Górnictwa i Geoinżynierii

2009/2010

18.10.2009r.

1. TEMAT ĆWICZENIA : Badanie właściwości gleb

2. SPIS UŻYTYCH URZĄDZEŃ, APARATURY, MIERNIKÓW :

pH - metr, sito

3. CEL ĆWICZENIA : określenie wpływu działalności człowieka na glebę na podstawie zbadania pH oraz przewodności gleby.

Określenie rodzaju gruntu za pomocą trójkąta Fereta.

4. KRÓTKIE WPROWADZENIE TEORETYCZNE :

Gleba to biologicznie czynna powierzchniowa warstwa litosfery, powstała ze skały macierzystej pod wpływem czynników glebotwórczych. Do czynników glebotwórczych zalicza się głównie działanie organizmów żywych, klimatu i wody. Gleba jest głównym elementem środowiska przyrodniczego. Gleba jest ośrodkiem życia i spełnia wiele istotnych funkcji w ogólnym procesie życia na Ziemi, m.in. produkcyjną, retencyjną, sanitarną. Właściwości i urodzajność gleby zależy przede wszystkim od składu mineralnego skały macierzystej i stopnia przeobrażenia jej w procesie glebotwórczym, zawartości i jakości materii organicznej martwej (próchnicy, resztek organizmów roślinnych i zwierzęcych), zdolności do gromadzenia wody i oddawania jej roślinom, a także od wymiany powietrza pomiędzy glebą i atmosferą.

ph gleby charakteryzuje to czy gleba ma odczyn kwaśny, obojętny czy zasadowy. pH zależy od rodzaju skały macierzystej, sposobu użytkowania gruntu a także od organizmów żyjących w glebie.

Skład granulometryczny gleb jest cechą gleby, którą w trakcie badań gleboznawczych określa się w pierwszej kolejności. Spowodowane jest to tym, że ze składem mechanicznym wiążą się prawie wszystkie właściwości chemiczne i fizyczne gleb. Skład jest też podstawowym wskaźnikiem określającym wartość użytkową gleby.

5. SPOSÓB PRZEPROWADZENIA ĆWICZENIA :

1. Pobraliśmy próbkę gleby, rozsypaliśmy na papierze i pozostawiliśmy do wyschnięcia przez 3 dni.

2. Następnie z wysuszonego materiału odważyliśmy próbkę o masie 500g, umieściliśmy w moździerzu porcelanowym i ostrożnie roztarliśmy.

3. Kolejnym krokiem było odmierzenie 50 ml gleby, którą umieściliśmy w kolbie. Przygotowaliśmy zawiesinę gleby która polegała na dodaniu wody destylowanej w ilości pięciokrotnej objętości gleby (250ml). Zawiesinę mieszaliśmy prze 5 minut, a następnie odstawiliśmy ją na 30 minut.

4. Następnym krokiem było odsączenie 40 ml zawiesiny przez bibułę i przelaliśmy do mniejszej zlewki .

5. Odczyn pH zmierzyliśmy za pomocą pH-metru.

6. Za pomącą pH-metru zmierzyliśmy także przewodność.

7. Ostatnim etapem było oznaczenie składu granulometrycznego gruntu, która polegała na przesianiu gleby o wadze 239.1g przez zestaw sit o średnicy oczek wyznaczających wielkość żądanych frakcji (4; 2.5; 1; 0.25; 0.10; 0.025 mm). Próbkę gleby przesiewaliśmy przez 15 minut na zestawie sit. Następnie zważyliśmy każdą frakcję pozostałą na poszczególnych sitach i obliczyliśmy jej udział % w całej próbce.

6. WYNIKI PRZEPROWADZONEGO ĆWICZENIA :

Tabela 1. Zestawienie wyników analizy sitowej.

Wymiar oczek sita [mm]	Masa frakcji [g]	Zawartość frakcji [%]	Odsetek frakcji skumulowany [%]
4mm	10.5g	4.39%	4.39%
2.5mm	6.9g	2.88%	7.27%
1mm	23.8g	9.95%	17.22%
0.25mm	110.1g	46.06%	63.28%
0.10mm	57.5g	24.05%	87.33%
0.025mm	30.2g	12.63%	99.96%
dno	0.1g	0.04%	100%
Suma	239.1g	100%

Tabela 2. Wyniki

pH	6.75
Przewodność

Rysunek 1. Wykres uziarnienia gruntu.

Rysunek 2 .Trójką Fereta

7. WNIOSKI :

Po przeprowadzeniu analizy sitowej możemy stwierdzić że badana przez nas gleba jest frakcją piaskową ponieważ najwiecej wystepuje piasku 110.1g na 0.25mm oczkach sita. Ze względu na pH gleby możemy stwierdzić że jest to gleba słabo kwaśna. Frakcja żwirowa (7.27%) nazywana frakcją przejściową ze względu na jakość składników. Występują tu okruchy polimineralne i ziarna monomineralne będące efektem wietrzenia skał litych i rumoszu bądź powstałe w wyniku mechanicznego rozdrobnienia materiału grubszych frakcji podczas transportu wodnego, lodowcowego lub eolocznego. Frakcja piaskowa(80.06 %) skrajne przedziały tej frakcji charakteryzują się podobnymi prędkościami erozyjnymi. Pod względem hydrogeologicznym frakcja jest wodoprzepuszczalna i charakteryzuje się występowaniem zjawiska kapilarności. Frakcja iłowa (0.04 %) składniki frakcji ilastej praktycznie nie ulegają niszczeniu mechanicznemu, mogą natomiast podlegać przemianom krystalochemicznym , związanym z procesem starzenia się koloidów gruntowych.

Gleby pisakowe są ubogimi, zbyt suchymi, słabo kwaśnymi, niezasobnymi w próchnicę i składniki pokarmowe; zajmują ok. 50% pow. gleb w Polsce, stąd istotny wpływ na poziom produkcji rolnej ma podnoszenie ich żyzności przez umiejętne wapnowanie, zwiększanie zawartości próchnicy (nawozy zielone), zatrzymywanie wody w glebie i ograniczanie bezproduktywnego parowania (stosowanie tylko upraw niezbędnych).

W celu ochrony gleb powinniśmy odpowiednio stosować zabiegi agrotechniczne i racjonalnie nawozić. Wprowadzić zadrzewienia i zakrzewienia śródpolne na obszarach pól uprawnych, łąk i pastwisk. Minimalizacji erozji wodnej i wiatrowej, przeciwdziałania w przesuszeniu i zawodnieniu gleb, przeciwdziałania chemicznej degradacji gleb pod wpływem zanieczyszczeń przemysłowych, motoryzacyjnych, nawożenia mineralnego.

---