TRZUSTKA

Trzustka jest drugim pod względem wielkości gruczołem trawiennym, a ponadto dokrewnym. W trzustce wyróżnia się: głowę, trzon i ogon. Masa jej wynosi od 70 do 100 g, długość od 12 do 20 cm, wysokość 4-5 cm, a grubość 2-3 cm. Trzustka leży w nadbrzuszu, głównie po stronie lewej, zaotrzewnowo, na tylnej ścianie jamy brzusznej, poprzecznie w stosunku do osi długiej ciała. Głowa trzustki objęta jest pętla dwunastnicy, a jej ogon sięga do wnęki śledziony. Budowa drobnowidowa trzustki pozwala na wyodrębnienie w niej części zewnątrz- i wewnątrzwydzielniczej. Trzustka ma budowę drobnopłacikową. Część zewnatrzwydzielnicza stanowi około 90%, a wewnątrzwydzelnicza zaledwie 10% masy gruczołu. Część zewnątrzwydzielnicza wytwarza sok trzustkowy, zawierający enzymy trawiące: węglowodany (amylaza), białka (trypsyna) i tłuszcze (lipaza). Sok ten odprowadzany jest przewodem trzustkowym głównym i dodatkowym do dwunastnicy. Część wewnątrz -wydzielnicza umiejscowiona jest przeważnie w obrębie ogona w postaci wysepek, utworzonych z trzech rodzajów komórek: alfa, beta, gamma. Komórki alfa wytwarzają glukagon podnoszący stężenie cukru we krwi. Komórki beta wytwarzają insulinę mającą zdolność obniżania stężenia cukru we krwi. Komórki gamma występują stosunkowo rzadko, wytwarzają somatostatynę pełniącą rolę miejscowego czynnika hamującego uwalnianie hormonów.

---