogłoszenia wyników wyborów. Radny otrzymuje urlop bezpłatny na okres wykonywania mandatu. Wójt może powierzyć radnemu gminy, w której radny uzyskał mandat, wykonywanie pracy na podstawie umowy cywilnoprawnej. Mandatu radnego gminy nie można łączyć z wykonywaniem mandatu posła lub senatora, wykonywaniem funkcji wojewody lub wicewojewody oraz członkostwem w organie innej jednostki samorządu terytorialnego.
WÓJT Organem wykonawczym gminy jest wójt. Kadencja wójta rozpoczyna się w dniu rozpoczęcia kadencji rady gminy lub wyboru go przez radę gminy i upływa z dniem upływu kadencji rady gminy. Wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta) nie może być osoba, która nie jest obywatelem polskim. Burmistrz jest organem wykonawczym w gminie, w której siedziba władz znajduje się w mieście położonym na terytorium tej gminy. W miastach powyżej 100 tys. mieszkańców organem wykonawczym jest prezydent miasta. Funkcji wójta i jego zastępcy nie można łączyć z funkcją wójta lub zastępcy w innej gminie, członkostwem w organach innych jednostek samorządu terytorialnego i zatrudnieniem w administracji rządowej, a także z mandatem posła lub senatora. ZADANIA WÓJTA: przygotowywanie projektów uchwał rady gminy, określanie sposobu wykonywania uchwał, gospodarowanie mieniem komunalnym, wykonywanie budżetu, zatrudnianie i zwalnianie kierowników gminnych jednostek organizacyjnych. Oprócz tego wójt kieruje bieżącymi sprawami gminy oraz reprezentuje ją na zewnątrz. Opracowuje także plan operacyjny ochrony przed powodzią oraz ogłasza i odwołuje pogotowie i alarm przeciwpowodziowy. Wójt wykonuje zadania przy pomocy urzędu gminy. Organizację i zasady funkcjonowania urzędu określa regulamin organizacyjny, nadany przez wójta w drodze zarządzenia. Kierownikiem urzędu jest wójt.
ORGANY I JEDNOSTKI POMOCNICZE WÓJTA GMINY. Wójt działa przy pomocy swoich zastępców, których powołuje i odwołuje w drodze zarządzenia, a liczba ich określona jest w ustawie i zależy od liczby mieszkańców gminy - waha się od 1 do 4 zastępców.
JEDNOSTKI POMOCNICZE W GMINIE. Do jednostek pomocniczych wymienionych w ustawie należą w gminach wiejskich sołectwa, a w gminach miejskich dzielnice i osiedla. Jednostkami pomocniczymi mogą być też miasta położone na terenie gminy. Jednostki pomocnicze funkcjonują na podstawie odrębnych statutów, uchwalanych przez radę gminy. Statut określa nazwę i obszar jednostki pomocniczej, zasady i tryb wyboru jej organów, jej organizację oraz zadania przekazywane przez gminę i sposób ich realizacji. Każda jednostka działa przez swoje organy. Organem uchwałodawczym w sołectwie jest zebranie wiejskie. Zebranie wiejskie składa się ze wszystkich mieszkańców danego sołectwa. Organem wykonawczym w sołectwie jest sołtys, wybierany przez stałych mieszkańców sołectwa, uprawnionych do głosowania. W dzielnicach i osiedlach organami wykonawczymi są zarządy. Sołtysi i prezesi zarządów mogą uczestniczyć w pracach rady gminy.
GMINY O SPECJALNYM STATUSIE. Gminy te mają specjalny charakter i z tej istoty wynikają dla nich również specjalne zadania: a) gmina warszawska - miasto stołeczne Warszawa stanowi gminę mającą status miasta na prawach powiatu, poddaną oddzielnej regulacji prawnej. Charakter i zapewnienie warunków niezbędnych do funkcjonowania w mieście naczelnych i centralnych organów państwa, obcych przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych, organizacji międzynarodowych, musi być także gotowa do przyjmowania delegacji zagranicznych, funkcjonowania urządzeń publicznych o charakterze infrastrukturalnym, mających znaczenie dla stołecznych funkcji miasta. b) gminy uzdrowiskowe - ustawa przewiduje, że dla każdego uzdrowiska ustanawia się statut (ustawa z dn. 17 czerwca 1966 o uzdrowiskach i lecznictwie uzdrowiskowym). W gminach uzdrowiskowych działają specjalne komisje uzdrowiskowe, a szczególnym rodzajem organu administracji publicznej jest naczelny lekarz uzdrowiska.
SAMORZĄD W POWIECIE
Podobnie jak w ustawie o samorządzie gminnym w odniesieniu do gminy, również ustawa o samorządzie powiatowym wprowadza katalog zadań własnych powiatu. Mieszkańcy powiatu tworzą z mocy prawa lokalną wspólnotę samorządową. Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Powiat ma osobowość prawną, a samodzielność powiatu podlega ochronie sądowej. O ustroju powiatu stanowi jego statut. Rada Ministrów w drodze rozporządzenia tworzy, łączy i dzieli, a także znosi powiaty oraz ustala ich granice. Przez ustalenie granic powiatu należy rozumieć wskazanie gmin wchodzących w skład powiatu. Przez łączenie powiatów należy rozumieć połączenie miasta na prawach powiatu z powiatem mającym siedzibę władz w tym mieście. Przez dzielenie powiatów należy rozumieć wyłączenie jednej lub więcej gmin z terytorium powiatu.
ZAKRES DZIAŁANIA I ZADANIA POWIATU. Powiat wykonuje określone zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie edukacji publicznej, promocji i ochrony zdrowia, pomocy społecznej, polityki prorodzinnej, wspierania osób niepełnosprawnych, transportu zbiorowego i dróg publicznych, kultury i ochrony dóbr kultury, kultury fizycznej i turystyki, geodezji, kartografii i katastru, gospodarki nieruchomościami, administracji architektoniczno -budowlanej, gospodarki wodnej, ochrony środowiska, rolnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, ochrony porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli, przeciwdziałania bezrobociu, ochrony praw konsumenta, utrzymania powiatowych obiektów użyteczności publicznej, obronności, promocji powiatu, współpracy z organizacjami pozarządowymi.
MIASTO NA PRAWACH POWIATU - ZADANIA. Miasto na prawach powiatu jest gminą wykonującą zadania powiatu na zasadach określonych w ustawie o samorządzie powiatowym, ale ustrój i działania miasta na prawach powiatu, w tym nazwę, skład, liczebność oraz ich powoływanie i odwoływanie, a także zasady sprawowania nadzoru określa ustawa o samorządzie gminnym. Chodzi o to, że miasto na prawach powiatu jest jednocześnie gminą i powiatem i wykonuje zadania gminy i powiatu.
WŁADZE POWIATU. Organami powiatu są: rada powiatu i zarząd powiatu. Działalność organów jest jawna. Rada powiatu jest organem stanowiącym i kontrolnym powiatu. Kadencja rady trwa 4 lata licząc od dnia wyboru. W skład rady powiatu wchodzą radni w liczbie: 15 do 40 tys. mieszkańców oraz po 3 na każde kolejne rozpoczęte 20 tys. mieszkańców, ale nie więcej niż 39 radnych. Odwołanie rady powiatu przed upływem kadencji może nastąpić w drodze referendum powiatowego. Do wyłącznej właściwości rady powiatu należy: stanowienie aktów prawa miejscowego, w tym statutu powiatu; wybór i odwołanie zarządu powiatu oraz ustalenie wynagrodzenia jego przewodniczącego; wybór i odwoływanie na wniosek starosty sekretarza powiatu i skarbnika powiatu; stanowienie o kierunkach działania zarządu powiatu oraz rozpatrywanie sprawozdań z działalności zarządu, w tym działalności finansowej. Do innych kompetencji finansowo-majątkowych należą: uchwalanie budżetu powiatu, rozpatrywanie sprawozdania z jego wykonania oraz podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium zarządowi z tego tytułu. Rada powiatu jako organ kolegialny działa w formie uchwał. Do uchwał tych możemy odnieść uwagi dotyczące rady gminy. Rada powiatu obraduje na sesjach zwoływanych przez przewodniczącego w miarę potrzeby, nie rzadziej jednak niż raz na kwartał. Rada powiatu kontroluje działalność zarządu oraz powiatowych jednostek organizacyjnych.
ORGAN WYKONAWCZY POWIATU. Organem wykonawczym jest zarząd składający się z przewodniczącego, którym jest starosta, oraz wicestarosty i członków. Zarząd liczy od 3 do 5 osób łącznie, a konkretna liczba członków jest ustalana w statucie. Zarząd działa od momentu jego wyboru do dnia wyboru nowego zarządu przez nowo wybraną radę.
ZADANIA I KOMPETENCJE ZARZĄDU POWIATU. Przygotowanie projektów uchwał rady powiatu, wykonanie uchwał rady, gospodarowanie mieniem powiatu oraz wykonywanie budżetu powiatu.
STAROSTA jest wybierany przez radę powiatu razem z zarządem, kieruje bieżącymi sprawami powiatu, reprezentuje powiat na zewnątrz, jest również organem administracji publicznej. Starosta może upoważnić wicestarostę oraz członków zarządu powiatu, pracowników starostwa, powiatowe służby, inspekcje i straże oraz kierowników jednostek organizacyjnych powiatu do wydawania decyzji w jego imieniu. Do szczególnych kompetencji starosty należy: opracowywanie planu operacyjnego ochrony przed powodzią, ogłaszanie i odwoływanie pogotowia oraz alarmu przeciwpowodziowego, a także wykonywanie kompetencji zarządu w sprawach nie cierpiących zwłoki związanych z zagrożeniem interesu publicznego, zagrażających bezpośrednio życiu i zdrowiu oraz w sprawach mogących spowodować znaczne straty materialne. Starosta jest także kierownikiem starostwa powiatowego (odpowiednika urzędu gminy) i zwierzchnikiem służb pracowników starostwa, kierowników jednostek organizacyjnych powiatu, zwierzchnikiem powiatowych służb, inspekcji i straży. Starosta sprawuje zwierzchnictwo nad powiatową administracją zespoloną.
POWIATOWA ADMINISTRACJA ZESPOLONA. W powiecie administrację zespoloną tworzą podmioty administracji rządowej wraz z podmiotami administracji samorządowej. Administrację tę stanowią łącznie podmioty samorządowe czyli starostwa powiatowe, do tego Powiatowy Urząd Pracy i podmioty administracji rządowej, którymi są jednostki organizacyjne stanowiące aparat pomocniczy kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży (policja, straż pożarna, powiatowe inspektoraty weterynarii i państwowe inspektoraty nadzoru budowlanego).
ORGANY I JEDNOSTKI POMOCNICZE W POWIECIE. Najważniejszą jednostką pomocniczą w powiecie jest starostwo powiatowe, które stanowi urząd przydany zarządowi powiatu (i staroście) do pomocy w realizacji jego zadań. Pomocniczymi organami jednoosobowymi są sekretarz powiatu i skarbnik powiatu. Uczestniczą oni w pracach zarządu powiatu oraz mogą uczestniczyć w pracach rady powiatu z tzw. głosem doradczym. Organizację, zasady i funkcjonowanie jednostek organizacyjnych określają regulaminy uchwalone przez zarząd powiatu. Instrukcję kancelaryjną dla organów powiatu ustala Prezes Rady Ministrów w drodze rozporządzenia.
SAMORZĄD W WOJEWÓDZTWIE
Uregulowania prawne znajdują się w ustawie o samorządzie wojewódzkim.
ZADANIA WŁASNE WOJEWÓDZTWA. Obejmują zakres infrastruktury technicznej, zakres ładu przestrzennego i ekologicznego, zakres infrastruktury społecznej, zakres bezpieczeństwa publicznego i obronności.
ZADANIA ZLECONE WOJEWÓDZTWA są to sprawy należące do zakresu działania województwa jako zadania z zakresu administracji rządowej, wykonywane przez zarząd województwa, a także w zakresie organizacji, przygotowań i prowadzenia wyborów powszechnych oraz referendów.
ORGANY WOJEWÓDZTWA - USTAWODAWCZY: SEJMIK WOJEWÓDZTWA. Kompetencje: a) stanowienie prawa miejscowego, w tym statutu województwa b) kompetencje w stosunku do zarządu obejmują wybór i odwołanie zarządu oraz rozpatrywanie sprawozdań z jego działalności c) kompetencje finansowo-majątkowe (uchwalanie budżetu województwa, rozpatrywanie sprawozdania z jego wykonania, podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia zarządowi absolutorium z tego tytułu, podejmowanie uchwał w sprawach wysokości podatków i opłat, podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych powiatu) d) kompetencje osobowe: - ustalanie wynagrodzenia przewodniczącego sejmiku - powołanie i odwołanie skarbnika województwa e) kompetencje w zakresie powierzania zadań samorządu województwa innym jednostkom samorządu terytorialnego f) kompetencje planistyczne: - uchwalanie strategii rozwoju województwa, programów wojewódzkich oraz planu zagospodarowania przestrzennego g) kompetencje o skali międzynarodowej: - uchwalanie priorytetów współpracy zagranicznej województwa - podejmowanie uchwał w sprawach uczestnictwa w międzynarodowych zrzeszeniach regionalnych i innych formach współpracy regionalnej h) kompetencje kontrolne: - ich adresatem jest zarząd województwa oraz wojewódzkie jednostki organizacyjne. Sejmik wykonuje te kompetencje przy pomocy powołanej przez siebie komisji rewizyjnej. Sejmik województwa jako organ kolegialny działa w formie uchwał.
ORGAN WYKONAWCZY - ZARZĄD WOJEWÓDZTWA. Składa się z przewodniczącego, którym jest marszałek województwa, wicemarszałka (-ów), i członków. Zarząd liczy 5 osób, jego uchwały zapadają zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu, w głosowaniu jawnym. W razie równej liczby głosów rozstrzyga głos marszałka.
ZADANIA I KOMPETENCJE ZARZĄDU WOJEWÓDZTWA: - wykonywanie uchwał sejmiku - gospodarowanie mieniem województwa - przygotowywanie projektu i wykonywane budżetu - przygotowywanie projektów strategii rozwoju województwa, planów zagospodarowania przestrzennego i programów wojewódzkich oraz ich wykonywanie - organizowanie współpracy ze strukturami samorządu regionalnego w innych krajach i z międzynarodowymi zrzeszeniami regionalnymi - kierowanie, koordynowanie i kontrolowanie działalności wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych, w tym powoływanie i odwoływanie ich kierowników - ustalanie regulaminu organizacyjnego Urzędu Marszałkowskiego.
MARSZAŁEK WOJEWÓDZTWA - marszałek województwa jest wybierany przez sejmik województwa razem z zarządem. Kieruje bieżącymi sprawami województwa, reprezentuje województwo samorządowe na zewnątrz, jest organem administracji publicznej wydającym decyzje administracyjne, jest kierownikiem Urzędu Marszałkowskiego, zwierzchnikiem służbowym pracowników tego urzędu i kierowników wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych. Do szczególnych kompetencji marszałka należy wykonywanie kompetencji zarządu w sprawach nie cierpiących zwłoki, związanych z bezpośrednim zagrożeniem interesu publicznego, zagrażających bezpośrednio zdrowiu i życiu oraz w sprawach mogących spowodować znaczne straty materialne.
ZESPOLENIE W SAMORZĄDZIE WOJEWÓDZTWA - administracja samorządowa województwa jest zespolona w jednym urzędzie (Urząd Marszałkowski) i pod jednym zwierzchnikiem (marszałkiem województwa), a zespolenie to dotyczy wyłącznie administracji samorządowej, gdyż w województwie istnieje również administracja rządowa zespolona pod zwierzchnictwem wojewody w Urzędzie Wojewódzkim.
ZWIĄZKI I POROZUMIENIA KOMUNALNE
Samorząd terytorialny, będąc przede wszystkim wspólnotą mieszkańców, powinien zachować elastyczność swojej struktury. Temu celowi służy zasada samodzielnego konstruowania struktury przez poszczególne jednostki samorządowe, a także przyjęcie, że podział na te jednostki (szczeble), jakkolwiek wyznaczony przez ustawodawcę, nie jest całkowicie sztywny. Postulat współdziałania jednostek samorządu terytorialnego jest realizowany przez ustawodawcę, który proponuje i umożliwia różne formy tego współdziałania na każdym ze szczebli struktury samorządowej.
ZWIĄZKI KOMUNALNE - podstawową formą współdziałania jednostek samorządu terytorialnego jest związek komunalny. Stanowi on odrębny podmiot prawa publicznego (administracyjnego), posiadający osobowość prawną, powstały na podstawie uchwał rad tych jednostek samorządu terytorialnego, które chcą w danym związku uczestniczyć. Związek jest tworzony w celu wykonywania przez niego części zadań publicznych (własnych i zleconych), realizowanych dotąd przez każdą jednostkę osobno, po to, aby zadania te były wykonywane skutecznie i efektywnie. Rady poszczególnych jednostek samorządowych decydują w swoich uchwałach, powołujących związek, jakie zadania zostaną przekazane nowo powstałemu związkowi. Prawna regulacja dotycząca związków samorządowych została umieszczona w ustawie o samorządzie gminnym i ustawie o samorządzie powiatowym. Obydwie ustawy upoważniają rady do podejmowania uchwał o utworzeniu związku w celu wspólnego wykonywania zadań publicznych. Utworzenie związku wymaga przyjęcia jego statutu przez rady zainteresowanych gmin/powiatów. Celem związku komunalnego i najważniejszym elementem jest wskazanie zadań, które są przekazywane danemu związkowi. Organem stanowiącym i kontrolnym w związku jest zgromadzenie związku, które w gminie w zakresie zadań zleconych związkowi wykonuje kompetencje przysługujące radzie gminy i do którego stosuje się przepisy dotyczące rady gminy. W skład zgromadzenia związku międzygminnego wchodzą wójtowie poszczególnych gmin, w skład zgromadzenia związku powiatowego wchodzi po 2 reprezentantów poszczególnych powiatów. Organem wykonawczym związku jest zarząd, powoływany i odwoływany przez zgromadzenie.
POROZUMIENIA KOMUNALNE - drugą formą współdziałania jednostek samorządowych są porozumienia komunalne (międzygminne, międzypowiatowe). Merytoryczną istotą porozumienia jest to, że jedna gmina/powiat wykonuje działania kilku gmin/powiatów. Gmina przejmuje w tym zakresie prawa i obowiązki pozostałych gmin, związane z powierzonymi jej zadaniami, a gminy te mają obowiązek udziału w kosztach realizacji powierzonego zadania.
MIENIE KOMUNALNE I GOSPODARKA FINANSOWA JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO. Mienie komunalne, czyli mienie należące do samorządu terytorialnego oznacza w ujęciu cywilnoprawnym własność i inne prawa majątkowe. Mieniem komunalnym jest własność i inne prawa majątkowe, należące do poszczególnych gmin i ich związków oraz mienie gminnych osób prawnych, w tym przedsiębiorstw. (tak samo w powiecie).
PODZIAŁ RZECZY PUBLICZNYCH I ICH KLASYFIKACJA 1. Majątek skarbowy - są to te rzeczy, które służą celom administracyjnym, pośrednio poprzez dostarczanie środków finansowych (pieniądze, papiery wartościowe, grunty, lasy państwowe i przedsiębiorstwa). 2. Majątek administracyjny - są to środki rzeczowe do wykonywania zadań przez administrację (budynki urzędów administracyjnych, szkoły, szpitale, biblioteki i różnego rodzaju instalacje). 3. Dobra publiczne - są to rzeczy służące do użytku powszechnego (drogi, mosty, wody publiczne, przestrzeń powietrzna).
SPOSOBY NABYCIA MIENIA - przez przekazanie mienia w drodze porozumienia gmin, lub przy braku takiego porozumienia w drodze decyzji Prezesa Rady Ministrów podjętej na wniosek ministra właściwego ds administracji, w razie utworzenia nowej gminy lub zmiany granic gminy - w wyniku działalności gospodarczej gminy (gminne osoby prawne) - przez czynności prawne gminy (sprzedaż, zamiana, dzierżawa nieruchomości) - w wyniku nabycia spadku przez gminę jako spadkobiercę ustawowego - w wyniku zrzeczenia się nieruchomości.
ZASADY ZARZĄDZANIA MIENIEM SAMORZĄDOWYM. Zgodnie z zasadą samodzielnego decydowania, podmioty mienia komunalnego, a także wojewódzkie osoby prawne, samodzielnie decydują o przeznaczeniu i sposobie wykorzystania składników majątkowych. Zasada specjalnego upoważnienia oznacza, że oświadczenie woli w zakresie zarządu mieniem jest składane przez podmioty specjalnie do tego upoważnione. Zasada szczególnej staranności - ustawy nakładają na osoby uczestniczące w zarządzaniu mieniem obowiązek szczególnej staranności przy wykonywaniu zarządu. Zasada rozdzielenia odpowiedzialności - gmina/powiat/województwo nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania innych gmin/powiatów/województw.
GOSPODARKA FINANSOWA - jej podstawą jest budżet gminy/powiatu/województwa, stanowiony uchwałą organu stanowiącego, podejmowaną na rok kalendarzowy. Kompetencja do uchwalania własnego budżetu stanowi gwarancję samodzielności finansowej każdej jednostki. Do dochodów gminy/powiatu/województwa zaliczamy: - podatki i opłaty - dochody z majątku własnego - subwencje z budżetu państwa - dotacje celowe z budżetu państwa - zapisy, darowizny i odsetki. Za prawidłową gospodarkę finansową gminy odpowiada wójt (zarząd). Ustawa przyznaje tym organom wyłączne prawo zaciągania zobowiązań, mogą również emitować papiery wartościowe, dokonywać wydatków budżetowych, zgłaszać propozycje zmian w budżecie, dysponować rezerwami budżetowymi.
NADZÓR NAD SAMORZĄDEM TERYTORIALNYM
ORGANY NADZORU - uregulowane w art. 171 ust. 2 Konstytucji. Organami nadzoru są: Prezes Rady Ministrów i wojewodowie, a w zakresie spraw finansowych Regionalne Izby Obrachunkowe (RIO).
ŚRODKI NADZORU - podstawową kategorią rozstrzygnięć nadzorczych wojewody/RIO są akty kwestionujące zgodność z prawem uchwał lub zarządzeń jednostki samorządu terytorialnego. Ustawy samorządowe stanowią, że uchwała organu gminy (powiatu/województwa/związku komunalnego) lub zarządzenie organu gminy (powiatu/województwa/związku komunalnego) sprzeczne z prawem są nieważne. O nieważności tych aktów orzeka organ nadzoru w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia doręczenia uchwały/zarządzenia. Po upływie 30 dni organ nadzorujący nie może we własnym zakresie stwierdzić nieważności i pozostaje mu możliwość zaskarżenia do sądu administracyjnego.
ŚRODKI NADZORU PREZESA RADY MINISTRÓW - w razie powtarzającego się naruszenia konstytucji lub ustaw przez organ stanowiący samorządu terytorialnego na wniosek Prezesa Rady Ministrów Sejm może rozwiązać radę/sejmik. Prezes Rady Ministrów odwołuje wójta, zarząd powiatu lub województwa gdy organy te dopuszczają się powtarzającego się naruszenia konstytucji lub ustaw. W przypadku braku skuteczności w wykonywaniu zadań publicznych przez organ samorządu terytorialnego premier ma kompetencje do zawieszenia organów samorządu terytorialnego i ustanowienia zarządu komisarycznego na okres do 2 lat, powołując komisarza rządowego.
SAMORZĄDOWE KOLEGIA ODWOŁAWCZE (SKO) - podstawowym założeniem procedury SKO jest zasada dwuinstancyjności, wynikająca z k.p.a. Prawo to jest podstawą każdego postępowania i gwarancją ochrony praw obywatela w postępowaniu administracyjnym. Jako organ wyższego stopnia, kolegia są właściwe do rozpatrywania odwołań i zażaleń dotyczących decyzji administracyjnych. SKO mają cechy organów samorządu terytorialnego, a także cechy organów administracji państwowej. SKO są zorganizowane według podziału terytorialnego odpowiadającego dawnym województwom w liczbie 49. Jak każda jednostka posiadają swoją strukturę, na którą składają się jej organy wewnętrzne: a) zgromadzenie ogólne - prezes, wiceprezesi, członkowie - uchwalają regulamin organizacyjny kolegium, przyjmują roczną informację o działalności kolegium, wybierają kandydata na prezesa b) prezes kolegium - kieruje jego pracami.
ADMINISTRACJA RZĄDOWA
CENTRALNE ORGANY ADMINISTRUJĄCE POZA ADMINISTRACJĄ RZĄDOWĄ: a) prezydent RP i organy mu podległe: Konstytucja zalicza prezydenta do władzy wykonawczej, co nie oznacza jednak z punktu widzenia podziału władz, że nie należy on do administracji publicznej. Pojęcie władzy wykonawczej jest szersze od pojęcia administracji publicznej i zawiera także prowadzenie polityki państwa, nadawanie kierunków działania oraz kompetencje kontrolne i nadzorcze. Do kompetencji prezydenta RP należą: - wydawanie aktów normatywnych (rozporządzenia, rozporządzenia z mocą ustawy wprowadzające stany nadzwyczajne, zarządzenia wewnętrzne) - kompetencje kreujące, które obejmują desygnowanie Prezesa Rady Ministrów, powoływanie Rady Ministrów i dokonywanie w niej zmian - zwoływanie Rady Gabinetowej w sprawach szczególnej wagi - powoływanie prezesa i wiceprezesa Trybunału Konstytucyjnego - powoływanie pierwszego prezesa Sądu Najwyższego i prezesów - powołanie prezesa i wiceprezesów Naczelnego Sądu Administracyjnego - powoływanie członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji - powoływanie członków Rady Polityki Pieniężnej - występowanie do Sejmu z wnioskiem o powołanie prezesa Narodowego Banku Polskiego - mianowanie szefa Sztabu Generalnego - zwierzchnictwo nad siłami zbrojnymi - wydawanie aktów indywidualnych (decyzji) w niektórych kategoriach spraw administracyjnych (odznaczenia i ordery, nadawanie obywatelstwa i zgoda na zrzeczenie się obywatelstwa, prawo łaski i inne) - wydawanie postanowień w zakresie realizacji kompetencji, które nie wymagają wydania rozporządzenia, zarządzenia lub decyzji. b) organy centralne podlegające Sejmowi RP: - Główny Inspektor Pracy - Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych (GIODO).
CENTRALNA ADMINISTRACJA RZĄDOWA. 1. Rada Ministrów: - naczelny, kolegialny organ państwowy, będący konstytucyjnie organem władzy wykonawczej o generalnej kompetencji (zasięg terytorialny na obszarze całego kraju). Rada Ministrów składa się w większości z podmiotów mających status oddzielnych naczelnych lub centralnych organów administracji publicznej. W jej skład wchodzą Prezes Rady Ministrów i ministrowie, a podmiotami fakultatywnymi mogą być wiceprezesi Rady Ministrów (zależy to od woli premiera) i prezesi komitetów określonych w ustawach. Procedura zasadnicza powoływania Rady Ministrów zostaje zainicjowana przez prezydenta RP aktem desygnacji Prezesa Rady Ministrów, który w ciągu 14 dni prowadzi działania zmierzające do utworzenia gabinetu. Aktem zamykającym proces kształtowania składu Rady Ministrów jest wręczenie przez prezydenta aktów powołania Prezesa Rady Ministrów i pozostałych członków Rady Ministrów oraz złożenie przed nim przysięgi. W ciągu następnych 14 dni premier ubiega się o uzyskanie od Sejmu inwestytury w drodze uchwalenia wotum zaufania bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Kompetencje Rady Ministrów: - zapewnienie wykonania ustaw i wydawanie rozporządzeń - koordynowanie i kontrolowanie prac organów administracji rządowej - wykonywanie zadań z zakresy Skarbu i budżetu państwa - uchwalanie budżetu państwa i kierowanie jego wykonaniem - wykonywanie zadań w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego, porządku publicznego, bezpieczeństwa zewnętrznego i obronności - wykonywanie zadań w zakresie polityki zagranicznej - określenie trybu i organizacji własnej pracy.
PREZES RADY MINISTRÓW - kieruje pracami Rady Ministrów i przewodniczy jej posiedzeniom. Reprezentuje Radę Ministrów, zapewnia wykonanie jej polityki i określenie sposobów jej wykonania, koordynuje i kontroluje pracę członków Rady Ministrów. Pełni funkcje administracyjne polegające na: - wydawaniu rozporządzeń i zarządzeń - kierowaniu procesem legislacyjnym rządu, nadzoruje jego przebieg - wydaje Dziennik Ustaw RP i Monitor Polski - sprawowaniu kierownictwa i nadzoru nad administracją rządową (powoływanie i odwoływanie kierowników organów centralnych i wojewodów) - zwierzchnictwo osobowe nad pracownikami administracji rządowej oraz Służby Cywilnej - sprawowanie nadzoru nad podmiotami zdecentralizowanymi (samorząd terytorialny) - kompetencje organizacyjno-porządkowe - różne kompetencje związane z poszczególnymi działami administracji publicznej.
MINISTROWIE - kierują określonymi działami administracji rządowej. Zakres działania ministrów jest obecnie wyznaczany przez następujące grupy przepisów: - przepisy ustawy o działalności rządowej (ustawa o działach administracji rządowej), w których są zawarte katalogi spraw należących do danego działu oraz regulują zadania ministra kierującego określonym działem - rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów określające szczegółowy zakres działania poszczególnych ministrów.
KOMITETY - podlegają szczególnej, specjalnej regulacji: Komitet Integracji Europejskiej oraz Komitet Badań Naukowych.
ORGANY ADMINISTRACJI CENTRALNEJ POZARZĄDOWE
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji (KRRiT) jest naczelnym organem administracji publicznej o specjalnym statusie - randze konstytucyjnej. Stoi ona na straży wolności słowa, prawa do informacji. Członkowie KRRiT są powoływani przez Sejm (4), Senat (2) i prezydenta RP (2). Rada działa w składzie 9 członków.
TERENOWA ADMINISTRACJA RZĄDOWA
WOJEWODA - jest podstawowym organem administracji rządowej, sprawującym administrację rządową w województwie. Kompetencje wojewody: - przedstawicielstwo Rady Ministrów w województwie. Funkcja ta określa związek wojewody z centralną administracją rządową i oznacza, że w sensie funkcjonalnym wojewoda jest częścią rządu. Jako przedstawiciel Rady Ministrów wojewoda odpowiada za wykonywanie polityki rządu na obszarze województwa. - zwierzchnictwo nad zespoloną administracją rządową - nadzór nad jednostkami samorządu terytorialnego - wykonywanie kompetencji organu wyższego stopnia w rozumieniu k.p.a. - reprezentowanie Skarbu Państwa - funkcja prawodawcza. Kompetencje wojewody związane z funkcją przedstawiciela Rady Ministrów: - kontrola wykonywania zadań z zakresu administracji rządowej - koordynacja poprzez zapewnienie współdziałania wszystkich jednostek administracji rządowej i samorządowej działających na terenie województwa - kierownictwo jednostkami administracji rządowej i samorządowej w wyodrębnionych dziedzinach administracji publicznej (w zakresie zapobiegania zagrożeniu zdrowia, życia, mienia, zagrożeniom środowiska, bezpieczeństwa państwa, utrzymania porządku publicznego, ochrony praw obywatelskich, zapobiegania klęskom żywiołowym oraz zwalczania i usuwania ich skutków) - wydawanie poleceń organom administracji rządowej, a w sytuacjach nadzwyczajnych organom samorządu terytorialnego - reprezentowanie Rady Ministrów na uroczystościach państwowych i w trakcie oficjalnych wizyt. Wojewodę powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego ds administracji publicznej.
WOJEWÓDZKA ADMINISTRACJA ZESPOLONA - drugim obok wojewody organem administracji rządowej w województwie jest wojewódzka administracja zespolona. Administrację zespoloną tworzą działający pod zwierzchnictwem wojewody kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży, wykonujący zadania i kompetencje określone w ustawach albo w imieniu wojewody z ustawowego upoważnienia. W skład wojewódzkiej administracji zespolonej wchodzą różne jednostki organizacyjne: Państwowa Straż Pożarna, kuratoria oświaty, Państwowa Straż Rybacka, Inspekcja Farmaceutyczna, Inspekcja Handlowa, Inspekcja Nadzoru Budowlanego, Inspekcja Nadzoru Kartograficznego i Geodezyjnego, Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Inspekcja Ochrony Środowiska, wojewódzki konserwator zabytków, wojewódzki konserwator przyrody, wojewódzki lekarz weterynarii.
WOJEWÓDZKA ADMINISTRACJA NIEZESPOLONA - ustawa przewiduje bezwzględną zasadę, zgodnie z którą ustanowienie organów administracji niezespolonej może następować wyłącznie w drodze ustawy, jeżeli jest to uzasadnione ogólnopaństwowym charakterem wykonywanych zadań lub terytorialnym zasięgiem działania przekraczającym jedno województwo. Brak zespolenia oznacza, że wojewoda nie sprawuje wobec nich zwierzchnictwa. Organy niezespolone powinny jednak zapewnić zgodność swoich działań z poleceniami wojewody oraz składać wojewodzie coroczne sprawozdania i bieżące wyjaśnienia. Do organów administracji niezespolonej należą obecnie: - dowódcy okręgów wojskowych - szefowie wojewódzkich sztabów wojskowych - wojskowi komendanci uzupełnień - dyrektorzy i naczelnicy Izb i Urzędów Skarbowych - dyrektorzy Urzędów Kontroli Skarbowej - dyrektorzy Okręgowych Urzędów Górniczych - dyrektorzy Okręgowych Urzędów Miar i naczelnicy Obwodowych Urzędów Miar - dyrektorzy i naczelnicy Izb i Urzędów Celnych - dyrektorzy Urzędów Morskich - Państwowi Inspektorzy Sanitarni - Powiatowi i Graniczni Lekarze Weterynarii - Wojewódzcy Inspektorzy Transportu Drogowego.
11