ŚWINKA
wirusowa choroba zakaźna,raczej łagodny przebieg. Świnką bardzo łatwo jest się zarazić, jej wirus przenosi się najczęściej drogą kropelkową w okresie jej wylęgania, wtedy, gdy nie ma możliwości stwierdzenia u danej osoby zakażenia wirusem. Co oczywiście nie wyklucza zakażenia także podczas bezpośredniego kontaktu z chorym, już w czasie jego leczenia. Okres wylęgania się jest bezobjawowy i trwa od kilkunastu, nawet do dwudziestu paru dni. Samo leczenie, chorego już w stanie zdiagnozowanej choroby na podstawie typowych dla choroby objawów, trwa od 7-10 dni. Najczęściej dotyka dzieci w wieku przedszkolnym oraz szkolnym w wieku od 5 do 10 lat, ale często nie omija także nastolatków,dorosłych. Zwłaszcza tych o osłabionej odporności, które w dzieciństwie nie przechodziły tej choroby zakaźnej. Ci, którzy, jako dziecko chorowali na świnkę mogą być spokojni w przyszłości, gdyż raz przebyta świnka zostawia organizmowi trwałą odporność na jej wirusa.
Dzieci w wieku niemowlęcym i do 2 r. ż na świnkę chorują bardzo rzadko. Wynika to najczęściej z faktu nabycia czasowej, biernej odporności od matki.
Bardzo często (u połowy chorych) nie występują żadne objawy choroby i zakażenie można stwierdzić jedynie przez wykrycie przeciwciał we krwi. Objawy:
złe samopoczucie, gorączka, bóle głowy, bóle mięśni, obrzęk ślinianek przyusznych, aseptyczne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych o zazwyczaj typowym i łagodnym przebiegu.GRYPAwirusowa choroba zakaźna układu oddechowego, Przenoszona drogą kropelkową.Przebieg jest zazwyczaj ostry, powodujący obłożną chorobę, uniemożliwiającą wykonywanie zawodu. Dziś wirus grypy przeważnie nie jest śmiertelny, jednak ignorowanie objawów, niedoleczenie, lub powikłania choroby mogą mieć skutki śmiertelne. Rodzaje: Typu A,B,C.Wirus typu AZaraźliwy zarówno u ludzi jak i u zwierząt (najczęściej świnie, ptaki, konie).Jest to wirus tzw. podwyższonego ryzyka. Łatwo i często mutuje.
Podstawowym genomem wirusa jest jednoniciowy RNA(podzielony na 8 segmentów).
W związku z ułatwioną mutacją, wirus dzielimy również na podtypy, ustalane na podstawie swoistości antygenowej dwóch białek hemaglutyniny (H) i neuraminidazy (N).
H1N1(tzw. Świńska grypa), H3N2, H5N1(ptasia grypa)Typu BMoże powodować zachorowania na grypę sezonową. Stwierdzony tylko u ludzi.
w budowie podobny do typu A, jednak posiadający tylko po jednym podtypie(HA i NA).Typu CNie jest silnie zakaźny, konsekwencjami są najczęściej infekcje
Jego budowa(RNA podzielone na 7 segmentów, brak białka N, występowanie dodatkowego białka HEF) wyklucza groźbę epidemiologiczną.
Wszystkie rodzaje wirusów należą do rodziny ORTOMYKSOWIRUSÓW charakteryzujących się dużą zmiennością antygenową, utrudniającą stworzenie skutecznej szczepionki. Przyczyna zachorowań:Przebywanie w otoczeniu chorego. Kontakt ze sprzętem, przedmiotami wysokiego ryzyka (np. toalety szpitalne, itp.). Przebywanie w zatłoczonych miejscach (np. supermarkety). Unikanie szczepień. Zła higiena. Niezdrowy styl życia.ProfilaktykaBudowanie prawidłowej odporności immunologicznej przez cały rok !
Prawidłowe odżywianie.Aktywny tryb życia.Odpowiednia ilość odpoczynku i snu.Unikanie spożywania zbyt dużej ilości alkoholu oraz palenia papierosów. Ubiór na „cebulkę”.SzczepieniaODRAwysoce zaraźliwa choroba zakaźna wieku dziecięcego wywoływana przez wirus odry. Do szerzenia się zakażenia dochodzi na drodze kropelkowej. Okres inkubacji trwa zwykle 9-14 dni. Wirus dostaje się do organizmu przez jamę nosowo-gardłową i zakaża komórki nabłonka oddechowego, replikuje się też w okolicznych skupiskach tkanki limfatycznej, 5-7 dni po zakażeniu dochodzi do wiremii. Zakaźność chorego pojawia się ok. 2 dni przed wystąpieniem objawów i utrzymuje się do 4 dni po wystąpieniu wysypki. Wirus jest obecny w wydzielinie z jamy nosowo-gardłowej, w łzach, moczu i krwi chorego.Przebycie zakażenia wirusem odry daje odporność na tę chorobę na całe życie.Objawy: ostry ból gardła, nieżyt błony śluzowej nosa i spojówek, stan zapalny górnych dróg oddechowych. Występuje często suchy kaszel. Charakterystycznym dla odry jest pojawienie się na błonie śluzowej policzków na wysokości dolnych zębów trzonowych, białawych przebarwień tzw. plamek Koplika. Pojawia się wysoka gorączka. Po kilku dniach (do 5) pojawia się wysypka o charakterze gruboplamistym, kolorze różowym, zlewająca się. Najpierw na twarzy za uszami i na czole, postępuje w dół obejmując całą powierzchnię ciała. Towarzyszy jej kaszel i wysoka gorączka. Po kilku dniach (4-5) gorączka cofa się, ustępują również objawy zapalenia gardła, wysypka zmienia kolor na ceglasty, a naskórek łuszczy się "otrębiasto".Powikłania: Dotyczą głównie dzieci z niedoborami odporności, niedożywionych, z wadami serca, niemowląt. Najczęściej spotyka się:
zapalenie płuc spowodowane nadkażeniem bakteryjnym, zapalenie ucha środkowego, zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie mózgu (około 1 na 1000 zachorowań),podostre stwardniające zapalenie mózgu - pojawia się kilka lat po przebyciu choroby, poronienie płodu zapobieganie: szczepionki.OSPAnajczęstsza choroba zakaźna wieku dziecięcego, charakteryzującą się znaczną zaraźliwością.Źródłem zakażenia dla człowieka jest inny człowiek. Okres wylęgania choroby wynosi 10-21 dni, średnio 14 dni, a okres zaraźliwości zaczyna się około 2-3 dni przed wystąpieniem wysypki i trwa do przyschnięcia wszystkich wykwitów.Zakażenie ospą następuje drogą kropelkową - na skutek wdychania wydychanej przez chorego wydzieliny dróg oddechowych w okresie zaraźliwości - oraz w wyniku bezpośredniego kontaktu z wykwitem u chorego. Na półpaśca zachorować mogą tylko ludzie, którzy już przechorowali ospę wietrzną. Zarażenie się zdrowej osoby półpaścem jest teoretycznie możliwe, ale bardzo mało prawdopodobne. Z większym prawdopodobieństwem u osoby zdrowej rozwinie się ospa, a później ewentualnie półpasiec.Objawy i przebieg:Początkowo choroba objawia się gorączką od 37-40 °C, bólem głowy i ogólnym pogorszeniem samopoczucia. Są to objawy wstępne (prodromalne). Następnie na skórze pojawiają się wykwity skórne, które charakteryzują się przekształcaniem się w trakcie choroby; kolejno pojawia się:mała, czerwona plamka, która zmienia się wgrudkę, a ta w pęcherzyk wypełniony przejrzystym płynem, który mętnieje, tworząc krostę, która zasychając zmienia się wstrup, odpadający od powierzchni skóry po kilku dniach.Ewolucja ta trwa około 6 dni. Wystąpieniu wysypki często towarzyszy nasilony świąd. Wykwity pojawiają się przeważnie w 2-3 rzutach, dlatego bardzo często można zaobserwować je jednocześnie w różnych stadiach rozwoju (tzw. "obraz gwiaździstego nieba"). Najwięcej wykwitów występuje na tułowiu, a nieco mniej na twarzy i głowie oraz kończynach. Bardzo rzadko zajęte są dłonie i stopy. Zdarzają się również nieliczne wykwity na błonie śluzowej jamy ustnej, zwłaszcza podniebienia twardego i policzków. Powikłaniem zmian skórnych może być zliszajowacenie z wytworzeniem małych bliznek. Najczęściej choroba przebiega łagodnie (niekiedy skąpo- lub bezobjawowo) u osób dorosłych przebieg jest zwykle cięższy.Powikłania: Najczęstszym powikłaniem jest bakteryjne zakażenie skóry, spowodowane zakażeniem uszkodzeń naskórka przez wykwity; po wygojeniu pozostawiają blizny. Osoby dorosłe mogą zapadać na zapalenie płuc. Powikłaniem może być: zapalenie ucha środkowego, zapalenie węzłów chłonnych, zapalenie mózgu.Leczenie polega na:leżeniu w łóżku podczas gorączki;częstej zmianie ubrania i kąpielach w płynach odkażających (letnia woda z dodatkiem: nadmanganianu potasu, sody oczyszczonej (1 łyżeczka na litr wody) lub siemienia lnianego);podawaniu leków przeciwgorączkowych (NIE stosuje się salicylanów - np. aspiryny - ze względu na możliwość wystąpienia zespołu Reye'a);wykwity należy smarować pudrami lub płynami ograniczającymi swędzenie;
u osób z zaburzeniami odporności, zwłaszcza u dorosłych, stosuje się Acyklowir (lek przeciwwirusowy), który skraca czas trwania choroby i zapobiega powikłaniom.
PÓŁPASIECostra wirusowa choroba zakaźna. Jest to ten sam wirus, który wywołuje ospę wietrzną. Częściej zapadają na półpasiec osoby dorosłe, a zachorowalność wzrasta z wiekiem. Schorzenie występuje u osób, które przebyły w przeszłości ospę wietrzną i u których doszło do reaktywacji utajonego zakażenia w zwojach czuciowych lub zakażenie nastąpiło w wyniku zetknięcia się z chorym na wietrzną ospę, ponieważ wirus ten wędruje zakończeniami nerwowymi ze zwojów do skóry, co sprawia, że umiejscowienie jest najczęstsze wzdłuż linii nerwów, oraz to, że jest często bardzo bolesną dolegliwością. Zarażenie się samym półpaścem jest wątpliwe, chociaż rzeczywiście z wydzieliny izoluje się wirusa VZV. Kontakt z wydzieliną może jednak spowodować zachorowanie na ospę wietrzną (u osoby, która nie chorowała lub nie była szczepiona), natomiast jest bardzo mało prawdopodobne zarażenie się półpaścem od drugiej osoby. Zwykle jest to przypadkowa zbieżność czasowa, czasem wynika to ze wspólnej dla chorych przyczyny osłabionej odporności (np. małżeństwo w okresie po przechorowaniu grypy).Czynniki wywołujące reaktywację zakażenia nie są w pełni poznane, ale generalnie dochodzi do niej:u osób z osłabioną odpornością,
przy poważnych infekcjach,przy leczeniu immunosupresyjnym,
podczas choroby nowotworowej,w okresach stresów i osłabienia,po szczepieniu.Czasami powód nie jest uchwytny.Wymienione powyżej czynniki ryzyka dowodzą, że elementem predysponującym do ujawnienia się półpaśca jest przejściowe lub trwałe upośledzenie odporności. Szczególnie istotna jest zależność pomiędzy występowaniem półpaśca a rozwojem choroby nowotworowej. Osoby, u których półpasiec pojawił się częściej niż raz, powinny zachować szczególną czujność onkologiczną, gdyż zwiększona skłonność do występowania zakażenia może być związana z rozwijającym się w ich organizmie procesem nowotworowym. Dla normalnej, zdrowej osoby, która przechorowała ospę, kontakt z chorym na półpaśca nie będzie stanowił zagrożenia. Warto jednak osłonić wykwity, a osoba, która nie chorowała na ospę, powinna kontakty z chorym na półpaśca ograniczyć, nawet jeśli wykwity są osłonięte. Okres wylęgania wynosi 3-5 tygodni.WŚCIEKLIZNAwirusowa, zawsze śmiertelna choroba zakaźna zwierząt (niektórych ssaków), mogąca przenieść się na człowieka (antropozoonoza). Główną przyczyną śmierci jest niewydolność oddechowa. Z miejsca inwazji (ukąszenie, rana mająca kontakt z materiałem zakaźnym) wirus trafia do komórek mięśni szkieletowych, gdzie wstępnie się namnaża i skąd poprzez płytkę motoryczną trafia do aksonu, wzdłuż którego wędruje do rdzenia kręgowego a następnie do istoty szarej mózgu, gdzie ulega masywnej replikacji. Następnie włóknami eferentnymi rozprzestrzenia się po organizmie, głównie do ślinianek i skóry.Objawy i rozpoznawanie wyróżniamy 2 postacie wścieklizny: postać gwałtowną i postać cichą - porażenną. Wirus wścieklizny atakuje komórki układu nerwowego, ze szczególnym tropizmem do komórek istoty szarej mózgu.Objawy u ludzi U ludzi, w początkowym, inkubacyjnym okresie (około 2-miesięcznym od chwili zakażenia) występują objawy ogólne. mrowienia wokół miejsca pokąsania, gorączka, ból potylicy, zmęczenie oraz rzadziej halucynacje, torsje. Zwierzęta często w tym okresie zmieniają swoje zwyczaje głównie przez zmianę trybu życia z dziennego na nocny i odwrotnie, a także przestają być wrażliwe na bodźce bólowe. Po kilku dniach u ludzi i zwierząt występuje nadmierne pobudzenie lub - skrajnie, porażenie. U chorego stwierdzić można mimowolne skurcze mięśni, ślinotok, światłowstręt oraz wodowstręt. Śmierć następuje w około tydzień od wystąpienia objawów.
Wirus w ślinie zwierząt jest jednym z objawów ostatniego stadium wścieklizny. W przypadku psów żaden spośród tych, u których pojawił się wirus w ślinie, nie będzie żył dłużej niż 10-12 dni. Dlatego jeżeli pies przeżyje 15-dniową obserwację będzie można wnioskować, że: w momencie pogryzienia wirus nie znajdował się w ślinie, pies nie mógł zakazić człowieka.
Leczenie nieznany jest lek przeciwko wściekliźnie. Jeśli nie wystąpiły objawy choroby podejmuje się próbę zastosowania uodpornienia bierno-czynnego polegającego na podaniu antytoksyny i serii szczepionek podawanych w mięsień naramienny lub podskórnie (dawniej szczepionkę podawano w mięsień brzucha ze względu na specyficzne ukrwienie - nie stosuje się już tej metody). Uodpornienie uzyskane na drodze biernej ochrania chorego do momentu uzyskania odporności czynnej. Chorym szczepionym wcześniej nie podaje się surowicy. Możliwość czynnego uodpornienia organizmu możliwa jest dzięki długiemu okresowi wylęgania. Chorego człowieka, u którego wystąpiły objawy izoluje się głównie w celu zapewnienia mu spokoju; stosuje się leczenie objawowe. Do tej pory odnotowano mniej niż 5 przypadków wyzdrowienia chorych ludzi, u których pojawiły się symptomy choroby. Zwierzęta zwykle się usypia. Znaczenie łączenia dwóch metod uodparniania w leczeniu wściekliznypodawanie szczepionki wg schematu 2+1+1; dane przykładowe
Zapobieganie: szczepienia psów przeciwko wściekliźnie. Rozrzuca się też szczepionki po lasach i polach, aby dzikie zwierzęta również zaszczepić. Profilaktycznie szczepi się osoby szczególnie narażone, np. wykonujące sekcje dzikich zwierząt padłych.WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBYchoroba wątroby wywołana zakażeniem wirusowym. Często potocznie nazywana "żółtaczką", jest to jednak określenie nieprawidłowe i niemedyczne (w medycynie termin ten oznacza jedynie objaw zażółcenia powłok skórnych) oraz nieścisłe, z uwagi na różnorodny przebieg wirusowych zapaleń wątroby (które mogą przebiegać także bez zażółcenia skóry).Wirus zapalenia wątroby typu A, HAV Znany jest jeden serotyp tego wirusa. HAV jest przyczyną wirusowego zapalenia wątroby typu A[1], tzw. żółtaczki pokarmowej.Zakażenie następuje poprzez przewód pokarmowy, przez kontakt z wydzielinami chorego lub produktami zakażonymi (epidemie mleczne, wodne itp.). Na uwagę zasługuje fakt, że HAV może przez długi czas utrzymywać się w środowisku przy dużej wilgotności. Czas wylęgania 2-6 tygodni (średnio 28 dni) Wirus namnaża się najpierw w przewodzie pokarmowym, następnie dochodzi do wiremii, po czym (prawdopodobnie) dochodzi do zakażenia wątroby i powstania objawów chorobowych. W wyniku tego zakażenia dochodzi do zapalenia wątroby.Objawy: osłabienie, senność, bóle głowy, brak apetytu, wstręt do potraw tłustych, czasami gorączka, pod koniec pobolewanie wątroby, żołądka.Profilaktyka stosuje się szczepienia ochronne, higiena.
Rozpoznanie Wirusa można wykryć za pomocą testu ELISA lub innych metod, wykorzystujących swoiste względem wirusa przeciwciała. Wirus zapalenia wątroby typu B- otoczkowy wirus DNAWirusowe zapalenie wątroby typy C:ChorobaWiększość (96%) zakażonych nie jest świadoma swojego stanu, ponieważ infekcja jest skąpo objawowa i trwa latami. Średni czas trwania zakażenia HCV, od momentu wniknięcia wirusa do ustroju do poważnych problemów zdrowotnych, trwa 5 do 35 lat. Choroba często kończy się marskością i rakiem wątroby, poprzedzonymi poważnymi komplikacjami, uniemożliwiającymi normalne funkcjonowanie (wodobrzusze, żylaki i krwawienia przełyku, żółtaczka, problemy z krzepliwością krwi, zaburzenia psychiczne, do śpiączki wątrobowej włącznie). Zapaleniu wątroby, wywołanemu przez HCV, często towarzyszą choroby autoimmunologiczne, w tym autoimmunologiczne zapalenie wątroby (AIH), które znacznie pogarszają rokowanie i czas przeżycia.Drogi i mechanizm zakażenia;Źródło zakażenia stanowią ludzie chorzy na WZW i nosiciele. HCV przenosi się podczas kontaktu krwi własnej z krwią nosiciela. Potencjalnie zakaźny jest każdy materiał zawierający krew. Wirus przenosi się w czasie zabiegów medycznych: pobierania i transfuzji krwi, zabiegów operacyjnych i innych, a także przez zabiegi niemedyczne, takie jak wykonywanie tatuażu, wstrzykiwanie narkotyku niesterylną igłą lub strzykawką itd. Prawdopodobieństwo zakażenia przez produkty krwiopochodne wynosi 3,3%. Jak dotąd nie znaleziono skutecznej szczepionki przeciw HCV. W wielu przypadkach możliwe jest zahamowanie działalności wirusa w organizmie, a nawet zahamowanie procesu jego namnażania, dzięki takim środkom jak interferon i rybawiryna. W trakcie badań jest szereg nowych leków, takich jak wiramidyna czy kwas lukrecjowy.Do zakażenia HCV najczęściej dochodzi podczas zabiegów medycznych:operacji, zabiegów chirurgicznych, badań (np. bronchoskopia);zabiegów stomatologicznych; zastrzyków; pobierania krwi bez zmiany rękawiczek przez pielęgniarkę;dializ; przyjmowania produktów krwiopochodnych i przeszczepiania narządów, usuwania znamion.W przypadku każdego kontaktu z krwią osoby zakażonej może dojść do infekcji.Wirus HCV nie przenosi się przez:kichanie i kaszel; trzymanie za ręce; całowanie się; używanie tej samej toalety, wanny, prysznica; spożywanie żywności przygotowywanej przez osobę zakażona HCV (jeżeli żywność nie miała kontaktu z krwią tej osoby); trzymanie kogoś w objęciach, przytulanie; pływanie w tym samym zbiorniku wodnym; zabawa z dziećmi, sport (jeśli nie dochodzi do uszkodzeń ciała).