Schizofrenia.

Aparat pojęciowy (wstęp do omawiania chorób psychicznych, schizofrenii)

Świadomość - elementarny warunek przejawiania wszystkich zjawisk psychicznych.

Uwaga - posiadamy własne ja, zwracamy się do kogoś, lub czegoś przez własne ja. Jest ukierunkowana w jakimś torze (jednokierunkowa); ja jest jednokierunkowe. Strumień świadomości ma swoje pole podobne do np. wzroku., posiada jednak większy zakres np. uczucie, wspomnienia.

Percepcja - (słuchowa, wzrokowa), słabsze lub silniejsze spostrzeganie. J. Vicory - wprowadził podprogowo informacje do świadomości.

Jaźń - jest czymś doskonale niepodzielnym, nie ma wahań, intensywności, jest trwała w czasie, bez jaźni nie ma świadomości, jest podstawą wszystkich zjawisk świadomości.

tożsamość

myśli = uczucia = zachowanie

Dysonans poznawczy - pojawia się, gdy występują różnice między myślami, uczuciami i zachowaniem.

L. Festinger - redukowanie dysonansu poznawczego polega na skierowaniu uwagi na jeden z komponentów tożsamości.

Zaburzenia świadomości.

1. somnolencja - wzmożona potrzeba snu, narkolepsja.

2. sapor (coma), półśpiączka - przypomina głównie sen

3. śpiączka - zniesione są wszystkie odruchy spowodowane intoksykacja alkoholu, narkotyków, urazami głowy.

4. zwężenie opola świadomości - afekt patologiczny

5. zaburzenia jakościowe, sny, sny na jawie, marzenia senne

a. majaczenie

b. zamroczenie

c. splątanie (amencja)

3 zespoły psychopatologiczne.

1. zespół psychopatologiczny ostry, najczęściej spowodowany intoksykacją, cechą charakterystyczną jest poprzedzenie okresem zwiastunu, niepokój, sny na jawie, później ukazują się zaburzenia orientacji w miejscu czasie i przestrzeni, oraz sytuacji własnej. Zachowana jest orientacja we własnej osobowości. Pojawiają się halucynacje, omany, fałszywe doznania zmysłowe dające poczucie przedziwnej realności. U 10% alkoholików występuje deliryzm.

2. jest niebezpieczne dla otoczenia, powstaje nagle, osobowość człowieka przełącza się na inną osobowość np. z łagodnego na bardzo agresywnego. Pacjenci mogą być nieobliczalni.

Zamroczenia z głębokim przyćmieniem świadomości.

- stany somnambuliczne (lunatyzm)

- upojenie patologiczne np. „pół kieliszka i leży”

- stany ekstatyczne np.. chóry anielskie

Zamroczenia z lekkim przyćmieniem świadomości.

- zamroczenie jasne (klasyczne zamroczenie lekkoobjawowe)

3. amencja - ciężki stan psychotyczny zagrażający życiu, głównie zaburzenia świadomości we wszystkich kierunkach, zniesiony kontakt. Wyrzuca z siebie alogiczne strzępy zdań „sałata słowna”. Pobudzony psychoruchowo, wymaga intensywnej opieki psychiatrycznej i jedyną terapią są elektrowstrząsy, nie pamięta zdarzeń.

Schizofrenia- nazwa wprowadzona w 1911 r. przez szwajcarskiego psychiatrę E.Bleuera.

Schizo phreno- rozdwojenie jaźni.

Morbus Helveticus- choroba szwajcarska.

W 1896r E.Kraepelin wprowadził pojęcie dementia praecox czyli otępienie wczesne.

Jest to choroba genetyczna . Nie jest to dziedziczenie proste, jest to proces złożony, zmiany w obrębie kilku genów. Jest to choroba przewlekła, nieuleczalna. Przyczyny są nieznane. Rozpoznanie obciąża chorego, dlatego kamufluje się ją kodami.

Typy schizofrenii:

1.PROSTA (simplex)

-nieznaczne odejście od normy, prawie nierozpoznawalna

-lubi się obudowywać innymi objawami, które potem dominują (paranoja, hebefrenia, katatonia) od dominującego nazywamy chorobę

2. PRZEWLEKŁA, rozbudowana

3. UBYTKOWA, której objawy, zespoły wycofały się

4. KATATONICZNA (ruch)

5. HEBEFRENICZNA (uczucia)

6. PARANOIDALNA

Choroba, która ma podłoże w immunologii (wirusowa choroba). W latach 50-tych pojawiła się koncepcja, która mówiła o syntezie białek- hipoteza autoimmunizacyjna, każdy ma zapisany program z którym przychodzi na świat np. nowotwór. Często uaktywnia się w okresie dojrzewania, przy gwałtownych zmianach hormonalnych. Nie bez znaczenia jest też środowisko. Może się nie uaktywnić, nie patologizuje człowieka (miłość, czułość). Mogą też być rodziny schizofrenogenne (wrogie, chłodne, zabrakło w nich ciepła).

Double binds- podwójne wiązanie (nie zależnie co odpowiemy to i tak odpowiedź jest zła). Wadliwe komunikaty działające w różne strony (są zakodowane emocjonalnie zwłaszcza gdy osoby są sobie bliskie). Niebezpieczeństwo zapadnięcia w chorobę spada z wiekiem (25-45r.ż.- nikłe prawdopodobieństwo, że choroba ujawni się).

Hipoteza dopaminowa- dopamina jest kluczem do rozwiązania choroby.

Metoda RCBF- regionalny pomiar krwi w mózgu

U schizofreników więcej krwi dopływa do lewej półkuli mózgu u zdrowych ludzi równomiernie. Na tej podstawie badacze stwierdzili, że w lewej półkuli są mikro uszkodzenia mózgu, w ramach kompensacji (uzupełnienia) organizm dopompowuje tam więcej krwi.

Otępienie wczesne:

-nieadekwatne reakcje emocjonalne

-stereotypie ruchowe (naddatki ruchowe)

-trudności z koncentracją uwagi

-niemożność czytania z powodu przesuwających się cieni np. widzenie niewidocznych osób

-„odczuwanie zapachu siarki w jaśminowym ogrodzie”

-podtrzymywanie poglądów wobec sprzecznych tego danych

Urojenia, omamy zależą od klimatu społecznego, politycznego, zainteresowań pacjenta, osobowości. Pacjenci utrzymują, że są z części połączonych drutów.

Definicja schizofrenii wg. definicji DSM

1. kryterium czasowe

Pierwsze objawy pojawiają się przed ukończeniem 45 r.ż, trwają przez 6 m-cy i w tym czasie notujemy wyraźne pogorszenie poziomu funkcjonowania jednostki w pracy, relacjach społecznych, w zakresie troski o własne zdrowie i higienę

2. kryterium jakościowe

Wyraźne zaburzenia odbioru rzeczywistości czyli psychoza, niewłaściwa ocena adekwatności swych sądów, wyciąganie niepoprawnych wniosków na temat rzeczywistości.

Urojenia- fałszywe przekonania odporne na wszelką argumentację i podtrzymywane nawet w świetle obalających dowodów.

Halucynacje- omamy- fałszywe doznanie zmysłowe dające poczucie przedziwnej realności.

Objawy schizofrenii prostej:

1. rozpad struktury osobowości (łatwo rozpoznawany, gdy jest widoczny), z reguły przebiega bez udziału naszej świadomości, otoczenie dostrzega stopniowe zmiany młodego człowieka (ambitny, pilny, nie odróżniający się od rówieśników zmienia się), zatraca aktywność życiową, zainteresowania, ambicje, trudność w mobilizacji, odsuwa się od rówieśników, zmienia się stosunek emocjonalny do rodziców, rodzeństwa, obniżenie uczuciowości wyższej (nie zwraca uwagi, że krzywdzi innych), załamanie linii życiowej.

Dereizm- oderwanie myśli od rzeczywistości. Pojawiają się deklaracje typu „już nigdy nie podam nikomu ręki”, „już więcej nie pójdę do pracy” itd.. Odrywa się od konkretów życia w stronę dziwacznych zainteresowań (np. pacjent buduje schody do nieba), zaczyna domyślać się szczególnych talentów i zaznacza się postawa wyższościowa, rozprzężenie dotyczy wszystkich przedziałów życia psychicznego.

Pojawia się zjawisko paramimia- mimika nie odzwierciedla uczuć (mimika i uczucia obrazują co innego), chory przestaje korzystać ze swojej inteligencji, odzwierciedla to się w wyglądzie, osobowość przestaje się rozwijać i wzbogacać, bo zatraca się związek między osobowością a środowiskiem. Rzeczywistość przestaje być ważna, pojawiają się rozkojarzenia i dysocjacje, rozrywają się wątki- inkoherencja, specyficzna logika ujawnia się, ulega obniżeniu życie popędowe, mogą pojawić się jednak pewne dewiacje, obniżenie troski o zapewnienie źródeł pożywienia (liczy na troskliwość otoczenia), obniżony popęd samozachowawczy, pacjent dokonuje zamachów samobójczych bez motywacji, spadek napędu psychoruchowego, obojętność i brak modyfikacji afektu (dopasowanie reakcji do stanu jaki panuje np. na żart reagujemy śmiechem), przygnębienie.

Zespoły schizofrenii:

1. katatoniczny ma dwie postaci:

- hyperkinetyczna- pacjent może być silnie pobudzony, chory może być agresywny, może wszystko niszczyć, wypowiedzi chorego są rozkojarzone, nie ma zaburzeń orientacji, potrafi określić swoją sytuację.

OSTRA ŚMIERTELNA KATATONIA- pobudzenie jest tak duże, że pacjenta mogą pobudzić tylko elektrowstrząsy.

- hypokinetyczna- obniża się napęd, spada popęd, zobojętnienie (autyzm), brak chęci kontaktu, wypowiedzi chorego są skąpe, występuje otamowanie (chory mówi, mówi i stop), pacjenci doprowadzają się do mutyzmu, bezgłos psychiczny (pacjent chce ale nie może mówić), może pojawić się zjawisko stupor- osłupienie, chory przestaje pić, jeść a nawet mrugać powiekami, zmienia się trofika skóry, wilgotność, kolor, nie wyprowadzani z tego stanu mogą tak stać zawieszeni przez bardzo długi czas, stan ten może ustąpić samoistnie, mamy wówczas do czynienia ze zjawiskiem RAPTUS CATATONICUS zwany też PARAGNOMEN czyli nagłe, bezsensowne wyładowanie się i przejście do normalnego stanu.

Występuje negatywizm:

-BIERNY- sytuacja w której pacjent nie wykonuje naszych poleceń

-CZYNNY- pacjent wykonuje polecenia ale odwrotnie (mówimy wyjdź a on wchodzi)

Katalepsja- zespół objawów wyrażających się ograniczeniem lub utratą zdolności wykonywania ruchów dowolnych:

-sztywna- pacjent stoi i nie można uruchomić np. jego ręki, pacjent opiera się

-woskowata- pacjenta możemy rzeźbić jak wosk, stać tak może dłuższy czas.

Zespół hebefreniczny (z łac. głupkowatość)- schizofrenia zdezorganizowana; jest to zespół, który dotyka sfery uczuciowej. Objawy: rozsprzęga najgłębiej sferę życia uczuciowego, zanikają uczucia wyższe, pojawia się złośliwość, kpiarskość, czarny humor, ironia, cynizm, szyderstwo, zanika poczucie wstydu, pacjenci mogą obrażać się, mogą składać w sposób szyderczy propozycje, nie zanika życie seksualne, naddatki ruchowe, złudzenia mają charakter uczuciowy przez co człowiek zachowuje się głupkowato.

Zespół paranoidalny - dotyczy treści poznawczych (spostrzegania rzeczywistości)

Spostrzeganie układ poznawczy pamięć

myślenie

Zaburzenia tego układu (układu poznawczego) będą dotyczyły zaburzeń:

1. myślenia

2. pamięci

3. spostrzegania

Treść, tok i sprawność dynamiczne treści myślenia

1: tachyfrenia- gonitwa myśli, pacjent ma trudności z mówieniem

2: bradyfrenia- spowolnienie toku myślenia

Sprawność myślenia (inteligencja) jest obniżona

Urojenia:

-prześladowcze- lęk pacjenta, że inni ludzie chcą go zabić, osoba widzi i słyszy dowody intrygi

-oddziaływania (delirium exhaustivum) - polegają na tym, że inna osoba otrzymuje informacje np. z telewizji, z innej planety, CIA itp.

-owładnięcia- pacjent twierdzi, że ktoś mówi przez jego osobę np. Bóg

-wielkościowe- np. „jestem Jezusem”

-hipochondryczne- jest jakaś choroba, której nie wykryli żadni lekarze

Wszystkie te urojenia maja zabarwienie wielkościowe.

Idee nadwartościowe- są podobne do urojeń, angażują w konkretnym kierunku. Człowiek zaniedbuje rodzinę, oddaje się czynności, która z góry jest błędna w założeniach np. konstruowanie perpetum mobile

Myśli natrętne- przekonanie chorego jest bardzo silne, że ciężko wyprowadzić go z tego błędu np. czarny kot, nr.13

Pseudologia phantastica- głównie spotykane u mężczyzn, mitomania, polega na tym, że człowiek zmyśla, że jest bohaterem, często są to fantazje o charakterze seksualnym, nieświadomie odtwarza rolę

Konfabulacja- wypełnianie luk pamięciowych zmyślonymi treściami

Zaburzenia dotyczące postrzegania:

• mikropsja

• makropsja

• omamy

• złudzenia

• wzmożenie lub obniżenie natężenia spostrzeżeń

• depersonalizacja, poczucie obcości ciała lub świata

Metamorphognosis corporalis (przemiana ciała, zmiana postrzegania własnego ciała)- np. wydłużanie się rąk, poczucie, że wędruje po ciele

ZABURZENIA UKŁADU POZNAWCZEGO

MYŚLENIA

SPOSTRZEGANIA PAMIĘCI

-mikropsja TREŚCI TOKU SPRAWNOŚCI konfabulacja

-makropsja 1. Urojenia tachyfremia

-omamy - ksobne bradyfremia

-złudy - prześladowcze

-wzmożenie lub obniżenie - oddziaływania

spostrzegania - owładnięcia

-depersonalizacja - wielkościowe

- hipochondryczne

2. Idee nadwartościowe

3. Myśli natrętne

4. Pseudologia - Phantastica

Psychopatia

Lange Eichbaum dzieli psychopatów na 3 grupy:

1 agresywni

2 nieadekwatni (ekscentryczni odmieńcy )

3 twórczy psychopaci

Łączy ich podwyższony narcyzm, to artyści, twórcy, homoseksualiści.

Większość psychopatów to mężczyźni, rozbudowane ego

Psychopaci mają skłonność do działania w pojedynkę.

Psychopaci zaspokajają narcystyczną potrzebę bycia dla ludzi.

Mogą wzbudzać charyzmę, mogą być uważani za jednostki nawiedzone.

U dzieci niedorozwój superego lub przerost superego jest niebezpieczny może mieć dwa źródła.

1 gdy dziecko nie ma się z kim identyfikować nikt się nim nie interesuje.

2 kiedy osoby z którymi dziecko się identyfikuje stawi się wzorce moralne prowadzące do ukształtowania się wadliwych postaw.

Psychopatie należy wiązać z terminem ,,wybiórcze braki superego lub luki superego”.

Twórczyni tego pojęcia A. Johnson uważa że za ludzi superego odpowiedzialni są rodzice. Tworzą one rys psychopatyczny w jaki sposób tworzy się rys psychopatyczny u dziecka:

1 łamanie zasad (np. rodzic mówi że palenie szkodzi ale sam pali)

2 rodzice mają sami luki w superego.

Dużą rolę odgrywa kultura w jakiej żyjemy, która z jednej strony zachęca do brania spraw w swoje ręce. Dzisiejsza kultura charakteryzuje się tłumieniem autorytetów, impulsów agresywnych i seksualnych.

Nieumiejętność sprzedani się w odpowiedni sposób (np. reklamy)

Charakteropatia-uwarunkowanie neurologiczne dysfunkcje układu nerwowego.

Nagłe wybuchy niekontrolowanej agresji na skutek uszkodzenia części mózgu.

Wskaźnikiem różnicującym psychopatów od ludzi przejawiających zachowanie znamienne dla psychopatów jest krytycyzm sytuacji tych ostatnich.

Krytycyzmu i poczucia winy nie przejawiają prawdziwi psychopaci.

Cechy psychopaty

1.nieliczenie się ze skutkami własnego postępowania /zachowania

2.brak samokrytycyzmu- niedostrzeganie u siebie choroby

3.kłamstwo patologiczne

4.nie współmierna relacja na alkohol

5.działanie na własną szkodę

Różnice między psychopatią a charakteropatią (neurologiczne)

1.neurologiczni wykazują dalece posunięty krytycyzm, poczucie winy, u psychopatów taka reakcja nie występuje

2. maskowanie się, psychopatę trudniej zidentyfikować niż pacjenta neurologicznego

3. stosowanie ingracjacji (urabianie ludzi wbrew ich woli)

4. neurologiczni są apatyczni ze skłonnościami do żartów, psychopaci są spójni

5. organiczne zmiany powodują parcjalną (częściową) psychopatię a nie w pełni

Parcjalność objawów u pacjentów neurologicznych w dwóch płaszczyznach

-jeden lub dwa sprzężone ze sobą objawy np. nagłe wybuchy niekontrolowanej agresji na przemian z apatią lub tylko wybuchy agresji.

U psychopatów występują wszystkie wymienione zachowania.

Objawy psychopatyczne u charakteropatów nie są zharmonizowane z całością.

Agresja- to każde zamierzone działanie w formie otwartej lub symbolicznej mające na celu wyrządzenie komuś lub czemuś szkody, straty lub bólu.

Dwa rodzaje agresji:

-wroga najgorszy rodzaj, polega na tym, że celem takiej jednostki jest zadanie bólu i cierpienia, oczekują na ofiary, są silni, mają satysfakcję (socjopatyczną przyjemność) ze zniszczenia drugiego człowieka

-instrumentalna agresja jest instrumentem do wzbogacenia się, do osiągnięcia celu

Agresja u człowieka jest opracowywana poznawczo, nie ma genu agresji.

Instynkt agresji

-„szlachetny dzikus” człowiek rodzi się dobry a natura wyzwala u niego dzikie instynkty

Etologia- nauka o zachowaniu zwierząt w ich naturalnym środowisku- K.Lorenz badał głównie zwierzęta. Twierdził, że agresja wyzwala się wtedy gdy pojawia się wyzwalacz, bodziec. Energia produkowana jest cały czas przez organizm- hydrauliczny model agresji.

Thamatos- zasada stałości Fechrera

Teoria popędu agresji (uniwersytet Yale)- każda agresja jest wynikiem frustracji zaś każda frustracja rodzi tendencję do agresji.

Frustracja to zablokowanie skierowanej na cel aktywności organizmu bądź też stan wynikający z napotkania takiej przeszkody. Wzbudzona frustracją tendencja do agresji jest tym większa: -im większa jest wartość zablokowanego celu, - im bardziej osiągnięcie tego celu jest przez daną frustrację uniemożliwione, -im większa liczba działań zostaje zablokowana

Przemieszczenie agresji to przeniesienie gniewu na obiekt mniej zagrożony karą.

Kary nie usuwają napięcia tylko budzą agresję.

Teoria uczenia się agresji- jest wynikiem jej uczenia się za pośrednictwem procesów warunkowania instrumentalnego i modelowania.

Warunkowanie instrumentalne jest procesem za pomocą którego organizm uczy się znaczenia pierwotnie obojętnej reakcji zatem tego, że jest ona instrumentem osiągania pożądanych stanów rzeczy.

2

---