Podstawy psychoterapii

dr B. Basińska

wykł.4.04.2009r

literatura:

1. Lidia Grzesiuk - „Psychoterapia” (5 koncepcji terapeutycznych - składa się z 3 części czytać kierunkami, każdy system 1,1,1, 2,2,2)

2. Krystyna Drat-Ruszczak i Ewa Drążkowska-Zielińska „Podręcznik pomagania” Szkoła Wyższa i Psych. Społ (2 części z 1 cz korzystamy na ćw.)

3. Antoni Kępiński „Poznanie chorego” ( przeczytać na ćw.)

Dr A. Kępiński - lek. Psychiatra, był w obozie koncentracyjnym, działał, został pilotem, uniemożliwiła mu wojna, wiele doświadczeń życiowych dało mu inne spojrzenie na życie i chorobę, zrozumiał inaczej chorobę. Dr Kępiński ciężko pracował, pacjent miał tyle czasu, aby dokładnie o sobie opowiedzieć, opowiedzieć o własnym problemie.

Płaszczyzna biologiczna - człowiek jako miejsce choroby, bardziej umysł interesuje nas objaw, straty, jakie powoduje i jak je leczyć.

Płaszczyzna biologiczna wynika z nauk przyrodniczych (medycyna).

Płaszczyzna humanistyczna - pierwsze co się robi to stawia się na kontakt psychologiczny. Jest to o tyle istotna płaszczyzna, że tam pacjent odgrywa równorzędną rolę. Nie zawsze jednak tak było, do końca XIX w. Pacjent sam się wypowiada co mu dolega.

Płaszczyzna humanistyczna wynika z nauk humanistycznych (filozofia, psychologia) odwołuje się do obszarów nauki.

Twórcą podejścia humanistycznego był Zygmunt Freud -

Ważne jest podejście biologiczne i humanistyczne.

Od 150 lat mamy wspólne podejście do pacjentów i wtedy tez powstała psychoterapia.

Definicja: pomocy psychologicznej:

Pomoc psychologiczna to rodzaj szczególnej interakcji pomiędzy osobą pomagającą i wspomaganą, dotyczy jednostek i grup oraz jest realizowana indywidualnie lub grupowo.

interakcja - współdziałanie

role

metody, zakres

do kogo kierowana

kto stosuje pomoc

reguły interakcji (czego oczekujemy)

dyskrecja, zaufanie, empatia, tolerancja, szacunek,- wszystkie te rzeczy są ważniejsze niż fachowość specjalisty, uzyskane przez pacjenta spowodują, że on wróci.

Rola w procesie pomocy: każda ze stron interakcji ma przypisaną określoną rolę, którą przypisuje, nie ma możliwości zmiany ról w trakcie procesu, role muszą być dobrze określone, nie można doprowadzać do nakładania się ról. (Jeżeli do takiego czegoś dojdzie to mamy do czynienia z rozmową koleżeńską, nie działamy np. chirurg operuje swoją matkę, nauczyciel uczy własne dziecko) w pomocy psychologicznej nie może być takiej sytuacji, jest to właśnie nakładanie się ról. W pomocy psychologicznej ważne jest, aby zachować pewien dystans, nie można przejąć ról innych osób.

2 ważne role, które się nakładają: Klient przychodzi do terapeutyce swoimi przeżyciami, ze swoimi doświadczeniami, psychoterapeuta tez ma swoje problemy i te dwie sytuacje nigdy nie mogą się na siebie nakładać. Działanie musi być dwustronne.

Terapia indywidualna lub małżeństwo, rodzina, zespół osób.

Pomoc psychologiczna może być udzielana w sposób indywidualny lub grupowy , zespołowy.

Zespół pomocy to osoby, które działają na rzecz np. rodziny.

Zespół terapeutyczny (pomocowy) działa na rzecz osoby np. pracują wszyscy na rzecz danej osoby, realizują cele cząstkowe na rzecz klienta, ale każdy ma swój zakres. Zespół opracowuje sposób działania.

Wszyscy pracujemy w jednym celu - to jest oddziaływanie zbiorowe

Zespół wymienia się doświadczeniami, współpracuje ze sobą (uzależnienia, choroby przewlekle, hospicja)

Rodzaje pomocy psychologicznej:

1. psychoterapia,

2. rehabilitacja psychologiczna,

3. interwencja kryzysowa,

4. doradztwo,

5. prewencja i psychoprofilaktyka,

6. reedukacja,

7. resocjalizacja.

Definicja:

Psychoterapia: to specjalistyczna metoda oddziaływania polegająca na celowym, świadomym i programowym oddziaływaniu psychologicznym w celu zmniejszenia lub usunięcia zaburzeń zachowania i objawów somatycznych, a w dalszej kolejności ich psychospołecznych przyczyn.

Metoda jest specjalistyczna - stosuje ją specjalista, wykształcony w tym kierunku.

Celem terapii jest zmiana zachowania i objawów cielesnych (somatycznych). Cel określa program rozumienia człowieka i zachowania, taka koncepcja powinna tworzyć wspólny system psychoterapii.

egz. def. systemu - chodzi o piramidę !!!

praktyka psychoterapii

teoria psychoterapii

teoria zmian, zaburzenia , t. zmian rozwojowych

teoria zachowania i osobowości, norma i zdrowie

Spójna wizja, jak wygląda zachowanie w normie, jak rozwija się psychopatologia, jak leczyć i doprowadzać do zdrowia (normy)

Spójna koncepcja wiedzy o tym, jak leczyć na podstawie zaburzeń i zdrowia.

Wyróżniam 5 systemów psychoterapeutycznych !!!! egz. wymienić systemy i tworców (system-orientacja, podejście) orientacja:

1. psychodynamiczna (wywodząca się z psychoanalizy)

2. behawioralna,

3. poznawcza,

4. humanistyczna,

5. systemowa - podejście grupowe (systemowo-interakcyjna),

ćwiczenia 4.04.2009r.

przygotować:

- T. Świstak „ Na przekór przyzwyczajeniom” art. w necie

BSFT (krótkoterminowa terapia koncentrowana na rozwiązaniu

- „Kodeks etyczny zawodu psychologa” www.ptp.org.pl

-zasady ogólne, psycholog jako praktyk 2 pierwsze rozdziały)

Kodeks etyczny pracownika socjalnego

- A./ Kępiński -„Poznanie chorego”,

Zaburzenia podlegające psychoterapii

ICD 10 (w rozdz. V choroby psych.)

DSE (diagnostyczny i statystyczny podręcznik

ICD - międzynarodowa klasyfikacja chorób

DSE podręcznik amerykański

Lista chorób psychicznych:

Zaburzenia psychiczne np.:

- zaburzenia lękowe : fobie, strach, lęk, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne,

- zaburzenia nastroju - depresja)

- zaburzenia odżywiania (anoreksja, bulimia, wilczy apetyt)

- zaburzenia psychosomatyczne-

Zaburzenia osobowości - rozdwojenie jaźni

Katalog zaburzeń

Zaburzenia lękowe - główną emocją jest szeroko rozumiany lęk, strach jest przed czymś konkretnym, wywołuje obawę. Przy lęku uogólnionym nie wiemy czego się boimy, jak odczuwamy

1. zaburzenia lekowe - głównie leczy się psychoterapią, uzupełnia lekami,

1. zaburzenia strachu fobie

2. zaburzenia lęku uogólnionego - panika

3. zaburzenia obsesyjno - kompulsywne (kiedyś nerwice natręctw)

4. PTSD - zespół stresu pourazowego

2. zaburzenia osobowości (bordeline) pomiędzy psychozą a depresją - leczona głównie psychoterapią.

3. zaburzenia nastroju _ depresja wielka - zaburzenia maniakalno-depresyjne

4. zaburzenia - między innymi schizofrenia mogą przybrać formy psychozy.

- Psychoza - oderwanie od rzeczywistości i tworzenie własnego świata,

- omamy- halucynacje - zaburzenia postrzegania zmysłowego, widzimy i słyszymy rzecz, których nie ma,

- urojenia (nierealistyczne, nierzeczywiste myśli)

Leczone psychoterapia i farmakologicznie.

5. zaburzenia popędu nawyków,

- zaburzenia odżywiania (bulimia, anoreksja, wilczy apetyt)

- uzależnienia od różnych substancji, używki, hazard, seks, Internet, cale życie koncentruje się wokół środka uzależniającego,

6. zaburzenia dziecięce - leczone gł. Psychologicznie

- wrodzone (zespół dauna, autyzm),

- zaburzenia zachowania ADHD,

- zaburzenia agresywno-buntownicze,

- zaburzenia nawyków np. jąkanie,

- zaburzenia rozwojowe - dysleksje, itp.

Wykł. 5.04.2009r

Gazeta Wyborcza artykuł z 4.04.2009r s.17-18 artykuł nt. wykorzystywania seksualnego dzieci”.

Podejście psychoanalityczne.

Psychoanaliza - to pierwsza spójna koncepcja - twórcą był Zygmunt Freud (cesarstwo austo - węgierskie, era przemysłowa, XIX w rozwój przemysłu, praca dla wielu osób, kolej , samochody, możliwości poznania świata, czas działań ruchów feministycznych, uznanie choroby psychicznej, jako choroby a nie opętanie, powstają pierwsze kliniki psychiatryczne, pierwsze próby leczenia chorych psychicznie, fascynacja hipnozą, stosowano ja w leczeniu chorych psychicznie)

Ważna chorobą, która zapoczątkowała psychoanalizę była histeria. Koniec XIX w kobieta miała prawo do swoich potrzeb seksualnych.

Poglądy psychoanalizy proponowane przez Freuda

W psychoanalizie wyróżniamy aspekty:

- aspekt dynamiczny - (pokazuje 2 siły do rozwoju i zmian są to 2 popędy: seksualny nazywany ibido i popęd agresywny - utożsamiany z dążeniem do śmierci.

Popęd powoduje napięcie i zmierza do rozładowania.

- aspekt topograficzny (dotyczy topografii psychiki, jako obszaru od nieświadomości do świadomości,

To czego jesteśmy świadomi w naszym życiu to niewielki ułamek tego, co mamy, z czego zdajemy sobie sprawę.

Motywy zachowania człowieka zwykle są nieświadome. Freud upatrywał najważniejszą część świadomości.

-aspekt strukturalny - mówi o strukturze osobowości id - dgo- superego, w takiej kolejności pojawiają się u osoby.

Id- kieruje się potrzebami i popędami, rządzi się zasadą przyjemności!!! (małe dziecko - odczuwa głód płacze, matka sprawdza, karmi, przewija)

Struktura id - oczekuje natychmiastowej gratyfikacji !!! (nie tylko, że zostanie to zaspokojone, ale musi być wykonane natychmiast

Ego - kieruje się zasadą realizmu, albo rzeczywistości, celem ego jest regulacja dążeń id i wymagań superego. Drugim celem ego jest kontaktowanie się ze światem zewnętrznym a nie tylko z własnym wnętrzem i własną psychiką, ego jest to jak pokazujemy innym osobom, kontakt z wnętrzem, kształtowanie ego. Około 1,5 r życia, pojawia się zwrot ja

Superego -inaczej sumienie, będzie uwidocznieniem norm społecznych, reguły i nakazy społeczne. Superego rządzi się zasadą powinności to co trzeba zrobić, co jest zgodne z wymaganiami społecznym. Powstaje około 5 roku życia.

Id mówi nam co chcemy, co chcę, co powinnam lub muszę.

-aspekt rozwojowy - Freud wyróżnił 5 faz rozwoju człowieka, każda z tych faz dąży do ważnego celu, który ułatwi funkcjonowanie jednostki w społeczeństwie

- faza oralna

- faza analna

- faza edypalna lub falliczna

- faza latencji

- faza genitalna

Faza oralna - głównym popędem dziecka jest zaspokojenie głodu, najpierw ssanie, po pół roku gryzienie. W tef fazie dziecko uczy się podstawowego zaufania, podstawowej ufności, uczy się zaufania do świata zewnętrznego, który zaspokaja jego popędy wtedy, kiedy jest to konieczne. (Dziecko nauczy się ufności, która później przekłada się na inne osoby, brak prawidłowego przejścia przez tę fazę spowoduje, że dziecko później będzie podejrzliwe, zdaniem Freuda jego następców może to prowadzić do zaburzeń psychicznych)

Faza analna -dziecko wie, że jest samodzielnym obiektem. Głównym zainteresowaniem jest panowanie nad potrzebami fizjologicznymi, wypróżnianie, oddawanie moczu, uczenie się dominacji i uległości, uczenie się samodzielności,

Jeżeli dziecko źle przejdzie przez ten okres może być zaburzenie osobowości narcystycznej (skłonnej do dominacji lub osobowości zależnej). Lęk separacyjny -niepokój w próbach separowania się usamodzielniania od matki. Pierwsze samodzielne próby, samodzielnie opuszcza pokój - mówi, że nie ma, są to pierwsze próby samodzielności, wraca, widzi, że świat nie znika. Jeżeli dziecko źle przejdzie te fazę może dojść do zaburzeń takich jak depresja wielka

Faza faliczna -dziecko odpowiada na pytanie kim jestem, odpowiada na pytanie jestem chłopcem - dziewczynką, odkrywa płciowość ludzi. Główną sferą dającą przyjemność SA obszary okolic genitalnych. Dzieci zaczynają dostrzegać różnice. Dziecko zaczyna kierować swe uczucia do rodzica płci przeciwnej, mówi, że chce np. ożenić się z mamą. Dziecko uczy się funkcjonować, uczy się realizować popędy tak, aby układać równo relacje między sobą a rodzicami.. Uczy się regulowania pomiędzy id i superego. Uczy się funkcjonowania w grupie, gdzie są różne wymagania. Jeżeli dziecko źle przejdzie przez te fazę powoduje to nerwicę i zaburzenia lękowe. Dziecko uczy się, jak radzić sobie w świecie kobiet i mężczyzn. Dziecko uczy się intymności.

Faza latencji - dziecko usprawnia swoje procesy poznawcze, uczy się liczyć i pisać, okres szkoły podstawowej. Życie emocjonalne jest drugoplanowe, zostaje uśpione. Dziecko usprawnia w tym okresie procesy myślowe. Płeć przestaje być barierą, dziewczynki chcą siedzieć z dziewczynkami, chłopcy z chłopcami. Pojawia się myślenie abstrakcyjne, pojęcie czasu, poczucie końca, śmiertelności. Dziecko ma stać się mądre. W okresie latencji dziecko po raz pierwszy szuka autorytetu poza rodziną. Autorytetem staje się pani nauczycielka. To co powie pani w szkole jest ważniejsze niż zdanie rodzica. Dziecko zdobywa pierwsze próby odłączania się od rodziny.

Faza genitalna - obejmująca okres nast. Lat, okres bycia nastolatkiem. Nakłada się na dojrzewanie biologiczne. Faza nazywana kryzysem tożsamości, który objawia się buntem, dziecko ma własne zdanie, którego próbuje bronić, trudna faza w rozwoju dziecka. Dziecko w tej fazie musi przetrenować pierwsze trzy fazy rozwoju oralną, analną i edypalną. Pojawiają się pierwsze miłości. Przez cały okres nastoletni te 3 fazy przetwarzane są jednocześnie. W tym czasie młody człowiek znowu nie wie kim jest. Kryzys tożsamości, kim jestem, jaki jestem, budowanie własnej oceny. Dochodzi do różnych własnych dziwactw. Maksymalne podchodzenie do spraw, które dla dorosłego są błahostką, wyolbrzymiane są najmniejsze problemy, które tak naprawdę nie są problemami, ale jest to naturalne.

Psychopatologią wg psychoanalizy jest konflikt wewnętrzny. Jest on silny i nieświadomy. Wszystko przebiega wewnątrz jednostki, najważniejsze SA osobiste przeżycia osoby. Osoba broni się przed lekiem za pomocą mechanizmów obronnych, które tez są nieświadome.

2 mechanizmy obronne:

- zaprzeczenie - twierdzenie, że sytuacja zagrażająca nie istnieje,

- projekcja -przypisanie nieakceptowanego u siebie zachowania innej osoby.

Wykł 25.04.2009r

Metoda leczenia psychoanalitycznego (terapia psychoanalityczna)

Terapeuta nie ma z pacjentem kontaktu wzrokowego - (to było najważniejsze, był to powod wyjścia XIX-XX w

Metoda psychoanalityczna bazuje na analizie interpretacji treści wypowiadanych przez pacjenta (analiza wolnych skojarzeń) podejście ortodencyjne-klasyczne.???

Przeniesienie polega na projektowaniu uczuć i relacji z osobami ważnymi dla pacjenta (zwykle matka lub ojciec) na osobę terapeuty. Jest to proces nieświadomy. (jest to jeden z najważniejszych czynników psychoanalizy).

Przeciwprzeniesienie !!! to jest przeniesienie ważnych relacji z obiektem, ale u terapeuty (to co się dzieje u pacjenta jest przeniesieniem, to samo może się zdarzyć u terapeuty, ale w bardzo ograniczonym zakresie) terapeuta musi zauważać relacje i je kontrolować.

Interpretacje- (to co robi terapeuta) dotyczy wyjaśnienia relacji z obiektem,

Wgląd-jest procesem uświadomienia przez pacjenta rzeczywistych pragnień i potrzeb tak, że przestają być zagrażające, czyli nie wymagają uruchomienia mechanizmów obronnych.

Jeśli pacjent dozna wglądu, zaakceptuje to, to mamy sukces psychoanalityczny.

Wg psychoanalityków obiekt jest uwewnętrzniony i nie musi odpowiadać rzeczywistemu zachowaniu osoby.

Proces od osiągnięcia do wglądu jest ot przepracowanie.

Podstawowym narzędziem pracy psychoanalityka jest interpretacja

Opór wg psychoanalizy jest to wewnętrzna nieświadoma siła przeciwko zmianom i dążeniom do zachowania bieżącego stanu.

Opór jest funkcją ego.

Ryzyko zawsze związane jest ze wzrostem lęku.

Podsumowanie:

1. Nieświadomość motywów postępowania

2. mechanizmy obronne (przed lękiem0

3. Opór jest zmianą

4. Doświadczenia z dzieciństwa są istotne dla późniejszego funkcjonowania

5. Interpretacja przeniesień przez terapeutę w celu osiągnięcia wglądu przez pacjenta.

Psychopatologią w podejściu psychoanalitycznym jest nieświadomy konflikt wewnętrzny dot. ważnych relacji.

Obszary zastosowania:

1. zaburzenia lękowe (dawne nerwice)

2. zaburzenia tożsamości

Kierunki psychoanalizy (kier. W systemie psychoanalitycznym)

1. Ortodoksyjna psychoanaliza - przedstawiciel Zygmunt Freud

2. uczniowie Freuda: Jung; Andler' Hornej - są przedstawicielami neopsychoanalizy,

3. Teorie relacji z obiektem - przedstawiciele: Klein. Mahler,(zajmowali się psychoanaliza dziecięcą)

4. teorie relacji z obiektem Przedstawiciele Klein, Mahler (zajmowali się psychoanalizę dziecięcy) Winnicott - gł przedstawiciel relacji o z obiektem.

5. psychologia ja- przedstawicielem jest Kohut Heinz

Dodatkowe pojęcia.

Fiksacja - zatrzymanie się na pewnym etapie i nie przejście do następnego,

Regresja - czyli cofnięcie się w rozwoju psychologicznym, przejście z etapu wyższego do niższego.

Regresja to takie wycofanie na niższy poziom rozwoju psychologicznego,

Psychoanaliza uświadamia a nie zawsze uczy nowych zachowań.

Tą niedoskonałość psychoanalizy pokona podejście humanistyczne !!! (w każdym systemie)

Orientacja humanistyczna - inaczej fenomenologiczno-antropologiczne

Głównie lata 90-te USA- ważne znaczenie

Podstawowe założenia:

1. sprzeciw wobec kierowania się popędami (czyli sprzeciw przeciw psychoanalizie), jak również sprzeciw wobec reaktywności zachowania (człowiek nie reaguje wyłącznie na bodźce znajdujące się w środowisku, ale sam może kreować środowisko zewnętrzne.

2. Głównym celem rozwoju psychologicznego jest samorealizacja czyli dążenie do autonomii, dążenie do zaspokojenia ważnych potrzeb psychologicznych i zgodnych z własnym systemem wartości.

3. Psychopatologia w podejściu humanistycznym jest deficyt rozwoju osobowości na skutek braku zaspokojenia ważnych potrzeb psychologicznych.

Celem psychoterapii jest reintegracja osobowości czyli wytworzenie spójności ja z doświadczeniem poprzez korektywne doświadczenie emocjonalne obejmujące teraźniejszość i przyszłość.

Główne narzędzie pto empatia (na poziomie niewerbalnym) i parafraza (na poziomie werbalnym)

Zasada pracy „ tu i teraz”.

Relacja terapeutyczna pomiędzy terapeutą a klientem.

W podejściu humanistycznym mówimy klient, ponieważ pacjent odnosi się do człowieka chorego, a klient jest osobą zdrową, ale ma zaburzenia, które trzeba wyrównać.

Terapeuta podąża w ślad za klientem ponieważ klient jest mądry, ale nie potrafi wszystkiego wykorzystać.

Empatia - wczuwanie się w stany emocjonalne klienta, tak jakby było się nim, ale z zachowaniem własnej tożsamości. (jest na poziomie niewerbalnym).

Terapeuta nie może dopuścić do identyfikacji klienta.

Parafraza- próba wyróżnienia empatii za pomocą słów.

Jaki jest cel życia empatyczny? Po to aby zrozumieć przeżycie klienta i po to aby pomóc klientowi określić i zrozumieć własne uczucia.

Celem klienta będzie zrozumienie co się z nim dzieje.

Korektywne doświadczenia emocjonalne …. Ważnych bliższych związków przy terapeucie.

Sposoby reagowania na wypowiedzi klienta: (przedst.. ROGERS)

1. interpretacja

2. ocena

3. badania

4. wsparcie

5. parafraza

interpretacja - polega na uświadomieniu klientowi przyczyn jego zachowań. Jest odwołaniem się do przeszłości klienta (klasyczne narzędzie psychoanalizy).

Ocena- to diagnoza bieżącej sytuacji oraz osoby klienta oraz danie wskazówek co powinien klient zrobić. (diagnoza + rada, od teraz do przyszłości) W podejściu humanistycznym i psychoanalitycznym terapeuta jest autorytetem.

Ocena - będzie głównym narzędziem w podejściu behawioralnym.

Badanie- to stawianie pytań w celu testowania hipotezy, które postawił terapeuta.

Wiedza niedostępna dla klienta.

Wsparcie- minimalizowanie albo redukcja emocji doświadczanych przez klienta, z powodu lęku terapeuty przed tymi emocjami. (nie czuj tego co czujesz, nie płacz już)

Celem wsparcia jest danie nadziei klientowi (przenosimy koncentrację na inny obszar)

Parafraza- to powtarzanie własnymi słowami wypowiedzi klienta w celu lepszego zrozumienia.

Dodatkowe cele parafrazy:

1. daje wytchnienia klientowi,

2. pozwala skoncentrować się na najistotniejszych sprawach,

3. pozwala na doprecyzowanie wypowiedzi klienta,

4. podsumowanie fragmentów wypowiedzi,

Główne kierunki w podejściu humanistycznym:

1. Terapia skoncentrowana na kliencie, albo osobie - twórcą jest Carl Rogers

2. Gestalt - twórcą jest Fritz Perls

3. teoria potrzeb - twórca Maslow

Bycie psychoterapeutą - ćw. 25.04.2009r

1. Specjalistyczne wykształcenie.

1. Specjalizacja jako kształcenie wiedzy

wiedza

Specjalizacja >

predyspozycje (studia + specjalistyczne szkolenie 4 lata)

predyspozycje - cechy indywidualne, które sprzyjają pomaganiu

2. Motywacja do działań pomocowych.

a) motywacja syntoniczna (motywacja oparta na empatii wywodząca się z własnego doświadczenia, dot. głównie osób uzależnionych oraz rodzin osób skrzywdzonych przez los np. rodzin chorych na zespół dawna, kalectwo)

b) motywacja normocentryczna zwana też motywacją wewnętrzna opiera się na normach oraz systemie kar i nagród (wzmacniające lub osłabiające poczucie własnej wartości. (jest to najpowszechniejsza motywacja.

c) motywacja zewnętrzna zwana też motywacją egzocentryczną czyli niezależną od własnego ja, nastawiona na osiąganie celu uzgodnionego z klientem. Dąży do relacji z klientem.

III. Gotowość do działań prospołecznych (pomocowych)

1. Składnik percepcyjny tj. dostrzeganie potrzeb innych,

2. Składnik motywacyjny - chęć działania na rzecz innych,

3. Składnik operacyjny - tj. umiejętność pomagania czyli wiedza i zastosowanie działań pomocowych.

Superwizja- metoda nadzoru nad prawidłowi ością psychoterapii

Kontrakt psychoterapeutyczny.

1. określenie celu,

2. akceptacja przez pacjenta psychoterapeuty i jego metod pracy

3. określenie czasu trwania, częstotliwości spotkań, długości sesji, wysokości i formy opłat, kontaktu poza sesjami, włączenie dodatkowych osób,

4. prawa klienta,

5. poufność informacji

6. warunki zakończenia psychoterapii,

wykł. 26.04.2009r

Przymierze terapeutyczne

Przymierze- relacja na osiągnięcie wspólnego celu.

Przymierze terapeutyczne to relacja terapeutyczna nastawiona na osiągnięcie ważnego celu. Do przymierza potrzebna jest empatia terapeuty i zaangażowanie klienta.

Zasada zgodności z doświadczeniem (twórca Rogers) twórca terapii skoncentrowanej na kliencie.

Zdrowe koncentrowanie to zgodność i spójność własnego ja z doświadczeniem.

Ja kształtuje się na podstawie warunkowej akceptacji przez innych ( warunkowa jest też nasza samoakceptacja.

Osoby inne stawiają nam warunki na podstawie których uznają nas za wartościowych.

Wg. humanistów zdrowy jest rozum i samoakceptacja.

Celem terapii humanistycznej jest odblokowanie samoakceptacji i częściowe uniezależnienie się od stawianych warunków.

W podejściu humanistycznym znaczącą rolę odgrywa leczenie grupowe. (Musimy działać tu i teraz, potrzebne są relacje z innymi)

W leczeniu grupowym udział bierze terapeuta i koterapeuta. Terapeuta prowadzi terapię (1 prowadzący - pozostali słuchaj). Koterapeuta - ma za zadanie obserwacje grupy, reakcje. Wytwarzają się relacje w grupie , koterapeuta pyta np. kogoś z grupy co czułeś, jak to odczuwasz? itd.

Podejście humanistyczne najwięcej dało w relacji terapeuta- klient

Budowanie relacji - to budowanie kontraktu terapeutycznego.

Kontakt - bliskość, polegająca na zaufaniu.

Podstawowe aspekty kontaktu terapeutycznego:

1. aspekt emocjonalny (tworzony na bieżąco), zawiera szacunek, autentyczność(bycie prawdziwym, nie zakłamanym) , tajemnica, poufność spotkania,

2. aspekt poznawczy - zawarty w kontrakcie zalicza się tu : wiedza na temat sposobów leczenia oraz sposób wyboru terapeuty,

3. aspekt społeczny - zawarty w kontrakcie , zaliczamy tu: płeć, wiek, status ekonomiczny, przynależność do grup społecznych, nastawienia i stereotypy oraz sposób zwracania się do siebie,

terapeuta buduje kontrakt psychoterapeutyczny za pomocą empatii, która może być realizowana na poziomie werbalnym i na poziomie niewerbalnym jako parafraza,

Funkcje komunikacji niewerbalnej:

1. zastępowanie mowy

2. wspomaganie komunikacji językowej

3. okazywanie emocji

cechy emocji:

- znak,

- treść,

- natężenie,

Wg.Eckmana są 4 skale emocji:

- Smutny > szczęśliwy

- Roztargniony > spokojny,

- zamyślony, melancholijny >zaskoczony, zdziwiony,

- zawstydzony > dumny,

Stany emocjonalne wyrażane przy pomocy twarzy, które są ponadkulturowe: radość, smutek, zaskoczenie, strach, złość, obrzydzenie,

Komunikacja niewerbalna to też mimika twarzy, emocje możemy okazywać bez ich wypowiadania.

Nieprawidłowe relacje psychoterapeutyczne, które ograniczają skuteczność oddziaływania:

1. typ narzekacza - (celem klienta jest zmiana innej osoby, relacja uskarżania się

2. typ gościa - relacja odwiedzin i przymusu

3. relacja klienta - relacja współpracy, klient zainteresowany - terapeuta pomaga.

---