Rzeczowe, Prawo, Prawo II rok


  1. Pojęcie prawa rzeczowego

Prawo rzeczowe obok przepisów części ogólnej prawa zobowiązań i prawa spadkowego stanowi jednej z podstawowych działów prawa cywilnego, prawo rzeczowe z zespołu przepisów prawnych regulujących powstanie i zmianę i ustanie oraz treść i ochronę szczególnych form prawnych: korzystania z rzeczy.

Formy korzystania z rzeczy przybierają postać dzierżenia, posiadania i praw podmiotowych. Prawo podmiotowe zwane podmiotowymi prawami rzeczowymi tj prawo własności, prawo użytkowania wieczystego i grupa tzw praw rzeczowych ograniczonych.

  1. Rodzaje praw rzeczowych

PRAWA BEZTERMINOWE - czas trwania jest nieokreślony,

PRAWA TERMINOWE - czas trwania jest określony

PRAWA PODZIELNE - mogą należeć do kilku osób w częściach ułamkowych, np. własność, użytkowanie wieczyste

PRAWA NIEPODZIELNE - nie można wyodrębnić samodzielnych uprawnień dla kilku osób np. hipoteka

PRAWA NIEODPŁATNE - powstają bez wynagrodzenia

PRAWA ODPŁATNE - ustanawia się za wynagrodzeniem

PRAWA SAMODZIELNE - funkcjonują niezależnie od istnienia innego prawa

PRAWA NIESAMODZIELNE - nie mogą istnieć bez innego prawa

PRAWA ZBYWALNE - można przenieść na inną osobę w drodze czynności prawnej

PRAWA NIEZBYWALNE - są ściśle związane z określoną osobą i wykluczone jest ich przejście na inna osobę , np. alimenty

PRAWA ZWIĄZANE - mogą przysługiwać podmiotowi głównego prawa i dzielą jego los

PRAWA NIEZWIĄZANE - mają byt niezależny

  1. Źródła prawa

= Konstytucja = normy określające podstawy, ustrój gospodarki RP, przewidujące gwarancje ochrony prawa własności, prawa dziedziczenia oraz zakres dopuszczalnych ograniczeń prawa własności.

= Ustawy a także akty wykonawcze normujące formy prawne korzystania z rzeczy

= K.C - ma znaczenie podstawowe. Księga III własność i inne prawa rzeczowe, przewidziane w niej normy regulujące prawo własności wśród nich, są przepisy ogólne dotyczące treści, wykonania własności, nabycie i utrata. Do ograniczonych praw rzeczowych zaliczamy, użytkowanie przepisy dotyczące i regulujące użytkowanie przez osobę fizyczną, użytkowanie przez spółdzielnie rolnicze i inne wypadki użytkowania.

Do ograniczonych praw rzeczowych odnoszą się służebności, osobiste i gruntowe, oraz zastaw - KC przewiduje normy regulujące zastaw jako ograniczone prawo rzeczowe

= inne ustawy „o księgach wieczystych i hipotece”

= ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, o prawie geologicznym i górniczym, o własności lokali, o zastawie rejestrowym ii rejestrze zastawu, o gospodarce nieruchomościami, o spółdzielniach mieszkaniowych, o prawie wodnym.

  1. Prawa podmiotowe rzeczowe

Polegają na możności postępowania podmiotu uprawnionego w określony sposób. Ta możność postępowania podmiotu przyznana jest przez normę prawną. Z prawem podmiotowym sprzężone są obowiązki innych podmiotów, a uprawniony ma możność domagania się od właściwego organu państwa, aby ten, pod przymusem doprowadził do zrealizowania sprzężonych z prawem podmiotowym obowiązków i zabezpieczył prawo podmiotowe. Prawo rzeczowe to prawo majątkowe, charakteryzuje się 2 cechami:

przedmiotem podmiotowych praw rzeczowych są rzeczy

= uprawnienia do rzeczy z tego rodzaju praw są skuteczne wobec wszystkich

= prawo rzeczowe to majątkowe prawo podmiotowe bezwzględnie skuteczne

K.C określa, że w granicach określonych przez ustawę i zasad współżycia społecznego, właściciel może z wyłączeniem innych osób korzystać z rzeczy zgodnie ze społecznie gospodarczym przeznaczeniem swojego prawa w szczególności może pobierać pożytki z rzeczy i inne dochody w tych samych granicach.

  1. Różnicowanie własności

Przez konstytucyjne pojęcie własności rozumieć można ogół praw majątkowych stanowiących przedmiot konstytucyjno - prawnej ochrony. Termin własność w praktyce konstytucyjnej państw demokratycznych wyraża jedno z powszechnych praw obywatelskich. Według Konstytucji, prawo chroni własność i dziedziczenie, każdy ma prawo do własności i innych praw majątkowych, oraz prawa dziedziczenia. Własność i inne prawa majątkowe oraz prawo dziedziczenia podlegają równej dla wszystkich ochronie prawnej.

K.C określa prawo własności, ma swój zakres (posiadanie, korzystanie, rozporządzanie rzeczą przez właściciela) zakres uprawnień właściciela jest zdeterminowany przez obowiązujące przepisy ustawowe. Właściciel może posiadać swoją rzecz, korzystać z niej, rozporządzać, ale jego zachowani stanowiące przejawy wykonania własności mieścić się muszą w granicach wyznaczonych przez przepisy prawne przewidziane w ustawach. Ograniczenia zasadniczo mają charakter negatywny w tym sensie, że zakazują właścicielowi korzystania z jego praw w oznaczonym zakresie. Wyjątkowo właściciel ograniczony jest w sposób pozytywny przez obowiązujące przepisy gdy na przykład ma obowiązek rolniczo wykorzystać swoje grunty rolne. Z takich zasad wychodzi Konstytucja - według niej własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko w zakresie w jakim nie narusza ona istoty prawa własności.

WŁASNOŚĆ PRYWATNA: jest kategorią modelową i dominującą w systemie gospodarki rynkowej

WŁASNOŚĆ PUBLICZNA - jest wyjątkiem od zasady, państwo występuje w takich wypadkach jako podmiot gospodarujący, tylko wyjątkowo gdy jest to podyktowane szczególnymi względami np. obronnością kraju.

Zakres podmiotowy własności prywatnej jest szeroki i obejmuje własność wszystkich osób fizycznych i przeważającą część osób prawnych. Podmiotem własności publicznej jest państwo i jednostki samorządu. Cechą własności prywatnej jest swoboda w zakresie jej wykonywania, tak jeśli chodzi o korzystanie i rozporządzanie rzeczą, inaczej jeśli mowa jest o własności publicznej, jej podmioty przy wykonywaniu uprawnień właścicielskich są zwykle ograniczone oznaczonym celem z zakresu użyteczności publicznej, przy czym własność publiczna w sferze treści zasadniczych uprawnień jest taką samą własnością jak prywatna. O własność prywatną dba sam zainteresowany właściciel, natomiast gdy chodzi o własność publiczną, to jej realizacja przynosi korzyść nie osoby uprawnionej w sensie cywilnoprawnym lecz ogółowi. To jest zasadniczym kryterium wyodrębnienia własności publicznej i prywatnej.

Doktryna prawnicza wyodrębnia różnego rodzaju funkcjonalne odmiany własności. Własność rolnicza, intelektualna, przemysłowa. Z punktu widzenia założeń doktryny prawa rolniczego przedmiot prawa własności jest ujmowany szerzej, jako szczególny zespół środków produkcji. Własności rolniczej przypisuje się obok produkcyjnej również funkcję społeczno - gospodarczą.

Własność intelektualna obejmuje prawa autorskie i prawa jej pokrewne

Własność przemysłowa - obejmuje prawa wynalazcze

Odrębne w ustawodawstwie nieruchomości. Do korzystania i rozporządzania gruntem, nieruchomością lokalową, odnoszą się ogólne rozwiązania o treści i wykonywaniu prawa własności. Jednakże treść i wykonywane prawo własności w ogóle oraz własności poszczególnych rodzajów jest w szczególny sposób zdeterminowana przez szereg szczególnych względem siebie ustaw, zasad współżycia społecznego i społeczno - gospodarczym przeznaczeniem prawa

/ustawa o księdze wieczystej i hipotece, ustawa o prawie geodezyjnym i kartograficznym, o gospodarce nieruchomościami, o własności lokali/

  1. Wykonywanie własności

Przez wykonywanie prawa własności rozumieć należy zachowanie się podmiotu danego prawa w ramach konkretnego stosunku prawnego. Wykonywanie prawa podmiotowego z punktu widzenia zasad prawa cywilnego oznacza objęcie konkretnej rzeczy w posiadanie, władanie rzeczą, pobieranie pożytków, używanie rzeczy domaganie się nienaruszania prawa przez inne osoby, oraz dochodzenie rzeczy, rozporządzanie rzeczą przez przeniesienie własności lub obciążenie jej prawem względem praw rzeczowych ograniczonych.

Zasadniczo wykonywanie prawa własności polega na korzystaniu z rzeczy albo na rozporządzaniu nią. Są to podstawowe atrybuty prawa własności. Własność obejmuje całą rzecz, rozciąga się na części składowe rzeczy w granicach określonych przez ustawę i zasady współżycia społecznego.

ATRYBUT WŁASNOŚCI OBEJMUJE:

= prawo używania rzeczy - polegające na korzystaniu z rzeczy innym niż pobieranie pożytków i innych dochodów

= atrybutem wykonywania własności jest prawo rozporządzania rzeczą, obejmuje uprawnienia do zbycia prawa, przeniesienia na inne osoby, oraz uprawnienie do obciążania rzeczy np. ustanowienie prawa rzeczowego ograniczonego, zastaw lub hipoteka

  1. Nabycie pierwotne prawa własności

Brak jest więzi między poprzednim a aktualnym właścicielem. Nabywca nie uzyskuje prawa jakie przysługiwało jakie przysługiwało dotychczasowemu właścicielowi, poprzedni właściciel traci własności, a nabywca uzyskuje to prawo niezależnie od niego.

Do pierwotnych sposobów nabycia własności zaliczamy:

= nabycie ruchomej rzeczy niczyjej

= wyprodukowanie nowej rzeczy

= nabycie pożytków naturalnych

= zasiedzenie - polega na nabyciu prawa rzeczowego na długotrwałe wykonywanie tego prawa przez osoby nieuprawnione. Podstawą nabycia jest przemilczenie i wywłaszczenie

  1. Nabycie pochodne prawa własności

Własność przechodzi z dotychczasowego właściciela na nowego, tym samym następuje zmiana podmiotu tego samego prawa podmiotowego własności.

W przypadku nabycia pochodnego między właścicielem aktualnym a dotychczasowym zachodzi stosunek następstwa prawnego. Zbywca jest poprzednikiem, nabywca następcą prawnym. Nabywca uzyskuje prawo własności w takich samych granicach w jakich przysługiwało ono zbywcy ponadto z istoty nabycia prawa pochodnego, płynie zasada, że nikt nie może przenieść na drugiego więcej praw niż sam posiada.

K.C przewiduje przepisy zbycia rzeczy przez osobę nieuprawnioną do rozporządzania nią. Podstawowa forma nabycia pochodnego - czynność prawna, kupno - sprzedaż, testament, darowizna.

  1. Zasiedzenie

W drodze zasiedzenia, można nabyć prawo własności, zarówno nieruchomości jak i rzeczy ruchomej, oraz niektóre inne prawa rzeczowe, dopuszcza się również możliwość zasiedzenia udziału we współwłasności rzeczy oraz prawo użytkowania wieczystego gdy zostało wcześniej ustanowione.

Przesłanki nabycia własności przez zasiedzenie są różne, w zależności od tego, czy dotyczy ona nieruchomości czy rzeczy ruchomej.

DO nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie muszą zaistnieć 2 przesłanki:

= posiadanie samoistne =

= upływ czasu 20 lat = jeśli chodzi o nabycie w dobrej wierze lub 30 lat jeśli nabywca jest w złej wierze

Przesłanki do nabycia rzeczy ruchomych przez zasiedzenie

= posiadanie samoistne

= upływ czasu - 3 lata = nabywca musi działać w dobrej wierze przez cały ten okres

Skutkiem nabycia przez posiadacza samoistnego prawa własności i utrata tego prawa przez dotychczasowego właściciela. Posiadacz nabywa z mocy samego prawa po upływie określonego czasu.

  1. Nabycie prawa własności

= w drodze znalezienia

= nabycie własności pożytków naturalnych

= przetworzenie rzeczy ruchomych

= połączenie rzeczy ruchomych

= pomieszanie rzeczy ruchomych

  1. Utrata prawa własności

NABYCIE PIERWOTNE - utrata prawa własności ma miejsce przeciwko woli właściciela

NABYCIE POCHODNE - utrata jest związana z oświadczeniem woli właściciela

  1. Pojęcie i powstanie współwłasności

Współwłasność - oznacza że każdemu ze współuprawnionych, przysługują wszystkie atrybuty prawa własności, a więc uprawnienia każdego z nich są jednakowe, a różny może być tylko ich zakres.

Współwłasność stanowi odmianę prawa własności.

= art. 195 K.C :

Powstanie współwłasności - współwłasność powstaje najczęściej :

      1. w drodze czynności prawnej

      2. ze spadkobrania

      3. z mocy samego prawa - na skutek zasiedzenia gdy rzecz posiadało kilka osób, a także w przypadku pomieszania i połączenia rzeczy ruchomych

      4. z orzeczenia sądowego, gdy sąd własność przyznaje kilku osobom

  1. Rodzaje współwłasności

Art. 196 § 1 K.C - współwłasność może być:

= albo w częściach ułamkowych

= albo jest współwłasnością łączną

WSPÓŁWŁASNOŚĆ UŁAMKOWA - jest samoistnym stosunkiem prawnym nie związanym ze stosunkiem prawnym innego rodzaju, ze swej istoty ma byt przejściowy dlatego ustawodawca ułatwia jej likwidację, a współwłasności łącznej zapewnia byt trwały, aby mogła ona spełniać swoją funkcję społeczno- gospodarczą, we współwłasności ułamkowej, bardziej chroniony jest interes każdego ze współwłaścicieli. We współwłasności łącznej ustawodawca chroni majątek wspólny zapewniając stabilność współwłasności.

Powstaje z mocy ustawy:

Rodzaje współwłasności ułamkowej:

WSPÓŁWŁASNOŚĆ ŁACZNA - opiera się zawsze na określonym stosunkiem osobistym, względem którego pełni role służebną np. współwłasność wynikająca ze wspólności majątkowej między małżonkami, która jest zależna od stosunku osobistego, w postaci małżeństwa i ma służyć zapewnieniu odpowiednich stosunków materialnych rodziny. Wynika również ze stosunku spółki cywilnej.

Nie ma charakteru samoistnego, jej występowanie związane jest zawsze z istnieniem innego stosunku. Obejmuje rzeczy a także inne prawa majątkowe. Najczęściej spotykanym przykładem współwłasności łącznej ustawowa współwłasność małżeństwa i umowy, a także udział wspólników spółki cywilnej, jawnej, komandytowej, we współwłasności rzeczy które wnosi do spółki. Zawsze jest nierozerwalnie związana ze szczególnym podstawowym stosunkiem prawnym, o charakterze osobistym, bez którego nie może powstać i istnieć.

Gdy ustaje stosunek podstawowy, współwłasność łączna zmieni się w ułamkową. Współwłasności łącznej nie można znieść, istnieje tak długo, jak długo trwa stosunek podstawowy, z którym jest związana. Związek między współwłasnością łączną a innym osobistym stosunkiem charakteryzuje się tym, że współwłasność łączna, jest podporządkowana stosunkowi osobistemu i pełni rolę służebną. Jest bez udziałową to znaczy, że udziały jej podmiotów nie są w czasie jej trwania, określone liczbowo.

  1. udziały współwłaścicieli

Udział we współwłasności wyraża zakres uprawnień i obowiązków współwłaściciela, w stosunku do rzeczy wspólnej, jest określony odpowiednim ułamkiem, jest więc częścią ułamkową wspólnego prawa własności. Można powiedzieć, że współwłaściciel, ma względem swojego udziału pozycję wyłącznego właściciela. W przypadku gdy wielkości udziałów nie da się jednoznacznie ustalić domniemywa się, że udziały współwłaścicieli są równe.

Rozporządzanie udziałem - każdy ze współwłaścicieli może swobodnie rozporządzać swoim udziałem, bez zgody pozostałych współwłaścicieli , może to polegać na:

= swobodne zbycie podlega pewnym ograniczeniom, np. prawo pierwokupu lub zgoda pozostałych spadkobierców

  1. Zarząd rzeczą wspólną

Wykonywanie współwłasności rozliczając pojęcie zarządu rzeczą wspólną. Przez zarząd rzeczą wspólną rozumieć należy podejmowanie wszelkich decyzji i dokonywanie wszelkich czynności o charakterze faktycznym lub prawnym, dotyczącego przedmiotu wspólnego prawa. Chodzi o podejmowanie wszelkich czynności koniecznych, zarówno w toku normalnej eksploatacji, jak i sytuacjach nadzwyczajnych.

Wyróżnia się:

Zarząd ustawowy - kiedy rzeczą zarządzają wszyscy współwłaściciele, według zasad przewidzianych w ustawie

Zarząd umowny - wszyscy współwłaściciele w drodze umowy, określają zarząd rzeczą wspólną, w sposób inny niż czyni to K.C np. mogą wyznaczyć zarządcę, którym może być jeden ze współwłaścicieli, lub osoba trzecia. Mogą też postanowić, że do niektórych czynności, zwykłego zarządu potrzebna będzie zgoda wszystkich

Zarząd sądowy - polega na ustanowieniu zarządcy przez sąd, w sytuacjach konfliktowych gdy współwłaściciele, nie mogą zgodzić się w istotnych sprawach dotyczących zwykłego zarządu, lub gdy większość współwłaścicieli narusza zasady prawidłowego zarządu, lub większość krzywdzi mniejszość

  1. Współposiadanie i korzystanie z rzeczy wspólnej

K.C reguluje problematykę współposiadania rzeczy wspólnej, i korzystania z niej, przez współwłaściciela oraz problematykę pobierania pożytku. Treścią współwłasności są uprawnienia do korzystania z rzeczy i do rozporządzania korzystanie rzeczy wspólnej, polega na prawie do pobierania jej pożytków, oraz na prawie do jej posiadania i używania. Generalnie przychody z rzeczy jako podzielne dzieli się między współwłaścicieli proporcjonalnie do wysokości ich udziału. Zaś posiadanie rzeczy jako niepodzielnych, przysługuje każdemu współwłaścicielowi i to bez względu na wysokość jego udziałów. W stosunku do całej rzeczy sposób korzystania i posiadania jest uregulowany, w ustawie, nie może być uregulowany umową może zostać określony na mocy orzeczenia sądowego. Każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnych oraz do korzystania z niej, w takim zakresie jakim daje się pogodzić współposiadanie i korzystanie z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli.

  1. Zniesienie współwłasności

Każdy ze współwłaścicieli, jest uprawniony do żądania zniesienia współwłasności. Roszczenia o zniesienie współwłasności, nie ulega przedawnieniu. Może być jednak wyłączone między współwłaścicielami na czas do 5 lat, a przedłużenie to można ponowić. Tryby zniesienia współwłasności, do zniesienia współwłasności może dojść:

SPOSOBY ZNIESIENIA WSPÓŁWŁASNOŚCI:

  1. Odrębna własność lokali

Lokal jest zazwyczaj częścią składową nieruchomości gruntowej, w drodze wyjątku od tej zasady jeżeli przepis szczególny to przewiduje lokal może stanowić odrębny od gruntu przedmiot własności. To znaczy nieruchomość lokalową. Instytucja ta, jest określana jako odrębna, na podstawie ustawy. Ustawa w sposób kompleksowy reguluje problematykę odrębnej własności lokalu, określa w szczególności przedmiot i sposób jej ustanowienia, prawa i obowiązki właścicieli, oraz zarząd nieruchomością wspólną, przepisy kodeksu mają jedynie zastosowanie w zakresie nieuregulowanym ustawą. Odrębna własność lokalu, jest przedmiotem prawa własnością tą może być część budynku, stanowiący tzw. Lokal samodzielny. Na gruncie obowiązującego prawa, odrębnymi nieruchomościami mogą być takie części jak:

LOKAL SAMODZIELNY - jest nim wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku pokój lub zespół pokojów które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi, służą zaspokojeniu potrzeb jego właściciela. Samodzielnym lokalem mieszkaniowym jest lokal przeznaczony na stały pobyt ludzi. Samodzielność lokali, ma być gwarancją prywatności, i intymności. Nadawać pożycie trwałej odrębności lokali i zapobiegać tym samym potencjalnym sąsiedzkim konfliktom. Samodzielność powinna się przejawiać, nierozerwalnym dostępem do lokalu, dla jego właściciela, i zamieszkującym w nim osób. Każdy samodzielny lokal stanowić może odrębną nieruchomość bez względu na jego przeznaczenie. Ustawa rozróżnia :

  1. Ustanowienie i powstanie odrębnej własności lokali

Stronami umowy, o ustanowienie własności lokali, mogą być współwłaściciele nieruchomości, lub właściciel nieruchomości i nabywca lokalu, na skutek umowy dochodzi do wygaśnięcia współwłasności ułamkowej, a współwłaściciele stają się wyłącznymi właścicielami wyodrębnionych lokali. Ustanowienie własności lokalu na podstawie umowy, połączone jest z przeniesieniem własności lokalu na nabywcę w drodze sprzedaży, darowizny lub zamiany. Aby umowa była ważna niezbędne jest zachowanie formy aktu notarialnego, oraz dokonanie wpisu do księgi wieczystej lokalu. Umowa powinna określać rodzaj, położenie, powierzchnię lokalu, oraz wielkość udziałów współwłaścicieli. Do ustanowienia odrębnej własności lokalu, może dojść także w wykonaniu umowy, zobowiązującej właściciela gruntu posiadającego pozwolenie na budowę, do wybudowania oraz ustanowienia odrębnej własności lokalu i jej przeniesienie na drugą stronę umowy. Umowa ta wymaga dla swojej ważności wpisu roszczenia do księgi wieczystej.

= właściciel nieruchomości może wyodrębnić własność lokalu dla siebie, bez jednoczesnego przeniesienia własności na rzecz osób trzecich. Stosuje się odpowiednio przepisy o ustanowieniu własności lokalu w drodze umowy. Oświadczenie właściciela, powinno być złożone pod rygorem nieważności w formie aktu notarialnego i prawo własności powinno być wpisane do księgi wieczystej.

= przewiduje się ustanowienie własności lokalu na podstawie orzeczenia sądu wydanego w postępowaniu o zniesienie współwłasności nieruchomości, także o dziale spadku lub o podziale majątku wspólnego małżonków. Konieczny jest wpis do księgi wieczystej.

POWSTANIE - własności lokali ex lege, zgodnie ze szczególnym sposobem, w razie zakończenia likwidacji lub postępowania upadłowościowego spółdzielni własnościowe prawa do lokali przekształcają się z mocy prawa w odrębną własność lokali. Możliwe jest nabycie odrębnej własności lokalu w drodze zasiedzenia jeśli uprzednio powstała, w przywidziany wyżej sposób (likwidacja, postępowanie upadłowościowe, zakończenie), nie można nabyć przez zasiedzenie części lokalu, stanowiącego odrębną nieruchomość gdyż nieruchomością taką może być tylko lokal samodzielny.

  1. Prawa i obowiązki właścicieli lokalu

Właściciel lokalu może korzystać z lokalu i rozporządzać nim z uwagi na to, że prawem własności jest związany udział, we wspólności nieruchomości, właściciel może współ korzystać z tej nieruchomości zgodnie z jej przeznaczeniem, oraz pobierać z niej pożytki. Rozporządzanie przez właściciela prawem pociąga za sobą rozporządzanie udziałem, we współwłasności nieruchomości wspólnej.

Podstawowe obowiązki właściciela wyodrębnionego lokalu:

Ponoszone koszty są proporcjonalne do wysokości udziału nieruchomości wspólnej.

  1. Wspólnota mieszkaniowa

Ogół właścicieli lokalu wchodzących w skład, określonej nieruchomości, tworzy z mocy prawa wspólnotę mieszkaniową, nie posiada ona osobowości prawnej. Może nabywać prawa, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywaną. Za zobowiązania wspólnota odpowiada bez ograniczeń, a każdy właściciel, w części odpowiadającej jego udziałowi.

  1. Odrębna własność lokalu w spółdzielniach mieszkaniowych

Została unormowana w rozdziale III ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Zasadą jest, odpowiednie stosowanie do tego prawa przepisu ustawy o własności lokali.

Prawo odrębnej własności lokalu powstaje w następujących etapach:

Umowa i jej zbycie, zawarta w formie aktu notarialnego, staje się skuteczna z chwilą deklaracji członkowskiej przez nabywcę. Spółdzielnia jest zobowiązana ustanowić na rzecz członka, odrębną własność lokalu, najpóźniej w terminie 3 mcy od jego wybudowania. Jeżeli wymagane jest pozwolenie na użytkowanie w terminie 3 mcy od uzyskania takiego pozwolenia.

  1. Ochrona własności

TO system roszczeń, które przysługują właścicielowi w razie naruszenia jego prawa własności. Ochrona ta jest ochroną petytoryjną co oznacza ochronę prawa i ochroną posesoryjną chroniącą posiadanie. Środkami ochrony własności są przede wszystkim roszczenia:

= samo roszczenie o wydanie rzeczy

= roszczenie wynikające z prawa własności

Ma charakter obiektywny, czyli o powstaniu tego roszczenia decyduje sam fakt naruszenia prawa własności. Czynna legitymacja przysługuje właścicielowi lub współwłaścicielowi, oraz prokuratorowi i rzecznikowi praw obywatelskich, bierna legitymacja przysługuje osobie która faktycznie włada rzeczą. Osoba przeciwko której wystąpiono z roszczeniem windykacyjnym może:

= zaprzeczyć prawu własności żądającego wydania rzeczy

= podnieść zarzut braku legitymacji biernej twierdząc że nie jest we władaniu rzeczy

= podnieść zarzut hamujący gdy pozwanemu przysługuje skuteczne wobec wszystkich prawo do władania rzeczą

= zarzucić że właściciel żądający wydania rzeczy wykonuje swoje prawo sprzeczne z zasadami współżycia społecznego

= przywrócenia stanu zgodnego z prawem

= zaniechania naruszeń

legitymacja czynna i bierna tak jak w roszczeniu windykacyjnym.

PRZEDAWNIENIE ROSZCZEŃ W i N - gdy rzecz jest ruchoma - termin 10 lat, gdy rzecz jest nieruchomością brak przedawnienia