Zdolności i zainteresowania dziecka w młodszym wieku szkolnym
Dzieci uzdolnionych i dzieci o ukierunkowanych zainteresowaniach nie powinniśmy pozostawiać samym sobie licząc, że ich talenty samoistnie się rozwiną, bo tak się nie stanie. Rolą rodziców i nauczycieli jest pomoc dzieciom w ich rozwoju. Wielkim błędem pedagogicznym i rodzicielskim jest oczekiwanie od tych dzieci, by miały po prostu dobre stopnie. To o wiele za mało.
Dziecko w młodszym wieku szkolnym intensywnie uczy się i rozwija. Nabycie umiejętności czytania i pisania, coraz lepsza sprawność intelektualna, wejście w nowe środowisko rówieśników oraz dostęp do różnych środków masowego przekazu sprzyja rozbudzaniu się dziecięcych zainteresowań i rozwijaniu uzdolnień.
Dzieci uzdolnionych i dzieci o ukierunkowanych zainteresowaniach nie powinniśmy pozostawiać samym sobie licząc, że ich talenty samoistnie się rozwiną, bo tak się nie stanie. Rolą rodziców i nauczycieli jest pomoc dzieciom w ich rozwoju. Wielkim błędem pedagogicznym i rodzicielskim jest oczekiwanie od tych dzieci, by miały po prostu dobre stopnie. To o wiele za mało.
Jak więc rozpoznać zdolne dziecko?
Oto niektóre wyraźne sygnały świadczące o występowaniu u dziecka szczególnych zdolności:
-szybkie opanowanie umiejętności czytania i pisania (nawet już przed pójściem do szkoły );
-łatwe zapamiętywanie informacji, wierszyków, piosenek;
-ciekawość świata, spostrzegawczość;
-umiejętność dłuższego skupiania uwagi na tym, co je interesuje;
-bogata wyobraźnia;
-niezależność, samodzielność;
-unikanie rutynowych (podobnych, powtarzających się) czynności - nudzenie się nimi;
-czasem trudności w znalezieniu wspólnego języka z rówieśnikami.
Sama świadomość bycia rodzicem uzdolnionego dziecka nie wystarczy, by pomóc mu w prawidłowym rozwoju. Potrzebna jest prawidłowa stymulacja zarówno ze strony środowiska rodzinnego, jak i szkolnego. Warto więc:
1.rozmawiać z dzieckiem na temat jego zainteresowań.
2.zachęcić dziecko do udziału w dodatkowych specjalistycznych zajęciach organizowanych w szkole lub poza nią;
3.pomagać dziecku w doborze odpowiedniej literatury wspierającej jego rozwój;
4.zorganizować warunki pozwalające na rozwijanie uzdolnień i zainteresowań (np. udostępnić miejsce i materiały do działalności plastycznej, pozwalać na korzystanie z edukacyjnych programów multimedialnych);
5.zachęcać dziecko do udziału w konkursach tematycznych, obozach edukacyjnych lub sportowych (w zależności od ukierunkowania zainteresowań).
Dzieci uzdolnione nie są często dziećmi łatwymi. Zadają dużo pytań i nie zadowalają się banalnymi odpowiedziami. Są niezależne, wszystko chcą od najmłodszych lat robić same, co czasem wystawia na próbę rodzicielską cierpliwość. Skoro są niezależne - w spornych sytuacjach ostro bronią swojego zdania, często mają trudność z podporządkowaniem się zasadom, których nie uznają. To powoduje, że mogą być postrzegane jako dzieci trudne, krnąbrne lub nieposłuszne. Poza tym bezbłędnie wyłapują i wykorzystują każdą niekonsekwencję dorosłego w słowach i czynach. Dzieci zdolne miewają także problemy z rówieśnikami, właśnie poprzez swoją niezależność, chęć dominacji lub po prostu przez niechęć do uczestniczenia w zabawach, które są dla nich zbyt nudne, monotonne.
Nie wszystkie jednak dzieci chodzące do szkoły są szczególnie uzdolnione. Większość z nich jednak ma ukierunkowane zainteresowania: sportem, tańcem, przyrodą itp. Rolą dorosłych jest pomoc dzieciom w tym, by mogły się rozwijać, realizować i doskonalić w tym, co je pasjonuje, nawet wtedy, gdy nie mają w tej dziedzinie znaczących osiągnięć. Wzbogaca to ich wiedzę i umiejętności, wzmacnia poczucie własnej wartości, pomaga nawiązywać i utrzymywać wartościowe relacje z rówieśnikami oraz pozwala w interesujący i wartościowy sposób spędzić wolny czas.
I choć zainteresowania w tym wieku nie są czasem zbyt trwałe i dość często się zmieniają - zwłaszcza u młodszych dzieci, to jednak powinniśmy odpowiednio wykorzystać te momenty pasji dziecka jakąś dziedziną. Dziecko ma prawo poszukiwać. I nawet jeśli okaże się, jego zainteresowanie daną dziedziną po kilku dniach wygaśnie, to to, czego nauczy się w tym czasie już w nim pozostanie. Takie poszukiwania z zakresu różnych dziedzin po jakimś czasie pozwolą odnaleźć mu prawdziwą pasję, czasem nawet ukierunkują jego drogę zawodową.
Nie dostrzeżenie w odpowiednim czasie zdolności lub zainteresowań dziecka spowoduje z dużym prawdopodobieństwem ich zaprzepaszczenie. Małe dziecko bowiem nie ma jeszcze zdolności kierowania swoim rozwojem. Jego działalność jest spontaniczna, opiera się na emocjach, na tym, co daje przyjemność. Rolą dorosłego jest wskazanie dziecku drogi rozwoju swych zdolności i zainteresowań, motywowanie do podejmowania nowych wyzwań.
W doborze zajęć rozwijających dla dziecka należy zachować jednak umiar. Nie można dopuścić do przeciążenia młodego człowieka nadmiarem zajęć. Przyniesie to bowiem więcej szkody niż pożytku. Zmęczenie spowoduje brak motywacji do rozwijania się i chęć unikania tego, co dodatkowo pogłębi stan zmęczenia.