TRANSLACJA, TRANSKRYPCJA, REGULACJA EKSPRESJI GENÓW, REPLIKACJA i te inne pierdoły

Zad.1

Przyporządkuj nazwom oznaczonym literami z kolumny pierwszej synonimy lub definicje oznaczone cyframi rzymskimi z kolumny drugiej.

mRNA odwrotna transkrypcja antykodon polimeraza RNA aminoacylo-tRNA nukleozyd replikacja semikonserwatywna rRNA

enzym biorący udział w syntezie RNA na matrycy DNA składnik strukturalny rybosomów proces biosyntezy DNA na matrycy RNA katalizowany przez enzym odwrotną transkryptazę ( wirusy których materiałem genetycznym jest RNA) związek zbudowany z zasady azotowej połączonej wiązaniem glikozydowym z cząsteczką cukru rybozy lub deoksyrybozy powielanie cząsteczki DNA, z której każda nić służy jako matryca luźna forma DNA jądrowego enzymy dokonujące przecięcia podwójnego heliksu DNA cząsteczka będąca połączeniem aminokwasu i tRNA, łączą się one wiązaniem estrowym między grupą karboksylową aminokwasu a grupą hydroksylową rybozy znajdujacej się na koncu cząsteczki tRNA RNA będący matrycą dla syntezy białek Trzy kolejne nukleotydy w pętli II cząsteczki tRNA, które w czasie translacji przyłączają się do kodonów w mRNA

Odp. a) IX, b) III, c) X, d)I, e) VIII, f) IV, g) V, h) II

Zad.2

Informacja genetyczna jest zaszyfrowana zgodnie z regułą zwaną KODEM GENETYCZNYM. Poniższe zapisy ilustrują trzy z najważniejszych cech kodu. Nazwij je i wyjaśnij co oznaczają.

1. AUG - metianina, UUU - fenyloalanina, UCU - seryna, GUU - walina

Odp. Kod genetyczny jest JEDNOZNACZNY - 1 nukleotyd odpowiada jednemu określonemu aminokwasowi

2. 
   
   
   
   Leucyna

CUU CUG CUA GUG

Odp. Kod genetyczny jest ZDEGENEROWANY - 1 aminokwasowi może przypadać kilka nukleotydów

c) CCA UGU CCA AGU

tak nie

odp. Kod genetyczny jest TRÓJKOWY - czyli cały kodon (triplet) koduje 1 aminokwas a nie poszczególne zasady azotowe

zad.3

Synteza białek jest złożonym procesem przekładania informacji genetycznej na język aminokwasów.

Uporządkuj poniższe sformułowania tak, żeby odzwierciedlały właściwą kolejność przemian prowadzących do wytworzenia białka.

3 A. Transport aminokwasów (przez cząsteczki tRNA) do rybosomów.

2 B. Łączenie się cząsteczek mRNA z rybosomami.

4 C. Łączenie się aminokwasów (dostarczonych do rybosomów) z polipeptydy tworzącej cząsteczki białka.

• D. Transkrypcja informacji genetycznej z DNA na RNA.

Zad.4

INTRONY usuwane są z:

1. DNA w procesie replikacji

2. DNA w procesie crossing over

3. RNA na terenie cytoplzmy

4. 
   Żadne ze stwierdzeń nie jest prawdziwe.

(introny usuwane są z pre-mRNA w obróbce potranskrypcyjnej i powstaje wtedy mRNA)

zad.5

Które z podanych niżej zdań prawidłowo określają cechy kodu genetycznego:

I - niektórym aminokwasom odpowiada więcej niż jeden kodon

II - Kod genetyczny jest zdegenerowany. Co oznacza, ze jest taki sam u wszystkich organizmów

III - podczas translacji dany nukleotyd należy tylko do jednego tripletu

IV - nie ma znaków przestankowych pomiędzy poszczególnymi tripletami

1. I, II, III

2. 
   I, II, IV

3. I, III, IV

4. Wszystkie

(III - w takim wypadku kod genetyczny jest uniwersalny dla wszystkich organizmów a nie zdegenerowany to oznacza że ze 1 aminokwas może być kodowany przez kilka tripletów patrz zad.2)

zad.6

Wskaż prawidłowy zestaw związków uczestniczących w transkrypcji:

1. 
   mRNA, rybosomy, tRNA, aminokwasy

2. DNA, polimeraza RNA, rybonukleotydy

3. RNA, polimeraza DNA, rybonukleotydy

4. DNA, polimeraza DNA, deokdyrybonukleotydy.

(Małe wyjaśnienie: RYBONUKLETYDY - to nukleotydy które występują w RNA ( nazwa od rybozy), a DEOKSYROBYNUKLEOTYDY - to nukleotydy, które występują w DNA (nazwa od deoksyrybozy) )

zad.7

Nić mRNA jest komplementarna do nici kodującej DNA, a antykodon tRNA (charakterystyczny dla przyłączonego aminokwasu) jest komplementany do kodonu w mRNA, odpowiadającego temu aminokwasowi.

Wykorzystując zasadę komplementarności, uzupełnij poniższą tabelę:

Lp.	Kodony w DNA	Kodony w mRNA	Antykodony w tRNA
1.	TCA	AGU	UCA
2.	GAC	CUG	GAC

( Pamiętajcie: W DNA: A - T, C - G, w RNA(nie ważne czy to tRNA czy mRNA, zawsze tak jest): A - U, C - G )

zad.7

Liczba możliwych rodzajów kodonów do których przyłączają się cząsteczki tRNA wynosi:

1. 
   34

2. 61

3. 64

4. 44

zad.8

Które z podanych niżej zdań prawidłowo określają cechy kodu genetycznego:

I - niektórym aminokwasom odpowiada więcej niż jeden kodon

II - kod genetyczny jest uniwersalny, co oznacza, ze jest taki sam u wszystkich organizmów

III - podczas translacji dany nukleotyd należy do jednego tripletu

IV - nie ma znaków pzrestankowych pomiędzy poszczególnymi tripletami

1. I, II, III

2. I, II, IV

3. I, III, IV

4. 
   Wszystkie

Zad.9

W biosyntezie białka istotną rolę odgrywają sekwencje nukleotydowe RNA, zwane antykodonami i kodonami nonsensownymi ( "stop").

Określ znaczenie tych sekwencji w biosyntezie białka.

ANTYKODONY - umożliwiają syntezę białka zgodnie z zapisem na mRNA

KODONY "stop" - wyznaczają koniec translacji ( biosyntezy białka)

Zad.10

Poniższy uproszczony zapis dotyczy biosyntezy białka w komórce.

DNA ----transkrypcja---- RNA -----translacja-- białko

Spośród przedstawionych sformułowań wskaż te, które prawidłowo uzupełnia informacje zilustrowaną schematem.

1. cząsteczki DNA przed transkrypcją ulegają samopowieleniu

2. 
   synteza RNA odbywa się tylko na jednej nici DNA

3. synteza polipeptydów tworzących białka odbywa się w jądrze komórkowym.

4. W translacji uczestniczy dwuniciowy RNA.

Zad.11

Wskaż, który z poniższych opisów błędnie charakteryzuje kod genetyczny.

Kod genetyczny jest:

1. trójkowy - jeden kodon składa się z 3 nukleotydów

2. uniwersalny - te same trójki nukleotydów kodują te same aminokwasy w całym świecie ożywionym

3. 
   bezprzecinkowy - nukleotydy każdego kodonu są oddzielone od siebie związkami o innym charakterze

4. jednoznaczny - każdy kodon koduje tylko jeden rodzaj aminokwasu

zad.12

Przed podziałem komórki zachodzi proces replikacji DNA.

Wyjaśnij, na czym polega półzachowawczość (semikonserwatywność) tego procesu.

Semikonserwatywność polega na tym, że jedna z nowo powstałych nici zawiera jedną cząsteczkę macierzystą a drugą potomną.

Zad.13

Wśród wirusów wyróżnia się, między innymi, retrowirusy, do których należy HIV, wywołujący ciągle nieuleczalną chorobę człowieka - AIDS. Wirusy te w swojej budowie zawierają spośród kwasów nukleinowych tylko RNA.

Uporządkuj wymienione poniżej procesy zgodnie z kolejnością ich przebiegu podczas infekcji komórki żywiciela przez retrowirusa. Wskaż proces, który jest swoisty wyłącznie dla tego rodzaju wirusów.

1. Produkcja białek wirusowych

2. Transkrypcja genów wirusowych

3. Wytwarzanie DNA na matrycy RNA wirusa

4. Łączenie się białek wirusowych z RNA wirusa.

1. C

2. B

3. A

4. D

PROCES C.

---