Równania różniczkowe zwyczajne
Def: Niech
będzie ustalone oraz
będzie zbiorem otwartym, a funkcja
będize dana. Wówczas równanie postaci:
(1)
nazywamy równaniem różniczkowym zwyczajnym rzędu n. (jest to postać normalna, tzn y^(n) w sposób jawny). Ogólniej: (1')
Def:
Funkcję
nazywamy rozwiązaniem lub całką szczególną równania (1), jeżeli jest ona n-krotnie różniczkowalna w przedziale (a,b); zbiór
oraz
Jeżeli
jest rozwiązaniem szczególnym równania (1) to jej wykres nazywamy krzywą całkową równania (1).
Zbiór wszystkich rozwiązań szczególnych w (a,b) równania różniczkowego (1) nazywamy rozwiązaniem ogólnym (całką ogólną) równania 91) w przedziale (a,b)
Problem Cauchy'ego
Def: Poszukiwania rozwiązania szczególnego równania
spełniającym warunek początkowy
nazywamy problemem Cauchy'ego.
Tw. Picarda.
Jeżeli funkcja f jest funkcją ciągłą mającą ciągłą pochodną cząstkową względem y w obszarze D, to problem Cauchy'ego ma dokładnie jedno rozwiązanie dla dowolnego
Równanie o zmiennych rozdzielonych
Założenia:
→ iloczyn dwóch funkcji
- ciągła
- ciągła
Tw:
problem początkowy Cauchy'ego
ma dokładnie jedno rozwiązanie.
Równania liniowe rzędu 1
Def: RLJ (równanie liniowe jednorodne)
RLN (równanie liniowe niejednorodne)
Równania jednorodne - Jeżeli funkcja
ciągła, to dla każdego
problem początkowy Cauchy'ego ma dokładnie jedno rozwiązanie w przedziale
Równania niejednorodne - Jeżeli funkcja
ciągła, to dla każdego
problem początkowy Cauchy'ego, czyli
ma dokładnie jedno rozwiązanie w przedziale
RORLJ jest postaci
gdzie
RSRLN: tzn funkcja
jest rozwiązaniem ogólnym równania liniowego niejednorodnego, czyli
gdzie
jest RORLJ, a
jest RSRLN.
Tw: Rozwiązanie ogólne: RORNJ=RORLJ+RSRLN
Równania zupełne
Każde równanie postaci (1)
gdzie f-ciągła, można zapisać w postaci (2)
gdzie P I Q są ciągłe.
Def: Równanie
nazywamy równaniem zupełnym w obszarze D, jeżeli istnieje funkcja
klasy
taka, że
,
.
Tw. Jeżeli równanie
jest zupelne w obszarze D to jego rozwiązanie ogólne w postaci uwikłanej dane jest równaniem
,
,
Def: Jeżeli funkcja
jest ciągła I nie zeruje się w żadnym punkcie obszaru D a równaniem
jest zupełne w D to u nazywamy czynnikiem całkującym równania (2)
Tw. Niech
. Warunkiem koniecznym I wystarczającym na to, żeby równanie (2) miało czynnik całkujący postaci:
jest by
I wówczas
jest by
I wówczas
Równania wyższych rzędów
Def: Problemem Cauchy'ego dla równania różniczkowego rzędu n
nazywamy poszukiwanie rozwiązania szczególnego tego równania spełniającego warunki początkowe.
Tw. Jeżeli funkcja f jest ciągła w obszarze
I ma w
ciągłe pochodne cząstkowe względem zmiennych
, to dla dowolnego
problem początkowy Cauchy'ego
ma dokładnie jedno rozwiązanie.
Układy równań różniczkowych
Def: Układem n równań różniczkowych rzędu 1 nazywamy wyrażenie postaci:
gdzie
- funkcje okreslone na zbiorze otwartym
zaś
Def: Ciąg funkcji różniczkowalnych w przedziale (a,b)
nazywamy rozwiązaniem szczególnym układu równań w przedziale (a,b), jeśli na przedziale (a,b)
Def: Zbiór
nazywamy krzywą całkową rozwiązania szczególnego
Def: Zbiór
nazywamy trajektorią rozwiązania szczególnego
Def: Ukłąd równań oraz układ warunków
nazywamy problemem początkowym Cauchy'ego
Tw. Jeżeli funkcje
są ciągłe w obszarze
I mają ciągłe pochodne cząstkowe względem zmiennych
oraz
to problem Cauchy'ego ma dokładnie jedno rozwiązanie.
Def: Jeżeli macierz
jest macierzą o wyrazach stałych to URL nazywamy układem równań liniowych o stałych współczynnikach.
Metoda Eulera znajdowania układu fundamentalnego w przypadku gdy A jest diagonalizowalna
Niech
będzie wartością własną macierzy A układu jednorodnego o stałych współczynnikach.
Jeżeli
jest krotnością 1 to funkcja wektorowa
gdzie
jest dowolnym wektorem własnym odpowiadającym wartości własnej
jest rozwiązaniem tego układu.
Jeżeli
i
, gdzie
są krotności 1, to każda z funkcji wektorowych
,
, gdzie
jest dowolnym wektorem własnym odpowiadającym wartości własnej
jest rozwiązaniem tego układu.
Jeżeli macierz A ma tylko jednokrotne wartości własne (rzeczywiste lub zespolone), to funkcje zestawione dla wszystkich tych wartości w podany powyżej sposób stanowią jego układ fundamentalny
Jeżeli jakaś wartość własna %lambda macierzy A jest k-krotna (k>1), to ponieważ wiemy, że A jest diagonalizowalna, istnieje k liniowo niezaleznych wektorów własych odpowiadających tej wartości własnej
(bo przestrzeń własna odpowiadająca tej wartości własnej
jest k-wymiarowa). Każdemu takimeu wektorowi
odpowiada k funkcji wektorowych (lub 2k, gdy
- zespolone), które tworzymy analogicznie jak dla k=1.
W ten sposób tworzymy układ fundamentalny, składający się z n funkcji wektorowych.
Stabilność punktów równowagi
Def: Autonomicznym (stacjonarnym) układem równań różniczkowych rzędu pierwszego nazywamy układ postaci UA:
.
Def: Punkt
nazywamy punktem równowagi układu UA, jeżeli
.
Punkt
(rozwiązanie trywialne) jest punktem równowagi URLJ o stałych współczynnikach.
Każdy punkt równowagi układu UA wyznacza rozwiązanie stałe:
na
tego układu. Rozwiązanie takie nazywamy rozwiązaniem równowagi lub rozwiązaniem stacjonarnym.
Def: Punkt równowagi
układu UA nazywamy stabilnym, jeżeli
taka, że każde rozwiązanie
tego układu z warunkiem początkowym
spełniającym nierówność
istnieje na
I spełnia ten warunek:
. W przeciwnym wypadku punkt równowagi nazywamy niestabilnym.
Asymptotyczna stabilność punktu równowagi
Def. Punkt równowagi
układu UA nazywamy asymptotycznie stabiltymy jeżeli jest stabilny I jeżeli
takie, że każde rozwiązanie
z warunkiem początkowym
spełniającym nierówność
spełnia warunki
Tw: warunki wystarczające stabilności URLJ o stałych współczynnikach
Jeżeli wszystkie wartości własne macierzy A takiego układu mają ujemne części rzeczywiste, to punkt
jest asymptotycznie stabilny (rozwiązanie trywialne jest asymptotycznie stabilne).
Jeżeli co najmniej jedna wartość własna tego układu ma dodatnią część rzeczywistą, to ten punkt jest niestabilny (rozwiązanie trywialne jest niestabilne)
Jeżeli wszystkie wartości własne takiego układu mają niedodatnie części rzeczywiste to ten punkt jest stabilny tylko wtedy, gdy dla wartości własnej
o zerowej części
=krotność
Tw: warunki wystarczające stabilności układów nieliniowych
Niech funkcje
mają ciągłe pochodne cząstkowe rzędu 2 w otoczeniu punktu równowagi
układu UA.
Niech
Jeżeli wszystkie wartości własne macierzy A mają ujemne części rzeczywiste, to
jest asymptotycznie stabilnym punktem równowagi układu UA.
Jeżeli co najmniej jedna wartość własna macierzy A ma dodatnią część rzeczywistą to
jest niestabilnym punktem równowagi układu UA.
Zbieżności szeregów liczbowych
Mówimy, że szerego
jest zbieżny, jeżeli istnieje granica właściwa ciągu
. Granicę tę oznaczamy wówczas
(czyli tak samo jak szereg) I nazywamy sumą szeregu. Ozn:
, gdzie
Jeżeli
to mówimy, że szereg
jest rozbieżny do
Kryterium porównawcze
Niech
. Wówczas:
Jeżeli szereg
jest zbieżny, to
n jest zbieżny.
Jeżeli
jest rozbieżny do
to
jest rozbieżny do
Kryterium porównawcze w postaci granicznej (asymptotyczne)
Jeśli
oraz
:
Jeśli
to szeregi
I
są albo równocześnie zbieżne, albo równocześnie rozbieżne.
Jeżeli
, to jeśli szereg
zbieżny →
zbieżny.
Jeżeli
, to jeśli szereg
rozbieżny → szereg
rozbieżny
Kryterium d'Alemberta
Jeżeli
I
(istnieje), to gdy:
q<1 → szereg
zbieżny
q>1 → szereg
rozbieżny
q=1 → nie wiadomo nic o zbieżności szeregu.
Kryterium Cauchy'ego
Jeżeli
I
(istnieje) to gdy:
q<1 → szereg
zbieżny
q>1 → szereg
rozbieżny
q=1 → nic nie wiadomo