GRUPA A

TESTOWE:

1. Jak nazywamy edukacje ustawiczną prawid. odp b) przez całe życie, całożyciowa

2. Kultura postrzegająca osobę jako klienta odp. też b) nowoczesna 

3. Jaka metoda nie jest aktywizującą metodą a) instruktaż 

OTWARTE:

4. Porównać nauczyciela w modelu technologicznym i humanistycznym 

Model Technologiczny:

1. zadaniem andragoga jest przekazanie gotowej wiedzy

2. odzwierciedlenie w świadomości uczniów obrazu świata, w którym przyszło(przyjdzie) im żyć i pracować, zwykle bez odwoływania się do ich opinii, sądów, doświadczeń

3. dominacja zamkniętego formalnego i frontalnego stylu nauczania

4. przywiązywanie dużej wagi do treści kształcenia, unikanie wszelkich tematów „pobocznych”

5. formalna relacja uczeń-czauczyciel - dystans

6. nauczanie przebiega w atmosferze powagi, wysiłku, ciężkiej pracy

7. brak indywidualizacji, nauczyciel nie różnicuje zadań, wymaga od wszystkich koncentrowania się na takich samych treściach, z zastosowaniem z góry wyznaczonych procedur

8. andragog ponosi odpowiedzialność za wyniki kształcenia, które mierzy zdolnością do odtwarzania wiedzy przekazanej na zajęciach, zawartej w podręcznikach

Model Humanistyczny

1. W centrum procesu dydaktycznego znajduje się dorosły uczący

2. On i jego potrzeby oświatowe wpływają na konstrukcję programu i dobór treści kształcenia

3. Doświadczenie wykorzysta w edukacji jako potencjalne źródło uczenia się

4. Wspólne realizowanie programu przez nauczyciela i uczniów, oparte na partnerskich zasadach podejmowanie decyzji, co do treści, form i metod nauczania

5. Nauczyciel występuje tutaj w roli konsultanta, doradcy, świadczącego pomoc na życzenie uczących się, skupia się na organach środowiska dydaktycznego

6. Indywidualizacja toku nauczania

Bonus Model krytyczny

Negocjacyjny styl pracy andragoga, w którym nauczanie jest rozumiane jako „energetyzowanie” zachęcanie do refleksji, dochodzenie do osobistego rozumienia, do podejmowania ryzyka

Nauczyciel ma kreować swobodną atmosferę, tworzyć sposobność do przejawiania oryginalności do krytycznego myślenia, do współczucia, do uczciwości w kontaktach z ludźmi

Nauczyciel jest tłumaczem złożonej rzeczywistości, przewodnikiem promującym dialog, troszczącym się i przekazującym informacje zwrotne niż oceniającym produkty uczenia się

Zapotrzebowanie na różne modele wynikaja ze zróżnicowanych potrzeb edukacyjnych dorosłych. Wybór zależy od takich czynników jak:

• 
  Cele i treści kształcenia

• Kultury nauczania - uczenia się w instytucjach oświatowych

• Preferencji andragoga

• Charakterystyki uczestników edukacji dorosłych

• Otoczenia edukacyjnego

5. Nauczanie od teorii do praktyki chodzi o samokształcenie. Jak andragodzy widzą to 

kształcenie ich teorie czy coś takiego…

7. Dlaczego w ostatnich czasach edukacja dorosłych jest tak popularna? 

ponieważ powstało wiele możliwości uzupełnienia wykształcenia, dokształcania i uzupełniania braków edukacyjnych, tzw. szkoły drugich szans, licea dla dorosłych itp.

8. Jak zmienia się edukacja obecnie

Przeobrażania w edukacji dorosłych:

1. Wydłużenie okresu edukacji na wszystkie etapy zycia

2. Wdrażanie postulatu edukacji ustawicznej

3. Zmiana założeń i funkcje edukacji dorosłych

4. Modernizacja treści kształcenia

5. Wdrażanie postulatu aktywnej roli ucznia

6. Identyfikacja procesu kształcenia przez zastosowanie nowych technologii

9. Jakie są warunki uczestnictwa w edukacji dorosłych z punktu widzenia andragogów?

10.Jak rozwija się praktyka edukacji dorosłych (nie wiem czy odpowiedz jest prawidłowa)

DWA UJĘCIA:

TRADYCYJNE:

• Rozwój dorosłych

• Kształcenie dorosłych

• Instytucje oświaty dorosłych

• Szkolnictwo dla dorosłych

• Nauczyciel edukacji dorosłych

• Kapitał ludzki

WSPÓŁCZESNE

• Deinstytucjonalizacja

• Komercjalizacja edukacji dorosłych

• Autoedukacja

• Media w edukacji

• Kompetencje

CAŁOŻYCIOWY PROCES UCZENIA SIĘ DOROSŁYCH:

INSTYTUCJONALNY

1. edukacja dorosłych, szkoły, kursy

2. indywidualne projekty i samokształcenie

NIEISTYTUCJONALNY (NIEZAMIERZONY)

1. turystyka, rekreacja, konsumpcja, wolontariat

2. nowe role społeczne, kolejne etapy życia

TO JUŻ CHYBA NIE PASUJE DO TEJ ODPOWIEDZI…

Wyzwania dla aktualnych badań nad oświatą dorosłych:

1. Globalizacja rynków pracy i rynków finansowych - bezrobocie, obszary biedy, niski standard życia, relacje systemu oświaty i zatrudnienie

2. Mikroelektronika, technologie komunikacyjne i informatyczne i ich związek z oczekiwanymi przez rynek pracy kwalifikacjami oraz z ofertą edukacyjna. Nowe społeczne nierówności jako efekt informatycznego wykluczenia.

3. Ruchy migracyjne i masowa emigracja Polaków.

4. Zmiany w podstawowych relacjach rodzinnych i pedagogicznych - kierunki przemian współczesnej rodziny, indywidualizacja

5. Skutki społeczne „skoku” modernizacyjnego modernizacyjnego systemie oświaty.

6. Upowszechnienie edukacji kobiet, inflacja dyplomów, instrumentalne podejście uczniów do nauki.

7. Ekspansja zawodów pedagogicznych.

11. Ile procent ludzi korzysta z kształcenia ustawicznego

GRUPA B

TESTOWE:
1. zaznaczyć ile procent dorosłej populacji kształci się czy jakoś tak.

 (do wyboru odp. 18, 34, 64)

2. Trzeba było tez wybrać, jakiej funkcji obecnie nie pełni andragogika (albo oświata dorosłych)

Funkcje andagogiki:

1. Kształcenie zawodowe, inwestowanie w kapitał ludzki

2. udzielanie wsparcia w przystosowaniu się do zachodzących zmian „nowa socjalizacja” człowieka dorosłego

3. wyrównywanie szans oświatowych - likwidowanie nierówności s[społecznych „szkoły drugiej szansy”

4. pomoc w przystosowanie się do życia w społeczeństwie demokratycznym, obywatelskim, inwestowanie w kapitał społeczny

5. pomoc w zagospodarowaniu zasobów czasu wolnego - wychowanie do czasu wolnego

Funkcje edukacji dorosłych wg T.Wujka:

1. funkcja zastępcza - polega na przekazaniu ludziom dorosłym tych wiadomości i ukształtowaniu u nich tych umiejętności czy tych dyspozycji i sił umysłowych, cech charakteru, których których jakichkolwiek przyczyn nie zdobyli w czasie normalnego nauczania szkolnego określonego przez ustawowy obowiązek szkolny

2. funkcja ekonomiczna - wyraza się ona we wpływie edukacji dorosłych na wydajność ekonomiczna jednostek ui grup społecznych. Głównie polega na podniesieniu poprzez poprawę kwalifikacji dorosłego wydajności jego pracy i poprawie jakości je wytworów

3. funkcja popularyzacyjna - polega na rozpowszechnieniu wśród szerokich kręgów społeczeństwa najnowszej wiedzy z różnych nauk, polityki, techniki, kultury i sztuki, z codziennego zycia i pracy.

4. funkcja adaptacyjna - polega na przystosowaniu człowieka do warunkó, w jakich się w danej chwili znalazł

5. funkcja polityczna ( lub ideologiczna) - wyraża się w w podnoszeniu przez edukacje świadomości politycznej i ideologicznej członków określonych grup - stosownie do wymagań chwili.

6. funkcja konstruktywna - wyraża się w przekształcaniu na lepsze, w podnoszeniu na wyższy poziom organizacyjny i cywilizacyjny życia jednostek jednostek grup.

7. funkcja profilaktyczna - aktywność edukacyjna to dzisiaj skuteczny sposób na zabezpieczenie przed utrata pracy, nieszczęśliwymi wypadkami a nawet chorobą.

3. Trzeciego pyt nie moge sobie przypomniec.

OTWARTE:

1. Porównać dwa modele-technologiczny i humanistyczny.

Model technologiczny

Chodzi o wiedze teoretyczna, to model szkolny i dotyczy technologii nauczania. Ten model jest charakterystyczny dla wiedzy formalnej.

Czemu służy edukacja? Ma ona służyć podnoszeniu postępu społecznego. Ludzie będą wiedzieć to, co wiedzą już do tej pory i będą robić jeden krok do przodu wiedzę rozumie się jako zbiór pewnych sądów i muszą być one naukowo uwiarygodnione. Zbiór wiarygodnych informacji istnieje jako osobny byt. Potrzebujemy pośrednika między czymś dalekim i kogoś, kto potrafi przekazać nam wiedzę.

Nauczyciel - przekazuje wiedzę. On już ją posiada. Wiedza ta jest niepodważalna. Człowiek, który chce uczyć się na podstawie tego modelu, uważany jest za kogoś kto chce poznawać. Nasz status mówi o naszej niewiedzy. Technologia polega na tym, że to my będziemy nauczać. Ktoś przedstawia nam wiedzę już zgromadzoną. Nauczyciel jest odpowiedzialny za proces nauczania. Później dochodzi do weryfikacji, czyli do sprawdzenia wiedzy.

Kontakt społeczny - struktura społeczna jest miejscem gdzie edukacja się rozgrywa. Kształcenie wiedzy i jej dopuszczenie do roli, którą będziemy pełnić.

Wady:

• przekazywanie gotowej wiedzy, narzuconej nie biorac pod uwage doświadczeń i opinii jednostek,

• zamknięty styl nauczania,

• brak indywidualizacji w nauczaniu

• odtwarzanie wiedzy podręcznikowej

• relacje uczen nauczyciel SA formalne, dystans

• kierowanie, organozwanie, zaprogramowanie uczenia się

• podejście instrumentalne

Zalety:

• model ten w pracy z dorosłymi w formach szkolnych spełnia funkcje kompensacyjna wobec niedostatków poprzedzającej edukacji oraz deficytowa samych uczniow

Model humanistyczny

Chodzi o zdobycie umiejętności. Wyrasta z krytyki modelu technologicznego. Ta edukacja nie jest nastawiona na uzyskanie poziomu wykształcenia.

Wg Daniel Koll „ludzie nawet wykształceni nienawidzą się uczyć”. Ten model nazywa się humanistyczny, ponieważ mówi kim jest człowiek i jakie SA jego potrzeby. Potrzeby osobiste i samorealizacyjne ucznia stoją w centrum.

Wg Daniel Koll „ludzie dorośli są odbiorcami Widzy”. Czyli ucza się po to, ponieważ maja problem w życiu i chcemy je pozytywnie rozwiązać. Pojawia się egzamin praktyczny, jako etap kończowy uczenia się.

Nauczyciel - to ktoś, kto podejdzie do nas i pokaże jak się uczyć. Będzie naszym partnerem. Jego zadaniem jest podtrzymywac to uczenie się. Ma pracować nad naszą edukacją i motywacją. Stawia nam praktyczne zadania którym możemy sprostać. Odpowiedzialnośc za uczenie się spoczywa po dwóch stronach. Chodzi o posiadanie umiejętności.

Wady

Zbytnia wiara w potencjal edukacyjny jednostki, w jego mozliwosdci realizacyjne, motywacje do ciągłego uczenia się

Zalety

• Program tworzony wspólnie przez nauczyciela i ucznia, oparty na doświadczeniach i potrzebach ucznia

• Nauczyciel jest doradca, konsultantem, wspiera w razie potrzeby ucznia

• Wytwarza się partnerska relacja, atmosfera miedzy nauczycielem a uczniami

Model krytyczny

Gromadzenie żywej wiedzy. Dotyczy wiedzy, która w wyniku interakcji jest bytrem powszechnym. Myślenie o społeczeństwie ma charakter poznawczy

Człowiek - to osoba dążąca do wolności, chcąca się pozbyć ograniczen o mysleniu. Chodzi o obudzenie świadomości, zastanowienie się o pójscie dalej. Np.krytyka nauczyciela - poglądy, do czego mnie to doprowadzi. Śieganie do doświadczenia nie jest źródłem samowiedzy i punktu wyjścia. Whg malewskiego pierwszym nauczycielem nie był Sokrates.

Nauczyciel- chce wprowadzić w ruch pewnie mechanizm. Chce pokazac nam okrelsony tor myslenia. Ale nie wie dekad pojdziemy.

Model krytyczny - jest modelem misyjnym, jest partnerstwem. Chodzi o pokazani niższej pozycji nauczyciela wobec ucznia. To co jest kryterium, jest zdolbnoscia do zmiany zycia. To czego się dowiemy ma siłe zmiany w naszym życiu.

Wady:

• Grupy defaworyzowane nie widzą potrzeby edukacji, zbyt rzadko nagłaśnia się pozytywne przykłady takiej zmiany

• Niska samoświadomość tych osób i niechęć wobec edukacji

• Zbyt niska potrzeba celowej pracy nad swoją tożsamością w ramach zajęć edukacyjnych

• Brak wsparcia dla tych działań ze strony państwa

Zalety:

• Edukacja zorientowana na podnoszenie jakości życia

• Tradycyjnie adresowany do jednostek, grup defaworyzowanych, które z uwagi an swoje niekorzystne położenie społeczne i materialne, pozbawione SA szansy korzystania z możliwości jakie oferuje współczesny świat

• Nauczyciel budzi świadomość jednostki

• Nauczanie oparte na metodach dialogowych

• Bardzo ważne doświadczenie, które jest podstawą samowiedzy

2. Jakie kompetencje powinien posiadać nauczyciel dorosłych?

Praca nauczyciela służy przekazywaniu i przetważaniu wiedzy. Nauczyciel powinien uruchomić w uczniach proces uczenia się. Kształtować postawy jak i pomóc uczniom pracować nad tymi postawami.

Nauczyciel:

- praca z wiedza w systemach szkolnych i pozaszkolnych

- praca w społeczeństwie społeczeństwie dla społeczeństwa

- pracuje z innymi ludźmi

Postawy nauczyciela:

1. Postawy wobec społeczeństwa, postawy obywatelskie i społeczne

2. Postawy wobec nowych technologii

3. Postawy wobec wiedzy i zaangażowania w rozwijanie postawy wobec całożyciowego uczenia się

Kompetencje nauczyciela

• Zawodowe

• Odpowiednie cechy osobowościowe

• Postawy

• Wiedza

• Umiejętności: społeczne, praktyczne poznawcze

• Potrafi pracować z ludźmi

• Umiejętność menadżerskie

• Rozwinięta inteligencja emocjonalna

• Wiedza o potencjalnym odbiorcy, powinien znać uczniów, ich cechy emocjonalne i poznawcze

• Wyposażenie w umiejętności nawyk uczenia się dorosłych

• Od funkcji kompensacyjnej (adaptacyjnej) do funkcji emancypacyjnej (właściwej)

Od modelu technologicznego do modelu humanistycznego

• Odejść od encyklopedyzmu, dojść do selektywnego rozumienia treści

Aktywna rola ucznia potencjalnych procesie uczenia się

• Dostrzeganie potencjalnych możliwości rozwoju ucznia,

• umiejętności doradzania, wsparcia, dobór metod samodzielnego uczenia się

• Zastosowanie nowych technologii, ich znajomość

Nauczyciele pracujący z dorosłymi mogą charakteryzowac się:

a) dominującą orientacją pedagogiczną - najważniejsza jest realizacja treści nauczania

b) dominującą orientacją andragogiczną:

- wprowadzenie osoby uczącej się w kontekst edukacyjny

- uwzględnienie warunków tworzących klimat sprzyjający uczeniu się

- włączenie osoby uczącej do planowania procesu uczenia się

- wspomaganie osoby uczącej się w diagnozowaniu jej potrzeb

- wspomaganie osób uczących się w realizacji ich planów

- właczenie osób uczących się w proces ewaluacji osiąganych wyników

3. Czy postulat o kształceniu kapitału społecznego jest aktualny? Kapitał społeczny i jego funkacje.

4. Jakie są różnice między kształceniem nieformalnym a pozaformalnym?

GRUPA C

TESTOWE:

1. Jaki jest procent absencji edukacyjnej dorosłych? 24, 34 lub 64 (coś takiego)
2. Kto przyczynił się do rozwoju andragogiki jako dyscypliny naukowej? Freud, Dewey czy Lindeman?

Odp. Lindeman 1929r. jego założenia głosza, że:

• Dorośli maja motywacje do uczenia się kiedy aja potrzeby i zainteresowania

• Orientacja dorosłych na uczenie się koncentruje się na zyciu

• Doświadczenie jest najbogatszym źródłem w uczeniu się dorosłych

• Dorośli maja głęboka potrzebę kierowania samym sobą

• Indywidualne różnice między ludźmi pogłębiają się wraz z wiekiem

3. Zasady: systematyczności, poglądowości, trwałości wiedzy,

OTWARTE:

4. Uzasadnij twierdzenie współczesnych andragogów, że edukacja dorosłych nie wyrównuje ich szans życiowych,

5. Porównaj zadania i funkcje edukacji dorosłych przed wojną i po 1989 roku

PRZED WOJNĄ

Rozwój oświaty dorosłych w Polsce od XVIII wieku do 1994 roku

• Początków nowożytnej oświaty dorosłych upatruje się w rozwoju przemysłu i nauki. Ważną rolę w stanowieniu celów oświaty dorosłych wywierała filozofia Oświecenie i związane z nią nowe poglądy na społeczeństwo i państwo.

• Na powstanie i rozwój oświaty na ziemiach polskich wpłynęły także prócz czynników społeczno-gospodarczych tendencje narodowowyzwoleńcze. Występowała bowiem naturalna dążność do wyzwolenia się z zaborów i zachowania polskości.

• Z inicjatywy działaczy Komisji Edukacji Narodowej profesorowie Akademii Krakowskiej prowadzili niedzielne prelekcje dla rzemieślników, a szkoły urządzały cykle wykładów publicznych i zwracały większą uwagę na współpracę z rodzicami

• W 1767 r. Paweł Brzostowski stworzył i wyposażył pierwszy dom ludowy - miejsce życia społecznego i kulturowego miejskich chłopów

• Zenon Rociszewski w 1812 r. wydał elementarz „Nauka czytania i pisania dla żołnierzy XVIII pułku piechoty

• Przez cały niemal XIX wiek oświata dorosłych była oświatą dla ludu

• W 1872 r. w Poznaniu powstało Towarzystwo Oświaty Ludowej

• W 1880 r. Towarzystwo Czytelni Ludowych

• W 1857 r. powołano do życia Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk

• Znaczącą rolę w krzewieniu idei narodowych spełniała działająca w Poznaniu Biblioteka Raczyńskich

• W 1879 r. powstał Towarzystwo Ludowe Oświaty i Pracy oraz w 1891 r. Towarzystwo Szkoły Ludowej - zajmowały się zakładaniem szkół ludowych, działalnością biblioteczną, odczytową, teatralną

• W XIX w. w Polsce szczególne piętno na pracy oświatowej wywarły warunki oświatowe. W zaborze rosyjskim powstawały wówczas takie organizacje oświatowe jak Polska Macierz Szkolna i Uniwersytet dla Wszystkich w Warszawie

• W latach 1817-1823 w Wilnie Filomaci zorganizowali ruch samokształceniowy

• Od 1841 r. Moraczewski i Libelt organizowali wykłady publiczne

• Ewaryst Estkowski redagował w Poznaniu „Pismo dla nauczycieli ludu wiejskiego”

• W Warszawie od 1898 r. zaczął ukazywać się „Poradnik dla samouków”

• Przyczyny polityczne (rewolucja 1905) obok gospodarczych wzmagają rozwój oświaty dorosłych na przełomie XIX i XX wieku

• W 1990 pod Warszawą powstaje pierwszy uniwersytet ludowy z internetem

• W 1913 r. w Krakowie powstaje pierwsze w kraju dzieło andragogiczne pt. „Praca oświatowa, jej zadania, metody, organizacja”

• W 1899 r. socjaliści wydają pierwsze czasopismi andragogiczne pt. „Wiedza dla wszystkich”

Oświata dorosłych w okresie II Rzeczypospolitej (1918 - 1939)

• W 1919 r. powstaje Centralne Biuro Kursów dla Dorosłych, które po 1928 r. przemienia się w Instytut Oświaty Dorosłych

• W 1929 r. IOD opracowuje osobne programy szkół powszechnych dla dorosłych i osobne dla młodzieży pracującej - wzrasta w tym czasie liczba uniwersytetów powszechnych

• W środowisku wiejskim powstają uniwersytety ludowe

• Rozwijają się także badania nad oświata dorosłych - głównym przedmiotem badań były: analfabetyzm, czytelnictwo, metody pracy oświatowej z dorosłymi

• Powstawały liczne prace i czasopisma

• Oświatę pozaszkolną II RP charakteryzuje bogactwo form i metod działania, wysoki poziom prac teoretycznych i wartościowe piśmiennictwo

Okres II wojny światowej

• Oświata dorosłych miała tajny charakter

• W grudniu 1939 r. powstała Tajna Organizacja Nauczycielska

• W 1940 r. Delegatura Rządu na kraj powołuje tajny Departament Oświaty i Kultury. W ramach tego Departamentu zaczął działać Wydział Oświaty dorosłych

• Przedwojenne socjalistyczne stowarzyszenie powołują do działania Ludowy Instytut Oświaty i Kultury

• Działały w konspiracji amatorskie zespoły teatralna

• Drukowano nielegalne polskie książki

• Rozwijało się samokształcenie

• Działalność oświatowa była także prowadzona w obozach jenieckich

4. Rozwój oświaty dorosłych w Polsce po II wojnie światowej

• Do podstawowych zadań oświaty dorosłych należało przede wszystkim pozyskanie społeczeństwa do socjalistycznych przemian społ.-gosp. A także zintegrowanie kulturowe. Podstawowym warunkiem realizacji wszelkich zadań oświatowych było zlikwidowanie analfabetyzmu

• Okres pierwszy od 1944-1948 wiąże się z kontynuacją przedwojennych form pracy oświatowej i trwa do 1948 r.

• Drugi okres lata 1949-1956 to działalność oświatowa centralnie planowana, likwidująca wszelkie regionalne odmienności w tym zakresie

• Po marcu 1968 r. rozwija się niezależna oświata

• Lata 1968-1980 to nowy okres w oświacie dorosłych, gdzie mamy do czynienia ze szczególnym rozziewem miedzy poziomem wykształcenia, treścią pracy i warunkami bytu

• W latach 1980-1981 mamy do czynienia z „wybuchem” różnych pozapaństwowych form oświaty dorosłych. Rozwój ten został przerwany 13 .12.1981 r. wraz z ogłoszeniem stanu wojennego w Polsce

• Od tego czasu aż do roku 1989 następuje silna indoktrynacja społeczeństwa

• Od roku 1989 mamy do czynienia z transformacja ustrojową

Cele i zadania oświaty dorosłych w Polsce po II wojnie światowej

• Tworzenie nowej socjalistycznej inteligencji

• Dopływ brakujących kadr do różnych dziedzin gospodarki i kultury narodowej

• Zapewnienie wszechstronnego rozwoju człowieka, żyjącego i pracującego w kraju budującym socjalizm

• Rozszerzenie podstaw wykształcenia ogólnego

• Zdobycie zawodu i podnoszenia kwalifikacji

• Oświata dorosłych w latach 60 - ekonomiści zaczęli dowodzić, że oświata jest ważnym czynnikiem rozwoju ekonomicznego, a wykształcenie uznawano za ważny czynnik determinujący karierę. Głównym celem edukacji dorosłych staje się orientacja na karierę

• Oświata dorosłych w latach 70 - można zauważyć brak korelacji miedzy kształceniem, działalnością człowieka i warunkami jego życia. Plany kształcenia dorosłych podporządkowane były bilansom kadr kwalifikowanych i perspektywom programu społeczno-ekonomicznego rozwoju kraju

• Przełom lat 80 wykazał, że instytucje oświatowe nie przystawały funkcjonalnie do stopnie złożoności, destrukcji i niedoborów ich społecznego i kulturalnego otoczenia

5. Niezależny Ruch Oświatowy w Polsce

• NRO w Polsce rozwinął się w latach 70. i 80.

• Podstawą dla oświatowego działania opozycyjnego było założenie, że przynależność człowieka do narodu i społeczeństwa nie jest rzeczą daną raz na zawsze, lecz jest świadomą i suwerenną decyzją. Promowano więc w edukacji postawę konieczności dokonywania wyborów

• Preferowana w programach opozycyjnych II połowy lat 70. „niesuwerenność podmiotu” była uwarunkowana koniecznością działań wspólnotowych i solidarnych

• W 1978 r. niezależny ruch oświatowy powołał Towarzystwo Kursów Naukowych

• Zróżnicowane były formy działania TKN: wykłady, opieka stypendialna, kontakty naukowe z zagranicą, działalność wydawnicza, sympozja

• TKN było otwarte, grupowało naukowców i intelektualistów z najrozmaitszych środowisk ideologicznych. Była to demokratyczna i współczesna forma oświaty publicznej

• Największym osiągnięciem TKN było przełamania bariery lęku zbierania się ludzi dla celów samokształceniowych

• W serii IDEE wydawanej przez TKN publikowano eseje i polemiki poświęcone trudnym dylematom moralnym i ideowych. Serie te pomyślane zostały jako pomoc materiałowa i ułatwienie orientacji dla młodych uczestników seminariów TKN

• Opozycja polityczna poszukiwała różnych form działalności np. organizowano niezależne kluby oświatowe

Cele i funkcje oświaty dorosłych zmieniały się na przestrzeni wielu lat i nie zawsze jej przejawy były formalnie dostrzegane mimo ich istnienia. Jej faktyczny rozwój, rozpoczął się wraz z szybkim rozwojem techniki i zmianami zachodzącymi w stosunkach społeczno- gospodarczych. Głównym celem ówczesnego kształcenia dorosłych było przekazanie im wiedzy potrzebnej do tego, aby mogli nauczyć się obsługi maszyn w ogóle lub doskonalić swoją wiedzę w tej dziedzinie w obliczu szybko zmieniającej się rzeczywistości.

W Polsce bardziej znaczące inicjatywy w tworzeniu systemu edukacji dorosłych pojawiły się w okresie kryzysu gospodarki feudalnej i próbowania ratowania upadającej państwowości polskiej, a masowy rozwój miał miejsce w okresie pozytywizmu oraz narastania szans na odzyskanie niepodległości. W okresie tym dominowały w niej głównie cele wychowania patriotycznego zgodnie z hasłem „przez oświatę do wolności”.

W latach międzywojennych w większości poczynań edukacyjnych skierowanych na ludzi dorosłych chodziło o kształtowanie w nich cech propaństwowych, wyrobienie umiejętności współpracy i współdziałania z innymi grupami społecznymi i narodowymi, neutralizowanie wad społecznych i konfliktów międzyklasowych i międzypartyjnych w celu przystosowania ich do życia w odbudowywanym państwie.

W edukacji dorosłych po II wojnie światowej znaczny nacisk położono na ukształtowanie cech zaangażowania w nowy ustrój i akceptację nowych sojuszy politycznych.
Przełom polityczny końca lat 80-tych i początku lat 90-tych spowodował kolejne zmiany głównych celów edukacji dorosłych w Polsce, które zaczęły zmierzać od tej pory do odbudowy wartości patriotycznych i chrześcijańskich, przekazania prawdy o naszej przeszłości oraz do rozwinięcia indywidualności kształcących się.
Człowiek zawsze jednak był i jest osobą, przedmiotem współtworzącym własny los bez względu na czas historyczny i warunki, w jakich żyje.

1989 i po 1989

Przed 1989 r .formułowano listy zadań i funkcji andragogów. Stanisław Kaczor wyróżnił funkcje wychowawczą, dydaktyczną, działacza społecznego, badawczą, społeczno-opiekuńczą oraz innowacyjna. Podobne funkcje nauczyciela dorosłych przedstawił po przełomie politycznym 1989r. Czesław Banach, rozszerzając ich zakres o dalsze dwie: środowiskową i socjalizacyjną. Jednocześnie zaproponował, by funkcje te rozpatrywać także w ujęciu kompetencji zawodowych o następujących zakresach:

• Nauczania i wspierania rozwoju

• Wychowania i samowychowania uczniów

• Opieki, wyrównania warunków kształcenia

• Diagnozowania

• Resocjalizacji

• Działalności innowacyjno-reformatorskiej

• Współpracy ze środowiskiem zamieszkania i pracy

• Organizacji pracy własnej i zbiorowej

6. Opisz, z jakich założeń, koncepcji i dyscyplin naukowych czerpie andragogika?

Współdziałanie andragogiki z innymi naukami, jej interdyscyplinarność

• Z pedagogiką ogólną

• Z naukami filozoficznymi

• Z naukami psychologicznymi

• Z socjologią oświaty, wychowania i socjologią kultury

• Z historią społeczno - gospodarczą, historią kultury i wychowania

• Z naukami przyrodniczymi (nauki biomedyczne, fizjologia)

• Z gerontologią (przygotowanie jednostki do życia trwającego dłużej, wypełnionego aktywnością kulturalno - oświatową)

• Z bioniką (współpraca człowieka z maszyną, właściwości człowieka jako operatora)

• Z anatomią, higieną

• Z demografią, metodologią nauk, ekonomiką kształcenia (zależność między rozwojem społeczno - gospodarczym kraju a rozwojem oświaty), naukami politycznymi oraz ekologią

• Z cybernetyką (rozumienie nowych pojęć np. informacja, sterowanie, możliwości unowocześniania sposobów kształcenia)

• Z informatyką

Wszystkie te związki wzbogacają andragogikę i umożliwiają jej rozwój. Andragogika korzysta nie tylko z ich uogólnień, ale i z metodologii badawczej. jest jednak odrębną dyscypliną naukową bo ma swoją problematykę badawczą.

7. Jak nauczyciel może pomóc uczniowi w samokształceniu, co to jest samokształcenie?

Samokształcenie - samodzielne zdobywanie wiadomości, umiejętności i sprawności praktycznych z określonej dziedziny wiedzy. W szerszym ujęciu - kształtowanie własnej osobowości według własnego wzoru ideału.

Nazywane również "samouctwem". Samokształcenie osiąga optymalny poziom wtedy, gdy przekształca się w stałą potrzebę życiową człowieka oraz stanowi oparcie dla kształcenia ustawicznego. Proces ten rzadko występuje w czystej postaci, często bywa powiązany z tradycyjną nauką w szkole bądź kształceniem korespondencyjnym.

Czynniki wpływające na samokształcenie

Styl uczenia się, wcześniejsze doświadczenia w danej dziedzinie, orientacje społeczną, skuteczność , wcześniejszą socjalizacje w zakresie uczenia się, poczucie umiejscowienia kontroli.

Strategia samokształcenia wchodzi w skład głównych strategii kształcenia dorosłych

1. Samokształcenie jest to sposób osiągania korzyści poprzez działalność, której cele, treści, warunki i środki ustala sam podmiot.

2. Samokształcenie może być realizowane jako w pełni autonomiczne, planowane, przeprowadzane i oceniane całkowicie samodzielnie przez uczący się podmiot, może też być częściowo wspomagane i kierowane zewnątrz.

3. Samokształcenie kierowane z zewnątrz polega na indywidualnym przyswajaniu wiedzy, umiejętności i nawyków czy tez urabiania cech charakteru, realizowanym głównie własnym wysiłkiem osoby uczącej się, lecz również wspomaganym częściowo bezpośrednio bądź pośrednio przez inna osobę.

4. powodzeniu działań samokształceniowych podmiotu decydują przede wszystkim dwa czynniki:stopień motywacji tego podmiotu do opanowania określonej wiedzy oraz stpień znajomości predyspozycji w tym względzie.

Samokształcenie jak podstawowa strategia edukacji całożyciowej.

Oświata w duchu założeń edukacji ustawicznej powinna przygotowywać do samokształcenia.

Francuzki andragog Pilippe Carré wyodrębnił 5 model samokształcenia: integralny(pogłębianie wiedzy i wzbogacanie umiejętności), egzystencjalny(doświadczenia), edukacyjny(ułatwianie uczenia się, tworzenie własnego programu nauczania), społeczny(charakteryzuje go uczestnictwo w grupie), poznawczy(wzbogacenie wiedzy i podnoszenie kompetencji).

S. jest podstawowa strategia uczenia się przez całe życie. Cechuje je świadomość, celowość oraz samodzielność działań, dominuje ono w edukacji formalnej i pozaformalnej dorosłych.

1.wspolczesne uzasadnienie samokształcenia

Samokształcenie jest kluczowa dla XXI w. kompetencja społeczeństwa wiedzy. Społeczeństwo(wiedzy/informacji/uczenia sie)nosi cechy otwartości, wolności, demokracji, samorządności, co wymaga od ludzi nieustannie samodzielnych decyzji i odpowiedzialności, krytycyzmu i racjonalizmu myślenia. Wskazuje na konieczność ciągłego samokształcenia. Samokształcenie jest główna strategią eduk. ustawicznej, nie można jednostki zmuszać do ciągłego uczenia się w zinstytucjonalizowanych. Możliwości samokształcenia wzmacniają nowoczesne środki kształcenia.

2.wyjasniena terminologiczne

Wg Z. Matulki nadrzędnym wobec samokształcenia pojęciem jest samoedukacja w której skład wchodzą: samowychowanie(wypracowanie wartościowych , przekonań, postaw, ukształtowanie charakteru moralnego, kultury estetycznej oraz sprawności fizycznej) samokształcenie(poznanie rzeczywistości, rozwój intelektualny). Oba te procesy nakładają się na siebie i dlatego najczęściej rozpatruje się je łącznie pod pojęciem samokształcenia lub autoedukacji.

Bogdan Suchodolski wymienia 4 grupy głównych potrzeb kierujących dążeniami samoksztalceniowymi: potrzeba poznania świata, potrzeba sprawnego działania, potrzeba poznania siebie, potrzeba własnego rozwoju.

Różne znaczenia samokształcenia: działalność edukacyjna skierowana na zdobycie wiedzy, zastępowanie nauki szkolnej lub uniwersyteckiej, mata kognitywne strategie uczenia się, nieformalna/spontaniczna edukacja, sytuacyjne uczenie się, uczenie się przy wsparciu multimediów, uczenie się w toku działania, twórcza postawa uczonych wynalazców i artystów.

Samokształcenie jest zarówno procesem oświatowym, jak i stylem życia, które charakteryzuje aktywne poznawanie świata i siebie, doskonalenie swej osobowości we wszystkich dziedzinach kształcenia i wychowania, nie tylko umysłowej, ale także społeczno-moralnej, estetycznej i fizyczno-zdrowotnej.

Rodzaje samokształcenia(zewnętrzne uwarunkowania):

1.samokształcenie wspomagane lub kierowane(forma poradnictwa, konsultacji, fragmentarycznego kierownictwa bezpośredniego)

2. Samokształcenie kierowane pośrednio (poprzez autorów, twórców oraz redaktorów źródeł informacji takich jak: podręczniki, programy i pakiety multimedialne, materiały pomocnicze)

3.samok. samoistne/właściwe(czerpanie wiedzy ze źródeł naukowych, materiałów i komunikatów nie przeznaczonych do samokształcenia, z obserw. otaczającej rzeczywistości)

3.Uwarunkowania samokształcenia

S. jest wielorako i indywidualnie uwarunkowane. Zdolność samokształcenia właściwego pojawia się w okresie dojrzewania i odkrywania jaźni. Wg Znanieckiego s. jest jednym z 3 czynników kształtujących osobowość człowieka, obok samorzutnego procesu rozwoju oraz wychowania.

U podstaw procesu uczenia się leża rozpoznania neurobiologii, na tej podstawie formuje się neurodydaktyczne implikacje procesu s. (m.in. procesy zachodzące w mózgu podczas uczenia się, sposoby automotywacji, współpraca obu półkul mózgowych, preferencje co do sposobu uczenia się) To pozwoliło na wypracowanie modelu WSWS- wysokiej samooceny i wiary w siebie, który decyduje o efektywności procesu samokształcenia.

Składniki tego modelu: przynależność, aspiracje, bezpieczeństwo, tożsamość, sukces. Wpływ na s. maja 2 grupy czynników: OSOBOWE - WEWNETRZNE(wcześniejsze doświadczenie edukacyjne, upodobania i preferencje dotycz. Form, metod uczenia się, postawa wobec wiedzy, ocena własnej samodyscypliny, umiejętność organizowania czasu wolnego, wpływy wychowawcze) I SYTUACYJNO - ZEWNETRZNE (sytuacja rodzinna, finansowa, możliwości czasowe, dostępność źródeł wiedzy, wymogi środowiska). Oba uwarunkowania wpływają na motywacje do samokształcenia. Motywy rozwijania aktywności autoedukacyjnej dzielimy na 2 grupy : motywacja zew.( kierowanie się autoteliczna wartością samodoskonalenia się) I wewnętrzna(kierowanie się intencjami utylitarnymi). Motyw. Wew. Gwarantuje większa trwałość i efektywność procesu samokształcenia, uniezależniona od zewnętrznych nagród. Ważnym zadaniem oświaty jest przekształcanie pod wpływem oddziaływań edukacyjnych, motywacji zewn. na wewnętrzna.

Samokształcenie nie jest wyłącznie indywidualnym procesem, posiada tez wymiar społeczny - korzysta z pomocy nauczycieli i instytucji oświatowych oraz przygotowuje do pełnienia w społeczeństwie różnych ról i zadań. Edukacja powinna przyczyniać się do ukształtowania postawy autoedukacyjnej - społecznie dojrzalej i odpowiedzialnej za swój rozwój.

4. Wdrażanie do samokształcenia (W. do S.)

Na przygotowanie do S. wg. Okonia składają się: 1) działalność adaptacyjna w szkole, 2) integracja kształcenie z samokształceniem <w szkole i poza szkołą> 3) różne formy pracy samokształceniowej z twórczością.

Proces wdrażania do s. narasta stopniowo - Cz. Maziasz wyróżnia 3 stopnie: I -elementarny (praca samokształceniowa), II - wyższy (rozwijanie sprawności intelektualnych), III - najwyższy (praca naukowa). Najpełniejszą koncepcję wdrażania do s. przedstawił J.Półturzycki: 1) przygotowanie do org. Pracy samodzielnej; 2) wdrażanie do: rozumienia prawidłowości procesu uczenia się i s., rozumienie metod nauczania - samodzielne uczenia się.

I Opanowanie techniki uczenia się stanowi początek W.do S. składa się na nią:

Planowanie i org. swojej pracy; umiejętności potrzebne w procesie kształcenia (obserwacja, dyskusja, dobór lektur, notatki); umiejętność notowania i opracowania materiału w postaci planu, tabel, itp.; umiej. korzystania z pozatekstowych źródeł infor.; umiej. rozumienia poznawanych treści

II Korzystanie z opanowanej wiedzy i jej wyrażanie:

Umiejętności: Odp. na pytania; rozwiązywanie zadań; pisanie wypracowań; referaty; uczestnictwo w dyskusjach; korzystanie z multimediów i masmediów.

III Budzenie i rozwijanie indywidualnych zainteresowań i zamiłować:

Motywacja do dalszego uczenia się, szacunek do wiedzy i nauki, chęć jej aktywnego zdobywania.

ELEMENTY SYSTEMU WDRAŻANIA DO SAMOKSZTAŁCENIA:

- lekcje przedmiotowe, zajęcia wdrażające nowe sposoby pracy umysłowej, lekcje wychowawcze, indywidualna lektura, praca uczniów w domu, praca w grupach, rozmowy indywidualne, środki dydaktyczne, kontrola i ocena

Samoucy mogą liczyć na co najmniej trzy rodzaje wsparcia:

- Pierwszy z nich odnosi się do pomocy w opanowywaniu różnorodnych metod i technik uczenia się ( które mają na celu m.in.: wyjaśnianie i artykulację własnych potrzeb uczniów, ułożenie planu pracy, motywowanie; tworzenie baz danych, opanowanie umiej. Filtrowania treści, nabycie zdolności odwoływania się do różnych treści, umiej. Samokontroli i ewaluacji, rozwój meta kognitywnych mechanizmów kierowania)

- Pomocy innego rodzaju udzielają eksperci - nauczyciele, animatorzy, doradcy, partnerzy rozmów (którzy muszą przestrzegać w swoim postępowaniu następujących reguł: włączać się w proces autoedukacji w taki zakresie, jakiego życzy sobie uczący; nie powinni pouczać, ani proponować gotowych rozwiązań lecz dawać wskazówki, nie powinni być w grupach moderatorami -tylko równouprawnionymi partnerami, nie powinni ograniczać róznych możliwości w podejmowaniu samodzielnej decyzji)

- Kolejnym rodzajem pomocy w autoedukacji są propozycje instytucji edukacyjnych (Ich szczególna rola może polegać na: zbliżaniu osób o podobnych zainteresowaniach; przekazywaniu do dyspozycji pomieszczeń, sprzętu, pomocy dydaktycznych; udzielaniu org. i administracyjnej pomocy; umożliwianiu kontaktów w innymi grupami)

5. Nauczyciel (N.) jako organizator procesu samokształcenia (S.) dorosłych

N. może wzmocnić S. poprzez: *poradnictwo/konsultacje, *udostępnianie środków dydaktycznych, *stwarzanie sytuacji do nabywania doświadczeń, *poparcie społ.-moralne.

Głównym zadaniem N. jest wywoływanie motywacji do uczenia się i jej podtrzymywanie.

4 warunki - podstawą pobudzania i podtrzymywania motywacji ucznia: UWAGA, TRAFNOŚĆ,PRZEKONANIE,SATYSFAKCJA- modelARCS(attention,relevance,confidence, satisfaction)

N. staje się więc organizatorem odpowiednich warunków uczenia się - materialnych i psychologicznych. Musi być dobrym znawcą praw psychologicznych rządzących procesem uczenia się, jak i uwarunkowań dydaktycznych. Stoi niejako na uboczu - nie narzuca celów; sugeruje jednak najlepsze dla danego ucznia metody i techniki zdob. Wiedzy. Powinien dbać o rozwój umiejętności samokształceniowych ucznia.

Wg. R.G. Brocketta i R. Hiemstry, N. organizujący samokształcenie musi podjąć czynności:

- dostarczanie infor. na wybrane tematy (wykład/media), -służyć uczniom jako źródło wiadomości, -asystować uczniom w identyfikacji ich potrzeb i kompetencji, -dostarczać indor. zwrotnej w zakresie realizacji kolejnych etapów planu uczenia się, -wskazywać dostępne/nowe źródła, - gromadzić indor. w postaci baz danych, katalogów, -kontaktować z ekspertami w danych dziedzinach, stwarzać okazje do nowych doświadczeń, - pracować z uczącymi poza formalnym środowiskiem, - pomagać w zwiększaniu niezależności ucznia, - promować dyskusje, prace w małych grupkach, stawianie pytań<stymulacja>, -pomagać w rozwijaniu pozytywnego stosunku do uczenia się, - kierować procesem uczenia się, któ®y zawiera diagnozę potrzeb, - oceniać doświadczenia edukacyjne ucznia, w trakcie i po zakończeniu procesu.

Sukces ucznia i N. zależy od: *właściwego rozumienia (przez nich) procesu samokształcenia, *posiadania odpowiednich kompetencji(N. i U.) oraz *dobrej współpracy między nimi w zakresie realizowanego procesu S.

6. Samokształcenie Nauczycieli (SN)

Treści SN wynikają z co najmniej z 3 czynników: 1) z istoty i właściwości nauczyciela, 2) z kierunku przemian i zakresu modernizacji szkolnictwa, 3) z teorii pedagogicznej, podejmowanych rozwiązań oświatowych oraz zasad polityki kulturalno-oświatowej.

(dalej są opisane wnioski z badań, m.in.- 37%-49% uczestniczyło w procesie SN,, od 50%- 63% nie widziało potrzeby S., jako powód niepodejmowania własnego doskonalenia podawano ukończone studia, skromne N. w książki przedmiotowe i pomoce techniczne, N. są przywiązani do zawodu, lecz postulują poprawę statusu społ. I warunków materialnych, badani b.wysoko cenią rezultaty i wartości jakie wnoszą studia w wyższych uczelniach).

7. Podsumowanie

Wytrwali w dążeniach samokształceniowcy mogą liczyć na takie rezultaty: *postępująca autonomizacja i indywidualizacja jednostki, *rozwój dyspozycji twórczych, *rozwój samodyscypliny i wytrwałości w dążeniach osobowościowych, *wyraźna dynamika rozwojowa, *wyższy stopień integracji osobowości, *pełniejsze wykorzystywanie wewn. i zewn. możliwości rozwoju.

Aby osiągnąć te efekty należy stawiać sobie wysokie wymagania, oraz nowe pytania, uruchamiać akt woli i autentycznego wysiłku, być gotowym na burzenie stereotypów, Wyzwania te nie dotyczą tylko procesu oświatowego, ale także wszystkich wymiarów ludzkiego życia i działania (np. komunikowania, cielesności, czasu , przestrzeni, sztuki, moralności, kształcenia obywatelskiego, techniki, nauki - P. Langranda // cielesności, rodziny, stosunków międzyludzkich, czasu wolnego, pracy - J. Kargula).

CZESC PYT. CHYBA Z GRUPY D

1. Jak się zmienia praktyczna edukacja dorosłych?

2. Dlaczego andragogika jest teraz ważna?

3. Jakie wytyczne dają andragodzy, aby dorosły mógł się uczyć?

4. Uwarunkowania uczestnictwa edukacyjnego ludzi dorosłych.

5. W jakim kierunku zmienia się praktyka edukacji dorosłych.

PYT. OD JULII KOLEGI (niesprawdzone)

1. Etapy rozwoju edukacji dorosłych po 1945r.,porównaj funkcje pedagogiczne,

Edukacja dorosłych w aspekcie międzynarodowym, cztery fazy:

I. 1949-1960

Konferencja w Danii:

likwidacja skutków wojny, podział Europy na wschód i zachód, dekolonizacja, przyspieszenie przemian

Konferencja w Kanadzie Montreal:

po raz pierwszy oświata dorosłych analizowana jako autonimiczny sektor oświaty

II. 1960-1972

Konferencja w Tokio

Edukacja dorosłych rozpatrywana:

- Jako element systemu edukacji szkolnej i pozaszkolnej

- Jako czynnik wzrostu gospodarczego

III. 1972-1985

Konferencja w Paryżu

Poszerzają się zadania edukacji dorosłych

Dostrzega się prawo do edukacji dla wszystkich

IV. 1997

Konferencja w Hamburgu

Główne przesłanie: uczenie się dorosłych kluczem do XXI wieku.

1996 r. przez UNESCO był rokiem kształcenia ustawicznego

2. Model pedagogiczny i model andragogiczny

Model pedagogiczny

Przypisuje nauczycielowi pełną odpowiedzialność za podejmowania decyzji związanych z tym czego jednostka będzie się uczyć, w jaki sposób i czy już się nauczyła. To rodzaj edukacji kierowanej przez nauczyciela, w której rola ucznia polega wyłącznie na posłusznym wykonywaniu poleceń nauczyciela. Jej założenia:

1. Potrzeba wiedzy - uczący potrzebuje tylko wiedzieć, że muszą się uczyć tego, co mówi im nauczyciel, jeśli chcą zaliczyć uzyskać promocję.

2. Obraz samego siebie posiadany przez uczącego się - obraz uczące się posiadany przez nauczyciela to obraz osobowości zależnej, zatem statecznie obraz samego siebie posiadany przez uczącego się również staje się obrazem osobowości zależnej. W miarę dorastania jednostek ich potrzeba i zdolność do samokierowania, do wykorzystywania własnych doświadczeń podczas uczenia się , do identyfikowania ich własnej gotowości do nauki, a także organizowania uczenia się przez nich wokół problemów życiowych stopniowo rośnie od etapu niemowlęctwa do etapu szkolnego, a następnie wzrasta gwałtowanie w okresie dojrzewania.

3. Rola doświadczenia - doświadczenie ucznia ma niewielka wartośc jako zasób pomocny w uczeniu się. Doświadczeniem liczącym się jest to, które posiada nauczyciel, autor podręcznika i twórca pomocy audiowizualnych. Dlatego też techniki przekazywania wiedzy są kręgosłupem metodologii pedagogicznje.

4. Gotowość do uczenia się - uczniowie są gotowi do uczenia się tego, co nauczyciel zada jako konieczne do zaliczenia i zdania egzaminu.

5. Orientacja w uczeniu się - uczniowie są zorientowani na przedmiot uczenia się, postrzegają uczenie się jako nabywanie wiedzy przedmiot-treść. Dlatego tez doświadczenia związane z uczeniem się zorganizowane są zgodnie z logiką wiedzy przedmiot-treść.

6. Motywacja - uczniowie są zmotywowani do uczenia się przez zewnętrzne czynniki np. stopnie, aprobatę lub dezaprobatę nauczyciela, naciski rodziców)

Model andragogiczny,

Model andargogiczny opiera się na kilku założeniach, które różnią się od założeń modelu pedagogicznego

1. Potrzeba wiedzy - dorośli muszą wiedzieć, dlaczego maja się czegoś uczyć, znaim zaczną. Tough odkrył, że kiedy dorośli zaczynają się uczyć czegoś samodzielnie włożą bardzo dużo energii w badanie korzyści, które będą mogli osiągnąć dzięki uczeniu się i negatywnych skutków uczenia się.

2. Obraz samego siebie uczącego się - dorośli mają obraz samych siebie jako odpowiedzialnych za swoje decyzje i swoje życie. Kiedy już taki obraz sobie stworzą rozwijają głęboką psychologiczną potrzebę, aby inni postrzegali ich i traktowali jako zdolnych do samokierowania.

3. Rola doświadczeń ucznia - dorośli zaczynają uczyć się z bagażem liczniejszych i innych jakościowo doświadczeń niż doświadczenia młodzieży. Choćby z tego powodu, że żyją dłużej, zgromadzili więcej doświadczeń niż mieli w młodości. Ale mają także doświadczenie innego rodzaju. Różnica w ilości i jakości doświadczeń nie się ze sobą kilka konsekwencji dla edukacji dorosłych.

4. Gotowość do uczenia się - dorośli stają się gotowi do uczenia się tych rzeczy, które potrzebują wiedzieć i które musza umieć robić, aby skutecznie radzić sobie z sytuacjami życiowymi. Wyjątkowo bogatym źródłem `gotowości do uczenia się” są zadania rozwojowe związane z przechodzeniem z jednego stadium rozwojowego do drugiego.

5. Orientacja w uczeniu się - w przeciwieństwie do orientacji w uczeniu się skoncentrowanej na przedmiocie, występującej w edukacji dzieci i młodzieży (przynajmniej w szkołach), dorośli są skoncentrowania na życiu lub zdaniu, problemie). Są oni zmotywowani do uczenia się ponieważ uważają, ze pomoże im to wykonywać zdania lub radzić sobie z problemami, z którymi stykają się w sytuacjach życiowych.

6. Motywacja - dorośli są podatni na pewne czynniki motywacji zewnętrznej (lepszą pracę, awans, wyższą pensję itp.), ale najsilniej działającymi stymulatorami są naciski wewnętrzne (pragnienie większego zadowolenia z pracy, podwyższenia poczucia własnej wartości, jakości życia itp.) W swoim badaniu Tough odkrył, że wszyscy zdrowi dorośli maja motywację do ciągłego rozwijania się, ale ta motywacja często jest blokowana przez takie bariery, jak choćby negatywny obraz samego siebie jako osoby uczącej się , brak dostępu do szans bądź zasobów, ograniczenia czasowe i naruszenie przez programy zasady uczenia się dorosłych.

RÓŻNICE MIEDZY PEDAGOGIKA A ANDRAGOGIKĄ

Kryteria:	dziecko	dorosły
1.Potrzeba wiedzy 2.Obraz samego siebie 3.Rola doświadczenia 4.Gotowosc do uczenia się 5.Orientacja w uczeniu się 6.Motywacja	Musi się uczyc tego co zada nauczyciel, jeśli chce zaliczyc i uzyskac promocje Staje się obrazem osobowości zaleznej ma niewielka wartość jako pomoc w uczeniu się, doświadczeniem liczącym się jest to które posiada nauczyciel, autor podręcznika itd. Gotowe do uczenia się tego co zada nauczyciel i co musi zdac Zorientowany na przedmiot uczenia się, jest to nabywanie wiedzy przedmiot-tresc Zewnetrzna-stopnie, aprobata n-la, naciski rodzicow	Musi wiedziec dlaczego będzie się uczyc, czego maja się uczyc Odpowiedzialny za swoje Zycie, niezakezny obraz Niesie Wieksze roznice indywidualne w grupie, ale tez wykorzystywanie nawykow, uprzedzen, ma związek z poczuciem tozsamosci Staje się gotowy do uczenia się tych rzeczy, których potrzebuja wiedziec by radzic sobie z sytuacjami zyciowymi Skoncentrowany na zyciu (zadaniu, problemie) Zewnetrzna-lepsza praca, awans i wewnetrzna-pragnienie większego zadowolenia z pracy, podwyższenia samooceny

Pedagogika stworzona na potrzeby nauczania dzieci-przypisuje nauczycielowi pelna odpowiedzialność za wszystkie decyzje dotyczące tresci kształcenia, metod, czasu i oceny. Uczacy się odgrywaja w edukacji role podporządkowanych.

Model andragogiczny koncentruje się na dorosłych i opiera się na następujących zasadach: dorośli musza wiedziec, dlaczego maja się czegos uczyc; zachowuja poczucie odpowiedzialności za swoje decyzje i Zycie; dorośli zaczynaja aktywność z większym i bardziej zróżnicowanym bagażem doświadczeń niż dzieci, SA gotowi do uczenia się tych rzeczy, które SA im potrzebne; SA skoncentrowani na zyciu jeśli chodzi o uczenie się oraz SA bardziej podatni na wewnętrzne niż zewnętrzne czynniki motywacji.

Model pedagogiczny jest modelem ideologicznym wykluczającym zalozenia andragogiczne, natomiast model andragogiczny jest systemem założeń, zawierającym także tezy właściwe dla pedagogiki

3. Ile procent ludzi dorosłych się dokształca?

4. Czynniki wpływające na podejmowanie nauki przez dorosłych wg andragogów

Gotowość do uczenia się

Gdy sytuacja życiowa narzuci potrzebę zdobycia nowej wiedzy. Zatem im lepiej edukatorzy dorosłych rozumieją i potrafią przewidzieć zdarzenia życiowe dorosłych oraz związaną z nimi gotowość do uczenia się, tym skuteczniej mogą działać.

Pratt stworzył przydatny model wyjaśniający wpływ okoliczności życiowych na gotowosc dorosłych do ucz. Pratt wyjaśnia to zjawisko, wyróżniając 2 aspekty: wskazówki i wsparcie. Potrzeba wskazówek dotyczy pomocy, jaką uczeń spodziewa się uzyskać od nauczyciela w odniesieniu do procesu uczenia się.

Wsparcie odnosi się do emocjonalnej zachęty, jakiej uczeń potrzebuje od innych.

Pratt proponuje 4-ro kwadratowy model wyrażający możliwe kombinacje wys. i nis. poziomu zapotrzebowania na wskazówki i wsparcie.

Wsparciem dla pracy N. może być fazowy model S. który pomaga określić poziom S.ucznia, dostosować do niego styl pracy N. i metody kształcenia.

---