Prawo finansowe - ćwiczenia 01.03.2008 mgr Żmuda-Matan

Budżet państwa (art. 95) - roczny plan dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów dotyczący grup podmiotów:

1. Organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy kontroli i ochrony prawa,

2. Sądy i trybunały.

Uchwalany jest w formie ustawy budżetowej na okres 1 roku kalendarzowego zwanego rokiem budżetowym.

Budżet jest podstawą gospodarki finansowej państwa. Jest planem finansowym, wyrażonym w złotówkach, jest skierowany na przyszłość.

Dochody (art. 96) - wpływy z podatków i opłat, ceł, zyski przedsiębiorstw państwowych, zyski jednoosobowych spółek Skarbu Państwa, zyski NBP, dochody z najmu, dzierżawy, grzywny, mandaty, spadki, zapisy i darowizny na rzecz Skarbu Państwa.

Wydatki (art. 97) - na realizację zadań publicznych (pomoc, dotacje, subwencje), funkcjonowanie sądów i trybunałów, środki wpłacane do budżetu Unii Europejskiej, obsługa długu publicznego.

Przychody (art.5) - wpływy ze spłat zaciągniętych pożyczek, udzielonych kredytów, ze sprzedaży obligacji.

Rozchody (art. 6) - spłaty zaciągniętych pożyczek i kredytów, wykup papierów wartościowych, udzielone pożyczki.

Dochody i wydatki - charakter bezzwrotny

Przychody i rozchody - charakter zwrotny.

Podział klasyfikacji budżetowej - uporządkowanie w budżecie poszczególnych dochodów i wydatków, przychodów i rozchodów (od ogółu do szczegółu):

1. Podział na części (zasadniczy - reguluje rozporządzenie) - każdej części przydzielono numer (części jest ok. 100),

2. Podział na działy - odpowiadają branży gospodarki narodowej,

Działy dzielą się na rozdziały - wg. rodzaju działalności,

Rozdziały dzielą się na paragrafy - grupują dochody wg źródeł pochodzenia a wydatki wg przeznaczenia.

Budżet państwa - podział w zakresie:

- dochodów - część i dział

- wydatków - część, dział, rozdział

Poszczególne podziałki klasyfikacji - odpowiadają numeracji cyfrowej.

Charakter prawny budżetu - reguluje art. 219 Konstytucji i ustawa o finansach publicznych. Budżet nie mieści się w ustawie, stanowi załącznik do ustawy.

Prawne podstawy gospodarki budżetowej:

• Konstytucja,

• Ustawa o finansach publicznych i akty wykonawcze (rozporządzenia),

• Ustawa budżetowa (corocznie),

• Regulamin Sejmu i Senatu.

Procedura budżetowa - sposób postępowania w procesie tworzenia i realizacji budżetu, składa się z 4 etapów:

1. planowania budżetowego (opracowywanie),

2. uchwalania,

3. wykonywania,

4. rachunkowości, sprawozdawczości i kontroli.

Organy w poszczególnych etapach:

1. planowanie -organy władzy wykonawczej, na czele Minister Finansów i Rada Ministrów,

2. uchwalanie -organy władzy ustawodawczej -Sejm i Senat,

3. wykonywanie -organy władzy wykonawczej,

4. sprawozdawczość, kontrola -organy władzy ustawodawczej (Sejm i Senat).

Zasada samodzielności - dotyczy poszczególnych organów, tj.: gminy, powiaty, województwa oraz państwo poprzez uprawnione podmioty tworzą i dysponują odrębnymi budżetami.

I etap planowanie - długotrwały i złożony proces oparty na uzgodnieniach od dolnych do górnych szczebli. Główną rolę pełni Minister Finansów - jest to funkcja inicjująca. Wydaje specjalne rozporządzenie, tzw. notę budżetową. Nota - określa zasady, tryb, terminy opracowania materiałów do projektu budżetu.

Kancelaria Prezydenta, Sejmu i Senatu - budżet ich nie może być

weryfikowany, nie może być zmieniony.

Wzajemne uzgodnienia - rokowania budżetowe - dochodzi do uchwalenia przez Radę Ministrów projektu ustawy budżetowej w drodze uchwały.

Inicjatywa ustawodawcza w zakresie uchwalenia budżetu lub ustawy o prowizorium należy wyłącznie do Rady Ministrów i ona przedkłada Sejmowi najpóźniej 30 września (art. 222 Konstytucji). Projekt powinien zawierać uzasadnienie.

W wyjątkowych przypadkach składany jest projekt o prowizorium budżetowym.

Prowizorium - to krótkoterminowy (3 m-ce) plan wydatków i dochodów, rozchodów i przychodów. Jeżeli ustawa budżetowa lub ustawa o prowizorium budżetowym nie zostanie ogłoszona przed 1 stycznia - gospodarka finansowa prowadzona jest na podstawie projektu albo ustawy budżetowej albo prowizorium, z wyjątkiem podatków i stawek, które oparte muszą być na ustawie z roku poprzedniego.

II etap uchwalanie - podobnie jak ustawa:

• I czytanie - ekspoze Ministra Finansów - przedstawia główne założenia polityki budżetowej; trafia do Komisji Sejmowej i innych Komisji ,

• II czytanie - Komisja Finansów Publicznych - sporządza sprawozdanie, zamieszcza poprawki. Poprawki są ograniczone (art. 220 Konstytucji); zwiększenie wydatków lub zmniejszenie dochodów nie jest możliwe jeżeli prowadzi do zwiększenia deficytu budżetowego,

• III czytanie - dochodzi do uchwalenia ustawy budżetowej. Ustawa trafia do Senatu i Senat ma 20 dni na przyjęcie budżetu z poprawkami lub bez poprawek.,

• Złożenie ustawy przez marszałka Sejmu do podpisu Prezydentowi. Prezydent nie może odmówić podpisu i nie może skierować do ponownego rozpoznania przez Sejm, może tylko skierować do Trybunału Konstytucyjnego, celem zbadania zgodni z Konstytucją.

Prezydent ma 7 dni na podpisanie, od momentu złożenia przez marszałka Sejmu. Uchwalona ustawa wchodzi w życie w terminie 14 dni po podpisaniu przez Prezydenta. Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, moc obowiązującą ma od 1 stycznia.

Jeżeli w ciągu 4 miesięcy od przedłożenia Sejmowi projektu, ustawa nie zostanie przedłożona Prezydentowi, może on w ciągu 14 dni zarządzić skrócenie kadencji Sejmu.

Układ wykonawczy - instytucja, która polega na przekazaniu uprawnień do bardziej szczegółowego podziału dochodów i wydatków w budżecie, już po jego uchwaleniu, wg wszystkich podziałek klasyfikacji budżetu. Układ jest przygotowany przez dysponentów części budżetu.

III etap wykonywanie budżetu - jest to gromadzenie i wydatkowanie środków publicznych na cele publiczne.

Zmiany dokonywane w budżecie (dopuszczalne prawem) - sposoby:

1. Blokowanie wydatków - oznacza okresowy lub obowiązujący do końca roku budżetowego zakaz dysponowania częścią lub całością planowanych wydatków.

2. Przenoszenie wydatków poprzez zwiększenie środków na wykonanie danego zadania z jednoczesnym zmniejszeniem planowanych środków na wykonanie innego zadania a nie powodujące zwiększenia globalnej kwoty planowanych wydatków budżetowych,

3. Dysponowanie rezerwą ogólną i rezerwami celowymi.

Rezerwa ogólna - kwota przeznaczona na wydatki nieprzewidziane, nadzwyczajne.

Rezerwy celowe - kwoty przeznaczone na konkretny cel, ale nie można ich wcześniej przewidzieć.

IV etap rachunkowość, sprawozdawczość i kontrola - Rada Ministrów ma do 31 maja czas na przedłożenie sprawozdania z wykonania budżetu. 1 egz. sprawozdania trafia do NIK - ocena nie jest wiążąca; Sejm ma 90 dni na podjęcie uchwały o udzieleniu bądź odmowie udzielenia Radzie Ministrów absolutorium.

Budżet jednostki samorządu terytorialnego - zasada samodzielności -ustawa o finansach i ustawa o gminie, powiecie i województwie (art.51, 52) - uregulowane zagadnienie budżetu szczegółowo.

Art. 165 ustawy o finansach publicznych - ogólna regulacja budżetu jednostek samorządu terytorialnego.

Budżet j.s.t. - jest uchwalany w formie uchwały na rok budżetowy, przez organ uchwałodawczy. Budżet jest planem finansowym dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów tej jednostki. Ponadto w budżecie są zawarte przychody i rozchody zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych, funduszy celowych oraz dochodów własnych jednostek budżetowych.

Uchwała budżetowa stanowi podstawę gospodarki finansowej j.s.t.

Uchwała budżetowa j.s.t. zawiera:

• Elementy obligatoryjne:

• Prognozowane dochody j.s.t. wg źródeł i działów klasyfikacji,

• Wydatki j.s.t. w podziale na działy i rozdziały klasyfikacji,

• Źródła pokrycia deficytu lub przeznaczenie nadwyżki budżetu j.s.t.,

• Przychody i rozchody budżetu j.s.t.,

• Plany przychodów i wydatków zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych i dochodów własnych jednostek budżetowych,

• Plany przychodów i wydatków funduszy celowych,

• Elementy fakultatywne:

• Upoważnienie dla zarządu j.s.t. do zaciągania kredytów i pożyczek oraz emisji papierów wartościowych na pokrycie deficytu,

• Upoważnienie dla zarządu j.s.t. do dokonywania zmian w budżecie,

Procedura budżetowa jednostki samorządu terytorialnego - składa się z 4 etapów: planowanie (uchwalanie), wykonanie, rachunkowość, kontrola.

Planowanie - organy - organ wykonawczy: gmina - wójt, burmistrz, Prezydent m.

Powiat - Marszałek, Starosta

Województwo -

Wyłączną kompetencję do przygotowania budżetu ma organ wykonawczy.

Projekt budżetu opracowuje organ wykonawczy, na podstawie uchwały budżetowej. Organ wykonawczy do 15 listopada składa projekt uchwały budżetowej organowi stanowiącemu j.s.t. - 1 egz. a 2 egz. do RIO celem zaopiniowania - opinia nie jest wiążąca.
Uchwałę budżetową uchwala organ stanowiący, uchwała zawiera ogólne zasady, terminy.

Uchwalenie budżetu (uchwały budżetowej) - w terminie do ostatniego dnia roku kalendarzowego, ale ustawa dopuszcza w wyjątkowych przypadkach uchwalenie budżetu do 31 marca (np. jeżeli dochody i wydatki państwa określa ustawa o prowizorium budżetowym), organ stanowiący j.s.t. może podjąć uchwałę o prowizorium budżetowym.

Do czasu uchwalenia uchwały budżetowej jednak nie później niż do 31.03. podstawą gospodarki finansowej jest projekt uchwały budżetowej. W przypadku nieuchwalenia uchwały budżetowej w terminie, RIO do 30.04. ustala budżet j.s.t. w zakresie zadań własnych i zleconych.

Wykonanie budżetu - wykonywanie budżetu to gromadzenie i wydatkowanie środków publicznych na cele publiczne. W toku wykonywania zarząd j.s.t. może dokonywać zmian w planie dochodów i wydatków (3 sposoby zmian):

• Blokowanie planowanych wydatków budżetowych,

• Przenoszenie wydatków,

• Zmiana przeznaczenia rezerwy celowej.

W terminie 21 dni od uchwalenia uchwały budżetowej zarząd j.s.t.:

• opracowuje układ wykonawczy,

• przekazuje podległym jednostkom informacje o ostatecznych kwotach dochodów i wydatków oraz wysokości dotacji i wpłat do budżetu,

• opracowuje plan finansowy zadań z zakresu administracji rządowej oraz zadań zleconych j.s.t.

Rachunkowość - organ wykonawczy (zarząd j.s.t.) do 20 marca przedstawia organowi stanowiącemu sprawozdanie finansowe z wykonania budżetu. Organ stanowiący j.s.t. do 30 kwietnia podejmuje uchwałę w sprawie absolutorium dla zarządu.

Przed podjęciem uchwały zapoznaje się z opinią RIO (niewiążąca).

Podjęcie uchwały o nieudzielaniu absolutorium skutkuje:

Powiat - rozwiązanie zarządu

Gmina - referendum o odwołaniu

Formy organizacyjnoprawne gospodarki budżetowej - są to jednostki, które korzystają z publicznych środków finansowych a ich formy wymienione są w ustawie o finansach publicznych.

Są połączone z budżetem albo za pomocą metody brutto albo netto.

Metoda brutto - sztywno, ścisła kontrola przychodów i wydatków, podstawą planowania wydatków na rok następny są wielkości z roku poprzedniego.

Tą metodą tylko jednostki budżetowe.

Metoda netto - elastyczność finansowania, wysokość wydatków zależy od dochodów - zaliczamy: zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze, rachunki dochodów własnych jednostek budżetowych, państwowe fundusze motywacyjne, fundusze celowe.

Zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze, rachunki dochodów własnych - mogą być państwowe lub samorządowe.

Fundusze motywacyjne - tylko forma państwowa.

Jednostki budżetowe - mogą mieć charakter samorządowy lub państwowy. Ich dochody i wydatki są objęte budżetem w pełnej wysokości. Oznacza to, że jeżeli jednostka uzyska dochody musi wpłacić ich pełną kwotę na właściwy rachunek państwowy lub samorządowy. Środki potrzebne na pokrycie wydatków są czerpane z właściwego rachunku państwowego albo samorządowego. Kwota wydatków nie jest uzależniona od kwoty dochodów.

Jednostka budżetowa nie posiada osobowości prawnej, co skutkuje tym, że wszelkie czynności o charakterze cywilnoprawnym zobowiązana jest podejmować w imieniu właściwej jednostki samorządu terytorialnego bądź w imieniu Skarbu Państwa. Jednostka działa na podstawie STATUTU, a organ założycielski przy jej tworzeniu obowiązany jest wyposażyć ją w odpowiedni majątek.

Przykład jednostek budżetowych: Urząd Skarbowy, Izba Skarbowa, ambasady, RIO, jednostki Policji, Wojska, Parki Narodowe.

Jednostki budżetowe tworzą, łączą, przekształcają i likwidują:

• ministrowie, kierownicy urzędów centralnych, wojewodowie,

• organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego,

Jednostki budżetowe otrzymują dochody z:

• spadków, zapisów i darowizn w postaci pieniężnej,

• odszkodowań i wpłat za utracone lub uszkodzone mienie,

• opłat egzaminacyjnych,

• odpłatności za wyżywienie i zakwaterowanie uczniów i młodzieży.

Rachunki dochodów własnych - służą uelastycznieniu gospodarki finansowej i zwiększeniu zainteresowania wynikami finansowymi w ramach jednostek budżetowych.

Jednostki budżetowe mogą tworzyć rachunki dochodów własnych, które mogą być przeznaczone na:

• finansowanie wydatków bieżących io inwestycyjnych,

• cele wskazane przez darczyńcę,

• remont lub odtworzenie mienia.

Fundusze motywacyjne-- są to środki finansowe gromadzone przez państwowe jednostki budżetowe na wyodrębnionych rachunkach, z części dochodów budżetu państwa, uzyskanych z ujawnionych przestępstw i wykroczeń przeciwko mieniu, przestępstw i wykroczeń skarbowych. Fundusze są przeznaczone na nagrody dla pracowników, żołnierzy i funkcjonariuszy, którzy bezpośrednio przyczynili się do uzyskania dochodów budżetu państwa z tych tytułów.

Gospodarstwa pomocnicze - finansowane metodą netto. Jest to wyodrębniona pod względem organizacyjnym i finansowym z jednostki budżetowej część jej działalności podstawowej lub ubocznej:

• wyodrębnienie organizacyjne - GP ma swój majątek i swoich pracowników

• wyodrębnienie finansowe - GP ma swój plan finansowy i rachunek bankowy

Koszty swojej działalności pokrywa z własnych przychodów. Podstawą gospodarki finansowej jest roczny plan finansowy. Może otrzymywać z budżetu dotacje przedmiotowe. Gospodarstwo Pomocnicze wpłaca do budżetu połowę osiągniętego zysku..

Gospodarstwo Pomocnicze tworzy, przekształca, łączy i likwiduje kierownik jednostki budżetowej po uzyskaniu zgody:

• właściwego ministra, kierownika urzędu centralnego, wojewody,

• zarządu j.s.t.

Zakład budżetowy - finansowany metodą netto np. biblioteki, teatry ……., nie posiada osobowości prawnej.

Zakład budżetowy to samorządowa jednostka organizacyjna, która odpłatnie wykonuje zadania publiczne i pokrywa koszty swojej działalności z przychodów własnych..

Podstawą gospodarki finansowej jest roczny plan finansowy. Może otrzymywać z budżetu dotacje przedmiotowe, które nie mogą przekroczyć 50% kosztów jego działalności. Zakład budżetowy wpłaca do budżetu nadwyżki środków obrotowych

Zakłady tworzą, łączą, przekształcają i likwidują:

• ministrowie, kierownicy urzędów centralnych, wojewodowie i inne organy,

• organy stanowiące j.s.t.

Fundusz celowy - powołany ustawowo, którego przychody pochodzą ze środków publicznych a wydatki przeznaczone są na realizację wyodrębnionych zadań. Może działać jako osoba prawna lub stanowić wyodrębniony rachunek bankowy, którym dysponuje organ tworzący fundusz..

Podstawą gospodarki finansowej jest roczny plan finansowy. Fundusze celowe to np. Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska …….

Podatek dochodowy od osób fizycznych - jest to podatek bezpośredni obejmujący dochody uzyskiwane przez osoby fizyczne.

Zakres podmiotowy - osoba fizyczna (wg k.c.) - każdy człowiek od chwili urodzenia do śmierci.

Zasada powszechności podmiotowej podatku dochodowego od osób fizycznych, mówi -
w zależności od miejsca zamieszkania osoba objęta jest ograniczonym lub nieograniczonym obowiązkiem podatkowym.

Nieograniczony obowiązek podatkowy - zasada rezydencji, zgodnie z nią podmiotowość podatkowa zależy od miejsca zamieszkania osoby fizycznej. Osoba mająca miejsce zamieszkania na terytorium RP płaci podatek od całości dochodów krajowych i zagranicznych.

Art. 3 ust. 1a - za osobę mieszkającą na terytorium RP uważa się osobę fizyczną, która:

• posiada na terytorium RP centrum interesów osobistych lub gospodarczych,

• przebywa na terytorium RP dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Ograniczony obowiązek podatkowy - stosowana jest zasada źródła, jeżeli nie ma przesłanek do stosowania zasady rezydencji.

Zgodnie z zasadą źródła płacimy podatek wg miejsca osiągania dochodów.

W zakresie podmiotowym - należy brać pod uwagę podwójne opodatkowanie.

Metody uniknięcia podwójnego opodatkowania:

1. środek jednostronny - zrezygnowanie przez dane państwo z wierzytelności podatkowych w stosunku do określonego podatnika albo z określonego tytułu. Znajduje zastosowanie tylko w przypadku braku środków dwustronnych i wielostronnych,

2. środki dwustronne - dwustronne umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania,

3. środki wielostronne - porozumienie między kilkoma państwami regulujące zagadnienie podwójnego opodatkowania.

Instytucja łącznego opodatkowania małżonków, inaczej kumulacja podatkowa, inaczej iloraz małżeński.

Przesłanki łącznego opodatkowania:

1. pozostawanie w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy,

2. pozostawanie we wspólnocie małżeńskiej przez cały rok,

3. żaden z małżonków nie może być opodatkowany ryczałtowo ani podatkiem liniowym,

4. wspólne złożenie podpisanego przez oboje małżonków wniosku i złożenie w terminie,

5. oboje małżonkowie podlegać muszą nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Zakres przedmiotowy - należą wszelkie dochody, jeżeli podatnik osiąga dochody z kilku źródeł - ulegają zsumowaniu.

Dochód - nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania w danym roku podatkowym.

Przychód - otrzymane lub pozostawione do dyspozycji podatnika w roku podatkowym pieniądze, wartości pieniężne, wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Źródła przychodów (art. 10):

• z pracy wykonywanej (umowa, zlecenie, umowa o dzieło, emerytury, renty, działalność gospodarcza),

• z majątku (wynajem, dzierżawa, sprzedaż nieruchomości).

Koszty - wszelkie wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodów pod warunkiem, iż podatnik wykaże ich bezpośredni związek z prowadzoną działalnością a ich poniesienie na ogół może mieć bezpośredni wpływ na wielkość osiągniętego przychodu.

Art. 23 - katalog -

Strata - jeżeli koszty są wyższe od przychodów mamy do czynienia ze stratą. O wysokość tej straty podatnik może sobie obniżyć dochód uzyskany z tego samego źródła z którego jest strata, w najbliższych kolejno po sobie następujących 5 latach podatkowych, z tym, że w każdym roku można obniżyć nie więcej niż 50% poniesionej straty.

Podstawa opodatkowania - jest dochód (jeżeli jest kilka to zsumować).

Skala podatkowa

Ponad	Do	Podatek
	43.405	19% - 572,54
43.405	85.528	7.674,41 + 30% nadwyżki ponad 43.405
85.528		20.311,31 + 40%nadwyżki ponad 85.528

572,54 : 19% = 3.013,16 ≈3.014

W podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązuje tzw. minimum podatkowe, oznacza, że od części podstawy opodatkowania nie pobiera się podatku. Minimum nie jest określone w ustawie kwotowo. Jest to wielkość której kwota zmniejszająca podatek stanowi 19%.

Minimum obowiązuje przy każdej wielkości podstawy opodatkowania. Jeżeli podstawa nie przekracza minimum, podatku nie pobiera się. Jeżeli podstawa opodatkowania przekracza kwotę minimum, podatek pobiera się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę minimum.

Zarobek - 70.000

za 2008

Ponad	Do	Podatek
	44.490	19% -kwota zmniejszająca podatek 586,85
44.490	85.528	7.866,25 + 30% nadwyżki ponad 44.490
85.528		20.177,65 + 40% nadwyżki ponad 85.528

70.000 - 44.490 = 25.510 x 30% = 7.653

Ulga to wszelkiego rodzaju zwolnienia, odliczenia, obniżki, zmniejszenia, których stosowanie powoduje:

1. obniżenie podstawy opodatkowania,

2. obniżenie wysokości podatku,

3. obniżenie stawki podatkowej.

Obniżenie podstawy opodatkowania - odejmujemy:

1. odejmujemy od podstawy składki na ubezpieczenia społeczne,

2. wydatki na cele rehabilitacyjne,

3. wydatki na użytkowanie sieci internetowej do 760.- zł. na jedną osobę,

4. darowizny na cele społeczno - użyteczne:

• kultu religijnego (nielimitowane),

• krwiodawstwa,

• na inną działalność charytatywną (limitowane 6% dochodu): fundacje, stowarzyszenia, organizacje samorządowe (w statucie nie mogą mieć celu zarobkowego).

Obniżenia wysokości podatku:

1. składki na ubezpieczenia zdrowotne,

2. składki na dzieci (dwukrotność kwoty zmniejszającej podatek).

Obniżenie stawki:

1. dochody z wygranych w grach losowych,

2. dochody rencistów i emerytów (jeżeli wcześniej byli zatrudnieni na umowę zlecenie - 10%).

Dochody z niewiadomych źródeł - 75% podatku.

Sposób rozliczenia podatku.

Płatnikiem są pracodawcy. Jeżeli chodzi o osoby zatrudnione na umowę o pracę, do 20-go każdego miesiąca odprowadza pracodawca, albo my sami jako płatnicy.

Podatek VAT

Kolejne fazy obrotu	Składnik ceny	Podatek 22%
				należny	naliczony	do zapłaty
I Producent 1. wartość netto surowców 2. VAT 22% 3. brutto - cena sprzedaży	200 44 244	44	-	44
II Hurtownik wartość zakupu z I fazy wartość dodana (koszty + marża) wartość sprzedaży netto VAT cena brutto	200 300 500 110 610	110	44	66
III Skup wartość zakupu z II fazy wartość dodana wartość sprzedaży netto VAT cena brutto	500 100 600 132 732	132	110	22
IV Konsument cena zakupu VAT w cenie zakupu	732 132

VAT - to podatek pośredni, płaci konsument, odprowadzany jest ratami, a my płacimy kupując towar.

Ustawa z 1993r. od towarów i usług - później rozbita.

VAT z ang. - podatek od wartości dodanej - ustawa 2004r. - kilkanaście razy nowelizowana.

Przedmiot opodatkowania

art.5

1. Odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług,

2. Import towarów,

3. Eksport,

4. Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów,

5. Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów.

art. 6 - czynności zwolnione z opodatkowania - są to czynności, które nie mogą być przedmiotem prawno skutecznej umowy, transakcje zbycia przedsiębiorstwa i działalność w zakresie gier i zakładów wzajemnych.

Odpłatna dostawa towarów - przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Usługa - wszystko co nie jest dostawą.

Import - przywóz towarów z państwa trzeciego, z państwa obcego.

Wewnątrzwspólnotowa dostawa - z państwa członkowskiego.

Eksport - wywóz towarów.

Nabycie - analogicznie jak import.

Podmiot podatku VAT - osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel i rezultat takiej działalności.

Podatnikiem VAT nie są: organy administracji publicznej, urzędy administracji publicznej - w zakresie zadań do których zostały powołane.

Kiedy powstaje obowiązek VAT? - z chwilą wystawienia faktury (z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi?)

Podstawa opodatkowania - obrót, tj. kwota należna (art. 29 ustawy).

Obrót - to kwota należna z tytułu sprzedaży stanowiąca całość świadczenia należnego od nabywcy pomniejszona o podatek VAT.

Stawki: podstawowa - 22% dalej 7%, 5%, 3%, 0% (eksport, wewnątrzwspólnotowa).

Podatek należny (w danej fazie) - jest to podatek wynikający z zastosowania danej stawki podatkowej do obrotu zrealizowanego w danej fazie.

Podatek naliczony - to podatek zapłacony w poprzedniej fazie przy zakupie towarów i usług (kwota jego określona jest w fakturze VAT).

Podatek do zapłaty - to różnica pomiędzy podatkiem należnym a naliczonym.

Podatnikiem VAT jest konsument.

Podatek od nieruchomości - jest to podatek lokalny. Rodzaje nieruchomości:

1. nieruchomość gruntowa - to część powierzchni ziemskiej stanowiąca odrębny przedmiot własności,

2. budynki - trwale związane z gruntem,

3. części budynków - jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Przedmiot opodatkowania (art. 2 ust. 1):

1. grunty,

2. budynki i ich części,

3. budowle i ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Podmiot podatku (art. 3) - osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, które są:

1. właścicielami nieruchomości,

2. posiadaczami samoistnymi nieruchomości lub obiektów budowlanych,

3. użytkownikami wieczystymi gruntów,

4. posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części stanowiących własność Skarbu Państwa.

Jeżeli nieruchomość lub obiekt budowlany stanowi współwłasność obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na wszystkich współwłaścicielach

Art. 6

ust. 1 - obowiązek podatkowy powstaje w 1-szym dniu miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku.

ust. 2 - w przypadku nowowybudowanych budowli albo budynków lub ich części - obowiązek podatkowy powstaje z dniem 1 stycznia roku następnego po roku, w którym budowla lub budynek zostały zakończone albo w którym rozpoczęto użytkowanie budynku.

ust. 4 - obowiązek podatkowy wygasa - z upływem miesiąca, w którym ustały okoliczności uzasadniające ten obowiązek..

ust.5 - jeżeli obowiązek podatkowy powstał lub wygasł w ciągu roku, podatek za ten rok ustala się proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których istniał obowiązek.

Art. 4 ust. 1, 9. podstawę opodatkowania stanowi:

1. dla gruntów - powierzchnia,

2. dla budynków lub ich części - powierzchnia użytkowa,

3. dla budowli lub ich części - wartość.

Stawki - uchwala Rady Gminy. Stawki są kwotowe, zróżnicowane - zależą od rodzaju działalności, lokalizacji, stanu technicznego oraz wieku budynków. Stawki nie mogą przekroczyć stawek podanych w ustawie.

Osoby fizyczne - zobowiązane są złożyć organowi podatkowemu informację o nieruchomościach budowlanych w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego. Podatek jest płatny w 4 ratach.

Osoby prawne - zobowiązane są do 15 stycznia złożyć organowi podatkowemu deklarację na podatek, lub 14 dni na poinformowanie o wystąpieniu okoliczności uzasadniających obowiązek podatkowy. Podatek płatny w proporcjonalnych ratach do 15 każdego miesiąca.

Art. 7 - zwolnienia od podatku od nieruchomości:

1. zwolnienia przedmiotowe - określone kategorie przedmiotów lub rzeczy niezależnie czyją są własnością:

• grunty i budynki wpisane do rejestru zabytków,

• grunty i budynki należące do muzeów,

• grunty zadrzewione, użytki ekologiczne,

• budynki na terenie ogrodów działkowych,

zwolnienia podmiotowe - określona grupa posiadaczy rzeczy bez względu na ich rodzaj:

• uczelnie,

• szkoły, placówki, zakłady kształcenia,

• placówki PAN,

• zakłady pracy chronionej.

Opłata skarbowa - podlegają:

• dokonanie czynności urzędowej,

• wydanie zaświadczenia ,

• wydanie zezwolenia, pozwolenia, koncesji,

• złożenie dokumentu o udzieleniu pełnomocnictwa, prokury.

Podmioty opłaty skarbowej:

• osoby fizyczne,

• osoby prawne,

• jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej.

Opłatę skarbową wpłaca się z chwilą powstania obowiązku zapłaty w kasie właściwego organu lub na rachunek.

Zwalnia się z podatku:

• państwa obce,

• jednostki budżetowe,

• jednostki samorządu terytorialnego,

• osoby fizyczne z powodu ubóstwa.

Podatek akcyzowy - zakres podatku to jednofazowość, polega na tym, że jeżeli w stosunku do wyrobu akcyzowego powstał obowiązek podatkowy w związku z wykonaniem jednej czynności to obowiązek podatkowy nie powstaje na podstawie innej czynności.

Regulacje dotyczą :

• wyrobów akcyzowych zharmonizowanych (oleje opałowe, paliwa silnikowe, gaz, alkohol),

• niezharmonizowanych (samochodów osobowych, kosmetyków).

Przedmiot opodatkowania: produkcja wyrobów akcyzowych zharmonizowanych, sprzedaż wyrobów akcyzowych na terenie kraju, eksport i import wyrobów akcyzowych, nabycie wewnątrzwspólnotowe i dostawa wewnątrzwspólnotowa

Podatnicy podatku: osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, które dokonują czynności podlegających opodatkowaniu.

Organy podatkowe: naczelnik urzędu celnego i dyrektor izby celnej. W przypadku importu - naczelnik urzędu celnego.

Znaki akcyzy - to forma kontroli przez Państwo działalności gospodarczej.

Obowiązek podatkowy powstaje z dniem wykonania czynności podlegających opodatkowaniu.

Stawki akcyzy mogą być wyrażone w:

• procencie podstawy opodatkowania,

• kwocie na jednostkę wyrobu,

• procencie maks. ceny detalicznej,

• kwocie na jednostkę wyrobu i procencie maks. ceny detalicznej.

Podatek dochodowy od osób prawnych - CIT rodzaj podatku bezpośredniego obciążającego dochody uzyskiwane przez osoby prawne.

Podmiot podatku: wszelkie osoby prawne oraz grupy co najmniej dwóch spółek prawa handlowego, mających osobowość prawną, zwane „podatkowymi grupami kapitałowymi”.

Zwolnienia podatkowe: Skarb Państwa, Narodowy Bank Polski, jednostki budżetowe.

Przedmiot opodatkowania:

• dochód - bez względu na rodzaj źródła z jakiego dochód został osiągnięty, jest to nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym,

• przychód - otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze, wartości pieniężne.

Koszty uzyskania przychodów - koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów. Kosztami nie są: nabycie gruntów, prawo wieczystego użytkowania, spłata pożyczek, kredytów.

Zwolnienia podatkowe: dochody z tytułu sprzedaży nieruchomości, dochody osiągane poza terytorium RP, jeżeli umowa międzynarodowa tak stanowi, dochody kościelnych osób prawnych.

Podatek wynosi - 19% podstawy opodatkowania.

Sposób zapłaty podatku: - podatnicy powinni złożyć deklarację o wysokości osiągniętego dochodu i wpłacać do urzędu skarbowego zaliczki miesięczne do 20-go każdego miesiąca za miesiąc poprzedni.

Podatek od środków transportowych.

Opodatkowaniu podatkiem od środków transportowych podlegają:

1. samochody ciężarowe o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony i poniżej 12 ton,

2. samochody ciężarowe o dopuszczalnej masie całkowitej równej lub wyższej niż 12 ton,

3. ciągniki siodłowe i balastowe,

4. przyczepy i naczepy,

5. autobusy.

Obowiązek ten ciąży na osobach fizycznych i osobach prawnych, które są właścicielami środków transportowych. Jako właścicieli traktuje się również jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, na które środek transportowy jest zarejestrowany oraz posiadaczy środków transportowych zarejestrowanych na terytorium RP.

Powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowy został zarejestrowany na terytorium RP albo pierwszego dnia miesiąca następującego po m miesiącu, w którym środek transportowy został nabyty.

Wygasa z końcem miesiąca, w którym środek transportowy został wyrejestrowany lub wydana została decyzja o czasowym wycofaniu z ruchu, lub z końcem miesiąca w którym upłynął czas, na który pojazd powierzono.

W terminie do dnia 15 lutego właściwemu organowi podatkowemu należy złożyć deklarację na podatek od środków transportowych na dany rok podatkowy, a jeżeli obowiązek podatkowy powstał po tym dniu - w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie tego obowiązku.

Rada Gminy określa w drodze uchwały, wysokość stawek podatku od środków transportowych.

Opłaty lokalne.

Opłata targowa pobiera się ją od osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych mniemających osobowości prawnej, dokonujących sprzedaży na targowiskach.

Targowiskami są wszelkie miejsca w których jest prowadzony handel.

Opłatę targową pobiera się za korzystanie z urządzeń targowych oraz za inne usługi świadczone prze prowadzącego targowisko.

Opłacie targowej nie podlega sprzedaż dokonywana w budynkach lub częściach budynków, z wyjątkiem targowisk pod dachem oraz hal używanych do targów, aukcji i wystaw.

Zwalnia się od opłaty targowej osoby, które są podatnikami podatku od nieruchomości w związku z przedmiotami opodatkowania położonymi na targowiskach.

Stawka opłaty targowej nie może przekroczyć 631,94 zł. dziennie (obwieszczenie Ministra Finansów z dnia 26.07.2007 r. w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych.

Opłata od posiadania psów - Rada gminy może wprowadzić opłatę od posiadania psów.

Pobiera się ją od osób fizycznych posiadających psy.

Opłaty od posiadania psów nie pobiera się od:

1. członków personelu przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych oraz innych osób zrównanych z nimi na podstawie ustaw, umów lub zwyczajów międzynarodowych, jeżeli nie są obywatelami polskimi i nie mają miejsca stałego pobytu na terytorium RP - pod warunkiem wzajemności,

2. osób zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności - z tytułu posiadania jednego psa,

3. osób w wieku powyżej 65 lat prowadzących samodzielnie gospodarstwo domowe - z tytułu posiadania jednego psa,

4. podatników podatku rolnego od gospodarstw rolnych - z tytułu posiadania nie więcej niż dwóch psów.

Stawka opłaty od posiadania psów nie może przekroczyć 100 zł. rocznie od jednego psa.

Podatek od czynności cywilnoprawnych.

Przedmiot opodatkowania - czynności cywilnoprawne (umowy sprzedaży, pożyczki, darowizny, ustanowienie hipoteki, umowy o zniesienie współwłasności), zmiany w/w umów oraz orzeczenia sądów i ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki jak podlegające opodatkowaniu czynności cywilnoprawne.

Podatnicy podatku od czynności cywilnoprawnych - osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne mniemające osobowości prawnej, będące stronami czynności cywilnoprawnych, notariusze - od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego.

Powstanie obowiązku podatkowego - z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, z chwilą podjęcia uchwały o podwyższeniu kapitału spółki mającej osobowość prawną, z chwilą złożenia oświadczenia woli o ustanowieniu hipoteki lub zawarcia umowy ustanowienia hipoteki, z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu, doręczenia wyroku sądu polubownego lub zawarcia ugody.

Stawki podatku - 2 %, 1 %, 0,5 %, 0,1 %.

Sposób zapłaty podatku - podatnicy obowiązani są w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, bez wezwania organu podatkowego złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych oraz obliczyć i wpłacić należny podatek.

Jeżeli obowiązek podatkowy ciąży na kilku podmiotach, zobowiązani są oni solidarnie do jego zapłaty.

Właściwość organów podatkowych - naczelnik urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości, od innych umów - naczelnik urzędu skarbowego ze względu na miejsce zamieszkania lub adres siedziby podatnika, od umowy spółki - naczelnik urzędu skarbowego ze względu na siedzibę spółki.

Wyłączenia od podatku od czynności cywilnoprawnych - czynności alimentacyjne, opieka, kuratela, świadczenia socjalne, wynagrodzenia za pracę.

Zwolnienia od podatku od czynności cywilnoprawnych:

• charakterze podmiotowym - jednostki samorządu terytorialnego, Skarb Państwa, osoby nabywające na potrzeby własne sprzęt rehabilitacyjny, wózki inwalidzkie itp.,

• o charakterze przedmiotowym - sprzedaż walut obcych, sprzedaż rzeczy ruchomych, sprzedaż bonów i obligacji skarbowych.

---