Opracowała:

Małgorzata Rakicka

III „a”

Zad. 1

1. Określ typ wiązania w następujących cząsteczkach: H₂O, MgO, NaCl, CaCl₂ , O₂ , H₂ .

H2O - wiązanie kowalencyjne spolaryzowane,

MgO - wiązanie jonowe,

NaCl - wiązanie jonowe,

CaCl2 - wiązanie jonowe,

O2 - wiązanie kowalencyjne atomowe (niespolaryzowane),

H2 - wiązanie kowalencyjne atomowe (niespolaryzowane).

2. Na czym polega wiązanie kowalencyjne i jonowe?

Wiązanie kowalencyjne polega na łączeniu się atomów za pomocą wspólnych par elektronowych. Powstają z atomów, które uwspólniają swoje elektrony walencyjne, skutkiem czego łączą się ze sobą za pomocą wspólnych par elektronowych tworzących wiązanie. Stan skupienia: stały, gazowy, ciekły. Niskie temperatury topnienia i wrzenia. Nie przewodzą prądu elektrycznego, gdyż ich cząsteczki są elektrycznie obojętne.

Wiązanie jonowe polega na łączeniu się kationów i anionów powstałych z atomów. Powstają w wyniku przeniesienia elektronów walencyjnych od atomu jednego pierwiastka chemicznego do drugiego i utworzenia w ten sposób kationów i anionów, które-przyciągając się- tworzą wiązania. Stan skupienia: stały, tworzą sieć krystaliczną. Wysokie temperatury topnienia i wrzenia. Stopione lub rozpuszczone w wodzie związki jonowe przewodzą prąd elektryczny, gdyż zawierają zdolne do poruszania się jony dodatnie i ujemne.

Zad. 2

Omów szczegółowo następujące prawa chemiczne:

1. prawo zachowania masy

2. prawo okresowości

3. prawo stosunków stałych

Odp.2

1. Prawo zachowania masy w układzie zamkniętym - masa powstałych produktów jest równa masie substratów wziętych do przeprowadzenia reakcji. Wynika ono stąd, że liczba atomów danego pierwiastka chemicznego podczas reakcji chemicznej nie zmienia się (łączna masa atomów w układzie reakcyjnym po reakcji jest taka sama jak przed jej zajściem. Prawo zachowania masy w tej postaci sformułowali niezależnie od siebie Rosjanin Michaił Łomonosow i Francuz Antoine Lavoisier.

2. 
   Prawo okresowości pierwiastków chemicznych zostało sformułowane przez Dymitra Mendelejewa w latach 60. XIX w. Stwierdził on, że:

właściwości pierwiastków są periodycznie zależne od ich mas atomowych. Nie zawarł jednak w swoim prawie określenia długości tych okresów. Odkrycie Mendelejewa było punktem zwrotnym w rozwoju chemii, dając możliwość przewidywania właściwości, nieodkrytych jeszcze pierwiastków. Prawo okresowości było podstawą zbudowania układu okresowego pierwiastków.

Dzisiaj prawo okresowości brzmi:

pierwiastki chemiczne ułożone zgodnie ze wzrastająca liczbą atomową wykazują okresowe powtarzanie się właściwości.

Prawo okresowości jest podstawą konstrukcji układu okresowego. W czasach Mendelejewa nie było logicznego uzasadnienia tego prawa. Dopiero po odkryciu struktury atomu nabrało ono fizycznego znaczenia. Współcześnie wiadomo, że numer okresu odpowiada numerowi powłoki walencyjnej atomu.

3. 
   prawo stosunków stałych (prawo stałości składu związku chemicznego) - „Stosunek mas pierwiastków w każdym związku chemicznym jest stały i charakterystyczny dla danego związku chemicznego.” Inaczej można powiedzieć, że każdy związek chemiczny ma określony stały składa, niezależny od sposobu otrzymywania tego związku. Jeśli jednego z substratów jest więcej niż wynika ze stosunku mas, to substrat ten przereaguje tylko w takiej ilości, jaka jest potrzebna, aby stosunek mas był zachowany. Pozostała część substratu nie ulegnie reakcji chemicznej. Prawo stałości związku chemicznego sformułował w 1799 roku, na podstawie licznych doświadczeń, Joseph L. Proust.

Prawo stałości związku chemicznego i prawo zachowania masy to dwa fundamentalne prawa chemiczne. Ich znajomość umożliwia obliczenie ilości substancji potrzebnych do przeprowadzenia reakcji chemicznych.

Zad. 3

Co to jest eutrofizacja wód? Co jest przyczyną tego zjawiska i jakie są skutki?

Odp.3

W wyniku intensywnego nawożenia pól uprawnych do zbiorników wodnych wraz z wodą spływającą z pól dostają się liczne sole mineralne (np. fosforu, potasu, azotu). Przyczyną ich napływania jest także wzrost zawartości środków piorących i innych detergentów zawierających fosfor, w ściekach. Związki te użyźniają zbiornik wodny, powodując silny rozwój glonów (tzw. zakwit glonów) i zmianę biocenozy, głównie w wodach stojących. Masowo występujące glony utrudniają wymianę gazową między atmosferą a wodą. W konsekwencji braku tlenu następuje wymieranie organizmów, gromadzenie się materii organicznej, co prowadzi do wypłycania zbiornika i jego zarastania. Skutkiem eutrofizacji jest również występowanie siarkowodoru, który podczas całkowitego braku tlenu może przechodzić do warstw powierzchniowych wody, ulatniać się i zatruwać atmosferę w okolicy. Poza tym woda taka nie nadaje się do celów użytkowych.

Masowy zakwit glonów

Zad. 4

Wyjaśnij pojęcia:

1. rozpuszczanie

2. rozpuszczalność

3. roztwór nasycony

Odp.4

1. rozpuszczanie- wnikanie cząsteczek jednej substancji między cząsteczki drugiej substancji.

2. rozpuszczalność- maksymalna ilość gramów substancji, którą można rozpuścić w 100 g rozpuszczalnika w danej temperaturze i pod stałym ciśnieniem, aby otrzymać roztwór nasycony.

3. Roztwór nasycony - roztwór, w którym w danej temperaturze nie można już rozpuścić więcej danej substancji.

Źródła:

www.wikipedia.pl

www.wiem.pl

www.sciaga.pl

www.bryk.pl

Podręcznik „Chemia dla gimnazjum”, część pierwsza, wyd. Nowa Era

---