SOCJOLOGIA EDUKACJI
Dr Urszula Kempińska
Wykład I (10.05.2008 r.)
Egzamin (Problemy rodziny) - 21.06.2008 r.
Wpisy - 28.06.2008 r. (1200 - 1400)
Do 1794 roku praktykowano metody, aby mieć syna.
Alkmeno z Kretonu, - jeżeli chcemy mieć syna, to stosunek powinien odbywać się na lewym boku,
Empedokles - jeżeli mężczyzna chce mieć syna powinien spotykać się z kobietami „gorącymi”,
Demokryt - „jeśli chcesz mieć chłopca, to stosunek powinien trwać krótko”.
Mężczyzna powinien być w przedziale wiekowym 25 - 30 lat.
Wiatr północny - będzie chłopiec, południowy - urodzi się dziewczynka.
Żeby spłodzić syna, mężczyzna powinien mieć 0,5 roku wstrzemięźliwości.
Lekarz Galen, - aby urodził się chłopiec należy w trakcie stosunku ugniatać prawe jądro.
A. Jarczewski (ur.1929) - prof. pedagogiki i medycyny. Współtwórca pierwszej przychodni w warszawie dla osób uzależnionych od narkotyków. Organizował obozy dla młodzieży. Pierwszy naukowiec prowadzący ciągłe badania o seksualności.
K. Imieliński - najbardziej znany na świecie seksuolog, odznaczony przez dwadzieścia sześć uczelni na całym świecie. Założył Zakład Seksuologii i Patologii Więzi Międzyludzkich. Autor m.in. „Życie intymne człowieka”.
M. Kozakiewicz (1923-1998) - znany jako polityk (PSL), uczestnik Okrągłego Stołu, założyciel Towarzystwa Świadomego Macierzyństwa i Planowania Rodziny, które znane jest na całym świecie. W latach pięćdziesiątych mówił o antykoncepcji. W latach sześćdziesiątych mowa o homoseksualności. Kobieta ma prawo do aborcji w momencie zagrożenia życia.
W 1968 roku opracował z Jarczewskim najlepszy w Europie program edukacji seksualnej.
Antoni Kempiński - (1918 - 1972) - „Z psychopatologii życia seksualnego ”. Był jednym z najbardziej znanych polskich psychiatrów. Swoje losy związał z Kliniką Psychiatrii Collegium Medicum UJ. Na krótko przed śmiercią w 1972 roku został mianowany profesorem tej Katedry.
M. Wisłocka - Michalina Wisłocka (1921 - 2005 r.) —lekarka, ginekolog, cytolog i seksuolog. Była współzałożycielką Towarzystwa Świadomego Macierzyństwa, w którym zajmowała się leczeniem niepłodności i antykoncepcją. Objęła kierownictwo pierwszej w Polsce Poradni Świadomego Macierzyństwa w Instytucie Matki i Dziecka w Warszawie.
Jej popularnonaukowy poradnik z dziedziny seksuologii „Sztuka kochania”, wydany w 1976, stał się bestsellerem (nakład łączny 7 mln egzemplarzy) i zapoczątkował większą otwartość w sprawach seksu i życia seksualnego w Polsce.
Z. Lew - Starowicz (1943) -lekarz psychiatra i psychoterapeuta, ekspert z zakresu seksuologii i konsultant krajowy w tej dziedzinie. Od roku 1995 jest profesorem nadzwyczajnym Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie. Pełni funkcję dziekana Wydziału Rehabilitacji (od 1999 roku) i kierownika Katedry Psychospołecznych Podstaw Rehabilitacji.
Pełnił funkcję dyrektora Instytutu Seksuologii Polskiego Towarzystwa Seksuologicznego w Warszawie. Jest prezesem Polskiego Towarzystwa Seksuologicznego i Polskiego Towarzystwa Medycyny Seksualnej. W latach 1995-1996 był ekspertem Ministerstwa Edukacji Narodowej w zakresie edukacji seksualnej, a w latach 1996-1998 liderem programu edukacji seksualnej ONZ. Od 1994 piastuje stanowisko krajowego specjalisty z zakresu seksuologii. Jest biegłym sądowym. Zbigniew Lew-Starowicz jest autorem wielu prac z zakresu psychiatrii, a zwłaszcza seksuologii. Opublikował też wiele pozycji popularnonaukowych.
Z. Izdebski (1950) -(Prof. Uniwersytetu Zielonogórskiego dr hab. nauk hum.) jest uznanym pedagogiem, doradcą rodzinnym, seksuologiem, międzynarodowym autorytetem w dziedzinie pedagogiki seksualnej. Jest kierownikiem Zakładu Poradnictwa Młodzieżowego i Edukacji Seksualnej na Uniwersytecie Zielonogórskim. Pracuje w Katedrze Biomedycznych Podstaw Rozwoju i Wychowania Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu Warszawskiego. Dziekan Wydziału Pedagogicznego na Uniwersytecie Zielonogórskim, autorytet w dziedzinie pedagogiki seksualnej. Współtworzył bezinwazyjne metody przesłuchań dzieci, tzw. niebieskie pokoje.
A. Samson (ur. 1947) - psycholog, psychoterapeuta, zajmujący się terapią rodzin i dzieci. Jeden z pionierów polskiej psychoterapii, którą zajmował się od pocz. lat siedemdziesiątych. Wypracował wiele własnych, niekonwencjonalnych metod terapeutycznych, z których część przynosiła spektakularne rezultaty. Autor poczytnych książek, popularyzujących psychologię, publikował swoje felietony w popularnonaukowym czasopiśmie "Charaktery". Ukończył studia na Uniwersytecie Warszawskim.
Andrzej Samson został zatrzymany 26 czerwca 2004, po tym jak na śmietniku przy jego domu na warszawskim Mokotowie znaleziono kilkaset zdjęć z dziecięcą pornografią. Powiązano je z psychologiem m.in. na podstawie ręki widocznej na zdjęciach.[1] Po przeszukaniu jego mieszkania policjanci znaleźli kolejne zdjęcia. Dnia 26 czerwca 2005 rozpoczął się procesu, w którym prokuratura oskarżyła Samsona o to że:
W okresie od 1999 do początku 2004 roku, wielokrotnie doprowadził małoletnich (leczonego przez niego chłopca i dziewczynkę) poniżej 15 lat do poddania się "innej czynności seksualnej".
Prezentował dzieciom treści pornograficzne.
Utrwalał i rozpowszechniał (za pomocą Internetu) dziecięcą pornografię.
Przechowywał na swoim komputerze dziecięcą pornografię.
L. Godlewski - współpracował z Oxfordem, Sorboną, Uniwersytetem w Kolonii. Zm. w 2000roku.
I. Basedow (XVIII w.) - prekursor wychowania seksualnego. Jego tezy:
Wychowanie seksualne od 10 r. ż., bez względu na płeć. Skonstruował pierwszą tablicę przedstawiającą narządy płciowe.
Lekcje przeprowadzane w szpitalach, aby młodzieżmogła zobaczyć konsekwencje chorób
Ch. Salzman - uważał, żeby rozmawiac z dziećmi przez analogię „kapusta - bocian”.
1903 r. - pierwsza książka z edukacji seksualnej „Skąd wziął się twój braciszek”
1898 r. - pierwsze badanie w Polsce na temat edukacji seksualnej.
1898
1903 Zdzisław Kowalski - 300 osób
1904 - Iza Możdżeńska - 140 osób, w tym 8 kobiet
Z. Smoliński - lekarz ginekolog, prowadzi badania nad kobietami - 20 000 kobiet:
stosunek do aborcji - 2% pozytywny,
Czy zastosowałaś aborcję? - 50% stosowało.
Deklarowane motywy inicjacji:
ponad 70% kobiet mówi bo uczuciu, a tylko 40% mężczyzn,
„dowód miłości” - 12% kobiet i 40% mężczyzn.
2005 rok:
uczucie - 73% kobiet (80% kobiet znało partnera do pięciu dni), 20% mężczyzn,
mężczyźni - 60% - popęd, alkohol, narkotyki - u obu,
10 lat temu:
jednorazowy kontakt - tylko 12%,
znali się jakiś czas - 15%,
znali się od roku do pięciu lat - 16%,
nie pamięta - 6%.
został mężem - reszta.
2005 rok (kobiety):
został mężem - 20%,
jednorazowy kontakt - 35%,
nie pamięta - 20%,
znali się od roku -
15 lat temu (mężczyźni):
jednorazowy kontakt - 30%,
znajomość do roku czasu - 30%,
od roku do pięciu klat - 10%,
nie pamięta - 5,5%,
została żoną - reszta.
2005 rok:
jednorazowy kontakt - 57%,
nie pamięta - 10%,
została żoną - 13%,
znali się od 1,5 roku - reszta.
Wykład II (24.05.2008 r.)
GWAŁTY
Przestępstwa seksualne:
Nie wolno zaspokajać swojego popędu:
wbrew woli osoby drugiej;
przy użyciu siły, groźby, podstępu lub wykorzystaniu stosunku zależności;
z osobami poniżej 15 roku życia oraz pozbawionymi całkowicie lub w znacznym stopniu zdolności rozpoznania czynu;
publicznie;
w obecności osób poniżej 15 roku życia.
Nieprawidłowe ukierunkowanie popędu:
Do grupy odmiennego ukierunkowania zaliczamy:
homoseksualizm, czyli skierowanie popędu do własnej płci,
autoerotyzm, czasem także pod postacią narcyzmu, czyli popęd skierowany do własnej osoby,
pedofilia i gerontofilia - popęd skierowany do dzieci lub starców, do przedmiotów (fetyszyzm), zwierząt (sodomia), zwłok (nekrofilia).
Odmienna realizacja popędu:
samogwałt,
ekshibicjonizm (obnażanie się wobec innych),
voyeryzm (podglądactwo),
masochizm (satysfakcja z odczuwanego bólu),
sadyzm (potrzeba zadawania bólu partnerowi).
Zgwałcenie:
Zgodnie ze sformułowaniem art. 197 k.k., do grupy zgwałcenia zalicza się każde zmuszanie do poddania się czynowi nierządnemu przy użyciu przemocy, groźby lub podstępu.
Warunkiem uznania czynu za gwałt nie jest odbycie pełnego stosunku płciowego z ofiarą. Wystarczy, aby wykazać, że doszło do "kontaktu" ciała sprawcy z narządami płciowymi ofiary (manipulacje ręką, stosunek przedsionkowy, zmuszanie ofiary do kontaktu oralnego).
Czyny inne od wymienionych wyżej, lecz podejmowane z motywu popędowego nazywamy czynami lubieżnymi.
Najwięcej gwałtów popełniają mężczyźni o heteroseksualnym ukierunkowaniu popędu, jednakże gwałty homoseksualne również nie należą do wyjątkowych. Mianem uwiedzenia określamy zachęcanie chłopców, którzy nie ukończyli 15 lat, do spółkowania z dojrzałą kobietą.
W osobowości gwałcicieli występują: nasilony kompleks kastracji, kompleks Edypa, nasilone cechy analne, zaburzenia emocjonalne, cechy sadystyczne, lęk przed autorytetem prowadzący do agresji, przy czym matki gwałcicieli są dominujące i nie akceptują swej kobiecej roli, dominuje u nich nieśmiałość, nieufność, niezaradność życiowa, sadyzm. Zgwałcenia uwarunkowane są takimi czynnikami etiologicznymi, jak: alkoholizm, sadyzm, chuligaństwo, brak natomiast korelacji czynu ze stanem psychicznym sprawców.
W większości zgwałceń występują elementy sadyzmu, motyw seksualny jest na drugim planie, dominuje natomiast czynnik zabawowy, chęć sadystycznego wyżycia. U gwałcicieli typowa jest wczesna inicjacja seksualna, nadmierne zainteresowanie seksem, łatwość mówienia o sprawach seksualnych. Gwałciciele są stosunkowo młodzi, mają niski poziom wykształcenia, niski poziom kultury seksualnej, nieuregulowane życie seksualne, brak stałego miejsca pracy, często są pod wpływem alkoholu.
Liczba gwałtów jest wyższa w miastach Gwałty służą rozwiązywaniu wewnątrzpsychicznych problemów jednostki lub problemów interpersonalnych, często są wynikiem odrzucenia przez rodziców, co prowadzi do frustracji rozwiązywanej przez agresję. Ważna jest postawa kobiety. Stanowcza obrona może uniemożliwić gwałt. Gwałty rzekome najczęściej zgłaszają kobiety w wieku do 17 roku życia. Wśród ofiar zgwałceń znajdują się: kobiety przypadkowe (i tu ważna jest postawa obronna ujawniana wobec agresorów), grupa nieświadomie prowokująca (łatwe nawiązywanie znajomości, popisywanie się rzekomym doświadczeniem seksualnym, a później zaskoczenie rozwojem sytuacji), grupa świadomie zachowujących się kobiet, które najpierw prowokują, a później usiłują wycofać się w ostatnim momencie, co często bywa już bezskuteczne.
Rodzaje gwałtów:
gwałty sytuacyjne (alkohol, narkotyki),
gwałty represyjne (ukaranie żony za romans),
gwałty gniewne (bo żona odmawia pożycia - jest to najczęściej wynikiem niechęci do męża ze względu na np. brak higieny),
skłonności dewiacyjne,
gwałty zbiorowe,
gwałty na osobach nieletnich (seks z osoba poniżej 15 r. ż. uważa się za gwałt),
najczęstszymi ofiarami gwałtów są kobiety, Najczęściej ofiary są wieku 15-19 lat. Najczęściej gwałcone są kelnerki i prostytutki.
najbardziej brutalnymi sprawcami gwałtów na kobietach są kobiety (używają bardzo wymyślnych narzędzi),
Analizując osobowość sprawców zgwałceń, częste są u nich zaburzenia seksualne (zwłaszcza impotencja i wytrysk przedwczesny), problemy małżeńskie i generalizowana wrogość wobec kobiet.
gwałty najczęściej niezgłaszane - gdy ofiarą jest mężczyzna, a sprawcą kobieta,
Wykrywalność gwałtów, czynów lubieżnych, uwiedzeń jest stosunkowo niska, gdyż przestępstwa te, ścigane na wniosek osoby pokrzywdzonej, bardzo często nie są zgłaszane. Wysokość "ciemnej liczby" szacują niektórzy na 80%. Fałszywe oskarżenia także nie należą do wyjątkowych.
Czynnikiem zasadniczym, wpływającym na zaniechanie zgłoszenia gwałtu jest obawa przed zemstą ze strony sprawcy (50%). Następne z tych czynników to wstyd wobec otoczenia (30%), niewiara w skuteczność działania organów ścigania (10%), niechęć do poddania się oględzinom (5%) oraz inne czynniki (3%), wśród których dominuje zbagatelizowanie skutków czynu.
gwałty małżeńskie - w USA od 15-20% rocznie zgłaszanych, najczęściej zgłaszają kobiety, mężczyźni tylko 1/100 wszystkich zaistniałych przypadków,
Istnieją następujące formy gwałtu:
gwałt kazirodczy; negatywne następstwa dla psychiki stwierdza się zwłaszcza u ofiar w wieku poniżej 12 roku życia, później trudno je ustalić;
gwałt zbiorowy; z badań wynika, że najczęściej nie powoduje obrażeń fizycznych, rzadko dochodzi do ciąży - być może przyczyną tego są stosunki przerywane, jakie często praktykują sprawcy tej formy gwałtu;
gwałt indywidualny; może być on wynikiem sytuacji przypadkowej lub może być dokonany z premedytacją - w tych przypadkach częste są urazy fizyczne i zgony, a tragiczne następstwa często wynikają ze skłonności sadystycznych sprawcy, zamroczenia alkoholowego itp.;
gwałt w czasie snu; należy takie przypadki traktować z rezerwą, częste bowiem bywają cechy histerii i halucynacji u rzekomych ofiar tej formy gwałtu;
gwałt w czasie narkozy i hipnozy; należy takie przypadki traktować z rezerwą, albowiem gwałt w hipnozie nie jest możliwy, z wyjątkiem sytuacji, kiedy ofiara uprzednio zażyła dużą dawkę alkoholu lub narkotyków;
gwałt sodomiczny; częsty jest w przypadkach zgwałceń zbiorowych, u ofiar spotyka się często uszkodzenie mięśnia zwieracza odbytu.
Na podstawie badań przeprowadzonych w Krakowie (Hanausek, Marek i Widacki), zaproponowano podział tych przypadków na:
gwałty rzeczywiste - W gwałtach zaliczonych do rzeczywistych ofiarami są głównie kobiety dojrzałe (powyżej 18 lat). Sprawca zwykle atakuje niespodziewanie, bez próby nawiązania kontaktu, jest on zwykle ofierze nieznany lub znany z widzenia. Napad zwykle ma miejsce na drodze kobiety do pracy, na zakupy itp. Napadnięta z reguły podejmuje stanowczą obronę i dlatego w tej grupie mamy najwięcej gwałtów nieudanych, ale także najcięższe obrażenia ciała u ofiar.
gwałty bezwiednie prowokowane - Gwałt bezwiednie prowokowany to taki, w którym zachowanie ofiary może stwarzać na sprawcy wrażenie, że byłaby ona skłonna do nawiązania bliższych kontaktów. Są to najczęściej dziewczęta (16-19 lat) łatwo nawiązujące znajomość z obcymi, chętnie przyjmujące oferty wspólnego spędzenia czasu, pójścia do restauracji, na dyskotekę, przyjmujące poczęstunek i prezenty, a także dość łatwo poddające się niewinnym - ich zdaniem - pieszczotom. Nie akceptują jednakże próby odbycia stosunku. Mężczyźni natomiast, przekonani, że jest to tylko opór "dla zachowania pozorów", przełamują go.
gwałty prowokowane - Gwałty prowokowane to czyny dość rzadkie, w których uczestniczkami i "ofiarami" są głównie dziewczęta 13-14-letnie, z rozbitych rodzin, mające już wcześniej kontakty seksualne.
Sprawcy są zachęcani przez te dziewczęta (przed kinami, w cukierni, w ustronnych miejscach) zapewnieniami, że ukończyły 15 rok życia, że ewentualnie byłyby "chętne". "Ofiary" o dokonanym "gwałcie" zgłaszają najczęściej z powodu nieusatysfakcjonowania obiecaną "gratyfikacją", odmową partnera do kolejnych spotkań. Wiele zgłoszeń pochodzi od matek lub opiekunów, że dokonano czynu z nieletnią.
fałszywe oskarżenia - Motywy fałszywych oskarżeń są różnorodne: próby szantażu, że np. o odbytym stosunku dowiedzieli się rodzice, koledzy itp., zmuszanie partnerów do określonych zachowań. Czasami partner nie spełnił oczekiwań, odmówił dalszego kontynuowania znajomości, jego zachowanie się, stan higieny osobistej, sprawiły kobiecie przykrość.
Wyróżniono jako odrębną grupę gwałty podwójne i zbiorowe - Gwałty podwójne i zbiorowe cechują się bezwzględnością sprawców, działających czasem w zorganizowanych grupach. Zwykle co najmniej jeden z nich był wcześniej znany ofierze i dlatego udało mu się ją zwabić w miejsce, w którym oczekiwali pozostali. Wśród obrażeń ciała występują jedynie będące wynikiem brutalnego działania gwałcicieli.
Date rape - gwałt na randce (przede wszystkim w Wielkiej Brytanii).
Pigułka gwałtu (GHB):
(GHB) - gamma-hydroksymaślan - preparat, który w ciągu 40 lat z leku stosowanego do narkozy przekształcił się w powszechnie używany narkotyk, plagę USA i Kanady, a także coraz częściej Europy. Z pewnością przyczyniła się do tego niska cena i niebezpiecznie prosta metoda syntezy. Składniki do produkcji GHB są legalne i łatwo dostępne, a dokładnych przepisów na wytworzenie preparatu w domowej kuchni dostarcza Internet.
GHB działa obezwładniająco, powodując częściowa utratę przytomności biorcy, który może stać się obiektem działań przestępczych, np. gwałtu. Towarzyszy temu okresowa amnezja, co utrudnia ujęcie i ukaranie sprawców. GHB wywołuje także inne objawy niepożądane, jak ruchy mimowolne, wymioty i zaburzenia oddychania. Stanowi również poważne zagrożenie dla ruchu drogowego, ponieważ gwałtownie obniża sprawność psychofizyczną kierowców. Coraz częściej jest wykorzystywany do obezwładniania nieświadomych, niewinnych osób. Wiele z nich pada potem ofiarą kradzieży lub gwałtu. Stąd GHB zaliczono do grupy date-rape-drug, czyli narkotyków, które towarzyszą gwałtom podczas randek.
GHB zdobył sobie przydomek narkotyku "klubowego" lub "rekreacyjnego", bo najczęściej pojawia się na imprezach i w nocnych klubach. W małych i średnich dawkach daje efekty podobne jak alkohol. Zażywający czują się zrelaksowani, stają się bardziej towarzyscy, niektórzy - jak twierdzą - głębiej przeżywają muzykę. Doznaniom tym towarzyszą zawroty głowy i zaburzenia równowagi. Pojawiają się problemy z wyraźnym i logicznym mówieniem.
0,5-1,5 g - samopoczucie, jak po trzech drinkach,
1-2,5 g - zwiększa się stopień relaksu, lepiej odbiera się muzykę, łatwiej nawiązuje rozmowę,
powyżej 2,5 g - zachwiania równowagi, mdłości,
1/3 pigułki gwałtu i 2/3 produktu używanego do sterylizacji byków - powoduje bezpłodność (kombinacja popularna w Wielkiej Brytanii, przeniknęła także do Francji), tańszy od pigułki gwałtu, łatwo dostępny od studentów weterynarii.
Mity związane z gwałtem:
Każda kobieta chce być zgwałcona.
Kobiety nie można zgwałcić bez jej woli.
Kobiety zawsze prowokują mężczyzn.
Jeżeli kobieta pozwala się dotykać, to pozwala na wszystko.
Każda kobieta lubi być zdobywana siłą.
W 2005 roku wynalezione zostało, przez Sonette Ehlers z Południowej Afryki, akcesorium o nazwie Rapex, mające chronić kobiety przed gwałtem dopochwowym.
Rapex to najeżone haczykami od wewnątrz urządzenie, noszone w pochwie niczym tampon, które chwyta penisa podczas próby penetracji sprawiając silny ból obezwładniający sprawcę. Urządzenie to może być usunięte z członka tylko chirurgicznie, więc gdy gwałciciel zgłosi się do szpitala może zostać powiadomiona policja. Rapex jest całkowicie bezpieczny dla kobiet i nie powoduje poważniejszych obrażeń u gwałciciela.
Inspiracją dla Ehlers do wynalezienia Rapexu było zdanie wypowiedziane przez pewną zgwałconą kobietę: "Gdybym tylko miała zęby tam na dole".
Dzięki temu urządzeniu znacznie zmalała liczba gwałtów, jednak po 2007 roku wzrosła jednocześnie liczba gwałtów analnych.
Wykład III (07.06.2008 r.)
Na podstawie badań, przeprowadzonych w 2007 roku, stwierdzono, że po pięciu latach pożycia małżeństwa dotykają charakterystyczne zagrożenia:
mit Tytanii (tylko u kobiet) - „Gdybym ja wyszła za X, to miałabym lepiej…” - porównywanie partnera do byłego chłopaka; tak się zapamiętują we wspomnieniach, że potrafią myśleć i działać irracjonalnie,
oddawanie się romansowej naturze (tylko u kobiet),
idealizowanie własnego związku (kobiety i mężczyźni) - cofanie się kilka lat do tyłu, do czasów narzeczeństwa i czynienie sobie wzajemnych zarzutów,
ucieczka w pracoholizm - na Zachodzie, w Polsce w dewocję,
projekcja własnych oczekiwań na swoje dzieci - w Polsce ma bardzo łagodny przebieg (rodzice próbują ustawić dzieciom życie), w USA, np. teściowe oskarżaja swoich zięciów o pedofilię, bądź o propozycję współżycia seksualnego,
Szanse na przetrwanie - rady socjologów amerykańskich:
mieć ogromne poczucie własnej atrakcyjności - np. nosić to, co się lubi bez względu na to, jak się wygląda,
unikać słów: stary - stara, mamuśka - ojciec,
doceniać się wzajemnie,
zaspokajanie swoich potrzeb seksualnych - 35-46 lat stosunki seksualne 2 razy w tygodniu (starajmy się, aby było 3-4 x częściej),
potrzeba rozrywki,
umiejętność cieszenia się dniem dzisiejszym.
Co zrobić, żeby żyć długo i cieszyć się zdrowiem?
mieć partnera, którego temperament seksualny jest taki, jak nasz,
odpowiednia dieta - codziennie ryby, owoce morza (z naciskiem na koniki morskie), seler, brokuły, baranina, dużo warzyw, jarzyn i owoców,
nie palić,
codziennie przejść pieszo 6 km,
codziennie wejść i zejść z trzeciego piętra,
nie wolno leżeć w gorącej wodzie (najlepszy jest chłodny prysznic),
cieszyć się życiem,
nie popadać w pracoholizm.
Kompleksy przed 35 r. ż. (dawniej występowały dopiero po 50 r. ż.):
zespół „demona nocy” (występuje u kobiet z dużym temperamentem, pozbawionych partnera, najczęściej u wdów) - polega na wielozmysłowym odczuwaniu, podczas zasypiania, obecności partnera; jest to odczucie tak silne, że często powoduje wrażenie popadania w obłęd; pomocne jest przyjmowanie leków antypopędowych,
zespół Putyfara, albo Fedry - chorobliwa miłość i namiętność do pasierbicy (pasierba),
zespół „paniki zamykających się drzwi” (występuje u kobiet) - paniczny żal za uciekającą młodością objawiająca się:
nienawiścią do młodszych kobiet,
hołdowaniem młodzieżowej modzie,
„rzucaniem się” na młodszych i przystojnych mężczyzn (romanse trwające co najwyżej trzy dni),
zespół Messaliny - łatwość nawiązywania kontaktów z mężczyznami, częsta zmiana partnerów, niesamowita wyobraźnia, przedmiotowe traktowanie partnerów, ma bardzo negatywne zabarwienie, kobiety potępiane są przez otoczenie; u ¾ kobiet z tym zespołem powodem jest podwyższony poziom androgenów, w związku z występowaniem guza mózgu; u ¼ - chęć zemsty na partnerze,
Kompleksy charakterystyczne dla Słowian:
kompleks Gryzeldy (występuje u mężczyzn) - kompleks wynikający z cierpliwości, posłuszeństwa, podporządkowania się kobiety despotycznemu, surowemu i wystawiającemu ją na próby partnerowi, w 99% charakteryzuje się silnym (bez podtekstów erotycznych) przywiązaniem ojca do córki,
kompleks Jokasty (występuje u kobiet) - chorobliwe przywiązanie matki do syna o podtekście erotycznym, wyraża się w nadopiekuńczości, a niekiedy prowadzi do zachowań kazirodczych; matka nie pozwala odejść synowi,
zespól Klitajmestry - podświadoma nienawiść żony do męża, wynika ze związanych z jego osobą, silnych, traumatycznych przeżyć, pozornie zapomnianych, jednakże rzutujących na jej późniejsze zachowanie, po latach małżeństwa żona zaczyna pałać nienawiścią do męża, np. za bardzo dawną zdradę; objawia się często w sytuacjach, gdy np. mąż stracił pracę lub uległ wypadkowi,
zespół Jennifer (charakterystyczny dla mężczyzn z 1 mln dolarów na koncie - USA, Kanada, Luksemburg) - mężczyźni powyżej 70 lat, gdy w przeszłości zdradzili żonę nie uzyskują przebaczenia u swych dorosłych dzieci i w odwecie żenią się z dziewczyną w wieku do 20 lat (ważne, aby była młodsza od własnych dzieci) i wydziedziczają dzieci z pierwszego małżeństwa,
Kompleksy charakterystyczne dla naszej kultury:
zespół „Alicji w Krainie Czarów” - gdy matka utwierdza swoją córkę w tym, że jest ona wyjątkowa, najpiękniejsza i należy jej się jako mąż tylko ktoś z odpowiednią pozycją finansową lub społeczną, np. lekarz, prawnik, ona długo na tego kogoś czeka i w końcu wychodzi za mąż za kogoś, kto zupełnie nie odpowiada temu wzorcowi i w konsekwencji spędza życie marząc o tym niedosięgłym ideale,
zespół Don Kichota - postawa mężczyzny wobec kobiet, polegająca na przewadze marzeń, wygórowanych oczekiwań, idealizowaniu, poszukiwaniu kobiety czystej, doskonałej. Oznacza nieśmiałych, wrażliwych, szlachetnych, o wysokich wymaganiach etycznych młodych mężczyzn, postrzegających kobiety w perspektywie poetyczności, angelizowania, uosobienia cnoty. Dosięga bardzo nieśmiałych mężczyzn, będących powodem kpin kolegów z powodu nie umawiania się z dziewczynami,
Kompleksy charakterystyczne dla mężczyzn innych kultur:
zespół koro - kulturowo uwarunkowany ostry stan lękowy prowadzący do paniki, wynikający z odczuwania wciągania narządów płciowych do jamy brzusznej, czemu towarzyszy przekonanie, że w wyniku wciągnięcia nastąpi śmierć. U kobiet występuje znacznie rzadziej i polega na uczuciu wciągania brodawek piersiowych, warg sromowych do wnętrza ciała. Opisany w piśmiennictwie medycznym w połowie XIX w., był znany od dawna tradycyjnej medycynie chińskiej (np. w dziele napisanym ok. 300 p.n.e. Huangdi Neiching - „Jeżeli yang zostanie wciągnięty do brzucha, śmierć jest nieunikniona”). Spotykany wśród Chińczyków mieszkających w Malezji, w rejonie Kantonu. Bezpośrednim źródłem lęku mogą być polucje, uczucie wyczerpania po stosunku, trudności w życiu seksualnym oraz subiektywne uczucie wciągania narządów płciowych do wnętrza ciała.
zespół kuwady (kuwada oznacza dokładnie: wysiadywać, wylęgać) - współwystępowanie bólu (niekiedy w połączeniu z objawem powiększenia brzucha) u męża położnicy, związana z rytuałem uznania dziecka przez ojca i przyjęcia go do wspólnoty rodzinnej. Spotykany w wielu tzw. kulturach prymitywnych. Upoważnia mężczyznę do otrzymywania względów przysługujących kobiecie, z którą się utożsamia. Występuje w kulturach, w których związek między stosunkiem seksualnym a zapłodnieniem nie jest jasno określony. W niektórych plemionach Brazylii istnieje wiara, iż syn rodzi się w wyniku działania demona, u innych, że mężczyzna składa jajo w brzuchu kobiety - a jajo jest utożsamiane z ojcem.
zespół Leontesa - Zaburzenie to polega na chorobliwej zazdrości wobec ciężarnej żony. Mężczyzna cierpiący na ten zespół nie wierzy we własne ojcostwo, jest nieufny wobec małżonki, jej przeszłości seksualnej i aktualnych motywów zachowań. ZL dość często przybiera formę unikania rodzicielstwa w obawie o odrzucenie przez kobietę zaangażowania uczuciowego partnera w związku z narodzinami dziecka. Przyszły ojciec jest już teraz zazdrosny o uczucia, jakimi żona mogłaby obdarzyć dziecko. Zachowania mężczyzny bardzo często charakteryzują się dużym stopniem patologizacji relacji partnerskiej: wynajmuje detektywów i śledzi żonę, przegląda jej korespondencję i rzeczy osobiste. Nierzadko zmusza swoją ciężarną partnerkę do sądowego postępowania dowodowego mającego zaprzeczyć jego ojcostwu. Charakterystyczne jest to, że po narodzinach dziecka wszystkie uwagi otoczenia na temat podobieństwa potomka do ojca, czy dziadków z jego strony, odbierane są przez niego samego jako zmowa i spisek przeciwko niemu. Powstanie tego zespołu znacznie obniża zdolność pełnienia ról społecznych związanych z wychowaniem potomka zarówno u ojca, jak i matki. Z drugiej strony zespołowi Leontesa bardzo często towarzyszą różnego rodzaju zaburzenia seksualne.
Kompleksy charakterystyczne dla kobiet:
zespół Ksantypy (dotyczy mężatek) - postawa kobiety wyrażająca się zbyt dużą troską o czystość i porządek w domu i nadmierną pedanterią wraz z niewielką wyobraźnią, sztywnością charakterologiczną oraz dużym rozgoryczeniem seksualnym i słaba więzią uczuciową z partnerem, u panien - „neurotyczna pani domu”,
zespół modliszki - postawa kobiety wobec mężczyzny polegająca na przewadze lub wyłącznym istnieniu uczuć negatywnych, a po urodzeniu dziecka braku potrzeby więzi uczuciowej oraz seksualnej z partnerem; najczęściej dotyczy kobiet wychowywanych przez dominujące i oziębłe płciowo matki, w atmosferze negacji wobec męskiego świata; może być on wyrazem ukrytych lub nieuświadomionych skłonności homoseksualnych,
Kompleksy charakterystyczne dla katolików:
Występujące w wybitnie katolickich krajach, np. w Irlandii
zespół Romea i Julii - zbyt młodzi uciekają z domu i w tajemnicy przed rodziną zawierają związek małżeński; powodem jest chęć jak najszybszego zawarcia małżeństwa w celu podjęcia współżycia seksualnego, które jest zakazane przez religię poza związkiem małżeńskim,
zespół Tristana i Izoldy - konsekwencja poprzedniego zespołu polegająca na niemożności odbywania stosunków seksualnych w małżeństwie; w małżeństwie pożądanie wygasa, gdyż nie ma podniet związanych z „zakazanym owocem”,
11