Adi-Guru i Założyciel Aczarya

"Śrila Prabhupada nigdy nie wyjaśnił terminów adi-guru i założyciel aczarya w sposób w jaki ty to robisz. Więc od samego początku jesteśmy zmuszani przyjąć wyjaśnienie tych terminów bez popierających je dowodów. Co więcej istnieją dowody, które świadczą o czymś przeciwnym."

P. Śrila Prabhupada jest założycielem aczaryą Iskconu i ponieważ pozycja założyciela aczaryi jest niepowtarzalna, wszyscy Gaudiya Vaisnavowie powinni za nim podążać. Czy zanim Śrila Prabhupada stał się założycielem aczaryą Iskconu, istniała w Gaudiya Vaisnavizmie instytucjonalizacja? Czy lekceważysz ważność instytucjonalizacji nauk Pana Czejtanii?

O. Ważne jest, żebyśmy zwrócili uwagę, że Śrila Prabhupada jest założycielem aczaryą instytucji, a nie religii, czy nawet sukcesji. Założycielem religii Śrila Prabhupada jest Śri Czejtania. Wyjaśnia to Sarva-samvadini tika Śri Jivy Goswamiego (komentarz do Sat-sandarbhy). W religii Śri Czejtanii istnieje wiele sukcesji. Śrila Prabhupada jest członkiem i wybitnym guru jednej z nich; tej która w czasach współczesnych podąża za wizją Bhaktivinoda Thakura. Tak naprawdę Śrila Prabhupada utożsamia swoją organizację z ruchem Thakura Bhaktivinoda.

Jest to po prostu stwierdzenie faktu. Nie minimalizuje ono pozycji Śrila Prabhupada i nie trzeba by było nawet o tym wspominać, gdyby nie ci, którzy próbują utożsamić tytuł "założyciel aczarya" z założycielami sampradayi, takimi jak Madhava, Ramanuja i Śri Czejtania. Niestety ta tak zwana gloryfikacja Śrila Prabhupada jest często używana do minimalizowania pozycji innych aczaryów Gaudiya Vaisnavizmu i niechcący okrywa filozoficzne dyskusje chmurami emocji i łez, rozmazując atrament, którym zapisano stronice śastr.

Jeśli chodzi o instytucjonalizację Gaudiya Vaisnavizmu, inną niż łagodna wersja instytucjonalizacji w formie literatury, przed Śrila Bhaktisiddhantą Saraswatim Thakurem niezbyt wiele zostało zrobione w tym kierunku. Był on prawdopodobnie pierwszym, który przeprowadził ten wielki eksperyment instytucjonalizacji Gaudiya Vaisnavizmu, ale wiele razy ostrzegał, przed problemami jakie mogą z tego powstać. Zważywszy na to, co wydarzyło się w ostatnich dekadach w Iskconie, może korzystniejsze dla rozprzestrzeniania nauk Śri Czejtanii Mahaprabhu byłoby, gdybyśmy zaczęli kłaść większy nacisk na esencję Jego nauk, a nie na instytucjonalizację.

Śrila Bhaktisiddhanta Saraswati Thakura pisze: " Idea zorganizowanego kościoła, w zrozumiałej dla wszystkich formie, oznacza koniec żywego, duchowego ruchu. Wielkie kościelne establishmenty są groblami i tamami, chcącymi zatrzymać strumień, który nie może zostać powstrzymany przez żaden sztuczny twor. Co więcej wskazują one na to, że masy pragną eksploatować duchowy ruch dla swoich własnych celów. Powstanie zorganizowanych kościołów wyraźnie oznacza koniec absolutnego i niekonwencjonalnego przewodnictwa bona fide duchowego nauczyciela"

( Harmonist, styczeń 1929)

P. W jednej z Iskconowych publikacji przeczytałem, że istnieją cztery sukcesje uczniów i przywódcy tych sukcesji są znani jako adi-guru, czyli oryginalni guru. Obowiązkiem każdego członka i wszystkich guru w tych sampradayach jest po prostu przenoszenie, bez żadnych zniekształceń przesłania otrzymanego od adi-guru. Czy to prawda?

O. Padma Purana mówi, że istnieją cztery sampradaye. Zgodnie z tym stwierdzeniem, nasza sampradaya jest sampradayą Brahmy i naszym adi-guru jest Brahmaji. Przekazał on nauki przez Narade do Vyasadevy, który skompilował Vedy. Kiedy nauki te doszły do Madhavacaryi, nie powtórzył on po prostu tego co usłyszał od innych, ale raczej interpretując Vedy stosownie do swojej własnej, duchowej realizacji, rzucił na nie nowe światło. Jego interpretacja, znana jako dvaitavada dała początek nowemu ruchowi duchowemu, którego wybitni członkowie, wraz z rozwojem swoich własnych rytuałów, duchowych praktyk i tradycji, jeszcze bardziej rozwinęli filozofię Madhavacaryi.

Następnie w sampradayi Brahma-Madhva, Śri Czejtania Mahaprabhu, rzucił, zgodnie ze swoim własnym doświadczeniem duchowym, nowe światło na nauki, które Brahma otrzymał od Kryszny. Z kolei Sześciu Goswamich z Vrindavany rozwinęło nauki Śri Czejtanii. W ten sposób narodziła się założona przez Śri Czejtanię, gałąź Madhava sampradayi, która rozwinęła swoje własne rytuały i duchowe praktyki.

Śrila Prabhupada przybył na Zachód, żeby ustanowić religię Śri Czejtanii,a nie żeby zacząć nową sampradayę, czy religię. Przybył, żeby promować sampradayę Brahma-Madhva-Gaudiya i zrobił to, nauczając w nowatorski sposób, zamiast ślepo powtarzać, to co usłyszał od swojego guru.

Chodzi o to, że choć prawdą jest, że nauki powinny być przekazywane bez zniekształceń, to prawdziwy duch parampara obejmuje rzucanie na nie nowego światła, sprawiając, że stają się one zrozumiałe dla ludzi wszystkich czasów. Chociaż Śrila Prabhupada często mówił, że powinno się przekazywać to co się usłyszało, bez żadnych zmian, to swoim własnym przykładem zademonstrował, że nauczanie obejmuje zrozumienie nauk w stopniu, wystarczającym do przekazania ich zasadniczego przesłania, przy równoczesnym nieprzywiązaniu do elementów zależnych od miejsca, czasu i okoliczności. Sukcesja uczniów nie polega tylko na powtarzaniu tego co usłyszało się od poprzednich guru. Chodzi w niej o realizację.

P. Czytałem, że adi-guru to wielbiciel, który zakłada sukcesję uczniów i ustanawia jej oryginalne nauki, natomiast "założyciel aczarya" odnosi się do wielbiciela, który skierowuje parampara na właściwą drogę i kiedy oryginalne nauki zostają zmienione, albo utracone naprawia je. W związku z tym niektórzy uważają , ze wkład Śrila Prabhupada jest w kategorii tego czego dokonali Madhva i Ramanuja, będący założycielami aczaryami. Niektórzy uważają ich rownież za adi-guru, więc Śrila Prabhupada chyba również mógł być zarówno adi-guru jak i założycielem aczaryą. Książka, którą czytałem mówi jeszcze, że Bhaktivinoda Thakura wyjaśnia, że następcy założyciela aczaryi mają obowiązek widzieć nauki parampara poprzez jego instrukcje. Niestety w książce tej nie było odniesień z pism Bhaktivinoda Thakura, które wspierałyby te stwierdzenia. Czy Bhaktivinoda Thakura naprawdę to powiedział?

O. Sposób w jaki zdefiniowano tutaj terminy adi-guru i założyciel aczarya jest bardzo niestandartowy. Za wyjątkiem jednego przykładu, nigdy nie słyszałem, żeby jakikolwiek aczarya użył terminu adi-guru w odniesieniu do kogoś innego niż Kryszna, oryginalny guru. Podobnie termin "założyciel aczarya" nie pochodzi z pism. Jeśli by tak było, musiałby być tłumaczeniem słowa sanskryckiego. Założyciel aczarya odnosi się do założyciela instytucji. Śrila Bhaktisiddhanta był założycielem aczaryą Gaudiya Math, Śrila Prabhupada był założycielem aczaryą Iskconu, Śrila Śridhara Maharaja był założycielem aczaryą Śri Caitanya Saraswat Math itd.

Sam Śrila Prabhupada nigdy nie wyjaśnił terminów adi-guru i założyciel aczarya w sposób w jaki ty to robisz. Więc od samego początku jesteśmy zmuszani przyjąć wyjaśnienie tych terminów bez popierających je dowodów. Co więcej istnieją dowody, które świadczą o czymś przeciwnym.

Śrila Prabhupada pisze: "Jeśli mamy przyjąć guru, oryginalnym guru jest Kryszna, ponieważ to On poinstruował Pana Brahmę, pierwszą żywą istotę wewnątrz tego wszechświata. Tene brahma hrda ya adi-kavaye [SB 1.1.1]. Przekazał instrukcje adi-kavi (Brahmie, pierwszemu poecie, z którego emanują pisma wedyjskie). To On jest guru; Kryszna. W Bhagavad-gicie mówi: imam vivasvate yogam proktavan aham avyayam [Bg. 4.1]. Więc jest On adi guru. W Bhagavad-gicie instruuje również Arjunę. Jest On adi-guru."

Bhaktivinoda Thakura pisze: "Adi-guru wszystkich mistrzów duchowych w sukcesji uczniów jest Bhagavan, Najwyższa Osoba Boga. Ukazując Swoją wielką łaskę, poinstruował Brahmę, adi-kavi. Następnie prawdy te zostały przekazane przez Brahmę Śri Naradzie, przez Naradę Śri Vyasie, i przez Vyasę Śri Madhavacaryi. Takie otrzymane dzięki sukcesji uczniów instrukcje znane są jako guru-parampara-upadesa"

Jedyny przykład używania terminu adi-guru w odniesieniu do kogoś innego, niż Kryszna znalazłem w "Harinama Cintamani" Bhaktivinoda Thakura, gdzie nazywa on tak Madhvę, Ramanuję i Nimbarka. W Gaudiya Vaisnavizmie termin "założyciel aczarya" wszedł do użycia za czasów Bhaktisiddhanty Saraswati Thakura. Nie można go znaleźć, ani w "Harinama Cintamani", ani z tego co wiem, w żadnym innym dziele Bhaktivinoda Thakura. Dlatego nie rozumiem jak ktokolwiek może pisać, że Bhaktivinoda Thakura zinterpretował termin "założyciel aczarya" w jakiś określony sposób. W tym wypadku wydaje mi się, że ten fragment z "Harinama Cintamani" został rażąco zniekształcony, po to, żeby zrównać termin "założyciel aczarya" z założycielem sampradayi. Wyjaśnilem już, że terminy "adi-guru" i "założyciel aczarya" nie są synonimami. To nie Śrila Prabhupada, ale Śri Czejtania Mahaprabhu jest założycielem Gaudiya sampradayi.

P. Probuję zrozumieć rolę śiksa (instruującego) guru w Gaudiya sampradayi. Niektórzy ludzie mają wrażenie, że Gaudiya sampradaya oznacza wyłącznie Iskcon i nauczają, że członkowie Iskconu nie powinni przyjmować instrukcji w Gaudiya Vaisnavizmie od wielbicieli spoza organizacji. Co o tym myślisz?

O. Międzynarodowe Towarzystwo Świadomosci Kryszny (Iskcon) jest największą, międzynarodową organizacją Vaisnava. Niektórzy mogą myśleć, że tylko Iskcon, wyłaczajac inne, podobne grupy Gaudiya, reprezentuje sampradayę Gaudiya Vaisnava. Zgodnie z moim ograniczonym doświadczeniem widzę, że wielbiciele Iskconu, nawet jeśli w teorii sie z tym nie zgadzają, to w praktyce mają tendencje, żeby zapominać o tym fakcie, co czasami prowadzi ich do lekceważenia reszty sampradayi.

Wprawdzie trafnie opisałeś oficjalną politykę Iskconu odnośnie śiksa guru, ale prawda jest taka, że wielu uczniów Śrila Prabhupada przy tej, czy innej okazji przyjęło duchowe instrukcje od starszych wielbicieli spoza organizacji.

Mogę widzieć, że wbrew prawom które tego zabraniają, członkowie Iskconu nie mają trudności z zastosowaniem zasady śiksa guru w sposób, który przekracza granice towarzystwa. Wielu iskconowych wielbicieli prenumeruje Sangę i choć od dwudziestu lat nie jestem członkiem Iskconu, przysyła mi istotne pytania dotyczące Gaudiya Vaisnavizmu. Inni regularnie czytają pisma aczaryów, będących poza Iskconem albo przyjmują ich za śiksa guru, ciągle jednak pozostając w Iskconie; czy to dla wygody, czy też z bardziej szlachetnych pobudek.

Jednak niektórzy wielbiciele Iskconu są ciągle oszołomieni oślepiającym blaskiem fałszywych koncepcji, na których oparta jest ich oficjalna polityka przyjmowania śiksa guru. Oficjalna postawa, stwierdzająca, że uczniowie Śrila Prabhupada, mojego ukochanego diksa guru, nie mogą przyjąć za śiksa guru kogoś spoza Iskconu, nie bedąc przy tym uważanym za zdrajcę, jest nie tylko teologicznie nie do przyjęcia, ale również obraźliwa. Jednym z rezultatów tej chorej polityki jest to, że wielbiciele praktykujący świadomość Kryszny poza Iskconem, są często bojkotowani i szkalowani, zamiast zaakceptowani jako bracia Vaisnavowie. Prabhupada miał nadzieję, że rozwiniemy taki niesekciarski nastrój.

W każdym razie różnice w opiniach są faktem duchowego życia i chcę, żeby było jasne, że moje zdanie jest inne od oficjalnej polityki Iskconu. Jednakże różnice mogą być utrzymywane tylko wtedy, jeżeli obydwie strony bedą w stanie przedstawić potwierdzajace ich opinie, wystarczające wsparcie z pism. Do tej pory nie spotkalem się z żadnym stwierdzeniem z pism, które usprawiedliwiałoby teorię, że komuś wolno przyjąć śiksa tylko od członka jego własnej instytucji religijnej. Co więcej, jeśli naprawdę istniałby taki duchowy nakaz, to żaden członek jakiejkolwiek organizacji Gaudiya Vaisnava nie móglby przyjąć śiksa od kogoś z Iskconu.

P. Czytałem, że istnieje wiele rodzajów śiksa guru i ich zadaniem jest przekazywanie instrukcji o służbie oddania, znanych ogólnie jako abhideya. Czy poprawnym jest stwierdzenie, że założyciel aczarya jest śiksa guru dla jego, czy jej zwolenników i że diksa guru daje instrukcje w służbie oddania znane jako sambandha?

O. Istnieje wiele rodzajów śiksa guru i załozyciel aczarya instytucji jest oczywiście jednym z nich. Wpływ założyciela aczaryi na życie duchowe określonego wielbiciela będzie zależał od wielu czynników, ale generalnie najlepszym śiksa guru dla wielbiciela jest ten, kto w jakimś określonym momencie życia pomaga mu najbardziej. Podczas gdy Śrila Bhaktisiddhanta, Śrila Prabhupada, Śrila Śridhara Maharaja, Śrila Keśava Maharaja i wielu innych, są założycielami aczaryami poszczególnych misji, to do ich reprezentantów należy przedstawienie ich nauk w sposób zrozumiały i dostępny dla wielbicieli i ogółu społeczeństwa. To właśnie założyciel aczarya robi z naukami aczaryów, którzy przybyli przed nim. Dlatego dla jednostek, konkretny reprezentant założyciela aczaryi może byc nawet ważniejszy od samego założyciela aczaryi instytucji. Jest to dynamiczna zasada sukcesji uczniów.

Kiedy mówi się, że diksa guru przekazuje uczniowi sambandha jnanę, tak naprawdę odnosi się to do faktu, że daje mu on mantrę, w której można znaleźć wiedzę o relacji z Kryszną. Diksa oznacza przekazanie mantry. Wszystko co po tym nastepuje jest śiksa. Uczeń potrzebuje śiksa na każdym etapie duchowego rozwoju. Mamy śiksa od sambandhy (orientacji pojęciowej), śiksa od abhideyi (natury ścieżki) i siksa od prayojany (celu). Śiksa można przyjąć od przyjaciół i towarzyszy, ale najbardziej znaczące śiksa pochodzi zaawansowanych wielbicieli. Powinno się poszukiwać takiego rodzaju śiksa, bez względu na to gdzie sie go znajdzie. Zakazywanie wilebicielom udawania się w poszukiwaniu zaawansowanego wielbiciela, poza granice instytucji, może czasami prowadzić do obraz wobec samej zasady guru, a Kryszna jest adi-guru. Nie możemy uwięzić Kryszny w murach jakiejś określonej instytucji i nie można przeciwdziałać obrazom wobec zasady guru, oficjalną polityką organizacji.

---