Def pieniądza

Jedna z definicji pieniądza, której autorem jest Schm*lders brzmi następująco:

Pieniądz to udokumentowane przyrzeczenie wartości o ogólnej ważności przy czym jego obszar ważności jest ograniczony kręgiem wspólnoty płatniczej.

a)pojęcie pieniądza:- podstawowa kategoria gosp. Rynkowej

b)funkcje pieniądza:

• -środek wymiany: mogą jego funkcję spełniać różne przedmioty np. muszelki, złoto, papierosy. Jeśli jakiś przedmiot spełnia f. wymienną może być on środkiem






• pieniężnym. Pieniądz to środek zapłaty lub zwolnienia z zobowiązań. Jest dobrem o bardzo długim stopniu płynności(można go wymieniać na wszystkie towary) Są to wszelkie aktywa podlegające wymianie, pieniądz pełnowartościowy to np. złoto, a niepełnowartościowy to np. banknoty.

• -miernik wartości: przeciętny wyraz wartości to cena

• -środek płatniczy :ma zdolność zwalniania zobowiązań przy transakcjach na kredyt. Występuje to także przy pożyczce czy zobowiązaniu z tytułu mandatów karnych czy podatku.

• -środek gromadzenia wartości :występuje tu pieniądz realny i pełnowartościowy o niewielkiej podatności na inflację.

• -służący do rozliczeń międzynarodowych gdy państwo gwarantuje jego wymienialność

• -jednostka obrachunkowa: używany w statystyce, rachunkowości ,raportach. W tej f. występuje pieniądz idealny.

Formy pieniądza

• -kruszcowy: ma pewne własności fizyczne tzn. Trwałość (złoto, łatwa przenośność, ograniczona podaż(rzadkość występowania),są towarem jednorodnym(złoto ma zawsze ten sam wygląd i właściwości) Pieniądz złoty jest wart tyle ile jest warte złoto z którego jest zrobiony.

• -symboliczny: o wartości decyduje znak(symbol-nominał).Jest to przeważnie pieniądz papierowy. Jego wartość wynika z gwarancji państwa (status prawny) oraz zaufanie społ. do jego wartości.

• -współczesny: forma gotówkowa to banknoty i monety. Forma bezgotówkowa występuje jako zapis na koncie bankowym (karta płatnicza ,czek)

Miary pieniądza:

m0=pieniądz banku centralnego (gotówka i depozyty b. komercyjnych w b. centralnym)

m1=m0 +depozyty na rachunkach bankowych a-vista czyli płatne na każde żądanie.

m. 2=m1 +depozyty krótkoterminowe(do 1 r.)

m3=m2+depozyty długoterminowe(ponad rok)

m4(L)=m3+papiery wartościowe podlegające sprzedaży.

Płynność maleje od m0 do m4.

Finanse w gospodarce - model IS-LM - fun. Stab.

Analiza funkcji stabilzacyjnej finansów oparta będzie na makroekonomicznym modelu gosp IS-LM. Podstawowe f. tego modelu to IS (inwestycje-oszczędności) oraz LM (płynność-pieniądz) Model makroekonomiczny gosp. wyprowadza się z tzw. tożsamości dochodowo-wydatkowej zapisanej wzorem: Y=C+I+G+Z gdzie: Y(przychody ze sprzedaży równe PNB) ,C (wydatki na konsumpcję), G(wydatki publiczne na zakup towarów i usług), Z(eksport netto).Sektory to grupy jednostek gosp. Jednorodnych z punktu widzenia działalności

Strumienie pieniężne -grupy transakcji jednorodnych ze względu na ich charakter.

Sektory = przedsiębiorstw, gosp. domowych (konsumentów),publiczny, inwestycji, bankowo-kapitałowy, zagraniczny.

Motywy zapotrzebowania na pieniądz:

a)przezorność(na niespodziewane wydatki)

b)spekulacyjny(dla lokaty w papierach wartościowych)

Finanse Definicja

Wytwarzanie na potrzeby wytwórcy (na sprzedaż) to gosp. naturalna. W gosp. gdzie nie ma pieniędzy nie ma finansów. Finanse to nauka o zjawiskach pieniężnych Przedmiotem zainteresowania finansów jest pieniądz krążący. Pieniądz idealny służy do wyrażania wartości oraz jako jednostka obrachunkowa -jest to pieniądz wyobrażony. Są trzy fazy ruchu pieniądza:

• a)tworzenie pieniądza w systemie pieniądza(emisja banknotów)banki komercyjne tworzą kredyty.

• b)przepływ między podmiotami

• c)posiadanie pieniądza w postaci rezerw pieniężnych (lokat na rach. bankowych)

Ekonomia to nauka o racjonalnym wykorzystaniu zasobów. Finanse to samo ale ujęte od strony pieniądza.

Klasyfikacja finansów

1. klasyfikacja przedmiotowa (trzy grupy zjawisk) bierze pod uwagę to jaki charakter ma przepływ .

• -przychody i wydatki ekwiwalentne(rynkowe):są to przepływy finansowe na zasadzie coś za coś np. transakcja kupna -sprzedaży ,wypłata pensji .Za pieniądze wydane otrzymujemy pewien ekwiwalent. Nazywamy je rynkowymi gdyż odbywają się na rynku oraz określona jest cena ,która jest kategorią rynkową. Rynek kształtuje tu wielkość przepływów.

• -przepływy redystrybucyjne zwane transfery: to przepływy jednostronne -wypłacający pieniądze nie może zadąć nic w zamian (np. renty, podatki).Są nimi także mandaty karne i grzywny .Nie rynek decyduje jakie będą wartości tych przepływów -reguluje je prawo.

• -zjawiska finansowo kredytowe są związane z kredytami udzielanymi przez banki -tylko osoby prywatne lub firmy nie są częścią tego lecz grupy 2.Mamy tu do czynienia z przychodem lub wydatkiem kredytowym lub kredytobiorcy. Dla banku jest to tylko operacja rachunkowa a dla podmiotu rzeczywista operacja finansowa. Wypłaty odsetek przez bank jest traktowany jako transfer(spłata kredytu z odsetkami przez firmę również jest wydatkiem transferowym a dla banku będzie przychodem kredytowym)

2. klasyfikacja podmiotowa: istotny jest tutaj podmiot a nie charakter operacji:

• -finanse przedsiebiorstw: przedsiebiorstwo to jednostka nastawiona na zysk a przynajmniej na zwrot kosztów

• -finanse konsumentow: również wszystkie 3 rodzaje z pkt1 a-c

• -finanse publiczne: udostępniają swoje usługi bezpłatnie (dominują tu przepływy transferowe) występują tu instytucje budżetowe i zakłady budzetowe. Mamy tu również do czynienia z przepływami ekwiwalentnymi.

• -finanse banków i innych instytucji kredytowych(są tu :wydatki transferowe, wydatki ekwiwalentne)

• finanse uzbezpieczeń - ta grupa zjawisl finansowych obejmuje gromadzenie i podział zasobów pieniężnych przez istytucje ubezpieczeń majątkowych i osobowych

Funcje finansów

dostarczanie dób społ., albo proces w którym wykorzystanie całości zasobów jest dzielone między prywatne i społ. dobra w których ustala się strukturę dóbr społecznych .(funkcja alokacyjna)

dostosowanie podziału dochodu i bigactwa do zgodności z tym co społeczeństwo uważa za słuszny lub sprawiedliwy stan podziały (funkcja dystrybucyjna)

wykorzystanie polityki budżetowej jako instrumentu utrzymywania wysokiego stanu atrudnienia, racjonalnego poziomu stabilności cen i właściwej stopy wzrostu gosp.z uwzględnieniem ich bilansu płatniczego. (funkcja stabilizacyjna)

Procesy pieniężne:

a)realne to rzeczywista działalność gosp. tzn. eksport, import, produkcja

b)regulacyjne mające charakter pieniężny(stopa %,stopa podatkowa, kurs walutowy)

Inne nauki zajmujące się finansami

Prawo finansowe-reguluje finanse publiczne, publiczne instytucje np. wojsko, policja. Nauki społ. również zajmują się finansami np. filozofia sprawiedliwość podatkowa, socjologia (komu pomagać -którym dawać zasiłki jest to f. redystrybucyjna pieniądza) Makroekonomia zajmuje się agregatami np. głęboką podażą, globalnym popytem ale mniej szczegółowo.

Gospodarka finansowa

to wszystkie działania w dziedzinie operacji pieniężnych. Składa się ona z 3 etapów

• a)planowanie pieniężne

• b)faktyczna realizacja zobowiązań pieniężnych

• c)ewidencja i analiza przebiegu operacji pieniężnych .

Polityka finansowa

to wybór celów ,które mają być osiągnięte przez gosp. finansową oraz środki realizacji tych celów. Celem państwa są: wysokie zatrudnienie, ochrona zdrowia ,szybki wzrost gospodarczy, zapewnienie obywatelom jakiegoś minimum. Metody to: system podatkowy, wydatki państwa itp.(tego typu decyzje podejmuje sejm)

Zjawisko finansowe(wzięcie kredytu, wypłata pensji, emisja obligacji i ich wykup)

Podstawowe wiadomości o przepływach finansowych w gospodarce

Rachunkowość społeczna (gospodarcza) służy do obliczania proporcji przepływów finansowych w gospodarce. Obowiązuje zasada podwójnego zapisu:

sektor-to grupa podmiotów gospodarujących w gospodarce wyodrębnionych ze względu na jakieś kryterium .Dla sektorów sporządza się konta i zapisuje się przepływy

Przepływy finansowe - Sektory:

• -przedsiebiorstw: obejmuja jednostki wytwarzające towaru i usługi których celem jest osiągniecie zysków .Korzysta z siły roboczej dostarczanej przez sektor gosp.domowych na zasadzie odpłatności

• -gospodarstw domowych: wydatki maja charakter konsumpcyjny.W skład tego sektora wchodzą zatrudnieni ,bezrobotni,emeryci,rencisci.

• -publiczny:obejmuje wszystkie instytucje publiczne (państwowe i samorządowe) nie prowadzące działalności zarobkowej.Sektor ten czerpie dochody z podatków i opłat oraz kredytu publicznego.

• -sektor inwestycji:wyodrebniona część sektora przedsiebiorstw.Nastepuje tu wydatkowanie dochodów na trwale dobro produkcyjne i na powiększenie zasobów

• -sektor bankowo-kapitalowy:sektor pośrednictwa finansowego, który gromadzi rezerwy pieniężne sektora publicznego ,prywatnego,i ew.zagranicznego i przekazuje do sektora inwestycji.

• -sektor zagranizny:obejmuje eksport i import towarów i uslug.Rezultaty tych operacji można przedstawić jako eksport netto czyli nadwyżka eksportu nad importem.

Rachunki sektorów finansowych:

• -sektor przedsiębiorstw (p.) są to pomioty w gospodarce ,których działalność ma na celu osiągniecie zysku - czynniki wytwórcze-> produkcja-> produkty gotowe

• -sektor gospodarstw: (finanse ludności ) konsument ©

• -sektor publiczny (s.p.p) (g) urzędy, policja, wojsko

• -sektor inwestycji (spp) (I)

• -sektor bankowy (B)

• -sektor zagraniczny (Z) - eksport netto(Z)= eksport - import (+ r -)

Tablica Leontiewa pokazuje przepływy prod. i pien. pomiędzy gałęziami gospodarki(wybór ilości gałęzi jest dowolny).

Rys.

Wiersze charakteryzują gałąź w sensie dostawcy (rozkład prod. )Kolumny -ile dana gałąź odbiera. X0-zasób siły roboczej w gosp. pX0 - zatrudnienie w swerze budżetowej lub liczba bezrobotnych

Alokacja-

to rozmieszczenie rozporządzanych czynników produkcji w różnych rodzajach prod. Wgosp. rynkowej alokacja odbywa się za pośrednictwem finansów tj. przez gromadzenie i wydatkowanie zasobów pieniężnych.

Dobra prywatne

- to towary i usługi dostarczane przez rynek na zasadzie transakcji kupna- sprzedaży między indywidualnymi nabywcami i sprzedawcami. Producentem może być przedsiębiorstwo prywatne lub państwowe, które wyprodukowane towary i usługi sprzedaje na rynku każdemu nabywcy za określoną jedostkową jedakową dla wszystkich cenę.

Dobra publiczne

to towary i usługi oraz inne działania użyteczne świadczone przez państwo lub związki publiczno-prawne na zasadzie powszechnej dostępności w zamian za świadczenia w postaci podatków na rzecz instytucji publicznych, budżetu panst. (np. utrzymanie wojska, policji, itp - nie muszą one być świadczone bezpośrednio przez organizacje publiczne lecz mogą być przez nie świadcz. innym firmą. Efekty świadczenia dóbr publicznych muszą być wyrażone w pieniądzu . W przypadku dóbr publicznych nie obowiązuje"zasada wyłączenia" (wyłączność konsumpcji-korzystanie ma ten kto nabył dane dobro).Preferencje konsumentów w dziedzinie spożycia dóbr publicznych mogą ujawniać się tylko pośrednio przez ich przedstawicieli w toku debaty budżetowej.

Analiza nakładów i efektów

- ma pomóc w najracjonalniejszym i najefekt. wyborze w sferze prod. dóbr publicznych.

1. Alokacja, funkcja finansów-rozdysponowanie dóbr prywatnych i publicznych

Podział dóbr:

• Prywatna

• Publiczna

1. W wąskim rozumieniu-klasyczne dobra publiczne

2. społeczne-(ochrona zdrowia, szkolnictwo)możemy tu dokonać wyboru między prywatnym, a państwowym dostawcą. Dobra publiczne w szerokim sensie = a)+b)

Różnice między dobrami publicznymi a prywatnymi:

1. Kieruje mechanizm rynkowy (dobra prywatne), kieruje mechanizm polityczny

2. Prywatne - przechodzą na własność użytkownika(nabycie)dochodzi do wykluczenia innych konsumentów. Publiczne - nie przechodzą na własność i nie dochodzi do wykluczenia z konsumpcji

3. Prywatne - jednakowa cena , Publiczne - nie mają ceny . Dobra puliczne finansowane są przez państwo lub gminy.

4. Dostarczanie dóbr publicznych może być realizowane przez firmy prywatne na zasadzie zlecenia przez państwo.

Redystrybucja(wtórny podział )

Najsilniejszym podmiotem w gosp. są konsumenci, którzy otrzymują wynagrodzenie w postaci pensji, przedsiębiorcy w postaci zysków. Swiadczenia redystrybucyjne to renty, emerytury i zasiłki. Zbyt duże rozpjętości są niewskazane gdyż inwalidzi nie mogą zarobić tyle co osoby pełnosprawne i państwo zmniejsza te rozpjętości, podnosząc poziom życia ludziom biedniejszym poprzez płatności redystr. Ze względów praktycznych robi się to aby ograniczyć wzrost przestępczości itp.

• Redystr. bezpośrednia - dajemy podzebującym pieniądze i przez to zwiększamy ich dochody.

• Redystr. pośr .-dajemy dobra prywatne(rzeczy)lub ulgi lub bezpłtne usługi. Zbyt wysokie świadzenia zniechęcaja do pracy, odbierają motywacje osobą pracującym, lub zniechęcają do podjęcia pracy.

Krzywa Rolenza pokazyje redystr. skutki zwiększenia podatków.

Sc = Y+(F+N-T)-C Sc- oszczędności sektora prywatn. F-transfery sektora publicznego na rzecz sektora prywatnego(płace osób zatrudnionych w sektorze publicznym, wszelkie zasiłki, subwencje dla przedssiebiorstw) N - odsetki płacone przez sektor publiczny od długu publicznego sektor. prywatn. (w postaci oprocentowania obligacje panstw. i bonów) T - podatki inne świadczenia pieniężne (opłaty , skłatki na ubezpieczenia społ. )płacone przez sektor prywatny na rzecz sekt. publicz. Sektor prywatny wytwarza towary i uslugi (PNB) i osiąga z ich sprzedaży dochód Y=C+I+G+Z. . Po pokryciu z tego dochodu wydatków konsupcyjnych i rozliczen z sektorem publicznym powsteją oszczędości sektora prywatn. -Sc.

Globalna podaż i popyt przy idealnie elastycznych cenach.

Wobec nieskończonej czy idealnej elastyczności cen zmniejszenie popytu nie przeszkodzi w sprzedaży całej objętej podażą ilości towarów i usług. Równowaga zostanie nadal zachowana jedynie poziom cen obniży się.

Globalna podaż i popyt przy sztywnych cenach.

Przy spadku popytu globalnego nie powoduje zmiany cen, gdzyż w krótkich okresach są one sztywne tak więc globalny popyt wyznaczony jest na niższym poziomie (przecięcie AD” z pozimem cen P.)

Konsumpcja zależy od bieżącego dochodu dyspozycyjnego, nagromadzonych rezerw konsum. które pozwalają wyrównać poziom konsumpcji do nabytych przyzwyczajeń, wtedy, gdy bieżący dochód maleje i powjększać rezerwy finansow gdy dochód ten wzrasrta.

Rezerwy obowiązkowe=stopa min. rezerw płynności x depozyty jednostek niebankowych w bank. komercyjnych.

Zapotrzebowanie na gotówkę= stopa zapotrz. na gotówkę jedn. niebank. x depozyty jedn. niebankowych

Podaż pien.

to pozostawienie do dyspozycji przez instytucje komercyjne zasobów pien. innej jedn. gosp. Jest to całkowita wartość pieniężna w objegu występujących w postaci środka wymiany. Czynniki: sytuacja gosp. , stan koniunktury , inflacja

Mnożnik kreacji depozytów= 1/r C- stopa odpływu gotówki

Mnożni bazy monetarnej = (1+r)/(r+c)

Popyt na pieniądz

Popyt na pieniądz to zapotrzebowanie zgłaszane na rynku pieniężnym przez uczestników tego rynku w określonym miejscu i w określonym czasie.

Trasakcyjny popyt na pien. jest to popyt na pien. w ruchu, pien. aktywny.

M= (P x T)/V M= kPY gdzie k=1/V

1. Motyw transakcyjny popytu na opieniądz to chęć regulowania natychmiastowej płatności - transakcji codziennych, załeżne od wysokości dochodów

2. Motyw przezorności - utrzymywanie nadwyżki gotówki aby w sytuacji awaryjnej je wykożystać, zależy od dochodu.

3. Motyw spekulacyjny chodzi o kupno papierów wartościowych np. obligacji lub lokowanie pien. w bankach(jeśli przewidujemy że stopa proc. wzrośnie). Wzrost stopy spowoduje spadek kursów obligacji

Popyt wyznaczany przez motywy 1. i 2. jest funkcj.doch. o zależności dodatniej

MD=f(y)

Ms(podaż pien. )=>stopa proc. (r)=>inwestycje i konsumpcje(I, c)=>popyt globalny(AD)=>podaż glob. (AS)=>Y(DN)=>md(popyt na pieniądz)=>r=>I, c=>. . .

Przeciwnikami stosowania polityki stabilizacyjnej są ekonomiści klasyczni, według nich:Ms -wzrasta= P(cena)-wzrasta

Zmiany w podaży pien. mają wpływ tylko na poziom cen. Teza ta jest realna przy:doskonałej elastyczności cen i płac, braku tzw. inflacji pien. (nominalny wzrost nie oznacza realnego wzrostu płac), nie oczekują podmioty zmian w stopie proc. i inflacji.

Metody oddziaływania banku centralnego na podaż pieniądza kredytowego.

1) kształtowanie stopy rezerwy obowiązkowe

2) ustalanie stopy kredytu refinansowego

• kredyt refinansowy = redyskontowy + lombardowy

• zła koniunktura - niska stopa (większe kredyty - ożywienie gospodarcze)

• przegrzania koniunktury - wysoka stopa (mniejsze kredyty są udzielane przez banki komercyjne - hamowanie gospodarki)

Oddziaływanie psychologiczne

• obniżenie stopy - optymistyczna ocena koniunktury,

• podwyższenie stopy - pesymistyczna ocena przyszłej sytuacji.

3) operacja otwartego rynku (są to papiery powszechnie dostępne na rynku)

1. jeśli jest zła koniunktura - skup papierów przez BC Pieniądz ten z podmiotu gospodarczego w części trafi do banków komercyjnych a to oznacza większe zdolności kredytowe.

rys.1

1. jeśli doszło do przegrzania koniunktury - Spadek bazy monetarnej więc mniejszy jest mnożnik kreacji pieniądza i mniejsze kredyty.

rys.2

4. Oddziaływanie na kursy walutowe (instrumenty administracyjne). Restrykcje np. limity jakościowe i ilościowe są skuteczne ale są niezgodne z prawami wolnego rynku.

Kreacja środków płatniczych

przez bank centralny następuje poprzez wzrost akcji kredytowej tego banku i dokonanie przez ten bank zakupu walut obcych. Dzięki tej operacji następuje zwiekszenie środków na rachunkach klientów banku centralnego więc natępuje kracja pieniądza gtówkowego.

Mnożnik pieniądza wkładowego - Multiplikator

Jest to wzajemna rlacja pomiedzy posiadanym pieniądzem rezerwowym a nagromadzonymi wkładami.

Fakty prawne

W dyspozycji norm prawa finansowego są określone uprawnienia i obowiązki finansowe. Powstanie, zmiana lub wygaśnięcie uprawnień i obowiązków są uzależnione od powstania faktów, z którymi prawo finansowe łączy powstanie skutków finansowo prawnych. Fakty te określa się mianem faktów prawnych i dzieli się je na:

1. zdarzenia (które są uzależnione od woli ludzi) np. śmierć, urodzenie.

2. zachowania (są zależne od woli ludzi) np. decyzja o uruchomieniu działalności gospodarczej.

Uprawnienia i obowiązki finansowo prawne

Uprawnienia i obowiązki finansowo prawne odnoszą się do wszystkich sfer działalności finansowej. Z tego punktu widzenia wyróżnia się uprawnienia i obowiązki budżetowe, podatkowe, walutowe, dewizowe oraz bankowe

Podmiot prawa finansowego

to osoba lub jednostka organizacyjna objęta uprawnieniami oraz obowiązkami finansowo-prawnymi. W procesie publicznej działalności finansowej występują na ogół dwie grupy podmiotów tzn. Czynne i bierne.

• Grupa pierwsza obejmuje organy państwowe oraz organy samorządu terytorialnego, które posiadają prawo stanowienia norm prawnych generalnych oraz kompetencje nieprawotwórcze służące do ustanowienia norm indywidualnych.

• Drugą grupę podmiotów prawa finansowego stanowią osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne, które posiadają określone uprawnienia i obowiązki finansowo prawne lecz w konkretnych stosunkach finansowo prawnych są jedynie podmiotami biernymi. Są to podmioty zobowiązane do poddania się autorytatywnej konkretyzacji stosunku prawnego przez organ finansowy.

Skarb Państwa.

Wśród podmiotów prawa finansowego szczególną rolę zajmuje Skarb Państwa. Przepisy prawa finansowego wymieniają go jako osobę prawną reprezentującą państwo w stosunkach cywilno prawnych. W nauce prawa toczy się spór czy Skarb Państwa stanowi odrębny podmiot prawa finansowego. Przepisy prawa cywilnego traktują Skarb Państwa jako podmiot stosunków cywilno prawnych, który dokonuje wielu bieżących czynności oraz operacji finansowych. Występuje w roli bankiera udzielając pożyczek czy emitując obligacje, które są konieczne do pokrycia potrzeb deficytu budżetowego i długu publicznego.

aparat finansowy

W odniesieniu do zespołu instytucji zajmujących się gromadzeniem oraz rozdzielaniem środków pieniężnych używa się określenia aparat finansowy, który obejmuje: po pierwsze - ministerstwo finansów, po drugie - izby skarbowe oraz urzędy skarbowe, po trzecie - wydziały finansów terenowych organów administracji rządowej oraz organy kontroli skarbowej.

Na gruncie prawa finansowego wyróżnia się różne grupy podmiotów i tak np. w prawie podatkowym mówi się o: po pierwsze - płatniku, po drugie - podatniku, po trzecie o organie podatkowym. Na gruncie prawa budżetowego występują natomiast takie podmioty jak: organ budżetowy, jednostka budżetowa, zakład budżetowy, środek specjalny, fundusze celowe, gospodarstwa i gospodarstwa pomocnicze W prawie bankowym występują: kredytobiorca, kredytodawca, poręczyciel itp.

Stosunki finansowo prawne charakteryzują się:

1. wyjątkowym charakterem uprawnień i obowiązków finansowych.

2. nierównorzędnością prawną podmiotów finansowych.

3. nierównorzędnością interesów tych podmiotów.

Podmiotem stosunków finansowo prawnych są uprawnienia oraz obowiązki finansowo prawne. W stosunku finansowo prawnym mamy zawsze do czynienia z zachowaniem organu finansowego oraz zachowaniem podmiotu zobowiązanego.

Konkretyzacja uprawnień i obowiązków finansowo prawnych następuje w postępowaniu finansowym. Konkretyzacja obowiązku polega na ustaleniu istnienia lub nieistnienia zobowiązania istniejącego oraz na określeniu jego wysokości. W tym celu konieczne jest dokonanie konkretyzacji podmiotowej natomiast określenie wysokości zobowiązania podmiotu jest sprawą odpowiedniej techniki kalkulacyjnej.

W postępowaniu finansowym zawsze występują dwa podmioty:

1. prowadzący postępowanie

2. adresaci postępowania, których ono dotyczy.

Ci pierwsi to podmioty czynne, drudzy to podmioty bierne. Ponadto w postępowaniu mogą uczestniczyć podmioty występujące w tzw. Interesie społecznym np. prokurator lub świadkowie biegli oraz eksperci ułatwiający prowadzenie postępowania.

Postępowanie finansowe kończy się wydaniem decyzji, która jest indywidualnym aktem finansowym. Formy tych aktów są różne i obejmują m. in. Decyzje podatkowe, dowody odpraw celnych, indywidualne zezwolenia dewizowe, umowy o kredyt bankowy, książeczki oszczędnościowe itp.

KREDYT

Słowo kredyt wywodzi się z łacińskiego „credere” oznacza zaufanie jakim cieszy się ktoś kto reguluje swoje zobowiązania. Sch*lders definiuje kredyt następująco: jest to czasowe poręczenie siły nabywcej, przy czym wierzyciel ufa, żże kredytobiorca zwróci mu kredyt po upływie uzgodnionego terminu w uzgodnionej formie (pieniądza, towaru, lub świadczenia) i w uzgodnionej wysokości obejmującej odsetki jako opłata za gopspodarcze użytkoanie kredytu.

Baza monetarna.

W gopsodarce towarowo - pieniężnej ilośść pieniądza znajdującego się w obiegu stanowi bazę monetarną możliwgo zakresu udzielanych kredytów. Najważniejszymi kredytodawami są banki komecyje spełniające w obiegu pieniężnym rolę tzw. „rozdzielni”. Mogą one określoną masę pieniądza wielokrotnie wypożyczyć jako kredyt, mogą również kreować dodatkowy pieniądz i kredyt.

Waluta

Pojęcie waluty obejmuje system pieniędzy danego obszaru walutowego składającego się przeważnie u jednego terytorium państwowego, czasem kilku połączonych - unia walutowa. Waluta w sensie narodowej jednostki walutowej tzn. jednostki pieniężnej państwa lub kilku państ tworzących obszar walutowy ma szczególne znaczenie w handlu zagranicznym oraz międzynarodowym obrocie pieniężnym i kapitałowym.

Podział walut

Waluty stosowane do ich znaczenia międzynarodowego i możliwości korzystania z nich dzielą się na:

- waluty twarde

- waluty miękkie (słabe)

Pierwsze cechuje wymienialność w dowolny czasie i miejscu. Drugich natomiast nie można ani wymieniać ani wywozić z danego obszaru walutowego.

Bank centralny

Jedynym wytwórcą i dostawcą pieniądza banku centralnego tworzącego bazę pieniężną jjest bank centralny. Oddziaływuje on na zmianę agregatów ilości pieniądza sterując za pomocą polityki pieniężnej bazą monetarną. Jednocześnie wywiera wpływ na podaż pieniądza sektora poza bankowego tzn. pośredników finansowych, państwa oraz zagranicy.Elementy składowe podaży pieniądza obejmują: wydatki państwa, kredyty bankowe i kredyty pośredników finansowych oraz rachuek dewizowy.

System bankowy

obejmuje zespół banków w danym państwie, w danym momencie czasu. Jego struktura zależy od przyjęcia jednej z dwóch zasad działania banku:

- zasada uniwersalizmu

- zasada specjalizacji w zakresie kredytu bankowego lub inwestycyjnego.

Struktura systemu bankowego zależy również od mechanizmu funkcjonowania całej gopspodarki.

Banki komercyjne to instytucje bankowe które

• Działają z nastawieniem na zysk

• obsługują ludność i przedsiębiorstwa świadcząc usługi (udzielając kredytu lub przechowując depozyty.

Kryterium podziału banków komercyjnych.

Własności (pochodzenie kapitału akcyjnego)

• państwowe

• spółdzielcze

• prywatne

• zagraniczne

ze względu na zakres wykonywanych czynności.

• Uniwersalne (zajmują się wszystkim)

• wyspecjalizowane (tylko pewna działalność) np. kredyty inwestycyjne długoterminowe nastawione na obsługę konkretnych klientów (ochrony środowiska, cukrowniczy, rozwoju eksportu)

Fundusz gwarancyjny

Banki zabezpieczają się przez fundusz gwarancyjny, który zwraca depozyty bankrutujących baków ale tylko do wysokości 1000 ECU gdy mamy 3000 to uzyskamy 90% tego wkładu. (rezerwa 17%)

Operacje bankowe.

• Przyjmowanie wkładów

• udzielanie kredytów

• usługi pośredniczące

Podział operacji bankowych

1.) pasywne (bierne) - pozyskiwanie pieniędzy przez bank

1. Rachunki bieżące to tzw. a vista czyli na każde żądanie

1. Wkłady terminowe Są ustalane na konkretny okres np. 1 miesiąc, 3,6,9,12 miesięcy. Gdy wyjmiemy ten wkład przed upływem terminu to może być różnie ale zwykle odsetki są mniejsze. (rezerwa tutaj wynosi 9%)

1. Wkłady oszczędnościowe. Wymogiem tutaj są regularne dochody nie można tutaj płacić czekiem czy poleceniem przelewu jak w przypadku r-ku bieżącego (rezerwa 2%)

1. Bony oszczędnościowe Zaletą tej formy jest takie oprocentowanie że dostaniemy odsetki przez ile trzymaliśmy bon. Bony możemy sprzedać w banku.

1. Banki mogą emitować papiery wartościowe. Obligacje, akcje, bony kasowe, certyfikaty depozytowe ( jest to zaświadczenie oddania do banku pewnej sumy - są one na okaziciela więc mogą stanowić przedmiot obrotu.

2.) aktywne - czynne usługi finansujące

a) udzielanie kredytów.

• Kredyt przeważnie udzielany jest z pieniędzy pożyczonych od ludności (powierzonych przez ludność)

• Kredyt preferencyjny jest zwykle niżej oprocentowany a tą różnicę zwraca państwo.

• Kredyt na rachunku bieżącym (jeżeli przekroczymy stan konta wpadniemy w deficyt i bank po pokryciu tego deficytu wyrówna różnicę po dokonaniu następnej wpłaty.

• Kredyt redyskontowy

• ?? Lekloring?? - to zakup przez bank należności, które powstały z tytułu dostaw i usług.

• Kredyt lombardowy - pod zastaw ruchomości pod zastaw.

• Kredyt konsumpcyjny - na zakup pewnych dóbr konsumpcyjnych.

• Kredyt ratalny

• Kredyt inwestycyjny

2. gwarancja zapłaty - zabezpiecza zobowiązania klienta w razie gdyby nie mógł ich spłacić (akcept, awal, gwarancja)

3. obrót papierami wart. ( na własne ryzyko)

3.) Pośredniczące (usługi zlecone)

1. dochodzi do operacji kasowo skarbcowych (bankomaty, skarbce nocne)

1. Inkaso samochodowe - zbiórka pieniędzy przez konwój.

1. Dokonywanie rozliczeń bezgotówkowych między podmiotami są nimi:

• Czek rozrachunkowy-bezgotówkowy (przelew na konto okaziciela)

• Inkaso

• Akredytywa - w handlu zagraniczny przy niepewności zapłaty.

• Polecenie przelewu

• rozliczenie planowe - w/g planów dostaw a nie dostaw rzeczywistych,

• rozliczenie kompensacyjne czyli okresowe rozliczanie saldami (przy dostawach wzajemnych)

d) karty płatnicze

• debetowe - płacić tylko do salda

• kredytowe - pokrywa saldo ujemne

5. Rozliczenia między bankowe (za pomocą banku centralnego lub izb rozrachunkowych) - gdy partnerzy mają konta w różnych bankach.

5. Pośrednictwo w obrocie papierami wartościowymi (na ryzyko klienta)

5. zarządzanie funduszami powierniczymi

5. przechowywanie przedmiotów wartościowych

Rynek kapitałowy

Występuje tutaj podaż kapitału długoterminowego. Umożliwia emitentowi pap. wartościowych uzyskanie przez emitenta środków na planowaną przez niego działalność gospodarczą nabywcy natomiast stwarza możliwość zyskownej lokaty posiadanego kapitału.

Rynek pieniężny.

Jest mechanizmem zmiany pieniądza bankowego na pieniądz banku centralnego. Chroni on banki przed niewypłacalnością, stanowi rynek rezerw kasowych systemu bankowego i gospodarki finansowej państwa .

Funkcje rynku pieniężnego.

• Krótkoterminowe wyrównanie płynności banków w drodze refinansowania nadmiaru środków pochodzących z operacji lientów bądź też pokrycje niedoboru środków powstałych z tych operacji.

• Zabezpieczenie koniecznych rezerw pieniężnych przez banki.

• Średnoterminowe zapewnienie sobie przez banki optymalnego rozwiązania bilansu między ryzykiem a dochodem.

• Określenie procentu w krótkoterminowych i średnioterminowych operacjach z klientami.

• Stworzenie bankowi centralnemu możliwości wywierania wpływu na koniunkturę poprzez oddziaływanie na wielkość masy pieniężnej .

Akcept bankierski

jest to weksel akceptowany przez bank. Oznacza to przyżeczenie udzielenia przez bank kredytu i stanow gwarancję wykupienia eksla przez bank akceptujący w przypadku niespłacenia zobowiązania przez klienta.

Certyfikat depozytowy.

Jest to papier wartościowy, który wystawia bank komercyjny za zdeponowaną w nim sumę pieniędzy. Stwarza to temu bankowi możliwość pożyczenia pieniędzy od innych niż bank podmiotów gospod.

Def pieniądza 1

funkcje pieniądza: 1

Formy pieniądza 1

Miary pieniądza: 1

Finanse w gospodarce - model IS-LM - fun. Stab. 1

Strumienie pieniężne 1

Motywy zapotrzebowania na pieniądz: 1

Finanse Definicja 1

Klasyfikacja finansów 1

Funcje finansów 1

Procesy pieniężne: 1

Inne nauki zajmujące się finansami 2

Gospodarka finansowa 2

Polityka finansowa 2

Podstawowe wiadomości o przepływach finansowych w gospodarce 2

Przepływy finansowe - Sektory: 2

Rachunki sektorów finansowych 2

Tablica Leontiewa 2

Alokacja- 2

Dobra prywatne 2

Dobra publiczne 2

Analiza nakładów i efektów 2

Różnice między dobrami publicznymi a prywatnymi: 2

Redystrybucja(wtórny podział ) 3

Krzywa Rolenza pokazyje redystr. skutki zwiększenia podatków. 3

Globalna podaż i popyt przy idealnie elastycznych cenach. 3

Globalna podaż i popyt przy sztywnych cenach. 3

Konsumpcja zależy od 3

Rezerwy obowiązkowe 3

Zapotrzebowanie na gotówkę 3

Podaż pien. 3

Popyt na pieniądz 3

Trasakcyjny popyt na pien. jest to popyt na pien. w ruchu, pien. aktywny. 3

Popyt wyznaczany przez motywy 3

Zmiany w podaży pien 3

Metody oddziaływania banku centralnego na podaż pieniądza kredytowego. 3

Kreacja środków płatniczych 4

Mnożnik pieniądza wkładowego - Multiplikator 4

Fakty prawne 4

Uprawnienia i obowiązki finansowo prawne 4

Podmiot prawa finansowego 4

Skarb Państwa. 4

aparat finansowy 4

Na gruncie prawa finansowego wyróżnia się różne grupy podmiotów 4

Stosunki finansowo prawne 4

Konkretyzacja uprawnień i obowiązków 4

W postępowaniu finansowym zawsze 4

KREDYT 4

Baza monetarna. 4

Waluta 4

Podział walut 4

Bank centralny 4

System bankowy 5

Banki komercyjne 5

Kryterium podziału banków komercyjnych. 5

Fundusz gwarancyjny 5

Operacje bankowe. 5

Podział operacji bankowych 5

Rynek kapitałowy 5

Rynek pieniężny. 5

Funkcje rynku pieniężnego. 5

Akcept bankierski 5

Certyfikat depozytowy. 5

Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl

---