1.1 Co rozumiesz przez pojęcie prawo gospodarcze?
Termin prawo gospodarcze jest wieloznaczny. Określa się nim jedną z gałęzi prawa lub jedną z dyscyplin naukowych. Prawo gospodarcze nie stanowi podstawowej gałęzi prawa, takiej jak np. prawo cywilne, karne, administracyjne, pracy. Prawo gospodarcze obejmuje swym zakresem dwie regulacje: cywilną i administracyjną. Cywilna metoda regulacji mówi, że strony pod względem prawnym są traktowane równorzędnie. Administracyjna metoda regulacji mówi, że państwo jest w pozycji władczej stosunku do podmiotów prowadzących działalność operatywno-gospodarczą. Prawo gospodarcze jako kompleksowe, gdyż korzysta z różnych gałęzi prawa. Można tutaj wyodrębnić dwa działy: dział publiczny i dział prywatny. Dział prawa publicznego obejmuje:
ustrój społeczno-gospodarczy
działalność interwencyjną państwa w zakresie gospodarki
ochronę administracyjno-prawną przedsiębiorców
ich prawo do zrzeszania się (fakultatywnego, bądź obligatoryjnego)
prawo zrzeszania się konsumentów, pracowników i pracodawców.
Dział prawa prywatnego:
obejmuje wszystkie elementy, które wchodzą w skład działu prawa publicznego oraz ustrój przedsiębiorców, stosunki prawne z ich udziałem, ochronę cywilnoprawną ich interesów.
1.2 Co rozumiesz przez wolność gospodarczą?
Zasada wolności gospodarczej jest podstawową zasadą ustroju gospodarki wolnorynkowej, podstawą nowego ustroju gospodarczego.
Zasadę wolności określa art.1 u.d.g.: „Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej jest wolne i dozwolone każdemu na równych prawach z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa”.
Według nowej ustawy p.d.g. wolność określa art.5: „Podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach z zachowaniem warunków określanych przepisami prawa”.
Na pojęcie wolności gospodarczej składa się cały zespół różnych praw i wolności, takich jak: prawo własności, wolność osobista, wolność wyboru zajęcia i miejsca zamieszkania, prawo do przedsiębiorczości, prawo do równości wobec prawa z innymi przedsiębiorcami, prawo do wolnej i równej konkurencji, wolność umów itp. Charakter poszczególnych praw decyduje o charakterze wolności gospodarczej i jej zakresie.
Przyjmuje się, że wolność gospodarcza nie przysługuje podmiotom administracji publicznej: rządowej i samorządowej, gdyż nie mogą one wykorzystywać swych zasobów do osiągania korzyści materialnych. Działalność tych podmiotów ma służyć państwu i ich obywatelom.
1.3 Co rozumiesz przez pojęcie porządek konstytucyjny w państwie?
Koncepcja ustroju gospodarczego może być przedmiotem porządku konstytucyjnego, bądź nie, czyli pozostawać w gestii ustaw. Konstytucja nie powinna w sposób zasadniczy (ortodoksyjny) określać ustrój gospodarczy. Konstytucja jest raczej trwała i trudniej wprowadzić tu zmiany. O wiele łatwiej jest takie decyzje polityczne zamieniać na ustawy i wdrażać w życie. Z drugiej strony mówi się, że konstytucja mogła by określać ustrój gospodarczy , ale tylko wtedy, gdy gospodarka jest stała i silna, a także w miarę stały jest ustrój.
(Konstytucja RP w art.20 określa zasadę wolności gospodarczej, a w art.22 przewiduje możliwość jej ograniczenia, o prawach ekonomicznych obywateli stanowi natomiast rozdział II w dziale dotyczącym wolności i praw ekonomicznych, socjalnych i kulturalnych.)
1.4 Na czym polega rola państwa w gospodarce?
We współczesnych państwach o gospodarce rynkowej wyodrębnia się cztery główne płaszczyzny aktywności i oddziaływania państwa na gospodarkę:
Funkcje właścicielskie w stosunku do znacznej części majątku narodowego.
przemysł wydobywczy
przemysł zbrojeniowy
przedsiębiorstwa państwowe
Płaszczyzną aktywności państwa jest kształtowanie instrumentów prawnych i ekonomicznych odnoszących się do przedsiębiorców państwowych. Zadaniem państwa jest określenie normatywnych standardów i reguł prawnych działalności gospodarczej, a także określenie podstawowych zasad dotyczących obciążeń publicznoprawnych przedsiębiorców (obowiązki podatkowe, celne, dewizowe, ubezpieczeniowe, itd.).
Tworzenie zabezpieczeń o charakterze policyjno-administracyjnym dla zachowania i stabilizacji ładu gospodarczego i bezpieczeństwa obrotu. Państwo powinno:
przeciwdziałać nieuczciwej konkurencji
zapobiegać stosowaniu praktyk monopolistycznych
dbać o ochronę konsumentów
dbać o zabezpieczenie ładu normatywnego
zapobiegać korupcji funkcjonariuszy publicznych
zapewnić bezpieczeństwo osobiste i majątkowe oraz przeciwdziałać zjawiskom patologicznym powstających w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą itd.
Tworzenie ładu socjalnego.
Państwo ma obowiązek czuwać nad ładem rynkowym, skutecznie egzekwować obowiązki oraz odpowiedzialności. Państwo powinno prowadzić aktywną politykę dla zapewnienia ładu socjalnego, polegającą na:
inicjowaniu wielkich przedsięwzięć ekonomicznych napędzających koniunkturę ekonomiczną
dążeniu do upodmiotowienia, zwłaszcza gospodarki państwowej i komunalnej
rozwiązaniu problemów opieki społecznej oraz ubezpieczeń społecznych, właściwa polityka pieniężna, podatkowa, dewizowa, i celna, stworzenie nowego systemu bankowego i kredytowego.
właściwym ukształtowaniu stosunków pieniężnych oraz kursu złotego w stosunku do walut wymienialnych, a także zmniejszenie stopy inflacji
oddłużeniu przedsiębiorstw państwowych, ochrona krajowego rynku rolnego oraz modernizacja gospodarki rolnej
upowszechnienie własności prywatnej
Państwo może, także oddziaływać na procesy gospodarcze i społeczne, dążąc do realizacji własnych celów (interwencjonizm państwowy). Interwencjonizm państwowy jest nieunikniony, nie może jednak przekraczać pewnych granic.
1.5 Przedstaw formy organizacyjne podejmowania i prowadzenia działalności
gospodarczej.
Artykuł 1 u.d.g. stanowi o swobodzie podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej, połączonej z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa. Podejmowanie działalności gospodarczej może być: wolne, zakazane bezwzględnie, zakazane względnie, reglamentowane.
Na przedsiębiorstwach spoczywają różnego rodzaju obowiązki, niektóre mają charakter uniwersalny i odnoszą się do każdego przedsiębiorcy. Inne natomiast mają charakter konkretnego rodzaju działalności gospodarczej. Obowiązki uniwersalne są następujące:
zgłoszenie do ewidencji działalności gospodarczej lub rejestracji przedsiębiorcy
założenie rachunku bankowego
prowadzenie rachunkowości
oznaczenie siedziby i miejsca prowadzenia działalności gosp. oraz oznakowanie wyrobów wprowadzonych do obrotu
spełnienie przepisów budowlanych, sanitarnych, przeciwpożarowych i ochrony środowiska
zapewnienie odpowiednich kwalifikacji zawodowych w działalności gosp.
W Polsce działalność gosp. (publiczna) jest prowadzona w różnych formach, zarówno obejmujących spółki handlowe, jak i dotyczące tworzenia jednostek organizacyjnych, stanowiących same w sobie formy prowadzenia działalności gosp. (np. przedsiębiorstwa państwowe, jednostki budżetowe, instytucje kultury). Swoboda wyboru formy organizacyjno-prawnej prowadzenia działalności gosp. jest w pewnych warunkach niemożliwa, ponieważ prawo polskie przewiduje nakaz zastosowania wskazanej formy dla określonego rodzaju działalności gosp. lub dla pewnej kategorii przedsiębiorców. Nakaz ten dotyczy głównie formy spółki akcyjnej.
Formy prawne działalności gosp., pozostające do wyboru osób fizycznych, są ograniczone, może to być działalność prowadzona w formie nie normowanej i nazwanej przez prawo:
bez wpisu do ewidencji
na podstawie wpisu do ewidencji w formie przedsiębiorstwa
Działalność gospodarcza, podejmowana przez przedsiębiorców będących osobami prawnymi lub jednostkami organizacyjnymi, może dotyczyć podmiotów prawa gospodarczego publicznego i prawa gosp. prywatnego.
Prawo polskie stwarza zagranicznym przedsiębiorcom działającym w naszym kraju możliwość wyboru następujących form organizacyjno prawnych: spółki komandytowo-akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne, przedstawicielstwa.
1.6 Jak rozumiesz pojęcie koncesja?
Koncesja jest formą reglamentacji działalności gosp. przez państwo, wyraża także akt zgody władzy publicznej na podjęcie i prowadzenie działalności gosp. przez danego przedsiębiorcę. Ma ona też cechy pozwolenia, lecz jednocześnie różni się od zezwolenia tym, że jest udzielana w pewnym tylko zakresie działalności gosp. oraz z odrębnych powodów i dla szczególnych celów, co uzasadnia także zastosowanie specjalnego trybu postępowania przy udzielaniu koncesji.
Pojęcie koncesja dotyczy aktu administracyjnego:
wyrażenia przez państwo (właściwy jego organ) zgody na podjęcie i prowadzenie działalności na rzecz państwa przez niepaństwowych przedsiębiorców na podstawie ustawowych przepisów określających warunki i tryb koncesjonowania
ustalającego prawo do podjęcia i prowadzenia tej działalności na podstawie prawa i zasad określonych w koncesji
wydanego wyłącznie na wniosek zainteresowanego z zapewnieniem ochrony prawnej koncesji.
1.7 Kto prowadzi ewidencje przedsiębiorców?
Akt wpisania do ewidencji działalności gosp. jest uznawany za czynność materialno-techniczną. Wpisu do ewidencji dokonuje się stosownie do zgłoszenia. Wpisy do ewidencji są jawne. Odpowiednio sporządzone zgłoszenie do ewidencji (w języku polskim), powinno być kierowane do właściwego organu ewidencyjnego, którym jest wójt, burmistrz (prezydent miasta). Organem wyższego rzędu wobec organów ewidencyjnych jest wojewoda, a nadzór nad działalnością organów ewidencyjnych należy do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Organ ewidencyjny bada, czy zgłoszenie było obowiązkowe i podlega wpisowi do ewidencji oraz czy odpowiada wymogom stawianym pismom procesowym, może wezwać zgłaszającego do uzupełnienia zgłoszenia lub usunięcia usterek. Kopie zaświadczenia o wpisie do ewidencji są przekazywane odpowiedniemu organowi podatkowemu oraz oddziałowi ZUS.
1.8 Podaj definicję i wymień rodzaje publicznoprawnych ograniczeń prowadzenia
działalności gosp.?
Przedsiębiorca jest obowiązany do dopełnienia przewidzianych prawem warunków prowadzenia działalności dotyczących ochrony przed zagrożeniami życia i zdrowia ludzkiego oraz innych warunków określonych w przepisach budowlanych, sanitarnych, przeciwpożarowych i z zakresu ochrony środowiska. Celem wprowadzenia ograniczeń policyjno-administracyjnych w działalności gosp. jest zapewnienie bezpieczeństwa obrotu gospodarczego, porządku publicznego oraz interesów prawnie chronionych.
Do ograniczeń publicznoprawnych należą:
ochrona przeciw pożarowa (ograniczenia związane z ochroną przeciwpożarową)
ochrona sanitarna (ograniczenia natury sanitarnej)
ochrona środowiska (zasady ochrony środowiska)
porządek przestrzenny (normy zagospodarowania przestrzennego)
prawo budowlane (zezwolenia budowlane, decyzje nakazujące rozbiórkę, )
ograniczenia techniczno-organizacyjne (wymagania techniczne, organizacyjne i projekcyjne)
ochrona znaków towarowych (przewiduje odpowiedzialność cywilną i karną w przypadku zagarnięcia cudzego znaku towarowego)
inne ograniczenia (do wyrobów alkoholowych, środków odurzających i psychotropowych, wykorzystywania energii atomowej).
1.9 Jakie są cele komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych?
Celem prywatyzacji jest:
przekształcenie przedsiębiorstwa państwowego w spółkę kapitałową z wyłącznym udziałem Skarbu Państwa, a następnie sprzedaż akcji (udziałów) prywatnym nabywcom, a także inne działania prywatyzacyjne (prywatyzacja pośrednia).
likwidacja przedsiębiorstwa (prywatyzacja bezpośrednia)
Celem komercjalizacji jest:
przekształcenie przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę kapitałową (spółkę akcyjną lub spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością)
Komercjalizacja oznacza zmianę prawnej formy, w jakiej przedsiębiorstwo działa, nie zaś zmianę właściciela. Przedsiębiorstwo państwowe przekształcone w spółkę z wyłącznym udziałem Skarbu Państwa pozostaje nadal własnością państwa. Komercjalizacja stanowi tylko pierwszy krok, następnym krokiem, a zarazem istotą prywatyzacji pośredniej jest zbycie akcji (udziałów) spółki prywatnym nabywcom - osobom fizycznym i prawnym. Zbycie następuje w zasadzie odpłatnie poprzez sprzedaż akcji. Przejście w ręce prywatne takiej liczby, że Skarb Państwa traci kontrolę na spółką, oznacza w istocie zakończenie procesu prywatyzacji przedsiębiorstwa.
Prywatyzacja bezpośrednia może być wykorzystywana jedynie w odniesieniu do mniejszych przedsiębiorstw państwowych, może się ona odbywać poprzez:
sprzedaż przedsiębiorstwa
wniesienie przedsiębiorstwa do spółki
oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania (leasing pracowniczy)
1.10 Wymień kilka przykładów zabronionych praktyk monopolowych.
Rozróżniamy dwie kategorie dominacji przedsiębiorcy:
słabszą, którą określa się mianem pozycji dominującej, jeżeli jego udział w rynku przekracza 40%
mocniejsza, którą określa się mianem pozycji monopolistycznej, gdy przedsiębiorca nie spotyka się z konkurencją na rynku krajowym lub lokalnym
Praktykami monopolistycznymi są porozumienia polegające w szczególności na:
ustalaniu bezpośrednio lub pośrednio cen oraz zasad ich kształtowania między konkurentami w stosunku z osobami trzecimi
podziale rynku według kryteriów terytorialnych, asortymentowych lub podmiotowych
ustalani lub ograniczaniu wielkości produkcji, sprzedaży lub skupu towarów
ograniczaniu dostępu do rynku lub eliminowaniu z rynku przedsiębiorców nie objętych porozumieniem
ustalaniu przez konkurentów lub ich związki warunków umów zawieranych z osobami trzecimi.
Za praktyki monopolistyczne uznaje się także nadużywanie pozycji dominującej na rynku.
Prawo gospodarcze
Pyt.3-I
Scharakteryzuj główne poglądy doktryny w zakresie prawa gospodarczego.
Prawo gospod. jest gałęzią kompleksową . Nie ma jednolitej koncepcji prawa gospodarcz. Jest to termin który oznacza również dyscyplinę dydaktyczną. Istnieją dwa działy p.g :publiczny i prawny. Uważa się, że przedmiotem normowania prawa gospod. jest życie gospodarcze.
Dział prawa publicznego obejmuje ustrój społecz-gospod, działalność interwencyjną państwa w dziedzinie gospodarki, ochronę administracyjno-prawną przedsiębiorców, ich prawo zrzeszania się obligatoryjnego lub dowolnego, a także prawo zrzeszania się konsumentów, pracodawców, pracowników .
Dział prawa prywatnego (handlowego) obejmuje wszystkie elementy prawa publicznego oraz ustrój przedsiębiorców i stosunki prawne z ich udziałem oraz ochronę cywilno-prawną ich interesów .
Na przełomie kat 80 i 90-tych pojawiła się w doktrynie nowa koncepcja wyodrębnienia p.g. , którego przedmiotem miała być przede wszystkim ochrona przedsiębiorców. Odpowiadało to potrzebom transformacji ustroju gospod. państw i współczesnym kierunkom międzynarodowej integracji gospod. Dzieli ona prawo wzorując się na podziale z czasów rzymskich na prawo publiczne(mające na uwadze przede wszystkim interes publiczny, regulujące stosunki między państwem a innymi podmiotami na zasadzie stosowania przez państwo imperium, a przy tym powodująca automatyczną interwencje państwa w razie naruszenia normy prawnej) i prawo prywatne (mające na uwadze przede wszystkim interes prywatny, regulujące stosunki między równymi podmiotami, w tym z udziałem państwa, na zasadzie równorzędnego ich traktowania, a przy tym powodująca interwencję państwa jedynie na wniosek uprawnionego).`
Istnieją różne poglądy na temat granic prawa gospod. i podstawowych wyznaczników p.g. publicznego. Wg. A. Chełmońskiego normy prawa podczas aktualnej transformacji ustroj-gospod. współistnieją obok siebie, oddziałują na siebie, zachodzą. M. Zdyb i T. Rabska przyjmują, że przedmiotem prawa gospod. są funkcje państwa w sferze gospod. i wszystkie konsekwencje prawne ich sprawowania .Podmioty gospod. nie są tylko adresatami działań organów państwa, ale przede wszystkim ich inicjatorami(wnioskodawcami).M. Zdyb zwolennikiem wyodrębnienia sery publicznego p.g.
C. Kosikowski uważa że p.g. jest to prawo interwencji państwa i jego organów oraz aparatu w sferze gospod. Publiczne prawo gospod jawi sie więc jako forma normatywnie uregulowanej dopuszczalności ingerencji państwa w sferę stosunków gospod., jest ono wyrazem władztwa państwa w gospod. Odzwierciedla powinności państwa wobec gospod., które są wyrażane w formie norm prawnych.
Nie wiem czy dopisać do tego cos jeszcze- proszę sprawdzić
Pyt. 3-II
Czy w Układzie Europejskim określono zasady swobody działalności gospodarczej?
Tak w Układzie Europejskim podpisanym 16.XII.1991r. w Brukseli zostały zawarte zasady swobody działalności gospod., które wcześniej były ustanowione w Traktacie z Maastricht. W kilku artykułach wyrażona została zasada swobody działalności gospod. Stwierdza się min. że zostaje zapewniony swobodny przepływ pracowników, swoboda w zakresie świadczenia usług, swoboda w zakresie przepływu kapitału i swoboda w zakresie konkurencji.
Pyt.3-III
Co rozumiesz przez pojęcie źródeł prawa gospodarczego publicznego?
Przez źródła prawa gospod. publicznego rozumie się formy w jakich przejawia się, i w jakich podawana jest przedsiębiorcom do przestrzegania wola państwa w zakresie spraw dotyczących gospodarowania. Źródła prawa są bardzo liczne, cechuje je reguły znaczna obszerność i stosunkowo mała stabilność. Szczególne miejsce zajmuje kodeks cywilny, regulujący stosunki cywilnoprawne między osobami fizycznymi i osobami prawnymi a dokładnie te, które dotyczą osób fizycznych i osób prawnych w ramach prowadzonej przez nie działalności gospod. Inne źródła prawa gospod. publicznego to Kodeks Handlowy z 27.VI.1934r. o prawie układowym i upadłościowym, ustawa z 25.IX.1981 o przedsiębiorstwach państwowych, ustawa z 25.IX.1981 o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego, Prawo spółdzielcze z 19.IX.1982, ustawa z 23.XII.1988 o działalności gospodarcz., ustawa z 24.V.1989 o rozpoznawaniu przez sądyspraw gospod., ustawa z24.II.1990 o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów, ustawa z 8.III.1990 o samorządzie terytorialnym, ustawa z 14.VI.1991 o spółkach z udziałem zagranicznym, ustawa z 16.IV.1993 o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, ustawa z 30.IV.1993 o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji, ustawa z 30.VIII.1996 o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, ustawa z 20.VIII.1997 o Krajowym rejestrze Sądowym, Prawo bankowe z 29.VIIII.1997, ustawa z 26.XI.1998 o finansach publicznych, Prawo dewizowe z 18.XII.1998r.
Pyt.3-IV
Scharakteryzuj formy interwencjonizmu państwowego
Interwencjonizm państwowy jest to aktywne, zmierzające do realizacji określonych celów, oddziaływanie państwa na procesy gospod. i społeczne. Zasięg interwencjonizmu państwowego zależy od aktualnej polityki ekonomiczne państwa, której celem powinna być ochrona mechanizmu rynku i ogólnego interesu gospodarki oraz ochrona interesów indywidualnych przedsiębiorców. W gospodarce wolnorynkowej ustawodawca wprowadza instrumenty interwencjonizmu w postaci barier, np. ograniczenia wolności działań produkcyjnych ze względów ekonomicznych lub hamulców aktywności(np. opodatkowanie progresywne). W okresie transformacji gospod. może wystąpić „przeregulowanie” prawa polegające na nadmiarze przepisów, często niespójnych, które przekraczają możliwości percepcyjne adresatów, przepisów bardzo kazuistycznych, które może blokować gospodarkę lub poszczególne jej gałęzie. Protekcjonizm jest określany jako ogół działań interwencyjnych na rynku mającym na celu ochronę produkcji krajowej przed konkurencyjnym importem oraz popieranie własnego eksportu za pomocą środków polityki ekonomicznej.
Pyt.3-V
Podaj definicję przedsiębiorstwa państwowego.
Na podstawie art.1 ustawy z dnia 25.IX.1981r. o przedsiębiorstwach państwowych przedsiebiorstrwo państwowe jest samodzielnym, samorządnym i samofinansującym się przedsiębiorcą posiadającym osobowość prawną.
Przesiebiorstwa państwowe mogą być tworzone jako:- przedsiębiorstwa działające na zasadach ogólnych, -przedsiębiorstwa użyteczności publicznej.
Tworzą je naczelne lub centralne organy administracji państwowej, Narodowy Bank Polski i banki państwowe, w uzasadnionych wypadkach inny organ państwowy.
Pyt.3-VI
Jaka działalnośc wymaga uzyskania koncesji, a jaka zezwolenia?
Zezwolenia wymagane są na działalność :wytwórczą, eksploatacyjną, hodowlaną, transportową, handlową, magazynową, usługową i inną
Uzyskania koncesji wymagają następujące dziedziny działalności:1)poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż kopalin; 2)wydobywanie kopalin ze złóż; 3)bezzbiornikowe magazynowanie substancji w górotworze oraz składowanie odpadów w podziemnych wyrobiskach górniczych; 4)poszukiwanie i wydobywanie surowców mineralnychznajdujących się w odpadach powstałych po robotach górniczych oraz po procesach wzbogacania kopalin; 5)przetwórstwo i obrót metalami szlachetnymi i kamieniami szlachetnymi; 6)przetwortswo i obrót metalami nieżelaznymi; 7)wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją; 8)wytwarzanie środków farmaceutycznych i materiałów medycznych; 9)prowadzenie aptek; 10)prowadzenie hurtowni środków farmaceutycznycz i materiałów medycznych stosowanych wyłącznie u zwierząt; 11)prowadzenie hurtowni farmaceutycznych; 12)prowadzenie skladów celnych i skladów konsygnacyjnych w zakresie obrotu hurtowego środkami farmaceutycznymi i materiałami medycznymi; 13)wyrób, rozlew, oczyszczanie, skażanie i odwadnianie spirytusu oraz wydzielanie spirytusu z innego wytworu, a także wyrób i rozlew wodek; 14)wytwarzanie wyrobów tytoniowych; 15)transport morski, lotniczy oraz wykonywanie innych usług lotniczych, a także zarzadzanie portami morskimi innymi niz porty o podstawowymznaczeniu dla gospodarki narodowej; 16)obrót z zagranicą towarami i usługami określonymi w drodze rozporządzenia przez Ministra Gospodarki; 17)obrót dobrami kultury powstałymi przed 9.V.1945r; 18)usługi:ochrony osób i mienia, detektywistyczne oraz w sprawach paszportowych; 19)dokonywanie przenoszenia zapisu dźwięku lub dźwieku i obrazu na taśmy, kasety, wideokasety i wideopłyty; 20)uslugi kurierskie, a także pocztowe uslugi o charakterze powszechnym, polegajace na przewozie i doreczaniu w obrocie krajowymi zagran. przesyłek listowych oraz listów wartościowych o masie powyżej 2000g; 21)usługi telekomunikacyjne; 22)obrót w kraju i z zagranicą zwierzyną żywą oraz tuszami zwierzyny i ich częściami z wyłączeniem sprzedaży dokonywanej przez dzierżawców i zarządców obwodów łowieckich na terenie kraju, a także sprzedaż usług turystycznych obejmujących polowania w kraju dla cudzoziemców i polowania za granicą; 23)konfekcjonowanie i obrót środkami ochrony roślin; 24)wykonywanie międzynarodowego zarobkowego transportu drogowego pojazdami samochodowymi zarejestrowanymi w kraju; 25)rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych; 26)budowa i eksploatacja autostrad płatnych; 27)działalność w zakresie sportu profesjonalnego; 28)prowadzenie kolei niepublicznych; 29)prowadzenie agencji celnych; 30)wytwarzanie, magazynowanie, przesyłanie, dystrybucja, obrót paliwami i energią.
Pyt.3-VII
Kiedy organ ewidencyjny może odmówić wpisu?
W art. 17 ust. 1-5 określono pięć sytuacji, kiedy organ ewidencyjny ma obowiązek odmówić wpisu:
do danej działalności nie stosuje się przepisów u.d.g.
dana działalność podlega koncesjonowaniu,
dzialalność nie podlega zgłoszeniu,
zgłoszenie zawiera braki formalne,
działalność gospodarcza jest objęta prawem wyłączności dla spółdzielni inwalidów niewidomych.
Odmowa wpisu do ewidencji jest decyzją administracyjną, przysługuje od niej odwołanie do wojewody.
Pyt.3-VIII
Na czym polegają obciążenia publicznoprawne w prowadzeniu działalności gospodarczej?
Obciążeniami publicznoprawnymi są obowiązki wynikające ze stosunków publicznoprawnych. Chodzi tu o podatki, opłaty oraz inne należności finansowe nakładane przez państwo lub podmioty wykonujące zadania administracji publicznej.
Podatki państwowe to:
-podatek dochodowy płacony przez osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą oraz min. przez wspólników spółek nie posiadających osobowości prawnej (spółki cywilne)
-podatek dochodowy od osób prawnych(ust.z 15.II.1992) jest pobierany od wszystkich przedsiębiorców posiadających osobowość prawną (s-ki prawa handlowego, przedsiębiorstwa państwowe, spółdzielnie itd.) oraz innych przedsiębiorców nie posiadających osobowości prawnej z wyjątkiem spółek nie mających osobowości prawnej. Nie jest nim objęta także działalność rolna i leśna(oprócz działów specjalnych produkcji rolnej) oraz dochody wynikające z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy.
-Podatek od towarów i usług, którego podmiotami mogą być zarówno osoby prawne, jak i jednostki nie posiadające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne.
-podatek akcyzowy dotyczy sprzedaży towarów akcyzowych oraz sprowadzania lub nadsyłania takich towarów z zagranicy.
-podatek importowy
-podatek od akcji w publicznym obrocie
-podatek od gier
Podatki samorządowe to :- podatek od spadków i darowizn, -podatek rolny, -podatek leśny, -podatek w postaci opłaty skarbowej, -podatek od nieruchomości
Cła-przymusowe świadczenie pieniężne o charakterze bezzwrotnym, pobieranym od towarów przewożonych przez granicę państwa, które cło to ustanowiło. Cło jest wymierzane od wartości, ilości lub masy netto pozycji towarowej wg. stawki określonej w taryfie celnej.
Obciążenia ubezpieczeniowe -przedsiębiorca po wpisaniu do ewidencji działalności gospod. powinien dokonać zgłoszenia m.in. osób: prowadzących działalność gospod., współpracujących spośród członków rodziny, zatrudnionych na podstawie umów o pracę, wykonujących prace na podstawie umów zleceń oraz umów agencyjnych
.
Pyt.3-IX
Na czym polega powszechna prywatyzacja?
Na podstawie ust. z 30.IV.1993 o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji pomiędzy obywateli a prywatyzowany majątek przedsiębiorstw państwowych zostały wprowadzone ogniwa pośrednie w postaci narodowych funduszy inwestycyjnych. Tworzy je w formie spółek Minister Skarbu Państwa. Podstawowym celem NFI jest pomnażanie ich majątku głównie poprzez powiększanie wartości akcji spółek, w których fundusze są akcjonariuszami, a także poszukiwanie kapitału dla spółek biorących udział w programie.
Procedura tworzenia NFI jest złożona i składa się z 3 etapów. W pierwszym Rada Ministrów w drodze rozporządzenia wskazuje przedsiębiorstwa, które zostaną przekształcone w spółki, oraz już istniejące jednoosobowe spółki Skarbu Państwa, których akcje zostaną wniesione do NFI. W drugim etapie na podstawie zasad określonych w ustawie Minister SP dokonuje przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego w spółkę prawa handlowego. Trzeci etap wiąże się z wniesieniem przez Skarb Państwa do utworzonych funduszy 60% akcji każdej ze spółek, przy czym 27% akcji, w przybliżeniu w równych częściach, powinno się znaleźć w posiadaniu wszystkich wyznaczonych funduszy z wyjątkiem jednego, który otrzymuje pakiet 33% akcji danej spółki. Spośród pozostałych 40% akcji, po wniesieniu przez Skarb Państwa akcji do funduszy , 15% udostępnia się nieodpłatnie pracownikom zatrudnionym w przedsiębiorstwie przekształconym w spółkę oraz rolnikom i rybakom spełniającym wymogi określone w ustawie. Ostatnie 25% akcji zachowuje Skarb Państwa, wykorzystując je m.in. do zasilania ubezpieczeń społecznych oraz dokonywania rekompensat uzupełniających. Duże znaczenie dla PPP ma zarządzanie majątkiem NFI. Organami funduszu są walne zgromadzenie, rada nadzorcza i zarząd. Fundusz może zawrzeć umowę o zarządzanie jego majątkiem z firmą zarządzającą. Początkowo miały to być firmy zagraniczne. Zarządcami zostały spółki z udziałem zagranicznych instytucji finansowych, zbliżonych instytucji krajowych i firm konsultingowych. Realizacja PPP ma miejsce dopiero wówczas, gdy nastąpi udostępnienie obywatelom funduszy, tzn. wtedy gdy następuje prywatyzacja NFI. Do nabycia akcji NFI zostali upoważnieni posiadacze świadectw udziałowych, które kupiło po 20 zł za sztukę około25 mln. Obywateli. Świadectwa udziałowe są papierami wartościowymi na okaziciela, które podlegają wymianie w Krajowym Depozycie Papierów wartościowych na jednakowa ilość akcji w każdym z funduszy istniejących w dniu emisji świadectwa udziałowego i wyznaczonych do przeprowadzenia tej wymiany. Wymiana jest możliwa po dopuszczeniu wszystkich funduszy do publicznego obrotu.
Pyt.3-X
Na czym polega karnoprawna ochrona obrotu gospodarczego?
W kodeksie karnym z 1997 przestępstwa przeciwko obrotowi gospod. Określono w art. 296-309. Z przepisów tego rozdziału wynika, iż w zasięgu udzielanej nimi ochrony znajdują się, poszczególne instytucje systemu gospod. oraz niezbędny warunek jego prawidłowego funkcjonowania, jakim jest zaufanie społeczeństwa do tych instytucji i samego systemu gospod. rynkowej. Instytucjami chronionymi są m.in. kredyty, subwencje, dotacje, zamówienia publiczne, dokumentacja działalności gospod., powiernictwo interesów majątkowych i gospod.. Ochrona prawnokarna tych abstrakcyjnie ujętych dóbr jest udzielona zarówno ze względu na ponadindywidualne, jak i jednostkowe interesy wszystkich uczestniczących w obrocie gospod. mają równorzędną wartość i podlegają jednakowej ochronie niezależnie od ich publicznego czy prywatnego , profesjonalnego czy nie charakteru.
Do działań podlegających odpowiedzialności karnej zaliczamy następujące przestępstwa: nadużycie zaufania i niegospodarność, oszustwo kredytowe i subwencyjne, oszustwo ubezpieczeniowe, pranie brudnych pieniędzy, przestępstwa na szkodę wierzycieli, doprowadzenie do swojej upadłości lub niewypłacalności, faworyzowanie niektórych wierzycieli oraz czynne i bierne łapownictwo wierzycieli.
Rozdział 1, pytanie 6
Przedstaw pojęcie przedsiębiorcy oraz wymień i scharakteryzuj jego rodzaje.
Ogólnie podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą, zwanym dalej przedsiębiorcą, może być osoba fizyczna, osoba prawna, a także jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej, utworzona zgodnie z przepisami prawa, jeżeli jej podmiot działania obejmuje prowadzenie działalności gospodarczej. Według ustawy z obowiązującej od dnia 1 stycznia 2001: prowadzącym działalność gospodarczą, zwanym dalej przedsiębiorcą, może być osoba fizyczna, osoba prawna, a także spółka jawna i spółka komandytowa.
Wg ustawy z dnia 24 lutego 1990r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumenta przedsiębiorcy to osoby fizyczne i prawne, a także jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, prowadzące działalność gospodarczą lub organizujące, lub świadczące usługi o charakterze użyteczności publicznej, które nie są działalnością w rozumieniu ustawy z dnia 23 grudnia 1988r. o działalności gospodarczej.
Wg kodeksu handlowego kupcem jest, kto we własnym imieniu prowadzi przedsiębiorstwo zarobkowe. Kupiec, który prowadzi przedsiębiorstwo zarobkowe w większym rozmiarze, jest kupcem rejestrowym. Spółka handlowa jest kupcem rejestrowym - spółkami handlowymi są spółki jawne, spółki komandytowe, spółki z o.o., spółki akcyjne.
Przedsiębiorca wg ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 o nieuczciwej konkurencji: przedsiębiorcami, w rozumieniu ustawy, są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które prowadząc, chociażby ubocznie, działalność zarobkową lub zawodową uczestniczą w działalności gospodarczej.
Rzemieślnikiem, wg ustawy z dnia 22 marca 1989 o rzemiośle, jest przedsiębiorca, który prowadzi działalność gospodarczą zwaną rzemiosłem. Rzemiosłem jest zawodowe wykonywanie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną lub spółkę cywilną osób fizycznych z udziałem kwalifikowanej pracy własnej, w imieniu własnym tej osoby i na jej rachunek, przy zatrudnieniu do 15 pracowników najemnych.
Jednostka organizacyjna: ustawa z dnia 31 stycznia 1980r. o ochronie i kształtowaniu środowiska stanowi, że jednostkami organizacyjnymi są przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy o działalności gospodarczej oraz jednostki organizacyjne nie prowadzące działalności gospodarczej.
Podmiot zagraniczny wg ustawy z dnia 14 czerwca 1991r. o spółkach z udziałem zagranicznym to: 1) osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania za granicą, 2) osoby prawne z siedzibą za granicą, 3) nie posiadające osobowości prawnej spółki osób wymienionych w pkt 1 i 2, utworzone zgodnie z ustawodawstwem państw obcych.
Zagraniczny przedsiębiorca wg ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o zasadach prowadzenia na terytorium PRL działalności gospodarczej w zakresie drobnej wytwórczości przez zagraniczne osoby prawne i fizyczne stanowi, że przez zagranicznych przedsiębiorców rozumie się osoby prawne mające siedzibę za granicą, obywateli państw obcych, obywateli polskich mających stałe miejsce zamieszkania za granicą oraz utworzone przez te osoby spółki z siedzibą w Polsce z wyłącznym ich udziałem.
Wg rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 6 lutego 1976r. w sprawie warunków, trybu i organów właściwych do wydania zagranicznym osobom prawnym i fizycznym uprawnień do tworzenia przedstawicielstw na terytorium RP dla wykonywania działalności gospodarczej. Przedsiębiorstwa zagraniczne mogą tworzyć przedstawicielstwa na terytorium RP dla wykonywania działalności gospodarczej (wyłącznie po uzyskaniu wymaganego zezwolenia w formie oddziału lub agencji, biura informacji technicznej, biura nadzoru).
Ustawa z dnia 18 grudnia 1998 r. - prawo dewizowe, wprowadziła pojęcie rezydent: a) osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania w kraju oraz osoba prawna mająca siedzibę w kraju, a także inny podmiot mający siedzibę w kraju, posiadający zdolność zaciągania zobowiązań i nabywania praw we własnym imieniu; b) polskie przedstawicielstwa dyplomatyczne, urzędy konsularne i inne polskie przedstawicielstwa oraz misje specjalne korzystające z immunitetów i przywilejów dyplomatycznych lub konsularnych.
Nierezydent: pojęcie wprowadzone przez ustawę z dnia 18 grudnia 1998r. - prawo dewizowe, oznacza a) osobę fizyczną nie mającą miejsca zamieszkania w kraju oraz osobę prawną nie mającą siedziby w kraju, a także inny podmiot nie mający siedziby w kraju, posiadający zdolność zaciągania zobowiązań i nabywania praw we własnym imieniu;
b) osobę, o której mowa w lit. a, w zakresie, w jakim prowadzi ona działalność za granicą poprzez swoje przedsiębiorstwo, oddział lub przedstawicielstwo mające siedzibę za granicą; c) mające siedzibę w kraju oddziały i przedstawicielstwa osób i podmiotów, o których mowa w lit. a i b, utworzone na podstawie umów międzynarodowych zawartych przez rząd RP, chyba że umowy te stanowią inaczej; d) obce przedstawicielstwa dyplomatyczne, urzędy konsularne, misje specjalne i organizacje międzynarodowe oraz inne obce przedstawicielstwa korzystające z immunitetów i przywilejów dyplomatycznych lub konsularnych na mocy umów, ustaw lub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych.
Pojęcie wprowadzone ustawą z dnia 9 stycznia 1997 r. przez kodeks cywilny - osoba krajowa to: a) osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania w kraju; b) osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej, z siedzibą główną w kraju; c) inna, niż określona w lit. a i b osoba, która na podstawie odrębnych przepisów jest uprawniona do prowadzenia działalności gospodarczej w kraju i posiada siedzibę w kraju.
Cudzoziemiec, wg ustawy z dnia 24 marca 1920 o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, to a) osoba fizyczna nie posiadająca obywatelstwa polskiego; b) osoba prawna mająca siedzibę za granicą; c) osoba prawna mająca siedzibę na terytorium RP, kontrolowana bezpośrednio lub pośrednio przez osoby wymienione w tekście ustawy - lit. a i b.
Rozdział 2, pytanie 6
Przedstaw poglądy doktryny na temat wolności gospodarczej.
Zasada wolności gospodarczej jest cechą konstytutywną gospodarki rynkowej, wprowadza ją ustawa z 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej stanowiąc, że podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej jest wolne i dozwolone każdemu na równych prawach z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa. Według teoretyków liberalizmu ekonomicznego wolna gra interesów samoczynnie będzie prowadzić do harmonii gospodarczej. Natomiast współcześni liberalistyczni wizjonerzy uważają, że: 1) gospodarka jest oparta na działaniu mechanizmu rynkowego w „czystej” postaci (w skali krajowej i międzynarodowej); 2) należy odrzucić celowość wszelkiej ingerencji państwa w życie gospodarcze; 3) wszelka działalność jest optymalnie sterowana przez decyzje suwerennych nabywców i konsumentów. Reprezentantem tego kierunku jest M. Friedman, tzw. monetarysta ze szkoły chicagowskiej. Ordoliberałowie (od pisma :Ordo”, odmiana niemieckiego neoliberalizmu) mówią o wolności gospodarczej i rynku pojmowanych w kategoriach uporządkowania. Pragną modernizować liberalizm w duchu konserwatywnym, modyfikować pojęcie wolności gospodarczej, wzmocnić funkcję państwa, ograniczyć monopol i zmienić politykę fiskalną. W doktrynie zagrożeniami dla wolności są: względność, dekadencja, brak wizji dobra wspólnego, preferowanie przyjemności, negowanie wszelkich wartości przyjętych w danym społeczeństwie. Według relatywizmu aksjologicznego jedyną wartością zasługującą na uznanie jest pieniądz. Kościół kładzie nacisk na konieczność wyzwolenia się z jednostronnego, niejednokrotnie opacznego rozumienia pojęć wolnego rynku oraz wolności gospodarczej. Wolność gospodarcza wyklucza dowolność wyborów, a więc prawo do nieograniczonego bogacenia się. Ma ona służyć zaspokojeniu potrzeb oraz realizacji innych celów i kierowania człowieka ku Dobru, które jest ostatecznym celem człowieka. Papież Jan Paweł II w encyklice Centisimus annus stwierdza, że zysk nie jest jedynym regulatorem życia przedsiębiorstwa, a posłuszeństwo prawdzie o Bogu i człowieku jest pierwszym warunkiem wolności. Przedstawiciele społecznej nauki Kościoła _ wolności gospodarczej brakuje perspektywy moralnej, gdyż bezkrytycznie ufa się „niewidzialnej ręce rynku”.
Państwo musi tworzyć zabezpieczenia przed wolnością „drapieżną”, pożerająca słabszych, wolnością w jej skrajnie indywidualistycznej postaci.
Rozdział 3, pytanie 6.
Na czym polega uznanie administracyjne w działalności gospodarczej?
Uznanie administracyjne jest szczególną formą upoważnienia przez ustawę organów administracji publicznej do określonego zachowania się - działanie lub zaniechania. Sfera uznania administracyjnego nie jest sferą dowolności działania i wyboru organów administracji publicznej. Organ administracji publicznej ma obowiązek wnikliwego uzasadnienia wyboru jednego z przyjętych rozwiązań i wskazania, dlaczego nie uznał innego. Dlatego też istotne znaczenie dla porządku administracyjnego mają zasady postępowania administracyjnego. 1) Zasada praworządności: organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa - istota zasady praworządności. Zasada, że wszystko, co nie jest prawem zakazane, jest dozwolone, nie może prowadzić do zawężającego interpretowania kompetencji organów administracji publicznej. Organowi nie wolno naruszać norm prawnych, które zostały prawidłowo ustanowione. Jeżeli jakieś zagadnienie jest pozostawione uznaniu organów administracji publicznej, muszą one dokonać wyważenia indywidualnych interesów gospodarczych i interesu państwa. Art. 6 k.p.a. stanowi, że organy administracji państwowej działają na podstawie przepisów prawa. Tę zasadę należy łączyć z dyspozycją z art. 7 k.p.a. :w toku postępowania organy administracji państwowej stoją na straży praworządności oraz z zasadą wyrażoną w art. 7 Konstytucji RP. 2) Zasada prawdy obiektywnej. Wg k.p.a. :organy administracji podejmują wszelkie kroki niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do wyjaśnienia sprawy. Zbadanie wszystkich istotnych okoliczności, które mogą mieć wpływ na treść decyzji czy innych działań władczych. 3) Zasada uwzględniania interesu publicznego i słusznego interesu obywateli. Art. 7 k.p.a. zawiera nakaz uwzględniania i harmonizowania interesu strony i interesu publicznego. Owo uwzględnienie, o charakterze kompromisu, powinno dokonywać się w granicach prawa z uwzględnieniem wszystkich okoliczności faktycznych. 4) Zasada pogłębienia zaufania obywateli do organów państwa i pogłębienia kultury prawnej. Powyższe zaufanie decyduje o sile państwa i skuteczności jego działania. Szczególne znaczenie mają tu zasady: równości wobec prawa, domniemania słuszności prawnego interesu przedsiębiorców, zaufania do obywatela, bilansu kosztów i korzyści, służby publicznej, pewności w sferze stosowania prawa oraz kultura organizacji, pracy administracji i kwalifikacje merytoryczne i moralne kadry urzędniczej. 4) Zasada udzielenia pomocy prawnej. Zgodnie z art. 10 k.p.a. organy administracji państwowej są obowiązane do należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego. Strony nie mogą ponieść szkody z powodu nieznajomości prawa. Organowi nie wolno wykorzystywać nieznajomości prawa przez stronę. 6) Zasada udziału stron w postępowaniu. Wg art. 10 §1 k.p.a. organy administracji państwowej są obowiązane zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. 7) Zasada przekonywania i troski o dobro wspólne. W toku postępowania należy położyć szczególny nacisk na argumenty racjonalne, względy społeczne, zasady sprawiedliwości, słuszności. Szczególną formą przekonywania jest uzasadnienie decyzji. Element przekonywania przy podejmowaniu decyzji o istotnym znaczeniu dla interesów państwa powinien odnosić się także do społeczeństwa. 8) Zasada szybkości i prostoty. Ustawodawca określił terminy do załatwienia sprawy, przewiduje również szereg środków dyscyplinujących przy załatwianiu spraw i podejmowaniu decyzji.
9) Zasada nakłaniania do ugody stron o spornych interesach. Zawierana zgoda ma w zasadzie zastępować wydanie decyzji administracyjnej. Ciężar dokonania rozstrzygnięcia przerzuca się na podmioty bezpośrednio zainteresowane. Ugoda nie jest jednak wykorzystywana np.: w postępowaniu koncesyjnym lub rozwiązywaniu niektórych złożonych problemów w zakresie prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych. 10) Zasada pisemności. Sprawy należy załatwiać w formie pisemnej, treść i motyw rozstrzygnięcia powinny znaleźć udokumentowanie w odpowiednim protokole. Można od tego wyjątkowo odstąpić, gdy przemawia za tym interes prawny strony, a przepis prawny nie stoi na przeszkodzie.
11) Zasada dwuinstancyjności. Od każdej decyzji przysługuje prawo odwołania się do organu administracji publicznej wyższej instancji. 12) Zasada trwałości decyzji. Dla bezpieczeństwa prawnego przedsiębiorców duże znaczenie ma problem trwałości ostatecznych decyzji administracyjnych. 13) Zasada sądowej kontroli zgodności z prawem decyzji administracyjnych. Zgodnie z ustawą a dnia 11 maja 1996 r. o NSA, sądowo-administracyjnej kontroli zgodności z prawem, po wyczerpaniu toku instancji, podlegają w zasadzie wszystkie decyzje administracyjne wydane zarówno na podstawie k.p.a. (także decyzje w sprawach podatkowych i ubezpieczeniowych), jak i w innych postępowaniach określonych w ustawach szczególnych.
Rozdział 5 pytanie 6
Jakie są uprawnienia organu założycielskiego?
Organami przedsiębiorstwa są: ogólne zebranie pracowników (delegatów), rada pracownicza, dyrektor przedsiębiorstwa. Na wniosek rady pracowniczej organ założycielski może, z urzędu, podjąć decyzję o powierzeniu zarządzania przedsiębiorstwem osobie fizycznej lub prawnej. Z chwilą objęcia obowiązków przez zarządcę organ założycielski odwołuje dyrektora przedsiębiorstwa, wybiera radę nadzorczą i powierza jej wykonywanie stałego nadzoru nad działalnością przedsiębiorstwa. Organ założycielski może może rozwiązać umowę o zarządzanie przedsiębiorstwem w określonych warunkach nawet ze skutkiem natychmiastowym. Organ założycielski dokonuje kontroli i oceny działalności przedsiębiorstwa oraz pracy dyrektora, ma także prawo władczego wkraczania w sprawy przedsiębiorstwa, ale tylko w wypadkach przewidzianych przepisami ustawowymi. Powyższy organ ma również prawo nałożyć na przedsiębiorstwo obowiązek wprowadzenia do planu przedsiębiorstwa zadania lub wyznaczyć zadania poza planem, jeżeli jest to niezbędne ze względu na potrzeby obrony kraju, w wypadku klęski żywiołowej lub w celu wykonania zobowiązań międzynarodowych. W razie stwierdzenia, że decyzja dyrektora jest sprzeczna z prawem, organ założycielski wstrzymuje jej wykonanie oraz zobowiązuje dyrektora do jej zmiany lub cofnięcia. Wniesienie sprzeciwu wstrzymuje wykonanie decyzji. Jeżeli przedsiębiorstwo prowadzi działalność ze stratą lub zysk po opodatkowaniu jest niewystarczający na zapłacenie dywidendy obligatoryjnej, organ założycielski w porozumieniu z Ministrem Finansów może wszcząć postępowanie naprawcze, ustanawiając nad przedsiębiorstwem zarząd komisaryczny. Od tej decyzji nie przysługuje sprzeciw. Organ założycielski wyznacza i odwołuje osobę sprawującą zarząd komisaryczny. Z chwilą ustanowienia zarządu komisarycznego jest on obowiązany do przedstawienia programu naprawy przedsiębiorstwa do zatwierdzenia, a organ założycielski odwołuje dyrektora przedsiębiorstwa. W przypadku, gdy funkcje organu założycielskiego pełni wojewoda, uprawnienia Ministra Finansów wykonuje dyrektor właściwej izby skarbowej.
I.
2.Na czym polega istota prawa gospodarczego?
Prawo gospodarcze nie stanowi podstawowej gałęzi prawa, takiej jak np. prawo cywilne, karne, administracyjne, pracy. Wynika to z tego ze obejmuje ono swym zakresem normy będące wynikiem zastosowania różnych metod regulacji, przede wszystkim cywilnej i administracyjnej. Występują w nim główne normy cywilnoprawne , odznaczające się równorzędnym pod względem prawnym traktowaniem stron (cywilna metoda regulacji), a oprócz nich normy administracji gospodarczej występują obok podmiotów prowadzących działalność operacyjno-gospodarczą z pozycji władczych (administracyjna metoda regulacji).
II
2. W jaki sposób można ograniczyć wolność gospodarczą?
Pewne ograniczenia wolności gospodarczej powinny być wprowadzane tylko w ustawach i przy zachowaniu zasady proporcjonalności, według której państwo może wprowadzać pewne ograniczenia działalności gospodarczej wyłącznie i tylko wtedy gdy niezbędna jest ochrona interesu publicznego, zabezpieczenia porządku konstytucyjnego, lub praw osób trzecich. Zasada proporcjonalnego ograniczenia wymaga zachowania: legalności celu publicznego chronionego przez ograniczenie, przydatności ograniczenia danego prawa, konieczności ograniczenia (tzn. nie wolno ograniczać ponad potrzebę) oraz zachowania tzw. Proporcjonalności w znaczeniu wąskim (tzn. nie można ograniczać prawa dla błahego celu).
Często używa się zamiennie swoboda = wolność. Wolność gospodarcza to domniemanie swobody podejmowania, prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorców jeśli, i dopóki co innego nie wynika z przepisów ustawowych. W państwach UE zasada wolności jest dominująca i wynika z układu z Maastricht. My też się na to zgodziliśmy.
III
2.Czy konstytucja zajmuje się systemem gospodarczym państwa?
Konstytucja RP w art. 20 określa zasadę wolności gospodarczej, a w art. 22 przewiduje możliwość jaj ograniczenia, o prawach ekonomicznych obywateli stanowi natomiast rozdział II w dziale dotyczącym wolności i praw ekonomicznych, socjalnych i kulturalnych.
IV
2.Przedstaw podstawowe zadania państwa w jego oddziaływaniu na gospodarkę w okresie transformacji.
V
2.Jakie znasz uniwersalne obowiązki przedsiębiorców?
Na przedsiębiorcach spoczywają różnego rodzaju obowiązki, niektóre mają charakter uniwersalny i odnoszą się do każdego przedsiębiorcy. Inne natomiast mają charakter szczególny i obciążają jedynie przedsiębiorcę konkretnego rodzaju działalności.
Obowiązki uniwersalne są następujące:
zgłoszenie do ewidencji działalności gospodarczej lub rejestracji przedsiębiorcy,
zgłoszenie do rejestrów specjalnych,
założenie rachunku bankowego,
prowadzenie rachunkowości,
oznaczenie siedziby i miejsca prowadzenia działalności gospodarczej oraz oznakowanie wyrobów wprowadzonych do obrotu,
spełnienie warunków prowadzenia działalności gospodarczej wynikające z przepisów budowlanych, sanitarnych, przeciwpożarowych, i ochrony środowiska,
spełnienie wymogów związanych z zapewnieniem działalności gospodarczej odpowiednich kwalifikacji zawodowych.
Ustawa z dnia 19 listopada 1999r o działalności gospodarczej
Art. 7.
1. Przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców. Zasady wpisu do rejestru przedsiębiorców określają przepisy odrębnej ustawy.
2. Organy rejestrowe, o których mowa w odrębnych przepisach, w terminie siedmiu dni od dnia wpisu do rejestru, przesyłają organom podatkowym i organom samorządu gminnego, właściwym ze względu na miejsce zamieszkania (siedzibę) przedsiębiorcy, wypis z rejestru dotyczący podjęcia przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej.
Art. 8.
Przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą na zasadach uczciwej konkurencji i poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów.
Art. 9.
Przedsiębiorca jest obowiązany spełniać określone przepisami prawa warunki wykonywania działalności gospodarczej, w szczególności dotyczące ochrony przed zagrożeniem życia, zdrowia ludzkiego i moralności publicznej, a także ochrony środowiska.
Art. 10.
Jeżeli przepisy szczególne nakładają obowiązek posiadania odpowiednich uprawnień zawodowych przy wykonywaniu określonego rodzaju działalności gospodarczej, przedsiębiorca jest obowiązany zapewnić, aby działalność gospodarcza była wykonywana bezpośrednio przez osobę legitymującą się posiadaniem takich uprawnień zawodowych.
Art. 11.
1. Zakład główny, oddział oraz inne stałe miejsce wykonywania przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej powinny być oznaczone na zewnątrz.
2. Zewnętrzne oznaczenie, o którym mowa w ust. 1, powinno zawierać:
1) oznaczenie przedsiębiorcy,
2) zwięzłe określenie przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej.
Art. 12.
1. Jeżeli przedsiębiorca oferuje towary lub usługi w sprzedaży bezpośredniej lub wysyłkowej za pośrednictwem środków masowego przekazu, sieci informatycznych lub druków bezadresowych, jest obowiązany do podania w ofercie co najmniej następujących danych:
1) oznaczenia przedsiębiorcy,
2) numeru, pod którym przedsiębiorca wpisany jest do rejestru przedsiębiorców wraz z oznaczeniem sądu rejestrowego,
3) siedziby i adresu przedsiębiorcy.
2. Przedsiębiorca jest obowiązany do zamieszczania na towarach lub na ich opakowaniach wprowadzanych do obrotu informacji w języku polskim zawierających:
1) oznaczenie przedsiębiorcy - producenta towaru i jego adres,
2) nazwę towaru,
3) inne oznaczenia i informacje wymagane na podstawie odrębnych przepisów.
Art. 13.
1. Przedsiębiorca jest obowiązany do:
1) dokonywania lub przyjmowania płatności za pośrednictwem rachunku bankowego tego przedsiębiorcy w każdym przypadku, gdy stroną transakcji jest inny przedsiębiorca, a jednorazowa wartość należności lub zobowiązań przekracza równowartość 3000 EURO albo równowartość 1000 EURO, gdy suma wartości tych należności i zobowiązań powstałych w miesiącu poprzednim przekracza równowartość 10000 EURO, przeliczanych na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonywane są operacje finansowe,
2) zawiadomienia urzędu skarbowego, właściwego ze względu na podatek dochodowy, o posiadaniu rachunku bankowego związanego z wykonywaną działalnością gospodarczą, a w razie posiadania więcej niż jednego rachunku - do wskazania jednego z nich jako rachunku podstawowego i zawiadomienia o tym banku, w którym rachunek jest otwarty, oraz właściwego urzędu skarbowego; zawiadamiając urząd skarbowy należy podać nazwę i adres banku oraz numer rachunku bankowego albo podstawowego rachunku bankowego,
3) zawiadomienia właściwego urzędu skarbowego oraz banku, w którym otwarty jest podstawowy rachunek bankowy związany z wykonywaną działalnością gospodarczą, o posiadaniu rachunków bankowych w innych bankach, informując o nazwach i adresach banków oraz o numerach rachunków bankowych,
4) zawiadomienia banków, w których otwarte są inne rachunki bankowe tego przedsiębiorcy, o nazwie i adresie banku, w którym otwarty jest rachunek podstawowy tego przedsiębiorcy związany z wykonywaną działalnością gospodarczą.
2. Przedsiębiorca będący członkiem spółdzielczej kasy oszczędnościowo- kredytowej może realizować obowiązki określone w ust. 1 pkt 1, za pośrednictwem rachunku w tej spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej. W takim przypadku w zawiadomieniach, o których mowa w ust. 1 pkt 2-4, należy podać numer rachunku przedsiębiorcy oraz nazwę i adres spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej.
3. W razie zmiany stanu faktycznego w stosunku do zawiadomień, o których mowa w ust. 1 i 2, przedsiębiorca jest obowiązany do zgłoszenia tych zmian w terminie 14 dni od daty ich powstania.
VI
2.Jaka jest procedura koncesjonowania działalności gospodarczej?
Pojęcie koncesji dotyczy aktu administracyjnego:
wyrażenia przez państwo (właściwy jego organ) zgody na podjęcie i prowadzenie działalności gospodarczej zastrzeżonej prawnie na rzecz państwa przez niepaństwowych przedsiębiorców na podstawie ustawowych przepisów prawnych określających warunki i tryb koncesjonowania;
ustalającego prawo do podjęcia i prowadzenia tej działalności nie tylko według zasad określonych w prawie obowiązującym, lecz także na rachunkach ustalonych w koncesji;
wydanego wyłącznie na wniosek zainteresowanego z zapewnieniem ochrony prawnej koncesji.
Przepisy ustawy o działalności gospodarczej wprowadzają koncesjonowanie jako wyjątek od swobody podejmowania działalności gospodarczej, tworzą podstawy prawne do regulowania zasad udzielania koncesji w niektórych dziedzinach na podstawie odrębnych przepisów prawnych (art.11 ust.3-7), tworzą również podstawy prawne do wydawania aktów wykonawczych do u.d.g. w zakresie dotyczącym trybu koncesjonowania (art.20 ust.3a i 7 oraz 22b), określają także konstrukcję i procedurę koncesjonowania.
VII
2.Jaka działalność podlega zgłoszeniu do ewidencji przedsiębiorców?
Zgłoszenie do ewidencji powinno zawierać:
1) oznaczenie przedsiębiorcy i jego siedziby (miejsca zamieszkania), a w razie ustanowienia pełnomocników do dokonywania czynności prawnych w imieniu przedsiębiorcy - również ich imiona i nazwiska,
2) określenie przedmiotu działalności gospodarczej,
3) wskazanie miejsca wykonywania działalności gospodarczej,
4) wskazanie daty rozpoczęcia działalności gospodarczej.
Ewidencja działalności gospodarczej jest jawna. Przedsiębiorca jest obowiązany zgłaszać organowi ewidencyjnemu, w ciągu 14 dni, zmiany stanu faktycznego i prawnego odnoszące się do przedsiębiorcy i działalności gospodarczej, powstałe po wpisie do ewidencji, objęte danymi zawartymi w zgłoszeniu.
3.
Organ ewidencyjny wydaje decyzję o odmowie wpisu do ewidencji, gdy zgłoszenie:
1) dotyczy działalności gospodarczej, do której nie stosuje się przepisów ustawy,
2) dotyczy działalności gospodarczej, która podlega koncesjonowaniu,
3) dotyczy działalności gospodarczej, której podjęcie nie podlega zgłoszeniu,
4) zawiera braki formalne, które nie zostały usunięte mimo wezwania w wyznaczonym terminie,
5) dotyczy działalności gospodarczej objętej prawem wyłączności dla spółdzielni inwalidów i niewidomych.
VIII
2. Jakie są wymagania prawne związane z prowadzeniem działalności gospodarczej?
Normatywy techniczne : ustawa z dnia 3 kwietnia 1993 r. O badaniach i certyfikacji ustanawia normy, które mają miedzy innymi służyć eliminowaniu barier technicznych w handlu, zwiększeniu konkurencyjności polskich towarów i usług, a także ułatwianiu krajowego i międzynarodowego obrotu. Obowiązkowi zgłoszenia do certyfikacji na zastrzeżony prze Polskie Centrum Badania i Certyfikacji znak bezpieczeństwa i oznaczania tym znakiem podlegają wyroby krajowe i importowane mogące stwarzać zagrożenie oraz te, które służą ratowaniu życia, zdrowia i środowiska.
Certyfikaty: przepisy ustawy z 2 grudnia 1993 r. O zasadach szczególnej kontroli obrotu z zagranicą towarami i technologiami w związku z porozumieniami narodowymi wprowadzają m.in. certyfikaty importowe, które są wydawane na obrót zagranicą towarami i technologiami gdyż wymagają tego przepisy prawne państwa dostawcy. Certyfikaty wydaj Minister Gospodarki, określając w nich szczegółowe warunki przewozu towarów i technologii i przechowywania do czasu przekazania ostatecznemu użytkownikowi.
Art.3 ust.2 u.d.g. stanowi : . Przedsiębiorca jest obowiązany zapewnić, aby prace, zajęcia lub czynności w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej były wykonywane przez osoby legitymujące się odpowiednimi kwalifikacjami, jeżeli z przepisów odrębnych ustaw wynika obowiązek posiadania takich kwalifikacji. Kwalifikacje konieczne do wykonywania poszczególnych czynności oraz w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą określają przepisy ustaw dotyczących poszczególnych ich rodzajów. Odpowiedzialność za przestrzeganie obowiązujących w tym zakresie podmiotowych warunków prawnych ponosi nie tylko osoba która bez wymaganych prawnych kwalifikacji podjęła się wykonywania określonych prac , zajęć lub czynności, ale także przedsiębiorca który powierzył jej ich wykonanie.
Obowiązki w zakresie rachunkowości - (ustawa z dnia 29 września 1994 r o rachunkowości). Podstawową formą prowadzenia księgowości przez przedsiębiorców są księgi rachunkowe, które powinny być prowadzone w siedzibie przedsiębiorcy na podstawie wymogów i zasad określonych w ustawie. Księgi rachunkowe prowadzi się w języku polskim, a wszelkie zestawienia finansowe i wyniki przedstawia w walucie polskiej. Księgi rachunkowe zamyka się z końcem roku obrachunkowego i sporządza sprawozdanie finansowe według stanu na dzień zamknięcia ksiąg.
Rachunki bankowe - przepis art.3 ust.3 u.d.g. wprowadza przymus prawny stosowania przez przedsiębiorców tzw. Obrotu bezgotówkowego i w tym celu obowiązek posiadania rachunku bankowego. Rozliczenia bezgotówkowe realizuje się poprzez: - polecenie przelewu; - czek rozrachunkowy; - akredytywę; - rozliczenie planowe; - okresowe rozliczanie saldami; - karty kredytowe.
REGON I NIP - przedsiębiorca wpisany do ewidencji działalności gospodarczej powinien na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej uzyskać numer identyfikacyjny nadany przez urząd statystyczny. Jest to numer identyfikacyjny krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej.
Przepisy ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach i identyfikacji podatników wprowadziły m.in. dla wszystkich przedsiębiorców obowiązek uzyskania numeru identyfikacji podatkowej NIP. Podstawą do nadania takiego numeru jest zgłoszenie identyfikacyjne, które składa się we właściwym urzędzie skarbowy. Numer identyfikacyjny jest nadawany w drodze decyzji administracyjnej. Powinien być używany w dokumentach dotyczących zobowiązań podatkowych oraz przy realizowaniu innych obciążeń publicznoprawnych.
IX.
2. Na czym polega prywatyzacja pośrednia i bezpośrednia?
Ustawa z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych określa zasady i tryb prywatyzowania przedsiębiorstw państwowych. Przewiduje ona dwa tryby prywatyzacji:
przekształcenie przedsiębiorstwa w spółkę kapitałową z wyłącznym udziałem Skarbu Państwa, a następnie sprzedaż akcji (udziałów) prywatnym nabywcom a także inne działania prywatyzacyjne (prywatyzacja pośrednia);
Przekształcenie przedsiębiorstwa w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa następuje na podstawie decyzji Ministra Skarbu Państwa. Jeżeli przekształcenie nie ma na celu prywatyzacji, czyli spółka ma posiadać stały byt prawny, decyzja wymaga zgody Rady Ministrów.
Przekształcenie przedsiębiorstwa w jednoosobową spółkę kapitałową ustawa nazywa komercjalizacją. Komercjalizacja oznacza zmianę prawnej formy, w jakiej przedsiębiorstwo działa, nie zaś zmianę właściciela. przedsiębiorstwo państwowe przekształcone w spółkę z wyłącznym udziałem Skarbu Państwa pozostaje nadal własnością państwa. Komercjalizacja stanowi tylko pierwszy krok, następnym krokiem, a zarazem istotą prywatyzacji pośredniej jest zbycie akcji (udziałów) spółki prywatnym nabywcom - osobom fizycznym i prawnym. Zbycie następuje w zasadzie odpłatnie poprzez sprzedaż akcji (udziałów). Akcje mogą być również przekazane nieodpłatnie (w rożnych sytuacjach określonych przez ustawę). Przejście w ręce prywatne takiej liczby akcji ze Skarb Państwa traci kontrolę nad spółką, oznacza w istocie zakończenie prywatyzacji przedsiębiorstwa.
Komercjalizacji nie podlegają:
przedsiębiorstwa postawione w stan upadłości lub likwidacji,
przedsiębiorstwa będące przedmiotem postępowania układowego
przedsiębiorstwa będące w trakcie łączenia się lub dzielenia na podstawie aktu administracyjnego
przedsiębiorstwa zarządzane na podstawie umowy o zarządzaniu przedsiębiorstwem państwowym,
przedsiębiorstwa w stosunku do których zostało wydane zarządzenie o prywatyzacji bezpośredniej bądź taż które złożyły w tej sprawie wniosek.
przedsiębiorstwa działające na podstawie odrębnych przepisów prawnych, np. PLL „LOT”, PKP, PPL “Porty Lotnicze”, oraz
przedsiębiorstwo użyteczności publicznej “Poczta Polska”
Szczególnym rodzajem komercjalizacji jest tzw. Komercjalizacja z konwersją wierzytelności. Polega ona na przekształceniu przedsiębiorstwa w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z udziałem Skarbu Państwa i wierzycielami przedsiębiorstwa, którzy w zamian za swoje wierzytelności otrzymują udziały spółki. Zakończenie komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego stanowi jednocześnie wstęp do jego rzeczywistej prywatyzacji, Skarb Państwa przystępuje bowiem do zbycia akcji (udziałów) powstałej spółki. Poprzedza je przeprowadzenie analizy mającej na celu ustalenie sytuacji prawnej majątku spółki oraz ocenę realizacji obowiązków w zakresie ochrony środowiska. Na podstawie sporządzonej analizy Minister Skarbu Państwa może zobowiązać spółkę do wprowadzenia określonych zmian..
Akcje (udziały) są zbywane w trybie:
oferty ogłoszonej publicznie,
przetargu publicznego,
rokowań podjętych na podstawie publicznego ogłoszenia.
Pracownicy prywatyzowanego przedsiębiorstwa państwowego (aktualni i emerytowani) oraz rolnicy i rybacy dostarczający mu surowce mają prawo do nieodpłatnego nabycia - na zasadach przewidzianych w ustawie - po 15% akcji (udziałów) spółki. Akcje te (udziały) przez okres dwóch lat, a w przypadku członków zarządu - trzech lat, nie mogą być przedmiotem obrotu.
likwidację przedsiębiorstwa (prywatyzacja bezpośrednia).
Prywatyzacja bezpośrednia może być wykorzystana jedynie w odniesieniu do mniejszych przedsiębiorstw państwowych, w których zatrudnienie w ostatnim dniu poprzedniego roku nie przekraczało 500 osób, wartość sprzedaży w poprzednim roku nie była wyższa od równowartości 6 mln EURO, wysokość funduszy własnych nie była wyższa od równowartości 2 mln EURO. Rada Ministrów może wyrazić zgodę na prywatyzację bezpośrednią przedsiębiorstwa nie spełniającego tych wymagań.
Prywatyzacja bezpośrednia odbywa się poprzez :
1)sprzedaż przedsiębiorstwa,
2)wniesienie przedsiębiorstwa do spółki,
3)oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania (leasing pracowniczy)
Kupujący lub przejmujący przedsiębiorstwo wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki przedsiębiorstwa państwowego. Decyzję o prywatyzacji bezpośredniej poprzedza sporządzenie analizy stanu przedsiębiorstwa, a z dniem wydania decyzji ustaje działalność organów przedsiębiorstwa państwowego, ich funkcje wykonuje pełnomocnik do spraw prywatyzacji. Po sprzedaży przedsiębiorstwa, wniesieniu go do spółki lub oddaniu do odpłatnego korzystania pełnomocnik sporządza bilans zamknięcia i występuje z wnioskiem o wykreślenie przedsiębiorstwa z rejestru.
Sprzedaż przedsiębiorstwa następuje w drodze przetargu publicznego lub rokowań podjętych na podstawie publicznego zaproszenia. Zapłata może nastąpić w oprocentowanych ratach lub pod warunkiem zabezpieczenia reszty ceny kupna.
Wniesienie przedsiębiorstwa do spółki następuje w trybie rokowań podjętych na podstawie publicznego zaproszenia. Wspólnicy inni niż Skarb Państwa powinni wnieść do spółki co najmniej 25% kapitału akcyjnego, jeżeli tymi wspólnikami oprócz Skarbu Państwa są wyłącznie pracownicy przedsiębiorstwa, rolnicy i rybacy - co najmniej 10%.
Oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania na podstawie umowy dzierżawy lub innej może nastąpić, jeżeli są spęłnione następujące warunki:
1)do spółki przystąpiła ponad połowa ogólnej liczby pracowników;
2)akcjonariuszami (udziałowcami) spółki są wyłacznie osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania w kraju, chyba że Minister SP zezwoli na udział w spółce również innym osobom,
3)opłacony kapitał spółki nie jest niższy niż 20% wysokości funduszu założycielskiego i funduszu przedsiębiorstwa na poprzedni rok,
4)co najmniej 20% akcji (udziałów) zostało objętych przez osoby nie zatrudnione w przedsiębiorstwie.
Leasing pracowniczy jest najpopularniejszym sposobem prywtyzacji bezpośredniej w Polsce. Prywatyzacja bezpośrednia. choć najliczniejsza, przynosi bardzo niskie dochody budżetowi państwa.
X.
2. Wymień kilka przykładów czynów nieuczciwej konkurencji.
Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji wymienia najbardziej typowe przejawy nieuczciwej konkurencji. Czynami tymi są m.in.:
oznaczenie przedsiębiorstwa wprowadzające w błąd klientów co do jego tożsamości (np. używanie firmy, nazwy, godła, skrótu literowego, innego charakterystycznego symbolu);
fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów i usług;
wprowadzające w błąd oznaczenia towarów lub usług;
naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, w szczególności przekazanie, ujawnienie lub wykorzystanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa albo ich nabycie od osoby nieuprawnionej, jeżeli zagraża istotnym interesom przedsiębiorcy;
naśladownictwo produktów;
pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie towarów w celu przysporzenia korzyści lub wyrządzenia szkody;
utrudnianie dostępu do rynku;
nieuczciwa lub zakazana reklama.
Przedstaw relacje prawa gospodarczego publicznego do innych dziedzin prawa.
W prawie polskim nie wyodrębniono w formie kodeksowej prawa gospodarczego. Normy prawa gospodarczego graniczą z normami: - innych działów prawa publicznego (prawo konstytucyjne, administracyjne, finansowe,pracy itp.), - prawa prywatnego (zwłaszcza z prawem cywilnym i prywatnym prawem gosp.). Prywatne prawo gospodarcze zajmuje się ustrojem organizacyjnym przedsiębiorców, jednak ustrój ten w dużej mierze musi być kształtowany normami prawa gospodarczego publicznego.
Równość gospodarcza.
Zgodnie z ustawą o działalności gospodarczej z 1988r.(u.d.g.) przedsiębiorcy mają równe prawa, niezależnie od typu własności, w zakresie korzystania z kredytów bankowych, zaopatrzenia w środki produkcji, obciążeń publicznoprawnych. W myśl zasady równości wszyscy obywatele mają równe prawa, państwo nie może traktować gospodarujących obywateli zróżnicowanie (ale tylko w warunkach które wymagają jednolitego traktowania). Zasada równości przedsiębiorców obejmuje równość w zakresie:- wyboru formy organizacyjnej, -przestrzegania przepisów prawnych dotyczących ochrony środowiska, przepisów przeciwpożarowych, -określenia zdolności kredytowej i wekslowej, -obowiązków ubezpieczeniowych, -tzw. Zdolności upadłościowej i układowej.
Rodzaje żródeł prawa gospodarczego publicznego.
-kodeks cywilny- wybrane przepisy kodeksu cywilnego dotyczące osób fizycznych i prawnych w ramach prowadzonej przez nie działalności gospodarczej, -rozporządzenie Prezydenta RP z 1934r.-kodeks handlowy, -ust. z 1981r. O samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego, -ust. z 23 grudnia 1988r. O działalności gospodarczej, -ust. z 1990r. O samorządzie terytorialnym, -ust. z 1990r. O przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów, -ust. z 1991r. O spółkach z udziałem zagranicznym, -ust. z 1993 o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji, -ust. z 1996r. O komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, -ust. Z 1997r. o Krajowym Rejestrze Sądowym, -ust. Z 1998r. o finansach publicznych, -ust z 1998-prawo dewizowe.
Formy protekcjonizmu państwowego.
Protekcjonizm- działania interwencyjne na rynku mające na celu ochronę produkcji krajowej przed konkurencyjnym importem, a także popieranie własnego eksportu za pomocą środków polityki ekonomicznej.
Formami protekcjonizmu państwowego są: instrumenty pozataryfowe, ustalanie kwot importowych i eksportowych, podwyższanie stawek celnych. Polska może stosować nadzwyczajne środki protekcjonistyczne, jedynie w ściśle określonych przypadkach, np. w związku z trudną sytuacją na rynku rolnym- ograniczenie importu i eksportu żywności, zmniejszenie kontyngentów, wprowadzenie nowych zasad ich rozdzielania.
Organy przedsiębiorstwa państwowego.
-ogólne zebranie pracowników(delegatów), -rada pracownicza, -dyrektor przedsiębiorstwa.
Różnice między koncesją a zezwoleniem.
zezwolenia najczęściej dotyczą działalności gospodarczej nie objętej monopolem i nie oznaczają rezygnacji z monopolu państwowego; - zezwol. są wydawane w wyniku sprawdzenia możliwości uchylenia zakazu wykonywania działalności gospodarczej (który ustanowiony został ze względu na ochronę życia i zdrowia ludzkiego, bezpieczeństwa i porządku publicznego,itp.); -o zezwol. ubiegać się mogą nie tylko przedsiębiorcy niepaństwowi; -warunki uzyskania zezwoleń określają odrębne ustawy w sposób zróżnicowany (odpowiednio do specyfiki gospodarczej, której dotyczą); -zezwol. wydawane są zarówno przez naczelne lub centralne organy władzy ale także przez terenowe organy administracji rządowej, organy gminy i starostowie; -zezwol. udziela się w trybie przepisów k.p.a. niekiedy zmodyfikowanych przepisami szczegółowymi; -zezwol. na prowadzenie niektórych typów działalności gospodarczej wiąże się z wyrażeniem zgody na utworzenie w sensie prawnym jednostki gospodarczej, za pomocą której można prowadzić działalność, na którą zostało wydane zezwolenie; -zezwol. są decyzjami administracyjnymi i podlegają ochronie; -obowiązek uzyskiwania zezwol. na poszczególne rodzaje działalności określają odrębne ustawy uchwalone przed 1stycznia 1989r. i póżniejsze; -zezwol. wymusza wydanie zgody na prowadzenie działalności, jeżeli starający się o nią przedsiębiorca spełnił wszystkie warunki przewidziane przez prawo.
Kiedy następuje wykluczenie z ewidencji.
gdy przedsiębiorca zawiadamia o zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej; - organ ewidencyjny dokonał wpisu z naruszeniem prawa; -sąd zakazuje osobie fizycznej prowadzenia działalności gosp. objętej wpisem.
Wykluczenie z ewidencji jest decyzją administracyjną.
Cel reprywatyzacji.
-uporządkowanie stosunków własnościowych; -zadośćuczynienie za krzywdy poniesione w wyniku przejęcia mienia na rzecz państwa, na podstawie aktów prawnych wydanych w latach 40-tych i 50-tych; -budowa polskiej klasy średniej; -ochrona budżetu państwa przed jego obciążeniem związanym z dochodzeniem roszczeń reprywatyzacyjnych
Cele i zakres ustawy o zamówieniach publicznych.
Ustawa o zamówieniach publicznych dotyczy zamówień na wykonywanie usług i robót budowlanych, na dostawy opłacane w całości lub w części ze środków publicznych. Zamówienia publiczne mają istotne znaczenie przy eliminowaniu żródeł patologicznych związanych z uznaniowością w administracji publicznej. W przepisach ustawy określone zostały wymagania dotyczące warunków zamówienia, warunków które powinien spełniać oferent, warunków dot. informacji potrzebnych do prawidłowego sporządzenia oferty i uczestnictwa w przetargu. Ustawa określa sześć trybów udzielania zamówień publicznych: przetarg ograniczony, przetarg nieograniczony, zapytanie o cenę, zamówienie z wolnej ręki, przetarg dwustopniowy, negocjacje z zachowaniem konkurencji.
Czym się różni zakaz konkurencji od klauzuli konkurencyjnej.